Canciones en Quechua-QUTSUKUNA

QUTSUKUNA (CANCIONES) PRESENTACIÓN El INC Ancash se complace en presentar un manojo de canciones escolares en quechua. L

Views 119 Downloads 94 File size 66KB

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD FILE

Recommend stories

Citation preview

QUTSUKUNA (CANCIONES) PRESENTACIÓN El INC Ancash se complace en presentar un manojo de canciones escolares en quechua. Las canciones son creaciones originales de los docentes Víctor Paredes Estela, Leonel Penacho López y Ana Julca Gonzáles. Las incluimos en nuestra página web por su gran valor pedagógico y por representar el verdadero sentir de nuestra idiosincrasia regional. José Antonio Salazar Mejía Director Regional de Cultura de Ancash.

MAMA, MAMA

Chaki churay

¡Mama, mama! ¿Imata munanki? ¡Mama, mama! ¿Imata munanki? ¡Mashi, Mashi, mutita mashtamuy! ¡Mashi, Mashi, mutita mashtamuy! ¡Mama, mama, mishki mutillaari! ¡Mama, mama, mishki mutillaari! ¡Mashi, Mashi, mikupaarillayri! ¡Mashi, Mashi, mikupaarillayri!

Chaki lutskay

Triigu mutita lIushturishun kushi, kushi mikunapaq. Mutintsikta mashtarishun mikur, mikur mashtarishun.(I K) Oillqaqkuna: Leonel Menacho López Víctor Paredes Estela.

KUKULI

Chaki churay

Kukuli, shumaq kukuli, Kukuli, shumaq kukuli, Kushi, kushilla qutsukuykanki, munti rurinchaw qutsukuykanki. (I K)

chaki churay

Kinwaykim ashiramushaq, Iinuykim ashiramushaq, kushi, kushilla mikunaykipaq, makillaallachaw mikunaykipaq. (I K)

Chaki lutskay

Paaripa paarirmi kukula hiqarillan, karuchaw kaykarpis, kikinmi kutiramun. (I K)

Qillqaqkuna: Ana Julca González Leonel Menacho López

NINA Chaki churay

Ninatam tsariratsin, nanallaa tsariratsin; nuqanam yanapallaa yamtawan waykapakur

}(I K)

Chaki churay

Ninachaw quñuukurir nanaawan pukllariyaa. Ampichaw atsikiraman }(I K) ninallaa atskiraman.

Chaki lutskay

Nina, nina rawramunki, nina, nina quñumunki; ampipapis, hunaqpapis nunakuna ashiriyaq. (I K)

Qillqaqkuna: Ana Julca González Leonel Menacho López

QAQA

Chaki churay

Oaqa hananchaw hamakurir uushallaata mitsikurii, qaqa hawanchaw pukllakurir chiwallaata tumaratsii

Chaki churay

Qaqa arwanchaw ratakuykuu achachaptin, alalaptin; tamya shamuptin ullukuykuu, machayninman ratakuril

Chaki lutskay

Qaqata rikaariptii Shunqullaa kushikurin kikinmi wallkiraman, kikinmi uqllaraman. (I K)

Qillqaqkuna: Ana Julca González Leonel Menacho López

WAWA Chaki churay

Wawallaata kuyaykullaa kastaa kaptin, shumaq kaptin. Wawallaaqa wila, wilam winakuykan, nunayaykan.

Chaki churay

Wawallaaqa wiyaranmi willapaptii,qutsupaptii; waqallaptin, lIakillaptin, kuyaparmi uqllakurkuu.

Chaki lutskay

Wawallaa qishpirillan, laatarnam qallaykullan, shimillan pashtarillan, purirnam aywakullan. (I K)

Qillqaqkuna: Ana Julca González Leonel Menacho López

PACHA MAMA Chaki churay

Hirkallanwan, quchallanwan mayullanwan Pachamama Quyllurwanmi parlakunki, }(I K) pukutayta aqshukushqa.

Chaki churay

Mana ushaq naaniyuqmi, tukuy niraq naaniyuqmi, papallaata, kinwallaata, }(I K) harallaata murunaapaq.

Chaki lutskay

Shumaq pacha mama, alli pachamama qammi waatamanki, qammi wallkimanki. (I K)

Qillqaqkuna: Ana Julca González Leonel Menacho López

RATSAK

Chaki churay

Yaku rurinchaw kawanki, tucwakuriryan kawanki, ultullapita qallaykur, hatun ratsakman chaarinki.

Chaki churay

Pintiykachanki pampachaw, kita rurinman yaykunki, ampikunapa waqanki, nunata rikar waqanki.

Chaki lutskay

Naanipa purirmi ratsakwan tinkurillaa,

}(I K)

uquchaw purirmi ratsakwan rikaanakuu.

Qillqaqkuna: Ana Julca González Leonel Menacho López PIÑAKUNA

Chaki churay Piñakuna chaaramuptin, nunakuna mantsakaayan, chikullanman apayaptin wamrakuna rikaraayan.

Chaki churay

Puka pañukunawanmi piñataqa pukllatsiyan; pampachaw wanuratsirmi qaracharkur apakuyan. Chaki lutskay Raymikunachaw piñata pukllatsiyan, }(I K) raymikunachaw aswata upukuyan.

Qillqaqkuna: Ana Julca González Leonel Menacho López

TRUMPULLAA

Chaki churay

Trumpullaata kuyaykullaa, muyuykuptin kuyaykullaa, makillaachaw qatswaratsir }(I K) patsa hananman hitarillaa.

Chaki lutskay

Trumpuntsikwan pukllakushun, kushi, kushi pukllakushun, trumpuntsikta qatswatsishun, kushi, kushi qatswatsishun. (I K)

Qillqaqkuna: Ana Julca González Leonel Menacho López

ESCUELALLAACHAW

Chaki churay

Escuelallaachaw taarakuu, kushi kushilla taarakuu. Pukllakuriryan yachakuu, qutsukuriryan qillqakuu. (I K)

Chaki lutskay

Escuelallaata hiqarillaa, pintipa pintir hiqarillaa; yanasallaata qayakurir ayqipa ayqir ullikuyaa. (I K)

Qillqaqkuna: Leonel Menacho López

YUPANA QUTSU

Chaki churay

Huk, ishkayta yachakurir, kima, chuskuman pintiriJIaa; kima, chuskuta yachakurir, pitsqa, huqtaman pintirillaa.

Chaki churay

Pitsqa, huqtata yachakurir, qanchis, puwaqman pintirillaa; qanchis, puwaqta yachakurir, isqun chunkaman pintirillaa.

Chaki lutskay

Pintipa pintir yachakushun, yupakuyta yachakushun, rukanantsikta yuparishun, mana pantashpa yuparishun. (I K)

Qillqaqkuna: Ana Julca González y Leonel Menacho López.

YUKIS

Chaki churay

Tamyalla mañakuq yukis, ¿imatam pintiykachanki? hara murukushqaachaw, triigu murukushqaachaw

Chaki churay

Riqinkim warakallaata, amari pukllapaamaytsu, qashpilla chankaykita ushakaaratsimuman

Chaki churay

Amari shallamuytsu chakra murukushqaaman; amari qunqallaytsu, amari pantallaytsu.

Chaki lutskay

Kapulillaata mikurqa warakaawanmi tinkunki Kullashllawan macharqa kashpi chankaykitam uqranki. (I K) Qillqaqkuna: Leonel Menacho López y Victor Paredes Estela

¿IMATA RURASHUN?

Chaki churay

¿Kanan imatataq rurashun? }(I K) Mañu maa niramuy: paarir, paarir aywakullashun, }(I K) hatun yana wiskurnaw.

Chaki churay

¿kanan imatataq rurashun? }(I K) pellu maa niramuy: purir, purir waakakunanaw, }(I K) hirkakama aywakushun.

Chaki churay

¿kanan imatataq rurashun, }(I K) malli maa niramuy: pintir, pintir aywakullashun, }(I K) kashpi chanka yukisnaw.

Chaki churay ¿kanan imatataq rurashun? }(I K)

lliku maa niramuy: kayshintsikta aptakurkur, }(I K) papantsikta allakushun.

Chaki churay

¿Kanan imatataq rurashun? }(I K) llomu maa niramuy: maki pura tsarinakushun, }(I K) qutsur, qutsur qatswanapaq.

Chaki lutskay

Hirkakunachaw mitsikurir, escuelallaachaw yachakurir, mamallaata kushiratsii, taytallaata kushiratsii. (I K)

Qillqaqkuna: Leonel Menacho López Victor Paredes Estela

NAANIPA PURIRQA

Chaki churay

Naanipa purirqa, Carhuazmanmi chanki, Carhuazman chaykurqa, aswatam upunki, aswatam upunki.

Chaki churay

Naanipa purirqa, Yungaymanmi chanki, Yungayman chaykurqa, quchamanmi chanki, rahuman lIuqanki.

Chaki churay

Naanipa purirqa, Carazmanmi chanki, Carazman chaykurqa, mishkitam mikunki, usuntam mikunki.

Chaki churay

Naanipa purirqa, Recuaymanmi chanki, Recuayman chaykurqa, hallqatam rikanki, kunkushtam rikanki.

Chaki churay

Naanipa purirqa, Chavinmanmi chantsik, Chavinman chaykurqa, nunam maakurintsik, nuqantsikmi kantsik. Chaki lutskay

Llapantsikmi purintsik, Markan, markan purintsik, naanita rurar, rurar, lIapantsikmi purintsik. (3 K) Qillqaqkuna: Leonel Menacho López Victor Paredes Estela.

¿MISHIWANYAW?

Chaki churay

Ichikllallan ukush ¿Imatam ruranki? wayiyki waqtanchaw, chusyaqlla pampachaw. Manaku musyanki, mishim ashishunki, kuyay yanasaawan pukllarishaq nishpa.

Chaki churay

Shillunta pakaykur qayakaykamuptin, ayqir aywakunki mana tumarishpa. Mamayki nishqanta ama qunqakuytsu, taytayki nishqanta ama pantakuytsu .

Chaki lutskay

Kikintsik pura pukllakushun, mana pantashpa pukllakushun; yanasa kaqta akramushun, yanasa kaqta apamushun. (I K)

Qillqaqkuna: Leonel Menacho López

PUNCHULLAA

Chaki churay

Putskarmi, mamaa ruramurqan. Awarmi taytaa ruramurqan, yanalla shumaq punchullaata, yuraqllaa shumaq punchullaata.

Chaki churay

Paywanmi tamyachaw purillaa, paywanmi hirkapa purillaa ishkaami maytapis aywayaa.(I.K)

Chaki churay

Shukukuy yuripaykamaptin, siqincha yuripaykamaptin, punchuuwan manam mantsapaatsu, uqshaman pitukakuykuyaa.

Chaki churay

Puriptii riprallaami kanki, qamwanqa kushishqam purikuu, mamaapa uqllannawmi kanki. (IK)

Chaki lutskay

Yanalla punchu wawqi, tsakanawmi kanki. Yuraqlla punchu wawqi pukutaymi kanki.

Uqilla punchu wawqi luychunawmi kanki. Pukalla punchu wawqi yawarniimi kanki.

Qillqaqkuna: Leonel Menacho López Victor Paredes Estela

¿IMATAM RURARQUNTSIK?

Chaki churay

Makintsikwanmi rurarqantsik, piqantsikwanmi rurarqantsik, hirkapa hawankunachaw }(I K) pataqta rurarqantsik, papata murukunapaq, kinwata murukunapaq.

Chaki lutskay

Kikintsikmi rurarqantsik, nuna karmi rurarqantsik; hirkakuna wiyamantsik, mayukuna wiyamantsik. }(I K) Qillqaqkuna: Leonel Menacho López y Victor Paredes Estela.

¿IMANAWTAQ KANTSIK?

Chaki churay

LLullu killa ampikunam

quyllurkunata rikantsik; nuqantsiknawmi ayqiykachaayan }(I K) atskin ushakaarinqanyaq

Chaki churay

Manaku musyanki, manaku yarpanki; nuna nuna kaqpis ushakaarinanmi

Chaki churay

Mayqan quyllurnawraq kallaa, piraq willapaykamanman. Taytalla kuntur, wawqilla winchus }(I K) piraq nkapaykamanman

Chaki churay

Manaku musyanki, manaku yarpanki, nuna nuna kaqpis ushakaarinanmi

Chaki lutskay Hirkakunachaw purirmi quyllurkunata ashishaq kuyay arwanta aparkur markallaaman chaarinaapaq. (I K)

KINWA Chaki churay

Hallqakunachaw winakuq kinwa. (I K) Intillawan rimanakunki aqtsaykikuna naqtsapaakushqa

Chaki churay

Chiinakunapa ruripallannaw, chiinakunapa lIikllankunanaw, muyuykachanki wakman kaymanpis, intiwan karpis niykachaykachanki.

Chaki churay

Ichikllalllan muruykipitam (I K) paskakaarinki, winaykullanki, miraykullanki munanqaykiyaq

Chaki churay

Unaypitam hipatsirqayki. (I K) nunakuna kuyashuptiyki mana patsaykichaw murushuptiyki.

Chaki lutskay Kuyay kinwata tsaraakushun shunquntsikchaw katsikushun; paymi ratashta taqsharamun, paymi pachaata tiqnaratsin. (I K)

TSUKULLAA

Chaki churay Lapu, lapu tsukullawan }(I K) ayqir, ayqir qishpirallaamuu; upa chuulu chaaraykamun, }(I K) haynaw nishpam asikuyan.

Chaki churay Tsukullaaqa wawqillaami }(I K) achachaptin arwaaraman; kikillanta awirirmi

}(I K)

yanasata qayarintsik.

Chaki churay Naanikunata purirmi }(I K) qamtaqa munapaarintsik; kukulita tsarinapaq, }(I K) yakuta upunnapaq.

Chaki lutskay Wawqikunam, wawqikunam, nunakunam rurashunki; uryan karmi alli kanki, tsukullanaw manam kantsu. Tsukullanaw manam kantsu, Upa kaqllam chikishunki; tsukullaanaw manam kantsu, upa kaqllam chikishunki.

WAMRALLA JESHU

Chaki churay

Uushallaata qatikushqa, waakallaata qatikushqa, rikaqniykim chaarayaamuu, qunqurikur mutsaqniyki.

Chaki churay

Punchullaykim apamurquu, quñu, quñu kanaykipaq. Pinkulluykim apamurquu, kushi, kushi pukllanapaq.

Chaki churay

Uanqillaykim apamurquu markallaapa purinapaq; kuyakuyta yachatsikur, Tayta Dyusta riqitsikur.

Chaki lutskay

Aku aywashun, aku aywashun, salbakuqta riqinapaq. Aku aywashun, aku aywashun, Diosnintsikta mutsanapaq. }(I K)

KUKULI

Chaki churay

Kukulallaami munti rurinpa paarir, paarir aywakushqa; tsariyta munar pintipa, pintir qipallanta aywakurqaa. (I.K)

Chaki churay

Palumallaaqa chakraykichawchi

kushi, kushi purikuykan, Iiinuta ashir, kinwata ashir, tamya rurinchaw qutsuriryan. (I.K.)

Chaki lutskay

Kukulallaata kuyaykullaa, palumallaata waylluykullaa; munti rurinchaw qutsukurir, paaripa paarir hiqarillan.(I K)

Qillqaqkuna: Leonel Menacho López