Ishkay yaćhapakuy: Allin limaykuna / Mishki limaykuna: Saludos SULPAY PAMPACHAYKAMAY AMA HAYNUUCHU KAY WASILLAYKI ¿I
Views 96 Downloads 10 File size 800KB
Ishkay yaćhapakuy: Allin limaykuna / Mishki limaykuna: Saludos
SULPAY PAMPACHAYKAMAY AMA HAYNUUCHU KAY WASILLAYKI
¿Imaynallam?
¿Imanuyllam kayanki? ¿Cómo estas?
Allinllam.
Allinllam, sulpay. ¿Qamqa? Bien, gracias.¿ Y tú?
Allinllam, Pasaykullaaśha sulpay. Pasallaaśhayki Bien, gracias. Lillaaśha
¿Imanuyllam kayanki? ¿Cómo estas?
Manam allinchu kaa. ¿Qamqa? No estoy bien. ¿Y tú?
Yaqa allinllam kayaa, sulpay. Yo estoy bien, gracias.
śhutiyki śhutiyki
¿Imam śhutiyki?
Yaa Pedrum kaa.
¿Cuál es tu nombre?
Yo soy Pedro.
Sujeto
Yaqa Maríam kaa. yo Sujeto
María Objeto
Yaa Abrahammi kaa
(es/ son /hay) soy. Verbo
śhutiyki śhutiyki
¿Imam śhutiyki?
Yaqa Mabelmi kaa.
¿Cómo te llamas?
Yo soy Mabel.
¿Imam śhutiyki? Yaqa Maríam kaa. Yo soy María. Yaqa Rosam kaa. Yo soy Rosa. Yaqa Andrésmi kaa. Yo soy Andrés. Yaqa Josémi kaa. Yo soy José.
Kattym Fredym Jordym Lucym
¿Imam śhutiyki? Yaqapa Maríam śhutii. Yo soy María. Rosam śhutii. Yo soy Rosa. Yaqa Andrés śhutiyuqmi kaa. Yo soy Andrés.
Śhutii Josémi. Yo soy José.
Yaqapa María Eugenia Gonzales Uriolam śhutii Yaqapa Pedro Antonio Ricce Santosmi śhutii
Mayćhu kayćhuupis wanka walaśhmi kaa. Mayćhu kayćhuupis wanka wamlam kaa.
Pronombres personales Yaqa / Yaa Yo Qam Tu / Ud. Pay Ella / Él Yaqanchik (Tod@s) Nosotr@s (Incluyente) Yaqakuna Nosotr@s (Excluyente) Qamkuna Ustedes Paykuna Ellas / Ellos
MI / M = sufijo aclarativo. Si la palabra termina en vocal
m
Si la palabra termina en consonante, vocal larga o tildada
mi
Si la palabra es singular “puede equivaler” a
Si la palabra es plural “puede equivaler” a
ES o HAY
SON o HAY
śhutiyki śhutiyki
Yaqa ¿Maypiymi Sapallangapiymi kayanki? kaa. ¿De dónde eres? Yo soy de Viques.
1. Śhuti tiklachiy 2. Kaśha waqta 3. Wikis Wiqiy – Wiqish nunakuna – wiqish malka – Vikis Viques
śhutiyki śhutiyki
¿Maypiqtam kayanki? ¿De dónde eres?
Yaqa Trujillopiqtam kaa. Yo soy de Uñas.
piqta / piymi / piyta Sufijo genitivo = de, desde (origen), sobre (acerca de).
Ama Yaqa haynuuchu Pukaraapiqtam kay. kaa. Sulpay ¿Maypiqtam Yo soy de Pucará. Gracias. kayanki? Por favor ¿De dónde eres?
Ama haynuuchu, Por favor,
Yapachaykuy. Repite.
Tinkunanchikkama Waalakama Hamallaa.
Wanka Limay = 32 Waylla Yunka Halla Waycha Shawsha
Wanka
Q1 - 32 Quechua Waruchiri QUECHUA WANKA Quechua Ankash Kunchuku Todo: lluy, lliw, llapa, tukuy, sapa
Chanka (Ayacucho, Apurimac, Huancavelica, Lima, Selva)
“Q” 32 Wanka Limay Chanka Qullaw Ankash
muda Jh Kh G
ama qilla ama qilla ama qilla ama qilla
Walakama Hasta mañana