• Author / Uploaded
• Mario Bellver Pla

Citation preview

38

Pe t v ro" de; pro" ; aut j ouv": m e ta n o h s v ate, »fhsinv ,¼ kai; b ap ti s q h t v w ek{ asto" um J wn` ep j i; tw/` onj om v ati Ij hsou` Cristou` NUEVO TESTAMENTO en GRIEGO e i" j af [ esin twn` aJmartiwn` um J wn` k ai ; l h m v yesqNestle e t- Aland hn; dwrean; tou` Preparado para el curso de Griego del Nuevo Testamento 39 ag J iov u pneum v ato". um J in` garv es j ti n h J e p j ag g e l i a v k a i ; to i " ` tekv noi" um J wn` kai; pas ` i n to i ` " e i" j makranv , os { ou" an] proskales v htai kurv io" oJ qeo" ; 40 hm J wn` . et J erv oi" te log v o i" pleiov sin diemarturv ato kai; parekalv ei aujtou" ; leg v w n: swqv hte ap j o ; th " ` genea" ` th " ` 41 skolia" ` taut v h". oiJ men; oun\

KATA MAQQAION 1 Bivblo" genevsew" Ij hsou` Cristou` uiJou` Daui;d uiJou` A j braavm. 2 A j braa;m ejgevnnhsen to;n Ij saavk, Ij saa;k de; ejgevnnhsen to;n Ij akwvb, Ij akw;b de; ejgevnnhsen to;n Ij ouvdan kai; tou;" ajdelfou;" aujtou`, 3 Ij ouvda" de; ejgevnnhsen to;n Favre" kai; to;n Zavra ejk th`" Qamavr, Favre" de; ejgevnnhsen to;n E J srwvm, E J srw;m de; ejgevnnhsen 4 to;n A j ravm, A j ra;m de; ejgevnnhsen to;n A j minadavb, A j minada;b de; ejgevnnhsen to;n Naasswvn, Naassw;n de; ejgevnnhsen to;n Salmwvn, 5 Salmw;n de; ejgevnnhsen to;n Bove" ejk th`" R J acavb, Bove" de; ejgevnnhsen to;n Ij wbh;d ejk th`" R J ouvq, Ij wbh;d de; ejgevnnhsen to;n 6 Ij essaiv, Ij essai; de; ejgevnnhsen to;n Daui;d to;n basileva. Daui;d de; ejgevnnhsen to;n Solomw`na ejk th`" tou` Oujrivou, 7Solomw;n de; ejgevnnhsen to;n R J oboavm, R J oboa;m de; ejgevnnhsen to;n A j biav, 8 A j bia; de; ejgevnnhsen to;n A j savf, A j sa;f de; ejgevnnhsen to;n Ij wsafavt, Ij wsafa;t de; ejgevnnhsen to;n Ij wravm, Ij wra;m de; 9 ejgevnnhsen to;n jOzivan, jOziva" de; ejgevnnhsen to;n Ij waqavm, Ij waqa;m de; ejgevnnhsen to;n A j cavz, A j ca;z de; ejgevnnhsen to;n 10 E J zekivan, E J zekiva" de; ejgevnnhsen to;n Manassh`, Manassh`" de; ejgevnnhsen to;n A j mwv", A j mw;" de; ejgevnnhsen to;n Ij wsivan, 11 Ij wsiva" de; ejgevnnhsen to;n Ij econivan kai; tou;" ajdelfou;" aujtou` ejpi; th`" metoikesiva" Babulw`no". 12 Meta; de; th;n metoikesivan Babulw`no" Ij econiva" ejgevnnhsen to;n Salaqihvl, Salaqih;l de; ejgevnnhsen to;n Zorobabevl, 13Zorobabe;l de; ejgevnnhsen to;n A j biouvd, A j biou;d de; ejgevnnhsen to;n E j liakivm, 14 E j liaki;m de; ejgevnnhsen to;n A j zwvr, A j zw;r de; ejgevnnhsen to;n Sadwvk, Sadw;k de; ejgevnnhsen to;n A j civm, A j ci;m de; ejgevnnhsen to;n 15 E j liouvd, E j liou;d de; ejgevnnhsen to;n E j leavzar, E j leavzar de; ejgevnnhsen to;n Matqavn, Matqa;n de; ejgevnnhsen to;n Ij akwvb, 16 Ij akw;b de; ejgevnnhsen to;n Ij wsh;f to;n a[ndra Mariva", ejx h|" ejgennhvqh Ij hsou`" oJ legovmeno" cristov". 17 Pa`sai ou\n aiJ geneai; ajpo; A j braa;m e{w" Daui;d geneai; dekatevssare", kai; ajpo; Daui;d e{w" th`" metoikesiva" Babulw`no" geneai; dekatevssare", kai; ajpo; th`" metoikesiva" Babulw`no" e{w" tou` Cristou` geneai; dekatevssare". 18 Tou` de; jIhsou` Cristou` hJ gevnesi" ou{tw" h\n. mnhsteuqeivsh"

th`" mhtro;" aujtou` Mariva" tw`/ Ij wshvf, pri;n h] sunelqei`n aujtou;" euJrevqh ejn gastri; e[cousa ejk pneuvmato" aJgivou. 19 Ij wsh;f de; oJ ajnh;r aujth`", divkaio" w]n kai; mh; qevlwn aujth;n deigmativsai, ejboulhvqh lavqra/ ajpolu`sai aujthvn. 20tau`ta de; aujtou` ejnqumhqevnto" ijdou; a[ggelo" kurivou katÆ o[nar ejfavnh aujtw`/ levgwn: Ij wsh;f uiJo" ; Dauivd, mh; fobhqh`" / paralabei`n Marivan th;n gunai`ka sou: to; ga;r ejn aujth`/ gennhqe;n ejk pneuvmato" ejstin aJgivou. 21tevxetai de; uiJovn, kai; kalevsei" to; o[noma aujtou` jIhsou`n: aujto;" ga;r swvsei to;n lao;n aujtou` ajpo; tw`n aJmartiw`n aujtw`n. 22tou`to de; o{lon gevgonen i{na plhrwqh`/ to; rJhqe;n uJpo; kurivou dia; tou` profhvtou levgonto": 23 ijdou; hJ parqevno" ejn gastri; e{xei kai; tevxetai uiJovn, kai; kalevsousin to; o[noma aujtou` jEmmanouhvl, o{ ejstin meqermhneuovmenon meqÆ hJmw`n oJ qeov". 24ejgerqei;" de; oJ Ij wsh;f ajpo; tou` u{pnou ejpoivhsen wJ" prosevtaxen aujtw`/ oJ a[ggelo" kurivou kai; parevlaben th;n gunai`ka aujtou`, 25kai; oujk ejgivnwsken aujth;n e{w" ou| e[teken uiJovn: kai; ejkavlesen to; o[noma aujtou` Ij hsou`n. 2 Tou` de; Ij hsou` gennhqevnto" ejn Bhqlevem th`" jIoudaiva" ejn hJmevrai" H J rwvd/ ou tou` basilevw", ijdou; mavgoi ajpo; ajnatolw`n paregevnonto eij" IJ erosovluma 2levgonte": pou` ejstin oJ tecqei;" basileu;" tw`n Ij oudaivwnÉ ei[domen ga;r aujtou` to;n ajstevra ejn th`/ ajnatolh`/ kai; h[lqomen proskunh`sai aujtw`./ 3ajkouvsa" de; oJ basileu;" H J rwvd/ h" ejtaravcqh kai; pa`sa IJ erosovluma metÆ aujtou`, 4kai; sunagagw;n pavnta" tou;" ajrcierei`" kai; grammatei`" tou` laou` ejpunqavneto parÆ aujtw`n pou` oJ cristo;" genna`tai. 5oiJ de; ei\pan aujtw`:/ ejn Bhqlevem th`" Ij oudaiva": ou{tw" ga;r gevgraptai dia; tou` profhvtou: 6 kai; su; Bhqlevem, gh` Ij ouvda, oujdamw`" ejlacivsth ei\ ejn toi`" hJgemovsin jIouvda: ejk sou` ga;r ejxeleuvsetai hJgouvmeno", o{sti" poimanei` to;n laovn mou to;n jIsrahvl. 7 Tovte H J rwvd/ h" lavqra/ kalevsa" tou;" mavgou" hjkrivbwsen parÆ aujtw`n to;n crovnon tou` fainomevnou ajstevro", 8kai; pevmya" aujtou;" eij" Bhqlevem ei\pen: poreuqevnte" ejxetavsate ajkribw`" peri; tou` paidivou: ejpa;n de; eu{rhte, ajpaggeivlate moi, o{pw" kagw; ejlqw;n

proskunhvsw aujtw`./ 9oiJ de; ajkouvsante" tou` basilevw" ejporeuvqhsan kai; ijdou; oJ ajsthvr, o}n ei\don ejn th`/ ajnatolh`,/ proh`gen aujtouv", e{w" ejlqw;n ejstavqh ejpavnw ou| h\n to; paidivon. 10ijdovnte" de; to;n ajstevra ejcavrhsan cara;n megavlhn sfovdra. 11kai; ejlqovnte" eij" th;n oijkivan ei\don to; paidivon meta; Mariva" th`" mhtro;" aujtou`, kai; pesovnte" prosekuvnhsan aujtw`/ kai; ajnoivxante" tou;" qhsaurou;" aujtw`n proshvnegkan aujtw`/ dw`ra, cruso;n kai; livbanon kai; smuvrnan. 12kai; crhmatisqevnte" katÆ o[nar mh; ajnakavmyai pro;" JHrwvd/ hn, diÆ a[llh" oJdou` ajnecwvrhsan eij" th;n cwvran aujtw`n. 13 A j nacwrhsavntwn de; aujtw`n ijdou; a[ggelo" kurivou faivnetai katÆ o[nar tw`/ Ij wsh;f levgwn: ejgerqei;" paravlabe to; paidivon kai; th;n mhtevra aujtou` kai; feu`ge eij" Ai[gupton kai; i[sqi ejkei` e{w" a]n ei[pw soi: mevllei ga;r H J rwvd/ h" zhtei`n to; paidivon tou` ajpolevsai aujtov. 14oJ de; ejgerqei;" parevlaben to; paidivon kai; th;n mhtevra aujtou` nukto;" kai; ajnecwvrhsen eij" Ai[gupton, 15kai; h\n ejkei` e{w" th`" teleuth`" H J rwvd/ ou: i{na plhrwqh`/ to; rJhqe;n uJpo; kurivou dia; tou` profhvtou levgonto": ejx Aijguvptou ejkavlesa to;n uiJovn mou. 16 Tovte H J rwvd/ h" ijdw;n o{ti ejnepaivcqh uJpo; tw`n mavgwn ejqumwvqh livan, kai; ajposteivla" ajnei`len pavnta" tou;" pai`da" tou;" ejn Bhqlevem kai; ejn pa`si toi`" oJrivoi" aujth`" ajpo; dietou`" kai; katwtevrw, kata; to;n crovnon o}n hjkrivbwsen para; tw`n mavgwn. 17tovte ejplhrwvqh to; rJhqe;n dia; Ij eremivou tou` profhvtou levgonto": 18 fwnh; ejn JRama; hjkouvsqh, klauqmo;" kai; ojdurmo;" poluv": JRach;l klaivousa ta; tevkna aujth`", kai; oujk h[qelen paraklhqh`nai, o{ti oujk eijsivn. 19 Teleuthvsanto" de; tou` H J rwvd/ ou ijdou; a[ggelo" kurivou faivnetai katÆ o[nar tw`/ Ij wsh;f ejn Aijguvptw/ 20levgwn: ejgerqei;" paravlabe to; paidivon kai; th;n mhtevra aujtou` kai; poreuvou eij" gh`n Ij srahvl: teqnhvkasin ga;r oiJ zhtou`nte" th;n yuch;n tou` paidivou. 21oJ de; ejgerqei;" parevlaben to; paidivon kai; th;n mhtevra aujtou` kai; eijsh`lqen eij" gh`n Ij srahvl. 22 A j kouvsa" de; o{ti A j rcevlao" basileuvei th`" Ij oudaiva" ajnti; tou` patro;" aujtou` H J rwvd/ ou ejfobhvqh ejkei` ajpelqei`n: crhmatisqei;" de; katÆ o[nar ajnecwvrhsen eij" ta; mevrh th`" Galilaiva", 23kai; ejlqw;n katwvk/ hsen eij" povlin legomevnhn Nazarevt: o{pw" plhrwqh`/ to; rJhqe;n dia; tw`n profhtw`n o{ti Nazwrai`o"

klhqhvsetai. 3 E j n de; tai`" hJmevrai" ejkeivnai" paragivnetai Ij wavnnh" oJ baptisth;" khruvsswn ejn th`/ ejrhvmw/ th`" Ij oudaiva" 2»kai;¼ levgwn: metanoei`te: h[ggiken ga;r hJ basileiva tw`n oujranw`n. 3ou|to" gavr ejstin oJ rJhqei;" dia; H j saivoŸ u tou` profhvtou levgonto": fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/: eJtoimavsate th;n oJdo;n kurivou, eujqeiva" poiei`te ta;" trivbou" aujtou`. 4 aujto;" de; oJ jIwavnnh" ei\cen to; e[nduma aujtou` ajpo; tricw`n kamhvlou kai; zwvnhn dermativnhn peri; th;n ojsfu;n aujtou`, hJ de; trofh; h\n aujtou` ajkrivde" kai; mevli a[grion. 5Tovte ejxeporeuveto pro;" aujto;n IJ erosovluma kai; pa`sa hJ Ij oudaiva kai; pa`sa hJ perivcwro" tou` Ij ordavnou, 6kai; ejbaptivzonto ejn tw`/ Ij ordavnh/ potamw`/ uJpÆ aujtou` ejxomologouvmenoi ta;" aJmartiva" aujtw`n. 7 ijdw;n de; pollou;" tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn ejrcomevnou" ejpi; to; bavptisma aujtou` ei\pen aujtoi`": gennhvmata ejcidnw`n, tiv" uJpevdeixen uJmi`n fugei`n ajpo; th`" mellouvsh" ojrgh`"É 8poihvsate ou\n karpo;n a[xion th`" metanoiva" 9kai; mh; dovxhte levgein ejn eJautoi`": patevra e[comen to;n A j braavm. levgw ga;r uJmi`n o{ti duvnatai oJ qeo;" ejk tw`n livqwn touvtwn ejgei`rai tevkna tw`/ jAbraavm. 10h[dh de; hJ ajxivnh pro;" th;n rJiz v an tw`n devndrwn kei`tai: pa`n ou\n devndron mh; poiou`n karpo;n kalo;n ejkkovptetai kai; eij" pu`r bavlletai. 11 E j gw; me;n uJma`" baptivzw ejn u{dati eij" metavnoian, oJ de; ojpivsw mou ejrcovmeno" ijscurovtero" mouv ejstin, ou| oujk eijmi; iJkano;" ta; uJpodhvmata bastavsai: aujto;" uJma`" baptivsei ejn pneuvmati aJgivw/ kai; puriv: 12ou| to; ptuvon ejn th`/ ceiri; aujtou` kai; diakaqariei` th;n a{lwna aujtou` kai; sunavxei to;n si`ton aujtou` eij" th;n ajpoqhvkhn, to; de; a[curon katakauvsei puri; ajsbevstw/. 13 Tovte paragivnetai oJ Ij hsou`" ajpo; th`" Galilaiva" ejpi; to;n Ij ordavnhn pro;" to;n Ij wavnnhn tou` baptisqh`nai uJpÆ aujtou`. 14oJ de; Ij wavnnh" diekwvluen aujto;n levgwn: ejgw; creivan e[cw uJpo; sou` baptisqh`nai, kai; su; e[rch/ prov" meÉ 15ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`" ei\pen pro;" aujtovn: a[fe" a[rti, ou{tw" ga;r prevpon ejsti;n hJmi`n plhrw`sai pa`san dikaiosuvnhn. tovte ajfivhsin aujtovn. 16baptisqei;" de; oJ Ij hsou`" eujqu;" ajnevbh ajpo; tou` u{dato": kai; ijdou; hjnewv/cqhsan »aujtw`¼/ oiJ oujranoiv, kai; ei\den »to;¼ pneu`ma »tou`¼ qeou` katabai`non

wJsei; peristera;n »kai;¼ ejrcovmenon ejpÆ aujtovn: 17kai; ijdou; fwnh; ejk tw`n oujranw`n levgousa: ou|to" ejstin oJ uiJo" v mou oJ ajgaphtov", ejn w|/ eujdovkhsa. 4 Tovte oJ Ij hsou`" ajnhvcqh eij" th;n e[rhmon uJpo; tou` pneuvmato" peirasqh`nai uJpo; tou` diabovlou. 2kai; nhsteuvsa" hJmevra" tesseravkonta kai; nuvkta" tesseravkonta, u{steron ejpeivnasen. 3kai; proselqw;n oJ peiravzwn ei\pen aujtw`:/ eij uiJo" ; ei\ tou` qeou`, eijpe; i{na oiJ 4 livqoi ou|toi a[rtoi gevnwntai. oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: gevgraptai: oujk ejpÆ a[rtw/ movnw/ zhvsetai oJ a[nqrwpo", ajllÆ ejpi; panti; rJhvmati ejkporeuomevnw/ dia; stovmato" qeou`. 5 Tovte paralambavnei aujto;n oJ diavbolo" eij" th;n aJgivan povlin kai; e[sthsen aujto;n ejpi; to; pteruvgion tou` iJerou` 6kai; levgei aujtw`:/ eij uiJo" ; ei\ tou` qeou`, bavle seauto;n kavtw: gevgraptai ga;r o{ti toi`" ajggevloi" aujtou` ejntelei`tai peri; sou` kai; ejpi; ceirw`n ajrou`sin se, mhvpote proskovyh/" pro;" livqon to;n povda sou. 7e[fh aujtw`/ oJ Ij hsou`": pavlin gevgraptai: oujk ejkpeiravsei" kuvrion to;n qeovn sou. 8 Pavlin paralambavnei aujto;n oJ diavbolo" eij" o[ro" uJyhlo;n livan kai; deivknusin aujtw`/ pavsa" ta;" basileiva" tou` kovsmou kai; th;n dovxan aujtw`n 9kai; ei\pen aujtw`:/ tau`ta soi pavnta dwvsw, eja;n pesw;n proskunhvsh/" moi. 10tovte levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": u{page, satana`: gevgraptai gavr: kuvrion to;n qeovn sou proskunhvsei" kai; aujtw`/ movnw/ latreuvsei". 11 Tovte ajfivhsin aujto;n oJ diavbolo", kai; ijdou; a[ggeloi prosh`lqon kai; dihkovnoun aujtw`./ 12 A j kouvsa" de; o{ti Ij wavnnh" paredovqh ajnecwvrhsen eij" th;n Galilaivan. 13kai; katalipw;n th;n Nazara; ejlqw;n katwvk/ hsen eij" Kafarnaou;m th;n paraqalassivan ejn oJrivoi" Zaboulw;n kai; Nefqalivm: 14i{na plhrwqh`/ to; rJhqe;n dia; H j saivoŸ u tou` profhvtou levgonto": 15 gh` Zaboulw;n kai; gh` Nefqalivm, oJdo;n qalavssh", pevran tou` jIordavnou, Galilaiva tw`n ejqnw`n,

16

oJ lao;" oJ kaqhvmeno" ejn skovtei fw`" ei\den mevga, kai; toi`" kaqhmevnoi" ejn cwvra/ kai; skia`/ qanavtou fw`" ajnevteilen aujtoi`". 17 A j po; tovte h[rxato oJ Ij hsou`" khruvssein kai; levgein: metanoei`te: h[ggiken ga;r hJ basileiva tw`n oujranw`n. 18 Peripatw`n de; para; th;n qavlassan th`" Galilaiva" ei\den duvo ajdelfouv", Sivmwna to;n legovmenon Pevtron kai; A j ndrevan to;n ajdelfo;n aujtou`, bavllonta" ajmfivblhstron eij" th;n qavlassan: h\san ga;r aJliei`". 19kai; levgei aujtoi`": deu`te ojpivsw mou, kai; poihvsw uJma`" aJliei`" ajnqrwvpwn. 20oiJ de; eujqevw" ajfevnte" ta; divktua hjkolouvqhsan aujtw`./ 21kai; proba;" ejkei`qen ei\den a[llou" duvo ajdelfouv", Ij avkwbon to;n tou` Zebedaivou kai; Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n aujtou`, ejn tw`/ ploivw/ meta; Zebedaivou tou` patro;" aujtw`n katartivzonta" ta; divktua aujtw`n, kai; ejkavlesen aujtouv". 22oiJ de; eujqevw" ajfevnte" to; ploi`on kai; to;n patevra aujtw`n hjkolouvqhsan aujtw`./ 23 Kai; perih`gen ejn o{lh/ th`/ Galilaiva/ didavskwn ejn tai`" sunagwgai`" aujtw`n kai; khruvsswn to; eujaggevlion th`" basileiva" kai; qerapeuvwn pa`san novson kai; pa`san malakivan ejn tw`/ law`./ 24Kai; ajph`lqen hJ ajkoh; aujtou` eij" o{lhn th;n Surivan: kai; proshvnegkan aujtw`/ pavnta" tou;" kakw`" e[conta" poikivlai" novsoi" kai; basavnoi" sunecomevnou" »kai;¼ daimonizomevnou" kai; selhniazomevnou" kai; paralutikouv", kai; ejqeravpeusen aujtouv". 25kai; hjkolouvqhsan aujtw`/ o[cloi polloi; ajpo; th`" Galilaiva" kai; Dekapovlew" kai; IJ erosoluvmwn kai; jIoudaiva" kai; pevran tou` jIordavnou. 5 ijdw;n de; tou;" o[clou" ajnevbh eij" to; o[ro", kai; kaqivsanto" aujtou` prosh`lqan aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou`: 2kai; ajnoivxa" to; stovma aujtou` ejdivdasken aujtou;" levgwn: 3 Makavrioi oiJ ptwcoi; tw`/ pneuvmati, o{ti aujtw`n ejstin hJ basileiva tw`n oujranw`n. 4 makavrioi oiJ penqou`nte", o{ti aujtoi; paraklhqhvsontai. 5 makavrioi oiJ praei`", o{ti aujtoi; klhronomhvsousin th;n gh`n. 6 makavrioi oiJ peinw`nte" kai; diyw`nte" th;n dikaiosuvnhn,

o{ti aujtoi; cortasqhvsontai. makavrioi oiJ ejlehvmone", o{ti aujtoi; ejlehqhvsontai. 8 makavrioi oiJ kaqaroi; th`/ kardiva,/ o{ti aujtoi; to;n qeo;n o[yontai. 9 makavrioi oiJ eijrhnopoioiv, o{ti aujtoi; uiJoi; qeou` klhqhvsontai. 10 makavrioi oiJ dediwgmevnoi e{neken dikaiosuvnh", o{ti aujtw`n ejstin hJ basileiva tw`n oujranw`n. 11 makavrioi ejste o{tan ojneidivswsin uJma`" kai; diwvxwsin kai; ei[pwsin pa`n ponhro;n kaqÆ uJmw`n »yeudovmenoi¼ e{neken ejmou`. 12caivrete kai; ajgallia`sqe, o{ti oJ misqo;" uJmw`n polu;" ejn toi`" oujranoi`": ou{tw" ga;r ejdivwxan tou;" profhvta" tou;" pro; uJmw`n. 13 uJmei`" ejste to; a{la" th`" gh`": eja;n de; to; a{la" mwranqh`,/ ejn tivni aJlisqhvsetaiÉ eij" oujde;n ijscuvei e[ti eij mh; blhqe;n e[xw katapatei`sqai uJpo; tw`n ajnqrwvpwn. 14uJmei`" ejste to; fw`" tou` kovsmou. ouj duvnatai povli" krubh`nai ejpavnw o[rou" keimevnh: 15oujde; kaivousin luvcnon kai; tiqevasin aujto;n uJpo; to;n movdion ajllÆ ejpi; th;n lucnivan, kai; lavmpei pa`sin toi`" ejn th`/ oijkiva./ 16ou{tw" lamyavtw to; fw`" uJmw`n e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn, o{pw" i[dwsin uJmw`n ta; kala; e[rga kai; doxavswsin to;n patevra uJmw`n to;n ejn toi`" oujranoi`". 17 Mh; nomivshte o{ti h\lqon katalu`sai to;n novmon h] tou;" profhvta": oujk h\lqon katalu`sai ajlla; plhrw`sai. 18ajmh;n ga;r levgw uJmi`n: e{w" a]n parevlqh/ oJ oujrano;" kai; hJ gh`, ijw`ta e}n h] miva keraiva ouj mh; parevlqh/ ajpo; tou` novmou, e{w" a]n pavnta gevnhtai. 19o}" eja;n ou\n luvsh/ mivan tw`n ejntolw`n touvtwn tw`n ejlacivstwn kai; didavxh/ ou{tw" tou;" ajnqrwvpou", ejlavcisto" klhqhvsetai ejn th`/ basileiva/ tw`n oujranw`n: o}" dÆ a]n poihvsh/ kai; didavxh/, ou|to" mevga" klhqhvsetai ejn th`/ basileiva/ tw`n oujranw`n. 20Levgw ga;r uJmi`n o{ti eja;n mh; perisseuvsh/ uJmw`n hJ dikaiosuvnh plei`on tw`n grammatevwn kai; Farisaivwn, ouj mh; eijsevlqhte eij" th;n basileivan tw`n oujranw`n. 21 H j kouvsate o{ti ejrrevqh toi`" ajrcaivoi": ouj foneuvsei": o}" dÆ a]n foneuvsh/, e[noco" e[stai th`/ krivsei. 22ejgw; de; levgw uJmi`n o{ti pa`" oJ ojrgizovmeno" tw`/ ajdelfw`/ aujtou` e[noco" e[stai th`/ krivsei: o}" dÆ a]n ei[ph/ tw`/ ajdelfw`/ aujtou`: rJakav, e[noco" e[stai tw`/ sunedrivw:/ o}" dÆ a]n 7

ei[ph/: mwrev, e[noco" e[stai eij" th;n gevennan tou` purov". 23eja;n ou\n prosfevrh/" to; dw`ron sou ejpi; to; qusiasthvrion kakei` mnhsqh`" / o{ti oJ 24 ajdelfov" sou e[cei ti kata; sou`, a[fe" ejkei` to; dw`ron sou e[mprosqen tou` qusiasthrivou kai; u{page prw`ton diallavghqi tw`/ ajdelfw`/ sou, kai; tovte ejlqw;n provsfere to; dw`ron sou. 25i[sqi eujnow`n tw`/ ajntidivkw/ sou tacuv, e{w" o{tou ei\ metÆ aujtou` ejn th`/ oJdw`,/ mhvpote se paradw`/ oJ ajntivdiko" tw`/ krith`/ kai; oJ krith;" tw`/ uJphrevth/ kai; eij" fulakh;n blhqhvsh/: 26ajmh;n levgw soi, ouj mh; ejxevlqh/" ejkei`qen, e{w" a]n ajpodw`" / to;n e[scaton kodravnthn. 27 H j kouvsate o{ti ejrrevqh: ouj moiceuvsei". 28ejgw; de; levgw uJmi`n o{ti pa`" oJ blevpwn gunai`ka pro;" to; ejpiqumh`sai aujth;n h[dh ejmoivceusen aujth;n ejn th`/ kardiva/ aujtou`. 29eij de; oJ ojfqalmov" sou oJ dexio;" skandalivzei se, e[xele aujto;n kai; bavle ajpo; sou`: sumfevrei gavr soi i{na ajpovlhtai e}n tw`n melw`n sou kai; mh; o{lon to; sw`ma sou blhqh`/ eij" gevennan. 30kai; eij hJ dexiav sou cei;r skandalivzei se, e[kkoyon aujth;n kai; bavle ajpo; sou`: sumfevrei gavr soi i{na ajpovlhtai e}n tw`n melw`n sou kai; mh; o{lon to; sw`ma sou eij" gevennan ajpevlqh/. 31 E j rrevqh dev: o}" a]n ajpoluvsh/ th;n gunai`ka aujtou`, dovtw aujth`/ ajpostavsion. 32ejgw; de; levgw uJmi`n o{ti pa`" oJ ajpoluvwn th;n gunai`ka aujtou` parekto;" lovgou porneiva" poiei` aujth;n moiceuqh`nai, kai; o}" eja;n ajpolelumevnhn gamhvsh/, moica`tai. 33 Pavlin hjkouvsate o{ti ejrrevqh toi`" ajrcaivoi": oujk ejpiorkhvsei", ajpodwvsei" de; tw`/ kurivw/ tou;" o{rkou" sou. 34ejgw; de; levgw uJmi`n mh; ojmovsai o{lw": mhvte ejn tw`/ oujranw`,/ o{ti qrovno" ejsti;n tou` qeou`, 35mhvte ejn th`/ gh`,/ o{ti uJpopovdion ejstin tw`n podw`n aujtou`, mhvte eij" IJ erosovluma, o{ti povli" ejsti;n tou` megavlou basilevw", 36mhvte ejn th`/ kefalh`/ sou ojmovsh/", o{ti ouj duvnasai mivan trivca leukh;n poih`sai h] mevlainan. 37e[stw de; oJ lovgo" uJmw`n nai; naiv, ou] ou[: to; de; perisso;n touvtwn ejk tou` ponhrou` ejstin. 38 H j kouvsate o{ti ejrrevqh: ojfqalmo;n ajnti; ojfqalmou` kai; ojdovnta ajnti; ojdovnto". 39ejgw; de; levgw uJmi`n mh; ajntisth`nai tw`/ ponhrw`:/ ajllÆ o{sti" se rJapivzei eij" th;n dexia;n siagovna »sou¼, strevyon aujtw`/ kai; th;n a[llhn: 40kai; tw`/ qevlonti soi kriqh`nai kai; to;n citw`na sou labei`n, a[fe" aujtw`/ kai; to; iJmavtion: 41kai; o{sti" se ajggareuvsei mivlion e{n, u{page metÆ aujtou` duvo. 42tw`/ aijtou`nti se dov", kai; to;n qevlonta ajpo; sou` danivsasqai mh; ajpostrafh`" / .

43

H j kouvsate o{ti ejrrevqh: ajgaphvsei" to;n plhsivon sou kai; mishvsei" to;n ejcqrovn sou. 44ejgw; de; levgw uJmi`n: ajgapa`te tou;" ejcqrou;" uJmw`n kai; proseuvcesqe uJpe;r tw`n diwkovntwn uJma`", 45o{pw" gevnhsqe uiJoi; tou` patro;" uJmw`n tou` ejn oujranoi`", o{ti to;n h{lion aujtou` ajnatevllei ejpi; ponhrou;" kai; ajgaqou;" kai; brevcei ejpi; dikaivou" kai; ajdivkou". 46eja;n ga;r ajgaphvshte tou;" ajgapw`nta" uJma`", tivna misqo;n e[ceteÉ oujci; kai; oiJ telw`nai to; aujto; poiou`sinÉ 47kai; eja;n ajspavshsqe tou;" ajdelfou;" uJmw`n movnon, tiv perisso;n poiei`teÉ oujci; kai; oiJ ejqnikoi; to; aujto; poiou`sinÉ 48e[sesqe ou\n uJmei`" tevleioi wJ" oJ path;r uJmw`n oJ oujravnio" tevleio" ejstin. 6 Prosevcete »de;¼ th;n dikaiosuvnhn uJmw`n mh; poiei`n e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn pro;" to; qeaqh`nai aujtoi`": eij de; mhv ge, misqo;n oujk e[cete para; tw`/ patri; uJmw`n tw`/ ejn toi`" oujranoi`". 2 {Otan ou\n poih`" / ejlehmosuvnhn, mh; salpivsh/" e[mprosqen sou, w{sper oiJ uJpokritai; poiou`sin ejn tai`" sunagwgai`" kai; ejn tai`" rJum v ai", o{pw" doxasqw`sin uJpo; tw`n ajnqrwvpwn: ajmh;n levgw uJmi`n, ajpevcousin to;n misqo;n aujtw`n. 3sou` de; poiou`nto" ejlehmosuvnhn mh; gnwvtw hJ ajristerav sou tiv poiei` hJ dexiav sou, 4o{pw" h\/ sou hJ ejlehmosuvnh ejn tw`/ kruptw`:/ kai; oJ pathvr sou oJ blevpwn ejn tw`/ kruptw`/ ajpodwvsei soi. 5 Kai; o{tan proseuvchsqe, oujk e[sesqe wJ" oiJ uJpokritaiv, o{ti filou`sin ejn tai`" sunagwgai`" kai; ejn tai`" gwnivai" tw`n plateiw`n eJstw`te" proseuvcesqai, o{pw" fanw`sin toi`" ajnqrwvpoi": ajmh;n levgw uJmi`n, ajpevcousin to;n misqo;n aujtw`n. 6su; de; o{tan proseuvch/, ei[selqe eij" to; tamei`on sou kai; kleivsa" th;n quvran sou provseuxai tw`/ patriv sou tw`/ ejn tw`/ kruptw`:/ kai; oJ pathvr sou oJ blevpwn ejn tw`/ kruptw`/ ajpodwvsei soi. 7Proseucovmenoi de; mh; battaloghvshte w{sper oiJ ejqnikoiv, dokou`sin ga;r o{ti ejn th`/ polulogiva/ aujtw`n eijsakousqhvsontai. 8mh; ou\n oJmoiwqh`te aujtoi`": oi\den ga;r oJ path;r uJmw`n w|n creivan e[cete pro; tou` uJma`" aijth`sai aujtovn. 9ou{tw" ou\n proseuvcesqe uJmei`": Pavter hJmw`n oJ ejn toi`" oujranoi`": aJgiasqhvtw to; o[noma sou: 10 ejlqevtw hJ basileiva sou: genhqhvtw to; qevlhma sou, wJ" ejn oujranw`/ kai; ejpi; gh`":

11

to;n a[rton hJmw`n to;n ejpiouvsion do;" hJmi`n shvmeron: kai; a[fe" hJmi`n ta; ojfeilhvmata hJmw`n, wJ" kai; hJmei`" ajfhvkamen toi`" ojfeilevtai" hJmw`n: 13 kai; mh; eijsenevgkh/" hJma`" eij" peirasmovn, ajlla; rJus ` ai hJma`" ajpo; tou` ponhrou`. 14 E j a;n ga;r ajfh`te toi`" ajnqrwvpoi" ta; paraptwvmata aujtw`n, ajfhvsei kai; uJmi`n oJ path;r uJmw`n oJ oujravnio": 15eja;n de; mh; ajfh`te toi`" ajnqrwvpoi", oujde; oJ path;r uJmw`n ajfhvsei ta; paraptwvmata uJmw`n. 16 {Otan de; nhsteuvhte, mh; givnesqe wJ" oiJ uJpokritai; skuqrwpoiv, ajfanivzousin ga;r ta; provswpa aujtw`n o{pw" fanw`sin toi`" ajnqrwvpoi" nhsteuvonte": ajmh;n levgw uJmi`n, ajpevcousin to;n misqo;n aujtw`n. 17su; de; nhsteuvwn a[leiyai sou th;n kefalh;n kai; to; provswpon sou nivyai, 18 o{pw" mh; fanh`" / toi`" ajnqrwvpoi" nhsteuvwn ajlla; tw`/ patriv sou tw`/ ejn tw`/ krufaivw:/ kai; oJ pathvr sou oJ blevpwn ejn tw`/ krufaivw/ ajpodwvsei soi. 19 Mh; qhsaurivzete uJmi`n qhsaurou;" ejpi; th`" gh`", o{pou sh;" kai; brw`si" ajfanivzei kai; o{pou klevptai dioruvssousin kai; klevptousin: 20 qhsaurivzete de; uJmi`n qhsaurou;" ejn oujranw`,/ o{pou ou[te sh;" ou[te brw`si" ajfanivzei kai; o{pou klevptai ouj dioruvssousin oujde; klevptousin: 21o{pou gavr ejstin oJ qhsaurov" sou, ejkei` e[stai kai; hJ kardiva sou. 22 JO luvcno" tou` swvmato" ejstin oJ ojfqalmov". eja;n ou\n h\/ oJ ojfqalmov" sou aJplou`", o{lon to; sw`ma sou fwteino;n e[stai: 23eja;n de; oJ ojfqalmov" sou ponhro;" h\,/ o{lon to; sw`ma sou skoteino;n e[stai. eij ou\n to; fw`" to; ejn soi; skovto" ejstivn, to; skovto" povson. 24 Oujdei;" duvnatai dusi; kurivoi" douleuvein: h] ga;r to;n e{na mishvsei kai; to;n e{teron ajgaphvsei, h] eJno;" ajnqevxetai kai; tou` eJtevrou katafronhvsei. ouj duvnasqe qew`/ douleuvein kai; mamwna`./ 25 Dia; tou`to levgw uJmi`n: mh; merimna`te th`/ yuch`/ uJmw`n tiv favghte »h] tiv pivhte¼, mhde; tw`/ swvmati uJmw`n tiv ejnduvshsqe. oujci; hJ yuch; plei`on ejstin th`" trofh`" kai; to; sw`ma tou` ejnduvmato"É 26ejmblevyate eij" ta; peteina; tou` oujranou` o{ti ouj speivrousin oujde; qerivzousin oujde; sunavgousin eij" ajpoqhvka", kai; oJ path;r uJmw`n oJ oujravnio" trevfei aujtav: oujc uJmei`" ma`llon diafevrete aujtw`nÉ 27tiv" de; ejx uJmw`n merimnw`n duvnatai prosqei`nai ejpi; th;n hJlikivan aujtou` ph`cun e{naÉ 28 kai; peri; ejnduvmato" tiv merimna`teÉ katamavqete ta; krivna tou` 12

ajgrou` pw`" aujxavnousin: ouj kopiw`sin oujde; nhvqousin: 29levgw de; uJmi`n o{ti oujde; Solomw;n ejn pavsh/ th`/ dovxh/ aujtou` periebavleto wJ" e}n touvtwn. 30eij de; to;n covrton tou` ajgrou` shvmeron o[nta kai; au[rion eij" klivbanon ballovmenon oJ qeo;" ou{tw" ajmfievnnusin, ouj pollw`/ ma`llon uJma`", ojligovpistoiÉ 31mh; ou\n merimnhvshte levgonte": tiv favgwmenÉ h[: tiv pivwmenÉ h[: tiv peribalwvmeqaÉ 32pavnta ga;r tau`ta ta; e[qnh ejpizhtou`sin: oi\den ga;r oJ path;r uJmw`n oJ oujravnio" o{ti crhvz / ete 33 touvtwn aJpavntwn. zhtei`te de; prw`ton th;n basileivan »tou` qeou`¼ kai; th;n dikaiosuvnhn aujtou`, kai; tau`ta pavnta prosteqhvsetai uJmi`n. 34mh; ou\n merimnhvshte eij" th;n au[rion, hJ ga;r au[rion merimnhvsei eJauth`": ajrketo;n th`/ hJmevra/ hJ kakiva aujth`". 7 Mh; krivnete, i{na mh; kriqh`te: 2ejn w|/ ga;r krivmati krivnete kriqhvsesqe, kai; ejn w|/ mevtrw/ metrei`te metrhqhvsetai uJmi`n. 3tiv de; blevpei" to; kavrfo" to; ejn tw`/ ojfqalmw`/ tou` ajdelfou` sou, th;n de; ejn tw`/ sw`/ ojfqalmw`/ doko;n ouj katanoei`"É 4h] pw`" ejrei`" tw`/ ajdelfw`/ sou: a[fe" ejkbavlw to; kavrfo" ejk tou` ojfqalmou` sou, kai; ijdou; hJ doko;" ejn tw`/ ojfqalmw`/ sou`É 5uJpokritav, e[kbale prw`ton ejk tou` ojfqalmou` sou` th;n dokovn, kai; tovte diablevyei" ejkbalei`n to; kavrfo" ejk tou` ojfqalmou` tou` ajdelfou` sou. 6Mh; dw`te to; a{gion toi`" kusi;n mhde; bavlhte tou;" margarivta" uJmw`n e[mprosqen tw`n coivrwn, mhvpote katapathvsousin aujtou;" ejn toi`" posi;n aujtw`n kai; strafevnte" rJhxv wsin uJma`". 7 Aijtei`te kai; doqhvsetai uJmi`n, zhtei`te kai; euJrhvsete, krouvete kai; ajnoighvsetai uJmi`n: 8pa`" ga;r oJ aijtw`n lambavnei kai; oJ zhtw`n euJrivskei kai; tw`/ krouvonti ajnoighvsetai. 9h] tiv" ejstin ejx uJmw`n a[nqrwpo", o}n aijthvsei oJ uiJo" ; aujtou` a[rton, mh; livqon ejpidwvsei aujtw`É/ 10h] kai; ijcqu;n aijthvsei, mh; o[fin ejpidwvsei aujtw`É/ 11eij ou\n uJmei`" ponhroi; o[nte" oi[date dovmata ajgaqa; didovnai toi`" tevknoi" uJmw`n, povsw/ ma`llon oJ path;r uJmw`n oJ ejn toi`" oujranoi`" dwvsei ajgaqa; toi`" aijtou`sin aujtovn. 12 Pavnta ou\n o{sa eja;n qevlhte i{na poiw`sin uJmi`n oiJ a[nqrwpoi, ou{tw" kai; uJmei`" poiei`te aujtoi`": ou|to" gavr ejstin oJ novmo" kai; oiJ profh`tai. 13 Eijsevlqate dia; th`" stenh`" puvlh": o{ti platei`a hJ puvlh kai; eujruvcwro" hJ oJdo;" hJ ajpavgousa eij" th;n ajpwvleian kai; polloiv eijsin oiJ eijsercovmenoi diÆ aujth`": 14tiv stenh; hJ puvlh kai; teqlimmevnh hJ oJdo;" hJ ajpavgousa eij" th;n zwh;n kai; ojlivgoi eijsi;n oiJ euJrivskonte" aujthvn. 15 Prosevcete ajpo; tw`n yeudoprofhtw`n, oi{tine" e[rcontai pro;"

uJma`" ejn ejnduvmasin probavtwn, e[swqen dev eijsin luvkoi a{rpage". ajpo; tw`n karpw`n aujtw`n ejpignwvsesqe aujtouv". mhvti sullevgousin ajpo; ajkanqw`n stafula;" h] ajpo; tribovlwn su`kaÉ 17ou{tw" pa`n devndron ajgaqo;n karpou;" kalou;" poiei`, to; de; sapro;n devndron karpou;" ponhrou;" poiei`. 18ouj duvnatai devndron ajgaqo;n karpou;" ponhrou;" poiei`n oujde; devndron sapro;n karpou;" kalou;" poiei`n. 19pa`n devndron mh; poiou`n karpo;n kalo;n ejkkovptetai kai; eij" pu`r bavlletai. 20a[ra ge ajpo; tw`n karpw`n aujtw`n ejpignwvsesqe aujtouv". 21 Ouj pa`" oJ levgwn moi: kuvrie kuvrie, eijseleuvsetai eij" th;n basileivan tw`n oujranw`n, ajllÆ oJ poiw`n to; qevlhma tou` patrov" mou tou` ejn toi`" oujranoi`". 22polloi; ejrou`sin moi ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/: kuvrie kuvrie, ouj tw`/ sw`/ ojnovmati ejprofhteuvsamen, kai; tw`/ sw`/ ojnovmati daimovnia ejxebavlomen, kai; tw`/ sw`/ ojnovmati dunavmei" polla;" ejpoihvsamenÉ 23kai; tovte oJmologhvsw aujtoi`" o{ti oujdevpote e[gnwn uJma`": ajpocwrei`te ajpÆ ejmou` oiJ ejrgazovmenoi th;n ajnomivan. 24 Pa`" ou\n o{sti" ajkouvei mou tou;" lovgou" touvtou" kai; poiei` aujtouv", oJmoiwqhvsetai ajndri; fronivmw/, o{sti" wjk/ odovmhsen aujtou` th;n oijkivan ejpi; th;n pevtran: 25kai; katevbh hJ broch; kai; h\lqon oiJ potamoi; kai; e[pneusan oiJ a[nemoi kai; prosevpesan th`/ oijkiva/ ejkeivnh/, kai; oujk e[pesen, teqemelivwto ga;r ejpi; th;n pevtran. 26kai; pa`" oJ ajkouvwn mou tou;" lovgou" touvtou" kai; mh; poiw`n aujtou;" oJmoiwqhvsetai ajndri; mwrw`,/ o{sti" wjk/ odovmhsen aujtou` th;n oijkivan ejpi; th;n a[mmon: 27kai; katevbh hJ broch; kai; h\lqon oiJ potamoi; kai; e[pneusan oiJ a[nemoi kai; prosevkoyan th`/ oijkiva/ ejkeivnh/, kai; e[pesen kai; h\n hJ ptw`si" aujth`" megavlh. 28 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" tou;" lovgou" touvtou", ejxeplhvssonto oiJ o[cloi ejpi; th`/ didach`/ aujtou`: 29h\n ga;r didavskwn aujtou;" wJ" ejxousivan e[cwn kai; oujc wJ" oiJ grammatei`" aujtw`n. 8 Katabavnto" de; aujtou` ajpo; tou` o[rou" hjkolouvqhsan aujtw`/ o[cloi polloiv. 2kai; ijdou; lepro;" proselqw;n prosekuvnei aujtw`/ levgwn: kuvrie, eja;n qevlh/" duvnasai me kaqarivsai. 3kai; ejkteivna" th;n cei`ra h{yato aujtou` levgwn: qevlw, kaqarivsqhti: kai; eujqevw" ejkaqarivsqh aujtou` hJ levpra. 4kai; levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": o{ra mhdeni; ei[ph/", ajlla; u{page seauto;n dei`xon tw`/ iJerei` kai; prosevnegkon to; dw`ron o} prosevtaxen Mwu>sh`", eij" martuvrion aujtoi`". 5 Eijselqovnto" de; aujtou` eij" Kafarnaou;m prosh`lqen aujtw`/ 16

eJkatovntarco" parakalw`n aujto;n 6kai; levgwn: kuvrie, oJ pai`" mou bevblhtai ejn th`/ oijkiva/ paralutikov", deinw`" basanizovmeno". 7kai; levgei aujtw`:/ ejgw; ejlqw;n qerapeuvsw aujtovn. 8kai; ajpokriqei;" oJ eJkatovntarco" e[fh: kuvrie, oujk eijmi; iJkano;" i{na mou uJpo; th;n stevghn eijsevlqh/", ajlla; movnon eijpe; lovgw/, kai; ijaqhvsetai oJ pai`" mou. 9kai; ga;r ejgw; a[nqrwpo" eijmi uJpo; ejxousivan, e[cwn uJpÆ ejmauto;n stratiwvta", kai; levgw touvtw/: poreuvqhti, kai; poreuvetai, kai; a[llw/: e[rcou, kai; e[rcetai, kai; tw`/ douvlw/ mou: poivhson tou`to, kai; poiei`. 10 ajkouvsa" de; oJ Ij hsou`" ejqauvmasen kai; ei\pen toi`" ajkolouqou`sin: ajmh;n levgw uJmi`n, parÆ oujdeni; tosauvthn pivstin ejn tw`/ Ij srah;l eu|ron. 11levgw de; uJmi`n o{ti polloi; ajpo; ajnatolw`n kai; dusmw`n h{xousin kai; ajnakliqhvsontai meta; jAbraa;m kai; jIsaa;k kai; Ij akw;b ejn th`/ basileiva/ tw`n oujranw`n, 12oiJ de; uiJoi; th`" basileiva" ejkblhqhvsontai eij" to; skovto" to; ejxwvteron: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn. 13kai; ei\pen oJ Ij hsou`" tw`/ eJkatontavrch/: u{page, wJ" ejpivsteusa" genhqhvtw soi. kai; ijaqv h oJ pai`" »aujtou`¼ ejn th`/ w{ra/ ejkeivnh/. 14 Kai; ejlqw;n oJ Ij hsou`" eij" th;n oijkivan Pevtrou ei\den th;n penqera;n aujtou` beblhmevnhn kai; purevssousan: 15kai; h{yato th`" ceiro;" aujth`", kai; ajfh`ken aujth;n oJ puretov", kai; hjgevrqh kai; dihkovnei aujtw`./ 16 jOyiva" de; genomevnh" proshvnegkan aujtw`/ daimonizomevnou" pollouv": kai; ejxevbalen ta; pneuvmata lovgw/ kai; pavnta" tou;" kakw`" e[conta" ejqeravpeusen, 17o{pw" plhrwqh`/ to; rJhqe;n dia; H j saivoŸ u tou` profhvtou levgonto": aujto;" ta;" ajsqeneiva" hJmw`n e[laben kai; ta;" novsou" ejbavstasen. 18 ijdw;n de; oJ Ij hsou`" o[clon peri; aujto;n ejkevleusen ajpelqei`n eij" to; pevran. 19kai; proselqw;n ei|" grammateu;" ei\pen aujtw`:/ didavskale, ajkolouqhvsw soi o{pou eja;n ajpevrch/. 20kai; levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": aiJ ajlwvpeke" fwleou;" e[cousin kai; ta; peteina; tou` oujranou` kataskhnwvsei", oJ de; uiJo" ; tou` ajnqrwvpou oujk e[cei pou` th;n kefalh;n 21 klivnh/. e{tero" de; tw`n maqhtw`n »aujtou`¼ ei\pen aujtw`:/ kuvrie, ejpivtreyon moi prw`ton ajpelqei`n kai; qavyai to;n patevra mou. 22oJ de; Ij hsou`" levgei aujtw`:/ ajkolouvqei moi kai; a[fe" tou;" nekrou;" qavyai tou;" eJautw`n nekrouv". 23 Kai; ejmbavnti aujtw`/ eij" to; ploi`on hjkolouvqhsan aujtw`/ oiJ maqhtai;

aujtou`. 24kai; ijdou; seismo;" mevga" ejgevneto ejn th`/ qalavssh/, w{ste to; ploi`on kaluvptesqai uJpo; tw`n kumavtwn, aujto;" de; ejkavqeuden. 25kai; proselqovnte" h[geiran aujto;n levgonte": kuvrie, sw`son, ajpolluvmeqa. 26 kai; levgei aujtoi`": tiv deiloiv ejste, ojligovpistoiÉ tovte ejgerqei;" ejpetivmhsen toi`" ajnevmoi" kai; th`/ qalavssh/, kai; ejgevneto galhvnh megavlh. 27oiJ de; a[nqrwpoi ejqauvmasan levgonte": potapov" ejstin ou|to" o{ti kai; oiJ a[nemoi kai; hJ qavlassa aujtw`/ uJpakouvousinÉ 28 Kai; ejlqovnto" aujtou` eij" to; pevran eij" th;n cwvran tw`n Gadarhnw`n uJphvnthsan aujtw`/ duvo daimonizovmenoi ejk tw`n mnhmeivwn ejxercovmenoi, calepoi; livan, w{ste mh; ijscuvein tina; parelqei`n dia; th`" oJdou` ejkeivnh". 29kai; ijdou; e[kraxan levgonte": tiv hJmi`n kai; soiv, uiJe; tou` qeou`É h\lqe" w|de pro; kairou` basanivsai hJma`"É 30h\n de; makra;n ajpÆ aujtw`n ajgevlh coivrwn pollw`n boskomevnh. 31oiJ de; daivmone" parekavloun aujto;n levgonte": eij ejkbavllei" hJma`", ajpovsteilon hJma`" eij" th;n ajgevlhn tw`n coivrwn. 32kai; ei\pen aujtoi`": uJpavgete. oiJ de; ejxelqovnte" ajph`lqon eij" tou;" coivrou": kai; ijdou; w{rmhsen pa`sa hJ ajgevlh kata; tou` krhmnou` eij" th;n qavlassan kai; ajpevqanon ejn toi`" u{dasin. 33oiJ de; bovskonte" e[fugon, kai; ajpelqovnte" eij" th;n povlin ajphvggeilan pavnta kai; ta; tw`n daimonizomevnwn. 34kai; ijdou; pa`sa hJ povli" ejxh`lqen eij" uJpavnthsin tw`/ Ij hsou` kai; ijdovnte" aujto;n parekavlesan o{pw" metabh`/ ajpo; tw`n oJrivwn aujtw`n. 9 Kai; ejmba;" eij" ploi`on diepevrasen kai; h\lqen eij" th;n ijdivan povlin. 2kai; ijdou; prosevferon aujtw`/ paralutiko;n ejpi; klivnh" beblhmevnon. kai; ijdw;n oJ Ij hsou`" th;n pivstin aujtw`n ei\pen tw`/ paralutikw`:/ qavrsei, tevknon, ajfiventai sou aiJ aJmartivai. 3kai; ijdouv tine" tw`n grammatevwn ei\pan ejn eJautoi`": ou|to" blasfhmei`. 4kai; ijdw;n oJ Ij hsou`" ta;" ejnqumhvsei" aujtw`n ei\pen: iJnativ ejnqumei`sqe ponhra; ejn tai`" kardivai" uJmw`nÉ 5tiv gavr ejstin eujkopwvteron, eijpei`n: ajfiventai sou aiJ aJmartivai, h] eijpei`n: e[geire kai; peripavteiÉ 6i{na de; eijdh`te o{ti ejxousivan e[cei oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejpi; th`" gh`" ajfievnai aJmartiva"- tovte levgei tw`/ paralutikw`:/ ejgerqei;" a\ron sou th;n klivnhn kai; u{page eij" to;n oi\kon sou. 7kai; ejgerqei;" ajph`lqen eij" to;n oi\kon aujtou`. 8ijdovnte" de; oiJ o[cloi ejfobhvqhsan kai; ejdovxasan to;n qeo;n to;n dovnta ejxousivan toiauvthn toi`" ajnqrwvpoi". 9 Kai; paravgwn oJ Ij hsou`" ejkei`qen ei\den a[nqrwpon kaqhvmenon ejpi; to; telwvnion, Maqqai`on legovmenon, kai; levgei aujtw`:/ ajkolouvqei moi.

kai; ajnasta;" hjkolouvqhsen aujtw`./ 10kai; ejgevneto aujtou` ajnakeimevnou ejn th`/ oijkiva,/ kai; ijdou; polloi; telw`nai kai; aJmartwloi; ejlqovnte" sunanevkeinto tw`/ jIhsou` kai; toi`" maqhtai`" aujtou`. 11kai; ijdovnte" oiJ Farisai`oi e[legon toi`" maqhtai`" aujtou`: dia; tiv meta; tw`n telwnw`n kai; aJmartwlw`n ejsqivei oJ didavskalo" uJmw`nÉ 12oJ de; ajkouvsa" ei\pen: ouj creivan e[cousin oiJ ijscuvonte" ijatrou` ajllÆ oiJ kakw`" e[conte". 13 poreuqevnte" de; mavqete tiv ejstin: e[leo" qevlw kai; ouj qusivan: ouj ga;r h\lqon kalevsai dikaivou" ajlla; aJmartwlouv". 14 Tovte prosevrcontai aujtw`/ oiJ maqhtai; Ij wavnnou levgonte": dia; tiv hJmei`" kai; oiJ Farisai`oi nhsteuvomen »pollav¼, oiJ de; maqhtaiv sou ouj nhsteuvousinÉ 15kai; ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": mh; duvnantai oiJ uiJoi; tou` numfw`no" penqei`n ejfÆ o{son metÆ aujtw`n ejstin oJ numfivo"É ejleuvsontai de; hJmevrai o{tan ajparqh`/ ajpÆ aujtw`n oJ numfivo", kai; tovte nhsteuvsousin. 16oujdei;" de; ejpibavllei ejpivblhma rJakv ou" ajgnavfou ejpi; iJmativw/ palaiw`:/ ai[rei ga;r to; plhvrwma aujtou` ajpo; tou` iJmativou kai; cei`ron scivsma givnetai. 17oujde; bavllousin oi\non nevon eij" ajskou;" palaiouv": eij de; mhv ge, rJhvgnuntai oiJ ajskoi; kai; oJ oi\no" ejkcei`tai kai; oiJ ajskoi; ajpovlluntai: ajlla; bavllousin oi\non nevon eij" ajskou;" kainouv", kai; ajmfovteroi sunthrou`ntai. 18 Tau`ta aujtou` lalou`nto" aujtoi`", ijdou; a[rcwn ei|" ejlqw;n prosekuvnei aujtw`/ levgwn o{ti hJ qugavthr mou a[rti ejteleuvthsen: ajlla; ejlqw;n ejpivqe" th;n cei`ra sou ejpÆ aujthvn, kai; zhvsetai. 19kai; ejgerqei;" oJ jIhsou`" hjkolouvqhsen aujtw`/ kai; oiJ maqhtai; aujtou`. 20Kai; ijdou; gunh; aiJmorroou`sa dwvdeka e[th proselqou`sa o[pisqen h{yato tou` kraspevdou tou` iJmativou aujtou`: 21e[legen ga;r ejn eJauth`:/ eja;n movnon a{ywmai tou` iJmativou aujtou` swqhvsomai. 22oJ de; Ij hsou`" strafei;" kai; ijdw;n aujth;n ei\pen: qavrsei, quvgater: hJ pivsti" sou sevswken se. kai; ejswvqh hJ gunh; ajpo; th`" w{ra" ejkeivnh". 23Kai; ejlqw;n oJ Ij hsou`" eij" th;n oijkivan tou` a[rconto" kai; ijdw;n tou;" aujlhta;" kai; to;n o[clon qorubouvmenon 24e[legen: ajnacwrei`te, ouj ga;r ajpevqanen to; koravsion ajlla; kaqeuvdei. kai; kategevlwn aujtou`. 25o{te de; ejxeblhvqh oJ o[clo" eijselqw;n ejkravthsen th`" ceiro;" aujth`", kai; hjgevrqh to; koravsion. 26 kai; ejxh`lqen hJ fhvmh au{th eij" o{lhn th;n gh`n ejkeivnhn. 27 Kai; paravgonti ejkei`qen tw`/ Ij hsou` hjkolouvqhsan »aujtw`¼/ duvo tufloi; kravzonte" kai; levgonte": ejlevhson hJma`", uiJo" ; Dauivd. 28 ejlqovnti de; eij" th;n oijkivan prosh`lqon aujtw`/ oiJ tufloiv, kai; levgei

aujtoi`" oJ Ij hsou`": pisteuvete o{ti duvnamai tou`to poih`saiÉ levgousin aujtw`:/ nai; kuvrie. 29tovte h{yato tw`n ojfqalmw`n aujtw`n levgwn: kata; th;n pivstin uJmw`n genhqhvtw uJmi`n. 30kai; hjnewv/cqhsan aujtw`n oiJ ojfqalmoiv. kai; ejnebrimhvqh aujtoi`" oJ jIhsou`" levgwn: oJra`te mhdei;" ginwskevtw. 31oiJ de; ejxelqovnte" diefhvmisan aujto;n ejn o{lh/ th`/ gh`/ ejkeivnh/. 32 Aujtw`n de; ejxercomevnwn ijdou; proshvnegkan aujtw`/ a[nqrwpon kwfo;n daimonizovmenon. 33kai; ejkblhqevnto" tou` daimonivou ejlavlhsen oJ kwfov". kai; ejqauvmasan oiJ o[cloi levgonte": oujdevpote ejfavnh ou{tw" ejn tw`/ Ij srahvl. 34oiJ de; Farisai`oi e[legon: ejn tw`/ a[rconti tw`n daimonivwn ejkbavllei ta; daimovnia. 35 Kai; perih`gen oJ Ij hsou`" ta;" povlei" pavsa" kai; ta;" kwvma" didavskwn ejn tai`" sunagwgai`" aujtw`n kai; khruvsswn to; eujaggevlion th`" basileiva" kai; qerapeuvwn pa`san novson kai; pa`san malakivan. 36 ijdw;n de; tou;" o[clou" ejsplagcnivsqh peri; aujtw`n, o{ti h\san ejskulmevnoi kai; ejrrimmevnoi wJsei; provbata mh; e[conta poimevna. 37 tovte levgei toi`" maqhtai`" aujtou`: oJ me;n qerismo;" poluv", oiJ de; ejrgavtai ojlivgoi: 38dehvqhte ou\n tou` kurivou tou` qerismou` o{pw" ejkbavlh/ ejrgavta" eij" to;n qerismo;n aujtou`. 10 Kai; proskalesavmeno" tou;" dwvdeka maqhta;" aujtou` e[dwken aujtoi`" ejxousivan pneumavtwn ajkaqavrtwn w{ste ejkbavllein aujta; kai; qerapeuvein pa`san novson kai; pa`san malakivan. 2Tw`n de; dwvdeka ajpostovlwn ta; ojnovmata ejstin tau`ta: prw`to" Sivmwn oJ legovmeno" Pevtro" kai; A j ndreva" oJ ajdelfo;" aujtou`, kai; Ij avkwbo" oJ tou` Zebedaivou kai; Ij wavnnh" oJ ajdelfo;" aujtou`, 3Fivlippo" kai; Barqolomai`o", Qwma`" kai; Maqqai`o" oJ telwvnh", Ij avkwbo" oJ tou` A J lfaivou kai; Qaddai`o", 4Sivmwn oJ Kananai`o" kai; Ij ouvda" oJ Ij skariwvth" oJ kai; paradou;" aujtovn. 5 Touvtou" tou;" dwvdeka ajpevsteilen oJ Ij hsou`" paraggeivla" aujtoi`" levgwn: eij" oJdo;n ejqnw`n mh; ajpevlqhte kai; eij" povlin Samaritw`n mh; eijsevlqhte: 6poreuvesqe de; ma`llon pro;" ta; provbata ta; ajpolwlovta oi[kou Ij srahvl. 7poreuovmenoi de; khruvssete levgonte" o{ti h[ggiken hJ basileiva tw`n oujranw`n. 8ajsqenou`nta" qerapeuvete, nekrou;" ejgeivrete, leprou;" kaqarivzete, daimovnia ejkbavllete: dwrea;n ejlavbete, dwrea;n dovte. 9Mh; kthvshsqe cruso;n mhde; a[rguron mhde; calko;n eij" ta;" zwvna" uJmw`n, 10mh; phvran eij"

oJdo;n mhde; duvo citw`na" mhde; uJpodhvmata mhde; rJab v don: a[xio" ga;r oJ 11 ejrgavth" th`" trofh`" aujtou`. eij" h}n dÆ a]n povlin h] kwvmhn eijsevlqhte, ejxetavsate tiv" ejn aujth`/ a[xio" ejstin: kakei` meivnate e{w" a]n ejxevlqhte. 12eijsercovmenoi de; eij" th;n oijkivan ajspavsasqe aujthvn: 13 kai; eja;n me;n h\/ hJ oijkiva ajxiva, ejlqavtw hJ eijrhvnh uJmw`n ejpÆ aujthvn, eja;n de; mh; h\/ ajxiva, hJ eijrhvnh uJmw`n pro;" uJma`" ejpistrafhvtw. 14kai; o}" a]n mh; devxhtai uJma`" mhde; ajkouvsh/ tou;" lovgou" uJmw`n, ejxercovmenoi e[xw th`" oijkiva" h] th`" povlew" ejkeivnh" ejktinavxate to;n koniorto;n tw`n podw`n uJmw`n. 15ajmh;n levgw uJmi`n, ajnektovteron e[stai gh`/ Sodovmwn kai; Gomovrrwn ejn hJmevra/ krivsew" h] th`/ povlei ejkeivnh/. 16 Ij dou; ejgw; ajpostevllw uJma`" wJ" provbata ejn mevsw/ luvkwn: givnesqe ou\n frovnimoi wJ" oiJ o[fei" kai; ajkevraioi wJ" aiJ peristeraiv. 17 Prosevcete de; ajpo; tw`n ajnqrwvpwn: paradwvsousin ga;r uJma`" eij" sunevdria kai; ejn tai`" sunagwgai`" aujtw`n mastigwvsousin uJma`": 18 kai; ejpi; hJgemovna" de; kai; basilei`" ajcqhvsesqe e{neken ejmou` eij" martuvrion aujtoi`" kai; toi`" e[qnesin. 19o{tan de; paradw`sin uJma`", mh; merimnhvshte pw`" h] tiv lalhvshte: doqhvsetai ga;r uJmi`n ejn ejkeivnh/ th`/ w{ra/ tiv lalhvshte: 20ouj ga;r uJmei`" ejste oiJ lalou`nte" ajlla; to; pneu`ma tou` patro;" uJmw`n to; lalou`n ejn uJmi`n. 21Paradwvsei de; ajdelfo;" ajdelfo;n eij" qavnaton kai; path;r tevknon, kai; ejpanasthvsontai tevkna ejpi; gonei`" kai; qanatwvsousin aujtouv". 22kai; e[sesqe misouvmenoi uJpo; pavntwn dia; to; o[noma mou: oJ de; uJpomeivna" eij" tevlo" ou|to" swqhvsetai. 23 {Otan de; diwvkwsin uJma`" ejn th`/ povlei tauvth/, feuvgete eij" th;n eJtevran: ajmh;n ga;r levgw uJmi`n, ouj mh; televshte ta;" povlei" tou` jIsrah;l e{w" a]n e[lqh/ oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou. 24 Oujk e[stin maqhth;" uJpe;r to;n didavskalon oujde; dou`lo" uJpe;r to;n kuvrion aujtou`. 25ajrketo;n tw`/ maqhth`/ i{na gevnhtai wJ" oJ didavskalo" aujtou` kai; oJ dou`lo" wJ" oJ kuvrio" aujtou`. eij to;n oijkodespovthn Beelzebou;l ejpekavlesan, povsw/ ma`llon tou;" oijkiakou;" aujtou`. 26 Mh; ou\n fobhqh`te aujtouv": oujde;n gavr ejstin kekalummevnon o} oujk ajpokalufqhvsetai kai; krupto;n o} ouj gnwsqhvsetai. 27o} levgw uJmi`n ejn th`/ skotiva/ ei[pate ejn tw`/ fwtiv, kai; o} eij" to; ou\" ajkouvete khruvxate ejpi; tw`n dwmavtwn. 28kai; mh; fobei`sqe ajpo; tw`n ajpoktennovntwn to; sw`ma, th;n de; yuch;n mh; dunamevnwn ajpoktei`nai: fobei`sqe de; ma`llon to;n dunavmenon kai; yuch;n kai; sw`ma ajpolevsai ejn geevnnh/. 29oujci; duvo strouqiva ajssarivou pwlei`taiÉ kai; e}n ejx aujtw`n ouj pesei`tai ejpi; th;n

gh`n a[neu tou` patro;" uJmw`n. 30uJmw`n de; kai; aiJ trivce" th`" kefalh`" pa`sai hjriqmhmevnai eijsivn. 31mh; ou\n fobei`sqe: pollw`n strouqivwn diafevrete uJmei`". 32 Pa`" ou\n o{sti" oJmologhvsei ejn ejmoi; e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn, oJmologhvsw kagw; ejn aujtw`/ e[mprosqen tou` patrov" mou tou` ejn »toi`"¼ oujranoi`": 33o{sti" dÆ a]n ajrnhvshtai me e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn, ajrnhvsomai kagw; aujto;n e[mprosqen tou` patrov" mou tou` ejn »toi`"¼ oujranoi`". 34 Mh; nomivshte o{ti h\lqon balei`n eijrhvnhn ejpi; th;n gh`n: oujk h\lqon balei`n eijrhvnhn ajlla; mavcairan. 35h\lqon ga;r dicavsai a[nqrwpon kata; tou` patro;" aujtou` kai; qugatevra kata; th`" mhtro;" aujth`" kai; nuvmfhn kata; th`" penqera`" aujth`", 36 kai; ejcqroi; tou` ajnqrwvpou oiJ oijkiakoi; aujtou`. 37 JO filw`n patevra h] mhtevra uJpe;r ejme; oujk e[stin mou a[xio", kai; oJ filw`n uiJo;n h] qugatevra uJpe;r ejme; oujk e[stin mou a[xio": 38kai; o}" ouj lambavnei to;n stauro;n aujtou` kai; ajkolouqei` ojpivsw mou, oujk e[stin mou a[xio". 39oJ euJrw;n th;n yuch;n aujtou` ajpolevsei aujthvn, kai; oJ ajpolevsa" th;n yuch;n aujtou` e{neken ejmou` euJrhvsei aujthvn. 40 JO decovmeno" uJma`" ejme; devcetai, kai; oJ ejme; decovmeno" devcetai to;n ajposteivlanta me. 41oJ decovmeno" profhvthn eij" o[noma profhvtou misqo;n profhvtou lhvmyetai, kai; oJ decovmeno" divkaion eij" o[noma dikaivou misqo;n dikaivou lhvmyetai. 42kai; o}" a]n potivsh/ e{na tw`n mikrw`n touvtwn pothvrion yucrou` movnon eij" o[noma maqhtou`, ajmh;n levgw uJmi`n, ouj mh; ajpolevsh/ to;n misqo;n aujtou`. 11 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" diatavsswn toi`" dwvdeka maqhtai`" aujtou`, metevbh ejkei`qen tou` didavskein kai; khruvssein ejn tai`" povlesin aujtw`n. 2 JO de; Ij wavnnh" ajkouvsa" ejn tw`/ desmwthrivw/ ta; e[rga tou` Cristou` pevmya" dia; tw`n maqhtw`n aujtou` 3ei\pen aujtw`:/ su; ei\ oJ ejrcovmeno" h] e{teron prosdokw`menÉ 4kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" ajpaggeivlate Ij wavnnh/ a} ajkouvete kai; blevpete: 5tufloi; ajnablevpousin kai; cwloi; peripatou`sin, leproi; kaqarivzontai kai; kwfoi; ajkouvousin, kai; nekroi; ejgeivrontai kai; ptwcoi; eujaggelivzontai: 6kai; makavrio" ejstin o}" eja;n mh; skandalisqh`/ ejn ejmoiv. 7Touvtwn de; poreuomevnwn h[rxato oJ Ij hsou`"

levgein toi`" o[cloi" peri; Ij wavnnou: tiv ejxhvlqate eij" th;n e[rhmon qeavsasqaiÉ kavlamon uJpo; ajnevmou saleuovmenonÉ 8ajlla; tiv ejxhvlqate ijdei`nÉ a[nqrwpon ejn malakoi`" hjmfiesmevnonÉ ijdou; oiJ ta; malaka; forou`nte" ejn toi`" oi[koi" tw`n basilevwn eijsivn. 9ajlla; tiv ejxhvlqate ijdei`nÉ profhvthnÉ naiv levgw uJmi`n, kai; perissovteron profhvtou. 10 ou|to" ejstin peri; ou| gevgraptai: ijdou; ejgw; ajpostevllw to;n a[ggelon mou pro; proswvpou sou, o}" kataskeuavsei th;n oJdovn sou e[mprosqen sou. 11 A j mh;n levgw uJmi`n: oujk ejghvgertai ejn gennhtoi`" gunaikw`n meivzwn Ij wavnnou tou` baptistou`: oJ de; mikrovtero" ejn th`/ basileiva/ tw`n oujranw`n meivzwn aujtou` ejstin. 12ajpo; de; tw`n hJmerw`n Ij wavnnou tou` baptistou` e{w" a[rti hJ basileiva tw`n oujranw`n biavzetai kai; biastai; aJrpavzousin aujthvn. 13pavnte" ga;r oiJ profh`tai kai; oJ novmo" e{w" Ij wavnnou ejprofhvteusan: 14kai; eij qevlete devxasqai, aujtov" ejstin H j liva" oJ mevllwn e[rcesqai. 15oJ e[cwn w\ta ajkouevtw. 16 Tivni de; oJmoiwvsw th;n genea;n tauvthnÉ oJmoiva ejsti;n paidivoi" kaqhmevnoi" ejn tai`" ajgorai`" a} prosfwnou`nta toi`" eJtevroi" 17 levgousin: hjulhvsamen uJmi`n kai; oujk wjrchvsasqe, ejqrhnhvsamen kai; oujk ejkovyasqe. 18 h\lqen ga;r Ij wavnnh" mhvte ejsqivwn mhvte pivnwn, kai; levgousin: daimovnion e[cei. 19h\lqen oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejsqivwn kai; pivnwn, kai; levgousin: ijdou; a[nqrwpo" favgo" kai; oijnopovth", telwnw`n fivlo" kai; aJmartwlw`n. kai; ejdikaiwvqh hJ sofiva ajpo; tw`n e[rgwn aujth`". 20 Tovte h[rxato ojneidivzein ta;" povlei" ejn ai|" ejgevnonto aiJ plei`stai dunavmei" aujtou`, o{ti ouj metenovhsan: 21oujaiv soi, Corazivn, oujaiv soi, Bhqsai>dav: o{ti eij ejn Tuvrw/ kai; Sidw`ni ejgevnonto aiJ dunavmei" aiJ genovmenai ejn uJmi`n, pavlai a]n ejn savkkw/ kai; spodw`/ metenovhsan. 22plh;n levgw uJmi`n, Tuvrw/ kai; Sidw`ni ajnektovteron e[stai ejn hJmevra/ krivsew" h] uJmi`n. 23kai; suv, Kafarnaouvm, mh; e{w" oujranou` uJywqhvsh/É e{w" a{d/ ou katabhvsh/: o{ti eij ejn Sodovmoi" ejgenhvqhsan aiJ dunavmei" aiJ genovmenai ejn soiv, e[meinen a]n mevcri th`" shvmeron. 24plh;n levgw uJmi`n o{ti gh`/ Sodovmwn ajnektovteron e[stai ejn hJmevra/ krivsew" h] soiv.

25

E j n ejkeivnw/ tw`/ kairw`/ ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen: ejxomologou`mai soi, pavter, kuvrie tou` oujranou` kai; th`" gh`", o{ti e[kruya" tau`ta ajpo; sofw`n kai; sunetw`n kai; ajpekavluya" aujta; nhpivoi": 26nai; oJ pathvr, o{ti ou{tw" eujdokiva ejgevneto e[mprosqen sou. 27Pavnta moi paredovqh uJpo; tou` patrov" mou, kai; oujdei;" ejpiginwvskei to;n uiJo;n eij mh; oJ pathvr, oujde; to;n patevra ti" ejpiginwvskei eij mh; oJ uiJo" ; kai; w|/ eja;n 28 bouvlhtai oJ uiJo" ; ajpokaluvyai. Deu`te prov" me pavnte" oiJ kopiw`nte" kai; pefortismevnoi, kagw; ajnapauvsw uJma`". 29a[rate to;n zugovn mou ejfÆ uJma`" kai; mavqete ajpÆ ejmou`, o{ti prau?" eijmi kai; tapeino;" th`/ kardiva,/ kai; euJrhvsete ajnavpausin tai`" yucai`" uJmw`n: 30oJ ga;r zugov" mou crhsto;" kai; to; fortivon mou ejlafrovn ejstin. 12 E j n ejkeivnw/ tw`/ kairw`/ ejporeuvqh oJ jIhsou`" toi`" savbbasin dia; tw`n sporivmwn: oiJ de; maqhtai; aujtou` ejpeivnasan kai; h[rxanto tivllein stavcua" kai; ejsqivein. 2oiJ de; Farisai`oi ijdovnte" ei\pan aujtw`:/ ijdou; oiJ maqhtaiv sou poiou`sin o} oujk e[xestin poiei`n ejn sabbavtw/. 3oJ de; ei\pen aujtoi`": oujk ajnevgnwte tiv ejpoivhsen Daui;d o{te ejpeivnasen kai; oiJ metÆ aujtou`, 4pw`" eijsh`lqen eij" to;n oi\kon tou` qeou` kai; tou;" a[rtou" th`" proqevsew" e[fagon, o} oujk ejxo;n h\n aujtw`/ fagei`n oujde; toi`" metÆ aujtou` eij mh; toi`" iJereu`sin movnoi"É 5h] oujk ajnevgnwte ejn tw`/ novmw/ o{ti toi`" savbbasin oiJ iJerei`" ejn tw`/ iJerw`/ to; savbbaton bebhlou`sin kai; ajnaivtioi eijsinÉ 6levgw de; uJmi`n o{ti tou` iJerou` mei`zon ejstin w|de. 7eij de; ejgnwvkeite tiv ejstin: e[leo" qevlw kai; ouj qusivan, oujk a]n katedikavsate tou;" ajnaitivou". 8kuvrio" gavr ejstin tou` sabbavtou oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou. 9 Kai; metaba;" ejkei`qen h\lqen eij" th;n sunagwgh;n aujtw`n: 10kai; ijdou; a[nqrwpo" cei`ra e[cwn xhravn. kai; ejphrwvthsan aujto;n levgonte": eij e[xestin toi`" savbbasin qerapeu`saiÉ i{na kathgorhvswsin aujtou`. 11 oJ de; ei\pen aujtoi`": tiv" e[stai ejx uJmw`n a[nqrwpo" o}" e{xei provbaton e{n kai; eja;n ejmpevsh/ tou`to toi`" savbbasin eij" bovqunon, oujci; krathvsei aujto; kai; ejgerei`É 12povsw/ ou\n diafevrei a[nqrwpo" probavtou. w{ste e[xestin toi`" savbbasin kalw`" poiei`n. 13tovte levgei tw`/ ajnqrwvpw/: e[kteinon sou th;n cei`ra. kai; ejxevteinen kai; ajpekatestavqh uJgih;" wJ" hJ a[llh. 14ejxelqovnte" de; oiJ Farisai`oi sumbouvlion e[labon katÆ aujtou` o{pw" aujto;n ajpolevswsin. 15 JO de; Ij hsou`" gnou;" ajnecwvrhsen ejkei`qen. kai; hjkolouvqhsan aujtw`/ »o[cloi¼ polloiv, kai; ejqeravpeusen aujtou;" pavnta" 16kai;

ejpetivmhsen aujtoi`" i{na mh; fanero;n aujto;n poihvswsin, 17i{na plhrwqh`/ to; rJhqe;n dia; H j saivoŸ u tou` profhvtou levgonto": 18 ijdou; oJ pai`" mou o}n hJ/revtisa, oJ ajgaphtov" mou eij" o}n eujdovkhsen hJ yuchv mou: qhvsw to; pneu`ma mou ejpÆ aujtovn, kai; krivsin toi`" e[qnesin ajpaggelei`. 19 oujk ejrivsei oujde; kraugavsei, oujde; ajkouvsei ti" ejn tai`" plateivai" th;n fwnh;n aujtou`. 20 kavlamon suntetrimmevnon ouj kateavxei kai; livnon tufovmenon ouj sbevsei, e{w" a]n ejkbavlh/ eij" ni`ko" th;n krivsin. 21 kai; tw`/ ojnovmati aujtou` e[qnh ejlpiou`sin. 22 Tovte proshnevcqh aujtw`/ daimonizovmeno" tuflo;" kai; kwfov", kai; ejqeravpeusen aujtovn, w{ste to;n kwfo;n lalei`n kai; blevpein. 23kai; ejxivstanto pavnte" oiJ o[cloi kai; e[legon: mhvti ou|to" ejstin oJ uiJo" ; 24 DauivdÉ oiJ de; Farisai`oi ajkouvsante" ei\pon: ou|to" oujk ejkbavllei ta; daimovnia eij mh; ejn tw`/ Beelzebou;l a[rconti tw`n daimonivwn. 25eijdw;" de; ta;" ejnqumhvsei" aujtw`n ei\pen aujtoi`": pa`sa basileiva merisqei`sa kaqÆ eJauth`" ejrhmou`tai kai; pa`sa povli" h] oijkiva merisqei`sa kaqÆ eJauth`" ouj staqhvsetai. 26kai; eij oJ satana`" to;n satana`n ejkbavllei, ejfÆ eJauto;n ejmerivsqh: pw`" ou\n staqhvsetai hJ basileiva aujtou`É 27kai; eij ejgw; ejn Beelzebou;l ejkbavllw ta; daimovnia, oiJ uiJoi; uJmw`n ejn tivni ejkbavllousinÉ dia; tou`to aujtoi; kritai; e[sontai uJmw`n. 28eij de; ejn pneuvmati qeou` ejgw; ejkbavllw ta; daimovnia, a[ra e[fqasen ejfÆ uJma`" hJ basileiva tou` qeou`. 29h] pw`" duvnatai ti" eijselqei`n eij" th;n oijkivan tou` ijscurou` kai; ta; skeuvh aujtou` aJrpavsai, eja;n mh; prw`ton dhvsh/ to;n ijscurovnÉ kai; tovte th;n oijkivan aujtou` diarpavsei. 30oJ mh; w]n metÆ ejmou` katÆ ejmou` ejstin, kai; oJ mh; sunavgwn metÆ ejmou` skorpivzei. 31Dia; tou`to levgw uJmi`n, pa`sa aJmartiva kai; blasfhmiva ajfeqhvsetai toi`" ajnqrwvpoi", hJ de; tou` pneuvmato" blasfhmiva oujk ajfeqhvsetai. 32kai; o}" eja;n ei[ph/ lovgon kata; tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou, ajfeqhvsetai aujtw`:/ o}" dÆ a]n ei[ph/ kata; tou` pneuvmato" tou` aJgivou, oujk ajfeqhvsetai aujtw`/ ou[te ejn touvtw/ tw`/ aijw`ni ou[te ejn tw`/ mevllonti. 33 H ] poihvsate to; devndron kalo;n kai; to;n karpo;n aujtou` kalovn, h]

poihvsate to; devndron sapro;n kai; to;n karpo;n aujtou` saprovn: ejk ga;r tou` karpou` to; devndron ginwvsketai. 34gennhvmata ejcidnw`n, pw`" duvnasqe ajgaqa; lalei`n ponhroi; o[nte"É ejk ga;r tou` perisseuvmato" th`" kardiva" to; stovma lalei`. 35oJ ajgaqo;" a[nqrwpo" ejk tou` ajgaqou` qhsaurou` ejkbavllei ajgaqav, kai; oJ ponhro;" a[nqrwpo" ejk tou` ponhrou` qhsaurou` ejkbavllei ponhrav. 36levgw de; uJmi`n o{ti pa`n rJhm ` a ajrgo;n o} lalhvsousin oiJ a[nqrwpoi ajpodwvsousin peri; aujtou` lovgon ejn hJmevra/ krivsew": 37ejk ga;r tw`n lovgwn sou dikaiwqhvsh/, kai; ejk tw`n lovgwn sou katadikasqhvsh/. 38 Tovte ajpekrivqhsan aujtw`/ tine" tw`n grammatevwn kai; Farisaivwn levgonte": didavskale, qevlomen ajpo; sou` shmei`on ijdei`n. 39oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": genea; ponhra; kai; moicali;" shmei`on ejpizhtei`, kai; shmei`on ouj doqhvsetai aujth`/ eij mh; to; shmei`on Ij wna` tou` profhvtou. 40w{sper ga;r h\n jIwna`" ejn th`/ koiliva/ tou` khvtou" trei`" hJmevra" kai; trei`" nuvkta", ou{tw" e[stai oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejn th`/ kardiva/ th`" gh`" trei`" hJmevra" kai; trei`" nuvkta". 41 a[ndre" Nineui`tai ajnasthvsontai ejn th`/ krivsei meta; th`" genea`" tauvth" kai; katakrinou`sin aujthvn, o{ti metenovhsan eij" to; khvrugma Ij wna`, kai; ijdou; plei`on Ij wna` w|de. 42basivlissa novtou ejgerqhvsetai ejn th`/ krivsei meta; th`" genea`" tauvth" kai; katakrinei` aujthvn, o{ti h\lqen ejk tw`n peravtwn th`" gh`" ajkou`sai th;n sofivan Solomw`no", kai; ijdou; plei`on Solomw`no" w|de. 43 {Otan de; to; ajkavqarton pneu`ma ejxevlqh/ ajpo; tou` ajnqrwvpou, dievrcetai diÆ ajnuvdrwn tovpwn zhtou`n ajnavpausin kai; oujc euJrivskei. 44 tovte levgei: eij" to;n oi\kon mou ejpistrevyw o{qen ejxh`lqon: kai; ejlqo;n euJrivskei scolavzonta sesarwmevnon kai; kekosmhmevnon. 45tovte poreuvetai kai; paralambavnei meqÆ eJautou` eJpta; e{tera pneuvmata ponhrovtera eJautou` kai; eijselqovnta katoikei` ejkei`: kai; givnetai ta; e[scata tou` ajnqrwvpou ejkeivnou ceivrona tw`n prwvtwn. ou{tw" e[stai kai; th`/ genea`/ tauvth/ th`/ ponhra`./ 46 E [ ti aujtou` lalou`nto" toi`" o[cloi" ijdou; hJ mhvthr kai; oiJ ajdelfoi; aujtou` eiJsthvkeisan e[xw zhtou`nte" aujtw`/ lalh`sai. 47»ei\pen dev ti" aujtw`:/ ijdou; hJ mhvthr sou kai; oiJ ajdelfoiv sou e[xw eJsthvkasin zhtou`nte" soi lalh`sai.¼ 48oJ de; ajpokriqei;" ei\pen tw`/ levgonti aujtw`:/ tiv" ejstin hJ mhvthr mou kai; tivne" eijsi;n oiJ ajdelfoiv mouÉ 49kai; ejkteivna" th;n cei`ra aujtou` ejpi; tou;" maqhta;" aujtou` ei\pen: ijdou; hJ

mhvthr mou kai; oiJ ajdelfoiv mou. 50o{sti" ga;r a]n poihvsh/ to; qevlhma tou` patrov" mou tou` ejn oujranoi`" aujtov" mou ajdelfo;" kai; ajdelfh; kai; mhvthr ejstivn. 13 E j n th`/ hJmevra/ ejkeivnh/ ejxelqw;n oJ jIhsou`" th`" oijkiva" ejkavqhto para; th;n qavlassan: 2kai; sunhvcqhsan pro;" aujto;n o[cloi polloiv, w{ste aujto;n eij" ploi`on ejmbavnta kaqh`sqai, kai; pa`" oJ o[clo" ejpi; to;n aijgialo;n eiJsthvkei. 3Kai; ejlavlhsen aujtoi`" polla; ejn parabolai`" levgwn: ijdou; ejxh`lqen oJ speivrwn tou` speivrein. 4kai; ejn tw`/ speivrein aujto;n a} me;n e[pesen para; th;n oJdovn, kai; ejlqovnta ta; peteina; katevfagen aujtav. 5a[lla de; e[pesen ejpi; ta; petrwvdh o{pou oujk ei\cen gh`n pollhvn, kai; eujqevw" ejxanevteilen dia; to; mh; e[cein bavqo" gh`": 6 hJlivou de; ajnateivlanto" ejkaumativsqh kai; dia; to; mh; e[cein rJiz v an 7 ejxhravnqh. a[lla de; e[pesen ejpi; ta;" ajkavnqa", kai; ajnevbhsan aiJ a[kanqai kai; e[pnixan aujtav. 8a[lla de; e[pesen ejpi; th;n gh`n th;n kalh;n kai; ejdivdou karpovn, o} me;n eJkatovn, o} de; eJxhvkonta, o} de; triavkonta. 9oJ e[cwn w\ta ajkouevtw. 10 Kai; proselqovnte" oiJ maqhtai; ei\pan aujtw`:/ dia; tiv ejn parabolai`" lalei`" aujtoi`"É 11oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": o{ti uJmi`n devdotai gnw`nai ta; musthvria th`" basileiva" tw`n oujranw`n, ejkeivnoi" de; ouj devdotai. 12o{sti" ga;r e[cei, doqhvsetai aujtw`/ kai; perisseuqhvsetai: o{sti" de; oujk e[cei, kai; o} e[cei ajrqhvsetai ajpÆ aujtou`. 13dia; tou`to ejn parabolai`" aujtoi`" lalw`, o{ti blevponte" ouj blevpousin kai; ajkouvonte" oujk ajkouvousin oujde; sunivousin, 14kai; ajnaplhrou`tai aujtoi`" hJ profhteiva H j saivoŸ u hJ levgousa: ajkoh`/ ajkouvsete kai; ouj mh; sunh`te, kai; blevponte" blevyete kai; ouj mh; i[dhte. 15 ejpacuvnqh ga;r hJ kardiva tou` laou` touvtou, kai; toi`" wjsi;n barevw" h[kousan kai; tou;" ojfqalmou;" aujtw`n ejkavmmusan, mhvpote i[dwsin toi`" ojfqalmoi`" kai; toi`" wjsi;n ajkouvswsin kai; th`/ kardiva/ sunw`sin kai; ejpistrevywsin kai; ijavsomai aujtouv". 16 uJmw`n de; makavrioi oiJ ojfqalmoi; o{ti blevpousin kai; ta; w\ta uJmw`n o{ti

ajkouvousin. 17ajmh;n ga;r levgw uJmi`n o{ti polloi; profh`tai kai; divkaioi ejpequvmhsan ijdei`n a} blevpete kai; oujk ei\dan, kai; ajkou`sai a} ajkouvete kai; oujk h[kousan. 18 uJmei`" ou\n ajkouvsate th;n parabolh;n tou` speivranto". 19panto;" ajkouvonto" to;n lovgon th`" basileiva" kai; mh; sunievnto" e[rcetai oJ ponhro;" kai; aJrpavzei to; ejsparmevnon ejn th`/ kardiva/ aujtou`, ou|to" ejstin oJ para; th;n oJdo;n spareiv". 20oJ de; ejpi; ta; petrwvdh spareiv", ou|to" ejstin oJ to;n lovgon ajkouvwn kai; eujqu;" meta; cara`" lambavnwn aujtovn, 21oujk e[cei de; rJiz v an ejn eJautw`/ ajlla; provskairo" ejstin, genomevnh" de; qlivyew" h] diwgmou` dia; to;n lovgon eujqu;" skandalivzetai. 22oJ de; eij" ta;" ajkavnqa" spareiv", ou|to" ejstin oJ to;n lovgon ajkouvwn, kai; hJ mevrimna tou` aijw`no" kai; hJ ajpavth tou` plouvtou sumpnivgei to;n lovgon kai; a[karpo" givnetai. 23oJ de; ejpi; th;n kalh;n gh`n spareiv", ou|to" ejstin oJ to;n lovgon ajkouvwn kai; sunieiv", o}" dh; karpoforei` kai; poiei` o} me;n eJkatovn, o} de; eJxhvkonta, o} de; triavkonta. 24 A [ llhn parabolh;n parevqhken aujtoi`" levgwn: wJmoiwvqh hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ speivranti kalo;n spevrma ejn tw`/ ajgrw`/ aujtou`. 25ejn de; tw`/ kaqeuvdein tou;" ajnqrwvpou" h\lqen aujtou` oJ ejcqro;" kai; ejpevspeiren zizavnia ajna; mevson tou` sivtou kai; ajph`lqen. 26 o{te de; ejblavsthsen oJ covrto" kai; karpo;n ejpoivhsen, tovte ejfavnh kai; ta; zizavnia. 27proselqovnte" de; oiJ dou`loi tou` oijkodespovtou ei\pon aujtw`:/ kuvrie, oujci; kalo;n spevrma e[speira" ejn tw`/ sw`/ ajgrw`É/ povqen ou\n e[cei zizavniaÉ 28oJ de; e[fh aujtoi`": ejcqro;" a[nqrwpo" tou`to ejpoivhsen. oiJ de; dou`loi levgousin aujtw`:/ qevlei" ou\n ajpelqovnte" sullevxwmen aujtavÉ 29oJ dev fhsin: ou[, mhvpote sullevgonte" ta; zizavnia ejkrizwvshte a{ma aujtoi`" to;n si`ton. 30a[fete sunauxavnesqai ajmfovtera e{w" tou` qerismou`, kai; ejn kairw`/ tou` qerismou` ejrw` toi`" qeristai`": sullevxate prw`ton ta; zizavnia kai; dhvsate aujta; eij" devsma" pro;" to; katakau`sai aujtav, to;n de; si`ton sunagavgete eij" th;n ajpoqhvkhn mou. 31 A [ llhn parabolh;n parevqhken aujtoi`" levgwn: oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n kovkkw/ sinavpew", o}n labw;n a[nqrwpo" e[speiren ejn tw`/ ajgrw`/ aujtou`: 32o} mikrovteron mevn ejstin pavntwn tw`n spermavtwn, o{tan de; aujxhqh`/ mei`zon tw`n lacavnwn ejsti;n kai; givnetai devndron, w{ste ejlqei`n ta; peteina; tou` oujranou` kai; kataskhnou`n ejn toi`" klavdoi" aujtou`.

33

A [ llhn parabolh;n ejlavlhsen aujtoi`": oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n zuvmh/, h}n labou`sa gunh; ejnevkruyen eij" ajleuvrou savta triva e{w" ou| ejzumwvqh o{lon. 34 tau`ta pavnta ejlavlhsen oJ Ij hsou`" ejn parabolai`" toi`" o[cloi" kai; cwri;" parabolh`" oujde;n ejlavlei aujtoi`", 35o{pw" plhrwqh`/ to; rJhqe;n dia; tou` profhvtou levgonto": ajnoivxw ejn parabolai`" to; stovma mou, ejreuvxomai kekrummevna ajpo; katabolh`" »kovsmou¼. 36 Tovte ajfei;" tou;" o[clou" h\lqen eij" th;n oijkivan. kai; prosh`lqon aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou` levgonte": diasavfhson hJmi`n th;n parabolh;n tw`n zizanivwn tou` ajgrou`. 37oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: oJ speivrwn to; kalo;n spevrma ejsti;n oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou, 38oJ de; ajgrov" ejstin oJ kovsmo", to; de; kalo;n spevrma ou|toi eijsin oiJ uiJoi; th`" basileiva": ta; de; zizavnia eijsin oiJ uiJoi; tou` ponhrou`, 39oJ de; ejcqro;" oJ speivra" aujtav ejstin oJ diavbolo", oJ de; qerismo;" suntevleia aijw`no" ejstin, oiJ de; qeristai; a[ggeloi eijsin. 40w{sper ou\n sullevgetai ta; zizavnia kai; puri; katakaivetai, ou{tw" e[stai ejn th`/ sunteleiva/ tou` aijw`no": 41 ajpostelei` oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou tou;" ajggevlou" aujtou`, kai; sullevxousin ejk th`" basileiva" aujtou` pavnta ta; skavndala kai; tou;" poiou`nta" th;n ajnomivan 42kai; balou`sin aujtou;" eij" th;n kavminon tou` purov": ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn. 43tovte oiJ divkaioi ejklavmyousin wJ" oJ h{lio" ejn th`/ basileiva/ tou` patro;" aujtw`n. oJ e[cwn w\ta ajkouevtw. 44 JOmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n qhsaurw`/ kekrummevnw/ ejn tw`/ ajgrw`,/ o}n euJrw;n a[nqrwpo" e[kruyen, kai; ajpo; th`" cara`" aujtou` uJpavgei kai; pwlei` pavnta o{sa e[cei kai; ajgoravzei to;n ajgro;n ejkei`non. 45 Pavlin oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ ejmpovrw/ zhtou`nti kalou;" margarivta": 46euJrw;n de; e{na poluvtimon margarivthn ajpelqw;n pevpraken pavnta o{sa ei\cen kai; hjgovrasen aujtovn. 47 Pavlin oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n saghvnh/ blhqeivsh/ eij" th;n qavlassan kai; ejk panto;" gevnou" sunagagouvsh/: 48h}n o{te ejplhrwvqh ajnabibavsante" ejpi; to;n aijgialo;n kai; kaqivsante" sunevlexan ta; kala; eij" a[ggh, ta; de; sapra; e[xw e[balon. 49ou{tw" e[stai ejn th`/ sunteleiva/ tou` aijw`no": ejxeleuvsontai oiJ a[ggeloi kai; ajforiou`sin tou;" ponhrou;" ejk mevsou tw`n dikaivwn 50kai; balou`sin

aujtou;" eij" th;n kavminon tou` purov": ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn. 51 Sunhvkate tau`ta pavntaÉ levgousin aujtw`:/ naiv. 52oJ de; ei\pen aujtoi`": dia; tou`to pa`" grammateu;" maqhteuqei;" th`/ basileiva/ tw`n oujranw`n o{moio" ejstin ajnqrwvpw/ oijkodespovth/, o{sti" ejkbavllei ejk tou` qhsaurou` aujtou` kaina; kai; palaiav. 53 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" ta;" parabola;" tauvta", meth`ren ejkei`qen. 54kai; ejlqw;n eij" th;n patrivda aujtou` ejdivdasken aujtou;" ejn th`/ sunagwgh`/ aujtw`n, w{ste ejkplhvssesqai aujtou;" kai; levgein: povqen touvtw/ hJ sofiva au{th kai; aiJ dunavmei"É 55oujc ou|to" ejstin oJ tou` tevktono" uiJo" v É oujc hJ mhvthr aujtou` levgetai Maria;m kai; oiJ ajdelfoi; aujtou` jIavkwbo" kai; Ij wsh;f kai; Sivmwn kai; Ij ouvda"É 56 kai; aiJ ajdelfai; aujtou` oujci; pa`sai pro;" hJma`" eijsinÉ povqen ou\n touvtw/ tau`ta pavntaÉ 57kai; ejskandalivzonto ejn aujtw`./ oJ de; jIhsou`" ei\pen aujtoi`": oujk e[stin profhvth" a[timo" eij mh; ejn th`/ patrivdi kai; ejn th`/ oijkiva/ aujtou`. 58kai; oujk ejpoivhsen ejkei` dunavmei" polla;" dia; th;n ajpistivan aujtw`n. 14 E j n ejkeivnw/ tw`/ kairw`/ h[kousen H J rwvd/ h" oJ tetraavrch" th;n 2 ajkoh;n Ij hsou`, kai; ei\pen toi`" paisi;n aujtou`: ou|to" ejstin Ij wavnnh" oJ baptisthv": aujto;" hjgevrqh ajpo; tw`n nekrw`n kai; dia; tou`to J rwvd/ h" krathvsa" to;n aiJ dunavmei" ejnergou`sin ejn aujtw`./ 3 JO ga;r H Ij wavnnhn e[dhsen »aujto;n¼ kai; ejn fulakh`/ ajpevqeto dia; H J rw/diavda th;n 4 gunai`ka Filivppou tou` ajdelfou` aujtou`: e[legen ga;r oJ Ij wavnnh" aujtw`:/ oujk e[xestin soi e[cein aujthvn. 5kai; qevlwn aujto;n ajpoktei`nai ejfobhvqh to;n o[clon, o{ti wJ" profhvthn aujto;n ei\con. 6Genesivoi" de; genomevnoi" tou` H J rwvd/ ou wjrchvsato hJ qugavthr th`" H J rw/diavdo" ejn 7 tw`/ mevsw/ kai; h[resen tw`/ H J rwvd/ h/, o{qen meqÆ o{rkou wJmolovghsen aujth`/ dou`nai o} eja;n aijthvshtai. 8hJ de; probibasqei`sa uJpo; th`" mhtro;" aujth`": dov" moi, fhsivn, w|de ejpi; pivnaki th;n kefalh;n Ij wavnnou tou` baptistou`. 9kai; luphqei;" oJ basileu;" dia; tou;" o{rkou" kai; tou;" sunanakeimevnou" ejkevleusen doqh`nai, 10kai; pevmya" ajpekefavlisen »to;n¼ Ij wavnnhn ejn th`/ fulakh`./ 11kai; hjnevcqh hJ kefalh; aujtou` ejpi; pivnaki kai; ejdovqh tw`/ korasivw,/ kai; h[negken th`/ mhtri; aujth`". 12kai; proselqovnte" oiJ maqhtai; aujtou` h\ran to; ptw`ma kai; e[qayan aujto;n kai; ejlqovnte" ajphvggeilan tw`/ jIhsou`. 13 A j kouvsa" de; oJ Ij hsou`" ajnecwvrhsen ejkei`qen ejn ploivw/ eij"

e[rhmon tovpon katÆ ijdivan: kai; ajkouvsante" oiJ o[cloi hjkolouvqhsan aujtw`/ pezh`/ ajpo; tw`n povlewn. 14Kai; ejxelqw;n ei\den polu;n o[clon kai; ejsplagcnivsqh ejpÆ aujtoi`" kai; ejqeravpeusen tou;" ajrrwvstou" aujtw`n. 15 jOyiva" de; genomevnh" prosh`lqon aujtw`/ oiJ maqhtai; levgonte": e[rhmo" ejstin oJ tovpo" kai; hJ w{ra h[dh parh`lqen: ajpovluson tou;" o[clou", i{na ajpelqovnte" eij" ta;" kwvma" ajgoravswsin eJautoi`" brwvmata. 16oJ de; » Ij hsou`"¼ ei\pen aujtoi`": ouj creivan e[cousin ajpelqei`n, dovte aujtoi`" uJmei`" fagei`n. 17oiJ de; levgousin aujtw`:/ oujk e[comen w|de eij mh; pevnte a[rtou" kai; duvo ijcquva". 18oJ de; ei\pen: fevrete moi w|de aujtouv". 19kai; keleuvsa" tou;" o[clou" ajnakliqh`nai ejpi; tou` covrtou, labw;n tou;" pevnte a[rtou" kai; tou;" duvo ijcquva", ajnablevya" eij" to;n oujrano;n eujlovghsen kai; klavsa" e[dwken toi`" maqhtai`" tou;" a[rtou", oiJ de; maqhtai; toi`" o[cloi". 20kai; e[fagon pavnte" kai; ejcortavsqhsan, kai; h\ran to; perisseu`on tw`n klasmavtwn dwvdeka kofivnou" plhvrei". 21oiJ de; ejsqivonte" h\san a[ndre" wJsei; pentakiscivlioi cwri;" gunaikw`n kai; paidivwn. 22 Kai; eujqevw" hjnavgkasen tou;" maqhta;" ejmbh`nai eij" to; ploi`on kai; proavgein aujto;n eij" to; pevran, e{w" ou| ajpoluvsh/ tou;" o[clou". 23 kai; ajpoluvsa" tou;" o[clou" ajnevbh eij" to; o[ro" katÆ ijdivan proseuvxasqai. ojyiva" de; genomevnh" movno" h\n ejkei`. 24to; de; ploi`on h[dh stadivou" pollou;" ajpo; th`" gh`" ajpei`cen basanizovmenon uJpo; tw`n kumavtwn, h\n ga;r ejnantivo" oJ a[nemo". 25tetavrth/ de; fulakh`/ th`" nukto;" h\lqen pro;" aujtou;" peripatw`n ejpi; th;n qavlassan. 26oiJ de; maqhtai; ijdovnte" aujto;n ejpi; th`" qalavssh" peripatou`nta ejtaravcqhsan levgonte" o{ti favntasma ejstin, kai; ajpo; tou` fovbou e[kraxan. 27eujqu;" de; ejlavlhsen »oJ jIhsou`"¼ aujtoi`" levgwn: qarsei`te, ejgwv eijmi: mh; fobei`sqe. 28ajpokriqei;" de; aujtw`/ oJ Pevtro" ei\pen: kuvrie, eij su; ei\, kevleuson me ejlqei`n prov" se ejpi; ta; u{data. 29oJ de; ei\pen: ejlqev. kai; kataba;" ajpo; tou` ploivou »oJ¼ Pevtro" periepavthsen ejpi; ta; u{data kai; h\lqen pro;" to;n Ij hsou`n. 30blevpwn de; to;n a[nemon »ijscuro;n¼ ejfobhvqh, kai; ajrxavmeno" katapontivzesqai e[kraxen levgwn: kuvrie, sw`son me. 31eujqevw" de; oJ Ij hsou`" ejkteivna" th;n cei`ra ejpelavbeto aujtou` kai; levgei aujtw`:/ ojligovpiste, eij" tiv ejdivstasa"É 32 kai; ajnabavntwn aujtw`n eij" to; ploi`on ejkovpasen oJ a[nemo". 33oiJ de; ejn tw`/ ploivw/ prosekuvnhsan aujtw`/ levgonte": ajlhqw`" qeou` uiJo" ; ei\. 34 Kai; diaperavsante" h\lqon ejpi; th;n gh`n eij" Gennhsarevt. 35kai;

ejpignovnte" aujto;n oiJ a[ndre" tou` tovpou ejkeivnou ajpevsteilan eij" o{lhn th;n perivcwron ejkeivnhn kai; proshvnegkan aujtw`/ pavnta" tou;" kakw`" e[conta" 36kai; parekavloun aujto;n i{na movnon a{ywntai tou` kraspevdou tou` iJmativou aujtou`: kai; o{soi h{yanto dieswvqhsan. 15 Tovte prosevrcontai tw`/ Ij hsou` ajpo; JIerosoluvmwn Farisai`oi kai; grammatei`" levgonte": 2dia; tiv oiJ maqhtaiv sou parabaivnousin th;n paravdosin tw`n presbutevrwnÉ ouj ga;r nivptontai ta;" cei`ra" »aujtw`n¼ o{tan a[rton ejsqivwsin. 3oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": dia; tiv kai; uJmei`" parabaivnete th;n ejntolh;n tou` qeou` dia; th;n paravdosin uJmw`nÉ 4oJ ga;r qeo;" ei\pen: tivma to;n patevra kai; th;n mhtevra, kaiv: oJ kakologw`n patevra h] mhtevra qanavtw/ teleutavtw. 5uJmei`" de; levgete: o}" a]n ei[ph/ tw`/ patri; h] th`/ mhtriv: dw`ron o} eja;n ejx ejmou` wjfelhqh`" / , 6ouj mh; timhvsei to;n patevra aujtou`: kai; hjkurwvsate to;n lovgon tou` qeou` dia; th;n paravdosin uJmw`n. 7uJpokritaiv, kalw`" ejprofhvteusen peri; uJmw`n H j saivŸa" levgwn: 8 oJ lao;" ou|to" toi`" ceivlesin me tima`/, hJ de; kardiva aujtw`n povrrw ajpevcei ajpÆ ejmou`: 9 mavthn de; sevbontai me didavskonte" didaskaliva" ejntavlmata ajnqrwvpwn. 10 kai; proskalesavmeno" to;n o[clon ei\pen aujtoi`": ajkouvete kai; sunivete: 11ouj to; eijsercovmenon eij" to; stovma koinoi` to;n a[nqrwpon, ajlla; to; ejkporeuovmenon ejk tou` stovmato" tou`to koinoi` to;n a[nqrwpon. 12Tovte proselqovnte" oiJ maqhtai; levgousin aujtw`:/ oi\da" o{ti oiJ Farisai`oi ajkouvsante" to;n lovgon ejskandalivsqhsanÉ 13oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: pa`sa futeiva h}n oujk ejfuvteusen oJ pathvr mou oJ oujravnio" ejkrizwqhvsetai. 14a[fete aujtouv": tufloiv eijsin oJdhgoiv »tuflw`n¼: tuflo;" de; tuflo;n eja;n oJdhgh`,/ ajmfovteroi eij" bovqunon pesou`ntai. 15 A j pokriqei;" de; oJ Pevtro" ei\pen aujtw`:/ fravson hJmi`n th;n parabolh;n »tauvthn¼. 16oJ de; ei\pen: ajkmh;n kai; uJmei`" ajsuvnetoi ejsteÉ 17ouj noei`te o{ti pa`n to; eijsporeuovmenon eij" to; stovma eij" th;n koilivan cwrei` kai; eij" ajfedrw`na ejkbavlletaiÉ 18ta; de; ejkporeuovmena ejk tou` stovmato" ejk th`" kardiva" ejxevrcetai, kakei`na koinoi` to;n a[nqrwpon. 19ejk ga;r th`" kardiva" ejxevrcontai dialogismoi; ponhroiv, fovnoi, moicei`ai, pornei`ai, klopaiv, yeudomarturivai, blasfhmivai. 20 tau`ta ejstin ta; koinou`nta to;n a[nqrwpon, to; de; ajnivptoi" cersi;n

fagei`n ouj koinoi` to;n a[nqrwpon. 21 Kai; ejxelqw;n ejkei`qen oJ jIhsou`" ajnecwvrhsen eij" ta; mevrh Tuvrou kai; Sidw`no". 22kai; ijdou; gunh; Cananaiva ajpo; tw`n oJrivwn ejkeivnwn ejxelqou`sa e[krazen levgousa: ejlevhson me, kuvrie uiJo" ; Dauivd: hJ 23 qugavthr mou kakw`" daimonivzetai. oJ de; oujk ajpekrivqh aujth`/ lovgon. kai; proselqovnte" oiJ maqhtai; aujtou` hjrwvtoun aujto;n levgonte": ajpovluson aujthvn, o{ti kravzei o[pisqen hJmw`n. 24oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: oujk ajpestavlhn eij mh; eij" ta; provbata ta; ajpolwlovta oi[kou Ij srahvl. 25 hJ de; ejlqou`sa prosekuvnei aujtw`/ levgousa: kuvrie, bohvqei moi. 26oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: oujk e[stin kalo;n labei`n to;n a[rton tw`n tevknwn kai; balei`n toi`" kunarivoi". 27hJ de; ei\pen: nai; kuvrie, kai; ga;r ta; kunavria ejsqivei ajpo; tw`n yicivwn tw`n piptovntwn ajpo; th`" trapevzh" tw`n kurivwn aujtw`n. 28tovte ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen aujth`/: w\ guvnai, megavlh sou hJ pivsti": genhqhvtw soi wJ" qevlei". kai; ijaqv h hJ qugavthr aujth`" ajpo; th`" w{ra" ejkeivnh". 29 Kai; metaba;" ejkei`qen oJ jIhsou`" h\lqen para; th;n qavlassan th`" Galilaiva", kai; ajnaba;" eij" to; o[ro" ejkavqhto ejkei`. 30kai; prosh`lqon aujtw`/ o[cloi polloi; e[conte" meqÆ eJautw`n cwlouv", tuflouv", kullouv", kwfouv", kai; eJtevrou" pollou;" kai; e[rriyan aujtou;" para; tou;" povda" aujtou`, kai; ejqeravpeusen aujtouv": 31w{ste to;n o[clon qaumavsai blevponta" kwfou;" lalou`nta", kullou;" uJgiei`" kai; cwlou;" peripatou`nta" kai; tuflou;" blevponta": kai; ejdovxasan to;n qeo;n Ij srahvl. 32 JO de; jIhsou`" proskalesavmeno" tou;" maqhta;" aujtou` ei\pen: splagcnivzomai ejpi; to;n o[clon, o{ti h[dh hJmevrai trei`" prosmevnousin moi kai; oujk e[cousin tiv favgwsin: kai; ajpolu`sai aujtou;" nhvstei" ouj qevlw, mhvpote ejkluqw`sin ejn th`/ oJdw`./ 33kai; levgousin aujtw`/ oiJ maqhtaiv: povqen hJmi`n ejn ejrhmiva/ a[rtoi tosou`toi w{ste cortavsai o[clon tosou`tonÉ 34kai; levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": povsou" a[rtou" e[ceteÉ oiJ de; ei\pan: eJpta; kai; ojlivga ijcquvdia. 35kai; paraggeivla" tw`/ o[clw/ ajnapesei`n ejpi; th;n gh`n 36e[laben tou;" eJpta; a[rtou" kai; tou;" ijcquva" kai; eujcaristhvsa" e[klasen kai; ejdivdou toi`" maqhtai`", oiJ de; maqhtai; toi`" o[cloi". 37kai; e[fagon pavnte" kai; ejcortavsqhsan. kai; to; perisseu`on tw`n klasmavtwn h\ran eJpta; spurivda" plhvrei". 38oiJ de; ejsqivonte" h\san tetrakiscivlioi a[ndre" cwri;" gunaikw`n kai; paidivwn. 39Kai; ajpoluvsa" tou;" o[clou" ejnevbh eij" to; ploi`on kai;

h\lqen eij" ta; o{ria Magadavn. 16 Kai; proselqovnte" oiJ Farisai`oi kai; Saddoukai`oi peiravzonte" ejphrwvthsan aujto;n shmei`on ejk tou` oujranou` ejpidei`xai aujtoi`". 2oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": »ojyiva" genomevnh" levgete: eujdiva, purravzei ga;r oJ oujranov": 3kai; prwiv:Ÿ shvmeron ceimwvn, purravzei ga;r stugnavzwn oJ oujranov". to; me;n provswpon tou` oujranou` ginwvskete diakrivnein, ta; de; shmei`a tw`n kairw`n ouj duvnasqeɼ 4 genea; ponhra; kai; moicali;" shmei`on ejpizhtei`, kai; shmei`on ouj doqhvsetai aujth`/ eij mh; to; shmei`on Ij wna`. kai; katalipw;n aujtou;" ajph`lqen. 5 Kai; ejlqovnte" oiJ maqhtai; eij" to; pevran ejpelavqonto a[rtou" labei`n. 6oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": oJra`te kai; prosevcete ajpo; th`" zuvmh" tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn. 7oiJ de; dielogivzonto ejn eJautoi`" levgonte" o{ti a[rtou" oujk ejlavbomen. 8gnou;" de; oJ jIhsou`" ei\pen: tiv dialogivzesqe ejn eJautoi`", ojligovpistoi, o{ti a[rtou" oujk e[ceteÉ 9ou[pw noei`te, oujde; mnhmoneuvete tou;" pevnte a[rtou" tw`n pentakiscilivwn kai; povsou" kofivnou" ejlavbeteÉ 10oujde; tou;" eJpta; a[rtou" tw`n tetrakiscilivwn kai; povsa" spurivda" ejlavbeteÉ 11pw`" ouj noei`te o{ti ouj peri; a[rtwn ei\pon uJmi`nÉ prosevcete de; ajpo; th`" zuvmh" tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn. 12tovte sunh`kan o{ti oujk ei\pen prosevcein ajpo; th`" zuvmh" tw`n a[rtwn ajlla; ajpo; th`" didach`" tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn. 13 E j lqw;n de; oJ jIhsou`" eij" ta; mevrh Kaisareiva" th`" Filivppou hjrwvta tou;" maqhta;" aujtou` levgwn: tivna levgousin oiJ a[nqrwpoi ei\nai to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpouÉ 14oiJ de; ei\pan: oiJ me;n Ij wavnnhn to;n baptisthvn, a[lloi de; H j livan, e{teroi de; Ij eremivan h] e{na tw`n 15 profhtw`n. levgei aujtoi`": uJmei`" de; tivna me levgete ei\naiÉ 16 ajpokriqei;" de; Sivmwn Pevtro" ei\pen: su; ei\ oJ cristo;" oJ uiJo" ; tou` 17 qeou` tou` zw`nto". ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`" ei\pen aujtw`:/ makavrio" ei\, Sivmwn Bariwna`, o{ti sa;rx kai; ai|ma oujk ajpekavluyen soi ajllÆ oJ pathvr mou oJ ejn toi`" oujranoi`". 18kagw; dev soi levgw o{ti su; ei\ Pevtro", kai; ejpi; tauvth/ th`/ pevtra/ oijkodomhvsw mou th;n ejkklhsivan kai; puvlai a{d/ ou ouj katiscuvsousin aujth`". 19dwvsw soi ta;" klei`da" th`" basileiva" tw`n oujranw`n, kai; o} eja;n dhvsh/" ejpi; th`" gh`" e[stai dedemevnon ejn toi`" oujranoi`", kai; o} eja;n luvsh/" ejpi; th`" gh`" e[stai lelumevnon ejn toi`" oujranoi`". 20tovte diesteivlato toi`" maqhtai`" i{na

mhdeni; ei[pwsin o{ti aujtov" ejstin oJ cristov". 21 A j po; tovte h[rxato oJ Ij hsou`" deiknuvein toi`" maqhtai`" aujtou` o{ti dei` aujto;n eij" IJ erosovluma ajpelqei`n kai; polla; paqei`n ajpo; tw`n presbutevrwn kai; ajrcierevwn kai; grammatevwn kai; ajpoktanqh`nai kai; th`/ trivth/ hJmevra/ ejgerqh`nai. 22kai; proslabovmeno" aujto;n oJ Pevtro" h[rxato ejpitima`n aujtw`/ levgwn: i{lew" soi, kuvrie: ouj mh; e[stai soi tou`to. 23oJ de; strafei;" ei\pen tw`/ Pevtrw/: u{page ojpivsw mou, satana`: skavndalon ei\ ejmou`, o{ti ouj fronei`" ta; tou` qeou` ajlla; ta; tw`n ajnqrwvpwn. 24Tovte oJ Ij hsou`" ei\pen toi`" maqhtai`" aujtou`: ei[ ti" qevlei ojpivsw mou ejlqei`n, ajparnhsavsqw eJauto;n kai; ajravtw to;n stauro;n aujtou` kai; ajkolouqeivtw moi. 25o}" ga;r eja;n qevlh/ th;n yuch;n aujtou` sw`sai ajpolevsei aujthvn: o}" dÆ a]n ajpolevsh/ th;n yuch;n aujtou` e{neken ejmou` euJrhvsei aujthvn. 26tiv ga;r wjfelhqhvsetai a[nqrwpo" eja;n to;n kovsmon o{lon kerdhvsh/ th;n de; yuch;n aujtou` zhmiwqh`É/ h] tiv dwvsei ; tou` a[nqrwpo" ajntavllagma th`" yuch`" aujtou`É 27mevllei ga;r oJ uiJo" ajnqrwvpou e[rcesqai ejn th`/ dovxh/ tou` patro;" aujtou` meta; tw`n ajggevlwn aujtou`, kai; tovte ajpodwvsei eJkavstw/ kata; th;n pra`xin aujtou`. 28 ajmh;n levgw uJmi`n o{ti eijsivn tine" tw`n w|de eJstwvtwn oi{tine" ouj mh; geuvswntai qanavtou e{w" a]n i[dwsin to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou ejrcovmenon ejn th`/ basileiva/ aujtou`. 17 Kai; meqÆ hJmevra" e}x paralambavnei oJ Ij hsou`" to;n Pevtron kai; Ij avkwbon kai; Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n aujtou` kai; ajnafevrei aujtou;" eij" o[ro" uJyhlo;n katÆ ijdivan. 2kai; metemorfwvqh e[mprosqen aujtw`n, kai; e[lamyen to; provswpon aujtou` wJ" oJ h{lio", ta; de; iJmavtia aujtou` ejgevneto leuka; wJ" to; fw`". 3kai; ijdou; w[fqh aujtoi`" Mwu>sh`" kai; H j liva" sullalou`nte" metÆ aujtou`. 4ajpokriqei;" de; oJ Pevtro" ei\pen tw`/ Ij hsou`: kuvrie, kalovn ejstin hJma`" w|de ei\nai: eij qevlei", poihvsw w|de trei`" skhnav", soi; mivan kai; Mwu>sei` mivan kai; H j liva/ mivan. 5e[ti aujtou` lalou`nto" ijdou; nefevlh fwteinh; ejpeskivasen aujtouv", kai; ijdou; fwnh; ejk th`" nefevlh" levgousa: ou|to" ejstin oJ uiJo" v mou oJ 6 ajgaphtov", ejn w|/ eujdovkhsa: ajkouvete aujtou`. kai; ajkouvsante" oiJ maqhtai; e[pesan ejpi; provswpon aujtw`n kai; ejfobhvqhsan sfovdra. 7kai; prosh`lqen oJ Ij hsou`" kai; aJyavmeno" aujtw`n ei\pen: ejgevrqhte kai; mh; fobei`sqe. 8ejpavrante" de; tou;" ojfqalmou;" aujtw`n oujdevna ei\don eij mh; aujto;n Ij hsou`n movnon. 9 Kai; katabainovntwn aujtw`n ejk tou` o[rou" ejneteivlato aujtoi`" oJ

Ij hsou`" levgwn: mhdeni; ei[phte to; o{rama e{w" ou| oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou 10 ejk nekrw`n ejgerqh`./ Kai; ejphrwvthsan aujto;n oiJ maqhtai; levgonte": tiv ou\n oiJ grammatei`" levgousin o{ti H j livan dei` ejlqei`n prw`tonÉ 11oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: H j liva" me;n e[rcetai kai; ajpokatasthvsei 12 j liva" h[dh h\lqen, kai; oujk ejpevgnwsan pavnta: levgw de; uJmi`n o{ti H aujto;n ajlla; ejpoivhsan ejn aujtw`/ o{sa hjqevlhsan: ou{tw" kai; oJ uiJo" ; tou` 13 ajnqrwvpou mevllei pavscein uJpÆ aujtw`n. tovte sunh`kan oiJ maqhtai; o{ti peri; jIwavnnou tou` baptistou` ei\pen aujtoi`". 14 Kai; ejlqovntwn pro;" to;n o[clon prosh`lqen aujtw`/ a[nqrwpo" gonupetw`n aujto;n 15kai; levgwn: kuvrie, ejlevhson mou to;n uiJovn, o{ti selhniavzetai kai; kakw`" pavscei: pollavki" ga;r pivptei eij" to; pu`r kai; pollavki" eij" to; u{dwr. 16kai; proshvnegka aujto;n toi`" maqhtai`" sou, kai; oujk hjdunhvqhsan aujto;n qerapeu`sai. 17ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen: w\ genea; a[pisto" kai; diestrammevnh, e{w" povte meqÆ uJmw`n e[somaiÉ e{w" povte ajnevxomai uJmw`nÉ fevrete moi aujto;n w|de. 18kai; ejpetivmhsen aujtw`/ oJ Ij hsou`" kai; ejxh`lqen ajpÆ aujtou` to; daimovnion kai; ejqerapeuvqh oJ pai`" ajpo; th`" w{ra" ejkeivnh". 19Tovte proselqovnte" oiJ maqhtai; tw`/ Ij hsou` katÆ ijdivan ei\pon: dia; tiv hJmei`" oujk hjdunhvqhmen ejkbalei`n aujtovÉ 20oJ de; levgei aujtoi`": dia; th;n ojligopistivan uJmw`n: ajmh;n ga;r levgw uJmi`n, eja;n e[chte pivstin wJ" kovkkon sinavpew", ejrei`te tw`/ o[rei touvtw/: metavba e[nqen ejkei`, kai; metabhvsetai: kai; oujde;n ajdunathvsei uJmi`n. 22 Sustrefomevnwn de; aujtw`n ejn th`/ Galilaiva/ ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": mevllei oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou paradivdosqai eij" cei`ra" 23 ajnqrwvpwn, kai; ajpoktenou`sin aujtovn, kai; th`/ trivth/ hJmevra/ ejgerqhvsetai. kai; ejluphvqhsan sfovdra. 24 E j lqovntwn de; aujtw`n eij" Kafarnaou;m prosh`lqon oiJ ta; divdracma lambavnonte" tw`/ Pevtrw/ kai; ei\pan: oJ didavskalo" uJmw`n ouj telei` »ta;¼ divdracmaÉ 25levgei: naiv. kai; ejlqovnta eij" th;n oijkivan proevfqasen aujto;n oJ Ij hsou`" levgwn: tiv soi dokei`, SivmwnÉ oiJ basilei`" th`" gh`" ajpo; tivnwn lambavnousin tevlh h] kh`nsonÉ ajpo; tw`n uiJw`n aujtw`n h] ajpo; tw`n ajllotrivwnÉ 26eijpovnto" dev: ajpo; tw`n ajllotrivwn, e[fh aujtw`/ oJ Ij hsou`": a[ra ge ejleuvqeroi eijsin oiJ uiJoiv. 27i{na de; mh; skandalivswmen aujtouv", poreuqei;" eij" qavlassan bavle a[gkistron kai; to;n ajnabavnta prw`ton ijcqu;n a\ron, kai; ajnoivxa" to; stovma aujtou` euJrhvsei" stath`ra: ejkei`non labw;n do;" aujtoi`" ajnti; ejmou` kai; sou`.

18 E j n ejkeivnh/ th`/ w{ra/ prosh`lqon oiJ maqhtai; tw`/ Ij hsou` levgonte": tiv" a[ra meivzwn ejsti;n ejn th`/ basileiva/ tw`n oujranw`nÉ 2kai; proskalesavmeno" paidivon e[sthsen aujto; ejn mevsw/ aujtw`n 3kai; ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n mh; strafh`te kai; gevnhsqe wJ" ta; paidiva, ouj mh; eijsevlqhte eij" th;n basileivan tw`n oujranw`n. 4o{sti" ou\n tapeinwvsei eJauto;n wJ" to; paidivon tou`to, ou|to" ejstin oJ meivzwn ejn th`/ basileiva/ tw`n oujranw`n. 5kai; o}" eja;n devxhtai e}n paidivon toiou`to ejpi; tw`/ ojnovmati mou, ejme; devcetai. 6 }O" dÆ a]n skandalivsh/ e{na tw`n mikrw`n touvtwn tw`n pisteuovntwn eij" ejmev, sumfevrei aujtw`/ i{na kremasqh`/ muvlo" ojniko;" peri; to;n travchlon aujtou` kai; katapontisqh`/ ejn tw`/ pelavgei th`" qalavssh". 7 Oujai; tw`/ kovsmw/ ajpo; tw`n skandavlwn: ajnavgkh ga;r ejlqei`n ta; skavndala, plh;n oujai; tw`/ ajnqrwvpw/ diÆ ou| to; skavndalon e[rcetai. 8Eij de; hJ ceivr sou h] oJ pouv" sou skandalivzei se, e[kkoyon aujto;n kai; bavle ajpo; sou`: kalovn soiv ejstin eijselqei`n eij" th;n zwh;n kullo;n h] cwlo;n h] duvo cei`ra" h] duvo povda" e[conta blhqh`nai eij" to; pu`r to; aijwvnion. 9 kai; eij oJ ojfqalmov" sou skandalivzei se, e[xele aujto;n kai; bavle ajpo; sou`: kalovn soiv ejstin monovfqalmon eij" th;n zwh;n eijselqei`n h] duvo ojfqalmou;" e[conta blhqh`nai eij" th;n gevennan tou` purov". 10 JOra`te mh; katafronhvshte eJno;" tw`n mikrw`n touvtwn: levgw ga;r uJmi`n o{ti oiJ a[ggeloi aujtw`n ejn oujranoi`" dia; panto;" blevpousi to; provswpon tou` patrov" mou tou` ejn oujranoi`". 12Tiv uJmi`n dokei`É eja;n gevnhtai tini ajnqrwvpw/ eJkato;n provbata kai; planhqh`/ e}n ejx aujtw`n, oujci; ajfhvsei ta; ejnenhvkonta ejnneva ejpi; ta; o[rh kai; poreuqei;" zhtei` to; planwvmenonÉ 13kai; eja;n gevnhtai euJrei`n aujtov, ajmh;n levgw uJmi`n o{ti caivrei ejpÆ aujtw`/ ma`llon h] ejpi; toi`" ejnenhvkonta ejnneva toi`" mh; peplanhmevnoi". 14ou{tw" oujk e[stin qevlhma e[mprosqen tou` patro;" uJmw`n tou` ejn oujranoi`" i{na ajpovlhtai e}n tw`n mikrw`n touvtwn. 15 E j a;n de; aJmarthvsh/ »eij" se;¼ oJ ajdelfov" sou, u{page e[legxon aujto;n metaxu; sou` kai; aujtou` movnou. ejavn sou ajkouvsh/, ejkevrdhsa" to;n ajdelfovn sou: 16eja;n de; mh; ajkouvsh/, paravlabe meta; sou` e[ti e{na h] duvo, i{na ejpi; stovmato" duvo martuvrwn h] triw`n staqh`/ pa`n rJhm ` a: 17 eja;n de; parakouvsh/ aujtw`n, eijpe; th`/ ejkklhsiva:/ eja;n de; kai; th`" ejkklhsiva" parakouvsh/, e[stw soi w{sper oJ ejqniko;" kai; oJ telwvnh". 18 A j mh;n levgw uJmi`n: o{sa eja;n dhvshte ejpi; th`" gh`" e[stai dedemevna ejn oujranw`,/ kai; o{sa eja;n luvshte ejpi; th`" gh`" e[stai lelumevna ejn

oujranw`./ 19Pavlin »ajmh;n¼ levgw uJmi`n o{ti eja;n duvo sumfwnhvswsin ejx uJmw`n ejpi; th`" gh`" peri; panto;" pravgmato" ou| eja;n aijthvswntai, genhvsetai aujtoi`" para; tou` patrov" mou tou` ejn oujranoi`". 20ou| gavr eijsin duvo h] trei`" sunhgmevnoi eij" to; ejmo;n o[noma, ejkei` eijmi ejn mevsw/ aujtw`n. 21 Tovte proselqw;n oJ Pevtro" ei\pen aujtw`:/ kuvrie, posavki" aJmarthvsei eij" ejme; oJ ajdelfov" mou kai; ajfhvsw aujtw`É/ e{w" eJptavki"É 22levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": ouj levgw soi e{w" eJptavki" ajlla; e{w" eJbdomhkontavki" eJptav. 23Dia; tou`to wJmoiwvqh hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ basilei`, o}" hjqevlhsen suna`rai lovgon meta; tw`n douvlwn aujtou`. 24 ajrxamevnou de; aujtou` sunaivrein proshnevcqh aujtw`/ ei|" ojfeilevth" murivwn talavntwn. 25mh; e[conto" de; aujtou` ajpodou`nai ejkevleusen aujto;n oJ kuvrio" praqh`nai kai; th;n gunai`ka kai; ta; tevkna kai; pavnta o{sa e[cei, kai; ajpodoqh`nai. 26pesw;n ou\n oJ dou`lo" prosekuvnei aujtw`/ levgwn: makroquvmhson ejpÆ ejmoiv, kai; pavnta ajpodwvsw soi. 27 splagcnisqei;" de; oJ kuvrio" tou` douvlou ejkeivnou ajpevlusen aujto;n kai; to; davneion ajfh`ken aujtw`./ 28ejxelqw;n de; oJ dou`lo" ejkei`no" eu|ren e{na tw`n sundouvlwn aujtou`, o}" w[feilen aujtw`/ eJkato;n dhnavria, kai; krathvsa" aujto;n e[pnigen levgwn: ajpovdo" ei[ ti ojfeivlei". 29pesw;n ou\n oJ suvndoulo" aujtou` parekavlei aujto;n levgwn: makroquvmhson ejpÆ ejmoiv, kai; ajpodwvsw soi. 30oJ de; oujk h[qelen ajlla; ajpelqw;n e[balen aujto;n eij" fulakh;n e{w" ajpodw`/ to; ojfeilovmenon. 31ijdovnte" ou\n oiJ suvndouloi aujtou` ta; genovmena ejluphvqhsan sfovdra kai; ejlqovnte" diesavfhsan tw`/ kurivw/ eJautw`n pavnta ta; genovmena. 32tovte proskalesavmeno" aujto;n oJ kuvrio" aujtou` levgei aujtw`:/ dou`le ponhrev, pa`san th;n ojfeilh;n ejkeivnhn ajfh`ka soi, ejpei; parekavlesa" me: 33oujk e[dei kai; se; ejleh`sai to;n suvndoulon sou, wJ" kagw; se; hjlevhsaÉ 34kai; ojrgisqei;" oJ kuvrio" aujtou` parevdwken aujto;n toi`" basanistai`" e{w" ou| ajpodw`/ pa`n to; ojfeilovmenon. 35ou{tw" kai; oJ pathvr mou oJ oujravnio" poihvsei uJmi`n, eja;n mh; ajfh`te e{kasto" tw`/ ajdelfw`/ aujtou` ajpo; tw`n kardiw`n uJmw`n. 19 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ jIhsou`" tou;" lovgou" touvtou", meth`ren ajpo; th`" Galilaiva" kai; h\lqen eij" ta; o{ria th`" Ij oudaiva" pevran tou` Ij ordavnou. 2kai; hjkolouvqhsan aujtw`/ o[cloi polloiv, kai; ejqeravpeusen aujtou;" ejkei`. 3 Kai; prosh`lqon aujtw`/ Farisai`oi peiravzonte" aujto;n kai;

levgonte": eij e[xestin ajnqrwvpw/ ajpolu`sai th;n gunai`ka aujtou` kata; pa`san aijtivanÉ 4oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: oujk ajnevgnwte o{ti oJ ktivsa" ajpÆ ajrch`" a[rsen kai; qh`lu ejpoivhsen aujtouv"É 5kai; ei\pen: e{neka touvtou kataleivyei a[nqrwpo" to;n patevra kai; th;n mhtevra kai; kollhqhvsetai th`/ gunaiki; aujtou`, kai; e[sontai oiJ duvo eij" savrka mivan. 6w{ste oujkevti eijsi;n duvo ajlla; sa;rx miva. o} ou\n oJ qeo;" sunevzeuxen a[nqrwpo" mh; cwrizevtw. 7levgousin aujtw`:/ tiv ou\n Mwu>sh`" ejneteivlato dou`nai biblivon ajpostasivou kai; ajpolu`sai »aujthvn¼É 8levgei aujtoi`" o{ti Mwu>sh`" pro;" th;n sklhrokardivan uJmw`n ejpevtreyen uJmi`n ajpolu`sai ta;" gunai`ka" uJmw`n, ajpÆ ajrch`" de; ouj gevgonen ou{tw". 9levgw de; uJmi`n o{ti o}" a]n ajpoluvsh/ th;n gunai`ka aujtou` mh; ejpi; porneiva/ kai; gamhvsh/ a[llhn moica`tai. 10Levgousin aujtw`/ oiJ maqhtai; »aujtou`¼: eij ou{tw" ejsti;n hJ aijtiva tou` ajnqrwvpou meta; th`" gunaikov", ouj sumfevrei gamh`sai. 11oJ de; ei\pen aujtoi`": ouj pavnte" cwrou`sin to;n lovgon »tou`ton¼ ajllÆ oi|" devdotai. 12eijsi;n ga;r eujnou`coi oi{tine" ejk koiliva" mhtro;" ejgennhvqhsan ou{tw", kai; eijsi;n eujnou`coi oi{tine" eujnoucivsqhsan uJpo; tw`n ajnqrwvpwn, kai; eijsi;n eujnou`coi oi{tine" eujnouvcisan eJautou;" dia; th;n basileivan tw`n oujranw`n. oJ dunavmeno" cwrei`n cwreivtw. 13 Tovte proshnevcqhsan aujtw`/ paidiva i{na ta;" cei`ra" ejpiqh`/ aujtoi`" kai; proseuvxhtai: oiJ de; maqhtai; ejpetivmhsan aujtoi`". 14oJ de; Ij hsou`" ei\pen: a[fete ta; paidiva kai; mh; kwluvete aujta; ejlqei`n prov" me, tw`n ga;r toiouvtwn ejsti;n hJ basileiva tw`n oujranw`n. 15kai; ejpiqei;" ta;" cei`ra" aujtoi`" ejporeuvqh ejkei`qen. 16 Kai; ijdou; ei|" proselqw;n aujtw`/ ei\pen: didavskale, tiv ajgaqo;n poihvsw i{na scw` zwh;n aijwvnionÉ 17oJ de; ei\pen aujtw`:/ tiv me ejrwta`" / peri; tou` ajgaqou`É ei|" ejstin oJ ajgaqov": eij de; qevlei" eij" th;n zwh;n eijselqei`n, thvrhson ta;" ejntolav". 18levgei aujtw`:/ poiva"É oJ de; jIhsou`" ei\pen: to; ouj foneuvsei", ouj moiceuvsei", ouj klevyei", ouj yeudomarturhvsei", 19tivma to;n patevra kai; th;n mhtevra, kaiv ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ" seautovn. 20levgei aujtw`/ oJ neanivsko": pavnta tau`ta ejfuvlaxa: tiv e[ti uJsterw`É 21e[fh aujtw`/ oJ Ij hsou`": eij qevlei" tevleio" ei\nai, u{page pwvlhson sou ta; uJpavrconta kai; do;" »toi`"¼ ptwcoi`", kai; e{xei" qhsauro;n ejn oujranoi`", kai; deu`ro ajkolouvqei moi. 22ajkouvsa" de; oJ neanivsko" to;n lovgon ajph`lqen

lupouvmeno": h\n ga;r e[cwn kthvmata pollav. 23 JO de; Ij hsou`" ei\pen toi`" maqhtai`" aujtou`: ajmh;n levgw uJmi`n o{ti plouvsio" duskovlw" eijseleuvsetai eij" th;n basileivan tw`n oujranw`n. 24 pavlin de; levgw uJmi`n, eujkopwvteron ejstin kavmhlon dia; truphvmato" rJafivdo" dielqei`n h] plouvsion eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou`. 25 ajkouvsante" de; oiJ maqhtai; ejxeplhvssonto sfovdra levgonte": tiv" a[ra duvnatai swqh`naiÉ 26ejmblevya" de; oJ jIhsou`" ei\pen aujtoi`": para; ajnqrwvpoi" tou`to ajduvnaton ejstin, para; de; qew`/ pavnta dunatav. 27 Tovte ajpokriqei;" oJ Pevtro" ei\pen aujtw`:/ ijdou; hJmei`" ajfhvkamen pavnta kai; hjkolouqhvsamen soi: tiv a[ra e[stai hJmi`nÉ 28oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti uJmei`" oiJ ajkolouqhvsante" moi ejn th`/ paliggenesiva,/ o{tan kaqivsh/ oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejpi; qrovnou dovxh" aujtou`, kaqhvsesqe kai; uJmei`" ejpi; dwvdeka qrovnou" krivnonte" ta;" dwvdeka fula;" tou` Ij srahvl. 29kai; pa`" o{sti" ajfh`ken oijkiva" h] ajdelfou;" h] ajdelfa;" h] patevra h] mhtevra h] tevkna h] ajgrou;" e{neken tou` ojnovmato" mou, eJkatontaplasivona lhvmyetai kai; zwh;n aijwvnion klhronomhvsei. 30polloi; de; e[sontai prw`toi e[scatoi kai; e[scatoi prw`toi. 20 JOmoiva gavr ejstin hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ oijkodespovth/, o{sti" ejxh`lqen a{ma prwi;Ÿ misqwvsasqai ejrgavta" eij" to;n ajmpelw`na aujtou`. 2sumfwnhvsa" de; meta; tw`n ejrgatw`n ejk dhnarivou th;n hJmevran ajpevsteilen aujtou;" eij" to;n ajmpelw`na aujtou`. 3 kai; ejxelqw;n peri; trivthn w{ran ei\den a[llou" eJstw`ta" ejn th`/ ajgora`/ ajrgouv" 4kai; ejkeivnoi" ei\pen: uJpavgete kai; uJmei`" eij" to;n ajmpelw`na, kai; o} eja;n h\/ divkaion dwvsw uJmi`n. 5oiJ de; ajph`lqon. pavlin »de;¼ ejxelqw;n peri; e{kthn kai; ejnavthn w{ran ejpoivhsen wJsauvtw". 6peri; de; th;n eJndekavthn ejxelqw;n eu|ren a[llou" eJstw`ta" kai; levgei aujtoi`": tiv w|de eJsthvkate o{lhn th;n hJmevran ajrgoivÉ 7levgousin aujtw`:/ o{ti oujdei;" hJma`" ejmisqwvsato. levgei aujtoi`": uJpavgete kai; uJmei`" eij" to;n ajmpelw`na. 8 ojyiva" de; genomevnh" levgei oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no" tw`/ ejpitrovpw/ aujtou`: kavleson tou;" ejrgavta" kai; ajpovdo" aujtoi`" to;n misqo;n ajrxavmeno" ajpo; tw`n ejscavtwn e{w" tw`n prwvtwn. 9kai; ejlqovnte" oiJ peri; th;n eJndekavthn w{ran e[labon ajna; dhnavrion. 10kai; ejlqovnte" oiJ prw`toi ejnovmisan o{ti plei`on lhvmyontai: kai; e[labon »to;¼ ajna; dhnavrion kai; aujtoiv. 11labovnte" de; ejgovgguzon kata; tou` oijkodespovtou 12levgonte": ou|toi oiJ e[scatoi mivan w{ran ejpoivhsan,

kai; i[sou" hJmi`n aujtou;" ejpoivhsa" toi`" bastavsasi to; bavro" th`" hJmevra" kai; to;n kauvswna. 13oJ de; ajpokriqei;" eJni; aujtw`n ei\pen: eJtai`re, oujk ajdikw` se: oujci; dhnarivou sunefwvnhsa" moiÉ 14a\ron to; so;n kai; u{page. qevlw de; touvtw/ tw`/ ejscavtw/ dou`nai wJ" kai; soiv: 15»h]¼ oujk e[xestin moi o} qevlw poih`sai ejn toi`" ejmoi`"É h] oJ ojfqalmov" sou ponhrov" ejstin o{ti ejgw; ajgaqov" eijmiÉ 16ou{tw" e[sontai oiJ e[scatoi prw`toi kai; oiJ prw`toi e[scatoi. 17 Kai; ajnabaivnwn oJ Ij hsou`" eij" IJ erosovluma parevlaben tou;" dwvdeka »maqhta;"¼ katÆ ijdivan kai; ejn th`/ oJdw`/ ei\pen aujtoi`": 18ijdou; ajnabaivnomen eij" IJ erosovluma, kai; oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou paradoqhvsetai toi`" ajrciereu`sin kai; grammateu`sin, kai; katakrinou`sin aujto;n qanavtw/ 19kai; paradwvsousin aujto;n toi`" e[qnesin eij" to; ejmpai`xai kai; mastigw`sai kai; staurw`sai, kai; th`/ trivth/ hJmevra/ ejgerqhvsetai. 20 Tovte prosh`lqen aujtw`/ hJ mhvthr tw`n uiJw`n Zebedaivou meta; tw`n uiJw`n aujth`" proskunou`sa kai; aijtou`sa ti ajpÆ aujtou`. 21oJ de; ei\pen aujth`:/ tiv qevlei"É levgei aujtw`:/ eijpe; i{na kaqivswsin ou|toi oiJ duvo uiJoiv mou ei|" ejk dexiw`n sou kai; ei|" ejx eujwnuvmwn sou ejn th`/ basileiva/ sou. 22 ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`" ei\pen: oujk oi[date tiv aijtei`sqe. duvnasqe piei`n to; pothvrion o} ejgw; mevllw pivneinÉ levgousin aujtw`:/ dunavmeqa. 23 levgei aujtoi`": to; me;n pothvrion mou pivesqe, to; de; kaqivsai ejk dexiw`n mou kai; ejx eujwnuvmwn oujk e[stin ejmo;n »tou`to¼ dou`nai, ajllÆ oi|" hJtoivmastai uJpo; tou` patrov" mou. 24Kai; ajkouvsante" oiJ devka hjganavkthsan peri; tw`n duvo ajdelfw`n. 25oJ de; Ij hsou`" proskalesavmeno" aujtou;" ei\pen: oi[date o{ti oiJ a[rconte" tw`n ejqnw`n katakurieuvousin aujtw`n kai; oiJ megavloi katexousiavzousin aujtw`n. 26 oujc ou{tw" e[stai ejn uJmi`n, ajllÆ o}" eja;n qevlh/ ejn uJmi`n mevga" genevsqai e[stai uJmw`n diavkono", 27kai; o}" a]n qevlh/ ejn uJmi`n ei\nai prw`to" e[stai uJmw`n dou`lo": 28w{sper oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou oujk h\lqen diakonhqh`nai ajlla; diakonh`sai kai; dou`nai th;n yuch;n aujtou` luvtron ajnti; pollw`n. 29 Kai; ejkporeuomevnwn aujtw`n ajpo; jIericw; hjkolouvqhsen aujtw`/ o[clo" poluv". 30kai; ijdou; duvo tufloi; kaqhvmenoi para; th;n oJdovn ajkouvsante" o{ti Ij hsou`" paravgei, e[kraxan levgonte": ejlevhson hJma`", »kuvrie,¼ uiJo" ; Dauivd. 31oJ de; o[clo" ejpetivmhsen aujtoi`" i{na siwphvswsin: oiJ de; mei`zon e[kraxan levgonte": ejlevhson hJma`", kuvrie, uiJo" ; Dauivd. 32kai;

sta;" oJ Ij hsou`" ejfwvnhsen aujtou;" kai; ei\pen: tiv qevlete poihvsw uJmi`nÉ 33levgousin aujtw`:/ kuvrie, i{na ajnoigw`sin oiJ ojfqalmoi; hJmw`n. 34 splagcnisqei;" de; oJ Ij hsou`" h{yato tw`n ojmmavtwn aujtw`n, kai; eujqevw" ajnevbleyan kai; hjkolouvqhsan aujtw`./ 21 Kai; o{te h[ggisan eij" IJ erosovluma kai; h\lqon eij" Bhqfagh; eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n, tovte Ij hsou`" ajpevsteilen duvo maqhta;" 2 levgwn aujtoi`": poreuvesqe eij" th;n kwvmhn th;n katevnanti uJmw`n, kai; eujqevw" euJrhvsete o[non dedemevnhn kai; pw`lon metÆ aujth`": luvsante" ajgavgete moi. 3kai; ejavn ti" uJmi`n ei[ph/ ti, ejrei`te o{ti oJ kuvrio" aujtw`n creivan e[cei: eujqu;" de; ajpostelei` aujtouv". 4tou`to de; gevgonen i{na plhrwqh`/ to; rJhqe;n dia; tou` profhvtou levgonto": 5 ei[pate th`/ qugatri; Siwvn: ijdou; oJ basileuv" sou e[rcetai soi prauÖ" kai; ejpibebhkw;" ejpi; o[non kai; ejpi; pw`lon uiJo;n uJpozugivou. 6 poreuqevnte" de; oiJ maqhtai; kai; poihvsante" kaqw;" sunevtaxen aujtoi`" oJ Ij hsou`" 7h[gagon th;n o[non kai; to;n pw`lon kai; ejpevqhkan ejpÆ aujtw`n ta; iJmavtia, kai; ejpekavqisen ejpavnw aujtw`n. 8oJ de; plei`sto" o[clo" e[strwsan eJautw`n ta; iJmavtia ejn th`/ oJdw`,/ a[lloi de; e[kopton klavdou" ajpo; tw`n devndrwn kai; ejstrwvnnuon ejn th`/ oJdw`./ 9oiJ de; o[cloi oiJ proavgonte" aujto;n kai; oiJ ajkolouqou`nte" e[krazon levgonte": wJsanna; tw`/ uiJw`/ Dauivd: eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn ojnovmati kurivou: wJsanna; ejn toi`" uJyivstoi". 10Kai; eijselqovnto" aujtou` eij" IJ erosovluma ejseivsqh pa`sa hJ povli" levgousa: tiv" ejstin ou|to"É 11oiJ de; o[cloi e[legon: ou|to" ejstin oJ profhvth" Ij hsou`" oJ ajpo; Nazare;q th`" Galilaiva". 12 Kai; eijsh`lqen Ij hsou`" eij" to; iJero;n kai; ejxevbalen pavnta" tou;" pwlou`nta" kai; ajgoravzonta" ejn tw`/ iJerw`,/ kai; ta;" trapevza" tw`n kollubistw`n katevstreyen kai; ta;" kaqevdra" tw`n pwlouvntwn ta;" peristerav", 13kai; levgei aujtoi`": gevgraptai: oJ oi\ko" mou oi\ko" proseuch`" klhqhvsetai, uJmei`" de; aujto;n poiei`te sphvlaion lh/stw`n. 14 kai; prosh`lqon aujtw`/ tufloi; kai; cwloi; ejn tw`/ iJerw`,/ kai; ejqeravpeusen aujtouv". 15ijdovnte" de; oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`"

ta; qaumavsia a} ejpoivhsen kai; tou;" pai`da" tou;" kravzonta" ejn tw`/ iJerw`/ kai; levgonta": wJsanna; tw`/ uiJw`/ Dauivd, hjganavkthsan 16kai; ei\pan aujtw`:/ ajkouvei" tiv ou|toi levgousinÉ oJ de; Ij hsou`" levgei aujtoi`": naiv. oujdevpote ajnevgnwte o{ti ejk stovmato" nhpivwn kai; qhlazovntwn kathrtivsw ai\nonÉ 17kai; katalipw;n aujtou;" ejxh`lqen e[xw th`" povlew" eij" Bhqanivan kai; hjulivsqh ejkei`. 18 Prwi;Ÿ de; ejpanavgwn eij" th;n povlin ejpeivnasen. 19kai; ijdw;n sukh`n mivan ejpi; th`" oJdou` h\lqen ejpÆ aujth;n kai; oujde;n eu|ren ejn aujth`/ eij mh; fuvlla movnon, kai; levgei aujth`:/ mhkevti ejk sou` karpo;" gevnhtai eij" to;n aijw`na. kai; ejxhravnqh paracrh`ma hJ sukh`. 20Kai; ijdovnte" oiJ maqhtai; ejqauvmasan levgonte": pw`" paracrh`ma ejxhravnqh hJ sukh`É 21 ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n e[chte pivstin kai; mh; diakriqh`te, ouj movnon to; th`" sukh`" poihvsete, ajlla; ka;n tw`/ o[rei touvtw/ ei[phte: a[rqhti kai; blhvqhti eij" th;n qavlassan, genhvsetai: 22kai; pavnta o{sa a]n aijthvshte ejn th`/ proseuch`/ pisteuvonte" lhvmyesqe. 23 Kai; ejlqovnto" aujtou` eij" to; iJero;n prosh`lqon aujtw`/ didavskonti oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi tou` laou` levgonte": ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiei`"É kai; tiv" soi e[dwken th;n ejxousivan tauvthnÉ 24 ajpokriqei;" de; oJ jIhsou`" ei\pen aujtoi`": ejrwthvsw uJma`" kagw; lovgon e{na, o}n eja;n ei[phte moi kagw; uJmi`n ejrw` ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`: 25 to; bavptisma to; jIwavnnou povqen h\nÉ ejx oujranou` h] ejx ajnqrwvpwnÉ oiJ de; dielogivzonto ejn eJautoi`" levgonte": eja;n ei[pwmen: ejx oujranou`, ejrei` hJmi`n: dia; tiv ou\n oujk ejpisteuvsate aujtw`É/ 26eja;n de; ei[pwmen: ejx ajnqrwvpwn, fobouvmeqa to;n o[clon, pavnte" ga;r wJ" profhvthn e[cousin to;n Ij wavnnhn. 27kai; ajpokriqevnte" tw`/ Ij hsou` ei\pan: oujk oi[damen. e[fh aujtoi`" kai; aujtov": oujde; ejgw; levgw uJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`. 28 Tiv de; uJmi`n dokei`É a[nqrwpo" ei\cen tevkna duvo. kai; proselqw;n tw`/ prwvtw/ ei\pen: tevknon, u{page shvmeron ejrgavzou ejn tw`/ ajmpelw`ni. 29oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: ouj qevlw, u{steron de; metamelhqei;" ajph`lqen. 30 proselqw;n de; tw`/ eJtevrw/ ei\pen wJsauvtw". oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: ejgwv, kuvrie, kai; oujk ajph`lqen. 31tiv" ejk tw`n duvo ejpoivhsen to; qevlhma tou` patrov"É levgousin: oJ prw`to". levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oiJ telw`nai kai; aiJ povrnai proavgousin uJma`" eij" th;n basileivan tou` qeou`. 32h\lqen ga;r Ij wavnnh" pro;" uJma`" ejn oJdw`/

dikaiosuvnh", kai; oujk ejpisteuvsate aujtw`,/ oiJ de; telw`nai kai; aiJ povrnai ejpivsteusan aujtw`:/ uJmei`" de; ijdovnte" oujde; metemelhvqhte u{steron tou` pisteu`sai aujtw`./ 33 A [ llhn parabolh;n ajkouvsate. a[nqrwpo" h\n oijkodespovth" o{sti" ejfuvteusen ajmpelw`na kai; fragmo;n aujtw`/ perievqhken kai; w[ruxen ejn aujtw`/ lhno;n kai; wj/kodovmhsen puvrgon kai; ejxevdeto aujto;n gewrgoi`" kai; ajpedhvmhsen. 34o{te de; h[ggisen oJ kairo;" tw`n karpw`n, ajpevsteilen tou;" douvlou" aujtou` pro;" tou;" gewrgou;" labei`n tou;" karpou;" aujtou`. 35kai; labovnte" oiJ gewrgoi; tou;" douvlou" aujtou` o}n me;n e[deiran, o}n de; ajpevkteinan, o}n de; ejliqobovlhsan. 36pavlin ajpevsteilen a[llou" douvlou" pleivona" tw`n prwvtwn, kai; ejpoivhsan aujtoi`" wJsauvtw". 37u{steron de; ajpevsteilen pro;" aujtou;" to;n uiJo;n aujtou` levgwn: ejntraphvsontai to;n uiJovn mou. 38oiJ de; gewrgoi; ijdovnte" to;n uiJo;n ei\pon ejn eJautoi`": ou|to" ejstin oJ klhronovmo": deu`te ajpokteivnwmen aujto;n kai; scw`men th;n klhronomivan aujtou`, 39kai; labovnte" aujto;n ejxevbalon e[xw tou` ajmpelw`no" kai; ajpevkteinan. 40 o{tan ou\n e[lqh/ oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no", tiv poihvsei toi`" gewrgoi`" ejkeivnoi"É 41levgousin aujtw`:/ kakou;" kakw`" ajpolevsei aujtou;" kai; to;n ajmpelw`na ejkdwvsetai a[lloi" gewrgoi`", oi{tine" ajpodwvsousin aujtw`/ tou;" karpou;" ejn toi`" kairoi`" aujtw`n. 42Levgei aujtoi`" oJ jIhsou`": oujdevpote ajnevgnwte ejn tai`" grafai`": livqon o}n ajpedokivmasan oiJ oijkodomou`nte", ou|to" ejgenhvqh eij" kefalh;n gwniva": para; kurivou ejgevneto au{th kai; e[stin qaumasth; ejn ojfqalmoi`" hJmw`nÉ 43 dia; tou`to levgw uJmi`n o{ti ajrqhvsetai ajfÆ uJmw`n hJ basileiva tou` qeou` kai; doqhvsetai e[qnei poiou`nti tou;" karpou;" aujth`". 44»kai; oJ pesw;n ejpi; to;n livqon tou`ton sunqlasqhvsetai: ejfÆ o}n dÆ a]n pevsh/ likmhvsei aujtovn.¼ 45 Kai; ajkouvsante" oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi ta;" parabola;" aujtou` e[gnwsan o{ti peri; aujtw`n levgei: 46kai; zhtou`nte" aujto;n krath`sai ejfobhvqhsan tou;" o[clou", ejpei; eij" profhvthn aujto;n ei\con. 22 Kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" pavlin ei\pen ejn parabolai`" aujtoi`" levgwn: 2wJmoiwvqh hJ basileiva tw`n oujranw`n ajnqrwvpw/ basilei`, o{sti" ejpoivhsen gavmou" tw`/ uiJw`/ aujtou`. 3kai; ajpevsteilen tou;"

douvlou" aujtou` kalevsai tou;" keklhmevnou" eij" tou;" gavmou", kai; oujk h[qelon ejlqei`n. 4pavlin ajpevsteilen a[llou" douvlou" levgwn: ei[pate toi`" keklhmevnoi": ijdou; to; a[riston mou hJtoivmaka, oiJ tau`roi mou kai; ta; sitista; tequmevna kai; pavnta e{toima: deu`te eij" tou;" gavmou". 5oiJ de; ajmelhvsante" ajph`lqon, o}" me;n eij" to;n i[dion ajgrovn, o}" de; ejpi; th;n ejmporivan aujtou`: 6oiJ de; loipoi; krathvsante" tou;" douvlou" aujtou` u{brisan kai; ajpevkteinan. 7oJ de; basileu;" wjrgivsqh kai; pevmya" ta; strateuvmata aujtou` ajpwvlesen tou;" fonei`" ejkeivnou" kai; th;n povlin aujtw`n ejnevprhsen. 8tovte levgei toi`" douvloi" aujtou`: oJ me;n gavmo" e{toimo" ejstin, oiJ de; keklhmevnoi oujk h\san a[xioi: 9poreuvesqe ou\n ejpi; ta;" diexovdou" tw`n oJdw`n kai; o{sou" eja;n eu{rhte kalevsate eij" tou;" gavmou". 10kai; ejxelqovnte" oiJ dou`loi ejkei`noi eij" ta;" oJdou;" sunhvgagon pavnta" ou}" eu|ron, ponhrouv" te kai; ajgaqouv": kai; ejplhvsqh oJ gavmo" ajnakeimevnwn. 11eijselqw;n de; oJ basileu;" qeavsasqai tou;" ajnakeimevnou" ei\den ejkei` a[nqrwpon oujk ejndedumevnon e[nduma gavmou, 12kai; levgei aujtw`:/ eJtai`re, pw`" eijsh`lqe" w|de mh; e[cwn e[nduma gavmouÉ oJ de; ejfimwvqh. 13tovte oJ basileu;" ei\pen toi`" diakovnoi": dhvsante" aujtou` povda" kai; cei`ra" ejkbavlete aujto;n eij" to; skovto" to; ejxwvteron: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn. 14polloi; gavr eijsin klhtoiv, ojlivgoi de; ejklektoiv. 15 Tovte poreuqevnte" oiJ Farisai`oi sumbouvlion e[labon o{pw" aujto;n pagideuvswsin ejn lovgw/. 16kai; ajpostevllousin aujtw`/ tou;" maqhta;" aujtw`n meta; tw`n H J rw/dianw`n levgonte": didavskale, oi[damen o{ti ajlhqh;" ei\ kai; th;n oJdo;n tou` qeou` ejn ajlhqeiva/ didavskei" kai; ouj mevlei soi peri; oujdenov". ouj ga;r blevpei" eij" provswpon ajnqrwvpwn, 17eijpe; ou\n hJmi`n tiv soi dokei`: e[xestin dou`nai kh`nson Kaivsari h] ou[É 18gnou;" de; oJ Ij hsou`" th;n ponhrivan aujtw`n ei\pen: tiv me peiravzete, uJpokritaivÉ 19ejpideivxate moi to; novmisma tou` khvnsou. oiJ de; proshvnegkan aujtw`/ dhnavrion. 20kai; levgei aujtoi`": tivno" hJ eijkw;n au{th kai; hJ ejpigrafhvÉ 21levgousin aujtw`:/ Kaivsaro". tovte levgei aujtoi`": ajpovdote ou\n ta; Kaivsaro" Kaivsari kai; ta; tou` qeou` tw`/ qew`./ 22 kai; ajkouvsante" ejqauvmasan, kai; ajfevnte" aujto;n ajph`lqan. 23 E j n ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ prosh`lqon aujtw`/ Saddoukai`oi, levgonte" mh; ei\nai ajnavstasin, kai; ejphrwvthsan aujto;n 24levgonte": didavskale, Mwu>sh`" ei\pen: ejavn ti" ajpoqavnh/ mh; e[cwn tevkna, ejpigambreuvsei

oJ ajdelfo;" aujtou` th;n gunai`ka aujtou` kai; ajnasthvsei spevrma tw`/ ajdelfw`/ aujtou`. 25h\san de; parÆ hJmi`n eJpta; ajdelfoiv: kai; oJ prw`to" ghvma" ejteleuvthsen, kai; mh; e[cwn spevrma ajfh`ken th;n gunai`ka aujtou` tw`/ ajdelfw`/ aujtou`: 26oJmoivw" kai; oJ deuvtero" kai; oJ trivto" e{w" tw`n eJptav. 27u{steron de; pavntwn ajpevqanen hJ gunhv. 28ejn th`/ ajnastavsei ou\n tivno" tw`n eJpta; e[stai gunhvÉ pavnte" ga;r e[scon aujthvn: 29ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": plana`sqe mh; eijdovte" ta;" grafa;" mhde; th;n duvnamin tou` qeou`: 30ejn ga;r th`/ ajnastavsei ou[te gamou`sin ou[te gamivzontai, ajllÆ wJ" a[ggeloi ejn tw`/ oujranw`/ eijsin. 31peri; de; th`" ajnastavsew" tw`n nekrw`n oujk ajnevgnwte to; rJhqe;n uJmi`n uJpo; tou` qeou` levgonto": 32ejgwv eijmi oJ qeo;" A j braa;m kai; oJ qeo;" jIsaa;k kai; oJ qeo;" jIakwvbÉ oujk e[stin »oJ¼ qeo;" nekrw`n ajlla; zwvntwn. 33kai; ajkouvsante" oiJ o[cloi ejxeplhvssonto ejpi; th`/ didach`/ aujtou`. 34 OiJ de; Farisai`oi ajkouvsante" o{ti ejfivmwsen tou;" Saddoukaivou" sunhvcqhsan ejpi; to; aujtov, 35kai; ejphrwvthsen ei|" ejx aujtw`n »nomiko;"¼ peiravzwn aujtovn: 36didavskale, poiva ejntolh; megavlh ejn tw`/ novmw/É 37oJ de; e[fh aujtw`:/ ajgaphvsei" kuvrion to;n qeovn sou ejn o{lh/ th`/ kardiva/ sou kai; ejn o{lh/ th`/ yuch`/ sou kai; ejn o{lh/ th`/ dianoiva/ sou: 38au{th ejsti;n hJ megavlh kai; prwvth ejntolhv. 39deutevra de; oJmoiva aujth`:/ ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ" seautovn. 40ejn tauvtai" tai`" dusi;n ejntolai`" o{lo" oJ novmo" krevmatai kai; oiJ profh`tai. 41 Sunhgmevnwn de; tw`n Farisaivwn ejphrwvthsen aujtou;" oJ Ij hsou`" 42 levgwn: tiv uJmi`n dokei` peri; tou` cristou`É tivno" uiJo" v ejstinÉ 43 levgousin aujtw`:/ tou` Dauivd. levgei aujtoi`": pw`" ou\n Daui;d ejn pneuvmati kalei` aujto;n kuvrion levgwn: 44 ei\pen kuvrio" tw`/ kurivw/ mou: kavqou ejk dexiw`n mou, e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpokavtw tw`n podw`n souÉ 45 eij ou\n Daui;d kalei` aujto;n kuvrion, pw`" uiJo" ; aujtou` ejstinÉ 46kai; oujdei;" ejduvnato ajpokriqh`nai aujtw`/ lovgon oujde; ejtovlmhsen ti" ajpÆ ejkeivnh" th`" hJmevra" ejperwth`sai aujto;n oujkevti. 23 Tovte oJ Ij hsou`" ejlavlhsen toi`" o[cloi" kai; toi`" maqhtai`" aujtou` 2levgwn: ejpi; th`" Mwu>sevw" kaqevdra" ejkavqisan oiJ grammatei`"

kai; oiJ Farisai`oi. 3pavnta ou\n o{sa eja;n ei[pwsin uJmi`n poihvsate kai; threi`te, kata; de; ta; e[rga aujtw`n mh; poiei`te: levgousin ga;r kai; ouj poiou`sin. 4desmeuvousin de; fortiva bareva »kai; dusbavstakta¼ kai; ejpitiqevasin ejpi; tou;" w[mou" tw`n ajnqrwvpwn, aujtoi; de; tw`/ daktuvlw/ aujtw`n ouj qevlousin kinh`sai aujtav. 5pavnta de; ta; e[rga aujtw`n poiou`sin pro;" to; qeaqh`nai toi`" ajnqrwvpoi": platuvnousin ga;r ta; fulakthvria aujtw`n kai; megaluvnousin ta; kravspeda, 6filou`sin de; th;n prwtoklisivan ejn toi`" deivpnoi" kai; ta;" prwtokaqedriva" ejn tai`" sunagwgai`" 7kai; tou;" ajspasmou;" ejn tai`" ajgorai`" kai; kalei`sqai uJpo; tw`n ajnqrwvpwn rJabbiv. 8uJmei`" de; mh; klhqh`te rJabbiv: ei|" gavr ejstin uJmw`n oJ didavskalo", pavnte" de; uJmei`" ajdelfoiv ejste. 9 kai; patevra mh; kalevshte uJmw`n ejpi; th`" gh`", ei|" gavr ejstin uJmw`n oJ path;r oJ oujravnio". 10mhde; klhqh`te kaqhghtaiv, o{ti kaqhghth;" uJmw`n ejstin ei|" oJ Cristov". 11oJ de; meivzwn uJmw`n e[stai uJmw`n diavkono". 12 o{sti" de; uJywvsei eJauto;n tapeinwqhvsetai kai; o{sti" tapeinwvsei eJauto;n uJywqhvsetai. 13 Oujai; de; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti kleivete th;n basileivan tw`n oujranw`n e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn: uJmei`" ga;r oujk eijsevrcesqe oujde; tou;" eijsercomevnou" ajfivete eijselqei`n. 15 Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti periavgete th;n qavlassan kai; th;n xhra;n poih`sai e{na proshvluton, kai; o{tan gevnhtai poiei`te aujto;n uiJo;n geevnnh" diplovteron uJmw`n. 16 Oujai; uJmi`n, oJdhgoi; tufloi; oiJ levgonte": o}" a]n ojmovsh/ ejn tw`/ naw`,/ oujdevn ejstin: o}" dÆ a]n ojmovsh/ ejn tw`/ crusw`/ tou` naou`, ojfeivlei. 17mwroi; kai; tufloiv, tiv" ga;r meivzwn ejstivn, oJ cruso;" h] oJ nao;" oJ aJgiavsa" to;n crusovnÉ 18kaiv: o}" a]n ojmovsh/ ejn tw`/ qusiasthrivw,/ oujdevn ejstin: o}" dÆ a]n ojmovsh/ ejn tw`/ dwvrw/ tw`/ ejpavnw aujtou`, ojfeivlei. 19tufloiv, tiv ga;r mei`zon, to; dw`ron h] to; qusiasthvrion to; aJgiavzon to; dw`ronÉ 20oJ ou\n ojmovsa" ejn tw`/ qusiasthrivw/ ojmnuvei ejn aujtw`/ kai; ejn pa`si toi`" ejpavnw aujtou`: 21kai; oJ ojmovsa" ejn tw`/ naw`/ ojmnuvei ejn aujtw`/ kai; ejn tw`/ katoikou`nti aujtovn, 22kai; oJ ojmovsa" ejn tw`/ oujranw`/ ojmnuvei ejn tw`/ qrovnw/ tou` qeou` kai; ejn tw`/ kaqhmevnw/ ejpavnw aujtou`. 23 Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti ajpodekatou`te to; hJduvosmon kai; to; a[nhqon kai; to; kuvminon kai; ajfhvkate ta; baruvtera tou` novmou, th;n krivsin kai; to; e[leo" kai; th;n

pivstin: tau`ta »de;¼ e[dei poih`sai kakei`na mh; ajfievnai. 24oJdhgoi; tufloiv, oiJ diu>livzonte" to;n kwvnwpa, th;n de; kavmhlon katapivnonte". 25 Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti kaqarivzete to; e[xwqen tou` pothrivou kai; th`" paroyivdo", e[swqen de; gevmousin ejx aJrpagh`" kai; ajkrasiva". 26Farisai`e tuflev, kaqavrison prw`ton to; ejnto;" tou` pothrivou, i{na gevnhtai kai; to; ejkto;" aujtou` kaqarovn. 27 Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti paromoiavzete tavfoi" kekoniamevnoi", oi{tine" e[xwqen me;n faivnontai wJrai`oi, e[swqen de; gevmousin ojstevwn nekrw`n kai; pavsh" ajkaqarsiva". 28ou{tw" kai; uJmei`" e[xwqen me;n faivnesqe toi`" ajnqrwvpoi" divkaioi, e[swqen dev ejste mestoi; uJpokrivsew" kai; ajnomiva". 29 Oujai; uJmi`n, grammatei`" kai; Farisai`oi uJpokritaiv, o{ti oijkodomei`te tou;" tavfou" tw`n profhtw`n kai; kosmei`te ta; mnhmei`a tw`n dikaivwn, 30kai; levgete: eij h[meqa ejn tai`" hJmevrai" tw`n patevrwn hJmw`n, oujk a]n h[meqa aujtw`n koinwnoi; ejn tw`/ ai{mati tw`n profhtw`n. 31 w{ste marturei`te eJautoi`" o{ti uiJoiv ejste tw`n foneusavntwn tou;" profhvta". 32kai; uJmei`" plhrwvsate to; mevtron tw`n patevrwn uJmw`n. 33 o[fei", gennhvmata ejcidnw`n, pw`" fuvghte ajpo; th`" krivsew" th`" geevnnh"É 34Dia; tou`to ijdou; ejgw; ajpostevllw pro;" uJma`" profhvta" kai; sofou;" kai; grammatei`": ejx aujtw`n ajpoktenei`te kai; staurwvsete kai; ejx aujtw`n mastigwvsete ejn tai`" sunagwgai`" uJmw`n kai; diwvxete ajpo; povlew" eij" povlin: 35o{pw" e[lqh/ ejfÆ uJma`" pa`n ai|ma divkaion ejkcunnovmenon ejpi; th`" gh`" ajpo; tou` ai{mato" A { bel tou` dikaivou e{w" tou` ai{mato" Zacarivou uiJou` Baracivou, o}n ejfoneuvsate metaxu; tou` naou` kai; tou` qusiasthrivou. 36ajmh;n levgw uJmi`n, h{xei tau`ta pavnta ejpi; th;n genea;n tauvthn. 37 Ij erousalh;m jIerousalhvm, hJ ajpokteivnousa tou;" profhvta" kai; liqobolou`sa tou;" ajpestalmevnou" pro;" aujthvn, posavki" hjqevlhsa ejpisunagagei`n ta; tevkna sou, o}n trovpon o[rni" ejpisunavgei ta; nossiva aujth`" uJpo; ta;" ptevruga", kai; oujk hjqelhvsate. 38ijdou; ajfivetai uJmi`n oJ oi\ko" uJmw`n e[rhmo". 39levgw ga;r uJmi`n, ouj mhv me i[dhte ajpÆ a[rti e{w" a]n ei[phte: eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn ojnovmati kurivou.

24 Kai; ejxelqw;n oJ Ij hsou`" ajpo; tou` iJerou` ejporeuveto, kai; prosh`lqon oiJ maqhtai; aujtou` ejpidei`xai aujtw`/ ta;" oijkodoma;" tou` iJerou`. 2oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": ouj blevpete tau`ta pavntaÉ ajmh;n levgw uJmi`n, ouj mh; ajfeqh`/ w|de livqo" ejpi; livqon o}" ouj kataluqhvsetai. 3 Kaqhmevnou de; aujtou` ejpi; tou` o[rou" tw`n ejlaiw`n prosh`lqon aujtw`/ oiJ maqhtai; katÆ ijdivan levgonte": eijpe; hJmi`n, povte tau`ta e[stai kai; tiv to; shmei`on th`" sh`" parousiva" kai; sunteleiva" tou` aijw`no"É 4Kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": blevpete mhv ti" uJma`" 5 planhvsh/: polloi; ga;r ejleuvsontai ejpi; tw`/ ojnovmati mou levgonte": ejgwv eijmi oJ cristov", kai; pollou;" planhvsousin. 6mellhvsete de; ajkouvein polevmou" kai; ajkoa;" polevmwn: oJra`te mh; qroei`sqe: dei` ga;r genevsqai, ajllÆ ou[pw ejsti;n to; tevlo". 7ejgerqhvsetai ga;r e[qno" ejpi; e[qno" kai; basileiva ejpi; basileivan kai; e[sontai limoi; kai; seismoi; kata; tovpou": 8pavnta de; tau`ta ajrch; wjdivnwn. 9Tovte paradwvsousin uJma`" eij" qli`yin kai; ajpoktenou`sin uJma`", kai; e[sesqe misouvmenoi uJpo; pavntwn tw`n ejqnw`n dia; to; o[noma mou. 10kai; tovte skandalisqhvsontai polloi; kai; ajllhvlou" paradwvsousin kai; mishvsousin ajllhvlou": 11kai; polloi; yeudoprofh`tai ejgerqhvsontai kai; planhvsousin pollouv": 12kai; dia; to; plhqunqh`nai th;n ajnomivan yughvsetai hJ ajgavph tw`n pollw`n. 13oJ de; uJpomeivna" eij" tevlo" ou|to" swqhvsetai. 14kai; khrucqhvsetai tou`to to; eujaggevlion th`" basileiva" ejn o{lh/ th`/ oijkoumevnh/ eij" martuvrion pa`sin toi`" e[qnesin, kai; tovte h{xei to; tevlo". 15 {Otan ou\n i[dhte to; bdevlugma th`" ejrhmwvsew" to; rJhqe;n dia; Danih;l tou` profhvtou eJsto;" ejn tovpw/ aJgivw,/ oJ ajnaginwvskwn noeivtw, 16 tovte oiJ ejn th`/ Ij oudaiva/ feugevtwsan eij" ta; o[rh, 17oJ ejpi; tou` dwvmato" mh; katabavtw a\rai ta; ejk th`" oijkiva" aujtou`, 18kai; oJ ejn tw`/ ajgrw`/ mh; ejpistreyavtw ojpivsw a\rai to; iJmavtion aujtou`. 19oujai; de; tai`" ejn gastri; ejcouvsai" kai; tai`" qhlazouvsai" ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai". 20proseuvcesqe de; i{na mh; gevnhtai hJ fugh; uJmw`n ceimw`no" mhde; sabbavtw/. 21e[stai ga;r tovte qli`yi" megavlh oi{a ouj gevgonen ajpÆ ajrch`" kovsmou e{w" tou` nu`n oujdÆ ouj mh; gevnhtai. 22kai; eij mh; ejkolobwvqhsan aiJ hJmevrai ejkei`nai, oujk a]n ejswvqh pa`sa savrx: dia; de; tou;" ejklektou;" kolobwqhvsontai aiJ hJmevrai ejkei`nai. 23Tovte ejavn ti" uJmi`n ei[ph/: ijdou; w|de oJ cristov", h[: w|de, mh; pisteuvshte:

24

ejgerqhvsontai ga;r yeudovcristoi kai; yeudoprofh`tai kai; dwvsousin shmei`a megavla kai; tevrata w{ste planh`sai, eij dunatovn, kai; tou;" ejklektouv". 25ijdou; proeivrhka uJmi`n. 26eja;n ou\n ei[pwsin uJmi`n: ijdou; ejn th`/ ejrhvmw/ ejstivn, mh; ejxevlqhte: ijdou; ejn toi`" tameivoi", mh; pisteuvshte: 27w{sper ga;r hJ ajstraph; ejxevrcetai ajpo; ajnatolw`n kai; faivnetai e{w" dusmw`n, ou{tw" e[stai hJ parousiva tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou: 28o{pou eja;n h\/ to; ptw`ma, ejkei` sunacqhvsontai oiJ ajetoiv. 29 Eujqevw" de; meta; th;n qli`yin tw`n hJmerw`n ejkeivnwn oJ h{lio" skotisqhvsetai, kai; hJ selhvnh ouj dwvsei to; fevggo" aujth`", kai; oiJ ajstevre" pesou`ntai ajpo; tou` oujranou`, kai; aiJ dunavmei" tw`n oujranw`n saleuqhvsontai. 30 kai; tovte fanhvsetai to; shmei`on tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou ejn oujranw`,/ kai; tovte kovyontai pa`sai aiJ fulai; th`" gh`" kai; o[yontai to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou ejrcovmenon ejpi; tw`n nefelw`n tou` oujranou` meta; dunavmew" kai; dovxh" pollh`": 31kai; ajpostelei` tou;" ajggevlou" aujtou` meta; savlpiggo" megavlh", kai; ejpisunavxousin tou;" ejklektou;" aujtou` ejk tw`n tessavrwn ajnevmwn ajpÆ a[krwn oujranw`n e{w" »tw`n¼ a[krwn aujtw`n. 32 A j po; de; th`" sukh`" mavqete th;n parabolhvn: o{tan h[dh oJ klavdo" aujth`" gevnhtai aJpalo;" kai; ta; fuvlla ejkfuvh,/ ginwvskete o{ti ejggu;" to; qevro": 33ou{tw" kai; uJmei`", o{tan i[dhte pavnta tau`ta, ginwvskete o{ti ejgguv" ejstin ejpi; quvrai". 34ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ouj mh; parevlqh/ hJ genea; au{th e{w" a]n pavnta tau`ta gevnhtai. 35oJ oujrano;" kai; hJ gh` pareleuvsetai, oiJ de; lovgoi mou ouj mh; parevlqwsin. 36 Peri; de; th`" hJmevra" ejkeivnh" kai; w{ra" oujdei;" oi\den, oujde; oiJ a[ggeloi tw`n oujranw`n oujde; oJ uiJo" v , eij mh; oJ path;r movno". 37 {Wsper ga;r aiJ hJmevrai tou` Nw`e, ou{tw" e[stai hJ parousiva tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou. 38wJ" ga;r h\san ejn tai`" hJmevrai" »ejkeivnai"¼ tai`" pro; tou` kataklusmou` trwvgonte" kai; pivnonte", gamou`nte" kai; gamivzonte", a[cri h|" hJmevra" eijsh`lqen Nw`e eij" th;n kibwtovn, 39kai; oujk e[gnwsan e{w" h\lqen oJ kataklusmo;" kai; h\ren a{panta", ou{tw" e[stai »kai;¼ hJ parousiva tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou. 40tovte duvo e[sontai ejn tw`/ ajgrw`,/ ei|" paralambavnetai kai; ei|" ajfivetai: 41duvo ajlhvqousai ejn tw`/ muvlw/, miva paralambavnetai kai; miva ajfivetai. 42Grhgorei`te ou\n, o{ti oujk oi[date poiva/ hJmevra/ oJ kuvrio" uJmw`n e[rcetai. 43 E j kei`no de; ginwvskete

o{ti eij h[d/ ei oJ oijkodespovth" poiva/ fulakh`/ oJ klevpth" e[rcetai, ejgrhgovrhsen a]n kai; oujk a]n ei[asen diorucqh`nai th;n oijkivan aujtou`. 44 dia; tou`to kai; uJmei`" givnesqe e{toimoi, o{ti h|/ ouj dokei`te w{ra/ oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou e[rcetai. 45 Tiv" a[ra ejsti;n oJ pisto;" dou`lo" kai; frovnimo" o}n katevsthsen oJ kuvrio" ejpi; th`" oijketeiva" aujtou` tou` dou`nai aujtoi`" th;n trofh;n ejn kairw`É/ 46makavrio" oJ dou`lo" ejkei`no" o}n ejlqw;n oJ kuvrio" aujtou` euJrhvsei ou{tw" poiou`nta: 47ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ejpi; pa`sin toi`" uJpavrcousin aujtou` katasthvsei aujtovn. 48eja;n de; ei[ph/ oJ kako;" dou`lo" ejkei`no" ejn th`/ kardiva/ aujtou`: cronivzei mou oJ kuvrio", 49kai; a[rxhtai tuvptein tou;" sundouvlou" aujtou`, ejsqivh/ de; kai; pivnh/ meta; tw`n mequovntwn, 50h{xei oJ kuvrio" tou` douvlou ejkeivnou ejn hJmevra/ h|/ ouj prosdoka`/ kai; ejn w{ra/ h|/ ouj ginwvskei, 51kai; dicotomhvsei aujto;n kai; to; mevro" aujtou` meta; tw`n uJpokritw`n qhvsei: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn. 25 Tovte oJmoiwqhvsetai hJ basileiva tw`n oujranw`n devka parqevnoi", ai{tine" labou`sai ta;" lampavda" eJautw`n ejxh`lqon eij" uJpavnthsin tou` numfivou. 2pevnte de; ejx aujtw`n h\san mwrai; kai; pevnte frovnimoi. 3 aiJ ga;r mwrai; labou`sai ta;" lampavda" aujtw`n oujk e[labon meqÆ eJautw`n e[laion. 4aiJ de; frovnimoi e[labon e[laion ejn toi`" ajggeivoi" meta; tw`n lampavdwn eJautw`n. 5cronivzonto" de; tou` numfivou ejnuvstaxan pa`sai kai; ejkavqeudon. 6mevsh" de; nukto;" kraugh; gevgonen: ijdou; oJ numfivo", ejxevrcesqe eij" ajpavnthsin »aujtou`¼. 7tovte hjgevrqhsan pa`sai aiJ parqevnoi ejkei`nai kai; ejkovsmhsan ta;" lampavda" eJautw`n. 8aiJ de; mwrai; tai`" fronivmoi" ei\pan: dovte hJmi`n ejk tou` ejlaivou uJmw`n, o{ti aiJ lampavde" hJmw`n sbevnnuntai. 9ajpekrivqhsan de; aiJ frovnimoi levgousai: mhvpote ouj mh; ajrkevsh/ hJmi`n kai; uJmi`n: poreuvesqe ma`llon pro;" tou;" pwlou`nta" kai; ajgoravsate eJautai`". 10 ajpercomevnwn de; aujtw`n ajgoravsai h\lqen oJ numfivo", kai; aiJ e{toimoi eijsh`lqon metÆ aujtou` eij" tou;" gavmou" kai; ejkleivsqh hJ quvra. 11 u{steron de; e[rcontai kai; aiJ loipai; parqevnoi levgousai: kuvrie kuvrie, a[noixon hJmi`n. 12oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n, oujk oi\da uJma`". 13grhgorei`te ou\n, o{ti oujk oi[date th;n hJmevran oujde; th;n w{ran. 14 {Wsper ga;r a[nqrwpo" ajpodhmw`n ejkavlesen tou;" ijdivou" douvlou"

kai; parevdwken aujtoi`" ta; uJpavrconta aujtou`, 15kai; w|/ me;n e[dwken pevnte tavlanta, w|/ de; duvo, w|/ de; e{n, eJkavstw/ kata; th;n ijdivan duvnamin, kai; ajpedhvmhsen. eujqevw" 16poreuqei;" oJ ta; pevnte tavlanta labw;n hjrgavsato ejn aujtoi`" kai; ejkevrdhsen a[lla pevnte: 17wJsauvtw" oJ ta; duvo ejkevrdhsen a[lla duvo. 18oJ de; to; e}n labw;n ajpelqw;n w[ruxen gh`n kai; e[kruyen to; ajrguvrion tou` kurivou aujtou`. 19meta; de; polu;n crovnon e[rcetai oJ kuvrio" tw`n douvlwn ejkeivnwn kai; sunaivrei lovgon metÆ aujtw`n. 20kai; proselqw;n oJ ta; pevnte tavlanta labw;n proshvnegken a[lla pevnte tavlanta levgwn: kuvrie, pevnte tavlanta moi parevdwka": i[de a[lla pevnte tavlanta ejkevrdhsa. 21e[fh aujtw`/ oJ kuvrio" aujtou`: eu\, dou`le ajgaqe; kai; pistev, ejpi; ojlivga h\" pistov", ejpi; pollw`n se katasthvsw: ei[selqe eij" th;n cara;n tou` kurivou sou. 22proselqw;n »de;¼ kai; oJ ta; duvo tavlanta ei\pen: kuvrie, duvo tavlanta moi parevdwka": i[de a[lla duvo tavlanta ejkevrdhsa. 23e[fh aujtw`/ oJ kuvrio" aujtou`: eu\, dou`le ajgaqe; kai; pistev, ejpi; ojlivga h\" pistov", ejpi; pollw`n se katasthvsw: ei[selqe eij" th;n cara;n tou` kurivou sou. 24proselqw;n de; kai; oJ to; e}n tavlanton eijlhfw;" ei\pen: kuvrie, e[gnwn se o{ti sklhro;" ei\ a[nqrwpo", qerivzwn o{pou oujk e[speira" kai; sunavgwn o{qen ouj dieskovrpisa", 25kai; fobhqei;" ajpelqw;n e[kruya to; tavlanton sou ejn th`/ gh`:/ i[de e[cei" to; sovn. 26ajpokriqei;" de; oJ kuvrio" aujtou` ei\pen aujtw`:/ ponhre; dou`le kai; ojknhrev, h[d/ ei" o{ti qerivzw o{pou oujk e[speira kai; sunavgw o{qen ouj dieskovrpisaÉ 27e[dei se ou\n balei`n ta; ajrguvria mou toi`" trapezivtai", kai; ejlqw;n ejgw; ejkomisavmhn a]n to; ejmo;n su;n tovkw/. 28a[rate ou\n ajpÆ aujtou` to; tavlanton kai; dovte tw`/ e[conti ta; devka tavlanta: 29tw`/ ga;r e[conti panti; doqhvsetai kai; perisseuqhvsetai, tou` de; mh; e[conto" kai; o} e[cei ajrqhvsetai ajpÆ aujtou`. 30kai; to;n ajcrei`on dou`lon ejkbavlete eij" to; skovto" to; ejxwvteron: ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn. 31 {Otan de; e[lqh/ oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejn th`/ dovxh/ aujtou` kai; pavnte" oiJ a[ggeloi metÆ aujtou`, tovte kaqivsei ejpi; qrovnou dovxh" aujtou`: 32kai; sunacqhvsontai e[mprosqen aujtou` pavnta ta; e[qnh, kai; ajforivsei aujtou;" ajpÆ ajllhvlwn, w{sper oJ poimh;n ajforivzei ta; provbata ajpo; tw`n ejrivfwn, 33kai; sthvsei ta; me;n provbata ejk dexiw`n aujtou`, ta; de; ejrivfia ejx eujwnuvmwn. 34tovte ejrei` oJ basileu;" toi`" ejk dexiw`n aujtou`: deu`te oiJ eujloghmevnoi tou` patrov" mou, klhronomhvsate th;n hJtoimasmevnhn uJmi`n basileivan ajpo; katabolh`"

kovsmou. 35ejpeivnasa ga;r kai; ejdwvkate moi fagei`n, ejdivyhsa kai; ejpotivsate me, xevno" h[mhn kai; sunhgavgete me, 36gumno;" kai; periebavlete me, hjsqevnhsa kai; ejpeskevyasqe me, ejn fulakh`/ h[mhn kai; h[lqate prov" me. 37tovte ajpokriqhvsontai aujtw`/ oiJ divkaioi levgonte": kuvrie, povte se ei[domen peinw`nta kai; ejqrevyamen, h] diyw`nta kai; ejpotivsamenÉ 38povte dev se ei[domen xevnon kai; sunhgavgomen, h] gumno;n kai; periebavlomenÉ 39povte dev se ei[domen ajsqenou`nta h] ejn fulakh`/ kai; h[lqomen prov" seÉ 40kai; ajpokriqei;" oJ basileu;" ejrei` aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n, ejfÆ o{son ejpoihvsate eJni; touvtwn tw`n ajdelfw`n mou tw`n ejlacivstwn, ejmoi; ejpoihvsate. 41 tovte ejrei` kai; toi`" ejx eujwnuvmwn: poreuvesqe ajpÆ ejmou` »oiJ¼ kathramevnoi eij" to; pu`r to; aijwvnion to; hJtoimasmevnon tw`/ diabovlw/ kai; toi`" ajggevloi" aujtou`. 42ejpeivnasa ga;r kai; oujk ejdwvkate moi fagei`n, ejdivyhsa kai; oujk ejpotivsate me, 43xevno" h[mhn kai; ouj sunhgavgete me, gumno;" kai; ouj periebavlete me, ajsqenh;" kai; ejn fulakh`/ kai; oujk ejpeskevyasqe me. 44tovte ajpokriqhvsontai kai; aujtoi; levgonte": kuvrie, povte se ei[domen peinw`nta h] diyw`nta h] xevnon h] gumno;n h] ajsqenh` h] ejn fulakh`/ kai; ouj dihkonhvsamen soiÉ 45tovte ajpokriqhvsetai aujtoi`" levgwn: ajmh;n levgw uJmi`n, ejfÆ o{son oujk ejpoihvsate eJni; touvtwn tw`n ejlacivstwn, oujde; ejmoi; ejpoihvsate. 46kai; ajpeleuvsontai ou|toi eij" kovlasin aijwvnion, oiJ de; divkaioi eij" zwh;n aijwvnion. 26 Kai; ejgevneto o{te ejtevlesen oJ Ij hsou`" pavnta" tou;" lovgou" touvtou", ei\pen toi`" maqhtai`" aujtou`: 2oi[date o{ti meta; duvo hJmevra" to; pavsca givnetai, kai; oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou paradivdotai eij" to; 3 staurwqh`nai. Tovte sunhvcqhsan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi tou` laou` eij" th;n aujlh;n tou` ajrcierevw" tou` legomevnou Kai>avfa 4kai; sunebouleuvsanto i{na to;n Ij hsou`n dovlw/ krathvswsin kai; 5 ajpokteivnwsin: e[legon dev: mh; ejn th`/ eJorth`,/ i{na mh; qovrubo" gevnhtai ejn tw`/ law`./ 6 Tou` de; Ij hsou` genomevnou ejn Bhqaniva/ ejn oijkiva/ Sivmwno" tou` leprou`, 7prosh`lqen aujtw`/ gunh; e[cousa ajlavbastron muvrou barutivmou kai; katevceen ejpi; th`" kefalh`" aujtou` ajnakeimevnou. 8 ijdovnte" de; oiJ maqhtai; hjganavkthsan levgonte": eij" tiv hJ ajpwvleia au{thÉ 9ejduvnato ga;r tou`to praqh`nai pollou` kai; doqh`nai ptwcoi`".

10

gnou;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": tiv kovpou" parevcete th`/ gunaikivÉ e[rgon ga;r kalo;n hjrgavsato eij" ejmev: 11pavntote ga;r tou;" ptwcou;" e[cete meqÆ eJautw`n, ejme; de; ouj pavntote e[cete: 12balou`sa ga;r au{th to; muvron tou`to ejpi; tou` swvmato" mou pro;" to; ejntafiavsai me ejpoivhsen. 13ajmh;n levgw uJmi`n, o{pou eja;n khrucqh`/ to; eujaggevlion tou`to ejn o{lw/ tw`/ kovsmw/, lalhqhvsetai kai; o} ejpoivhsen au{th eij" mnhmovsunon aujth`". 14 Tovte poreuqei;" ei|" tw`n dwvdeka, oJ legovmeno" Ij ouvda" 15 Ij skariwvth", pro;" tou;" ajrcierei`" ei\pen: tiv qevlete moi dou`nai, kagw; uJmi`n paradwvsw aujtovnÉ oiJ de; e[sthsan aujtw`/ triavkonta ajrguvria. 16kai; ajpo; tovte ejzhvtei eujkairivan i{na aujto;n paradw`./ 17 Th`/ de; prwvth/ tw`n ajzuvmwn prosh`lqon oiJ maqhtai; tw`/ Ij hsou` levgonte": pou` qevlei" eJtoimavswmen soi fagei`n to; pavscaÉ 18oJ de; ei\pen: uJpavgete eij" th;n povlin pro;" to;n dei`na kai; ei[pate aujtw`:/ oJ didavskalo" levgei: oJ kairov" mou ejgguv" ejstin, pro;" se; poiw` to; pavsca meta; tw`n maqhtw`n mou. 19kai; ejpoivhsan oiJ maqhtai; wJ" sunevtaxen aujtoi`" oJ Ij hsou`" kai; hJtoivmasan to; pavsca. 20 jOyiva" de; genomevnh" ajnevkeito meta; tw`n dwvdeka. 21kai; ejsqiovntwn aujtw`n ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ei|" ejx uJmw`n paradwvsei me. 22kai; lupouvmenoi sfovdra h[rxanto levgein aujtw`/ ei|" e{kasto": mhvti ejgwv eijmi, kuvrieÉ 23oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: oJ ejmbavya" metÆ ejmou` th;n ; tou` cei`ra ejn tw`/ trublivw/ ou|to" me paradwvsei. 24oJ me;n uiJo" ajnqrwvpou uJpavgei kaqw;" gevgraptai peri; aujtou`, oujai; de; tw`/ ajnqrwvpw/ ejkeivnw/ diÆ ou| oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou paradivdotai: kalo;n h\n aujtw`/ eij oujk ejgennhvqh oJ a[nqrwpo" ejkei`no". 25ajpokriqei;" de; Ij ouvda" oJ paradidou;" aujto;n ei\pen: mhvti ejgwv eijmi, rJabbivÉ levgei aujtw`:/ su; ei\pa". 26 E j sqiovntwn de; aujtw`n labw;n oJ Ij hsou`" a[rton kai; eujloghvsa" e[klasen kai; dou;" toi`" maqhtai`" ei\pen: lavbete favgete, tou`to ejstin to; sw`ma mou. 27kai; labw;n pothvrion kai; eujcaristhvsa" e[dwken aujtoi`" levgwn: pivete ejx aujtou` pavnte", 28tou`to gavr ejstin to; ai|ma mou th`" diaqhvkh" to; peri; pollw`n ejkcunnovmenon eij" a[fesin aJmartiw`n. 29levgw de; uJmi`n, ouj mh; pivw ajpÆ a[rti ejk touvtou tou` genhvmato" th`" ajmpevlou e{w" th`" hJmevra" ejkeivnh" o{tan aujto; pivnw meqÆ uJmw`n kaino;n ejn th`/ basileiva/ tou` patrov" mou. 30Kai; uJmnhvsante" ejxh`lqon eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n.

31

Tovte levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": pavnte" uJmei`" skandalisqhvsesqe ejn ejmoi; ejn th`/ nukti; tauvth/, gevgraptai gavr: patavxw to;n poimevna, kai; diaskorpisqhvsontai ta; provbata th`" poivmnh". 32 meta; de; to; ejgerqh`nai me proavxw uJma`" eij" th;n Galilaivan. 33 ajpokriqei;" de; oJ Pevtro" ei\pen aujtw`:/ eij pavnte" skandalisqhvsontai ejn soiv, ejgw; oujdevpote skandalisqhvsomai. 34e[fh aujtw`/ oJ Ij hsou`": ajmh;n levgw soi o{ti ejn tauvth/ th`/ nukti; pri;n ajlevktora fwnh`sai tri;" ajparnhvsh/ me. 35levgei aujtw`/ oJ Pevtro": ka;n devh/ me su;n soi; ajpoqanei`n, ouj mhv se ajparnhvsomai. oJmoivw" kai; pavnte" oiJ maqhtai; ei\pan. 36 Tovte e[rcetai metÆ aujtw`n oJ Ij hsou`" eij" cwrivon legovmenon Geqshmani; kai; levgei toi`" maqhtai`": kaqivsate aujtou` e{w" »ou|¼ ajpelqw;n ejkei` proseuvxwmai. 37kai; paralabw;n to;n Pevtron kai; tou;" duvo uiJou;" Zebedaivou h[rxato lupei`sqai kai; ajdhmonei`n. 38tovte levgei aujtoi`": perivlupo" ejstin hJ yuchv mou e{w" qanavtou: meivnate w|de kai; grhgorei`te metÆ ejmou`. 39kai; proelqw;n mikro;n e[pesen ejpi; provswpon aujtou` proseucovmeno" kai; levgwn: pavter mou, eij dunatovn ejstin, parelqavtw ajpÆ ejmou` to; pothvrion tou`to: plh;n oujc wJ" ejgw; qevlw ajllÆ wJ" suv. 40kai; e[rcetai pro;" tou;" maqhta;" kai; euJrivskei aujtou;" kaqeuvdonta", kai; levgei tw`/ Pevtrw/: ou{tw" oujk ijscuvsate mivan w{ran grhgorh`sai metÆ ejmou`É 41grhgorei`te kai; proseuvcesqe, i{na mh; eijsevlqhte eij" peirasmovn: to; me;n pneu`ma provqumon hJ de; sa;rx ajsqenhv". 42pavlin ejk deutevrou ajpelqw;n proshuvxato levgwn: pavter mou, eij ouj duvnatai tou`to parelqei`n eja;n mh; aujto; pivw, genhqhvtw to; qevlhma sou. 43kai; ejlqw;n pavlin eu|ren aujtou;" kaqeuvdonta", h\san ga;r aujtw`n oiJ ojfqalmoi; bebarhmevnoi. 44kai; ajfei;" aujtou;" pavlin ajpelqw;n proshuvxato ejk trivtou to;n aujto;n lovgon eijpw;n pavlin. 45 tovte e[rcetai pro;" tou;" maqhta;" kai; levgei aujtoi`": kaqeuvdete »to;¼ loipo;n kai; ajnapauvesqe: ijdou; h[ggiken hJ w{ra kai; oJ uiJo" ; tou` 46 ajnqrwvpou paradivdotai eij" cei`ra" aJmartwlw`n. ejgeivresqe a[gwmen: ijdou; h[ggiken oJ paradidouv" me. 47 Kai; e[ti aujtou` lalou`nto" ijdou; Ij ouvda" ei|" tw`n dwvdeka h\lqen kai; metÆ aujtou` o[clo" polu;" meta; macairw`n kai; xuvlwn ajpo; tw`n ajrcierevwn kai; presbutevrwn tou` laou`. 48oJ de; paradidou;" aujto;n e[dwken aujtoi`" shmei`on levgwn: o}n a]n filhvsw aujtov" ejstin,

krathvsate aujtovn. 49kai; eujqevw" proselqw;n tw`/ jIhsou` ei\pen: cai`re, rJabbiv, kai; katefivlhsen aujtovn. 50oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtw`:/ eJtai`re, ejfÆ o} pavrei. tovte proselqovnte" ejpevbalon ta;" cei`ra" ejpi; to;n Ij hsou`n kai; ejkravthsan aujtovn. 51Kai; ijdou; ei|" tw`n meta; jIhsou` ejkteivna" th;n cei`ra ajpevspasen th;n mavcairan aujtou` kai; patavxa" to;n dou`lon tou` ajrcierevw" ajfei`len aujtou` to; wjtivon. 52tovte levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": ajpovstreyon th;n mavcairan sou eij" to;n tovpon aujth`": pavnte" ga;r oiJ labovnte" mavcairan ejn macaivrh/ ajpolou`ntai. 53 h] dokei`" o{ti ouj duvnamai parakalevsai to;n patevra mou, kai; parasthvsei moi a[rti pleivw dwvdeka legiw`na" ajggevlwnÉ 54pw`" ou\n plhrwqw`sin aiJ grafai; o{ti ou{tw" dei` genevsqaiÉ 55 E j n ejkeivnh/ th`/ w{ra/ ei\pen oJ Ij hsou`" toi`" o[cloi": wJ" ejpi; lh/sth;n ejxhvlqate meta; macairw`n kai; xuvlwn sullabei`n meÉ kaqÆ hJmevran ejn tw`/ iJerw`/ ejkaqezovmhn didavskwn kai; oujk ejkrathvsate me. 56tou`to de; o{lon gevgonen i{na plhrwqw`sin aiJ grafai; tw`n profhtw`n. Tovte oiJ maqhtai; pavnte" ajfevnte" aujto;n e[fugon. 57 OiJ de; krathvsante" to;n Ij hsou`n ajphvgagon pro;" Kai>avfan to;n ajrciereva, o{pou oiJ grammatei`" kai; oiJ presbuvteroi sunhvcqhsan. 58oJ de; Pevtro" hjkolouvqei aujtw`/ ajpo; makrovqen e{w" th`" aujlh`" tou` ajrcierevw" kai; eijselqw;n e[sw ejkavqhto meta; tw`n uJphretw`n ijdei`n to; tevlo". 59OiJ de; ajrcierei`" kai; to; sunevdrion o{lon ejzhvtoun yeudomarturivan kata; tou` jIhsou` o{pw" aujto;n qanatwvswsin, 60kai; oujc eu|ron pollw`n proselqovntwn yeudomartuvrwn. u{steron de; proselqovnte" duvo 61ei\pan: ou|to" e[fh: duvnamai katalu`sai to;n nao;n tou` qeou` kai; dia; triw`n hJmerw`n oijkodomh`sai. 62kai; ajnasta;" oJ ajrciereu;" ei\pen aujtw`:/ oujde;n ajpokrivnh/ tiv ou|toi sou 63 katamarturou`sinÉ oJ de; jIhsou`" ejsiwvpa. kai; oJ ajrciereu;" ei\pen aujtw`:/ ejxorkivzw se kata; tou` qeou` tou` zw`nto" i{na hJmi`n ei[ph/" eij su; ei\ oJ cristo;" oJ uiJo" ; tou` qeou`. 64levgei aujtw`/ oJ jIhsou`": su; ei\pa". plh;n levgw uJmi`n: ajpÆ a[rti o[yesqe to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou kaqhvmenon ejk dexiw`n th`" dunavmew" kai; ejrcovmenon ejpi; tw`n nefelw`n tou` oujranou`. 65 tovte oJ ajrciereu;" dievrrhxen ta; iJmavtia aujtou` levgwn: ejblasfhvmhsen: tiv e[ti creivan e[comen martuvrwnÉ i[de nu`n hjkouvsate th;n blasfhmivan: 66tiv uJmi`n dokei`É oiJ de; ajpokriqevnte" ei\pan: e[noco"

qanavtou ejstivn. 67Tovte ejnevptusan eij" to; provswpon aujtou` kai; ejkolavfisan aujtovn, oiJ de; ejravpisan 68levgonte": profhvteuson hJmi`n, cristev, tiv" ejstin oJ paivsa" seÉ 69 JO de; Pevtro" ejkavqhto e[xw ejn th`/ aujlh`:/ kai; prosh`lqen aujtw`/ miva paidivskh levgousa: kai; su; h\sqa meta; jIhsou` tou` Galilaivou. 70oJ de; hjrnhvsato e[mprosqen pavntwn levgwn: oujk oi\da tiv levgei". 71 ejxelqovnta de; eij" to;n pulw`na ei\den aujto;n a[llh kai; levgei toi`" ejkei`: ou|to" h\n meta; Ij hsou` tou` Nazwraivou. 72kai; pavlin hjrnhvsato meta; o{rkou o{ti oujk oi\da to;n a[nqrwpon. 73meta; mikro;n de; proselqovnte" oiJ eJstw`te" ei\pon tw`/ Pevtrw/: ajlhqw`" kai; su; ejx aujtw`n ei\, kai; ga;r hJ laliav sou dh`lon se poiei`. 74tovte h[rxato kataqemativzein kai; ojmnuvein o{ti oujk oi\da to;n a[nqrwpon. kai; eujqevw" v ato" Ij hsou` ajlevktwr ejfwvnhsen. 75kai; ejmnhvsqh oJ Pevtro" tou` rJhm eijrhkovto" o{ti pri;n ajlevktora fwnh`sai tri;" ajparnhvsh/ me: kai; ejxelqw;n e[xw e[klausen pikrw`". 27 Prwiva Ÿ " de; genomevnh" sumbouvlion e[labon pavnte" oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi tou` laou` kata; tou` Ij hsou` w{ste qanatw`sai aujtovn: 2kai; dhvsante" aujto;n ajphvgagon kai; parevdwkan Pilavtw/ tw`/ hJgemovni. 3 Tovte ijdw;n Ij ouvda" oJ paradidou;" aujto;n o{ti katekrivqh, metamelhqei;" e[streyen ta; triavkonta ajrguvria toi`" ajrciereu`sin kai; presbutevroi" 4levgwn: h{marton paradou;" ai|ma ajqw`o/ n. oiJ de; ei\pan: tiv pro;" hJma`"É su; o[yh/. 5kai; rJivya" ta; ajrguvria eij" to;n nao;n ajnecwvrhsen, kai; ajpelqw;n ajphvgxato. 6OiJ de; ajrcierei`" labovnte" ta; ajrguvria ei\pan: oujk e[xestin balei`n aujta; eij" to;n korbana`n, ejpei; timh; ai{mato" ejstin. 7sumbouvlion de; labovnte" hjgovrasan ejx aujtw`n to;n ajgro;n tou` keramevw" eij" tafh;n toi`" xevnoi". 8dio; ejklhvqh oJ ajgro;" ejkei`no" ajgro;" ai{mato" e{w" th`" shvmeron. 9tovte ejplhrwvqh to; rJhqe;n dia; Ij eremivou tou` profhvtou levgonto": kai; e[labon ta; triavkonta ajrguvria, th;n timh;n tou` tetimhmevnou o}n ejtimhvsanto ajpo; uiJw`n jIsrahvl, 10kai; e[dwkan aujta; eij" to;n ajgro;n tou` keramevw", kaqa; sunevtaxen moi kuvrio". 11 JO de; Ij hsou`" ejstavqh e[mprosqen tou` hJgemovno": kai; ejphrwvthsen aujto;n oJ hJgemw;n levgwn: su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwnÉ oJ de; jIhsou`" e[fh: su; levgei". 12kai; ejn tw`/ kathgorei`sqai

aujto;n uJpo; tw`n ajrcierevwn kai; presbutevrwn oujde;n ajpekrivnato. 13 tovte levgei aujtw`/ oJ Pila`to": oujk ajkouvei" povsa sou katamarturou`sinÉ 14kai; oujk ajpekrivqh aujtw`/ pro;" oujde; e}n rJhm ` a, w{ste qaumavzein to;n hJgemovna livan. 15 Kata; de; eJorth;n eijwqv ei oJ hJgemw;n ajpoluvein e{na tw`/ o[clw/ devsmion o}n h[qelon. 16ei\con de; tovte devsmion ejpivshmon legovmenon » Ij hsou`n¼ Barabba`n. 17sunhgmevnwn ou\n aujtw`n ei\pen aujtoi`" oJ Pila`to": tivna qevlete ajpoluvsw uJmi`n, » Ij hsou`n to;n¼ Barabba`n h] Ij hsou`n to;n legovmenon cristovnÉ 18h[d/ ei ga;r o{ti dia; fqovnon parevdwkan aujtovn. 19 Kaqhmevnou de; aujtou` ejpi; tou` bhvmato" ajpevsteilen pro;" aujto;n hJ gunh; aujtou` levgousa: mhde;n soi; kai; tw`/ dikaivw/ ejkeivnw/: polla; ga;r e[paqon shvmeron katÆ o[nar diÆ aujtovn. 20OiJ de; ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi e[peisan tou;" o[clou" i{na aijthvswntai to;n Barabba`n, to;n de; Ij hsou`n ajpolevswsin. 21ajpokriqei;" de; oJ hJgemw;n ei\pen aujtoi`": tivna qevlete ajpo; tw`n duvo ajpoluvsw uJmi`nÉ oiJ de; ei\pan: to;n Barabba`n. 22levgei aujtoi`" oJ Pila`to": tiv ou\n poihvsw Ij hsou`n to;n legovmenon cristovnÉ levgousin pavnte": staurwqhvtw. 23oJ de; e[fh: tiv ga;r kako;n ejpoivhsenÉ oiJ de; perissw`" e[krazon levgonte": staurwqhvtw. 24ijdw;n de; oJ Pila`to" o{ti oujde;n wjfelei` ajlla; ma`llon qovrubo" givnetai, labw;n u{dwr ajpenivyato ta;" cei`ra" ajpevnanti tou` o[clou levgwn: ajqw`o/ " eijmi ajpo; tou` ai{mato" touvtou: uJmei`" o[yesqe. 25 kai; ajpokriqei;" pa`" oJ lao;" ei\pen: to; ai|ma aujtou` ejfÆ hJma`" kai; ejpi; ta; tevkna hJmw`n. 26tovte ajpevlusen aujtoi`" to;n Barabba`n, to;n de; Ij hsou`n fragellwvsa" parevdwken i{na staurwqh`./ 27 Tovte oiJ stratiw`tai tou` hJgemovno" paralabovnte" to;n Ij hsou`n eij" to; praitwvrion sunhvgagon ejpÆ aujto;n o{lhn th;n spei`ran. 28kai; ejkduvsante" aujto;n clamuvda kokkivnhn perievqhkan aujtw`,/ 29kai; plevxante" stevfanon ejx ajkanqw`n ejpevqhkan ejpi; th`" kefalh`" aujtou` kai; kavlamon ejn th`/ dexia`/ aujtou`, kai; gonupethvsante" e[mprosqen aujtou` ejnevpaixan aujtw`/ levgonte": cai`re, basileu` tw`n jIoudaivwn, 30 kai; ejmptuvsante" eij" aujto;n e[labon to;n kavlamon kai; e[tupton eij" th;n kefalh;n aujtou`. 31kai; o{te ejnevpaixan aujtw`,/ ejxevdusan aujto;n th;n clamuvda kai; ejnevdusan aujto;n ta; iJmavtia aujtou` kai; ajphvgagon aujto;n eij" to; staurw`sai. 32 E j xercovmenoi de; eu|ron a[nqrwpon Kurhnai`on ojnovmati Sivmwna, tou`ton hjggavreusan i{na a[rh/ to;n stauro;n aujtou`. 33Kai; ejlqovnte" eij"

tovpon legovmenon Golgoqa`, o{ ejstin Kranivou Tovpo" legovmeno", e[dwkan aujtw`/ piei`n oi\non meta; colh`" memigmevnon: kai; geusavmeno" oujk hjqevlhsen piei`n. 35Staurwvsante" de; aujto;n diemerivsanto ta; iJmavtia aujtou` bavllonte" klh`ron, 36kai; kaqhvmenoi ejthvroun aujto;n ejkei`. 37Kai; ejpevqhkan ejpavnw th`" kefalh`" aujtou` th;n aijtivan aujtou` gegrammevnhn: ou|to" ejstin Ij hsou`" oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn. 38Tovte staurou`ntai su;n aujtw`/ duvo lh/staiv, ei|" ejk dexiw`n kai; ei|" ejx eujwnuvmwn. 39OiJ de; paraporeuovmenoi ejblasfhvmoun aujto;n kinou`nte" ta;" kefala;" aujtw`n 40kai; levgonte": oJ kataluvwn to;n nao;n kai; ejn trisi;n hJmevrai" oijkodomw`n, sw`son seautovn, eij uiJo" ; ei\ tou` 41 qeou`, »kai;¼ katavbhqi ajpo; tou` staurou`. oJmoivw" kai; oiJ ajrcierei`" ejmpaivzonte" meta; tw`n grammatevwn kai; presbutevrwn e[legon: 42 a[llou" e[swsen, eJauto;n ouj duvnatai sw`sai: basileu;" Ij srahvl ejstin, katabavtw nu`n ajpo; tou` staurou` kai; pisteuvsomen ejpÆ aujtovn. 43 pevpoiqen ejpi; to;n qeovn, rJusavsqw nu`n eij qevlei aujtovn: ei\pen ga;r o{ti qeou` eijmi uiJo" v . 44To; dÆ aujto; kai; oiJ lh/stai; oiJ sustaurwqevnte" su;n aujtw`/ wjneivdizon aujtovn. 45 A j po; de; e{kth" w{ra" skovto" ejgevneto ejpi; pa`san th;n gh`n e{w" w{ra" ejnavth". 46peri; de; th;n ejnavthn w{ran ajnebovhsen oJ Ij hsou`" fwnh`/ megavlh/ levgwn: hjli hjli lema sabacqaniÉ tou`tÆ e[stin: Qeev mou qeev mou, iJnativ me ejgkatevlipe"É 47tine;" de; tw`n ejkei` eJsthkovtwn ajkouvsante" e[legon o{ti H j livan fwnei` ou|to". 48kai; eujqevw" dramw;n ei|" ejx aujtw`n kai; labw;n spovggon plhvsa" te o[xou" kai; periqei;" kalavmw/ ejpovtizen aujtovn. 49oiJ de; loipoi; e[legon: a[fe" i[dwmen eij e[rcetai H j liva" swvswn aujtovn. 50oJ de; Ij hsou`" pavlin kravxa" fwnh`/ megavlh/ ajfh`ken to; pneu`ma. 51Kai; ijdou; to; katapevtasma tou` naou` ejscivsqh ajpÆ a[nwqen e{w" kavtw eij" duvo kai; hJ gh` ejseivsqh kai; aiJ pevtrai ejscivsqhsan, 52kai; ta; mnhmei`a ajnewv/cqhsan kai; polla; swvmata tw`n kekoimhmevnwn aJgivwn hjgevrqhsan, 53kai; ejxelqovnte" ejk tw`n mnhmeivwn meta; th;n e[gersin aujtou` eijsh`lqon eij" th;n aJgivan povlin kai; ejnefanivsqhsan polloi`". 54 JO de; eJkatovntarco" kai; oiJ metÆ aujtou` throu`nte" to;n Ij hsou`n ijdovnte" to;n seismo;n kai; ta; genovmena ejfobhvqhsan sfovdra, levgonte": ajlhqw`" qeou` uiJo" ; h\n ou|to". 55 \Hsan de; ejkei` gunai`ke" pollai; ajpo; makrovqen qewrou`sai, ai{tine" hjkolouvqhsan tw`/ Ij hsou` 34

ajpo; th`" Galilaiva" diakonou`sai aujtw`:/ 56ejn ai|" h\n Mariva hJ Magdalhnh; kai; Mariva hJ tou` Ij akwvbou kai; Ij wsh;f mhvthr kai; hJ mhvthr tw`n uiJw`n Zebedaivou. 57 jOyiva" de; genomevnh" h\lqen a[nqrwpo" plouvsio" ajpo; A J rimaqaiva", touvnoma jIwshvf, o}" kai; aujto;" ejmaqhteuvqh tw`/ Ij hsou`: 58ou|to" proselqw;n tw`/ Pilavtw/ hj/thvsato to; sw`ma tou` jIhsou`. tovte oJ Pila`to" ejkevleusen ajpodoqh`nai. 59kai; labw;n to; sw`ma oJ Ij wsh;f ejnetuvlixen aujto; »ejn¼ sindovni kaqara`/ 60kai; e[qhken aujto; ejn tw`/ kainw`/ aujtou` mnhmeivw/ o} ejlatovmhsen ejn th`/ pevtra/ kai; proskulivsa" livqon mevgan th`/ quvra/ tou` mnhmeivou ajph`lqen. 61 \Hn de; ejkei` Maria;m hJ Magdalhnh; kai; hJ a[llh Mariva kaqhvmenai ajpevnanti tou` tavfou. 62 Th`/ de; ejpauvrion, h{ti" ejsti;n meta; th;n paraskeuhvn, sunhvcqhsan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi pro;" Pila`ton 63levgonte": kuvrie, ejmnhvsqhmen o{ti ejkei`no" oJ plavno" ei\pen e[ti zw`n: meta; trei`" hJmevra" ejgeivromai. 64kevleuson ou\n ajsfalisqh`nai to;n tavfon e{w" th`" trivth" hJmevra", mhvpote ejlqovnte" oiJ maqhtai; aujtou` klevywsin aujto;n kai; ei[pwsin tw`/ law`:/ hjgevrqh ajpo; tw`n nekrw`n, kai; e[stai hJ ejscavth plavnh ceivrwn th`" prwvth". 65e[fh aujtoi`" oJ Pila`to": e[cete koustwdivan: uJpavgete ajsfalivsasqe wJ" oi[date. 66oiJ de; poreuqevnte" hjsfalivsanto to;n tavfon sfragivsante" to;n livqon meta; th`" koustwdiva". 28 jOye; de; sabbavtwn, th`/ ejpifwskouvsh/ eij" mivan sabbavtwn h\lqen Maria;m hJ Magdalhnh; kai; hJ a[llh Mariva qewrh`sai to;n tavfon. 2kai; ijdou; seismo;" ejgevneto mevga": a[ggelo" ga;r kurivou kataba;" ejx oujranou` kai; proselqw;n ajpekuvlisen to;n livqon kai; ejkavqhto ejpavnw aujtou`. 3h\n de; hJ eijdeva aujtou` wJ" ajstraph; kai; to; e[nduma aujtou` leuko;n wJ" ciwvn. 4ajpo; de; tou` fovbou aujtou` ejseivsqhsan oiJ throu`nte" kai; ejgenhvqhsan wJ" nekroiv. 5ajpokriqei;" de; oJ a[ggelo" ei\pen tai`" gunaixivn: mh; fobei`sqe uJmei`", oi\da ga;r o{ti Ij hsou`n to;n ejstaurwmevnon zhtei`te: 6oujk e[stin w|de, hjgevrqh ga;r kaqw;" ei\pen: deu`te i[dete to;n tovpon o{pou e[keito. 7kai; tacu; poreuqei`sai ei[pate toi`" maqhtai`" aujtou` o{ti hjgevrqh ajpo; tw`n nekrw`n, kai; ijdou; proavgei uJma`" eij" th;n Galilaivan, ejkei` aujto;n o[yesqe: ijdou; ei\pon uJmi`n. 8Kai; ajpelqou`sai tacu; ajpo; tou` mnhmeivou meta; fovbou kai; cara`" megavlh" e[dramon ajpaggei`lai toi`" maqhtai`" aujtou`. 9kai; ijdou; Ij hsou`" uJphvnthsen aujtai`" levgwn: caivrete. aiJ de; proselqou`sai ejkravthsan

aujtou` tou;" povda" kai; prosekuvnhsan aujtw`./ 10tovte levgei aujtai`" oJ Ij hsou`": mh; fobei`sqe: uJpavgete ajpaggeivlate toi`" ajdelfoi`" mou i{na ajpevlqwsin eij" th;n Galilaivan, kakei` me o[yontai. 11 Poreuomevnwn de; aujtw`n ijdouv tine" th`" koustwdiva" ejlqovnte" eij" th;n povlin ajphvggeilan toi`" ajrciereu`sin a{panta ta; genovmena. 12 kai; sunacqevnte" meta; tw`n presbutevrwn sumbouvlion te labovnte" ajrguvria iJkana; e[dwkan toi`" stratiwvtai" 13levgonte": ei[pate o{ti oiJ maqhtai; aujtou` nukto;" ejlqovnte" e[kleyan aujto;n hJmw`n koimwmevnwn. 14 kai; eja;n ajkousqh`/ tou`to ejpi; tou` hJgemovno", hJmei`" peivsomen »aujto;n¼ kai; uJma`" ajmerivmnou" poihvsomen. 15oiJ de; labovnte" ta; ajrguvria ejpoivhsan wJ" ejdidavcqhsan. kai; diefhmivsqh oJ lovgo" ou|to" para; Ij oudaivoi" mevcri th`" shvmeron »hJmevra"¼. 16 OiJ de; e{ndeka maqhtai; ejporeuvqhsan eij" th;n Galilaivan eij" to; o[ro" ou| ejtavxato aujtoi`" oJ Ij hsou`", 17kai; ijdovnte" aujto;n prosekuvnhsan, oiJ de; ejdivstasan. 18kai; proselqw;n oJ Ij hsou`" ejlavlhsen aujtoi`" levgwn: ejdovqh moi pa`sa ejxousiva ejn oujranw`/ kai; ejpi; »th`"¼ gh`". 19 poreuqevnte" ou\n maqhteuvsate pavnta ta; e[qnh, baptivzonte" aujtou;" eij" to; o[noma tou` patro;" kai; tou` uiJou` kai; tou` aJgivou pneuvmato", 20didavskonte" aujtou;" threi`n pavnta o{sa ejneteilavmhn uJmi`n: kai; ijdou; ejgw; meqÆ uJmw`n eijmi pavsa" ta;" hJmevra" e{w" th`" sunteleiva" tou` aijw`no".

KATA MARKON 1 A j rch; tou` eujaggelivou Ij hsou` Cristou` »uiJou` qeou`¼. 2 Kaqw;" gevgraptai ejn tw`/ H j saiva Ÿ / tw`/ profhvth/: ijdou; ajpostevllw to;n a[ggelon mou pro; proswvpou sou, o}" kataskeuavsei th;n oJdovn sou: 3 fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/: eJtoimavsate th;n oJdo;n kurivou, eujqeiva" poiei`te ta;" trivbou" aujtou`, 4ejgevneto Ij wavnnh" »oJ¼ baptivzwn ejn th`/ ejrhvmw/ kai; khruvsswn bavptisma metanoiva" eij" a[fesin aJmartiw`n. 5kai; ejxeporeuveto pro;" aujto;n pa`sa hJ Ij oudaiva cwvra kai; oiJ JIerosolumi`tai pavnte", kai; ejbaptivzonto uJpÆ aujtou` ejn tw`/ Ij ordavnh/ potamw`/ ejxomologouvmenoi ta;" aJmartiva" aujtw`n. 6kai; h\n oJ Ij wavnnh" ejndedumevno" trivca" kamhvlou kai; zwvnhn dermativnhn peri; th;n ojsfu;n aujtou` kai; ejsqivwn ajkrivda" kai; mevli a[grion. 7Kai; ejkhvrussen levgwn: e[rcetai oJ ijscurovtero" mou ojpivsw mou, ou| oujk eijmi; iJkano;" kuvya" lu`sai to;n iJmavnta tw`n uJpodhmavtwn aujtou`. 8ejgw; ejbavptisa uJma`" u{dati, aujto;" de; baptivsei uJma`" ejn pneuvmati aJgivw./ 9 Kai; ejgevneto ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai" h\lqen Ij hsou`" ajpo; Nazare;t th`" Galilaiva" kai; ejbaptivsqh eij" to;n Ij ordavnhn uJpo; Ij wavnnou. 10kai; eujqu;" ajnabaivnwn ejk tou` u{dato" ei\den scizomevnou" tou;" oujranou;" kai; to; pneu`ma wJ" peristera;n katabai`non eij" aujtovn: 11kai; fwnh; ejgevneto ejk tw`n oujranw`n: su; ei\ oJ uiJo" v mou oJ ajgaphtov", ejn soi; eujdovkhsa. 12 Kai; eujqu;" to; pneu`ma aujto;n ejkbavllei eij" th;n e[rhmon. 13kai; h\n ejn th`/ ejrhvmw/ tesseravkonta hJmevra" peirazovmeno" uJpo; tou` satana`, kai; h\n meta; tw`n qhrivwn, kai; oiJ a[ggeloi dihkovnoun aujtw`./ 14 Meta; de; to; paradoqh`nai to;n Ij wavnnhn h\lqen oJ Ij hsou`" eij" th;n Galilaivan khruvsswn to; eujaggevlion tou` qeou` 15kai; levgwn o{ti peplhvrwtai oJ kairo;" kai; h[ggiken hJ basileiva tou` qeou`: metanoei`te kai; pisteuvete ejn tw`/ eujaggelivw./ 16 Kai; paravgwn para; th;n qavlassan th`" Galilaiva" ei\den Sivmwna kai; A j ndrevan to;n ajdelfo;n Sivmwno" ajmfibavllonta" ejn th`/ qalavssh/: h\san ga;r aJliei`". 17kai; ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": deu`te ojpivsw mou, kai; poihvsw uJma`" genevsqai aJliei`" ajnqrwvpwn. 18kai; eujqu;"

ajfevnte" ta; divktua hjkolouvqhsan aujtw`./ 19Kai; proba;" ojlivgon ei\den Ij avkwbon to;n tou` Zebedaivou kai; Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n aujtou` kai; aujtou;" ejn tw`/ ploivw/ katartivzonta" ta; divktua, 20kai; eujqu;" ejkavlesen aujtouv". kai; ajfevnte" to;n patevra aujtw`n Zebedai`on ejn tw`/ ploivw/ meta; tw`n misqwtw`n ajph`lqon ojpivsw aujtou`. 21 Kai; eijsporeuvontai eij" Kafarnaouvm: kai; eujqu;" toi`" savbbasin eijselqw;n eij" th;n sunagwgh;n ejdivdasken. 22kai; ejxeplhvssonto ejpi; th`/ didach`/ aujtou`: h\n ga;r didavskwn aujtou;" wJ" ejxousivan e[cwn kai; oujc wJ" oiJ grammatei`". 23Kai; eujqu;" h\n ejn th`/ sunagwgh`/ aujtw`n a[nqrwpo" ejn pneuvmati ajkaqavrtw/ kai; ajnevkraxen 24levgwn: tiv hJmi`n kai; soiv, Ij hsou` NazarhnevÉ h\lqe" ajpolevsai hJma`"É oi\da se tiv" ei\, oJ a{gio" tou` qeou`. 25kai; ejpetivmhsen aujtw`/ oJ jIhsou`" levgwn: fimwvqhti kai; e[xelqe ejx aujtou`. 26kai; sparavxan aujto;n to; pneu`ma to; ajkavqarton kai; fwnh`san fwnh`/ megavlh/ ejxh`lqen ejx aujtou`. 27kai; ejqambhvqhsan a{pante" w{ste suzhtei`n pro;" eJautou;" levgonta": tiv ejstin tou`toÉ didach; kainh; katÆ ejxousivan: kai; toi`" pneuvmasi toi`" ajkaqavrtoi" ejpitavssei, kai; uJpakouvousin aujtw`./ 28kai; ejxh`lqen hJ ajkoh; aujtou` eujqu;" pantacou` eij" o{lhn th;n perivcwron th`" Galilaiva". 29 Kai; eujqu;" ejk th`" sunagwgh`" ejxelqovnte" h\lqon eij" th;n oijkivan Sivmwno" kai; jAndrevou meta; Ij akwvbou kai; Ij wavnnou. 30hJ de; penqera; Sivmwno" katevkeito purevssousa, kai; eujqu;" levgousin aujtw`/ peri; aujth`". 31kai; proselqw;n h[geiren aujth;n krathvsa" th`" ceirov": kai; ajfh`ken aujth;n oJ puretov", kai; dihkovnei aujtoi`". 32 jOyiva" de; genomevnh", o{te e[du oJ h{lio", e[feron pro;" aujto;n pavnta" tou;" kakw`" e[conta" kai; tou;" daimonizomevnou": 33kai; h\n o{lh hJ povli" ejpisunhgmevnh pro;" th;n quvran. 34kai; ejqeravpeusen pollou;" kakw`" e[conta" poikivlai" novsoi" kai; daimovnia polla; ejxevbalen kai; oujk h[fien lalei`n ta; daimovnia, o{ti h[d/ eisan aujtovn. 35 Kai; prwi;Ÿ e[nnuca livan ajnasta;" ejxh`lqen kai; ajph`lqen eij" e[rhmon tovpon kakei` proshuvceto. 36kai; katedivwxen aujto;n Sivmwn kai; oiJ metÆ aujtou`, 37kai; eu|ron aujto;n kai; levgousin aujtw`/ o{ti pavnte" zhtou`sin se. 38kai; levgei aujtoi`": a[gwmen ajllacou` eij" ta;" ejcomevna" kwmopovlei", i{na kai; ejkei` khruvxw: eij" tou`to ga;r ejxh`lqon. 39Kai; h\lqen khruvsswn eij" ta;" sunagwga;" aujtw`n eij" o{lhn th;n Galilaivan kai; ta; daimovnia ejkbavllwn.

40

Kai; e[rcetai pro;" aujto;n lepro;" parakalw`n aujto;n »kai; gonupetw`n¼ kai; levgwn aujtw`/ o{ti eja;n qevlh/" duvnasai me kaqarivsai. 41 kai; splagcnisqei;" ejkteivna" th;n cei`ra aujtou` h{yato kai; levgei aujtw`:/ qevlw, kaqarivsqhti: 42kai; eujqu;" ajph`lqen ajpÆ aujtou` hJ levpra, kai; ejkaqarivsqh. 43kai; ejmbrimhsavmeno" aujtw`/ eujqu;" ejxevbalen aujtovn 44 kai; levgei aujtw`:/ o{ra mhdeni; mhde;n ei[ph/", ajlla; u{page seauto;n dei`xon tw`/ iJerei` kai; prosevnegke peri; tou` kaqarismou` sou a} prosevtaxen Mwu>sh`", eij" martuvrion aujtoi`". 45oJ de; ejxelqw;n h[rxato khruvssein polla; kai; diafhmivzein to;n lovgon, w{ste mhkevti aujto;n duvnasqai fanerw`" eij" povlin eijselqei`n, ajllÆ e[xw ejpÆ ejrhvmoi" tovpoi" h\n: kai; h[rconto pro;" aujto;n pavntoqen. 2 Kai; eijselqw;n pavlin eij" Kafarnaou;m diÆ hJmerw`n hjkouvsqh o{ti ejn oi[kw/ ejstivn. 2kai; sunhvcqhsan polloi; w{ste mhkevti cwrei`n mhde; ta; pro;" th;n quvran, kai; ejlavlei aujtoi`" to;n lovgon. 3kai; e[rcontai fevronte" pro;" aujto;n paralutiko;n aijrovmenon uJpo; tessavrwn. 4kai; mh; dunavmenoi prosenevgkai aujtw`/ dia; to;n o[clon ajpestevgasan th;n stevghn o{pou h\n, kai; ejxoruvxante" calw`si to;n kravbatton o{pou oJ paralutiko;" katevkeito. 5kai; ijdw;n oJ Ij hsou`" th;n pivstin aujtw`n levgei tw`/ paralutikw`:/ tevknon, ajfiventai sou aiJ aJmartivai. 6h\san dev tine" tw`n grammatevwn ejkei` kaqhvmenoi kai; dialogizovmenoi ejn tai`" kardivai" aujtw`n: 7tiv ou|to" ou{tw" lalei`É blasfhmei`: tiv" duvnatai ajfievnai aJmartiva" eij mh; ei|" oJ qeov"É 8kai; eujqu;" ejpignou;" oJ jIhsou`" tw`/ pneuvmati aujtou` o{ti ou{tw" dialogivzontai ejn eJautoi`" levgei aujtoi`": tiv tau`ta dialogivzesqe ejn tai`" kardivai" uJmw`nÉ 9tiv ejstin eujkopwvteron, eijpei`n tw`/ paralutikw`:/ ajfiventai sou aiJ aJmartivai, h] eijpei`n: e[geire kai; a\ron to;n kravbatton sou kai; peripavteiÉ 10i{na de; eijdh`te o{ti ejxousivan e[cei oJ uiJo;" tou` ajnqrwvpou ajfievnai aJmartiva" ejpi; th`" gh`"- levgei tw`/ paralutikw`:/ 11soi; levgw, e[geire a\ron to;n kravbatton sou kai; u{page eij" to;n oi\kon sou. 12kai; hjgevrqh kai; eujqu;" a[ra" to;n kravbatton ejxh`lqen e[mprosqen pavntwn, w{ste ejxivstasqai pavnta" kai; doxavzein to;n qeo;n levgonta" o{ti ou{tw" oujdevpote ei[domen. 13 Kai; ejxh`lqen pavlin para; th;n qavlassan: kai; pa`" oJ o[clo" h[rceto pro;" aujtovn, kai; ejdivdasken aujtouv". 14Kai; paravgwn ei\den Leui;n to;n tou` A J lfaivou kaqhvmenon ejpi; to; telwvnion, kai; levgei aujtw`:/ ajkolouvqei moi. kai; ajnasta;" hjkolouvqhsen aujtw`./ 15Kai;

givnetai katakei`sqai aujto;n ejn th`/ oijkiva/ aujtou`, kai; polloi; telw`nai kai; aJmartwloi; sunanevkeinto tw`/ jIhsou` kai; toi`" maqhtai`" aujtou`: h\san ga;r polloi; kai; hjkolouvqoun aujtw`./ 16kai; oiJ grammatei`" tw`n Farisaivwn ijdovnte" o{ti ejsqivei meta; tw`n aJmartwlw`n kai; telwnw`n e[legon toi`" maqhtai`" aujtou`: o{ti meta; tw`n telwnw`n kai; aJmartwlw`n ejsqiveiÉ 17kai; ajkouvsa" oJ Ij hsou`" levgei aujtoi`" »o{ti¼ ouj creivan e[cousin oiJ ijscuvonte" ijatrou` ajllÆ oiJ kakw`" e[conte": oujk h\lqon kalevsai dikaivou" ajlla; aJmartwlouv". 18 Kai; h\san oiJ maqhtai; Ij wavnnou kai; oiJ Farisai`oi nhsteuvonte". kai; e[rcontai kai; levgousin aujtw`:/ dia; tiv oiJ maqhtai; Ij wavnnou kai; oiJ maqhtai; tw`n Farisaivwn nhsteuvousin, oiJ de; soi; maqhtai; ouj nhsteuvousinÉ 19kai; ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": mh; duvnantai oiJ uiJoi; tou` numfw`no" ejn w|/ oJ numfivo" metÆ aujtw`n ejstin nhsteuveinÉ o{son crovnon e[cousin to;n numfivon metÆ aujtw`n ouj duvnantai nhsteuvein. 20 ejleuvsontai de; hJmevrai o{tan ajparqh`/ ajpÆ aujtw`n oJ numfivo", kai; tovte nhsteuvsousin ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/. 21Oujdei;" ejpivblhma rJakv ou" ajgnavfou ejpiravptei ejpi; iJmavtion palaiovn: eij de; mhv, ai[rei to; plhvrwma ajpÆ aujtou` to; kaino;n tou` palaiou` kai; cei`ron scivsma givnetai. 22kai; oujdei;" bavllei oi\non nevon eij" ajskou;" palaiouv": eij de; mhv, rJhxv ei oJ oi\no" tou;" ajskou;" kai; oJ oi\no" ajpovllutai kai; oiJ ajskoiv: ajlla; oi\non nevon eij" ajskou;" kainouv". 23 Kai; ejgevneto aujto;n ejn toi`" savbbasin paraporeuvesqai dia; tw`n sporivmwn, kai; oiJ maqhtai; aujtou` h[rxanto oJdo;n poiei`n tivllonte" tou;" stavcua". 24kai; oiJ Farisai`oi e[legon aujtw`:/ i[de tiv poiou`sin toi`" savbbasin o} oujk e[xestinÉ 25kai; levgei aujtoi`": oujdevpote ajnevgnwte tiv ejpoivhsen Daui;d o{te creivan e[scen kai; ejpeivnasen aujto;" kai; oiJ metÆ aujtou`, 26pw`" eijsh`lqen eij" to;n oi\kon tou` qeou` ejpi; A j biaqa;r ajrcierevw" kai; tou;" a[rtou" th`" proqevsew" e[fagen, ou}" oujk e[xestin fagei`n eij mh; tou;" iJerei`", kai; e[dwken kai; toi`" su;n aujtw`/ ou\sinÉ 27kai; e[legen aujtoi`": to; savbbaton dia; to;n a[nqrwpon ejgevneto kai; oujc oJ a[nqrwpo" dia; to; savbbaton: 28w{ste kuvrio" ejstin oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou kai; tou` sabbavtou. 3 Kai; eijsh`lqen pavlin eij" th;n sunagwghvn. kai; h\n ejkei` a[nqrwpo" ejxhrammevnhn e[cwn th;n cei`ra. 2kai; parethvroun aujto;n eij toi`" savbbasin qerapeuvsei aujtovn, i{na kathgorhvswsin aujtou`. 3kai; levgei tw`/ ajnqrwvpw/ tw`/ th;n xhra;n cei`ra e[conti: e[geire eij" to; mevson. 4kai;

levgei aujtoi`": e[xestin toi`" savbbasin ajgaqo;n poih`sai h] kakopoih`sai, yuch;n sw`sai h] ajpoktei`naiÉ oiJ de; ejsiwvpwn. 5kai; peribleyavmeno" aujtou;" metÆ ojrgh`", sullupouvmeno" ejpi; th`/ pwrwvsei th`" kardiva" aujtw`n levgei tw`/ ajnqrwvpw/: e[kteinon th;n cei`ra. kai; ejxevteinen kai; ajpekatestavqh hJ cei;r aujtou`. 6kai; ejxelqovnte" oiJ Farisai`oi eujqu;" meta; tw`n H J rw/dianw`n sumbouvlion ejdivdoun katÆ aujtou` o{pw" aujto;n ajpolevswsin. 7 Kai; oJ Ij hsou`" meta; tw`n maqhtw`n aujtou` ajnecwvrhsen pro;" th;n qavlassan, kai; polu; plh`qo" ajpo; th`" Galilaiva" »hjkolouvqhsen¼, kai; ajpo; th`" Ij oudaiva" 8kai; ajpo; IJ erosoluvmwn kai; ajpo; th`" Ij doumaiva" kai; pevran tou` Ij ordavnou kai; peri; Tuvron kai; Sidw`na plh`qo" polu; ajkouvonte" o{sa ejpoivei h\lqon pro;" aujtovn. 9kai; ei\pen toi`" maqhtai`" aujtou` i{na ploiavrion proskarterh`/ aujtw`/ dia; to;n o[clon i{na mh; qlivbwsin aujtovn: 10pollou;" ga;r ejqeravpeusen, w{ste ejpipivptein aujtw`/ i{na aujtou` a{ywntai o{soi ei\con mavstiga". 11kai; ta; pneuvmata ta; ajkavqarta, o{tan aujto;n ejqewvroun, prosevpipton aujtw`/ kai; e[krazon levgonte" o{ti su; ei\ oJ uiJo" ; tou` qeou`. 12kai; polla; ejpetivma aujtoi`" i{na mh; aujto;n fanero;n poihvswsin. 13 Kai; ajnabaivnei eij" to; o[ro" kai; proskalei`tai ou}" h[qelen aujtov", kai; ajph`lqon pro;" aujtovn. 14kai; ejpoivhsen dwvdeka »ou}" kai; ajpostovlou" wjnovmasen¼ i{na w\sin metÆ aujtou` kai; i{na ajpostevllh/ aujtou;" khruvssein 15kai; e[cein ejxousivan ejkbavllein ta; daimovnia: 16 »kai; ejpoivhsen tou;" dwvdeka,¼ kai; ejpevqhken o[noma tw`/ Sivmwni Pevtron, 17kai; Ij avkwbon to;n tou` Zebedaivou kai; Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n tou` jIakwvbou kai; ejpevqhken aujtoi`" ojnovmata boanhrgev", o{ ejstin uiJoi; bronth`": 18kai; A j ndrevan kai; Fivlippon kai; Barqolomai`on kai; Maqqai`on kai; Qwma`n kai; Ij avkwbon to;n tou` A J lfaivou kai; Qaddai`on kai; Sivmwna to;n Kananai`on 19kai; Ij ouvdan Ij skariwvq, o}" kai; parevdwken aujtovn. 20 Kai; e[rcetai eij" oi\kon: kai; sunevrcetai pavlin »oJ¼ o[clo", w{ste mh; duvnasqai aujtou;" mhde; a[rton fagei`n. 21kai; ajkouvsante" oiJ parÆ aujtou` ejxh`lqon krath`sai aujtovn: e[legon ga;r o{ti ejxevsth. 22Kai; oiJ grammatei`" oiJ ajpo; IJ erosoluvmwn katabavnte" e[legon o{ti Beelzebou;l e[cei kai; o{ti ejn tw`/ a[rconti tw`n daimonivwn ejkbavllei ta; daimovnia. 23Kai; proskalesavmeno" aujtou;" ejn parabolai`" e[legen aujtoi`": pw`" duvnatai satana`" satana`n ejkbavlleinÉ 24kai; eja;n

basileiva ejfÆ eJauth;n merisqh`,/ ouj duvnatai staqh`nai hJ basileiva ejkeivnh: 25kai; eja;n oijkiva ejfÆ eJauth;n merisqh`,/ ouj dunhvsetai hJ oijkiva ejkeivnh staqh`nai. 26kai; eij oJ satana`" ajnevsth ejfÆ eJauto;n kai; ejmerivsqh, ouj duvnatai sth`nai ajlla; tevlo" e[cei. 27ajllÆ ouj duvnatai oujdei;" eij" th;n oijkivan tou` ijscurou` eijselqw;n ta; skeuvh aujtou` diarpavsai, eja;n mh; prw`ton to;n ijscuro;n dhvsh/, kai; tovte th;n oijkivan aujtou` diarpavsei. 28 A j mh;n levgw uJmi`n o{ti pavnta ajfeqhvsetai toi`" uiJoi`" tw`n ajnqrwvpwn ta; aJmarthvmata kai; aiJ blasfhmivai o{sa eja;n blasfhmhvswsin: 29o}" dÆ a]n blasfhmhvsh/ eij" to; pneu`ma to; a{gion, oujk e[cei a[fesin eij" to;n aijw`na, ajlla; e[noco" ejstin aijwnivou aJmarthvmato". 30o{ti e[legon: pneu`ma ajkavqarton e[cei. 31 Kai; e[rcetai hJ mhvthr aujtou` kai; oiJ ajdelfoi; aujtou` kai; e[xw sthvkonte" ajpevsteilan pro;" aujto;n kalou`nte" aujtovn. 32kai; ejkavqhto peri; aujto;n o[clo", kai; levgousin aujtw`:/ ijdou; hJ mhvthr sou kai; oiJ ajdelfoiv sou »kai; aiJ ajdelfaiv sou¼ e[xw zhtou`sin se. 33kai; ajpokriqei;" aujtoi`" levgei: tiv" ejstin hJ mhvthr mou kai; oiJ ajdelfoiv »mou¼É 34kai; peribleyavmeno" tou;" peri; aujto;n kuvklw/ kaqhmevnou" levgei: i[de hJ mhvthr mou kai; oiJ ajdelfoiv mou. 35o}" »ga;r¼ a]n poihvsh/ to; qevlhma tou` qeou`, ou|to" ajdelfov" mou kai; ajdelfh; kai; mhvthr ejstivn. 4 Kai; pavlin h[rxato didavskein para; th;n qavlassan: kai; sunavgetai pro;" aujto;n o[clo" plei`sto", w{ste aujto;n eij" ploi`on ejmbavnta kaqh`sqai ejn th`/ qalavssh/, kai; pa`" oJ o[clo" pro;" th;n qavlassan ejpi; th`" gh`" h\san. 2kai; ejdivdasken aujtou;" ejn parabolai`" polla; kai; e[legen aujtoi`" ejn th`/ didach`/ aujtou`: 3 A j kouvete. ijdou; 4 ejxh`lqen oJ speivrwn spei`rai. kai; ejgevneto ejn tw`/ speivrein o} me;n e[pesen para; th;n oJdovn, kai; h\lqen ta; peteina; kai; katevfagen aujtov. 5 kai; a[llo e[pesen ejpi; to; petrw`de" o{pou oujk ei\cen gh`n pollhvn, kai; eujqu;" ejxanevteilen dia; to; mh; e[cein bavqo" gh`": 6kai; o{te ajnevteilen oJ h{lio" ejkaumativsqh kai; dia; to; mh; e[cein rJiz v an ejxhravnqh. 7kai; a[llo e[pesen eij" ta;" ajkavnqa", kai; ajnevbhsan aiJ a[kanqai kai; sunevpnixan aujtov, kai; karpo;n oujk e[dwken. 8kai; a[lla e[pesen eij" th;n gh`n th;n kalh;n kai; ejdivdou karpo;n ajnabaivnonta kai; aujxanovmena kai; e[feren e}n triavkonta kai; e}n eJxhvkonta kai; e}n eJkatovn. 9kai; e[legen: o}" e[cei w\ta ajkouvein ajkouevtw. 10 Kai; o{te ejgevneto kata; movna", hjrwvtwn aujto;n oiJ peri; aujto;n su;n

toi`" dwvdeka ta;" parabolav". 11kai; e[legen aujtoi`": uJmi`n to; musthvrion devdotai th`" basileiva" tou` qeou`: ejkeivnoi" de; toi`" e[xw ejn parabolai`" ta; pavnta givnetai, 12i{na blevponte" blevpwsin kai; mh; i[dwsin, kai; ajkouvonte" ajkouvwsin kai; mh; suniw`sin, mhvpote ejpistrevywsin kai; ajfeqh`/ aujtoi`". 13 Kai; levgei aujtoi`": oujk oi[date th;n parabolh;n tauvthn, kai; pw`" pavsa" ta;" parabola;" gnwvsesqeÉ 14oJ speivrwn to;n lovgon speivrei. 15 ou|toi dev eijsin oiJ para; th;n oJdovn: o{pou speivretai oJ lovgo" kai; o{tan ajkouvswsin, eujqu;" e[rcetai oJ satana`" kai; ai[rei to;n lovgon to;n ejsparmevnon eij" aujtouv". 16kai; ou|toi eijsin oiJ ejpi; ta; petrwvdh speirovmenoi, oi} o{tan ajkouvswsin to;n lovgon eujqu;" meta; cara`" lambavnousin aujtovn, 17kai; oujk e[cousin rJiz v an ejn eJautoi`" ajlla; provskairoi eijsin, ei\ta genomevnh" qlivyew" h] diwgmou` dia; to;n lovgon eujqu;" skandalivzontai. 18kai; a[lloi eijsi;n oiJ eij" ta;" ajkavnqa" speirovmenoi: ou|toi eijsin oiJ to;n lovgon ajkouvsante", 19kai; aiJ mevrimnai tou` aijw`no" kai; hJ ajpavth tou` plouvtou kai; aiJ peri; ta; loipa; ejpiqumivai eijsporeuovmenai sumpnivgousin to;n lovgon kai; a[karpo" givnetai. 20kai; ejkei`noi eijsin oiJ ejpi; th;n gh`n th;n kalh;n sparevnte", oi{tine" ajkouvousin to;n lovgon kai; paradevcontai kai; karpoforou`sin e}n triavkonta kai; e}n eJxhvkonta kai; e}n eJkatovn. 21 Kai; e[legen aujtoi`": mhvti e[rcetai oJ luvcno" i{na uJpo; to;n movdion teqh`/ h] uJpo; th;n klivnhnÉ oujc i{na ejpi; th;n lucnivan teqh`É/ 22ouj gavr ejstin krupto;n eja;n mh; i{na fanerwqh`,/ oujde; ejgevneto ajpovkrufon ajllÆ i{na e[lqh/ eij" fanerovn. 23ei[ ti" e[cei w\ta ajkouvein ajkouevtw. 24 Kai; e[legen aujtoi`": blevpete tiv ajkouvete. ejn w|/ mevtrw/ metrei`te metrhqhvsetai uJmi`n kai; prosteqhvsetai uJmi`n. 25o}" ga;r e[cei, doqhvsetai aujtw`/: kai; o}" oujk e[cei, kai; o} e[cei ajrqhvsetai ajpÆ aujtou`. 26 Kai; e[legen: ou{tw" ejsti;n hJ basileiva tou` qeou` wJ" a[nqrwpo" bavlh/ to;n spovron ejpi; th`" gh`" 27kai; kaqeuvdh/ kai; ejgeivrhtai nuvkta kai; hJmevran, kai; oJ spovro" blasta`/ kai; mhkuvnhtai wJ" oujk oi\den aujtov". 28aujtomavth hJ gh` karpoforei`, prw`ton covrton ei\ta stavcun ei\ta plhvrh" si`ton ejn tw`/ stavcui>. 29o{tan de; paradoi` oJ karpov", eujqu;" ajpostevllei to; drevpanon, o{ti parevsthken oJ qerismov". 30 Kai; e[legen: pw`" oJmoiwvswmen th;n basileivan tou` qeou` h] ejn tivni

aujth;n parabolh`/ qw`menÉ 31wJ" kovkkw/ sinavpew", o}" o{tan sparh`/ ejpi; th`" gh`", mikrovteron o]n pavntwn tw`n spermavtwn tw`n ejpi; th`" gh`", 32 kai; o{tan sparh`,/ ajnabaivnei kai; givnetai mei`zon pavntwn tw`n lacavnwn kai; poiei` klavdou" megavlou", w{ste duvnasqai uJpo; th;n skia;n aujtou` ta; peteina; tou` oujranou` kataskhnou`n. 33 Kai; toiauvtai" parabolai`" pollai`" ejlavlei aujtoi`" to;n lovgon kaqw;" hjduvnanto ajkouvein: 34cwri;" de; parabolh`" oujk ejlavlei aujtoi`", katÆ ijdivan de; toi`" ijdivoi" maqhtai`" ejpevluen pavnta. 35 Kai; levgei aujtoi`" ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ ojyiva" genomevnh": dievlqwmen eij" to; pevran. 36kai; ajfevnte" to;n o[clon paralambavnousin aujto;n wJ" h\n ejn tw`/ ploivw,/ kai; a[lla ploi`a h\n metÆ aujtou`. 37kai; givnetai lai`lay megavlh ajnevmou kai; ta; kuvmata ejpevballen eij" to; ploi`on, w{ste h[dh gemivzesqai to; ploi`on. 38kai; aujto;" h\n ejn th`/ pruvmnh/ ejpi; to; proskefavlaion kaqeuvdwn. kai; ejgeivrousin aujto;n kai; levgousin aujtw`:/ didavskale, ouj mevlei soi o{ti ajpolluvmeqaÉ 39kai; diegerqei;" ejpetivmhsen tw`/ ajnevmw/ kai; ei\pen th`/ qalavssh/: siwvpa, pefivmwso. kai; ejkovpasen oJ a[nemo" kai; ejgevneto galhvnh megavlh. 40 kai; ei\pen aujtoi`": tiv deiloiv ejsteÉ ou[pw e[cete pivstinÉ 41kai; ejfobhvqhsan fovbon mevgan kai; e[legon pro;" ajllhvlou": tiv" a[ra ou|to" ejstin o{ti kai; oJ a[nemo" kai; hJ qavlassa uJpakouvei aujtw`É/ 5 Kai; h\lqon eij" to; pevran th`" qalavssh" eij" th;n cwvran tw`n Gerashnw`n. 2kai; ejxelqovnto" aujtou` ejk tou` ploivou eujqu;" uJphvnthsen aujtw`/ ejk tw`n mnhmeivwn a[nqrwpo" ejn pneuvmati ajkaqavrtw/, 3o}" th;n katoivkhsin ei\cen ejn toi`" mnhvmasin, kai; oujde; aJluvsei oujkevti oujdei;" ejduvnato aujto;n dh`sai 4dia; to; aujto;n pollavki" pevdai" kai; aJluvsesin dedevsqai kai; diespavsqai uJpÆ aujtou` ta;" aJluvsei" kai; ta;" pevda" suntetri`fqai, kai; oujdei;" i[scuen aujto;n damavsai: 5kai; dia; panto;" nukto;" kai; hJmevra" ejn toi`" mnhvmasin kai; ejn toi`" o[resin h\n kravzwn kai; katakovptwn eJauto;n livqoi". 6kai; ijdw;n to;n Ij hsou`n ajpo; makrovqen e[dramen kai; prosekuvnhsen aujtw`/ 7kai; kravxa" fwnh`/ megavlh/ levgei: tiv ejmoi; kai; soiv, Ij hsou` uiJe; tou` qeou` tou` uJyivstouÉ oJrkivzw se to;n qeovn, mhv me basanivsh/". 8e[legen ga;r aujtw`:/ e[xelqe to; pneu`ma to; ajkavqarton ejk tou` ajnqrwvpou. 9kai; ejphrwvta aujtovn: tiv o[noma soiÉ kai; levgei aujtw`:/ legiw;n o[noma moi, o{ti polloiv ejsmen. 10 kai; parekavlei aujto;n polla; i{na mh; aujta; ajposteivlh/ e[xw th`" cwvra".

11

h\n de; ejkei` pro;" tw`/ o[rei ajgevlh coivrwn megavlh boskomevnh: 12kai; parekavlesan aujto;n levgonte": pevmyon hJma`" eij" tou;" coivrou", i{na eij" aujtou;" eijsevlqwmen. 13kai; ejpevtreyen aujtoi`". kai; ejxelqovnta ta; pneuvmata ta; ajkavqarta eijsh`lqon eij" tou;" coivrou", kai; w{rmhsen hJ ajgevlh kata; tou` krhmnou` eij" th;n qavlassan, wJ" discivlioi, kai; ejpnivgonto ejn th`/ qalavssh/. 14Kai; oiJ bovskonte" aujtou;" e[fugon kai; ajphvggeilan eij" th;n povlin kai; eij" tou;" ajgrouv": kai; h\lqon ijdei`n tiv ejstin to; gegono;" 15kai; e[rcontai pro;" to;n Ij hsou`n kai; qewrou`sin to;n daimonizovmenon kaqhvmenon iJmatismevnon kai; swfronou`nta, to;n ejschkovta to;n legiw`na, kai; ejfobhvqhsan. 16kai; dihghvsanto aujtoi`" oiJ ijdovnte" pw`" ejgevneto tw`/ daimonizomevnw/ kai; peri; tw`n coivrwn. 17 kai; h[rxanto parakalei`n aujto;n ajpelqei`n ajpo; tw`n oJrivwn aujtw`n. 18 Kai; ejmbaivnonto" aujtou` eij" to; ploi`on parekavlei aujto;n oJ daimonisqei;" i{na metÆ aujtou` h\./ 19kai; oujk ajfh`ken aujtovn, ajlla; levgei aujtw`:/ u{page eij" to;n oi\kon sou pro;" tou;" sou;" kai; ajpavggeilon aujtoi`" o{sa oJ kuvrio" soi pepoivhken kai; hjlevhsen se. 20kai; ajph`lqen kai; h[rxato khruvssein ejn th`/ Dekapovlei o{sa ejpoivhsen aujtw`/ oJ Ij hsou`", kai; pavnte" ejqauvmazon. 21 Kai; diaperavsanto" tou` Ij hsou` »ejn tw`/ ploivw¼/ pavlin eij" to; pevran sunhvcqh o[clo" polu;" ejpÆ aujtovn, kai; h\n para; th;n qavlassan. 22 Kai; e[rcetai ei|" tw`n ajrcisunagwvgwn, ojnovmati Ij avi>ro", kai; ijdw;n aujto;n pivptei pro;" tou;" povda" aujtou` 23kai; parakalei` aujto;n polla; levgwn o{ti to; qugavtrion mou ejscavtw" e[cei, i{na ejlqw;n ejpiqh`" / ta;" 24 cei`ra" aujth`/ i{na swqh`/ kai; zhvsh/. kai; ajph`lqen metÆ aujtou`. kai; hjkolouvqei aujtw`/ o[clo" polu;" kai; sunevqlibon aujtovn. 25Kai; gunh; ou\sa ejn rJuvsei ai{mato" dwvdeka e[th 26kai; polla; paqou`sa uJpo; pollw`n ijatrw`n kai; dapanhvsasa ta; parÆ aujth`" pavnta kai; mhde;n wjfelhqei`sa ajlla; ma`llon eij" to; cei`ron ejlqou`sa, 27ajkouvsasa peri; tou` jIhsou`, ejlqou`sa ejn tw`/ o[clw/ o[pisqen h{yato tou` iJmativou aujtou`: 28 e[legen ga;r o{ti eja;n a{ywmai ka;n tw`n iJmativwn aujtou` swqhvsomai. 29 kai; eujqu;" ejxhravnqh hJ phgh; tou` ai{mato" aujth`" kai; e[gnw tw`/ swvmati o{ti i[atai ajpo; th`" mavstigo". 30kai; eujqu;" oJ Ij hsou`" ejpignou;" ejn eJautw`/ th;n ejx aujtou` duvnamin ejxelqou`san ejpistrafei;" ejn tw`/ o[clw/ e[legen: tiv" mou h{yato tw`n iJmativwnÉ 31kai; e[legon aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou`: blevpei" to;n o[clon sunqlivbonta se kai; levgei": tiv" mou h{yatoÉ 32kai; perieblevpeto ijdei`n th;n tou`to poihvsasan. 33hJ

de; gunh; fobhqei`sa kai; trevmousa, eijdui`a o} gevgonen aujth`,/ h\lqen kai; prosevpesen aujtw`/ kai; ei\pen aujtw`/ pa`san th;n ajlhvqeian. 34oJ de; ei\pen aujth`:/ qugavthr, hJ pivsti" sou sevswken se: u{page eij" eijrhvnhn kai; i[sqi uJgih;" ajpo; th`" mavstigo" sou. 35 E [ ti aujtou` lalou`nto" e[rcontai ajpo; tou` ajrcisunagwvgou levgonte" o{ti hJ qugavthr sou ajpevqanen: tiv e[ti skuvllei" to;n didavskalonÉ 36oJ de; Ij hsou`" parakouvsa" to;n lovgon lalouvmenon levgei tw`/ ajrcisunagwvgw/: mh; fobou`, movnon pivsteue. 37kai; oujk ajfh`ken oujdevna metÆ aujtou` sunakolouqh`sai eij mh; to;n Pevtron kai; Ij avkwbon kai; Ij wavnnhn to;n ajdelfo;n Ij akwvbou. 38kai; e[rcontai eij" to;n oi\kon tou` ajrcisunagwvgou, kai; qewrei` qovrubon kai; klaivonta" kai; ajlalavzonta" pollav, 39kai; eijselqw;n levgei aujtoi`": tiv qorubei`sqe kai; klaiveteÉ to; paidivon oujk ajpevqanen ajlla; kaqeuvdei. 40kai; kategevlwn aujtou`. aujto;" de; ejkbalw;n pavnta" paralambavnei to;n patevra tou` paidivou kai; th;n mhtevra kai; tou;" metÆ aujtou` kai; eijsporeuvetai o{pou h\n to; paidivon. 41kai; krathvsa" th`" ceiro;" tou` paidivou levgei aujth`:/ taliqa koum, o{ ejstin meqermhneuovmenon: to; koravsion, soi; levgw, e[geire. 42kai; eujqu;" ajnevsth to; koravsion kai; periepavtei: h\n ga;r ejtw`n dwvdeka. kai; ejxevsthsan »eujqu;"¼ ejkstavsei megavlh/. 43kai; diesteivlato aujtoi`" polla; i{na mhdei;" gnoi` tou`to, kai; ei\pen doqh`nai aujth`/ fagei`n. 6 Kai; ejxh`lqen ejkei`qen kai; e[rcetai eij" th;n patrivda aujtou`, kai; ajkolouqou`sin aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou`. 2kai; genomevnou sabbavtou h[rxato didavskein ejn th`/ sunagwgh`,/ kai; polloi; ajkouvonte" ejxeplhvssonto levgonte": povqen touvtw/ tau`ta, kai; tiv" hJ sofiva hJ doqei`sa touvtw/, kai; aiJ dunavmei" toiau`tai dia; tw`n ceirw`n aujtou` ginovmenaiÉ 3oujc ou|to" ejstin oJ tevktwn, oJ uiJo" ; th`" Mariva" kai; ajdelfo;" jIakwvbou kai; Ij wsh`to" kai; jIouvda kai; Sivmwno"É kai; oujk eijsi;n aiJ ajdelfai; aujtou` w|de pro;" hJma`"É kai; ejskandalivzonto ejn aujtw`./ 4kai; e[legen aujtoi`" oJ Ij hsou`" o{ti oujk e[stin profhvth" a[timo" eij mh; ejn th`/ patrivdi aujtou` kai; ejn toi`" suggeneu`sin aujtou` kai; ejn th`/ oijkiva/ aujtou`. 5kai; oujk ejduvnato ejkei` poih`sai oujdemivan duvnamin, eij mh; ojlivgoi" ajrrwvstoi" ejpiqei;" ta;" cei`ra" ejqeravpeusen. 6kai; ejqauvmazen dia; th;n ajpistivan aujtw`n. Kai; perih`gen ta;" kwvma" kuvklw/ didavskwn. 7Kai; proskalei`tai tou;" dwvdeka kai; h[rxato aujtou;" ajpostevllein duvo duvo kai; ejdivdou

aujtoi`" ejxousivan tw`n pneumavtwn tw`n ajkaqavrtwn, 8kai; parhvggeilen aujtoi`" i{na mhde;n ai[rwsin eij" oJdo;n eij mh; rJab v don movnon, mh; a[rton, mh; phvran, mh; eij" th;n zwvnhn calkovn, 9ajlla; uJpodedemevnou" sandavlia, kai; mh; ejnduvshsqe duvo citw`na". 10kai; e[legen aujtoi`": o{pou eja;n eijsevlqhte eij" oijkivan, ejkei` mevnete e{w" a]n ejxevlqhte ejkei`qen. 11kai; o}" a]n tovpo" mh; devxhtai uJma`" mhde; ajkouvswsin uJmw`n, ejkporeuovmenoi ejkei`qen ejktinavxate to;n cou`n to;n uJpokavtw tw`n podw`n uJmw`n eij" martuvrion aujtoi`". 12Kai; ejxelqovnte" ejkhvruxan i{na metanow`sin, 13kai; daimovnia polla; ejxevballon, kai; h[leifon ejlaivw/ pollou;" ajrrwvstou" kai; ejqeravpeuon. 14 Kai; h[kousen oJ basileu;" H J rwvd/ h", fanero;n ga;r ejgevneto to; o[noma aujtou`, kai; e[legon o{ti jIwavnnh" oJ baptivzwn ejghvgertai ejk nekrw`n kai; dia; tou`to ejnergou`sin aiJ dunavmei" ejn aujtw`./ 15a[lloi de; e[legon o{ti H j liva" ejstivn: a[lloi de; e[legon o{ti profhvth" wJ" ei|" tw`n profhtw`n. 16ajkouvsa" de; oJ H J rwvd/ h" e[legen: o}n ejgw; ajpekefavlisa Ij wavnnhn, ou|to" hjgevrqh. 17Aujto;" ga;r oJ H J rwv/dh" ajposteivla" ejkravthsen to;n Ij wavnnhn kai; e[dhsen aujto;n ejn fulakh`/ dia; H J rw/diavda th;n gunai`ka Filivppou tou` ajdelfou` aujtou`, o{ti J rwvd/ h/ o{ti oujk aujth;n ejgavmhsen: 18e[legen ga;r oJ Ij wavnnh" tw`/ H 19 e[xestin soi e[cein th;n gunai`ka tou` ajdelfou` sou. hJ de; H J rw/dia;" ejnei`cen aujtw`/ kai; h[qelen aujto;n ajpoktei`nai, kai; oujk hjduvnato: 20oJ ga;r H J rwvd/ h" ejfobei`to to;n Ij wavnnhn, eijdw;" aujto;n a[ndra divkaion kai; a{gion, kai; sunethvrei aujtovn, kai; ajkouvsa" aujtou` polla; hjpovrei, kai; hJdevw" aujtou` h[kouen. 21Kai; genomevnh" hJmevra" eujkaivrou o{te H J rwvd/ h" toi`" genesivoi" aujtou` dei`pnon ejpoivhsen toi`" megista`sin aujtou` kai; toi`" ciliavrcoi" kai; toi`" prwvtoi" th`" Galilaiva", 22kai; eijselqouvsh" th`" qugatro;" aujtou` H J rw/diavdo" kai; ojrchsamevnh" h[resen tw`/ H J rwv/dh/ kai; toi`" sunanakeimevnoi". ei\pen oJ basileu;" tw`/ korasivw:/ ai[thson me o} eja;n qevlh/", kai; dwvsw soi: 23kai; w[mosen aujth`/ »polla;¼ o{ ti ejavn me aijthvsh/" dwvsw soi e{w" hJmivsou" th`" basileiva" mou. 24kai; ejxelqou`sa ei\pen th`/ mhtri; aujth`": tiv aijthvswmaiÉ hJ de; ei\pen: th;n kefalh;n Ij wavnnou tou` baptivzonto". 25kai; eijselqou`sa eujqu;" meta; spoudh`" pro;" to;n basileva hj/thvsato levgousa: qevlw i{na ejxauth`" dw`" / moi ejpi; pivnaki th;n kefalh;n Ij wavnnou tou` baptistou`. 26 kai; perivlupo" genovmeno" oJ basileu;" dia; tou;" o{rkou" kai; tou;" ajnakeimevnou" oujk hjqevlhsen ajqeth`sai aujthvn: 27kai; eujqu;"

ajposteivla" oJ basileu;" spekoulavtora ejpevtaxen ejnevgkai th;n kefalh;n aujtou`. kai; ajpelqw;n ajpekefavlisen aujto;n ejn th`/ fulakh`/ 28 kai; h[negken th;n kefalh;n aujtou` ejpi; pivnaki kai; e[dwken aujth;n tw`/ korasivw,/ kai; to; koravsion e[dwken aujth;n th`/ mhtri; aujth`". 29kai; ajkouvsante" oiJ maqhtai; aujtou` h\lqon kai; h\ran to; ptw`ma aujtou` kai; e[qhkan aujto; ejn mnhmeivw./ 30 Kai; sunavgontai oiJ ajpovstoloi pro;" to;n Ij hsou`n kai; ajphvggeilan aujtw`/ pavnta o{sa ejpoivhsan kai; o{sa ejdivdaxan. 31kai; levgei aujtoi`": deu`te uJmei`" aujtoi; katÆ ijdivan eij" e[rhmon tovpon kai; ajnapauvsasqe ojlivgon. h\san ga;r oiJ ejrcovmenoi kai; oiJ uJpavgonte" polloiv, kai; oujde; fagei`n eujkaivroun. 32Kai; ajph`lqon ejn tw`/ ploivw/ eij" e[rhmon tovpon katÆ ijdivan. 33kai; ei\don aujtou;" uJpavgonta" kai; ejpevgnwsan polloi; kai; pezh`/ ajpo; pasw`n tw`n povlewn sunevdramon ejkei` kai; proh`lqon aujtouv". 34Kai; ejxelqw;n ei\den polu;n o[clon kai; ejsplagcnivsqh ejpÆ aujtouv", o{ti h\san wJ" provbata mh; e[conta poimevna, kai; h[rxato didavskein aujtou;" pollav. 35Kai; h[dh w{ra" pollh`" genomevnh" proselqovnte" aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou` e[legon o{ti e[rhmo" ejstin oJ tovpo" kai; h[dh w{ra pollhv: 36ajpovluson aujtouv", i{na ajpelqovnte" eij" tou;" kuvklw/ ajgrou;" kai; kwvma" ajgoravswsin eJautoi`" tiv favgwsin. 37oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": dovte aujtoi`" uJmei`" fagei`n. kai; levgousin aujtw`:/ ajpelqovnte" ajgoravswmen dhnarivwn diakosivwn a[rtou" kai; dwvsomen aujtoi`" fagei`nÉ 38oJ de; levgei aujtoi`": povsou" a[rtou" e[ceteÉ uJpavgete i[dete. kai; gnovnte" levgousin: pevnte, kai; duvo ijcquva". 39kai; ejpevtaxen aujtoi`" ajnakli`nai pavnta" sumpovsia sumpovsia ejpi; tw`/ clwrw`/ covrtw/. 40kai; ajnevpesan prasiai; prasiai; kata; eJkato;n kai; kata; penthvkonta. 41kai; labw;n tou;" pevnte a[rtou" kai; tou;" duvo ijcquva" ajnablevya" eij" to;n oujrano;n eujlovghsen kai; katevklasen tou;" a[rtou" kai; ejdivdou toi`" maqhtai`" »aujtou`¼ i{na paratiqw`sin aujtoi`", kai; tou;" duvo ijcquva" ejmevrisen pa`sin. 42kai; e[fagon pavnte" kai; ejcortavsqhsan, 43kai; h\ran klavsmata dwvdeka kofivnwn plhrwvmata kai; ajpo; tw`n ijcquvwn. 44kai; h\san oiJ fagovnte" »tou;" a[rtou"¼ pentakiscivlioi a[ndre". 45 Kai; eujqu;" hjnavgkasen tou;" maqhta;" aujtou` ejmbh`nai eij" to; ploi`on kai; proavgein eij" to; pevran pro;" Bhqsai>davn, e{w" aujto;" ajpoluvei to;n o[clon. 46kai; ajpotaxavmeno" aujtoi`" ajph`lqen eij" to; o[ro" proseuvxasqai. 47kai; ojyiva" genomevnh" h\n to; ploi`on ejn mevsw/

th`" qalavssh", kai; aujto;" movno" ejpi; th`" gh`". 48kai; ijdw;n aujtou;" basanizomevnou" ejn tw`/ ejlauvnein, h\n ga;r oJ a[nemo" ejnantivo" aujtoi`", peri; tetavrthn fulakh;n th`" nukto;" e[rcetai pro;" aujtou;" peripatw`n ejpi; th`" qalavssh" kai; h[qelen parelqei`n aujtouv". 49oiJ de; ijdovnte" aujto;n ejpi; th`" qalavssh" peripatou`nta e[doxan o{ti favntasma ejstin, kai; ajnevkraxan: 50pavnte" ga;r aujto;n ei\don kai; ejtaravcqhsan. oJ de; eujqu;" ejlavlhsen metÆ aujtw`n, kai; levgei aujtoi`": qarsei`te, ejgwv eijmi: mh; fobei`sqe. 51kai; ajnevbh pro;" aujtou;" eij" to; ploi`on kai; ejkovpasen oJ a[nemo", kai; livan »ejk perissou`¼ ejn eJautoi`" ejxivstanto: 52ouj ga;r sunh`kan ejpi; toi`" a[rtoi", ajllÆ h\n aujtw`n hJ kardiva pepwrwmevnh. 53 Kai; diaperavsante" ejpi; th;n gh`n h\lqon eij" Gennhsare;t kai; proswrmivsqhsan. 54kai; ejxelqovntwn aujtw`n ejk tou` ploivou eujqu;" ejpignovnte" aujto;n 55perievdramon o{lhn th;n cwvran ejkeivnhn kai; h[rxanto ejpi; toi`" krabavttoi" tou;" kakw`" e[conta" perifevrein o{pou h[kouon o{ti ejstivn. 56kai; o{pou a]n eijseporeuveto eij" kwvma" h] eij" povlei" h] eij" ajgrouv", ejn tai`" ajgorai`" ejtivqesan tou;" ajsqenou`nta" kai; parekavloun aujto;n i{na ka;n tou` kraspevdou tou` iJmativou aujtou` a{ywntai: kai; o{soi a]n h{yanto aujtou` ejswvz / onto. 7 Kai; sunavgontai pro;" aujto;n oiJ Farisai`oi kaiv tine" tw`n grammatevwn ejlqovnte" ajpo; IJ erosoluvmwn. 2kai; ijdovnte" tina;" tw`n maqhtw`n aujtou` o{ti koinai`" cersivn, tou`tÆ e[stin ajnivptoi", ejsqivousin tou;" a[rtou" -3oiJ ga;r Farisai`oi kai; pavnte" oiJ Ij oudai`oi eja;n mh; pugmh`/ nivywntai ta;" cei`ra" oujk ejsqivousin, kratou`nte" th;n paravdosin tw`n presbutevrwn, 4kai; ajpÆ ajgora`" eja;n mh; baptivswntai oujk ejsqivousin, kai; a[lla pollav ejstin a} parevlabon kratei`n, baptismou;" pothrivwn kai; xestw`n kai; calkivwn »kai; klinw`n¼- 5kai; ejperwtw`sin aujto;n oiJ Farisai`oi kai; oiJ grammatei`": dia; tiv ouj peripatou`sin oiJ maqhtaiv sou kata; th;n paravdosin tw`n presbutevrwn, ajlla; koinai`" cersi;n ejsqivousin to;n a[rtonÉ 6 JO de; ei\pen aujtoi`": kalw`" ejprofhvteusen H j saiva Ÿ " peri; uJmw`n tw`n uJpokritw`n, wJ" gevgraptai »o{ti¼ ou|to" oJ lao;" toi`" ceivlesin me tima`/, hJ de; kardiva aujtw`n povrrw ajpevcei ajpÆ ejmou`: 7 mavthn de; sevbontai me didavskonte" didaskaliva" ejntavlmata ajnqrwvpwn.

8

ajfevnte" th;n ejntolh;n tou` qeou` kratei`te th;n paravdosin tw`n ajnqrwvpwn. 9kai; e[legen aujtoi`": kalw`" ajqetei`te th;n ejntolh;n tou` qeou`, i{na th;n paravdosin uJmw`n sthvshte. 10Mwu>sh`" ga;r ei\pen: tivma to;n patevra sou kai; th;n mhtevra sou, kaiv: oJ kakologw`n patevra h] mhtevra qanavtw/ teleutavtw. 11uJmei`" de; levgete: eja;n ei[ph/ a[nqrwpo" tw`/ patri; h] th`/ mhtriv: korba`n, o{ ejstin dw`ron, o} eja;n ejx ejmou` wjfelhqh`" / , 12oujkevti ajfivete aujto;n oujde;n poih`sai tw`/ patri; h] th`/ mhtriv, 13ajkurou`nte" to;n lovgon tou` qeou` th`/ paradovsei uJmw`n h|/ paredwvkate: kai; parovmoia toiau`ta polla; poiei`te. 14 Kai; proskalesavmeno" pavlin to;n o[clon e[legen aujtoi`": ajkouvsate mou pavnte" kai; suvnete. 15oujdevn ejstin e[xwqen tou` ajnqrwvpou eijsporeuovmenon eij" aujto;n o} duvnatai koinw`sai aujtovn, ajlla; ta; ejk tou` ajnqrwvpou ejkporeuovmena ejstin ta; koinou`nta to;n a[nqrwpon. 17Kai; o{te eijsh`lqen eij" oi\kon ajpo; tou` o[clou, ejphrwvtwn aujto;n oiJ maqhtai; aujtou` th;n parabolhvn. 18kai; levgei aujtoi`": ou{tw" kai; uJmei`" ajsuvnetoi ejsteÉ ouj noei`te o{ti pa`n to; e[xwqen eijsporeuovmenon eij" to;n a[nqrwpon ouj duvnatai aujto;n koinw`sai 19o{ti oujk eijsporeuvetai aujtou` eij" th;n kardivan ajllÆ eij" th;n koilivan, kai; eij" to;n ajfedrw`na ejkporeuvetai, kaqarivzwn pavnta ta; brwvmataÉ 20 e[legen de; o{ti to; ejk tou` ajnqrwvpou ejkporeuovmenon, ejkei`no koinoi` to;n a[nqrwpon. 21e[swqen ga;r ejk th`" kardiva" tw`n ajnqrwvpwn oiJ dialogismoi; oiJ kakoi; ejkporeuvontai, pornei`ai, klopaiv, fovnoi, 22 moicei`ai, pleonexivai, ponhrivai, dovlo", ajsevlgeia, ojfqalmo;" ponhrov", blasfhmiva, uJperhfaniva, ajfrosuvnh: 23pavnta tau`ta ta; ponhra; e[swqen ejkporeuvetai kai; koinoi` to;n a[nqrwpon. 24 E j kei`qen de; ajnasta;" ajph`lqen eij" ta; o{ria Tuvrou. Kai; eijselqw;n eij" oijkivan oujdevna h[qelen gnw`nai, kai; oujk hjdunhvqh laqei`n: 25ajllÆ eujqu;" ajkouvsasa gunh; peri; aujtou`, h|" ei\cen to; qugavtrion aujth`" pneu`ma ajkavqarton, ejlqou`sa prosevpesen pro;" tou;" povda" aujtou`: 26 hJ de; gunh; h\n E J llhniv", Surofoinivkissa tw`/ gevnei: kai; hjrwvta aujto;n i{na to; daimovnion ejkbavlh/ ejk th`" qugatro;" aujth`". 27kai; e[legen aujth`:/ a[fe" prw`ton cortasqh`nai ta; tevkna, ouj gavr ejstin kalo;n labei`n to;n a[rton tw`n tevknwn kai; toi`" kunarivoi" balei`n. 28hJ de; ajpekrivqh kai; levgei aujtw`:/ kuvrie: kai; ta; kunavria uJpokavtw th`" trapevzh" ejsqivousin ajpo; tw`n yicivwn tw`n paidivwn. 29kai; ei\pen aujth`:/

dia; tou`ton to;n lovgon u{page, ejxelhvluqen ejk th`" qugatrov" sou to; daimovnion. 30kai; ajpelqou`sa eij" to;n oi\kon aujth`" eu|ren to; paidivon beblhmevnon ejpi; th;n klivnhn kai; to; daimovnion ejxelhluqov". 31 Kai; pavlin ejxelqw;n ejk tw`n oJrivwn Tuvrou h\lqen dia; Sidw`no" eij" th;n qavlassan th`" Galilaiva" ajna; mevson tw`n oJrivwn Dekapovlew". 32Kai; fevrousin aujtw`/ kwfo;n kai; mogilavlon kai; parakalou`sin aujto;n i{na ejpiqh`/ aujtw`/ th;n cei`ra. 33kai; ajpolabovmeno" aujto;n ajpo; tou` o[clou katÆ ijdivan e[balen tou;" daktuvlou" aujtou` eij" ta; w\ta aujtou` kai; ptuvsa" h{yato th`" glwvssh" aujtou`, 34kai; ajnablevya" eij" to;n oujrano;n ejstevnaxen kai; levgei aujtw`:/ E j ffaqa, o{ ejstin dianoivcqhti. 35 kai; »eujqevw"¼ hjnoivghsan aujtou` aiJ ajkoaiv, kai; ejluvqh oJ desmo;" th`" glwvssh" aujtou` kai; ejlavlei ojrqw`". 36kai; diesteivlato aujtoi`" i{na mhdeni; levgwsin: o{son de; aujtoi`" diestevlleto, aujtoi; ma`llon perissovteron ejkhvrusson. 37kai; uJperperissw`" ejxeplhvssonto levgonte": kalw`" pavnta pepoivhken, kai; tou;" kwfou;" poiei` ajkouvein kai; »tou;"¼ ajlavlou" lalei`n. 8 E j n ejkeivnai" tai`" hJmevrai" pavlin pollou` o[clou o[nto" kai; mh; ejcovntwn tiv favgwsin, proskalesavmeno" tou;" maqhta;" levgei aujtoi`": 2splagcnivzomai ejpi; to;n o[clon, o{ti h[dh hJmevrai trei`" prosmevnousin moi kai; oujk e[cousin tiv favgwsin: 3kai; eja;n ajpoluvsw aujtou;" nhvstei" eij" oi\kon aujtw`n, ejkluqhvsontai ejn th`/ oJdw`:/ kaiv tine" aujtw`n ajpo; makrovqen h{kasin. 4kai; ajpekrivqhsan aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou` o{ti povqen touvtou" dunhvsetai ti" w|de cortavsai a[rtwn ejpÆ ejrhmiva"É 5kai; hjrwvta aujtouv": povsou" e[cete a[rtou"É oiJ de; ei\pan: eJptav. 6kai; paraggevllei tw`/ o[clw/ ajnapesei`n ejpi; th`" gh`": kai; labw;n tou;" eJpta; a[rtou" eujcaristhvsa" e[klasen kai; ejdivdou toi`" maqhtai`" aujtou` i{na paratiqw`sin, kai; parevqhkan tw`/ o[clw/. 7 kai; ei\con ijcquvdia ojlivga: kai; eujloghvsa" aujta; ei\pen kai; tau`ta paratiqevnai. 8kai; e[fagon kai; ejcortavsqhsan, kai; h\ran perisseuvmata klasmavtwn eJpta; spurivda". 9h\san de; wJ" tetrakiscivlioi. kai; ajpevlusen aujtouv". 10Kai; eujqu;" ejmba;" eij" to; ploi`on meta; tw`n maqhtw`n aujtou` h\lqen eij" ta; mevrh Dalmanouqav. 11 Kai; ejxh`lqon oiJ Farisai`oi kai; h[rxanto suzhtei`n aujtw`,/ zhtou`nte" parÆ aujtou` shmei`on ajpo; tou` oujranou`, peiravzonte" aujtovn. 12kai; ajnastenavxa" tw`/ pneuvmati aujtou` levgei: tiv hJ genea; au{th zhtei` shmei`onÉ ajmh;n levgw uJmi`n, eij doqhvsetai th`/ genea`/ tauvth/

shmei`on. 13kai; ajfei;" aujtou;" pavlin ejmba;" ajph`lqen eij" to; pevran. 14 Kai; ejpelavqonto labei`n a[rtou" kai; eij mh; e{na a[rton oujk ei\con meqÆ eJautw`n ejn tw`/ ploivw./ 15kai; diestevlleto aujtoi`" levgwn: oJra`te, blevpete ajpo; th`" zuvmh" tw`n Farisaivwn kai; th`" zuvmh" H J rwvd/ ou. 16 kai; dielogivzonto pro;" ajllhvlou" o{ti a[rtou" oujk e[cousin. 17kai; gnou;" levgei aujtoi`": tiv dialogivzesqe o{ti a[rtou" oujk e[ceteÉ ou[pw noei`te oujde; suniveteÉ pepwrwmevnhn e[cete th;n kardivan uJmw`nÉ 18 ojfqalmou;" e[conte" ouj blevpete kai; w\ta e[conte" oujk ajkouveteÉ kai; ouj mnhmoneuvete, 19o{te tou;" pevnte a[rtou" e[klasa eij" tou;" pentakiscilivou", povsou" kofivnou" klasmavtwn plhvrei" h[rateÉ levgousin aujtw`:/ dwvdeka. 20o{te tou;" eJpta; eij" tou;" tetrakiscilivou", povswn spurivdwn plhrwvmata klasmavtwn h[rateÉ kai; levgousin »aujtw`¼/ : eJptav. 21kai; e[legen aujtoi`": ou[pw suniveteÉ 22 Kai; e[rcontai eij" Bhqsai>davn. Kai; fevrousin aujtw`/ tuflo;n kai; parakalou`sin aujto;n i{na aujtou` a{yhtai. 23kai; ejpilabovmeno" th`" ceiro;" tou` tuflou` ejxhvnegken aujto;n e[xw th`" kwvmh" kai; ptuvsa" eij" ta; o[mmata aujtou`, ejpiqei;" ta;" cei`ra" aujtw`/ ejphrwvta aujtovn: ei[ ti blevpei"É 24kai; ajnablevya" e[legen: blevpw tou;" ajnqrwvpou" o{ti wJ" devndra oJrw` peripatou`nta". 25ei\ta pavlin ejpevqhken ta;" cei`ra" ejpi; tou;" ojfqalmou;" aujtou`, kai; dievbleyen kai; ajpekatevsth kai; ejnevblepen thlaugw`" a{panta. 26kai; ajpevsteilen aujto;n eij" oi\kon aujtou` levgwn: mhde; eij" th;n kwvmhn eijsevlqh/". 27 Kai; ejxh`lqen oJ Ij hsou`" kai; oiJ maqhtai; aujtou` eij" ta;" kwvma" Kaisareiva" th`" Filivppou: kai; ejn th`/ oJdw`/ ejphrwvta tou;" maqhta;" aujtou` levgwn aujtoi`": tivna me levgousin oiJ a[nqrwpoi ei\naiÉ 28oiJ de; ei\pan aujtw`/ levgonte" »o{ti¼ Ij wavnnhn to;n baptisthvn, kai; a[lloi H j livan, a[lloi de; o{ti ei|" tw`n profhtw`n. 29kai; aujto;" ejphrwvta aujtouv": uJmei`" de; tivna me levgete ei\naiÉ ajpokriqei;" oJ Pevtro" levgei aujtw`:/ su; ei\ oJ cristov". 30kai; ejpetivmhsen aujtoi`" i{na mhdeni; levgwsin peri; aujtou`. 31 Kai; h[rxato didavskein aujtou;" o{ti dei` to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou polla; paqei`n kai; ajpodokimasqh`nai uJpo; tw`n presbutevrwn kai; tw`n ajrcierevwn kai; tw`n grammatevwn kai; ajpoktanqh`nai kai; meta; trei`" hJmevra" ajnasth`nai: 32kai; parrhsiva/ to;n lovgon ejlavlei. kai; proslabovmeno" oJ Pevtro" aujto;n h[rxato ejpitima`n aujtw`./ 33oJ de; ejpistrafei;" kai; ijdw;n tou;" maqhta;" aujtou` ejpetivmhsen Pevtrw/ kai;

levgei: u{page ojpivsw mou, satana`, o{ti ouj fronei`" ta; tou` qeou` ajlla; ta; tw`n ajnqrwvpwn. 34Kai; proskalesavmeno" to;n o[clon su;n toi`" maqhtai`" aujtou` ei\pen aujtoi`": ei[ ti" qevlei ojpivsw mou ajkolouqei`n, ajparnhsavsqw eJauto;n kai; ajravtw to;n stauro;n aujtou` kai; ajkolouqeivtw moi. 35o}" ga;r eja;n qevlh/ th;n yuch;n aujtou` sw`sai ajpolevsei aujthvn: o}" dÆ a]n ajpolevsei th;n yuch;n aujtou` e{neken ejmou` kai; tou` eujaggelivou swvsei aujthvn. 36tiv ga;r wjfelei` a[nqrwpon kerdh`sai to;n kovsmon o{lon kai; zhmiwqh`nai th;n yuch;n aujtou`É 37tiv ga;r doi` a[nqrwpo" ajntavllagma th`" yuch`" aujtou`É 38o}" ga;r eja;n ejpaiscunqh`/ me kai; tou;" ejmou;" lovgou" ejn th`/ genea`/ tauvth/ th`/ moicalivdi kai; aJmartwlw`,/ kai; oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejpaiscunqhvsetai aujtovn, o{tan e[lqh/ ejn th`/ dovxh/ tou` patro;" aujtou` meta; tw`n ajggevlwn tw`n aJgivwn. 9 Kai; e[legen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti eijsivn tine" w|de tw`n eJsthkovtwn oi{tine" ouj mh; geuvswntai qanavtou e{w" a]n i[dwsin th;n basileivan tou` qeou` ejlhluqui`an ejn dunavmei. 2 Kai; meta; hJmevra" e}x paralambavnei oJ jIhsou`" to;n Pevtron kai; to;n Ij avkwbon kai; to;n jIwavnnhn kai; ajnafevrei aujtou;" eij" o[ro" uJyhlo;n katÆ ijdivan movnou". kai; metemorfwvqh e[mprosqen aujtw`n, 3kai; ta; iJmavtia aujtou` ejgevneto stivlbonta leuka; livan, oi|a gnafeu;" ejpi; th`" gh`" ouj duvnatai ou{tw" leuka`nai. 4kai; w[fqh aujtoi`" H j liva" su;n 5 Mwu>sei` kai; h\san sullalou`nte" tw`/ jIhsou`. kai; ajpokriqei;" oJ Pevtro" levgei tw`/ jIhsou`: rJabbiv, kalovn ejstin hJma`" w|de ei\nai, kai; poihvswmen trei`" skhnav", soi; mivan kai; Mwu>sei` mivan kai; H j liva/ 6 mivan. ouj ga;r h[d/ ei tiv ajpokriqh`,/ e[kfoboi ga;r ejgevnonto. 7kai; ejgevneto nefevlh ejpiskiavzousa aujtoi`", kai; ejgevneto fwnh; ejk th`" nefevlh": ou|to" ejstin oJ uiJo" v mou oJ ajgaphtov", ajkouvete aujtou`. 8kai; ejxavpina peribleyavmenoi oujkevti oujdevna ei\don ajlla; to;n Ij hsou`n movnon meqÆ eJautw`n. 9 Kai; katabainovntwn aujtw`n ejk tou` o[rou" diesteivlato aujtoi`" i{na mhdeni; a} ei\don dihghvswntai, eij mh; o{tan oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejk 10 nekrw`n ajnasth`./ kai; to;n lovgon ejkravthsan pro;" eJautou;" suzhtou`nte" tiv ejstin to; ejk nekrw`n ajnasth`nai. 11Kai; ejphrwvtwn aujto;n levgonte": o{ti levgousin oiJ grammatei`" o{ti H j livan dei` 12 ejlqei`n prw`tonÉ oJ de; e[fh aujtoi`": H j liva" me;n ejlqw;n prw`ton ajpokaqistavnei pavnta: kai; pw`" gevgraptai ejpi; to;n uiJo;n tou`

ajnqrwvpou i{na polla; pavqh/ kai; ejxoudenhqh`É/ 13ajlla; levgw uJmi`n o{ti kai; H j liva" ejlhvluqen, kai; ejpoivhsan aujtw`/ o{sa h[qelon, kaqw;" gevgraptai ejpÆ aujtovn. 14 Kai; ejlqovnte" pro;" tou;" maqhta;" ei\don o[clon polu;n peri; aujtou;" kai; grammatei`" suzhtou`nta" pro;" aujtouv". 15kai; eujqu;" pa`" oJ o[clo" ijdovnte" aujto;n ejxeqambhvqhsan kai; prostrevconte" hjspavzonto aujtovn. 16kai; ejphrwvthsen aujtouv": tiv suzhtei`te pro;" aujtouv"É 17kai; ajpekrivqh aujtw`/ ei|" ejk tou` o[clou: didavskale, h[negka to;n uiJovn mou pro;" sev, e[conta pneu`ma a[lalon: 18kai; o{pou eja;n aujto;n katalavbh/ rJhs v sei aujtovn, kai; ajfrivzei kai; trivzei tou;" ojdovnta" kai; xhraivnetai: kai; ei\pa toi`" maqhtai`" sou i{na aujto; ejkbavlwsin, kai; oujk i[scusan. 19oJ de; ajpokriqei;" aujtoi`" levgei: w\ genea; a[pisto", e{w" povte pro;" uJma`" e[somaiÉ e{w" povte ajnevxomai uJmw`nÉ fevrete aujto;n prov" me. 20kai; h[negkan aujto;n pro;" aujtovn. kai; ijdw;n aujto;n to; pneu`ma eujqu;" sunespavraxen aujtovn, kai; pesw;n ejpi; th`" gh`" ejkuliveto ajfrivzwn. 21kai; ejphrwvthsen to;n patevra aujtou`: povso" crovno" ejsti;n wJ" tou`to gevgonen aujtw`É/ oJ de; ei\pen: ejk paidiovqen: 22 kai; pollavki" kai; eij" pu`r aujto;n e[balen kai; eij" u{data i{na ajpolevsh/ aujtovn: ajllÆ ei[ ti duvnh/, bohvqhson hJmi`n splagcnisqei;" ejfÆ hJma`". 23oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtw`:/ to; eij duvnh/, pavnta dunata; tw`/ pisteuvonti. 24 eujqu;" kravxa" oJ path;r tou` paidivou e[legen: pisteuvw: bohvqei mou th`/ ajpistiva./ 25ijdw;n de; oJ Ij hsou`" o{ti ejpisuntrevcei o[clo", ejpetivmhsen tw`/ pneuvmati tw`/ ajkaqavrtw/ levgwn aujtw`:/ to; a[lalon kai; kwfo;n pneu`ma, ejgw; ejpitavssw soi, e[xelqe ejx aujtou` kai; mhkevti eijsevlqh/" eij" aujtovn. 26kai; kravxa" kai; polla; sparavxa" ejxh`lqen: kai; ejgevneto wJsei; nekrov", w{ste tou;" pollou;" levgein o{ti ajpevqanen. 27oJ de; Ij hsou`" krathvsa" th`" ceiro;" aujtou` h[geiren aujtovn, kai; ajnevsth. 28Kai; eijselqovnto" aujtou` eij" oi\kon oiJ maqhtai; aujtou` katÆ ijdivan ejphrwvtwn aujtovn: o{ti hJmei`" oujk hjdunhvqhmen ejkbalei`n aujtovÉ 29 kai; ei\pen aujtoi`": tou`to to; gevno" ejn oujdeni; duvnatai ejxelqei`n eij mh; ejn proseuch`./ 30 Kakei`qen ejxelqovnte" pareporeuvonto dia; th`" Galilaiva", kai; oujk h[qelen i{na ti" gnoi`: 31ejdivdasken ga;r tou;" maqhta;" aujtou` kai; e[legen aujtoi`" o{ti oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou paradivdotai eij" cei`ra" ajnqrwvpwn, kai; ajpoktenou`sin aujtovn, kai; ajpoktanqei;" meta; trei`" hJmevra" ajnasthvsetai. 32oiJ de; hjgnovoun to; rJh`ma, kai; ejfobou`nto

aujto;n ejperwth`sai. 33 Kai; h\lqon eij" Kafarnaouvm. Kai; ejn th`/ oijkiva/ genovmeno" ejphrwvta aujtouv": tiv ejn th`/ oJdw`/ dielogivzesqeÉ 34oiJ de; ejsiwvpwn: pro;" ajllhvlou" ga;r dielevcqhsan ejn th`/ oJdw`/ tiv" meivzwn. 35kai; kaqivsa" ejfwvnhsen tou;" dwvdeka kai; levgei aujtoi`": ei[ ti" qevlei prw`to" ei\nai, e[stai pavntwn e[scato" kai; pavntwn diavkono". 36kai; labw;n paidivon e[sthsen aujto; ejn mevsw/ aujtw`n kai; ejnagkalisavmeno" aujto; ei\pen aujtoi`": 37o}" a]n e}n tw`n toiouvtwn paidivwn devxhtai ejpi; tw`/ ojnovmati mou, ejme; devcetai: kai; o}" a]n ejme; devchtai, oujk ejme; devcetai ajlla; to;n ajposteivlanta me. 38 E [ fh aujtw`/ oJ jIwavnnh": didavskale, ei[domen tina ejn tw`/ ojnovmati sou ejkbavllonta daimovnia kai; ejkwluvomen aujtovn, o{ti oujk hjkolouvqei hJmi`n. 39oJ de; jIhsou`" ei\pen: mh; kwluvete aujtovn. oujdei;" gavr ejstin o}" poihvsei duvnamin ejpi; tw`/ ojnovmati mou kai; dunhvsetai tacu; kakologh`sai me: 40o}" ga;r oujk e[stin kaqÆ hJmw`n, uJpe;r hJmw`n ejstin. 41 }O" ga;r a]n potivsh/ uJma`" pothvrion u{dato" ejn ojnovmati o{ti Cristou` ejste, ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ouj mh; ajpolevsh/ to;n misqo;n aujtou`. 42 Kai; o}" a]n skandalivsh/ e{na tw`n mikrw`n touvtwn tw`n pisteuovntwn »eij" ejmev¼, kalovn ejstin aujtw`/ ma`llon eij perivkeitai muvlo" ojniko;" peri; to;n travchlon aujtou` kai; bevblhtai eij" th;n qavlassan. 43Kai; eja;n skandalivzh/ se hJ ceivr sou, ajpovkoyon aujthvn: kalovn ejstivn se kullo;n eijselqei`n eij" th;n zwh;n h] ta;" duvo cei`ra" e[conta ajpelqei`n eij" th;n gevennan, eij" to; pu`r to; a[sbeston. 45kai; eja;n oJ pouv" sou skandalivzh/ se, ajpovkoyon aujtovn: kalovn ejstivn se eijselqei`n eij" th;n zwh;n cwlo;n h] tou;" duvo povda" e[conta blhqh`nai eij" th;n gevennan. 47 kai; eja;n oJ ojfqalmov" sou skandalivzh/ se, e[kbale aujtovn: kalovn sev ejstin monovfqalmon eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou` h] duvo ojfqalmou;" e[conta blhqh`nai eij" th;n gevennan, 48o{pou oJ skwvlhx aujtw`n ouj teleuta`/ kai; to; pu`r ouj sbevnnutai. 49Pa`" ga;r puri; aJlisqhvsetai. 50kalo;n to; a{la": eja;n de; to; a{la" a[nalon gevnhtai, ejn tivni aujto; ajrtuvseteÉ e[cete ejn eJautoi`" a{la kai; eijrhneuvete ejn ajllhvloi". 10 Kai; ejkei`qen ajnasta;" e[rcetai eij" ta; o{ria th`" Ij oudaiva" »kai;¼ pevran tou` Ij ordavnou, kai; sumporeuvontai pavlin o[cloi pro;" aujtovn, kai; wJ" eijwqv ei pavlin ejdivdasken aujtouv". 2Kai; proselqovnte" Farisai`oi ejphrwvtwn aujto;n eij e[xestin ajndri; gunai`ka ajpolu`sai,

peiravzonte" aujtovn. 3oJ de; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": tiv uJmi`n ejneteivlato Mwu>sh`"É 4oiJ de; ei\pan: ejpevtreyen Mwu>sh`" biblivon ajpostasivou gravyai kai; ajpolu`sai. 5oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": pro;" th;n sklhrokardivan uJmw`n e[grayen uJmi`n th;n ejntolh;n tauvthn. 6 ajpo; de; ajrch`" ktivsew" a[rsen kai; qh`lu ejpoivhsen aujtouv": 7 e{neken touvtou kataleivyei a[nqrwpo" to;n patevra aujtou` kai; th;n mhtevra »kai; proskollhqhvsetai pro;" th;n gunai`ka aujtou`¼, 8 kai; e[sontai oiJ duvo eij" savrka mivan: w{ste oujkevti eijsi;n duvo ajlla; miva savrx. 9o} ou\n oJ qeo;" sunevzeuxen a[nqrwpo" mh; cwrizevtw. 10Kai; eij" th;n oijkivan pavlin oiJ maqhtai; peri; touvtou ejphrwvtwn aujtovn. 11kai; levgei aujtoi`": o}" a]n ajpoluvsh/ th;n gunai`ka aujtou` kai; gamhvsh/ a[llhn moica`tai ejpÆ aujthvn: 12kai; eja;n aujth; ajpoluvsasa to;n a[ndra aujth`" gamhvsh/ a[llon moica`tai. 13 Kai; prosevferon aujtw`/ paidiva i{na aujtw`n a{yhtai: oiJ de; maqhtai; ejpetivmhsan aujtoi`". 14ijdw;n de; oJ jIhsou`" hjganavkthsen kai; ei\pen aujtoi`": a[fete ta; paidiva e[rcesqai prov" me, mh; kwluvete aujtav, tw`n ga;r toiouvtwn ejsti;n hJ basileiva tou` qeou`. 15ajmh;n levgw uJmi`n, o}" a]n mh; devxhtai th;n basileivan tou` qeou` wJ" paidivon, ouj mh; eijsevlqh/ eij" aujthvn. 16kai; ejnagkalisavmeno" aujta; kateulovgei tiqei;" ta;" cei`ra" ejpÆ aujtav. 17 Kai; ejkporeuomevnou aujtou` eij" oJdo;n prosdramw;n ei|" kai; gonupethvsa" aujto;n ejphrwvta aujtovn: didavskale ajgaqev, tiv poihvsw i{na zwh;n aijwvnion klhronomhvswÉ 18oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtw`:/ tiv me levgei" ajgaqovnÉ oujdei;" ajgaqo;" eij mh; ei|" oJ qeov". 19ta;" ejntola;" oi\da": mh; foneuvsh/", mh; moiceuvsh/", mh; klevyh/", mh; yeudomarturhvsh/", mh; ajposterhvsh/", tivma to;n patevra sou kai; th;n mhtevra. 20oJ de; e[fh aujtw`:/ didavskale, tau`ta pavnta ejfulaxavmhn ejk neovthto" mou. 21oJ de; Ij hsou`" ejmblevya" aujtw`/ hjgavphsen aujto;n kai; ei\pen aujtw`:/ e{n se uJsterei`: u{page, o{sa e[cei" pwvlhson kai; do;" »toi`"¼ ptwcoi`", kai; e{xei" qhsauro;n ejn oujranw`,/ kai; deu`ro ajkolouvqei moi. 22oJ de; stugnavsa" ejpi; tw`/ lovgw/ ajph`lqen lupouvmeno": h\n ga;r e[cwn kthvmata pollav. 23 Kai; peribleyavmeno" oJ Ij hsou`" levgei toi`" maqhtai`" aujtou`: pw`" duskovlw" oiJ ta; crhvmata e[conte" eij" th;n basileivan tou` qeou` eijseleuvsontai. 24oiJ de; maqhtai; ejqambou`nto ejpi; toi`" lovgoi" aujtou`.

oJ de; jIhsou`" pavlin ajpokriqei;" levgei aujtoi`": tevkna, pw`" duvskolon ejstin eij" th;n basileivan tou` qeou` eijselqei`n: 25eujkopwvteron ejstin kavmhlon dia; »th`"¼ trumalia`" »th`"¼ rJafivdo" dielqei`n h] plouvsion eij" th;n basileivan tou` qeou` eijselqei`n. 26oiJ de; perissw`" ejxeplhvssonto levgonte" pro;" eJautouv": kai; tiv" duvnatai swqh`naiÉ 27 ejmblevya" aujtoi`" oJ Ij hsou`" levgei: para; ajnqrwvpoi" ajduvnaton, ajllÆ ouj para; qew`:/ pavnta ga;r dunata; para; tw`/ qew`./ 28 H [ rxato levgein oJ Pevtro" aujtw`:/ ijdou; hJmei`" ajfhvkamen pavnta kai; hjkolouqhvkamen soi. 29e[fh oJ Ij hsou`": ajmh;n levgw uJmi`n, oujdeiv" ejstin o}" ajfh`ken oijkivan h] ajdelfou;" h] ajdelfa;" h] mhtevra h] patevra h] tevkna h] ajgrou;" e{neken ejmou` kai; e{neken tou` eujaggelivou, 30eja;n mh; lavbh/ eJkatontaplasivona nu`n ejn tw`/ kairw`/ touvtw/ oijkiva" kai; ajdelfou;" kai; ajdelfa;" kai; mhtevra" kai; tevkna kai; ajgrou;" meta; diwgmw`n, kai; ejn tw`/ aijw`ni tw`/ ejrcomevnw/ zwh;n aijwvnion. 31polloi; de; e[sontai prw`toi e[scatoi kai; »oiJ¼ e[scatoi prw`toi. 32 \Hsan de; ejn th`/ oJdw`/ ajnabaivnonte" eij" IJ erosovluma, kai; h\n proavgwn aujtou;" oJ Ij hsou`", kai; ejqambou`nto, oiJ de; ajkolouqou`nte" ejfobou`nto. kai; paralabw;n pavlin tou;" dwvdeka h[rxato aujtoi`" levgein ta; mevllonta aujtw`/ sumbaivnein 33o{ti ijdou; ajnabaivnomen eij" IJ erosovluma, kai; oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou paradoqhvsetai toi`" ajrciereu`sin kai; toi`" grammateu`sin, kai; katakrinou`sin aujto;n qanavtw/ kai; paradwvsousin aujto;n toi`" e[qnesin 34kai; ejmpaivxousin aujtw`/ kai; ejmptuvsousin aujtw`/ kai; mastigwvsousin aujto;n kai; ajpoktenou`sin, kai; meta; trei`" hJmevra" ajnasthvsetai. 35 Kai; prosporeuvontai aujtw`/ jIavkwbo" kai; Ij wavnnh" oiJ uiJoi; Zebedaivou levgonte" aujtw`:/ didavskale, qevlomen i{na o} eja;n aijthvswmen se poihvsh/" hJmi`n. 36oJ de; ei\pen aujtoi`": tiv qevlete »me¼ poihvsw uJmi`nÉ 37oiJ de; ei\pan aujtw`:/ do;" hJmi`n i{na ei|" sou ejk dexiw`n kai; ei|" ejx ajristerw`n kaqivswmen ejn th`/ dovxh/ sou. 38oJ de; jIhsou`" ei\pen aujtoi`": oujk oi[date tiv aijtei`sqe. duvnasqe piei`n to; pothvrion o} ejgw; pivnw h] to; bavptisma o} ejgw; baptivzomai baptisqh`naiÉ 39oiJ de; ei\pan aujtw`:/ dunavmeqa. oJ de; jIhsou`" ei\pen aujtoi`": to; pothvrion o} ejgw; pivnw pivesqe kai; to; bavptisma o} ejgw; baptivzomai baptisqhvsesqe, 40 to; de; kaqivsai ejk dexiw`n mou h] ejx eujwnuvmwn oujk e[stin ejmo;n dou`nai, ajllÆ oi|" hJtoivmastai. 41Kai; ajkouvsante" oiJ devka h[rxanto ajganaktei`n peri; Ij akwvbou kai; Ij wavnnou. 42kai; proskalesavmeno"

aujtou;" oJ Ij hsou`" levgei aujtoi`": oi[date o{ti oiJ dokou`nte" a[rcein tw`n ejqnw`n katakurieuvousin aujtw`n kai; oiJ megavloi aujtw`n katexousiavzousin aujtw`n. 43oujc ou{tw" dev ejstin ejn uJmi`n, ajllÆ o}" a]n qevlh/ mevga" genevsqai ejn uJmi`n e[stai uJmw`n diavkono", 44kai; o}" a]n qevlh/ ejn uJmi`n ei\nai prw`to" e[stai pavntwn dou`lo": 45kai; ga;r oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou oujk h\lqen diakonhqh`nai ajlla; diakonh`sai kai; dou`nai th;n yuch;n aujtou` luvtron ajnti; pollw`n. 46 Kai; e[rcontai eij" Ij ericwv. Kai; ejkporeuomevnou aujtou` ajpo; jIericw; kai; tw`n maqhtw`n aujtou` kai; o[clou iJkanou` oJ uiJo" ; Timaivou Bartimai`o", tuflo;" prosaivth", ejkavqhto para; th;n oJdovn. 47kai; ajkouvsa" o{ti jIhsou`" oJ Nazarhnov" ejstin h[rxato kravzein kai; levgein: uiJe; Daui;d Ij hsou`, ejlevhson me. 48kai; ejpetivmwn aujtw`/ polloi; i{na siwphvsh/: oJ de; pollw`/ ma`llon e[krazen: uiJe; Dauivd, ejlevhson me. 49 kai; sta;" oJ jIhsou`" ei\pen: fwnhvsate aujtovn. kai; fwnou`sin to;n tuflo;n levgonte" aujtw`:/ qavrsei, e[geire, fwnei` se. 50oJ de; ajpobalw;n to; iJmavtion aujtou` ajnaphdhvsa" h\lqen pro;" to;n Ij hsou`n. 51kai; ajpokriqei;" aujtw`/ oJ Ij hsou`" ei\pen: tiv soi qevlei" poihvswÉ oJ de; tuflo;" ei\pen aujtw`:/ rJabbouniv, i{na ajnablevyw. 52kai; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtw`:/ u{page, hJ pivsti" sou sevswken se. kai; eujqu;" ajnevbleyen kai; hjkolouvqei aujtw`/ ejn th`/ oJdw`./ 11 Kai; o{te ejggivzousin eij" IJ erosovluma eij" Bhqfagh; kai; Bhqanivan pro;" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n, ajpostevllei duvo tw`n maqhtw`n aujtou` 2kai; levgei aujtoi`": uJpavgete eij" th;n kwvmhn th;n katevnanti uJmw`n, kai; eujqu;" eijsporeuovmenoi eij" aujth;n euJrhvsete pw`lon dedemevnon ejfÆ o}n oujdei;" ou[pw ajnqrwvpwn ejkavqisen: luvsate aujto;n kai; fevrete. 3kai; ejavn ti" uJmi`n ei[ph/: tiv poiei`te tou`toÉ ei[pate: oJ kuvrio" aujtou` creivan e[cei, kai; eujqu;" aujto;n ajpostevllei pavlin w|de. 4 kai; ajph`lqon kai; eu|ron pw`lon dedemevnon pro;" quvran e[xw ejpi; tou` ajmfovdou kai; luvousin aujtovn. 5kaiv tine" tw`n ejkei` eJsthkovtwn e[legon aujtoi`": tiv poiei`te luvonte" to;n pw`lonÉ 6oiJ de; ei\pan aujtoi`" kaqw;" ei\pen oJ Ij hsou`", kai; ajfh`kan aujtouv". 7kai; fevrousin to;n pw`lon pro;" to;n Ij hsou`n kai; ejpibavllousin aujtw`/ ta; iJmavtia aujtw`n, kai; ejkavqisen ejpÆ aujtovn. 8kai; polloi; ta; iJmavtia aujtw`n e[strwsan eij" th;n oJdovn, a[lloi de; stibavda" kovyante" ejk tw`n ajgrw`n. 9kai; oiJ proavgonte" kai; oiJ ajkolouqou`nte" e[krazon: wJsannav:

eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn ojnovmati kurivou: 10 eujloghmevnh hJ ejrcomevnh basileiva tou` patro;" hJmw`n Dauivd: wJsanna; ejn toi`" uJyivstoi". 11Kai; eijsh`lqen eij" IJ erosovluma eij" to; iJero;n kai; peribleyavmeno" pavnta, ojyiva" h[dh ou[sh" th`" w{ra", ejxh`lqen eij" Bhqanivan meta; tw`n dwvdeka. 12 Kai; th`/ ejpauvrion ejxelqovntwn aujtw`n ajpo; Bhqaniva" ejpeivnasen. 13 kai; ijdw;n sukh`n ajpo; makrovqen e[cousan fuvlla h\lqen, eij a[ra ti euJrhvsei ejn aujth`,/ kai; ejlqw;n ejpÆ aujth;n oujde;n eu|ren eij mh; fuvlla: oJ ga;r kairo;" oujk h\n suvkwn. 14kai; ajpokriqei;" ei\pen aujth`:/ mhkevti eij" to;n aijw`na ejk sou` mhdei;" karpo;n favgoi. kai; h[kouon oiJ maqhtai; aujtou`. 15 Kai; e[rcontai eij" JIerosovluma. Kai; eijselqw;n eij" to; iJero;n h[rxato ejkbavllein tou;" pwlou`nta" kai; tou;" ajgoravzonta" ejn tw`/ iJerw`,/ kai; ta;" trapevza" tw`n kollubistw`n kai; ta;" kaqevdra" tw`n pwlouvntwn ta;" peristera;" katevstreyen, 16kai; oujk h[fien i{na ti" dienevgkh/ skeu`o" dia; tou` iJerou`. 17kai; ejdivdasken kai; e[legen aujtoi`": ouj gevgraptai o{ti oJ oi\ko" mou oi\ko" proseuch`" klhqhvsetai pa`sin toi`" e[qnesinÉ uJmei`" de; pepoihvkate aujto;n sphvlaion lh/stw`n. 18 Kai; h[kousan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" kai; ejzhvtoun pw`" aujto;n ajpolevswsin: ejfobou`nto ga;r aujtovn, pa`" ga;r oJ o[clo" ejxeplhvsseto ejpi; th`/ didach`/ aujtou`. 19Kai; o{tan ojye; ejgevneto, ejxeporeuvonto e[xw th`" povlew". 20 Kai; paraporeuovmenoi prwi;Ÿ ei\don th;n sukh`n ejxhrammevnhn ejk rJizw`n. 21kai; ajnamnhsqei;" oJ Pevtro" levgei aujtw`:/ rJabbiv, i[de hJ sukh` h}n kathravsw ejxhvrantai. 22kai; ajpokriqei;" oJ jIhsou`" levgei aujtoi`": e[cete pivstin qeou`. 23ajmh;n levgw uJmi`n o{ti o}" a]n ei[ph/ tw`/ o[rei touvtw/: a[rqhti kai; blhvqhti eij" th;n qavlassan, kai; mh; diakriqh`/ ejn th`/ kardiva/ aujtou` ajlla; pisteuvh/ o{ti o} lalei` givnetai, e[stai aujtw`./ 24dia; tou`to levgw uJmi`n, pavnta o{sa proseuvcesqe kai; aijtei`sqe, pisteuvete o{ti ejlavbete, kai; e[stai uJmi`n. 25Kai; o{tan sthvkete proseucovmenoi, ajfivete ei[ ti e[cete katav tino", i{na kai; oJ path;r uJmw`n oJ ejn toi`" oujranoi`" ajfh`/ uJmi`n ta; paraptwvmata uJmw`n.

27

Kai; e[rcontai pavlin eij" IJ erosovluma. kai; ejn tw`/ iJerw`/ peripatou`nto" aujtou` e[rcontai pro;" aujto;n oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" kai; oiJ presbuvteroi 28kai; e[legon aujtw`:/ ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiei`"É h] tiv" soi e[dwken th;n ejxousivan tauvthn i{na tau`ta poih`" / É 29oJ de; jIhsou`" ei\pen aujtoi`": ejperwthvsw uJma`" e{na lovgon, kai; ajpokrivqhte moi kai; ejrw` uJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`: 30to; bavptisma to; jIwavnnou ejx oujranou` h\n h] ejx ajnqrwvpwnÉ ajpokrivqhte moi. 31kai; dielogivzonto pro;" eJautou;" levgonte": eja;n ei[pwmen: ejx oujranou`, ejrei`: dia; tiv »ou\n¼ oujk ejpisteuvsate aujtw`É/ 32ajlla; ei[pwmen: ejx ajnqrwvpwnÉ- ejfobou`nto to;n o[clon: a{pante" ga;r ei\con to;n Ij wavnnhn o[ntw" o{ti profhvth" h\n. 33kai; ajpokriqevnte" tw`/ jIhsou` levgousin: oujk oi[damen. kai; oJ Ij hsou`" levgei aujtoi`": oujde; ejgw; levgw uJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`. 12 Kai; h[rxato aujtoi`" ejn parabolai`" lalei`n: ajmpelw`na a[nqrwpo" ejfuvteusen kai; perievqhken fragmo;n kai; w[ruxen uJpolhvnion kai; wj/kodovmhsen puvrgon kai; ejxevdeto aujto;n gewrgoi`" kai; ajpedhvmhsen. 2kai; ajpevsteilen pro;" tou;" gewrgou;" tw`/ kairw`/ dou`lon i{na para; tw`n gewrgw`n lavbh/ ajpo; tw`n karpw`n tou` ajmpelw`no": 3kai; labovnte" aujto;n e[deiran kai; ajpevsteilan kenovn. 4kai; pavlin ajpevsteilen pro;" aujtou;" a[llon dou`lon: kakei`non ejkefalivwsan kai; hjtivmasan. 5kai; a[llon ajpevsteilen: kakei`non ajpevkteinan, kai; pollou;" a[llou", ou}" me;n devronte", ou}" de; ajpoktevnnonte". 6e[ti e{na ei\cen uiJo;n ajgaphtovn: ajpevsteilen aujto;n e[scaton pro;" aujtou;" levgwn o{ti ejntraphvsontai to;n uiJovn mou. 7ejkei`noi de; oiJ gewrgoi; pro;" eJautou;" ei\pan o{ti ou|to" ejstin oJ klhronovmo": deu`te ajpokteivnwmen aujtovn, kai; hJmw`n e[stai hJ klhronomiva. 8kai; labovnte" ajpevkteinan aujto;n kai; ejxevbalon aujto;n e[xw tou` ajmpelw`no". 9tiv »ou\n¼ poihvsei oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no"É ejleuvsetai kai; ajpolevsei tou;" gewrgou;" kai; dwvsei to;n ajmpelw`na a[lloi". 10oujde; th;n grafh;n tauvthn ajnevgnwte: livqon o}n ajpedokivmasan oiJ oijkodomou`nte", ou|to" ejgenhvqh eij" kefalh;n gwniva": 11 para; kurivou ejgevneto au{th kai; e[stin qaumasth; ejn ojfqalmoi`" hJmw`nÉ 12 Kai; ejzhvtoun aujto;n krath`sai, kai; ejfobhvqhsan to;n o[clon, e[gnwsan ga;r o{ti pro;" aujtou;" th;n parabolh;n ei\pen. kai; ajfevnte" aujto;n ajph`lqon.

13

Kai; ajpostevllousin pro;" aujtovn tina" tw`n Farisaivwn kai; tw`n H J rw/dianw`n i{na aujto;n ajgreuvswsin lovgw/. 14kai; ejlqovnte" levgousin aujtw`:/ didavskale, oi[damen o{ti ajlhqh;" ei\ kai; ouj mevlei soi peri; oujdenov": ouj ga;r blevpei" eij" provswpon ajnqrwvpwn, ajllÆ ejpÆ ajlhqeiva" th;n oJdo;n tou` qeou` didavskei": e[xestin dou`nai kh`nson Kaivsari h] ou[É dw`men h] mh; dw`menÉ 15oJ de; eijdw;" aujtw`n th;n uJpovkrisin ei\pen aujtoi`": tiv me peiravzeteÉ fevrete moi dhnavrion i{na i[dw. 16oiJ de; h[negkan. kai; levgei aujtoi`": tivno" hJ eijkw;n au{th kai; hJ ejpigrafhvÉ oiJ de; ei\pan aujtw`:/ Kaivsaro". 17oJ de; Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": ta; Kaivsaro" ajpovdote Kaivsari kai; ta; tou` qeou` tw`/ qew`./ kai; ejxeqauvmazon ejpÆ aujtw`./ 18 Kai; e[rcontai Saddoukai`oi pro;" aujtovn, oi{tine" levgousin ajnavstasin mh; ei\nai, kai; ejphrwvtwn aujto;n levgonte": 19didavskale, Mwu>sh`" e[grayen hJmi`n o{ti ejavn tino" ajdelfo;" ajpoqavnh/ kai; katalivph/ gunai`ka kai; mh; ajfh`/ tevknon, i{na lavbh/ oJ ajdelfo;" aujtou` th;n gunai`ka kai; ejxanasthvsh/ spevrma tw`/ ajdelfw`/ aujtou`. 20eJpta; ajdelfoi; h\san: kai; oJ prw`to" e[laben gunai`ka kai; ajpoqnhvs / kwn oujk 21 ajfh`ken spevrma: kai; oJ deuvtero" e[laben aujth;n kai; ajpevqanen mh; katalipw;n spevrma: kai; oJ trivto" wJsauvtw": 22kai; oiJ eJpta; oujk ajfh`kan spevrma. e[scaton pavntwn kai; hJ gunh; ajpevqanen. 23ejn th`/ ajnastavsei »o{tan ajnastw`sin¼ tivno" aujtw`n e[stai gunhvÉ oiJ ga;r eJpta; e[scon aujth;n gunai`ka. 24e[fh aujtoi`" oJ Ij hsou`": ouj dia; tou`to plana`sqe mh; eijdovte" ta;" grafa;" mhde; th;n duvnamin tou` qeou`É 25 o{tan ga;r ejk nekrw`n ajnastw`sin ou[te gamou`sin ou[te gamivzontai, ajllÆ eijsi;n wJ" a[ggeloi ejn toi`" oujranoi`". 26peri; de; tw`n nekrw`n o{ti ejgeivrontai oujk ajnevgnwte ejn th`/ bivblw/ Mwu>sevw" ejpi; tou` bavtou pw`" ei\pen aujtw`/ oJ qeo;" levgwn: ejgw; oJ qeo;" A j braa;m kai; »oJ¼ qeo;" 27 jIsaa;k kai; »oJ¼ qeo;" jIakwvbÉ oujk e[stin qeo;" nekrw`n ajlla; zwvntwn: polu; plana`sqe. 28 Kai; proselqw;n ei|" tw`n grammatevwn ajkouvsa" aujtw`n suzhtouvntwn, ijdw;n o{ti kalw`" ajpekrivqh aujtoi`" ejphrwvthsen aujtovn: poiva ejsti;n ejntolh; prwvth pavntwnÉ 29ajpekrivqh oJ Ij hsou`" o{ti prwvth ejstivn: a[koue, jIsrahvl, kuvrio" oJ qeo;" hJmw`n kuvrio" ei|" ejstin, 30 kai; ajgaphvsei" kuvrion to;n qeovn sou ejx o{lh" th`" kardiva" sou kai; ejx o{lh" th`" yuch`" sou kai; ejx o{lh" th`" dianoiva" sou kai; ejx

o{lh" th`" ijscuvo" sou. 31deutevra au{th: ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ" seautovn. meivzwn touvtwn a[llh ejntolh; oujk e[stin. 32kai; ei\pen aujtw`/ oJ grammateuv": kalw`", didavskale, ejpÆ ajlhqeiva" ei\pe" o{ti ei|" ejstin kai; oujk e[stin a[llo" plh;n aujtou`: 33kai; to; ajgapa`n aujto;n ejx o{lh" th`" kardiva" kai; ejx o{lh" th`" sunevsew" kai; ejx o{lh" th`" ijscuvo" kai; to; ajgapa`n to;n plhsivon wJ" eJauto;n perissovteron ejstin pavntwn tw`n oJlokautwmavtwn kai; qusiw`n. 34kai; oJ jIhsou`" ijdw;n »aujto;n¼ o{ti nounecw`" ajpekrivqh ei\pen aujtw`:/ ouj makra;n ei\ ajpo; th`" basileiva" tou` qeou`. kai; oujdei;" oujkevti ejtovlma aujto;n ejperwth`sai. 35 Kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" e[legen didavskwn ejn tw`/ iJerw`:/ pw`" levgousin oiJ grammatei`" o{ti oJ cristo;" uiJo" ; Dauivd ejstinÉ 36aujto;" Daui;d ei\pen ejn tw`/ pneuvmati tw`/ aJgivw:/ ei\pen kuvrio" tw`/ kurivw/ mou: kavqou ejk dexiw`n mou, e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpokavtw tw`n podw`n sou. 37 aujto;" Daui;d levgei aujto;n kuvrion, kai; povqen aujtou` ejstin uiJo" v É Kai; »oJ¼ polu;" o[clo" h[kouen aujtou` hJdevw". 38 Kai; ejn th`/ didach`/ aujtou` e[legen: blevpete ajpo; tw`n grammatevwn tw`n qelovntwn ejn stolai`" peripatei`n kai; ajspasmou;" ejn tai`" ajgorai`" 39kai; prwtokaqedriva" ejn tai`" sunagwgai`" kai; prwtoklisiva" ejn toi`" deivpnoi", 40oiJ katesqivonte" ta;" oijkiva" tw`n chrw`n kai; profavsei makra; proseucovmenoi: ou|toi lhvmyontai perissovteron krivma. 41 Kai; kaqivsa" katevnanti tou` gazofulakivou ejqewvrei pw`" oJ o[clo" bavllei calko;n eij" to; gazofulavkion. kai; polloi; plouvsioi e[ballon pollav: 42kai; ejlqou`sa miva chvra ptwch; e[balen lepta; duvo, o{ ejstin kodravnth". 43kai; proskalesavmeno" tou;" maqhta;" aujtou` ei\pen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti hJ chvra au{th hJ ptwch; plei`on pavntwn e[balen tw`n ballovntwn eij" to; gazofulavkion: 44pavnte" ga;r ejk tou` perisseuvonto" aujtoi`" e[balon, au{th de; ejk th`" uJsterhvsew" aujth`" pavnta o{sa ei\cen e[balen o{lon to;n bivon aujth`". 13 Kai; ejkporeuomevnou aujtou` ejk tou` iJerou` levgei aujtw`/ ei|" tw`n maqhtw`n aujtou`: didavskale, i[de potapoi; livqoi kai; potapai; oijkodomaiv. 2kai; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtw`:/ blevpei" tauvta" ta;"

megavla" oijkodomav"É ouj mh; ajfeqh`/ w|de livqo" ejpi; livqon o}" ouj mh; kataluqh`./ 3 Kai; kaqhmevnou aujtou` eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n katevnanti tou` iJerou` ejphrwvta aujto;n katÆ ijdivan Pevtro" kai; Ij avkwbo" kai; 4 Ij wavnnh" kai; A j ndreva": eijpo;n hJmi`n, povte tau`ta e[stai kai; tiv to; shmei`on o{tan mevllh/ tau`ta suntelei`sqai pavntaÉ 5oJ de; Ij hsou`" h[rxato levgein aujtoi`": blevpete mhv ti" uJma`" planhvsh/: 6polloi; ejleuvsontai ejpi; tw`/ ojnovmati mou levgonte" o{ti ejgwv eijmi, kai; pollou;" planhvsousin. 7o{tan de; ajkouvshte polevmou" kai; ajkoa;" polevmwn, mh; qroei`sqe: dei` genevsqai, ajllÆ ou[pw to; tevlo". 8ejgerqhvsetai ga;r e[qno" ejpÆ e[qno" kai; basileiva ejpi; basileivan, e[sontai seismoi; kata; tovpou", e[sontai limoiv: ajrch; wjdivnwn tau`ta. 9Blevpete de; uJmei`" eJautouv": paradwvsousin uJma`" eij" sunevdria kai; eij" sunagwga;" darhvsesqe kai; ejpi; hJgemovnwn kai; basilevwn staqhvsesqe e{neken ejmou` eij" martuvrion aujtoi`". 10kai; eij" pavnta ta; e[qnh prw`ton dei` khrucqh`nai to; eujaggevlion. 11kai; o{tan a[gwsin uJma`" paradidovnte", mh; promerimna`te tiv lalhvshte, ajllÆ o} eja;n doqh`/ uJmi`n ejn ejkeivnh/ th`/ w{ra/ tou`to lalei`te: ouj gavr ejste uJmei`" oiJ lalou`nte" ajlla; to; pneu`ma to; a{gion. 12kai; paradwvsei ajdelfo;" ajdelfo;n eij" qavnaton kai; path;r tevknon, kai; ejpanasthvsontai tevkna ejpi; gonei`" kai; qanatwvsousin aujtouv": 13kai; e[sesqe misouvmenoi uJpo; pavntwn dia; to; o[noma mou. oJ de; uJpomeivna" eij" tevlo" ou|to" swqhvsetai. 14 {Otan de; i[dhte to; bdevlugma th`" ejrhmwvsew" eJsthkovta o{pou ouj dei`, oJ ajnaginwvskwn noeivtw, tovte oiJ ejn th`/ Ij oudaiva/ feugevtwsan eij" ta; o[rh, 15oJ »de;¼ ejpi; tou` dwvmato" mh; katabavtw mhde; eijselqavtw a\rai ti ejk th`" oijkiva" aujtou`, 16kai; oJ eij" to;n ajgro;n mh; ejpistreyavtw eij" ta; ojpivsw a\rai to; iJmavtion aujtou`. 17oujai; de; tai`" ejn gastri; ejcouvsai" kai; tai`" qhlazouvsai" ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai". 18proseuvcesqe de; i{na mh; gevnhtai ceimw`no": 19e[sontai ga;r aiJ hJmevrai ejkei`nai qli`yi" oi{a ouj gevgonen toiauvth ajpÆ ajrch`" ktivsew" h}n e[ktisen oJ qeo;" e{w" tou` nu`n kai; ouj mh; gevnhtai. 20kai; eij mh; ejkolovbwsen kuvrio" ta;" hJmevra", oujk a]n ejswvqh pa`sa savrx: ajlla; dia; tou;" ejklektou;" ou}" ejxelevxato ejkolovbwsen ta;" hJmevra". 21Kai; tovte ejavn ti" uJmi`n ei[ph/: i[de w|de oJ cristov", i[de ejkei`, mh; pisteuvete: 22ejgerqhvsontai ga;r yeudovcristoi kai; yeudoprofh`tai kai; dwvsousin shmei`a kai; tevrata pro;" to; ajpoplana`n, eij dunatovn, tou;" ejklektouv". 23uJmei`" de;

blevpete: proeivrhka uJmi`n pavnta. 24 A j lla; ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai" meta; th;n qli`yin ejkeivnhn oJ h{lio" skotisqhvsetai, kai; hJ selhvnh ouj dwvsei to; fevggo" aujth`", 25 kai; oiJ ajstevre" e[sontai ejk tou` oujranou` pivptonte", kai; aiJ dunavmei" aiJ ejn toi`" oujranoi`" saleuqhvsontai. 26 kai; tovte o[yontai to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou ejrcovmenon ejn nefevlai" meta; dunavmew" pollh`" kai; dovxh". 27kai; tovte ajpostelei` tou;" ajggevlou" kai; ejpisunavxei tou;" ejklektou;" »aujtou`¼ ejk tw`n tessavrwn ajnevmwn ajpÆ a[krou gh`" e{w" a[krou oujranou`. 28 A j po; de; th`" sukh`" mavqete th;n parabolhvn: o{tan h[dh oJ klavdo" aujth`" aJpalo;" gevnhtai kai; ejkfuvh/ ta; fuvlla, ginwvskete o{ti ejggu;" to; qevro" ejstivn: 29ou{tw" kai; uJmei`", o{tan i[dhte tau`ta ginovmena, ginwvskete o{ti ejgguv" ejstin ejpi; quvrai". 30 A j mh;n levgw uJmi`n o{ti ouj mh; parevlqh/ hJ genea; au{th mevcri" ou| tau`ta pavnta gevnhtai. 31oJ oujrano;" kai; hJ gh` pareleuvsontai, oiJ de; lovgoi mou ouj mh; pareleuvsontai. 32 Peri; de; th`" hJmevra" ejkeivnh" h] th`" w{ra" oujdei;" oi\den, oujde; oiJ a[ggeloi ejn oujranw`/ oujde; oJ uiJo" v , eij mh; oJ pathvr. 33Blevpete, ajgrupnei`te: oujk oi[date ga;r povte oJ kairov" ejstin. 34 JW" a[nqrwpo" ajpovdhmo" ajfei;" th;n oijkivan aujtou` kai; dou;" toi`" douvloi" aujtou` th;n ejxousivan eJkavstw/ to; e[rgon aujtou` kai; tw`/ qurwrw`/ ejneteivlato i{na grhgorh`./ 35grhgorei`te ou\n: oujk oi[date ga;r povte oJ kuvrio" th`" oijkiva" e[rcetai, h] ojye; h] mesonuvktion h] ajlektorofwniva" h] prwiv,Ÿ 36 mh; ejlqw;n ejxaivfnh" eu{rh/ uJma`" kaqeuvdonta". 37o} de; uJmi`n levgw pa`sin levgw, grhgorei`te. 14 \Hn de; to; pavsca kai; ta; a[zuma meta; duvo hJmevra". kai; ejzhvtoun oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" pw`" aujto;n ejn dovlw/ krathvsante" ajpokteivnwsin: 2e[legon gavr: mh; ejn th`/ eJorth`,/ mhvpote e[stai qovrubo" tou` laou`. 3 Kai; o[nto" aujtou` ejn Bhqaniva/ ejn th`/ oijkiva/ Sivmwno" tou` leprou`, katakeimevnou aujtou` h\lqen gunh; e[cousa ajlavbastron muvrou navrdou pistikh`" polutelou`", suntrivyasa th;n ajlavbastron katevceen aujtou` th`" kefalh`". 4h\san dev tine" ajganaktou`nte" pro;" eJautouv": eij" tiv hJ ajpwvleia au{th tou` muvrou gevgonenÉ 5hjduvnato ga;r tou`to to; muvron praqh`nai ejpavnw dhnarivwn triakosivwn kai; doqh`nai toi`" ptwcoi`": kai; ejnebrimw`nto aujth`./ 6oJ de; Ij hsou`" ei\pen: a[fete

aujthvn: tiv aujth`/ kovpou" parevceteÉ kalo;n e[rgon hjrgavsato ejn ejmoiv. 7 pavntote ga;r tou;" ptwcou;" e[cete meqÆ eJautw`n kai; o{tan qevlhte duvnasqe aujtoi`" eu\ poih`sai, ejme; de; ouj pavntote e[cete. 8o} e[scen ejpoivhsen: proevlaben murivsai to; sw`ma mou eij" to;n ejntafiasmovn. 9 ajmh;n de; levgw uJmi`n, o{pou eja;n khrucqh`/ to; eujaggevlion eij" o{lon to;n kovsmon, kai; o} ejpoivhsen au{th lalhqhvsetai eij" mnhmovsunon aujth`". 10 Kai; Ij ouvda" jIskariw;q oJ ei|" tw`n dwvdeka ajph`lqen pro;" tou;" ajrcierei`" i{na aujto;n paradoi` aujtoi`". 11oiJ de; ajkouvsante" ejcavrhsan kai; ejphggeivlanto aujtw`/ ajrguvrion dou`nai. kai; ejzhvtei pw`" aujto;n eujkaivrw" paradoi`. 12 Kai; th`/ prwvth/ hJmevra/ tw`n ajzuvmwn, o{te to; pavsca e[quon, levgousin aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou`: pou` qevlei" ajpelqovnte" eJtoimavswmen i{na favgh/" to; pavscaÉ 13kai; ajpostevllei duvo tw`n maqhtw`n aujtou` kai; levgei aujtoi`": uJpavgete eij" th;n povlin, kai; ajpanthvsei uJmi`n a[nqrwpo" keravmion u{dato" bastavzwn: ajkolouqhvsate aujtw`/ 14kai; o{pou eja;n eijsevlqh/ ei[pate tw`/ oijkodespovth/ o{ti oJ didavskalo" levgei: pou` ejstin to; katavluma mou o{pou to; pavsca meta; tw`n maqhtw`n mou favgwÉ 15kai; aujto;" uJmi`n deivxei ajnavgaion mevga ejstrwmevnon e{toimon: kai; ejkei` eJtoimavsate hJmi`n. 16kai; ejxh`lqon oiJ maqhtai; kai; h\lqon eij" th;n povlin kai; eu|ron kaqw;" ei\pen aujtoi`" kai; hJtoivmasan to; pavsca. 17Kai; ojyiva" genomevnh" e[rcetai meta; tw`n dwvdeka. 18kai; ajnakeimevnwn aujtw`n kai; ejsqiovntwn oJ Ij hsou`" ei\pen: ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ei|" ejx uJmw`n paradwvsei me oJ ejsqivwn metÆ ejmou`. 19h[rxanto lupei`sqai kai; levgein aujtw`/ ei|" kata; ei|": mhvti ejgwvÉ 20oJ de; ei\pen aujtoi`": ei|" tw`n dwvdeka, oJ ejmbaptovmeno" metÆ ejmou` eij" to; truvblion. 21o{ti oJ me;n uiJo" ; tou` ajnqrwvpou uJpavgei kaqw;" gevgraptai peri; aujtou`, oujai; de; tw`/ ajnqrwvpw/ ejkeivnw/ diÆ ou| oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou paradivdotai: kalo;n aujtw`/ eij oujk ejgennhvqh oJ a[nqrwpo" ejkei`no". 22 Kai; ejsqiovntwn aujtw`n labw;n a[rton eujloghvsa" e[klasen kai; e[dwken aujtoi`" kai; ei\pen: lavbete, tou`to ejstin to; sw`ma mou. 23kai; labw;n pothvrion eujcaristhvsa" e[dwken aujtoi`", kai; e[pion ejx aujtou` pavnte". 24kai; ei\pen aujtoi`": tou`to ejstin to; ai|ma mou th`" diaqhvkh" to; ejkcunnovmenon uJpe;r pollw`n. 25ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oujkevti ouj mh; pivw ejk tou` genhvmato" th`" ajmpevlou e{w" th`" hJmevra" ejkeivnh" o{tan aujto; pivnw kaino;n ejn th`/ basileiva/ tou` qeou`. 26Kai; uJmnhvsante"

ejxh`lqon eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n. 27 kai; levgei aujtoi`" oJ jIhsou`" o{ti pavnte" skandalisqhvsesqe, o{ti gevgraptai: patavxw to;n poimevna, kai; ta; provbata diaskorpisqhvsontai. 28 ajlla; meta; to; ejgerqh`nai me proavxw uJma`" eij" th;n Galilaivan. 29oJ de; Pevtro" e[fh aujtw`:/ eij kai; pavnte" skandalisqhvsontai, ajllÆ oujk ejgwv. 30kai; levgei aujtw`/ oJ jIhsou`": ajmh;n levgw soi o{ti su; shvmeron tauvth/ th`/ nukti; pri;n h] di;" ajlevktora fwnh`sai triv" me ajparnhvsh/. 31oJ de; ejkperissw`" ejlavlei: eja;n devh/ me sunapoqanei`n soi, ouj mhv se ajparnhvsomai. wJsauvtw" de; kai; pavnte" e[legon. 32 Kai; e[rcontai eij" cwrivon ou| to; o[noma Geqshmani; kai; levgei toi`" maqhtai`" aujtou`: kaqivsate w|de e{w" proseuvxwmai. 33kai; paralambavnei to;n Pevtron kai; »to;n¼ Ij avkwbon kai; »to;n¼ Ij wavnnhn metÆ aujtou` kai; h[rxato ejkqambei`sqai kai; ajdhmonei`n 34kai; levgei aujtoi`": perivlupo" ejstin hJ yuchv mou e{w" qanavtou: meivnate w|de kai; grhgorei`te. 35kai; proelqw;n mikro;n e[pipten ejpi; th`" gh`" kai; proshuvceto i{na eij dunatovn ejstin parevlqh/ ajpÆ aujtou` hJ w{ra, 36kai; e[legen: ajbba oJ pathvr, pavnta dunatav soi: parevnegke to; pothvrion tou`to ajpÆ ejmou`: ajllÆ ouj tiv ejgw; qevlw ajlla; tiv suv. 37kai; e[rcetai kai; euJrivskei aujtou;" kaqeuvdonta", kai; levgei tw`/ Pevtrw/: Sivmwn, kaqeuvdei"É oujk i[scusa" mivan w{ran grhgorh`saiÉ 38grhgorei`te kai; proseuvcesqe, i{na mh; e[lqhte eij" peirasmovn: to; me;n pneu`ma provqumon hJ de; sa;rx ajsqenhv". 39kai; pavlin ajpelqw;n proshuvxato to;n aujto;n lovgon eijpwvn. 40kai; pavlin ejlqw;n eu|ren aujtou;" kaqeuvdonta", h\san ga;r aujtw`n oiJ ojfqalmoi; katabarunovmenoi, kai; oujk h[d/ eisan tiv ajpokriqw`sin aujtw`./ 41kai; e[rcetai to; trivton kai; levgei aujtoi`": kaqeuvdete to; loipo;n kai; ajnapauvesqe: ajpevcei: h\lqen hJ w{ra, ijdou; paradivdotai oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou eij" ta;" cei`ra" tw`n aJmartwlw`n. 42 ejgeivresqe a[gwmen: ijdou; oJ paradidouv" me h[ggiken. 43 Kai; eujqu;" e[ti aujtou` lalou`nto" paragivnetai Ij ouvda" ei|" tw`n dwvdeka kai; metÆ aujtou` o[clo" meta; macairw`n kai; xuvlwn para; tw`n ajrcierevwn kai; tw`n grammatevwn kai; tw`n presbutevrwn. 44dedwvkei de; oJ paradidou;" aujto;n suvsshmon aujtoi`" levgwn: o}n a]n filhvsw aujtov" ejstin, krathvsate aujto;n kai; ajpavgete ajsfalw`". 45kai; ejlqw;n eujqu;" proselqw;n aujtw`/ levgei: rJabbiv, kai; katefivlhsen aujtovn: 46oiJ de;

ejpevbalon ta;" cei`ra" aujtw`/ kai; ejkravthsan aujtovn. 47ei|" dev »ti"¼ tw`n paresthkovtwn spasavmeno" th;n mavcairan e[paisen to;n dou`lon tou` ajrcierevw" kai; ajfei`len aujtou` to; wjtavrion. 48Kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": wJ" ejpi; lh/sth;n ejxhvlqate meta; macairw`n kai; xuvlwn sullabei`n meÉ 49kaqÆ hJmevran h[mhn pro;" uJma`" ejn tw`/ iJerw`/ didavskwn kai; oujk ejkrathvsate me: ajllÆ i{na plhrwqw`sin aiJ grafaiv. 50 Kai; ajfevnte" aujto;n e[fugon pavnte". 51 kai; neanivsko" ti" sunhkolouvqei aujtw`/ peribeblhmevno" sindovna ejpi; gumnou`, kai; kratou`sin aujtovn: 52oJ de; katalipw;n th;n sindovna gumno;" e[fugen. 53 Kai; ajphvgagon to;n Ij hsou`n pro;" to;n ajrciereva, kai; sunevrcontai pavnte" oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi kai; oiJ grammatei`". 54kai; oJ Pevtro" ajpo; makrovqen hjkolouvqhsen aujtw`/ e{w" e[sw eij" th;n aujlh;n tou` ajrcierevw" kai; h\n sugkaqhvmeno" meta; tw`n uJphretw`n kai; qermainovmeno" pro;" to; fw`". 55OiJ de; ajrcierei`" kai; o{lon to; sunevdrion ejzhvtoun kata; tou` Ij hsou` marturivan eij" to; 56 polloi; ga;r qanatw`sai aujtovn, kai; oujc hJurv iskon: 57 ejyeudomartuvroun katÆ aujtou`, kai; i[sai aiJ marturivai oujk h\san. kaiv tine" ajnastavnte" ejyeudomartuvroun katÆ aujtou` levgonte" 58o{ti hJmei`" hjkouvsamen aujtou` levgonto" o{ti ejgw; kataluvsw to;n nao;n tou`ton to;n ceiropoivhton kai; dia; triw`n hJmerw`n a[llon ajceiropoivhton oijkodomhvsw. 59kai; oujde; ou{tw" i[sh h\n hJ marturiva aujtw`n. 60kai; ajnasta;" oJ ajrciereu;" eij" mevson ejphrwvthsen to;n Ij hsou`n levgwn: oujk ajpokrivnh/ oujde;n tiv ou|toi sou katamarturou`sinÉ 61 oJ de; ejsiwvpa kai; oujk ajpekrivnato oujdevn. pavlin oJ ajrciereu;" ejphrwvta aujto;n kai; levgei aujtw`:/ su; ei\ oJ cristo;" oJ uiJo" ; tou` 62 eujloghtou`É oJ de; Ij hsou`" ei\pen: ejgwv eijmi, kai; o[yesqe to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou ejk dexiw`n kaqhvmenon th`" dunavmew" kai; ejrcovmenon meta; tw`n nefelw`n tou` oujranou`. 63 oJ de; ajrciereu;" diarrhvxa" tou;" citw`na" aujtou` levgei: tiv e[ti creivan e[comen martuvrwnÉ 64hjkouvsate th`" blasfhmiva": tiv uJmi`n faivnetaiÉ oiJ de; pavnte" katevkrinan aujto;n e[nocon ei\nai qanavtou. 65 Kai; h[rxanto tine" ejmptuvein aujtw`/ kai; perikaluvptein aujtou` to; provswpon kai; kolafivzein aujto;n kai; levgein aujtw`:/ profhvteuson, kai; oiJ uJphrevtai rJapivsmasin aujto;n e[labon.

66

Kai; o[nto" tou` Pevtrou kavtw ejn th`/ aujlh`/ e[rcetai miva tw`n paidiskw`n tou` ajrcierevw" 67kai; ijdou`sa to;n Pevtron qermainovmenon ejmblevyasa aujtw`/ levgei: kai; su; meta; tou` Nazarhnou` h\sqa tou` Ij hsou`. 68oJ de; hjrnhvsato levgwn: ou[te oi\da ou[te ejpivstamai su; tiv levgei". kai; ejxh`lqen e[xw eij" to; proauvlion »kai; ajlevktwr ejfwvnhsen¼. 69 kai; hJ paidivskh ijdou`sa aujto;n h[rxato pavlin levgein toi`" parestw`sin o{ti ou|to" ejx aujtw`n ejstin. 70oJ de; pavlin hjrnei`to. kai; meta; mikro;n pavlin oiJ parestw`te" e[legon tw`/ Pevtrw/: ajlhqw`" ejx aujtw`n ei\, kai; ga;r Galilai`o" ei\. 71oJ de; h[rxato ajnaqemativzein kai; ojmnuvnai o{ti oujk oi\da to;n a[nqrwpon tou`ton o}n levgete. 72kai; eujqu;" ejk deutevrou ajlevktwr ejfwvnhsen. kai; ajnemnhvsqh oJ Pevtro" to; rJh`ma wJ" ei\pen aujtw`/ oJ jIhsou`" o{ti pri;n ajlevktora fwnh`sai di;" triv" me ajparnhvsh/: kai; ejpibalw;n e[klaien. 15 Kai; eujqu;" prwi;Ÿ sumbouvlion poihvsante" oiJ ajrcierei`" meta; tw`n presbutevrwn kai; grammatevwn kai; o{lon to; sunevdrion, dhvsante" to;n Ij hsou`n ajphvnegkan kai; parevdwkan Pilavtw/. 2Kai; ejphrwvthsen aujto;n oJ Pila`to": su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwnÉ oJ de; ajpokriqei;" aujtw`/ levgei: su; levgei". 3kai; kathgovroun aujtou` oiJ ajrcierei`" pollav. 4oJ de; Pila`to" pavlin ejphrwvta aujto;n levgwn: oujk ajpokrivnh/ oujdevnÉ i[de povsa sou kathgorou`sin. 5oJ de; Ij hsou`" oujkevti oujde;n ajpekrivqh, w{ste qaumavzein to;n Pila`ton. 6 Kata; de; eJorth;n ajpevluen aujtoi`" e{na devsmion o}n parh/tou`nto. 7 h\n de; oJ legovmeno" Barabba`" meta; tw`n stasiastw`n dedemevno" oi{tine" ejn th`/ stavsei fovnon pepoihvkeisan. 8kai; ajnaba;" oJ o[clo" h[rxato aijtei`sqai kaqw;" ejpoivei aujtoi`". 9oJ de; Pila`to" ajpekrivqh aujtoi`" levgwn: qevlete ajpoluvsw uJmi`n to;n basileva tw`n Ij oudaivwnÉ 10 ejgivnwsken ga;r o{ti dia; fqovnon paradedwvkeisan aujto;n oiJ ajrcierei`". 11oiJ de; ajrcierei`" ajnevseisan to;n o[clon i{na ma`llon to;n Barabba`n ajpoluvsh/ aujtoi`". 12oJ de; Pila`to" pavlin ajpokriqei;" e[legen aujtoi`": tiv ou\n »qevlete¼ poihvsw »o}n levgete¼ to;n basileva tw`n Ij oudaivwnÉ 13oiJ de; pavlin e[kraxan: stauvrwson aujtovn. 14oJ de; Pila`to" e[legen aujtoi`": tiv ga;r ejpoivhsen kakovnÉ oiJ de; perissw`" e[kraxan: stauvrwson aujtovn. 15 JO de; Pila`to" boulovmeno" tw`/ o[clw/ to; iJkano;n poih`sai ajpevlusen aujtoi`" to;n Barabba`n, kai; parevdwken to;n Ij hsou`n fragellwvsa" i{na staurwqh`./

16

OiJ de; stratiw`tai ajphvgagon aujto;n e[sw th`" aujlh`", o{ ejstin praitwvrion, kai; sugkalou`sin o{lhn th;n spei`ran. 17kai; ejndiduvskousin aujto;n porfuvran kai; peritiqevasin aujtw`/ plevxante" ajkavnqinon stevfanon: 18kai; h[rxanto ajspavzesqai aujtovn: cai`re, basileu` tw`n Ij oudaivwn: 19kai; e[tupton aujtou` th;n kefalh;n kalavmw/ kai; ejnevptuon aujtw`/ kai; tiqevnte" ta; govnata prosekuvnoun aujtw`./ 20 kai; o{te ejnevpaixan aujtw`,/ ejxevdusan aujto;n th;n porfuvran kai; ejnevdusan aujto;n ta; iJmavtia aujtou`. Kai; ejxavgousin aujto;n i{na staurwvswsin aujtovn. 21 kai; ajggareuvousin paravgonta tina Sivmwna Kurhnai`on ejrcovmenon ajpÆ ajgrou`, to;n patevra A j lexavndrou kai; R J ouvfou, i{na 22 a[rh/ to;n stauro;n aujtou`. Kai; fevrousin aujto;n ejpi; to;n Golgoqa`n tovpon, o{ ejstin meqermhneuovmenon Kranivou Tovpo". 23kai; ejdivdoun aujtw`/ ejsmurnismevnon oi\non: o}" de; oujk e[laben. 24Kai; staurou`sin aujto;n kai; diamerivzontai ta; iJmavtia aujtou`, bavllonte" klh`ron ejpÆ aujta; tiv" tiv a[rh/. 25 h\n de; w{ra trivth kai; ejstauvrwsan aujtovn. 26kai; h\n hJ ejpigrafh; th`" aijtiva" aujtou` ejpigegrammevnh: oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn. 27Kai; su;n aujtw`/ staurou`sin duvo lh/stav", e{na ejk dexiw`n kai; e{na ejx eujwnuvmwn aujtou`. 29Kai; oiJ paraporeuovmenoi ejblasfhvmoun aujto;n kinou`nte" ta;" kefala;" aujtw`n kai; levgonte": ouja; oJ kataluvwn to;n nao;n kai; oijkodomw`n ejn trisi;n hJmevrai", 30sw`son seauto;n kataba;" ajpo; tou` staurou`. 31oJmoivw" kai; oiJ ajrcierei`" ejmpaivzonte" pro;" ajllhvlou" meta; tw`n grammatevwn e[legon: a[llou" e[swsen, eJauto;n ouj duvnatai sw`sai: 32oJ cristo;" oJ basileu;" Ij srah;l katabavtw nu`n ajpo; tou` staurou`, i{na i[dwmen kai; pisteuvswmen. kai; oiJ sunestaurwmevnoi su;n aujtw`/ wjneivdizon aujtovn. 33 Kai; genomevnh" w{ra" e{kth" skovto" ejgevneto ejfÆ o{lhn th;n gh`n e{w" w{ra" ejnavth". 34kai; th`/ ejnavth/ w{ra/ ejbovhsen oJ Ij hsou`" fwnh`/ megavlh/: ejlwi ejlwi lema sabacqaniÉ o{ ejstin meqermhneuovmenon: oJ qeov" mou oJ qeov" mou, eij" tiv ejgkatevlipe" meÉ 35kaiv tine" tw`n paresthkovtwn ajkouvsante" e[legon: i[de H j livan fwnei`. 36dramw;n dev ti" »kai;¼ gemivsa" spovggon o[xou" periqei;" kalavmw/ ejpovtizen aujtovn levgwn: a[fete i[dwmen eij e[rcetai H j liva" kaqelei`n aujtovn. 37oJ de;

Ij hsou`" ajfei;" fwnh;n megavlhn ejxevpneusen. 38Kai; to; katapevtasma tou` naou` ejscivsqh eij" duvo ajpÆ a[nwqen e{w" kavtw. 39ijdw;n de; oJ kenturivwn oJ paresthkw;" ejx ejnantiva" aujtou` o{ti ou{tw" ejxevpneusen ei\pen: ajlhqw`" ou|to" oJ a[nqrwpo" uiJo" ; qeou` h\n. 40 \Hsan de; kai; gunai`ke" ajpo; makrovqen qewrou`sai, ejn ai|" kai; Mariva hJ Magdalhnh; kai; Mariva hJ Ij akwvbou tou` mikrou` kai; Ij wsh`to" mhvthr kai; Salwvmh, 41ai} o{te h\n ejn th`/ Galilaiva/ hjkolouvqoun aujtw`/ kai; dihkovnoun aujtw`,/ kai; a[llai pollai; aiJ sunanaba`sai aujtw`/ eij" IJ erosovluma. 42 Kai; h[dh ojyiva" genomevnh", ejpei; h\n paraskeuh; o{ ejstin prosavbbaton, 43ejlqw;n Ij wsh;f »oJ¼ ajpo; A J rimaqaiva" eujschvmwn bouleuthv", o}" kai; aujto;" h\n prosdecovmeno" th;n basileivan tou` qeou`, tolmhvsa" eijsh`lqen pro;" to;n Pila`ton kai; hj/thvsato to; sw`ma tou` Ij hsou`. 44oJ de; Pila`to" ejqauvmasen eij h[dh tevqnhken kai; proskalesavmeno" to;n kenturivwna ejphrwvthsen aujto;n eij pavlai ajpevqanen: 45kai; gnou;" ajpo; tou` kenturivwno" ejdwrhvsato to; ptw`ma tw`/ Ij wshvf. 46kai; ajgoravsa" sindovna kaqelw;n aujto;n ejneivlhsen th`/ sindovni kai; e[qhken aujto;n ejn mnhmeivw/ o} h\n lelatomhmevnon ejk pevtra" kai; prosekuvlisen livqon ejpi; th;n quvran tou` mnhmeivou. 47hJ de; Mariva hJ Magdalhnh; kai; Mariva hJ Ij wsh`to" ejqewvroun pou` tevqeitai. 16 Kai; diagenomevnou tou` sabbavtou Mariva hJ Magdalhnh; kai; Mariva hJ »tou`¼ Ij akwvbou kai; Salwvmh hjgovrasan ajrwvmata i{na ejlqou`sai ajleivywsin aujtovn. 2kai; livan prwi;Ÿ th`/ mia`/ tw`n sabbavtwn e[rcontai ejpi; to; mnhmei`on ajnateivlanto" tou` hJlivou. 3kai; e[legon pro;" eJautav": tiv" ajpokulivsei hJmi`n to;n livqon ejk th`" quvra" tou` mnhmeivouÉ 4kai; ajnablevyasai qewrou`sin o{ti ajpokekuvlistai oJ livqo": h\n ga;r mevga" sfovdra. 5Kai; eijselqou`sai eij" to; mnhmei`on ei\don neanivskon kaqhvmenon ejn toi`" dexioi`" peribeblhmevnon stolh;n leukhvn, kai; ejxeqambhvqhsan. 6oJ de; levgei aujtai`": mh; ejkqambei`sqe: Ij hsou`n zhtei`te to;n Nazarhno;n to;n ejstaurwmevnon: hjgevrqh, oujk e[stin w|de: i[de oJ tovpo" o{pou e[qhkan aujtovn. 7ajlla; uJpavgete ei[pate toi`" maqhtai`" aujtou` kai; tw`/ Pevtrw/ o{ti proavgei uJma`" eij" th;n Galilaivan: ejkei` aujto;n o[yesqe, kaqw;" ei\pen uJmi`n. 8kai; ejxelqou`sai e[fugon ajpo; tou` mnhmeivou, ei\cen ga;r aujta;" trovmo" kai; e[kstasi": kai; oujdeni; oujde;n ei\pan: ejfobou`nto gavr.ápavnta de ta; parhggelmevna toi`" peri; to;n Pevtron suntovmw" ejxhvggeilan. Meta;

de; tau`ta kai; aujto;" oJ Ij hsou`" ajpo; ajnatolh`" kai; a[cri duvsew" ejxapevsteilen diÆ aujtw`n to; iJero;n kai; a[fqarton khvrugma th`" aijwnivou swthriva". ajmhvn.â 9 áA j nasta;" de; prwi;Ÿ prwvth/ sabbavtou ejfavnh prw`ton Mariva/ th`/ Magdalhnh`,/ parÆ h|" ejkbeblhvkei eJpta; daimovnia. 10ejkeivnh poreuqei`sa ajphvggeilen toi`" metÆ aujtou` genomevnoi" penqou`si kai; klaivousin: 11kakei`noi ajkouvsante" o{ti zh`/ kai; ejqeavqh uJpÆ aujth`" hjpivsthsan. 12 Meta; de; tau`ta dusi;n ejx aujtw`n peripatou`sin ejfanerwvqh ejn eJtevra/ morfh`/ poreuomevnoi" eij" ajgrovn: 13kakei`noi ajpelqovnte" ajphvggeilan toi`" loipoi`": oujde; ejkeivnoi" ejpivsteusan. 14 U { steron »de;¼ ajnakeimevnoi" aujtoi`" toi`" e{ndeka ejfanerwvqh kai; wjneivdisen th;n ajpistivan aujtw`n kai; sklhrokardivan o{ti toi`" qeasamevnoi" aujto;n ejghgermevnon oujk ejpivsteusan. 15kai; ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" eij" to;n kovsmon a{panta khruvxate to; eujaggevlion pavsh/ th`/ ktivsei. 16oJ pisteuvsa" kai; baptisqei;" swqhvsetai, oJ de; ajpisthvsa" katakriqhvsetai. 17shmei`a de; toi`" pisteuvsasin tau`ta parakolouqhvsei: ejn tw`/ ojnovmati mou daimovnia ejkbalou`sin, glwvssai" lalhvsousin kainai`", 18»kai; ejn tai`" cersi;n¼ o[fei" ajrou`sin ka;n qanavsimon ti pivwsin ouj mh; aujtou;" blavyh/, ejpi; ajrrwvstou" cei`ra" ejpiqhvsousin kai; kalw`" e{xousin. 19 JO me;n ou\n kuvrio" Ij hsou`" meta; to; lalh`sai aujtoi`" ajnelhvmfqh eij" to;n oujrano;n kai; ejkavqisen ejk dexiw`n tou` qeou`. 20ejkei`noi de; ejxelqovnte" ejkhvruxan pantacou`, tou` kurivou sunergou`nto" kai; to;n lovgon bebaiou`nto" dia; tw`n ejpakolouqouvntwn shmeivwn.â

KATA LOUKAN 1 ejpeidhvper polloi; ejpeceivrhsan ajnatavxasqai dihvghsin peri; tw`n peplhroforhmevnwn ejn hJmi`n pragmavtwn, 2kaqw;" parevdosan hJmi`n oiJ ajpÆ ajrch`" aujtovptai kai; uJphrevtai genovmenoi tou` lovgou, 3 e[doxe kamoi; parhkolouqhkovti a[nwqen pa`sin ajkribw`" kaqexh`" soi gravyai, kravtiste Qeovfile, 4i{na ejpignw`" / peri; w|n kathchvqh" lovgwn th;n ajsfavleian. 5 E j gevneto ejn tai`" hJmevrai" H J rwvd/ ou basilevw" th`" Ij oudaiva" iJereuv" ti" ojnovmati Zacariva" ejx ejfhmeriva" A j biav, kai; gunh; aujtw`/ ejk tw`n qugatevrwn A j arw;n kai; to; o[noma aujth`" E j lisavbet. 6h\san de; divkaioi ajmfovteroi ejnantivon tou` qeou`, poreuovmenoi ejn pavsai" tai`" ejntolai`" kai; dikaiwvmasin tou` kurivou a[memptoi. 7kai; oujk h\n aujtoi`" tevknon, kaqovti h\n hJ E j lisavbet stei`ra, kai; ajmfovteroi probebhkovte" ejn tai`" hJmevrai" aujtw`n h\san. 8 E j gevneto de; ejn tw`/ iJerateuvein aujto;n ejn th`/ tavxei th`" ejfhmeriva" aujtou` e[nanti tou` qeou`, 9kata; to; e[qo" th`" iJerateiva" e[lace tou` qumia`sai eijselqw;n eij" to;n nao;n tou` kurivou, 10kai; pa`n to; plh`qo" h\n tou` laou` proseucovmenon e[xw th`/ w{ra/ tou` qumiavmato". 11w[fqh de; aujtw`/ a[ggelo" kurivou eJstw;" ejk dexiw`n tou` qusiasthrivou tou` qumiavmato". 12kai; ejtaravcqh Zacariva" ijdw;n kai; fovbo" ejpevpesen ejpÆ aujtovn. 13ei\pen de; pro;" aujto;n oJ a[ggelo": mh; fobou`, Zacariva, diovti eijshkouvsqh hJ devhsi" sou, kai; hJ gunhv sou E j lisavbet gennhvsei uiJovn soi kai; kalevsei" to; o[noma aujtou` Ij wavnnhn. 14kai; e[stai carav soi kai; ajgallivasi" kai; polloi; ejpi; th`/ genevsei aujtou` carhvsontai. 15e[stai ga;r mevga" ejnwvpion »tou`¼ kurivou, kai; oi\non kai; sivkera ouj mh; pivh,/ kai; pneuvmato" aJgivou plhsqhvsetai e[ti ejk koiliva" mhtro;" aujtou`, 16kai; pollou;" tw`n uiJw`n jIsrah;l ejpistrevyei ejpi; kuvrion to;n qeo;n aujtw`n. 17kai; aujto;" proeleuvsetai ejnwvpion aujtou` ejn pneuvmati kai; dunavmei H j livou, ejpistrevyai kardiva" patevrwn ejpi; tevkna kai; ajpeiqei`" ejn fronhvsei dikaivwn, eJtoimavsai kurivw/ lao;n kateskeuasmevnon. 18kai; ei\pen Zacariva" pro;" to;n a[ggelon: kata; tiv gnwvsomai tou`toÉ ejgw; gavr eijmi presbuvth" kai; hJ gunhv mou probebhkui`a ejn tai`" hJmevrai" aujth`". 19kai; ajpokriqei;" oJ a[ggelo" ei\pen aujtw`:/ ejgwv eijmi Gabrih;l oJ paresthkw;" ejnwvpion tou` qeou` kai; ajpestavlhn lalh`sai pro;" se; kai; eujaggelivsasqai soi

tau`ta: 20kai; ijdou; e[sh/ siwpw`n kai; mh; dunavmeno" lalh`sai a[cri h|" hJmevra" gevnhtai tau`ta, ajnqÆ w|n oujk ejpivsteusa" toi`" lovgoi" mou, oi{tine" plhrwqhvsontai eij" to;n kairo;n aujtw`n. 21 Kai; h\n oJ lao;" prosdokw`n to;n Zacarivan kai; ejqauvmazon ejn tw`/ cronivzein ejn tw`/ naw`/ aujtovn. 22ejxelqw;n de; oujk ejduvnato lalh`sai aujtoi`", kai; ejpevgnwsan o{ti ojptasivan eJwrv aken ejn tw`/ naw`:/ kai; aujto;" h\n dianeuvwn aujtoi`" kai; dievmenen kwfov". 23kai; ejgevneto wJ" ejplhvsqhsan aiJ hJmevrai th`" leitourgiva" aujtou`, ajph`lqen eij" to;n oi\kon aujtou`. 24Meta; de; tauvta" ta;" hJmevra" sunevlaben E j lisavbet hJ gunh; aujtou` kai; perievkruben eJauth;n mh`na" pevnte levgousa 25o{ti ou{tw" moi pepoivhken kuvrio" ejn hJmevrai" ai|" ejpei`den ajfelei`n o[neido" mou ejn ajnqrwvpoi". 26 E j n de; tw`/ mhni; tw`/ e{ktw/ ajpestavlh oJ a[ggelo" Gabrih;l ajpo; tou` qeou` eij" povlin th`" Galilaiva" h|/ o[noma Nazare;q 27pro;" parqevnon ejmnhsteumevnhn ajndri; w|/ o[noma jIwsh;f ejx oi[kou Daui;d kai; to; o[noma th`" parqevnou Mariavm. 28kai; eijselqw;n pro;" aujth;n ei\pen: cai`re, kecaritwmevnh, oJ kuvrio" meta; sou`. 29hJ de; ejpi; tw`/ lovgw/ dietaravcqh kai; dielogivzeto potapo;" ei[h oJ ajspasmo;" ou|to". 30kai; ei\pen oJ a[ggelo" aujth`:/ mh; fobou`, Mariavm, eu|re" ga;r cavrin para; tw`/ qew`./ 31 kai; ijdou; sullhvmyh/ ejn gastri; kai; tevxh/ uiJo;n kai; kalevsei" to; o[noma aujtou` jIhsou`n. 32ou|to" e[stai mevga" kai; uiJo" ; uJyivstou klhqhvsetai kai; dwvsei aujtw`/ kuvrio" oJ qeo;" to;n qrovnon Daui;d tou` patro;" aujtou`, 33kai; basileuvsei ejpi; to;n oi\kon Ij akw;b eij" tou;" aijw`na" kai; th`" basileiva" aujtou` oujk e[stai tevlo". 34ei\pen de; Maria;m pro;" to;n a[ggelon: pw`" e[stai tou`to, ejpei; a[ndra ouj ginwvskwÉ 35kai; ajpokriqei;" oJ a[ggelo" ei\pen aujth`:/ pneu`ma a{gion ejpeleuvsetai ejpi; se; kai; duvnami" uJyivstou ejpiskiavsei soi: dio; kai; to; gennwvmenon a{gion klhqhvsetai uiJo" ; qeou`. 36kai; ijdou; E j lisavbet hJ suggeniv" sou kai; aujth; suneivlhfen uiJo;n ejn ghvrei aujth`" kai; ou|to" mh;n e{kto" ejsti;n aujth`/ th`/ kaloumevnh/ steivra/: 37o{ti oujk ajdunathvsei para; tou` qeou` pa`n rJhm ` a. 38ei\pen de; Mariavm: ijdou; hJ douvlh kurivou: gevnoito moi kata; to; rJhm ` a sou. kai; ajph`lqen ajpÆ aujth`" oJ a[ggelo". 39 A j nasta`sa de; Maria;m ejn tai`" hJmevrai" tauvtai" ejporeuvqh eij" th;n ojreinh;n meta; spoudh`" eij" povlin Ij ouvda, 40kai; eijsh`lqen eij" to;n oi\kon Zacarivou kai; hjspavsato th;n E j lisavbet. 41kai; ejgevneto wJ"

h[kousen to;n ajspasmo;n th`" Mariva" hJ E j lisavbet, ejskivrthsen to; brevfo" ejn th`/ koiliva/ aujth`", kai; ejplhvsqh pneuvmato" aJgivou hJ E j lisavbet, 42kai; ajnefwvnhsen kraugh`/ megavlh/ kai; ei\pen: eujloghmevnh su; ejn gunaixi;n kai; eujloghmevno" oJ karpo;" th`" koiliva" sou. 43kai; povqen moi tou`to i{na e[lqh/ hJ mhvthr tou` kurivou mou pro;" ejmevÉ 44ijdou; ga;r wJ" ejgevneto hJ fwnh; tou` ajspasmou` sou eij" ta; w\ta mou, ejskivrthsen ejn ajgalliavsei to; brevfo" ejn th`/ koiliva/ mou. 45kai; makariva hJ pisteuvsasa o{ti e[stai teleivwsi" toi`" lelalhmevnoi" aujth`/ para; kurivou. 46 Kai; ei\pen Mariavm: Megaluvnei hJ yuchv mou to;n kuvrion, 47 kai; hjgallivasen to; pneu`ma mou ejpi; tw`/ qew`/ tw`/ swth`ri mou, 48 o{ti ejpevbleyen ejpi; th;n tapeivnwsin th`" douvlh" aujtou`. ijdou; ga;r ajpo; tou` nu`n makariou`sin me pa`sai aiJ geneaiv, 49 o{ti ejpoivhsen moi megavla oJ dunatov". kai; a{gion to; o[noma aujtou`, 50 kai; to; e[leo" aujtou` eij" genea;" kai; genea;" toi`" foboumevnoi" aujtovn. 51 E j poivhsen kravto" ejn bracivoni aujtou`, dieskovrpisen uJperhfavnou" dianoiva/ kardiva" aujtw`n: 52 kaqei`len dunavsta" ajpo; qrovnwn kai; u{ywsen tapeinouv", 53 peinw`nta" ejnevplhsen ajgaqw`n kai; ploutou`nta" ejxapevsteilen kenouv". 54 ajntelavbeto jIsrah;l paido;" aujtou`, mnhsqh`nai ejlevou", 55 kaqw;" ejlavlhsen pro;" tou;" patevra" hJmw`n, tw`/ A j braa;m kai; tw`/ spevrmati aujtou` eij" to;n aijw`na. 56 E [ meinen de; Maria;m su;n aujth`/ wJ" mh`na" trei`", kai; uJpevstreyen eij" to;n oi\kon aujth`". 57 Th`/ de; E j lisavbet ejplhvsqh oJ crovno" tou` tekei`n aujth;n kai;

ejgevnnhsen uiJovn. 58kai; h[kousan oiJ perivoikoi kai; oiJ suggenei`" aujth`" o{ti ejmegavlunen kuvrio" to; e[leo" aujtou` metÆ aujth`" kai; sunevcairon aujth`./ 59Kai; ejgevneto ejn th`/ hJmevra/ th`/ ojgdovh/ h\lqon peritemei`n to; paidivon kai; ejkavloun aujto; ejpi; tw`/ ojnovmati tou` patro;" aujtou` Zacarivan. 60kai; ajpokriqei`sa hJ mhvthr aujtou` ei\pen: oujciv, ajlla; klhqhvsetai Ij wavnnh". 61kai; ei\pan pro;" aujth;n o{ti oujdeiv" ejstin ejk th`" suggeneiva" sou o}" kalei`tai tw`/ ojnovmati touvtw/. 62ejnevneuon de; tw`/ patri; aujtou` to; tiv a]n qevloi kalei`sqai aujtov. 63kai; aijthvsa" pinakivdion e[grayen levgwn: Ij wavnnh" ejsti;n o[noma aujtou`. kai; ejqauvmasan pavnte". 64ajnewv/cqh de; to; stovma aujtou` paracrh`ma kai; hJ glw`ssa aujtou`, kai; ejlavlei eujlogw`n to;n qeovn. 65Kai; ejgevneto ejpi; pavnta" fovbo" tou;" perioikou`nta" aujtouv", kai; ejn o{lh/ th`/ ojreinh`/ th`" Ij oudaiva" dielalei`to pavnta ta; rJhm v ata tau`ta, 66kai; e[qento pavnte" oiJ ajkouvsante" ejn th`/ kardiva/ aujtw`n levgonte": tiv a[ra to; paidivon tou`to e[staiÉ kai; ga;r cei;r kurivou h\n metÆ aujtou`. 67 Kai; Zacariva" oJ path;r aujtou` ejplhvsqh pneuvmato" aJgivou kai; ejprofhvteusen levgwn: 68 Eujloghto;" kuvrio" oJ qeo;" tou` Ij srahvl, o{ti ejpeskevyato kai; ejpoivhsen luvtrwsin tw`/ law`/ aujtou`, 69 kai; h[geiren kevra" swthriva" hJmi`n ejn oi[kw/ Daui;d paido;" aujtou`, 70 kaqw;" ejlavlhsen dia; stovmato" tw`n aJgivwn ajpÆ aijw`no" profhtw`n aujtou`, 71 swthrivan ejx ejcqrw`n hJmw`n kai; ejk ceiro;" pavntwn tw`n misouvntwn hJma`", 72 poih`sai e[leo" meta; tw`n patevrwn hJmw`n kai; mnhsqh`nai diaqhvkh" aJgiva" aujtou`, 73 o{rkon o}n w[mosen pro;" A j braa;m to;n patevra hJmw`n, tou` dou`nai hJmi`n 74 ajfovbw" ejk ceiro;" ejcqrw`n rJusqevnta" latreuvein aujtw`/ 75ejn oJsiovthti kai; dikaiosuvnh/ ejnwvpion aujtou` pavsai" tai`" hJmevrai" hJmw`n. 76 Kai; su; dev, paidivon, profhvth" uJyivstou klhqhvsh/: proporeuvsh/ ga;r ejnwvpion kurivou eJtoimavsai

oJdou;" aujtou`, tou` dou`nai gnw`sin swthriva" tw`/ law`/ aujtou` ejn ajfevsei aJmartiw`n aujtw`n, 78 dia; splavgcna ejlevou" qeou` hJmw`n, ejn oi|" ejpiskevyetai hJma`" ajnatolh; ejx u{you", 79 ejpifa`nai toi`" ejn skovtei kai; skia`/ qanavtou kaqhmevnoi", tou` kateuqu`nai tou;" povda" hJmw`n eij" oJdo;n eijrhvnh". 80 To; de; paidivon hjuxv anen kai; ejkrataiou`to pneuvmati, kai; h\n ejn tai`" ejrhvmoi" e{w" hJmevra" ajnadeivxew" aujtou` pro;" to;n Ij srahvl. 2 E j gevneto de; ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" ejxh`lqen dovgma para; Kaivsaro" Aujgouvstou ajpogravfesqai pa`san th;n oijkoumevnhn. 2au{th ajpografh; prwvth ejgevneto hJgemoneuvonto" th`" Suriva" Kurhnivou. 3 kai; ejporeuvonto pavnte" ajpogravfesqai, e{kasto" eij" th;n eJautou` povlin. 4 A j nevbh de; kai; Ij wsh;f ajpo; th`" Galilaiva" ejk povlew" Nazare;q eij" th;n Ij oudaivan eij" povlin Daui;d h{ti" kalei`tai Bhqlevem, dia; to; ei\nai aujto;n ejx oi[kou kai; patria`" Dauivd, 5 ajpogravyasqai su;n Maria;m th`/ ejmnhsteumevnh/ aujtw`,/ ou[sh/ ejgkuvw/. 6 E j gevneto de; ejn tw`/ ei\nai aujtou;" ejkei` ejplhvsqhsan aiJ hJmevrai tou` tekei`n aujthvn, 7kai; e[teken to;n uiJo;n aujth`" to;n prwtovtokon, kai; ejspargavnwsen aujto;n kai; ajnevklinen aujto;n ejn favtnh/, diovti oujk h\n aujtoi`" tovpo" ejn tw`/ kataluvmati. 8 Kai; poimevne" h\san ejn th`/ cwvra/ th`/ aujth`/ ajgraulou`nte" kai; fulavssonte" fulaka;" th`" nukto;" ejpi; th;n poivmnhn aujtw`n. 9kai; a[ggelo" kurivou ejpevsth aujtoi`" kai; dovxa kurivou perievlamyen aujtouv", kai; ejfobhvqhsan fovbon mevgan. 10kai; ei\pen aujtoi`" oJ a[ggelo": mh; fobei`sqe, ijdou; ga;r eujaggelivzomai uJmi`n cara;n megavlhn h{ti" e[stai panti; tw`/ law`,/ 11o{ti ejtevcqh uJmi`n shvmeron swth;r o{" ejstin cristo;" kuvrio" ejn povlei Dauivd. 12kai; tou`to uJmi`n to; shmei`on, euJrhvsete brevfo" ejsparganwmevnon kai; keivmenon ejn favtnh/. 13kai; ejxaivfnh" ejgevneto su;n tw`/ ajggevlw/ plh`qo" stratia`" oujranivou aijnouvntwn to;n qeo;n kai; legovntwn: 14 dovxa ejn uJyivstoi" qew`/ kai; ejpi; gh`" eijrhvnh ejn ajnqrwvpoi" eujdokiva". 15 Kai; ejgevneto wJ" ajph`lqon ajpÆ aujtw`n eij" to;n oujrano;n oiJ a[ggeloi, 77

oiJ poimevne" ejlavloun pro;" ajllhvlou": dievlqwmen dh; e{w" Bhqlevem kai; i[dwmen to; rJhm ` a tou`to to; gegono;" o} oJ kuvrio" ejgnwvrisen hJmi`n. 16kai; h\lqan speuvsante" kai; ajneu`ran thvn te Maria;m kai; to;n Ij wsh;f kai; to; brevfo" keivmenon ejn th`/ favtnh/: 17ijdovnte" de; ejgnwvrisan peri; tou` rJhm v ato" tou` lalhqevnto" aujtoi`" peri; tou` paidivou touvtou. 18kai; pavnte" oiJ ajkouvsante" ejqauvmasan peri; tw`n lalhqevntwn uJpo; tw`n poimevnwn pro;" aujtouv": 19hJ de; Maria;m pavnta sunethvrei ta; rJhvmata tau`ta sumbavllousa ejn th`/ kardiva/ aujth`". 20kai; uJpevstreyan oiJ poimevne" doxavzonte" kai; aijnou`nte" to;n qeo;n ejpi; pa`sin oi|" h[kousan kai; ei\don kaqw;" ejlalhvqh pro;" aujtouv". 21 Kai; o{te ejplhvsqhsan hJmevrai ojktw; tou` peritemei`n aujto;n kai; ejklhvqh to; o[noma aujtou` Ij hsou`", to; klhqe;n uJpo; tou` ajggevlou pro; tou` sullhmfqh`nai aujto;n ejn th`/ koiliva./ 22 Kai; o{te ejplhvsqhsan aiJ hJmevrai tou` kaqarismou` aujtw`n kata; to;n novmon Mwu>sevw", ajnhvgagon aujto;n eij" IJ erosovluma parasth`sai tw`/ kurivw,/ 23kaqw;" gevgraptai ejn novmw/ kurivou o{ti pa`n a[rsen dianoi`gon mhvtran a{gion tw`/ kurivw/ klhqhvsetai, 24kai; tou` dou`nai qusivan kata; to; eijrhmevnon ejn tw`/ novmw/ kurivou, zeu`go" trugovnwn h] duvo nossou;" peristerw`n. 25 Kai; ijdou; a[nqrwpo" h\n ejn Ij erousalh;m w|/ o[noma Sumew;n kai; oJ a[nqrwpo" ou|to" divkaio" kai; eujlabh;" prosdecovmeno" paravklhsin tou` Ij srahvl, kai; pneu`ma h\n a{gion ejpÆ aujtovn: 26kai; h\n aujtw`/ kecrhmatismevnon uJpo; tou` pneuvmato" tou` aJgivou mh; ijdei`n qavnaton pri;n »h]¼ a]n i[dh/ to;n cristo;n kurivou. 27kai; h\lqen ejn tw`/ pneuvmati eij" to; iJerovn: kai; ejn tw`/ eijsagagei`n tou;" gonei`" to; paidivon Ij hsou`n tou` poih`sai aujtou;" kata; to; eijqismevnon tou` novmou peri; aujtou` 28kai; aujto;" ejdevxato aujto; eij" ta;" ajgkavla" kai; eujlovghsen to;n qeo;n kai; ei\pen: 29 nu`n ajpoluvei" to;n dou`lon sou, devspota, kata; to; rJhm ` a sou ejn eijrhvnh/: 30 o{ti ei\don oiJ ojfqalmoiv mou to; swthvrion sou, 31 o} hJtoivmasa" kata; provswpon pavntwn tw`n law`n, 32 fw`" eij" ajpokavluyin ejqnw`n kai; dovxan laou` sou Ij srahvl. 33 kai; h\n oJ path;r aujtou` kai; hJ mhvthr qaumavzonte" ejpi; toi`" laloumevnoi" peri; aujtou`. 34kai; eujlovghsen aujtou;" Sumew;n kai; ei\pen

pro;" Maria;m th;n mhtevra aujtou`: ijdou; ou|to" kei`tai eij" ptw`sin kai; ajnavstasin pollw`n ejn tw`/ Ij srah;l kai; eij" shmei`on ajntilegovmenon35 kai; sou` »de;¼ aujth`" th;n yuch;n dieleuvsetai rJomfaiva- o{pw" a]n ajpokalufqw`sin ejk pollw`n kardiw`n dialogismoiv. 36 Kai; h\n A { nna profh`ti", qugavthr Fanouhvl, ejk fulh`" A j shvr: au{th probebhkui`a ejn hJmevrai" pollai`", zhvsasa meta; ajndro;" e[th eJpta; ajpo; th`" parqeniva" aujth`" 37kai; aujth; chvra e{w" ejtw`n ojgdohvkonta tessavrwn, h} oujk ajfivstato tou` iJerou` nhsteivai" kai; dehvsesin latreuvousa nuvkta kai; hJmevran. 38kai; aujth`/ th`/ w{ra/ ejpista`sa ajnqwmologei`to tw`/ qew`/ kai; ejlavlei peri; aujtou` pa`sin toi`" prosdecomevnoi" luvtrwsin Ij erousalhvm. 39 Kai; wJ" ejtevlesan pavnta ta; kata; to;n novmon kurivou, ejpevstreyan eij" th;n Galilaivan eij" povlin eJautw`n Nazarevq. 40To; de; paidivon hjuxv anen kai; ejkrataiou`to plhrouvmenon sofiva,/ kai; cavri" qeou` h\n ejpÆ aujtov. 41 Kai; ejporeuvonto oiJ gonei`" aujtou` katÆ e[to" eij" Ij erousalh;m th`/ eJorth`/ tou` pavsca. 42Kai; o{te ejgevneto ejtw`n dwvdeka, ajnabainovntwn aujtw`n kata; to; e[qo" th`" eJorth`" 43kai; teleiwsavntwn ta;" hJmevra", ejn tw`/ uJpostrevfein aujtou;" uJpevmeinen Ij hsou`" oJ pai`" ejn Ij erousalhvm, kai; oujk e[gnwsan oiJ gonei`" aujtou`. 44nomivsante" de; aujto;n ei\nai ejn th`/ sunodiva/ h\lqon hJmevra" oJdo;n kai; ajnezhvtoun aujto;n ejn toi`" suggeneu`sin kai; toi`" gnwstoi`", 45kai; mh; euJrovnte" uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m ajnazhtou`nte" aujtovn. 46kai; ejgevneto meta; hJmevra" trei`" eu|ron aujto;n ejn tw`/ iJerw`/ kaqezovmenon ejn mevsw/ tw`n didaskavlwn kai; ajkouvonta aujtw`n kai; ejperwtw`nta aujtouv": 47 ejxivstanto de; pavnte" oiJ ajkouvonte" aujtou` ejpi; th`/ sunevsei kai; tai`" ajpokrivsesin aujtou`. 48kai; ijdovnte" aujto;n ejxeplavghsan, kai; ei\pen pro;" aujto;n hJ mhvthr aujtou`: tevknon, tiv ejpoivhsa" hJmi`n ou{tw"É ijdou; oJ pathvr sou kagw; ojdunwvmenoi ejzhtou`men se. 49kai; ei\pen pro;" aujtouv": tiv o{ti ejzhtei`te meÉ oujk h[d/ eite o{ti ejn toi`" tou` patrov" mou dei` ei\nai meÉ 50kai; aujtoi; ouj sunh`kan to; rJhm ` a o} ejlavlhsen aujtoi`". 51 kai; katevbh metÆ aujtw`n kai; h\lqen eij" Nazare;q kai; h\n uJpotassovmeno" aujtoi`". kai; hJ mhvthr aujtou` diethvrei pavnta ta; rJhm v ata ejn th`/ kardiva/ aujth`". 52Kai; Ij hsou`" proevkopten »ejn th`¼/ sofiva/ kai; hJlikiva/ kai; cavriti para; qew`/ kai; ajnqrwvpoi".

3 E j n e[tei de; pentekaidekavtw/ th`" hJgemoniva" Tiberivou Kaivsaro", hJgemoneuvonto" Pontivou Pilavtou th`" Ij oudaiva", kai; tetraarcou`nto" th`" Galilaiva" H J rwvd/ ou, Filivppou de; tou` ajdelfou` aujtou` tetraarcou`nto" th`" Ij touraiva" kai; Tracwnivtido" cwvra", kai; Lusanivou th`" A j bilhnh`" tetraarcou`nto", 2ejpi; ajrcierevw" A { nna kai; Kai>avfa, ejgevneto rJhm ` a qeou` ejpi; Ij wavnnhn 3 to;n Zacarivou uiJo;n ejn th`/ ejrhvmw/. kai; h\lqen eij" pa`san »th;n¼ perivcwron tou` Ij ordavnou khruvsswn bavptisma metanoiva" eij" a[fesin aJmartiw`n, 4wJ" gevgraptai ejn bivblw/ lovgwn H j saivoŸ u tou` profhvtou: fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/: eJtoimavsate th;n oJdo;n kurivou, eujqeiva" poiei`te ta;" trivbou" aujtou`: 5 pa`sa favragx plhrwqhvsetai kai; pa`n o[ro" kai; bouno;" tapeinwqhvsetai, kai; e[stai ta; skolia; eij" eujqeivan kai; aiJ tracei`ai eij" oJdou;" leiva": 6 kai; o[yetai pa`sa sa;rx to; swthvrion tou` qeou`. 7 E [ legen ou\n toi`" ejkporeuomevnoi" o[cloi" baptisqh`nai uJpÆ aujtou`: gennhvmata ejcidnw`n, tiv" uJpevdeixen uJmi`n fugei`n ajpo; th`" mellouvsh" ojrgh`"É 8poihvsate ou\n karpou;" ajxivou" th`" metanoiva" kai; mh; a[rxhsqe levgein ejn eJautoi`": patevra e[comen to;n A j braavm. levgw ga;r uJmi`n o{ti duvnatai oJ qeo;" ejk tw`n livqwn touvtwn ejgei`rai tevkna tw`/ A j braavm. 9h[dh de; kai; hJ ajxivnh pro;" th;n rJiz v an tw`n devndrwn kei`tai: pa`n ou\n devndron mh; poiou`n karpo;n kalo;n ejkkovptetai kai; eij" pu`r bavlletai. 10Kai; ejphrwvtwn aujto;n oiJ o[cloi levgonte": tiv ou\n poihvswmenÉ 11ajpokriqei;" de; e[legen aujtoi`": oJ e[cwn duvo citw`na" metadovtw tw`/ mh; e[conti, kai; oJ e[cwn brwvmata oJmoivw" poieivtw. 12h\lqon de; kai; telw`nai baptisqh`nai kai; ei\pan pro;" aujtovn: didavskale, tiv poihvswmenÉ 13oJ de; ei\pen pro;" aujtouv": mhde;n plevon para; to; diatetagmevnon uJmi`n pravssete. 14ejphrwvtwn de; aujto;n kai; strateuovmenoi levgonte": tiv poihvswmen kai; hJmei`"É kai; ei\pen aujtoi`": mhdevna diaseivshte mhde; sukofanthvshte kai; ajrkei`sqe toi`" ojywnivoi" uJmw`n. 15 Prosdokw`nto" de; tou` laou` kai; dialogizomevnwn pavntwn ejn tai`" kardivai" aujtw`n peri; tou` Ij wavnnou, mhvpote aujto;" ei[h oJ cristov",

16

ajpekrivnato levgwn pa`sin oJ Ij wavnnh": ejgw; me;n u{dati baptivzw uJma`": e[rcetai de; oJ ijscurovtero" mou, ou| oujk eijmi; iJkano;" lu`sai to;n iJmavnta tw`n uJpodhmavtwn aujtou`: aujto;" uJma`" baptivsei ejn pneuvmati aJgivw/ kai; puriv: 17ou| to; ptuvon ejn th`/ ceiri; aujtou` diakaqa`rai th;n a{lwna aujtou` kai; sunagagei`n to;n si`ton eij" th;n ajpoqhvkhn aujtou`, to; de; a[curon katakauvsei puri; ajsbevstw/. 18Polla; me;n ou\n kai; e{tera parakalw`n eujhggelivzeto to;n laovn. 19 JO de; H J rwv/dh" oJ tetraavrch", ejlegcovmeno" uJpÆ aujtou` peri; H J rw/diavdo" th`" gunaiko;" tou` ajdelfou` aujtou` kai; peri; pavntwn w|n ejpoivhsen ponhrw`n oJ H J rwvd/ h", 20 prosevqhken kai; tou`to ejpi; pa`sin »kai;¼ katevkleisen to;n Ij wavnnhn ejn fulakh`./ 21 E j gevneto de; ejn tw`/ baptisqh`nai a{panta to;n lao;n kai; Ij hsou` baptisqevnto" kai; proseucomevnou ajnew/cqh`nai to;n oujrano;n 22kai; katabh`nai to; pneu`ma to; a{gion swmatikw`/ ei[dei wJ" peristera;n ejpÆ aujtovn, kai; fwnh;n ejx oujranou` genevsqai: su; ei\ oJ uiJo" v mou oJ ajgaphtov", ejn soi; eujdovkhsa. 23 Kai; aujto;" h\n Ij hsou`" ajrcovmeno" wJsei; ejtw`n triavkonta, w]n uiJo" v , 24 wJ" ejnomivzeto, Ij wsh;f tou` H j li; tou` Maqqa;t tou` Leui; tou` Melci; 25 tou` jIannai; tou` jIwsh;f tou` Mattaqivou tou` A j mw;" tou` Naou;m 26 tou` E J sli; tou` Naggai; tou` Mavaq tou` Mattaqivou tou` Semei;Ÿn tou` Ij wsh;c tou` Ij wda; 27tou` Ij wana;n tou` R J hsa; tou` Zorobabe;l tou` 28 Salaqih;l tou` Nhri; tou` Melci; tou` A j ddi; tou` Kwsa;m tou` 29 j lievzer tou` Ij wri;m tou` E j lmada;m tou` ]Hr tou` Ij hsou` tou` E 30 Maqqa;t tou` Leui; tou` Sumew;n tou` Ij ouvda tou` jIwsh;f tou` Ij wna;m tou` E j liaki;m 31tou` Melea; tou` Menna; tou` Mattaqa; tou` Naqa;m tou` Daui;d 32tou` jIessai; tou` Ij wbh;d tou` Bovo" tou` Sala; tou` Naassw;n 33 tou` A j minada;b tou` A j dmi;n tou` A j rni; tou` JEsrw;m tou` Favre" 34 tou` jIouvda tou` jIakw;b tou` jIsaa;k tou` A j braa;m tou` Qavra tou` 35 Nacw;r tou` Serou;c tou` R J agau; tou` Favlek tou` E [ ber tou` Sala; 36 tou` Kai>na;m tou` A j rfaxa;d tou` Sh;m tou` Nw`e tou` Lavmec 37tou` Maqousala; tou` E J nw;c tou` Ij avret tou` Maleleh;l tou` Kai>na;m 38 tou` E j nw;" tou` Sh;q tou` A j da;m tou` qeou`. 4 Ij hsou`" de; plhvrh" pneuvmato" aJgivou uJpevstreyen ajpo; tou` jIordavnou kai; h[geto ejn tw`/ pneuvmati ejn th`/ ejrhvmw/ 2hJmevra" tesseravkonta peirazovmeno" uJpo; tou` diabovlou. Kai; oujk e[fagen

oujde;n ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" kai; suntelesqeisw`n aujtw`n ejpeivnasen. 3ei\pen de; aujtw`/ oJ diavbolo": eij uiJo" ; ei\ tou` qeou`, eijpe; tw`/ 4 livqw/ touvtw/ i{na gevnhtai a[rto". kai; ajpekrivqh pro;" aujto;n oJ Ij hsou`": gevgraptai o{ti oujk ejpÆ a[rtw/ movnw/ zhvsetai oJ a[nqrwpo". 5 Kai; ajnagagw;n aujto;n e[deixen aujtw`/ pavsa" ta;" basileiva" th`" oijkoumevnh" ejn stigmh`/ crovnou 6kai; ei\pen aujtw`/ oJ diavbolo": soi; dwvsw th;n ejxousivan tauvthn a{pasan kai; th;n dovxan aujtw`n, o{ti ejmoi; paradevdotai kai; w|/ eja;n qevlw divdwmi aujthvn: 7su; ou\n eja;n proskunhvsh/" ejnwvpion ejmou`, e[stai sou` pa`sa. 8kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen aujtw`:/ gevgraptai: kuvrion to;n qeovn sou proskunhvsei" kai; aujtw`/ movnw/ latreuvsei". 9 H [ gagen de; aujto;n eij" Ij erousalh;m kai; e[sthsen ejpi; to; pteruvgion tou` iJerou` kai; ei\pen aujtw`:/ eij uiJo" ; ei\ tou` qeou`, bavle seauto;n 10 ejnteu`qen kavtw: gevgraptai ga;r o{ti toi`" ajggevloi" aujtou` ejntelei`tai peri; sou` tou` diafulavxai se 11 kai; o{ti ejpi; ceirw`n ajrou`sin se, mhvpote proskovyh/" pro;" livqon to;n povda sou. 12 kai; ajpokriqei;" ei\pen aujtw`/ oJ jIhsou`" o{ti ei[rhtai: oujk ejkpeiravsei" kuvrion to;n qeovn sou. 13Kai; suntelevsa" pavnta peirasmo;n oJ diavbolo" ajpevsth ajpÆ aujtou` a[cri kairou`. 14 Kai; uJpevstreyen oJ Ij hsou`" ejn th`/ dunavmei tou` pneuvmato" eij" th;n Galilaivan. kai; fhvmh ejxh`lqen kaqÆ o{lh" th`" pericwvrou peri; aujtou`. 15kai; aujto;" ejdivdasken ejn tai`" sunagwgai`" aujtw`n doxazovmeno" uJpo; pavntwn. 16 Kai; h\lqen eij" Nazarav, ou| h\n teqrammevno", kai; eijsh`lqen kata; to; eijwqo;" aujtw`/ ejn th`/ hJmevra/ tw`n sabbavtwn eij" th;n sunagwgh;n kai; ajnevsth ajnagnw`nai. 17kai; ejpedovqh aujtw`/ biblivon tou` profhvtou H j saivoŸ u kai; ajnaptuvxa" to; biblivon eu|ren to;n tovpon ou| h\n gegrammevnon: 18 pneu`ma kurivou ejpÆ ejme; ou| ei{neken e[crisen me eujaggelivsasqai ptwcoi`", ajpevstalken me, khruvxai aijcmalwvtoi" a[fesin

kai; tufloi`" ajnavbleyin, ajpostei`lai teqrausmevnou" ejn ajfevsei, 19 khruvxai ejniauto;n kurivou dektovn. 20kai; ptuvxa" to; biblivon ajpodou;" tw`/ uJphrevth/ ejkavqisen: kai; pavntwn oiJ ojfqalmoi; ejn th`/ sunagwgh`/ h\san ajtenivzonte" aujtw`./ 21h[rxato de; levgein pro;" aujtou;" o{ti shvmeron peplhvrwtai hJ grafh; au{th ejn toi`" wjsi;n uJmw`n. 22Kai; pavnte" ejmartuvroun aujtw`/ kai; ejqauvmazon ejpi; toi`" lovgoi" th`" cavrito" toi`" ejkporeuomevnoi" ejk tou` stovmato" aujtou` kai; e[legon: oujci; uiJo" v ejstin Ij wsh;f ou|to"É 23kai; ei\pen pro;" aujtouv": pavntw" ejrei`te moi th;n parabolh;n tauvthn: ijatrev, qeravpeuson seautovn: o{sa hjkouvsamen genovmena eij" th;n Kafarnaou;m poivhson kai; w|de ejn th`/ patrivdi sou. 24ei\pen dev: ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oujdei;" profhvth" dektov" ejstin ejn th`/ patrivdi aujtou`. 25ejpÆ ajlhqeiva" de; levgw uJmi`n, pollai; ch`rai h\san ejn tai`" hJmevrai" H j livou ejn tw`/ Ij srahvl, o{te ejkleivsqh oJ oujrano;" ejpi; e[th triva kai; mh`na" e{x, wJ" ejgevneto limo;" mevga" ejpi; pa`san th;n gh`n, 26kai; pro;" oujdemivan aujtw`n ejpevmfqh H j liva" eij mh; eij" Savrepta th`" Sidwniva" pro;" gunai`ka chvran. 27kai; polloi; leproi; h\san ejn tw`/ Ij srah;l ejpi; E j lisaivou tou` profhvtou, kai; oujdei;" aujtw`n ejkaqarivsqh eij mh; Naima;n oJ Suvro". 28kai; ejplhvsqhsan pavnte" qumou` ejn th`/ sunagwgh`/ ajkouvonte" tau`ta 29kai; ajnastavnte" ejxevbalon aujto;n e[xw th`" povlew" kai; h[gagon aujto;n e{w" ojfruvo" tou` o[rou" ejfÆ ou| hJ povli" wjk/ odovmhto aujtw`n w{ste katakrhmnivsai aujtovn: 30aujto;" de; dielqw;n dia; mevsou aujtw`n ejporeuveto. 31 Kai; kath`lqen eij" Kafarnaou;m povlin th`" Galilaiva". kai; h\n didavskwn aujtou;" ejn toi`" savbbasin: 32kai; ejxeplhvssonto ejpi; th`/ didach`/ aujtou`, o{ti ejn ejxousiva/ h\n oJ lovgo" aujtou`. 33Kai; ejn th`/ sunagwgh`/ h\n a[nqrwpo" e[cwn pneu`ma daimonivou ajkaqavrtou kai; ajnevkraxen fwnh`/ megavlh/: 34e[a, tiv hJmi`n kai; soiv, Ij hsou` NazarhnevÉ h\lqe" ajpolevsai hJma`"É oi\da se tiv" ei\, oJ a{gio" tou` qeou`. 35kai; ejpetivmhsen aujtw`/ oJ Ij hsou`" levgwn: fimwvqhti kai; e[xelqe ajpÆ aujtou`. kai; rJivyan aujto;n to; daimovnion eij" to; mevson ejxh`lqen ajpÆ aujtou` mhde;n blavyan aujtovn. 36kai; ejgevneto qavmbo" ejpi; pavnta" kai; sunelavloun pro;" ajllhvlou" levgonte": tiv" oJ lovgo" ou|to" o{ti ejn ejxousiva/ kai; dunavmei ejpitavssei toi`" ajkaqavrtoi" pneuvmasin kai; ejxevrcontaiÉ 37kai; ejxeporeuveto h\co" peri; aujtou` eij" pavnta tovpon

th`" pericwvrou. 38 A j nasta;" de; ajpo; th`" sunagwgh`" eijsh`lqen eij" th;n oijkivan Sivmwno". penqera; de; tou` Sivmwno" h\n sunecomevnh puretw`/ megavlw/ kai; hjrwvthsan aujto;n peri; aujth`". 39kai; ejpista;" ejpavnw aujth`" ejpetivmhsen tw`/ puretw`/ kai; ajfh`ken aujthvn: paracrh`ma de; ajnasta`sa dihkovnei aujtoi`". 40Duvnonto" de; tou` hJlivou a{pante" o{soi ei\con ajsqenou`nta" novsoi" poikivlai" h[gagon aujtou;" pro;" aujtovn: oJ de; eJni; eJkavstw/ aujtw`n ta;" cei`ra" ejpitiqei;" ejqeravpeuen aujtouv". 41 ejxhvrceto de; kai; daimovnia ajpo; pollw`n kraugavzonta kai; levgonta o{ti su; ei\ oJ uiJo" ; tou` qeou`. kai; ejpitimw`n oujk ei[a aujta; lalei`n, o{ti h[d/ eisan to;n cristo;n aujto;n ei\nai. 42 Genomevnh" de; hJmevra" ejxelqw;n ejporeuvqh eij" e[rhmon tovpon: kai; oiJ o[cloi ejpezhvtoun aujto;n kai; h\lqon e{w" aujtou` kai; katei`con aujto;n tou` mh; poreuvesqai ajpÆ aujtw`n. 43oJ de; ei\pen pro;" aujtou;" o{ti kai; tai`" eJtevrai" povlesin eujaggelivsasqai me dei` th;n basileivan tou` qeou`, o{ti ejpi; tou`to ajpestavlhn. 44Kai; h\n khruvsswn eij" ta;" sunagwga;" th`" Ij oudaiva". 5 E j gevneto de; ejn tw`/ to;n o[clon ejpikei`sqai aujtw`/ kai; ajkouvein to;n lovgon tou` qeou` kai; aujto;" h\n eJstw;" para; th;n livmnhn Gennhsarevt 2kai; ei\den duvo ploi`a eJstw`ta para; th;n livmnhn: oiJ de; aJliei`" ajpÆ aujtw`n ajpobavnte" e[plunon ta; divktua. 3ejmba;" de; eij" e}n tw`n ploivwn, o} h\n Sivmwno", hjrwvthsen aujto;n ajpo; th`" gh`" ejpanagagei`n ojlivgon: kaqivsa" de; ejk tou` ploivou ejdivdasken tou;" o[clou". 4 JW" de; ejpauvsato lalw`n, ei\pen pro;" to;n Sivmwna: ejpanavgage eij" to; bavqo" kai; calavsate ta; divktua uJmw`n eij" a[gran. 5 kai; ajpokriqei;" Sivmwn ei\pen: ejpistavta, diÆ o{lh" nukto;" kopiavsante" oujde;n ejlavbomen: ejpi; de; tw`/ rJhm v ati sou calavsw ta; 6 divktua. kai; tou`to poihvsante" sunevkleisan plh`qo" ijcquvwn poluv, dierrhvsseto de; ta; divktua aujtw`n. 7kai; katevneusan toi`" metovcoi" ejn tw`/ eJtevrw/ ploivw/ tou` ejlqovnta" sullabevsqai aujtoi`": kai; h\lqon kai; e[plhsan ajmfovtera ta; ploi`a w{ste buqivzesqai aujtav. 8ijdw;n de; Sivmwn Pevtro" prosevpesen toi`" govnasin Ij hsou` levgwn: e[xelqe ajpÆ ejmou`, o{ti ajnh;r aJmartwlov" eijmi, kuvrie. 9qavmbo" ga;r perievscen aujto;n kai; pavnta" tou;" su;n aujtw`/ ejpi; th`/ a[gra/ tw`n ijcquvwn w|n sunevlabon, 10 oJmoivw" de; kai; Ij avkwbon kai; jIwavnnhn uiJou;" Zebedaivou, oi} h\san koinwnoi; tw`/ Sivmwni. kai; ei\pen pro;" to;n Sivmwna oJ Ij hsou`": mh;

fobou`: ajpo; tou` nu`n ajnqrwvpou" e[sh/ zwgrw`n. 11kai; katagagovnte" ta; ploi`a ejpi; th;n gh`n ajfevnte" pavnta hjkolouvqhsan aujtw`./ 12 Kai; ejgevneto ejn tw`/ ei\nai aujto;n ejn mia`/ tw`n povlewn kai; ijdou; ajnh;r plhvrh" levpra": ijdw;n de; to;n Ij hsou`n, pesw;n ejpi; provswpon ejdehvqh aujtou` levgwn: kuvrie, eja;n qevlh/" duvnasai me kaqarivsai. 13kai; ejkteivna" th;n cei`ra h{yato aujtou` levgwn: qevlw, kaqarivsqhti: kai; eujqevw" hJ levpra ajph`lqen ajpÆ aujtou`. 14kai; aujto;" parhvggeilen aujtw`/ mhdeni; eijpei`n, ajlla; ajpelqw;n dei`xon seauto;n tw`/ iJerei` kai; prosevnegke peri; tou` kaqarismou` sou kaqw;" prosevtaxen Mwu>sh`", eij" martuvrion aujtoi`". 15dihvrceto de; ma`llon oJ lovgo" peri; aujtou`, kai; sunhvrconto o[cloi polloi; ajkouvein kai; qerapeuvesqai ajpo; tw`n ajsqeneiw`n aujtw`n: 16aujto;" de; h\n uJpocwrw`n ejn tai`" ejrhvmoi" kai; proseucovmeno". 17 Kai; ejgevneto ejn mia`/ tw`n hJmerw`n kai; aujto;" h\n didavskwn, kai; h\san kaqhvmenoi Farisai`oi kai; nomodidavskaloi oi} h\san ejlhluqovte" ejk pavsh" kwvmh" th`" Galilaiva" kai; jIoudaiva" kai; jIerousalhvm: kai; duvnami" kurivou h\n eij" to; ijas ` qai aujtovn. 18kai; ijdou; a[ndre" fevronte" ejpi; klivnh" a[nqrwpon o}" h\n paralelumevno" kai; ejzhvtoun aujto;n eijsenegkei`n kai; qei`nai »aujto;n¼ ejnwvpion aujtou`. 19kai; mh; euJrovnte" poiva" eijsenevgkwsin aujto;n dia; to;n o[clon, ajnabavnte" ejpi; to; dw`ma dia; tw`n keravmwn kaqh`kan aujto;n su;n tw`/ klinidivw/ eij" to; mevson e[mprosqen tou` Ij hsou`. 20kai; ijdw;n th;n pivstin aujtw`n ei\pen: a[nqrwpe, ajfevwntai soi aiJ aJmartivai sou. 21kai; h[rxanto dialogivzesqai oiJ grammatei`" kai; oiJ Farisai`oi levgonte": tiv" ejstin ou|to" o}" lalei` blasfhmiva"É tiv" duvnatai aJmartiva" ajfei`nai eij mh; movno" oJ qeov"É 22ejpignou;" de; oJ Ij hsou`" tou;" dialogismou;" aujtw`n ajpokriqei;" ei\pen pro;" aujtouv": tiv dialogivzesqe ejn tai`" kardivai" uJmw`nÉ 23tiv ejstin eujkopwvteron, eijpei`n: ajfevwntai soi aiJ aJmartivai sou, h] eijpei`n: e[geire kai; peripavteiÉ 24i{na de; eijdh`te o{ti oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejxousivan e[cei ejpi; th`" gh`" ajfievnai aJmartiva"ei\pen tw`/ paralelumevnw/: soi; levgw, e[geire kai; a[ra" to; klinivdion sou poreuvou eij" to;n oi\kon sou. 25kai; paracrh`ma ajnasta;" ejnwvpion aujtw`n, a[ra" ejfÆ o} katevkeito, ajph`lqen eij" to;n oi\kon aujtou` doxavzwn to;n qeovn. 26kai; e[kstasi" e[laben a{panta" kai; ejdovxazon to;n qeo;n kai; ejplhvsqhsan fovbou levgonte" o{ti ei[domen paravdoxa shvmeron. 27 Kai; meta; tau`ta ejxh`lqen kai; ejqeavsato telwvnhn ojnovmati Leui;n

kaqhvmenon ejpi; to; telwvnion, kai; ei\pen aujtw`:/ ajkolouvqei moi. 28kai; katalipw;n pavnta ajnasta;" hjkolouvqei aujtw`./ 29Kai; ejpoivhsen doch;n megavlhn Leui;" aujtw`/ ejn th`/ oijkiva/ aujtou`, kai; h\n o[clo" polu;" telwnw`n kai; a[llwn oi} h\san metÆ aujtw`n katakeivmenoi. 30kai; ejgovgguzon oiJ Farisai`oi kai; oiJ grammatei`" aujtw`n pro;" tou;" maqhta;" aujtou` levgonte": dia; tiv meta; tw`n telwnw`n kai; aJmartwlw`n ejsqivete kai; pivneteÉ 31kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen pro;" aujtouv": ouj creivan e[cousin oiJ uJgiaivnonte" ijatrou` ajlla; oiJ kakw`" e[conte": 32 oujk ejlhvluqa kalevsai dikaivou" ajlla; aJmartwlou;" eij" metavnoian. 33 OiJ de; ei\pan pro;" aujtovn: oiJ maqhtai; Ij wavnnou nhsteuvousin pukna; kai; dehvsei" poiou`ntai oJmoivw" kai; oiJ tw`n Farisaivwn, oiJ de; soi; ejsqivousin kai; pivnousin. 34oJ de; Ij hsou`" ei\pen pro;" aujtouv": mh; duvnasqe tou;" uiJou;" tou` numfw`no" ejn w|/ oJ numfivo" metÆ aujtw`n ejstin poih`sai nhsteu`saiÉ 35ejleuvsontai de; hJmevrai, kai; o{tan ajparqh`/ ajpÆ aujtw`n oJ numfivo", tovte nhsteuvsousin ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai". 36 E [ legen de; kai; parabolh;n pro;" aujtou;" o{ti oujdei;" ejpivblhma ajpo; iJmativou kainou` scivsa" ejpibavllei ejpi; iJmavtion palaiovn: eij de; mhv ge, kai; to; kaino;n scivsei kai; tw`/ palaiw`/ ouj sumfwnhvsei to; ejpivblhma to; ajpo; tou` kainou`. 37kai; oujdei;" bavllei oi\non nevon eij" ajskou;" palaiouv": eij de; mhv ge, rJhxv ei oJ oi\no" oJ nevo" tou;" ajskou;" kai; aujto;" ejkcuqhvsetai kai; oiJ ajskoi; ajpolou`ntai: 38ajlla; oi\non nevon eij" ajskou;" kainou;" blhtevon. 39»kai;¼ oujdei;" piw;n palaio;n qevlei nevon: levgei gavr: oJ palaio;" crhstov" ejstin. 6 E j gevneto de; ejn sabbavtw/ diaporeuvesqai aujto;n dia; sporivmwn, kai; e[tillon oiJ maqhtai; aujtou` kai; h[sqion tou;" stavcua" ywvconte" tai`" cersivn. 2tine;" de; tw`n Farisaivwn ei\pan: tiv poiei`te o} oujk e[xestin toi`" savbbasinÉ 3kai; ajpokriqei;" pro;" aujtou;" ei\pen oJ Ij hsou`": oujde; tou`to ajnevgnwte o} ejpoivhsen Daui;d o{te ejpeivnasen aujto;" kai; oiJ metÆ aujtou` »o[nte"¼, 4»wJ"¼ eijsh`lqen eij" to;n oi\kon tou` qeou` kai; tou;" a[rtou" th`" proqevsew" labw;n e[fagen kai; e[dwken toi`" metÆ aujtou`, ou}" oujk e[xestin fagei`n eij mh; movnou" tou;" iJerei`"É 5 kai; e[legen aujtoi`": kuvrio" ejstin tou` sabbavtou oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou. 6 E j gevneto de; ejn eJtevrw/ sabbavtw/ eijselqei`n aujto;n eij" th;n sunagwgh;n kai; didavskein. kai; h\n a[nqrwpo" ejkei` kai; hJ cei;r aujtou` hJ dexia; h\n xhrav. 7parethrou`nto de; aujto;n oiJ grammatei`" kai; oiJ

Farisai`oi eij ejn tw`/ sabbavtw/ qerapeuvei, i{na eu{rwsin kathgorei`n aujtou`. 8aujto;" de; h[d/ ei tou;" dialogismou;" aujtw`n, ei\pen de; tw`/ ajndri; tw`/ xhra;n e[conti th;n cei`ra: e[geire kai; sth`qi eij" to; mevson: kai; ajnasta;" e[sth. 9ei\pen de; oJ Ij hsou`" pro;" aujtouv": ejperwtw` uJma`" eij e[xestin tw`/ sabbavtw/ ajgaqopoih`sai h] kakopoih`sai, yuch;n sw`sai h] ajpolevsaiÉ 10kai; peribleyavmeno" pavnta" aujtou;" ei\pen aujtw`:/ e[kteinon th;n cei`ra sou. oJ de; ejpoivhsen kai; ajpekatestavqh hJ cei;r aujtou`. 11aujtoi; de; ejplhvsqhsan ajnoiva" kai; dielavloun pro;" ajllhvlou" tiv a]n poihvsaien tw`/ Ij hsou`. 12 E j gevneto de; ejn tai`" hJmevrai" tauvtai" ejxelqei`n aujto;n eij" to; o[ro" proseuvxasqai, kai; h\n dianuktereuvwn ejn th`/ proseuch`/ tou` qeou`. 13kai; o{te ejgevneto hJmevra, prosefwvnhsen tou;" maqhta;" aujtou`, kai; ejklexavmeno" ajpÆ aujtw`n dwvdeka, ou}" kai; ajpostovlou" wjnovmasen: 14 Sivmwna o}n kai; wjnovmasen Pevtron, kai; A j ndrevan to;n ajdelfo;n aujtou`, kai; Ij avkwbon kai; Ij wavnnhn kai; Fivlippon kai; Barqolomai`on 15 kai; Maqqai`on kai; Qwma`n kai; Ij avkwbon A J lfaivou kai; Sivmwna to;n 16 kalouvmenon zhlwth;n kai; Ij ouvdan Ij akwvbou kai; Ij ouvdan Ij skariwvq, o}" ejgevneto prodovth". 17 Kai; kataba;" metÆ aujtw`n e[sth ejpi; tovpou pedinou`, kai; o[clo" polu;" maqhtw`n aujtou`, kai; plh`qo" polu; tou` laou` ajpo; pavsh" th`" Ij oudaiva" kai; jIerousalh;m kai; th`" paralivou Tuvrou kai; Sidw`no", 18 oi} h\lqon ajkou`sai aujtou` kai; ijaqh`nai ajpo; tw`n novswn aujtw`n: kai; oiJ ejnoclouvmenoi ajpo; pneumavtwn ajkaqavrtwn ejqerapeuvonto, 19kai; pa`" oJ o[clo" ejzhvtoun a{ptesqai aujtou`, o{ti duvnami" parÆ aujtou` ejxhvrceto kai; ija`to pavnta". 20 Kai; aujto;" ejpavra" tou;" ojfqalmou;" aujtou` eij" tou;" maqhta;" aujtou` e[legen: Makavrioi oiJ ptwcoiv, o{ti uJmetevra ejsti;n hJ basileiva tou` qeou`. 21 makavrioi oiJ peinw`nte" nu`n, o{ti cortasqhvsesqe. makavrioi oiJ klaivonte" nu`n, o{ti gelavsete. 22 makavrioi ejste o{tan mishvswsin uJma`" oiJ a[nqrwpoi kai; o{tan ajforivswsin uJma`" kai; ojneidivswsin kai; ejkbavlwsin to; o[noma uJmw`n wJ" ponhro;n e{neka tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou: 23cavrhte ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/

kai; skirthvsate, ijdou; ga;r oJ misqo;" uJmw`n polu;" ejn tw`/ oujranw`:/ kata; ta; aujta; ga;r ejpoivoun toi`" profhvtai" oiJ patevre" aujtw`n. 24 Plh;n oujai; uJmi`n toi`" plousivoi", o{ti ajpevcete th;n paravklhsin uJmw`n. 25 oujai; uJmi`n, oiJ ejmpeplhsmevnoi nu`n, o{ti peinavsete. oujaiv, oiJ gelw`nte" nu`n, o{ti penqhvsete kai; klauvsete. 26 oujai; o{tan uJma`" kalw`" ei[pwsin pavnte" oiJ a[nqrwpoi: kata; ta; aujta; ga;r ejpoivoun toi`" yeudoprofhvtai" oiJ patevre" aujtw`n. 27 A j lla; uJmi`n levgw toi`" ajkouvousin: ajgapa`te tou;" ejcqrou;" uJmw`n, kalw`" poiei`te toi`" misou`sin uJma`", 28eujlogei`te tou;" katarwmevnou" uJma`", proseuvcesqe peri; tw`n ejphreazovntwn uJma`". 29 tw`/ tuvptonti se ejpi; th;n siagovna pavrece kai; th;n a[llhn, kai; ajpo; tou` ai[ronto" sou to; iJmavtion kai; to;n citw`na mh; kwluvsh/". 30panti; aijtou`nti se divdou, kai; ajpo; tou` ai[ronto" ta; sa; mh; ajpaivtei. 31Kai; kaqw;" qevlete i{na poiw`sin uJmi`n oiJ a[nqrwpoi poiei`te aujtoi`" oJmoivw". 32 kai; eij ajgapa`te tou;" ajgapw`nta" uJma`", poiva uJmi`n cavri" ejstivnÉ kai; ga;r oiJ aJmartwloi; tou;" ajgapw`nta" aujtou;" ajgapw`sin. 33kai; »ga;r¼ eja;n ajgaqopoih`te tou;" ajgaqopoiou`nta" uJma`", poiva uJmi`n cavri" ejstivnÉ kai; oiJ aJmartwloi; to; aujto; poiou`sin. 34kai; eja;n danivshte parÆ w|n ejlpivzete labei`n, poiva uJmi`n cavri" »ejstivn¼É kai; aJmartwloi; aJmartwloi`" danivzousin i{na ajpolavbwsin ta; i[sa. 35plh;n ajgapa`te tou;" ejcqrou;" uJmw`n kai; ajgaqopoiei`te kai; danivzete mhde;n ajpelpivzonte": kai; e[stai oJ misqo;" uJmw`n poluv", kai; e[sesqe uiJoi; uJyivstou, o{ti aujto;" crhstov" ejstin ejpi; tou;" ajcarivstou" kai; ponhrouv". 36Givnesqe oijktivrmone" kaqw;" »kai;¼ oJ path;r uJmw`n oijktivrmwn ejstivn. 37 Kai; mh; krivnete, kai; ouj mh; kriqh`te: kai; mh; katadikavzete, kai; ouj mh; katadikasqh`te. ajpoluvete, kai; ajpoluqhvsesqe: 38divdote, kai; doqhvsetai uJmi`n: mevtron kalo;n pepiesmevnon sesaleumevnon uJperekcunnovmenon dwvsousin eij" to;n kovlpon uJmw`n: w|/ ga;r mevtrw/ metrei`te ajntimetrhqhvsetai uJmi`n. 39Ei\pen de; kai; parabolh;n aujtoi`": mhvti duvnatai tuflo;" tuflo;n oJdhgei`nÉ oujci; ajmfovteroi eij" bovqunon ejmpesou`ntaiÉ 40oujk e[stin maqhth;" uJpe;r to;n didavskalon: kathrtismevno" de; pa`" e[stai wJ" oJ didavskalo" aujtou`. 41Tiv de;

blevpei" to; kavrfo" to; ejn tw`/ ojfqalmw`/ tou` ajdelfou` sou, th;n de; doko;n th;n ejn tw`/ ijdivw/ ojfqalmw`/ ouj katanoei`"É 42pw`" duvnasai levgein tw`/ ajdelfw`/ sou: ajdelfev, a[fe" ejkbavlw to; kavrfo" to; ejn tw`/ ojfqalmw`/ sou, aujto;" th;n ejn tw`/ ojfqalmw`/ sou doko;n ouj blevpwnÉ uJpokritav, e[kbale prw`ton th;n doko;n ejk tou` ojfqalmou` sou, kai; tovte diablevyei" to; kavrfo" to; ejn tw`/ ojfqalmw`/ tou` ajdelfou` sou ejkbalei`n. 43 Ouj gavr ejstin devndron kalo;n poiou`n karpo;n saprovn, oujde; pavlin devndron sapro;n poiou`n karpo;n kalovn. 44e{kaston ga;r devndron ejk tou` ijdivou karpou` ginwvsketai: ouj ga;r ejx ajkanqw`n sullevgousin su`ka oujde; ejk bavtou stafulh;n trugw`sin. 45oJ ajgaqo;" a[nqrwpo" ejk tou` ajgaqou` qhsaurou` th`" kardiva" profevrei to; ajgaqovn, kai; oJ ponhro;" ejk tou` ponhrou` profevrei to; ponhrovn: ejk ga;r perisseuvmato" kardiva" lalei` to; stovma aujtou`. 46 Tiv dev me kalei`te: kuvrie kuvrie, kai; ouj poiei`te a} levgwÉ 47Pa`" oJ ejrcovmeno" prov" me kai; ajkouvwn mou tw`n lovgwn kai; poiw`n aujtouv", uJpodeivxw uJmi`n tivni ejsti;n o{moio": 48o{moio" ejstin ajnqrwvpw/ oijkodomou`nti oijkivan o}" e[skayen kai; ejbavqunen kai; e[qhken qemevlion ejpi; th;n pevtran: plhmmuvrh" de; genomevnh" prosevrhxen oJ potamo;" th`/ oijkiva/ ejkeivnh/, kai; oujk i[scusen saleu`sai aujth;n dia; to; kalw`" oijkodomh`sqai aujthvn. 49oJ de; ajkouvsa" kai; mh; poihvsa" o{moio" ejstin ajnqrwvpw/ oijkodomhvsanti oijkivan ejpi; th;n gh`n cwri;" qemelivou, h|/ prosevrhxen oJ potamov", kai; eujqu;" sunevpesen kai; ejgevneto to; rJh`gma th`" oijkiva" ejkeivnh" mevga. 7 E j peidh; ejplhvrwsen pavnta ta; rJhm v ata aujtou` eij" ta;" ajkoa;" tou` laou`, eijsh`lqen eij" Kafarnaouvm. 2 E J katontavrcou dev tino" dou`lo" kakw`" e[cwn h[mellen teleuta`n, o}" h\n aujtw`/ e[ntimo". 3 ajkouvsa" de; peri; tou` Ij hsou` ajpevsteilen pro;" aujto;n presbutevrou" tw`n Ij oudaivwn ejrwtw`n aujto;n o{pw" ejlqw;n diaswvsh/ to;n dou`lon aujtou`. 4oiJ de; paragenovmenoi pro;" to;n Ij hsou`n parekavloun aujto;n spoudaivw" levgonte" o{ti a[xio" ejstin w|/ parevxh/ tou`to: 5ajgapa`/ ga;r to; e[qno" hJmw`n kai; th;n sunagwgh;n aujto;" wjk/ odovmhsen hJmi`n. 6oJ de; Ij hsou`" ejporeuveto su;n aujtoi`". h[dh de; aujtou` ouj makra;n ajpevconto" ajpo; th`" oijkiva" e[pemyen fivlou" oJ eJkatontavrch" levgwn aujtw`:/ kuvrie, mh; skuvllou, ouj ga;r iJkanov" eijmi i{na uJpo; th;n stevghn mou eijsevlqh/": 7dio; oujde; ejmauto;n hjxivwsa pro;" se; ejlqei`n: ajlla; eijpe; lovgw/, kai; ijaqhvtw oJ pai`" mou. 8kai; ga;r ejgw;

a[nqrwpo" eijmi uJpo; ejxousivan tassovmeno" e[cwn uJpÆ ejmauto;n stratiwvta", kai; levgw touvtw/: poreuvqhti, kai; poreuvetai, kai; a[llw/: e[rcou, kai; e[rcetai, kai; tw`/ douvlw/ mou: poivhson tou`to, kai; poiei`. 9 ajkouvsa" de; tau`ta oJ Ij hsou`" ejqauvmasen aujto;n kai; strafei;" tw`/ ajkolouqou`nti aujtw`/ o[clw/ ei\pen: levgw uJmi`n, oujde; ejn tw`/ Ij srah;l tosauvthn pivstin eu|ron. 10Kai; uJpostrevyante" eij" to;n oi\kon oiJ pemfqevnte" eu|ron to;n dou`lon uJgiaivnonta. 11 Kai; ejgevneto ejn tw`/ eJxh`" ejporeuvqh eij" povlin kaloumevnhn Nai;Ÿn kai; suneporeuvonto aujtw`/ oiJ maqhtai; aujtou` kai; o[clo" poluv". 12wJ" de; h[ggisen th`/ puvlh/ th`" povlew", kai; ijdou; ejxekomivzeto teqnhkw;" monogenh;" uiJo" ; th`/ mhtri; aujtou` kai; aujth; h\n chvra, kai; o[clo" th`" povlew" iJkano;" h\n su;n aujth`./ 13kai; ijdw;n aujth;n oJ kuvrio" ejsplagcnivsqh ejpÆ aujth`/ kai; ei\pen aujth`:/ mh; klai`e. 14kai; proselqw;n h{yato th`" sorou`, oiJ de; bastavzonte" e[sthsan, kai; ei\pen: neanivske, soi; levgw, ejgevrqhti. 15kai; ajnekavqisen oJ nekro;" kai; h[rxato lalei`n, kai; e[dwken aujto;n th`/ mhtri; aujtou`. 16e[laben de; fovbo" pavnta" kai; ejdovxazon to;n qeo;n levgonte" o{ti profhvth" mevga" hjgevrqh ejn hJmi`n kai; o{ti ejpeskevyato oJ qeo;" to;n lao;n aujtou`. 17 kai; ejxh`lqen oJ lovgo" ou|to" ejn o{lh/ th`/ Ij oudaiva/ peri; aujtou` kai; pavsh/ th`/ pericwvrw/. 18 Kai; ajphvggeilan Ij wavnnh/ oiJ maqhtai; aujtou` peri; pavntwn touvtwn. kai; proskalesavmeno" duvo tina;" tw`n maqhtw`n aujtou` oJ Ij wavnnh" 19e[pemyen pro;" to;n kuvrion levgwn: su; ei\ oJ ejrcovmeno" h] a[llon prosdokw`menÉ 20paragenovmenoi de; pro;" aujto;n oiJ a[ndre" ei\pan: Ij wavnnh" oJ baptisth;" ajpevsteilen hJma`" pro;" se; levgwn: su; ei\ oJ ejrcovmeno" h] a[llon prosdokw`menÉ 21ejn ejkeivnh/ th`/ w{ra/ ejqeravpeusen pollou;" ajpo; novswn kai; mastivgwn kai; pneumavtwn ponhrw`n kai; tufloi`" polloi`" ejcarivsato blevpein. 22kai; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" ajpaggeivlate Ij wavnnh/ a} ei[dete kai; hjkouvsate: tufloi; ajnablevpousin, cwloi; peripatou`sin, leproi; kaqarivzontai kai; kwfoi; ajkouvousin, nekroi; ejgeivrontai, ptwcoi; eujaggelivzontai: 23kai; makavrio" ejstin o}" eja;n mh; skandalisqh`/ ejn ejmoiv. 24 A j pelqovntwn de; tw`n ajggevlwn Ij wavnnou h[rxato levgein pro;" tou;" o[clou" peri; Ij wavnnou: tiv ejxhvlqate eij" th;n e[rhmon qeavsasqaiÉ kavlamon uJpo; ajnevmou saleuovmenonÉ 25ajlla; tiv ejxhvlqate ijdei`nÉ a[nqrwpon ejn malakoi`" iJmativoi" hjmfiesmevnonÉ ijdou; oiJ ejn

iJmatismw`/ ejndovxw/ kai; trufh`/ uJpavrconte" ejn toi`" basileivoi" eijsivn. 26 ajlla; tiv ejxhvlqate ijdei`nÉ profhvthnÉ nai; levgw uJmi`n, kai; perissovteron profhvtou. 27ou|to" ejstin peri; ou| gevgraptai: ijdou; ajpostevllw to;n a[ggelon mou pro; proswvpou sou, o}" kataskeuavsei th;n oJdovn sou e[mprosqen sou. 28 levgw uJmi`n, meivzwn ejn gennhtoi`" gunaikw`n Ij wavnnou oujdeiv" ejstin: oJ de; mikrovtero" ejn th`/ basileiva/ tou` qeou` meivzwn aujtou` ejstin. 29Kai; pa`" oJ lao;" ajkouvsa" kai; oiJ telw`nai ejdikaivwsan to;n qeo;n baptisqevnte" to; bavptisma Ij wavnnou: 30oiJ de; Farisai`oi kai; oiJ nomikoi; th;n boulh;n tou` qeou` hjqevthsan eij" eJautou;" mh; baptisqevnte" uJpÆ aujtou`. 31 Tivni ou\n oJmoiwvsw tou;" ajnqrwvpou" th`" genea`" tauvth" kai; tivni eijsi;n o{moioiÉ 32o{moioi eijsin paidivoi" toi`" ejn ajgora`/ kaqhmevnoi" kai; prosfwnou`sin ajllhvloi" a} levgei: hjulhvsamen uJmi`n kai; oujk wjrchvsasqe, ejqrhnhvsamen kai; oujk ejklauvsate. 33 ejlhvluqen ga;r Ij wavnnh" oJ baptisth;" mh; ejsqivwn a[rton mhvte pivnwn oi\non, kai; levgete: daimovnion e[cei. 34ejlhvluqen oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejsqivwn kai; pivnwn, kai; levgete: ijdou; a[nqrwpo" favgo" kai; oijnopovth", fivlo" telwnw`n kai; aJmartwlw`n. 35kai; ejdikaiwvqh hJ sofiva ajpo; pavntwn tw`n tevknwn aujth`". 36 H j rwvta dev ti" aujto;n tw`n Farisaivwn i{na favgh/ metÆ aujtou`, kai; eijselqw;n eij" to;n oi\kon tou` Farisaivou kateklivqh. 37kai; ijdou; gunh; h{ti" h\n ejn th`/ povlei aJmartwlov", kai; ejpignou`sa o{ti katavkeitai ejn th`/ oijkiva/ tou` Farisaivou, komivsasa ajlavbastron muvrou 38kai; sta`sa ojpivsw para; tou;" povda" aujtou` klaivousa toi`" davkrusin h[rxato brevcein tou;" povda" aujtou` kai; tai`" qrixi;n th`" kefalh`" aujth`" ejxevmassen kai; katefivlei tou;" povda" aujtou` kai; h[leifen tw`/ muvrw/. 39 ijdw;n de; oJ Farisai`o" oJ kalevsa" aujto;n ei\pen ejn eJautw`/ levgwn: ou|to" eij h\n profhvth", ejgivnwsken a]n tiv" kai; potaph; hJ gunh; h{ti" a{ptetai aujtou`, o{ti aJmartwlov" ejstin. 40kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen pro;" aujtovn: Sivmwn, e[cw soiv ti eijpei`n. oJ dev: didavskale, eijpev, fhsivn. 41duvo creofeilevtai h\san danisth`/ tini: oJ ei|" w[feilen dhnavria pentakovsia, oJ de; e{tero" penthvkonta. 42mh; ejcovntwn aujtw`n ajpodou`nai ajmfotevroi" ejcarivsato. tiv" ou\n aujtw`n plei`on ajgaphvsei

aujtovnÉ 43ajpokriqei;" Sivmwn ei\pen: uJpolambavnw o{ti w|/ to; plei`on ejcarivsato. oJ de; ei\pen aujtw`:/ ojrqw`" e[krina". 44kai; strafei;" pro;" th;n gunai`ka tw`/ Sivmwni e[fh: blevpei" tauvthn th;n gunai`kaÉ eijsh`lqon sou eij" th;n oijkivan, u{dwr moi ejpi; povda" oujk e[dwka": au{th de; toi`" davkrusin e[brexen mou tou;" povda" kai; tai`" qrixi;n aujth`" ejxevmaxen. 45 fivlhma moi oujk e[dwka": au{th de; ajfÆ h|" eijsh`lqon ouj dievlipen katafilou`sa mou tou;" povda". 46ejlaivw/ th;n kefalhvn mou oujk h[leiya": au{th de; muvrw/ h[leiyen tou;" povda" mou. 47ou| cavrin levgw soi, ajfevwntai aiJ aJmartivai aujth`" aiJ pollaiv, o{ti hjgavphsen poluv: w|/ de; ojlivgon ajfivetai, ojlivgon ajgapa`./ 48ei\pen de; aujth`:/ ajfevwntai sou aiJ aJmartivai. 49kai; h[rxanto oiJ sunanakeivmenoi levgein ejn eJautoi`": tiv" ou|to" ejstin o}" kai; aJmartiva" ajfivhsinÉ 50ei\pen de; pro;" th;n gunai`ka: hJ pivsti" sou sevswken se: poreuvou eij" eijrhvnhn. 8 Kai; ejgevneto ejn tw`/ kaqexh`" kai; aujto;" diwvdeuen kata; povlin kai; kwvmhn khruvsswn kai; eujaggelizovmeno" th;n basileivan tou` qeou` kai; oiJ dwvdeka su;n aujtw`,/ 2kai; gunai`ke" tine" ai} h\san teqerapeumevnai ajpo; pneumavtwn ponhrw`n kai; ajsqeneiw`n, Mariva hJ kaloumevnh Magdalhnhv, ajfÆ h|" daimovnia eJpta; ejxelhluvqei, 3kai; Ij wavnna gunh; Couza` ejpitrovpou H J rwvd/ ou kai; Sousavnna kai; e{terai pollaiv, ai{tine" dihkovnoun aujtoi`" ejk tw`n uJparcovntwn aujtai`". 4 Suniovnto" de; o[clou pollou` kai; tw`n kata; povlin ejpiporeuomevnwn pro;" aujto;n ei\pen dia; parabolh`": 5ejxh`lqen oJ speivrwn tou` spei`rai to;n spovron aujtou`. kai; ejn tw`/ speivrein aujto;n o} me;n e[pesen para; th;n oJdo;n kai; katepathvqh, kai; ta; peteina; tou` oujranou` katevfagen aujtov. 6kai; e{teron katevpesen ejpi; th;n pevtran, kai; fue;n ejxhravnqh dia; to; mh; e[cein ijkmavda. 7kai; e{teron e[pesen ejn mevsw/ tw`n ajkanqw`n, kai; sumfuei`sai aiJ a[kanqai ajpevpnixan aujtov. 8kai; e{teron e[pesen eij" th;n gh`n th;n ajgaqh;n kai; fue;n ejpoivhsen karpo;n eJkatontaplasivona. tau`ta levgwn ejfwvnei: oJ e[cwn w\ta ajkouvein ajkouevtw. 9 E j phrwvtwn de; aujto;n oiJ maqhtai; aujtou` tiv" au{th ei[h hJ parabolhv. 10 oJ de; ei\pen: uJmi`n devdotai gnw`nai ta; musthvria th`" basileiva" tou` qeou`, toi`" de; loipoi`" ejn parabolai`", i{na blevponte" mh; blevpwsin kai; ajkouvonte" mh; suniw`sin. 11 E [ stin de; au{th hJ parabolhv: oJ spovro" ejsti;n oJ lovgo" tou` qeou`.

12

oiJ de; para; th;n oJdovn eijsin oiJ ajkouvsante", ei\ta e[rcetai oJ diavbolo" kai; ai[rei to;n lovgon ajpo; th`" kardiva" aujtw`n, i{na mh; pisteuvsante" swqw`sin. 13oiJ de; ejpi; th`" pevtra" oi} o{tan ajkouvswsin meta; cara`" devcontai to;n lovgon, kai; ou|toi rJiz v an oujk e[cousin, oi} pro;" kairo;n pisteuvousin kai; ejn kairw`/ peirasmou` ajfivstantai. 14to; de; eij" ta;" ajkavnqa" pesovn, ou|toi eijsin oiJ ajkouvsante", kai; uJpo; merimnw`n kai; plouvtou kai; hJdonw`n tou` bivou poreuovmenoi sumpnivgontai kai; ouj telesforou`sin. 15to; de; ejn th`/ kalh`/ gh`,/ ou|toi eijsin oi{tine" ejn kardiva/ kalh`/ kai; ajgaqh`/ ajkouvsante" to;n lovgon katevcousin kai; karpoforou`sin ejn uJpomonh`./ 16 Oujdei;" de; luvcnon a{ya" kaluvptei aujto;n skeuvei h] uJpokavtw klivnh" tivqhsin, ajllÆ ejpi; lucniva" tivqhsin, i{na oiJ eijsporeuovmenoi blevpwsin to; fw`". 17ouj gavr ejstin krupto;n o} ouj fanero;n genhvsetai oujde; ajpovkrufon o} ouj mh; gnwsqh`/ kai; eij" fanero;n e[lqh/. 18Blevpete ou\n pw`" ajkouvete: o}" a]n ga;r e[ch/, doqhvsetai aujtw`:/ kai; o}" a]n mh; e[ch/, kai; o} dokei` e[cein ajrqhvsetai ajpÆ aujtou`. 19 Paregevneto de; pro;" aujto;n hJ mhvthr kai; oiJ ajdelfoi; aujtou` kai; oujk hjduvnanto suntucei`n aujtw`/ dia; to;n o[clon. 20ajphggevlh de; aujtw`:/ hJ mhvthr sou kai; oiJ ajdelfoiv sou eJsthvkasin e[xw ijdei`n qevlonte" se. 21 oJ de; ajpokriqei;" ei\pen pro;" aujtouv": mhvthr mou kai; ajdelfoiv mou ou|toi eijsin oiJ to;n lovgon tou` qeou` ajkouvonte" kai; poiou`nte". 22 E j gevneto de; ejn mia`/ tw`n hJmerw`n kai; aujto;" ejnevbh eij" ploi`on kai; oiJ maqhtai; aujtou` kai; ei\pen pro;" aujtouv": dievlqwmen eij" to; pevran th`" livmnh", kai; ajnhvcqhsan. 23pleovntwn de; aujtw`n ajfuvpnwsen. kai; katevbh lai`lay ajnevmou eij" th;n livmnhn kai; suneplhrou`nto kai; ejkinduvneuon. 24proselqovnte" de; dihvgeiran aujto;n levgonte": ejpistavta ejpistavta, ajpolluvmeqa. oJ de; diegerqei;" ejpetivmhsen tw`/ ajnevmw/ kai; tw`/ kluvdwni tou` u{dato": kai; ejpauvsanto kai; ejgevneto galhvnh. 25ei\pen de; aujtoi`": pou` hJ pivsti" uJmw`nÉ fobhqevnte" de; ejqauvmasan levgonte" pro;" ajllhvlou": tiv" a[ra ou|to" ejstin o{ti kai; toi`" ajnevmoi" ejpitavssei kai; tw`/ u{dati, kai; uJpakouvousin aujtw`É/ 26 Kai; katevpleusan eij" th;n cwvran tw`n Gerashnw`n, h{ti" ejsti;n ajntipevra th`" Galilaiva". 27ejxelqovnti de; aujtw`/ ejpi; th;n gh`n uJphvnthsen ajnhvr ti" ejk th`" povlew" e[cwn daimovnia kai; crovnw/ iJkanw`/ oujk ejneduvsato iJmavtion kai; ejn oijkiva/ oujk e[menen ajllÆ ejn toi`" mnhvmasin. 28ijdw;n de; to;n Ij hsou`n ajnakravxa" prosevpesen aujtw`/ kai;

fwnh`/ megavlh/ ei\pen: tiv ejmoi; kai; soiv, Ij hsou` uiJe; tou` qeou` tou` uJyivstouÉ devomai sou, mhv me basanivsh/". 29parhvggeilen ga;r tw`/ pneuvmati tw`/ ajkaqavrtw/ ejxelqei`n ajpo; tou` ajnqrwvpou. polloi`" ga;r crovnoi" sunhrpavkei aujto;n kai; ejdesmeuveto aJluvsesin kai; pevdai" fulassovmeno" kai; diarrhvsswn ta; desma; hjlauvneto uJpo; tou` daimonivou eij" ta;" ejrhvmou". 30ejphrwvthsen de; aujto;n oJ Ij hsou`": tiv soi o[noma ejstinÉ oJ de; ei\pen: legiwvn, o{ti eijsh`lqen daimovnia polla; eij" aujtovn. 31kai; parekavloun aujto;n i{na mh; ejpitavxh/ aujtoi`" eij" th;n a[busson ajpelqei`n. 32 h\n de; ejkei` ajgevlh coivrwn iJkanw`n boskomevnh ejn tw`/ o[rei: kai; parekavlesan aujto;n i{na ejpitrevyh/ aujtoi`" eij" ejkeivnou" eijselqei`n: kai; ejpevtreyen aujtoi`". 33ejxelqovnta de; ta; daimovnia ajpo; tou` ajnqrwvpou eijsh`lqon eij" tou;" coivrou", kai; w{rmhsen hJ ajgevlh kata; tou` krhmnou` eij" th;n livmnhn kai; ajpepnivgh. 34ijdovnte" de; oiJ bovskonte" to; gegono;" e[fugon kai; ajphvggeilan eij" th;n povlin kai; eij" tou;" ajgrouv". 35ejxh`lqon de; ijdei`n to; gegono;" kai; h\lqon pro;" to;n Ij hsou`n kai; eu|ron kaqhvmenon to;n a[nqrwpon ajfÆ ou| ta; daimovnia ejxh`lqen iJmatismevnon kai; swfronou`nta para; tou;" povda" tou` Ij hsou`, kai; ejfobhvqhsan. 36ajphvggeilan de; aujtoi`" oiJ ijdovnte" pw`" ejswvqh oJ daimonisqeiv". 37kai; hjrwvthsen aujto;n a{pan to; plh`qo" th`" pericwvrou tw`n Gerashnw`n ajpelqei`n ajpÆ aujtw`n, o{ti fovbw/ megavlw/ suneivconto: aujto;" de; ejmba;" eij" ploi`on uJpevstreyen. 38ejdei`to de; aujtou` oJ ajnh;r ajfÆ ou| ejxelhluvqei ta; daimovnia ei\nai su;n aujtw`:/ ajpevlusen de; aujto;n levgwn: 39uJpovstrefe eij" to;n oi\kon sou kai; dihgou` o{sa soi ejpoivhsen oJ qeov". kai; ajph`lqen kaqÆ o{lhn th;n povlin khruvsswn o{sa ejpoivhsen aujtw`/ oJ Ij hsou`". 40 E j n de; tw`/ uJpostrevfein to;n Ij hsou`n ajpedevxato aujto;n oJ o[clo": h\san ga;r pavnte" prosdokw`nte" aujtovn. 41kai; ijdou; h\lqen ajnh;r w|/ o[noma Ij avi>ro" kai; ou|to" a[rcwn th`" sunagwgh`" uJph`rcen, kai; pesw;n para; tou;" povda" »tou`¼ Ij hsou` parekavlei aujto;n eijselqei`n eij" to;n oi\kon aujtou`, 42o{ti qugavthr monogenh;" h\n aujtw`/ wJ" ejtw`n dwvdeka kai; aujth; ajpevqnh/sken. E j n de; tw`/ uJpavgein aujto;n oiJ o[cloi sunevpnigon aujtovn. 43Kai; gunh; ou\sa ejn rJus v ei ai{mato" ajpo; ejtw`n dwvdeka, h{ti" »ijatroi`" prosanalwvsasa o{lon to;n bivon¼ oujk i[scusen ajpÆ oujdeno;" qerapeuqh`nai, 44proselqou`sa o[pisqen h{yato tou` kraspevdou tou`

iJmativou aujtou` kai; paracrh`ma e[sth hJ rJus v i" tou` ai{mato" aujth`". 45 kai; ei\pen oJ Ij hsou`": tiv" oJ aJyavmeno" mouÉ ajrnoumevnwn de; pavntwn ei\pen oJ Pevtro": ejpistavta, oiJ o[cloi sunevcousin se kai; ajpoqlivbousin. 46oJ de; Ij hsou`" ei\pen: h{yato mouv ti", ejgw; ga;r e[gnwn duvnamin ejxelhluqui`an ajpÆ ejmou`. 47ijdou`sa de; hJ gunh; o{ti oujk e[laqen, trevmousa h\lqen kai; prospesou`sa aujtw`/ diÆ h}n aijtivan h{yato aujtou` ajphvggeilen ejnwvpion panto;" tou` laou` kai; wJ" ijaqv h paracrh`ma. 48oJ de; ei\pen aujth`:/ qugavthr, hJ pivsti" sou sevswken se: poreuvou eij" eijrhvnhn. 49 E [ ti aujtou` lalou`nto" e[rcetai ti" para; tou` ajrcisunagwvgou levgwn o{ti tevqnhken hJ qugavthr sou: mhkevti skuvlle to;n didavskalon. 50 oJ de; Ij hsou`" ajkouvsa" ajpekrivqh aujtw`:/ mh; fobou`, movnon pivsteuson, kai; swqhvsetai. 51ejlqw;n de; eij" th;n oijkivan oujk ajfh`ken eijselqei`n tina su;n aujtw`/ eij mh; Pevtron kai; jIwavnnhn kai; Ij avkwbon kai; to;n patevra th`" paido;" kai; th;n mhtevra. 52e[klaion de; pavnte" kai; ejkovptonto aujthvn. oJ de; ei\pen: mh; klaivete, ouj ga;r ajpevqanen ajlla; kaqeuvdei. 53kai; kategevlwn aujtou` eijdovte" o{ti ajpevqanen. 54 aujto;" de; krathvsa" th`" ceiro;" aujth`" ejfwvnhsen levgwn: hJ pai`", e[geire. 55kai; ejpevstreyen to; pneu`ma aujth`" kai; ajnevsth paracrh`ma kai; dievtaxen aujth`/ doqh`nai fagei`n. 56kai; ejxevsthsan oiJ gonei`" aujth`": oJ de; parhvggeilen aujtoi`" mhdeni; eijpei`n to; gegonov". 9 Sugkalesavmeno" de; tou;" dwvdeka e[dwken aujtoi`" duvnamin kai; ejxousivan ejpi; pavnta ta; daimovnia kai; novsou" qerapeuvein 2kai; ajpevsteilen aujtou;" khruvssein th;n basileivan tou` qeou` kai; ijas ` qai 3 »tou;" ajsqenei`"¼, kai; ei\pen pro;" aujtouv": mhde;n ai[rete eij" th;n oJdovn, mhvte rJab v don mhvte phvran mhvte a[rton mhvte ajrguvrion mhvte »ajna;¼ duvo citw`na" e[cein. 4kai; eij" h}n a]n oijkivan eijsevlqhte, ejkei` mevnete kai; ejkei`qen ejxevrcesqe. 5kai; o{soi a]n mh; devcwntai uJma`", ejxercovmenoi ajpo; th`" povlew" ejkeivnh" to;n koniorto;n ajpo; tw`n podw`n uJmw`n ajpotinavssete eij" martuvrion ejpÆ aujtouv". 6ejxercovmenoi de; dihvrconto kata; ta;" kwvma" eujaggelizovmenoi kai; qerapeuvonte" pantacou`. 7 H [ kousen de; JHrwvd/ h" oJ tetraavrch" ta; ginovmena pavnta kai; dihpovrei dia; to; levgesqai uJpov tinwn o{ti Ij wavnnh" hjgevrqh ejk nekrw`n, 8uJpov tinwn de; o{ti H j liva" ejfavnh, a[llwn de; o{ti profhvth" ti" tw`n ajrcaivwn ajnevsth. 9ei\pen de; H J rwvd/ h": Ij wavnnhn ejgw;

ajpekefavlisa: tiv" dev ejstin ou|to" peri; ou| ajkouvw toiau`taÉ kai; ejzhvtei ijdei`n aujtovn. 10 Kai; uJpostrevyante" oiJ ajpovstoloi dihghvsanto aujtw`/ o{sa ejpoivhsan. Kai; paralabw;n aujtou;" uJpecwvrhsen katÆ ijdivan eij" povlin kaloumevnhn Bhqsai>dav. 11oiJ de; o[cloi gnovnte" hjkolouvqhsan aujtw`:/ kai; ajpodexavmeno" aujtou;" ejlavlei aujtoi`" peri; th`" basileiva" tou` qeou`, kai; tou;" creivan e[conta" qerapeiva" ija`to. 12 H J de; hJmevra h[rxato klivnein: proselqovnte" de; oiJ dwvdeka ei\pan aujtw`:/ ajpovluson to;n o[clon, i{na poreuqevnte" eij" ta;" kuvklw/ kwvma" kai; ajgrou;" kataluvswsin kai; eu{rwsin ejpisitismovn, o{ti w|de ejn ejrhvmw/ tovpw/ ejsmevn. 13ei\pen de; pro;" aujtouv": dovte aujtoi`" uJmei`" fagei`n. oiJ de; ei\pan: oujk eijsi;n hJmi`n plei`on h] a[rtoi pevnte kai; ijcquve" duvo, eij mhvti poreuqevnte" hJmei`" ajgoravswmen eij" pavnta to;n lao;n tou`ton brwvmata. 14h\san ga;r wJsei; a[ndre" pentakiscivlioi. ei\pen de; pro;" tou;" maqhta;" aujtou`: kataklivnate aujtou;" klisiva" »wJsei;¼ ajna; penthvkonta. 15kai; ejpoivhsan ou{tw" kai; katevklinan a{panta". 16 labw;n de; tou;" pevnte a[rtou" kai; tou;" duvo ijcquva" ajnablevya" eij" to;n oujrano;n eujlovghsen aujtou;" kai; katevklasen kai; ejdivdou toi`" maqhtai`" paraqei`nai tw`/ o[clw/. 17kai; e[fagon kai; ejcortavsqhsan pavnte", kai; h[rqh to; perisseu`san aujtoi`" klasmavtwn kovfinoi dwvdeka. 18 Kai; ejgevneto ejn tw`/ ei\nai aujto;n proseucovmenon kata; movna" sunh`san aujtw`/ oiJ maqhtaiv, kai; ejphrwvthsen aujtou;" levgwn: tivna me levgousin oiJ o[cloi ei\naiÉ 19oiJ de; ajpokriqevnte" ei\pan: Ij wavnnhn to;n baptisthvn, a[lloi de; H j livan, a[lloi de; o{ti profhvth" ti" tw`n 20 ajrcaivwn ajnevsth. ei\pen de; aujtoi`": uJmei`" de; tivna me levgete ei\naiÉ Pevtro" de; ajpokriqei;" ei\pen: to;n cristo;n tou` qeou`. 21 oJ de; ejpitimhvsa" aujtoi`" parhvggeilen mhdeni; levgein tou`to 22 eijpwn o{ti dei` to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou polla; paqei`n kai; ajpodokimasqh`nai ajpo; tw`n presbutevrwn kai; ajrcierevwn kai; grammatevwn kai; ajpoktanqh`nai kai; th`/ trivth/ hJmevra/ ejgerqh`nai. 23 E [ legen de; pro;" pavnta": ei[ ti" qevlei ojpivsw mou e[rcesqai, ajrnhsavsqw eJauto;n kai; ajravtw to;n stauro;n aujtou` kaqÆ hJmevran kai; ajkolouqeivtw moi. 24o}" ga;r a]n qevlh/ th;n yuch;n aujtou` sw`sai ajpolevsei aujthvn: o}" dÆ a]n ajpolevsh/ th;n yuch;n aujtou` e{neken ejmou` ou|to" swvsei aujthvn. 25tiv ga;r wjfelei`tai a[nqrwpo" kerdhvsa" to;n

kovsmon o{lon eJauto;n de; ajpolevsa" h] zhmiwqeiv"É 26o}" ga;r a]n ejpaiscunqh`/ me kai; tou;" ejmou;" lovgou", tou`ton oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejpaiscunqhvsetai, o{tan e[lqh/ ejn th`/ dovxh/ aujtou` kai; tou` patro;" kai; tw`n aJgivwn ajggevlwn. 27levgw de; uJmi`n ajlhqw`", eijsivn tine" tw`n aujtou` eJsthkovtwn oi} ouj mh; geuvswntai qanavtou e{w" a]n i[dwsin th;n basileivan tou` qeou`. 28 E j gevneto de; meta; tou;" lovgou" touvtou" wJsei; hJmevrai ojktw; »kai;¼ paralabw;n Pevtron kai; jIwavnnhn kai; Ij avkwbon ajnevbh eij" to; o[ro" proseuvxasqai. 29kai; ejgevneto ejn tw`/ proseuvcesqai aujto;n to; ei\do" tou` proswvpou aujtou` e{teron kai; oJ iJmatismo;" aujtou` leuko;" ejxastravptwn. 30kai; ijdou; a[ndre" duvo sunelavloun aujtw`,/ oi{tine" h\san Mwu>sh`" kai; H j liva", 31oi} ojfqevnte" ejn dovxh/ e[legon th;n e[xodon aujtou`, h}n h[mellen plhrou`n ejn Ij erousalhvm. 32oJ de; Pevtro" kai; oiJ su;n aujtw`/ h\san bebarhmevnoi u{pnw/: diagrhgorhvsante" de; ei\don th;n dovxan aujtou` kai; tou;" duvo a[ndra" tou;" sunestw`ta" aujtw`./ 33 kai; ejgevneto ejn tw`/ diacwrivzesqai aujtou;" ajpÆ aujtou` ei\pen oJ Pevtro" pro;" to;n Ij hsou`n: ejpistavta, kalovn ejstin hJma`" w|de ei\nai, kai; poihvswmen skhna;" trei`", mivan soi; kai; mivan Mwu>sei` kai; mivan H j liva,/ mh; eijdw;" o} levgei. 34tau`ta de; aujtou` levgonto" ejgevneto nefevlh kai; ejpeskivazen aujtouv": ejfobhvqhsan de; ejn tw`/ eijselqei`n aujtou;" eij" th;n nefevlhn. 35kai; fwnh; ejgevneto ejk th`" nefevlh" levgousa: ou|to" ejstin oJ uiJo" v mou oJ ejklelegmevno", aujtou` ajkouvete. 36kai; ejn tw`/ genevsqai th;n fwnh;n euJrevqh Ij hsou`" movno". kai; aujtoi; ejsivghsan kai; oujdeni; ajphvggeilan ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai" oujde;n w|n eJwrv akan. 37 E j gevneto de; th`/ eJxh`" hJmevra/ katelqovntwn aujtw`n ajpo; tou` o[rou" sunhvnthsen aujtw`/ o[clo" poluv". 38kai; ijdou; ajnh;r ajpo; tou` o[clou ejbovhsen levgwn: didavskale, devomai sou ejpiblevyai ejpi; to;n uiJovn mou, o{ti monogenhv" moiv ejstin, 39kai; ijdou; pneu`ma lambavnei aujto;n kai; ejxaivfnh" kravzei kai; sparavssei aujto;n meta; ajfrou` kai; movgi" ajpocwrei` ajpÆ aujtou` suntri`bon aujtovn: 40kai; ejdehvqhn tw`n maqhtw`n sou i{na ejkbavlwsin aujtov, kai; oujk hjdunhvqhsan. 41ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen: w\ genea; a[pisto" kai; diestrammevnh, e{w" povte e[somai pro;" uJma`" kai; ajnevxomai uJmw`nÉ prosavgage w|de to;n uiJovn sou. 42e[ti de; prosercomevnou aujtou` e[rrhxen aujto;n to; daimovnion kai; sunespavraxen: ejpetivmhsen de; oJ Ij hsou`" tw`/ pneuvmati tw`/

ajkaqavrtw/ kai; ijas v ato to;n pai`da kai; ajpevdwken aujto;n tw`/ patri; 43 aujtou`. ejxeplhvssonto de; pavnte" ejpi; th`/ megaleiovthti tou` qeou`. Pavntwn de; qaumazovntwn ejpi; pa`sin oi|" ejpoivei ei\pen pro;" tou;" maqhta;" aujtou`: 44qevsqe uJmei`" eij" ta; w\ta uJmw`n tou;" lovgou" touvtou": oJ ga;r uiJo" ; tou` ajnqrwvpou mevllei paradivdosqai eij" cei`ra" 45 ajnqrwvpwn. oiJ de; hjgnovoun to; rJhm ` a tou`to kai; h\n parakekalummevnon ajpÆ aujtw`n i{na mh; ai[sqwntai aujtov, kai; ejfobou`nto ejrwth`sai aujto;n peri; tou` rJhm v ato" touvtou. 46 Eijsh`lqen de; dialogismo;" ejn aujtoi`", to; tiv" a]n ei[h meivzwn aujtw`n. 47oJ de; jIhsou`" eijdw;" to;n dialogismo;n th`" kardiva" aujtw`n, ejpilabovmeno" paidivon e[sthsen aujto; parÆ eJautw`/ 48kai; ei\pen aujtoi`": o}" eja;n devxhtai tou`to to; paidivon ejpi; tw`/ ojnovmati mou, ejme; devcetai: kai; o}" a]n ejme; devxhtai, devcetai to;n ajposteivlanta me: oJ ga;r mikrovtero" ejn pa`sin uJmi`n uJpavrcwn ou|to" ejstin mevga". 49 A j pokriqei;" de; Ij wavnnh" ei\pen: ejpistavta, ei[domen tina ejn tw`/ ojnovmati sou ejkbavllonta daimovnia kai; ejkwluvomen aujtovn, o{ti oujk ajkolouqei` meqÆ hJmw`n. 50ei\pen de; pro;" aujto;n oJ Ij hsou`": mh; kwluvete: o}" ga;r oujk e[stin kaqÆ uJmw`n, uJpe;r uJmw`n ejstin. 51 E j gevneto de; ejn tw`/ sumplhrou`sqai ta;" hJmevra" th`" ajnalhvmyew" aujtou` kai; aujto;" to; provswpon ejsthvrisen tou` poreuvesqai eij" Ij erousalhvm. 52kai; ajpevsteilen ajggevlou" pro; proswvpou aujtou`. kai; poreuqevnte" eijsh`lqon eij" kwvmhn Samaritw`n wJ" eJtoimavsai aujtw`:/ 53 kai; oujk ejdevxanto aujtovn, o{ti to; provswpon aujtou` h\n poreuovmenon eij" Ij erousalhvm. 54ijdovnte" de; oiJ maqhtai; jIavkwbo" kai; Ij wavnnh" ei\pan: kuvrie, qevlei" ei[pwmen pu`r katabh`nai ajpo; tou` oujranou` kai; ajnalw`sai aujtouv"É 55strafei;" de; ejpetivmhsen aujtoi`". 56kai; ejporeuvqhsan eij" eJtevran kwvmhn. 57 Kai; poreuomevnwn aujtw`n ejn th`/ oJdw`/ ei\pen ti" pro;" aujtovn: ajkolouqhvsw soi o{pou eja;n ajpevrch/. 58kai; ei\pen aujtw`/ oJ Ij hsou`": aiJ ajlwvpeke" fwleou;" e[cousin kai; ta; peteina; tou` oujranou` kataskhnwvsei", oJ de; uiJo" ; tou` ajnqrwvpou oujk e[cei pou` th;n kefalh;n 59 klivnh/. Ei\pen de; pro;" e{teron: ajkolouvqei moi. oJ de; ei\pen: »kuvrie,¼ ejpivtreyon moi ajpelqovnti prw`ton qavyai to;n patevra mou. 60ei\pen de; aujtw`:/ a[fe" tou;" nekrou;" qavyai tou;" eJautw`n nekrouv", su; de; ajpelqw;n diavggelle th;n basileivan tou` qeou`. 61Ei\pen de; kai; e{tero": ajkolouqhvsw soi, kuvrie: prw`ton de; ejpivtreyon moi ajpotavxasqai toi`"

eij" to;n oi\kon mou. 62ei\pen de; »pro;" aujto;n¼ oJ Ij hsou`": oujdei;" ejpibalw;n th;n cei`ra ejpÆ a[rotron kai; blevpwn eij" ta; ojpivsw eu[qeto" ejstin th`/ basileiva/ tou` qeou`. 10 Meta; de; tau`ta ajnevdeixen oJ kuvrio" eJtevrou" eJbdomhvkonta »duvo¼ kai; ajpevsteilen aujtou;" ajna; duvo »duvo¼ pro; proswvpou aujtou` eij" pa`san povlin kai; tovpon ou| h[mellen aujto;" e[rcesqai. 2e[legen de; pro;" aujtouv": oJ me;n qerismo;" poluv", oiJ de; ejrgavtai ojlivgoi: dehvqhte ou\n tou` kurivou tou` qerismou` o{pw" ejrgavta" ejkbavlh/ eij" to;n qerismo;n aujtou`. 3uJpavgete: ijdou; ajpostevllw uJma`" wJ" a[rna" ejn mevsw/ luvkwn. 4mh; bastavzete ballavntion, mh; phvran, mh; uJpodhvmata, kai; mhdevna kata; th;n oJdo;n ajspavshsqe. 5eij" h}n dÆ a]n eijsevlqhte oijkivan, prw`ton levgete: eijrhvnh tw`/ oi[kw/ touvtw/. 6kai; eja;n ejkei` h\/ uiJo" ; eijrhvnh", ejpanapahvsetai ejpÆ aujto;n hJ eijrhvnh uJmw`n: eij de; mhv ge, ejfÆ uJma`" ajnakavmyei. 7ejn aujth`/ de; th`/ oijkiva/ mevnete ejsqivonte" kai; pivnonte" ta; parÆ aujtw`n: a[xio" ga;r oJ ejrgavth" tou` misqou` aujtou`. mh; metabaivnete ejx oijkiva" eij" oijkivan. 8kai; eij" h}n a]n povlin eijsevrchsqe kai; devcwntai uJma`", ejsqivete ta; paratiqevmena uJmi`n 9kai; qerapeuvete tou;" ejn aujth`/ ajsqenei`" kai; levgete aujtoi`": h[ggiken ejfÆ uJma`" hJ basileiva tou` qeou`. 10eij" h}n dÆ a]n povlin eijsevlqhte kai; mh; devcwntai uJma`", ejxelqovnte" eij" ta;" plateiva" aujth`" ei[pate: 11kai; to;n koniorto;n to;n kollhqevnta hJmi`n ejk th`" povlew" uJmw`n eij" tou;" povda" ajpomassovmeqa uJmi`n: plh;n tou`to ginwvskete o{ti h[ggiken hJ basileiva tou` qeou`. 12levgw uJmi`n o{ti Sodovmoi" ejn th`/ hJmevra/ ejkeivnh/ ajnektovteron e[stai h] th`/ povlei ejkeivnh/. 13 Oujaiv soi, Corazivn, oujaiv soi, Bhqsai>dav: o{ti eij ejn Tuvrw/ kai; Sidw`ni ejgenhvqhsan aiJ dunavmei" aiJ genovmenai ejn uJmi`n, pavlai a]n ejn savkkw/ kai; spodw`/ kaqhvmenoi metenovhsan. 14plh;n Tuvrw/ kai; Sidw`ni ajnektovteron e[stai ejn th`/ krivsei h] uJmi`n. 15kai; suv, Kafarnaouvm, mh; e{w" oujranou` uJywqhvsh/É e{w" tou` a{d/ ou katabhvsh/. 16 JO ajkouvwn uJmw`n ejmou` ajkouvei, kai; oJ ajqetw`n uJma`" ejme; ajqetei`: oJ de; ejme; ajqetw`n ajqetei` to;n ajposteivlanta me. 17 U J pevstreyan de; oiJ eJbdomhvkonta »duvo¼ meta; cara`" levgonte": kuvrie, kai; ta; daimovnia uJpotavssetai hJmi`n ejn tw`/ ojnovmati sou. 18 ei\pen de; aujtoi`": ejqewvroun to;n satana`n wJ" ajstraph;n ejk tou` oujranou` pesovnta. 19ijdou; devdwka uJmi`n th;n ejxousivan tou` patei`n

ejpavnw o[fewn kai; skorpivwn, kai; ejpi; pa`san th;n duvnamin tou` ejcqrou`, kai; oujde;n uJma`" ouj mh; ajdikhvsh/. 20plh;n ejn touvtw/ mh; caivrete o{ti ta; pneuvmata uJmi`n uJpotavssetai, caivrete de; o{ti ta; ojnovmata uJmw`n ejggevgraptai ejn toi`" oujranoi`". 21 E j n aujth`/ th`/ w{ra/ hjgalliavsato »ejn¼ tw`/ pneuvmati tw`/ aJgivw/ kai; ei\pen: ejxomologou`mai soi, pavter, kuvrie tou` oujranou` kai; th`" gh`", o{ti ajpevkruya" tau`ta ajpo; sofw`n kai; sunetw`n kai; ajpekavluya" aujta; nhpivoi": nai; oJ pathvr, o{ti ou{tw" eujdokiva ejgevneto e[mprosqen sou. 22pavnta moi paredovqh uJpo; tou` patrov" mou, kai; oujdei;" ginwvskei tiv" ejstin oJ uiJo" ; eij mh; oJ pathvr, kai; tiv" ejstin oJ path;r eij mh; oJ uiJo" ; kai; w|/ eja;n bouvlhtai oJ uiJo" ; ajpokaluvyai. 23Kai; strafei;" pro;" tou;" maqhta;" katÆ ijdivan ei\pen: makavrioi oiJ ojfqalmoi; oiJ blevponte" a} blevpete. 24levgw ga;r uJmi`n o{ti polloi; profh`tai kai; basilei`" hjqevlhsan ijdei`n a} uJmei`" blevpete kai; oujk ei\dan, kai; ajkou`sai a} ajkouvete kai; oujk h[kousan. 25 Kai; ijdou; nomikov" ti" ajnevsth ejkpeiravzwn aujto;n levgwn: didavskale, tiv poihvsa" zwh;n aijwvnion klhronomhvswÉ 26oJ de; ei\pen pro;" aujtovn: ejn tw`/ novmw/ tiv gevgraptaiÉ pw`" ajnaginwvskei"É 27oJ de; ajpokriqei;" ei\pen: ajgaphvsei" kuvrion to;n qeovn sou ejx o{lh" »th`"¼ kardiva" sou kai; ejn o{lh/ th`/ yuch`/ sou kai; ejn o{lh/ th`/ ijscuvi> sou kai; ejn o{lh/ th`/ dianoiva/ sou, kai; to;n plhsivon sou wJ" seautovn. 28 ei\pen de; aujtw`:/ ojrqw`" ajpekrivqh": tou`to poivei kai; zhvsh/. 29oJ de; qevlwn dikaiw`sai eJauto;n ei\pen pro;" to;n Ij hsou`n: kai; tiv" ejstivn mou plhsivonÉ 30 U J polabw;n oJ Ij hsou`" ei\pen: a[nqrwpo" ti" katevbainen ajpo; Ij erousalh;m eij" Ij ericw; kai; lh/stai`" perievpesen, oi} kai; ejkduvsante" aujto;n kai; plhga;" ejpiqevnte" ajph`lqon ajfevnte" hJmiqanh`. 31kata; sugkurivan de; iJereuv" ti" katevbainen ejn th`/ oJdw`/ ejkeivnh/ kai; ijdw;n aujto;n ajntiparh`lqen: 32oJmoivw" de; kai; Leuivth" »genovmeno"¼ kata; to;n tovpon ejlqw;n kai; ijdw;n ajntiparh`lqen. 33 Samarivth" dev ti" oJdeuvwn h\lqen katÆ aujto;n kai; ijdw;n ejsplagcnivsqh, 34kai; proselqw;n katevdhsen ta; trauvmata aujtou` ejpicevwn e[laion kai; oi\non, ejpibibavsa" de; aujto;n ejpi; to; i[dion kth`no" h[gagen aujto;n eij" pandocei`on kai; ejpemelhvqh aujtou`. 35kai; ejpi; th;n au[rion ejkbalw;n e[dwken duvo dhnavria tw`/ pandocei` kai; ei\pen: ejpimelhvqhti aujtou`, kai; o{ ti a]n prosdapanhvsh/" ejgw; ejn tw`/ ejpanevrcesqai me ajpodwvsw soi. 36tiv" touvtwn tw`n triw`n plhsivon

dokei` soi gegonevnai tou` ejmpesovnto" eij" tou;" lh/stav"É 37oJ de; ei\pen: oJ poihvsa" to; e[leo" metÆ aujtou`. ei\pen de; aujtw`/ oJ Ij hsou`": poreuvou kai; su; poivei oJmoivw". 38 E j n de; tw`/ poreuvesqai aujtou;" aujto;" eijsh`lqen eij" kwvmhn tinav: gunh; dev ti" ojnovmati Mavrqa uJpedevxato aujtovn. 39kai; th`d/ e h\n ajdelfh; kaloumevnh Mariavm, »h}¼ kai; parakaqesqei`sa pro;" tou;" povda" tou` kurivou h[kouen to;n lovgon aujtou`. 40hJ de; Mavrqa periespa`to peri; pollh;n diakonivan: ejpista`sa de; ei\pen, kuvrie, ouj mevlei soi o{ti hJ ajdelfhv mou movnhn me katevlipen diakonei`nÉ eijpe; ou\n aujth`/ i{na moi sunantilavbhtai. 41ajpokriqei;" de; ei\pen aujth`/ oJ kuvrio": Mavrqa Mavrqa, merimna`/" kai; qorubavzh/ peri; pollav, 42eJno;" dev ejstin creiva: Maria;m ga;r th;n ajgaqh;n merivda ejxelevxato h{ti" oujk ajfaireqhvsetai aujth`". 11 Kai; ejgevneto ejn tw`/ ei\nai aujto;n ejn tovpw/ tini; proseucovmenon, wJ" ejpauvsato, ei\pen ti" tw`n maqhtw`n aujtou` pro;" aujtovn: kuvrie, divdaxon hJma`" proseuvcesqai, kaqw;" kai; Ij wavnnh" ejdivdaxen tou;" maqhta;" aujtou`. 2ei\pen de; aujtoi`": o{tan proseuvchsqe levgete: Pavter, aJgiasqhvtw to; o[noma sou: ejlqevtw hJ basileiva sou: 3 to;n a[rton hJmw`n to;n ejpiouvsion divdou hJmi`n to; kaqÆ hJmevran: 4 kai; a[fe" hJmi`n ta;" aJmartiva" hJmw`n, kai; ga;r aujtoi; ajfivomen panti; ojfeivlonti hJmi`n: kai; mh; eijsenevgkh/" hJma`" eij" peirasmovn. 5 Kai; ei\pen pro;" aujtouv": tiv" ejx uJmw`n e{xei fivlon kai; poreuvsetai pro;" aujto;n mesonuktivou kai; ei[ph/ aujtw`:/ fivle, crh`son moi trei`" a[rtou", 6ejpeidh; fivlo" mou paregevneto ejx oJdou` prov" me kai; oujk e[cw o} paraqhvsw aujtw`:/ 7kakei`no" e[swqen ajpokriqei;" ei[ph/, mhv moi kovpou" pavrece: h[dh hJ quvra kevkleistai kai; ta; paidiva mou metÆ ejmou` eij" th;n koivthn eijsivn: ouj duvnamai ajnasta;" dou`nai soi. 8levgw uJmi`n, eij kai; ouj dwvsei aujtw`/ ajnasta;" dia; to; ei\nai fivlon aujtou`, diav ge th;n ajnaivdeian aujtou` ejgerqei;" dwvsei aujtw`/ o{swn crhvz / ei. 9Kagw; uJmi`n levgw, aijtei`te kai; doqhvsetai uJmi`n, zhtei`te kai; euJrhvsete, krouvete kai; ajnoighvsetai uJmi`n: 10pa`" ga;r oJ aijtw`n lambavnei kai; oJ zhtw`n euJrivskei kai; tw`/ krouvonti ajnoighvsetai. 11tivna de; ejx uJmw`n to;n patevra aijthvsei oJ uiJo" ; ijcquvn, kai; ajnti; ijcquvo" o[fin aujtw`/ ejpidwvseiÉ

12

h] kai; aijthvsei wjo/ vn, ejpidwvsei aujtw`/ skorpivonÉ 13eij ou\n uJmei`" ponhroi; uJpavrconte" oi[date dovmata ajgaqa; didovnai toi`" tevknoi" uJmw`n, povsw/ ma`llon oJ path;r »oJ¼ ejx oujranou` dwvsei pneu`ma a{gion toi`" aijtou`sin aujtovn. 14 Kai; h\n ejkbavllwn daimovnion »kai; aujto; h\n¼ kwfovn: ejgevneto de; tou` daimonivou ejxelqovnto" ejlavlhsen oJ kwfo;" kai; ejqauvmasan oiJ o[cloi. 15tine;" de; ejx aujtw`n ei\pon: ejn Beelzebou;l tw`/ a[rconti tw`n daimonivwn ejkbavllei ta; daimovnia: 16e{teroi de; peiravzonte" shmei`on ejx oujranou` ejzhvtoun parÆ aujtou`. 17aujto;" de; eijdw;" aujtw`n ta; dianohvmata ei\pen aujtoi`": pa`sa basileiva ejfÆ eJauth;n diamerisqei`sa ejrhmou`tai kai; oi\ko" ejpi; oi\kon pivptei. 18eij de; kai; oJ satana`" ejfÆ eJauto;n diemerivsqh, pw`" staqhvsetai hJ basileiva aujtou`É o{ti levgete ejn Beelzebou;l ejkbavllein me ta; daimovnia. 19eij de; ejgw; ejn Beelzebou;l ejkbavllw ta; daimovnia, oiJ uiJoi; uJmw`n ejn tivni ejkbavllousinÉ dia; tou`to aujtoi; uJmw`n kritai; e[sontai. 20eij de; ejn daktuvlw/ qeou` »ejgw;¼ ejkbavllw ta; daimovnia, a[ra e[fqasen ejfÆ uJma`" hJ basileiva tou` qeou`. 21o{tan oJ ijscuro;" kaqwplismevno" fulavssh/ th;n eJautou` aujlhvn, ejn eijrhvnh/ ejsti;n ta; uJpavrconta aujtou`: 22ejpa;n de; ijscurovtero" aujtou` ejpelqw;n nikhvsh/ aujtovn, th;n panoplivan aujtou` ai[rei ejfÆ h|/ ejpepoivqei kai; ta; sku`la aujtou` diadivdwsin. 23 JO mh; w]n metÆ ejmou` katÆ ejmou` ejstin, kai; oJ mh; sunavgwn metÆ ejmou` skorpivzei. 24 {Otan to; ajkavqarton pneu`ma ejxevlqh/ ajpo; tou` ajnqrwvpou, dievrcetai diÆ ajnuvdrwn tovpwn zhtou`n ajnavpausin kai; mh; euJrivskon: »tovte¼ levgei: uJpostrevyw eij" to;n oi\kon mou o{qen ejxh`lqon: 25kai; ejlqo;n euJrivskei sesarwmevnon kai; kekosmhmevnon. 26tovte poreuvetai kai; paralambavnei e{tera pneuvmata ponhrovtera eJautou` eJpta; kai; eijselqovnta katoikei` ejkei`: kai; givnetai ta; e[scata tou` ajnqrwvpou ejkeivnou ceivrona tw`n prwvtwn. 27 E j gevneto de; ejn tw`/ levgein aujto;n tau`ta ejpavrasa ti" fwnh;n gunh; ejk tou` o[clou ei\pen aujtw`:/ makariva hJ koiliva hJ bastavsasa se kai; mastoi; ou}" ejqhvlasa". 28aujto;" de; ei\pen: menou`n makavrioi oiJ ajkouvonte" to;n lovgon tou` qeou` kai; fulavssonte". 29 Tw`n de; o[clwn ejpaqroizomevnwn h[rxato levgein: hJ genea; au{th genea; ponhrav ejstin: shmei`on zhtei`, kai; shmei`on ouj doqhvsetai aujth`/ eij mh; to; shmei`on Ij wna`. 30kaqw;" ga;r ejgevneto Ij wna`" toi`" Nineuivtai" shmei`on, ou{tw" e[stai kai; oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou th`/

genea`/ tauvth/. 31basivlissa novtou ejgerqhvsetai ejn th`/ krivsei meta; tw`n ajndrw`n th`" genea`" tauvth" kai; katakrinei` aujtouv", o{ti h\lqen ejk tw`n peravtwn th`" gh`" ajkou`sai th;n sofivan Solomw`no", kai; ijdou; plei`on Solomw`no" w|de. 32a[ndre" Nineui`tai ajnasthvsontai ejn th`/ krivsei meta; th`" genea`" tauvth" kai; katakrinou`sin aujthvn: o{ti metenovhsan eij" to; khvrugma Ij wna`, kai; ijdou; plei`on Ij wna` w|de. 33 Oujdei;" luvcnon a{ya" eij" kruvpthn tivqhsin »oujde; uJpo; to;n movdion¼ ajllÆ ejpi; th;n lucnivan, i{na oiJ eijsporeuovmenoi to; fw`" blevpwsin. 34 JO luvcno" tou` swvmato" ejstin oJ ojfqalmov" sou. o{tan oJ ojfqalmov" sou aJplou`" h\,/ kai; o{lon to; sw`ma sou fwteinovn ejstin: ejpa;n de; ponhro;" h\,/ kai; to; sw`ma sou skoteinovn. 35skovpei ou\n mh; to; fw`" to; ejn soi; skovto" ejstivn. 36eij ou\n to; sw`ma sou o{lon fwteinovn, mh; e[con mevro" ti skoteinovn, e[stai fwteino;n o{lon wJ" o{tan oJ luvcno" th`/ ajstraph`/ fwtivzh/ se. 37 E j n de; tw`/ lalh`sai ejrwta`/ aujto;n Farisai`o" o{pw" ajristhvsh/ parÆ aujtw`:/ eijselqw;n de; ajnevpesen. 38oJ de; Farisai`o" ijdw;n ejqauvmasen o{ti ouj prw`ton ejbaptivsqh pro; tou` ajrivstou. 39ei\pen de; oJ kuvrio" pro;" aujtovn: nu`n uJmei`" oiJ Farisai`oi to; e[xwqen tou` pothrivou kai; tou` pivnako" kaqarivzete, to; de; e[swqen uJmw`n gevmei aJrpagh`" kai; ponhriva". 40a[frone", oujc oJ poihvsa" to; e[xwqen kai; to; e[swqen ejpoivhsenÉ 41plh;n ta; ejnovnta dovte ejlehmosuvnhn, kai; ijdou; pavnta kaqara; uJmi`n ejstin. 42ajlla; oujai; uJmi`n toi`" Farisaivoi", o{ti ajpodekatou`te to; hJduvosmon kai; to; phvganon kai; pa`n lavcanon kai; parevrcesqe th;n krivsin kai; th;n ajgavphn tou` qeou`: tau`ta de; e[dei poih`sai kakei`na mh; parei`nai. 43Oujai; uJmi`n toi`" Farisaivoi", o{ti ajgapa`te th;n prwtokaqedrivan ejn tai`" sunagwgai`" kai; tou;" ajspasmou;" ejn tai`" ajgorai`". 44Oujai; uJmi`n, o{ti ejste; wJ" ta; mnhmei`a ta; a[dhla, kai; oiJ a[nqrwpoi »oiJ¼ peripatou`nte" ejpavnw oujk oi[dasin. 45 A j pokriqei;" dev ti" tw`n nomikw`n levgei aujtw`:/ didavskale, tau`ta levgwn kai; hJma`" uJbrivzei". 46oJ de; ei\pen: kai; uJmi`n toi`" nomikoi`" oujaiv, o{ti fortivzete tou;" ajnqrwvpou" fortiva dusbavstakta, kai; aujtoi; eJni; tw`n daktuvlwn uJmw`n ouj prosyauvete toi`" fortivoi". 47Oujai; uJmi`n, o{ti oijkodomei`te ta; mnhmei`a tw`n profhtw`n, oiJ de; patevre" uJmw`n ajpevkteinan aujtouv". 48a[ra mavrture" ejste kai; suneudokei`te toi`" e[rgoi" tw`n patevrwn uJmw`n, o{ti aujtoi; me;n ajpevkteinan aujtouv", uJmei`" de; oijkodomei`te. 49dia; tou`to kai; hJ sofiva tou` qeou` ei\pen: ajpostelw`

eij" aujtou;" profhvta" kai; ajpostovlou", kai; ejx aujtw`n ajpoktenou`sin kai; diwvxousin, 50i{na ejkzhthqh`/ to; ai|ma pavntwn tw`n profhtw`n to; ejkkecumevnon ajpo; katabolh`" kovsmou ajpo; th`" genea`" tauvth", 51ajpo; ai{mato" A { bel e{w" ai{mato" Zacarivou tou` ajpolomevnou metaxu; tou` qusiasthrivou kai; tou` oi[kou: nai; levgw uJmi`n, ejkzhthqhvsetai ajpo; th`" genea`" tauvth". 52Oujai; uJmi`n toi`" nomikoi`", o{ti h[rate th;n klei`da th`" gnwvsew": aujtoi; oujk eijshvlqate kai; tou;" eijsercomevnou" ejkwluvsate. 53Kakei`qen ejxelqovnto" aujtou` h[rxanto oiJ grammatei`" kai; oiJ Farisai`oi deinw`" ejnevcein kai; ajpostomativzein aujto;n peri; pleiovnwn, 54ejnedreuvonte" aujto;n qhreu`sai ti ejk tou` stovmato" aujtou`. 12 E j n oi|" ejpisunacqeisw`n tw`n muriavdwn tou` o[clou, w{ste katapatei`n ajllhvlou", h[rxato levgein pro;" tou;" maqhta;" aujtou` prw`ton: prosevcete eJautoi`" ajpo; th`" zuvmh", h{ti" ejsti;n uJpovkrisi", tw`n Farisaivwn. 2Oujde;n de; sugkekalummevnon ejsti;n o} oujk ajpokalufqhvsetai kai; krupto;n o} ouj gnwsqhvsetai. 3ajnqÆ w|n o{sa ejn th`/ skotiva/ ei[pate ejn tw`/ fwti; ajkousqhvsetai, kai; o} pro;" to; ou\" ejlalhvsate ejn toi`" tameivoi" khrucqhvsetai ejpi; tw`n dwmavtwn. 4 Levgw de; uJmi`n toi`" fivloi" mou, mh; fobhqh`te ajpo; tw`n ajpokteinovntwn to; sw`ma kai; meta; tau`ta mh; ejcovntwn perissovteron ti poih`sai. 5uJpodeivxw de; uJmi`n tivna fobhqh`te: fobhvqhte to;n meta; to; ajpoktei`nai e[conta ejxousivan ejmbalei`n eij" th;n gevennan. nai; levgw uJmi`n, tou`ton fobhvqhte. 6oujci; pevnte strouqiva pwlou`ntai ajssarivwn duvoÉ kai; e}n ejx aujtw`n oujk e[stin ejpilelhsmevnon ejnwvpion tou` qeou`. 7ajlla; kai; aiJ trivce" th`" kefalh`" uJmw`n pa`sai hjrivqmhntai. mh; fobei`sqe: pollw`n strouqivwn diafevrete. 8 Levgw de; uJmi`n, pa`" o}" a]n oJmologhvsh/ ejn ejmoi; e[mprosqen tw`n ajnqrwvpwn, kai; oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou oJmologhvsei ejn aujtw`/ e[mprosqen tw`n ajggevlwn tou` qeou`: 9oJ de; ajrnhsavmeno" me ejnwvpion tw`n ajnqrwvpwn ajparnhqhvsetai ejnwvpion tw`n ajggevlwn tou` qeou`. 10Kai; pa`" o}" ejrei` lovgon eij" to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou, ajfeqhvsetai aujtw`:/ tw`/ de; eij" to; a{gion pneu`ma blasfhmhvsanti oujk ajfeqhvsetai. 11 {Otan de; eijsfevrwsin uJma`" ejpi; ta;" sunagwga;" kai; ta;" ajrca;" kai; ta;" ejxousiva", mh; merimnhvshte pw`" h] tiv ajpologhvshsqe h] tiv ei[phte: 12 to; ga;r a{gion pneu`ma didavxei uJma`" ejn aujth`/ th`/ w{ra/ a} dei` eijpei`n. 13 Ei\pen dev ti" ejk tou` o[clou aujtw`:/ didavskale, eijpe; tw`/ ajdelfw`/

mou merivsasqai metÆ ejmou` th;n klhronomivan. 14oJ de; ei\pen aujtw`:/ a[nqrwpe, tiv" me katevsthsen krith;n h] meristh;n ejfÆ uJma`"É 15ei\pen de; pro;" aujtouv": oJra`te kai; fulavssesqe ajpo; pavsh" pleonexiva", o{ti oujk ejn tw`/ perisseuvein tini; hJ zwh; aujtou` ejstin ejk tw`n uJparcovntwn aujtw`./ 16Ei\pen de; parabolh;n pro;" aujtou;" levgwn: ajnqrwvpou tino;" plousivou eujfovrhsen hJ cwvra. 17kai; dielogivzeto ejn eJautw`/ levgwn: tiv poihvsw, o{ti oujk e[cw pou` sunavxw tou;" karpouv" mouÉ 18kai; ei\pen: tou`to poihvsw, kaqelw` mou ta;" ajpoqhvka" kai; meivzona" oijkodomhvsw kai; sunavxw ejkei` pavnta to;n si`ton kai; ta; ajgaqav mou 19kai; ejrw` th`/ yuch`/ mou, yuchv, e[cei" polla; ajgaqa; keivmena eij" e[th pollav: ajnapauvou, favge, pive, eujfraivnou. 20ei\pen de; aujtw`/ oJ qeov": a[frwn, tauvth/ th`/ nukti; th;n yuchvn sou ajpaitou`sin ajpo; sou`: a} de; hJtoivmasa", tivni e[staiÉ 21ou{tw" oJ qhsaurivzwn eJautw`/ kai; mh; eij" qeo;n ploutw`n. 22 Ei\pen de; pro;" tou;" maqhta;" »aujtou`¼: dia; tou`to levgw uJmi`n: mh; merimna`te th`/ yuch`/ tiv favghte, mhde; tw`/ swvmati tiv ejnduvshsqe. 23hJ ga;r yuch; plei`on ejstin th`" trofh`" kai; to; sw`ma tou` ejnduvmato". 24 katanohvsate tou;" kovraka" o{ti ouj speivrousin oujde; qerivzousin, oi|" oujk e[stin tamei`on oujde; ajpoqhvkh, kai; oJ qeo;" trevfei aujtouv": povsw/ ma`llon uJmei`" diafevrete tw`n peteinw`n. 25tiv" de; ejx uJmw`n merimnw`n duvnatai ejpi; th;n hJlikivan aujtou` prosqei`nai ph`cunÉ 26eij ou\n oujde; ejlavciston duvnasqe, tiv peri; tw`n loipw`n merimna`teÉ 27 katanohvsate ta; krivna pw`" aujxavnei: ouj kopia`/ oujde; nhvqei: levgw de; uJmi`n, oujde; Solomw;n ejn pavsh/ th`/ dovxh/ aujtou` periebavleto wJ" e}n touvtwn. 28eij de; ejn ajgrw`/ to;n covrton o[nta shvmeron kai; au[rion eij" klivbanon ballovmenon oJ qeo;" ou{tw" ajmfievzei, povsw/ ma`llon uJma`", ojligovpistoi. 29kai; uJmei`" mh; zhtei`te tiv favghte kai; tiv pivhte kai; mh; metewrivzesqe: 30tau`ta ga;r pavnta ta; e[qnh tou` kovsmou ejpizhtou`sin, uJmw`n de; oJ path;r oi\den o{ti crhvz / ete touvtwn. 31plh;n zhtei`te th;n basileivan aujtou`, kai; tau`ta prosteqhvsetai uJmi`n. 32Mh; fobou`, to; mikro;n poivmnion, o{ti eujdovkhsen oJ path;r uJmw`n dou`nai uJmi`n th;n basileivan. 33Pwlhvsate ta; uJpavrconta uJmw`n kai; dovte ejlehmosuvnhn: poihvsate eJautoi`" ballavntia mh; palaiouvmena, qhsauro;n ajnevkleipton ejn toi`" oujranoi`", o{pou klevpth" oujk ejggivzei oujde; sh;" diafqeivrei: 34o{pou gavr ejstin oJ qhsauro;" uJmw`n, ejkei` kai; hJ kardiva uJmw`n e[stai.

35

E [ stwsan uJmw`n aiJ ojsfuve" periezwsmevnai kai; oiJ luvcnoi kaiovmenoi: 36kai; uJmei`" o{moioi ajnqrwvpoi" prosdecomevnoi" to;n kuvrion eJautw`n povte ajnaluvsh/ ejk tw`n gavmwn, i{na ejlqovnto" kai; krouvsanto" eujqevw" ajnoivxwsin aujtw`./ 37makavrioi oiJ dou`loi ejkei`noi, ou}" ejlqw;n oJ kuvrio" euJrhvsei grhgorou`nta": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti perizwvsetai kai; ajnaklinei` aujtou;" kai; parelqw;n diakonhvsei aujtoi`". 38ka;n ejn th`/ deutevra/ ka;n ejn th`/ trivth/ fulakh`/ e[lqh/ kai; eu{rh/ ou{tw", makavrioi eijsin ejkei`noi. 39tou`to de; ginwvskete o{ti eij h[d/ ei oJ oijkodespovth" poiva/ w{ra/ oJ klevpth" e[rcetai, oujk a]n ajfh`ken diorucqh`nai to;n oi\kon aujtou`. 40kai; uJmei`" givnesqe e{toimoi, o{ti h|/ w{ra/ ouj dokei`te oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou e[rcetai. 41 Ei\pen de; oJ Pevtro": kuvrie, pro;" hJma`" th;n parabolh;n tauvthn levgei" h] kai; pro;" pavnta"É 42kai; ei\pen oJ kuvrio": tiv" a[ra ejsti;n oJ pisto;" oijkonovmo" oJ frovnimo", o}n katasthvsei oJ kuvrio" ejpi; th`" qerapeiva" aujtou` tou` didovnai ejn kairw`/ »to;¼ sitomevtrionÉ 43 makavrio" oJ dou`lo" ejkei`no", o}n ejlqw;n oJ kuvrio" aujtou` euJrhvsei poiou`nta ou{tw". 44ajlhqw`" levgw uJmi`n o{ti ejpi; pa`sin toi`" uJpavrcousin aujtou` katasthvsei aujtovn. 45eja;n de; ei[ph/ oJ dou`lo" ejkei`no" ejn th`/ kardiva/ aujtou`: cronivzei oJ kuvrio" mou e[rcesqai, kai; a[rxhtai tuvptein tou;" pai`da" kai; ta;" paidivska", ejsqivein te kai; pivnein kai; mequvskesqai, 46h{xei oJ kuvrio" tou` douvlou ejkeivnou ejn hJmevra/ h|/ ouj prosdoka`/ kai; ejn w{ra/ h|/ ouj ginwvskei, kai; dicotomhvsei j kei`no" de; oJ aujto;n kai; to; mevro" aujtou` meta; tw`n ajpivstwn qhvsei. 47 E dou`lo" oJ gnou;" to; qevlhma tou` kurivou aujtou` kai; mh; eJtoimavsa" h] poihvsa" pro;" to; qevlhma aujtou` darhvsetai pollav": 48oJ de; mh; gnouv", poihvsa" de; a[xia plhgw`n darhvsetai ojlivga". panti; de; w|/ ejdovqh poluv, polu; zhthqhvsetai parÆ aujtou`, kai; w|/ parevqento poluv, perissovteron aijthvsousin aujtovn. 49 Pu`r h\lqon balei`n ejpi; th;n gh`n, kai; tiv qevlw eij h[dh ajnhvfqh. 50 bavptisma de; e[cw baptisqh`nai, kai; pw`" sunevcomai e{w" o{tou telesqh`./ 51dokei`te o{ti eijrhvnhn paregenovmhn dou`nai ejn th`/ gh`É/ oujciv, levgw uJmi`n, ajllÆ h] diamerismovn. 52e[sontai ga;r ajpo; tou` nu`n pevnte ejn eJni; oi[kw/ diamemerismevnoi, trei`" ejpi; dusi;n kai; duvo ejpi; trisivn, 53 diamerisqhvsontai path;r ejpi; uiJw`/ kai; uiJo" ; ejpi; patriv, mhvthr ejpi; th;n qugatevra

kai; qugavthr ejpi; th;n mhtevra, penqera; ejpi; th;n nuvmfhn aujth`" kai; nuvmfh ejpi; th;n penqeravn. 54 E [ legen de; kai; toi`" o[cloi": o{tan i[dhte »th;n¼ nefevlhn ajnatevllousan ejpi; dusmw`n, eujqevw" levgete o{ti o[mbro" e[rcetai, kai; givnetai ou{tw": 55kai; o{tan novton pnevonta, levgete o{ti kauvswn e[stai, kai; givnetai. 56uJpokritaiv, to; provswpon th`" gh`" kai; tou` oujranou` oi[date dokimavzein, to;n kairo;n de; tou`ton pw`" oujk oi[date dokimavzeinÉ 57 Tiv de; kai; ajfÆ eJautw`n ouj krivnete to; divkaionÉ 58wJ" ga;r uJpavgei" meta; tou` ajntidivkou sou ejpÆ a[rconta, ejn th`/ oJdw`/ do;" ejrgasivan ajphllavcqai ajpÆ aujtou`, mhvpote katasuvrh/ se pro;" to;n krithvn, kai; oJ krithv" se paradwvsei tw`/ pravktori, kai; oJ pravktwr se balei` eij" fulakhvn. 59levgw soi, ouj mh; ejxevlqh/" ejkei`qen, e{w" kai; to; e[scaton lepto;n ajpodw`" / . 13 Parh`san dev tine" ejn aujtw`/ tw`/ kairw`/ ajpaggevllonte" aujtw`/ peri; tw`n Galilaivwn w|n to; ai|ma Pila`to" e[mixen meta; tw`n qusiw`n aujtw`n. 2kai; ajpokriqei;" ei\pen aujtoi`": dokei`te o{ti oiJ Galilai`oi ou|toi aJmartwloi; para; pavnta" tou;" Galilaivou" ejgevnonto, o{ti tau`ta pepovnqasinÉ 3oujciv, levgw uJmi`n, ajllÆ eja;n mh; metanoh`te pavnte" oJmoivw" ajpolei`sqe. 4h] ejkei`noi oiJ dekaoktw; ejfÆ ou}" e[pesen oJ puvrgo" ejn tw`/ Silwa;m kai; ajpevkteinen aujtouv", dokei`te o{ti aujtoi; ojfeilevtai ejgevnonto para; pavnta" tou;" ajnqrwvpou" tou;" katoikou`nta" Ij erousalhvmÉ 5oujciv, levgw uJmi`n, ajllÆ eja;n mh; metanoh`te pavnte" wJsauvtw" ajpolei`sqe. 6 E [ legen de; tauvthn th;n parabolhvn: sukh`n ei\cen ti" pefuteumevnhn ejn tw`/ ajmpelw`ni aujtou`, kai; h\lqen zhtw`n karpo;n ejn aujth`/ kai; oujc eu|ren. 7ei\pen de; pro;" to;n ajmpelourgovn: ijdou; triva e[th ajfÆ ou| e[rcomai zhtw`n karpo;n ejn th`/ sukh`/ tauvth/ kai; oujc euJrivskw. e[kkoyon »ou\n¼ aujthvn, iJnativ kai; th;n gh`n katargei`É 8oJ de; ajpokriqei;" levgei aujtw`:/ kuvrie, a[fe" aujth;n kai; tou`to to; e[to", e{w" o{tou skavyw peri; aujth;n kai; bavlw kovpria, 9ka;n me;n poihvsh/ karpo;n eij" to; mevllon: eij de; mhv ge, ejkkovyei" aujthvn. 10 \Hn de; didavskwn ejn mia`/ tw`n sunagwgw`n ejn toi`" savbbasin. 11kai; ijdou; gunh; pneu`ma e[cousa ajsqeneiva" e[th dekaoktw; kai; h\n sugkuvptousa kai; mh; dunamevnh ajnakuvyai eij" to; pantelev". 12ijdw;n

de; aujth;n oJ Ij hsou`" prosefwvnhsen kai; ei\pen aujth`:/ guvnai, ajpolevlusai th`" ajsqeneiva" sou, 13kai; ejpevqhken aujth`/ ta;" cei`ra": kai; paracrh`ma ajnwrqwvqh kai; ejdovxazen to;n qeovn. 14ajpokriqei;" de; oJ ajrcisunavgwgo", ajganaktw`n o{ti tw`/ sabbavtw/ ejqeravpeusen oJ Ij hsou`", e[legen tw`/ o[clw/ o{ti e}x hJmevrai eijsi;n ejn ai|" dei` ejrgavzesqai: ejn aujtai`" ou\n ejrcovmenoi qerapeuvesqe kai; mh; th`/ hJmevra/ tou` sabbavtou. 15ajpekrivqh de; aujtw`/ oJ kuvrio" kai; ei\pen: uJpokritaiv, e{kasto" uJmw`n tw`/ sabbavtw/ ouj luvei to;n bou`n aujtou` h] to;n o[non ajpo; th`" favtnh" kai; ajpagagw;n potivzeiÉ 16tauvthn de; qugatevra A j braa;m ou\san, h}n e[dhsen oJ satana`" ijdou; devka kai; ojktw; e[th, oujk e[dei luqh`nai ajpo; tou` desmou` touvtou th`/ hJmevra/ tou` sabbavtouÉ 17kai; tau`ta levgonto" aujtou` kath/scuvnonto pavnte" oiJ ajntikeivmenoi aujtw`,/ kai; pa`" oJ o[clo" e[cairen ejpi; pa`sin toi`" ejndovxoi" toi`" ginomevnoi" uJpÆ aujtou`. 18 E [ legen ou\n: tivni oJmoiva ejsti;n hJ basileiva tou` qeou` kai; tivni oJmoiwvsw aujthvnÉ 19oJmoiva ejsti;n kovkkw/ sinavpew", o}n labw;n a[nqrwpo" e[balen eij" kh`pon eJautou`, kai; hjuvxhsen kai; ejgevneto eij" devndron, kai; ta; peteina; tou` oujranou` kateskhvnwsen ejn toi`" klavdoi" aujtou`. 20 Kai; pavlin ei\pen: tivni oJmoiwvsw th;n basileivan tou` qeou`É 21oJmoiva ejsti;n zuvmh/, h}n labou`sa gunh; ejnevkruyen eij" ajleuvrou savta triva e{w" ou| ejzumwvqh o{lon. 22 Kai; dieporeuveto kata; povlei" kai; kwvma" didavskwn kai; poreivan poiouvmeno" eij" IJ erosovluma. 23Ei\pen dev ti" aujtw`:/ kuvrie, eij ojlivgoi oiJ sw/zovmenoiÉ oJ de; ei\pen pro;" aujtouv": 24ajgwnivzesqe eijselqei`n dia; th`" stenh`" quvra", o{ti polloiv, levgw uJmi`n, zhthvsousin eijselqei`n kai; oujk ijscuvsousin. 25ajfÆ ou| a]n ejgerqh`/ oJ oijkodespovth" kai; ajpokleivsh/ th;n quvran kai; a[rxhsqe e[xw eJstavnai kai; krouvein th;n quvran levgonte": kuvrie, a[noixon hJmi`n, kai; ajpokriqei;" ejrei` uJmi`n: oujk oi\da uJma`" povqen ejstev. 26tovte a[rxesqe levgein: ejfavgomen ejnwvpion sou kai; ejpivomen kai; ejn tai`" plateivai" hJmw`n ejdivdaxa": 27kai; ejrei` levgwn uJmi`n: oujk oi\da »uJma`"¼ povqen ejstev: ajpovsthte ajpÆ ejmou` pavnte" ejrgavtai ajdikiva". 28ejkei` e[stai oJ klauqmo;" kai; oJ brugmo;" tw`n ojdovntwn, o{tan o[yhsqe A j braa;m kai; Ij saa;k kai; Ij akw;b kai; pavnta" tou;" profhvta" ejn th`/ basileiva/ tou` qeou`, uJma`" de; ejkballomevnou" e[xw. 29kai; h{xousin ajpo; ajnatolw`n kai; dusmw`n kai; ajpo; borra` kai; novtou kai; ajnakliqhvsontai ejn th`/ basileiva/ tou` qeou`.

30

kai; ijdou; eijsi;n e[scatoi oi} e[sontai prw`toi kai; eijsi;n prw`toi oi} e[sontai e[scatoi. 31 E j n aujth`/ th`/ w{ra/ prosh`lqan tine" Farisai`oi levgonte" aujtw`:/ e[xelqe kai; poreuvou ejnteu`qen, o{ti H J rwvd/ h" qevlei se ajpoktei`nai. 32 kai; ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" ei[pate th`/ ajlwvpeki tauvth/: ijdou; ejkbavllw daimovnia kai; ijas v ei" ajpotelw` shvmeron kai; au[rion kai; th`/ 33 trivth/ teleiou`mai. plh;n dei` me shvmeron kai; au[rion kai; th`/ ejcomevnh/ poreuvesqai, o{ti oujk ejndevcetai profhvthn ajpolevsqai e[xw Ij erousalhvm. 34 Ij erousalh;m Ij erousalhvm, hJ ajpokteivnousa tou;" profhvta" kai; liqobolou`sa tou;" ajpestalmevnou" pro;" aujthvn, posavki" hjqevlhsa ejpisunavxai ta; tevkna sou o}n trovpon o[rni" th;n eJauth`" nossia;n uJpo; ta;" ptevruga", kai; oujk hjqelhvsate. 35ijdou; ajfivetai uJmi`n oJ oi\ko" uJmw`n. levgw »de;¼ uJmi`n, ouj mh; i[dhte me e{w" »h{xei o{te¼ ei[phte: eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn ojnovmati kurivou. 14 Kai; ejgevneto ejn tw`/ ejlqei`n aujto;n eij" oi\kon tino" tw`n ajrcovntwn »tw`n¼ Farisaivwn sabbavtw/ fagei`n a[rton kai; aujtoi; h\san parathrouvmenoi aujtovn. 2Kai; ijdou; a[nqrwpo" ti" h\n uJdrwpiko;" e[mprosqen aujtou`. 3kai; ajpokriqei;" oJ Ij hsou`" ei\pen pro;" tou;" nomikou;" kai; Farisaivou" levgwn: e[xestin tw`/ sabbavtw/ qerapeu`sai h] ou[É 4oiJ de; hJsuvcasan. kai; ejpilabovmeno" ijas v ato aujto;n kai; 5 ajpevlusen. kai; pro;" aujtou;" ei\pen: tivno" uJmw`n uiJo" ; h] bou`" eij" frevar pesei`tai, kai; oujk eujqevw" ajnaspavsei aujto;n ejn hJmevra/ tou` sabbavtouÉ 6kai; oujk i[scusan ajntapokriqh`nai pro;" tau`ta. 7 E [ legen de; pro;" tou;" keklhmevnou" parabolhvn, ejpevcwn pw`" ta;" prwtoklisiva" ejxelevgonto, levgwn pro;" aujtouv": 8o{tan klhqh`" / uJpov tino" eij" gavmou", mh; katakliqh`" / eij" th;n prwtoklisivan, mhvpote ejntimovtero" sou h\/ keklhmevno" uJpÆ aujtou`, 9kai; ejlqw;n oJ se; kai; aujto;n kalevsa" ejrei` soi: do;" touvtw/ tovpon, kai; tovte a[rxh/ meta; aijscuvnh" to;n e[scaton tovpon katevcein. 10ajllÆ o{tan klhqh`" / , poreuqei;" ajnavpese eij" to;n e[scaton tovpon, i{na o{tan e[lqh/ oJ keklhkwv" se ejrei` soi: fivle, prosanavbhqi ajnwvteron: tovte e[stai soi dovxa ejnwvpion pavntwn tw`n sunanakeimevnwn soi. 11o{ti pa`" oJ uJyw`n eJauto;n tapeinwqhvsetai, kai; oJ tapeinw`n eJauto;n uJywqhvsetai. 12 E [ legen de; kai; tw`/ keklhkovti aujtovn: o{tan poih`" / a[riston h] dei`pnon, mh; fwvnei tou;" fivlou" sou mhde; tou;" ajdelfouv" sou mhde; tou;" suggenei`" sou mhde; geivtona" plousivou", mhvpote kai; aujtoi;

ajntikalevswsin se kai; gevnhtai ajntapovdoma soi. 13ajllÆ o{tan doch;n poih`" / , kavlei ptwcouv", ajnapeivrou", cwlouv", tuflouv": 14kai; makavrio" e[sh/, o{ti oujk e[cousin ajntapodou`nai soi, ajntapodoqhvsetai gavr soi ejn th`/ ajnastavsei tw`n dikaivwn. 15 A j kouvsa" dev ti" tw`n sunanakeimevnwn tau`ta ei\pen aujtw`:/ makavrio" o{sti" favgetai a[rton ejn th`/ basileiva/ tou` qeou`. 16 JO de; ei\pen aujtw`:/ a[nqrwpo" ti" ejpoivei dei`pnon mevga, kai; ejkavlesen pollou;" 17kai; ajpevsteilen to;n dou`lon aujtou` th`/ w{ra/ tou` deivpnou eijpei`n toi`" keklhmevnoi": e[rcesqe, o{ti h[dh e{toima ejstin. 18kai; h[rxanto ajpo; mia`" pavnte" paraitei`sqai. oJ prw`to" ei\pen aujtw`:/ ajgro;n hjgovrasa kai; e[cw ajnavgkhn ejxelqw;n ijdei`n aujtovn: ejrwtw` se, e[ce me parh/thmevnon. 19kai; e{tero" ei\pen: zeuvgh bow`n hjgovrasa pevnte kai; poreuvomai dokimavsai aujtav: ejrwtw` se, e[ce me parh/thmevnon. 20kai; e{tero" ei\pen, gunai`ka e[ghma kai; dia; tou`to ouj duvnamai ejlqei`n. 21kai; paragenovmeno" oJ dou`lo" ajphvggeilen tw`/ kurivw/ aujtou` tau`ta. tovte ojrgisqei;" oJ oijkodespovth" ei\pen tw`/ douvlw/ aujtou`: e[xelqe tacevw" eij" ta;" plateiva" kai; rJum v a" th`" povlew" kai; tou;" ptwcou;" kai; ajnapeivrou" kai; tuflou;" kai; cwlou;" eijsavgage w|de. 22kai; ei\pen oJ dou`lo": kuvrie, gevgonen o} ejpevtaxa", kai; e[ti tovpo" ejstivn. 23kai; ei\pen oJ kuvrio" pro;" to;n dou`lon: e[xelqe eij" ta;" oJdou;" kai; fragmou;" kai; ajnavgkason eijselqei`n, i{na gemisqh`/ mou oJ oi\ko": 24levgw ga;r uJmi`n o{ti oujdei;" tw`n ajndrw`n ejkeivnwn tw`n keklhmevnwn geuvsetai mou tou` deivpnou. 25 Suneporeuvonto de; aujtw`/ o[cloi polloiv, kai; strafei;" ei\pen pro;" aujtouv": 26ei[ ti" e[rcetai prov" me kai; ouj misei` to;n patevra eJautou` kai; th;n mhtevra kai; th;n gunai`ka kai; ta; tevkna kai; tou;" ajdelfou;" kai; ta;" ajdelfa;" e[ti te kai; th;n yuch;n eJautou`, ouj duvnatai ei\nai mou maqhthv". 27o{sti" ouj bastavzei to;n stauro;n eJautou` kai; e[rcetai ojpivsw mou, ouj duvnatai ei\nai mou maqhthv". 28Tiv" ga;r ejx uJmw`n qevlwn puvrgon oijkodomh`sai oujci; prw`ton kaqivsa" yhfivzei th;n dapavnhn, eij e[cei eij" ajpartismovnÉ 29i{na mhvpote qevnto" aujtou` qemevlion kai; mh; ijscuvonto" ejktelevsai pavnte" oiJ qewrou`nte" a[rxwntai aujtw`/ ejmpaivzein 30levgonte" o{ti ou|to" oJ a[nqrwpo" h[rxato oijkodomei`n kai; oujk i[scusen ejktelevsai. 31 H ] tiv" basileu;" poreuovmeno" eJtevrw/ basilei` sumbalei`n eij" povlemon oujci; kaqivsa" prw`ton bouleuvsetai eij dunatov" ejstin ejn devka ciliavsin uJpanth`sai tw`/ meta; ei[kosi

ciliavdwn ejrcomevnw/ ejpÆ aujtovnÉ 32eij de; mhv ge, e[ti aujtou` povrrw o[nto" presbeivan ajposteivla" ejrwta`/ ta; pro;" eijrhvnhn. 33ou{tw" ou\n pa`" ejx uJmw`n o}" oujk ajpotavssetai pa`sin toi`" eJautou` uJpavrcousin ouj duvnatai ei\nai mou maqhthv". 34 Kalo;n ou\n to; a{la": eja;n de; kai; to; a{la" mwranqh`,/ ejn tivni ajrtuqhvsetaiÉ 35ou[te eij" gh`n ou[te eij" koprivan eu[qeton ejstin, e[xw bavllousin aujtov. oJ e[cwn w\ta ajkouvein ajkouevtw. 15 \Hsan de; aujtw`/ ejggivzonte" pavnte" oiJ telw`nai kai; oiJ aJmartwloi; ajkouvein aujtou`. 2kai; diegovgguzon oi{ te Farisai`oi kai; oiJ grammatei`" levgonte" o{ti ou|to" aJmartwlou;" prosdevcetai kai; sunesqivei aujtoi`". 3Ei\pen de; pro;" aujtou;" th;n parabolh;n tauvthn levgwn: 4tiv" a[nqrwpo" ejx uJmw`n e[cwn eJkato;n provbata kai; ajpolevsa" ejx aujtw`n e}n ouj kataleivpei ta; ejnenhvkonta ejnneva ejn th`/ ejrhvmw/ kai; poreuvetai ejpi; to; ajpolwlo;" e{w" eu{rh/ aujtovÉ 5kai; euJrw;n ejpitivqhsin ejpi; tou;" w[mou" aujtou` caivrwn 6kai; ejlqw;n eij" to;n oi\kon sugkalei` tou;" fivlou" kai; tou;" geivtona" levgwn aujtoi`": sugcavrhte moi, o{ti eu|ron to; provbaton mou to; ajpolwlov". 7levgw uJmi`n o{ti ou{tw" cara; ejn tw`/ oujranw`/ e[stai ejpi; eJni; aJmartwlw`/ metanoou`nti h] ejpi; ejnenhvkonta ejnneva dikaivoi" oi{tine" ouj creivan e[cousin metanoiva". 8 H ] tiv" gunh; dracma;" e[cousa devka eja;n ajpolevsh/ dracmh;n mivan, oujci; a{ptei luvcnon kai; saroi` th;n oijkivan kai; zhtei` ejpimelw`" e{w" ou| eu{rh/É 9kai; euJrou`sa sugkalei` ta;" fivla" kai; geivtona" levgousa: sugcavrhte moi, o{ti eu|ron th;n dracmh;n h}n ajpwvlesa. 10ou{tw", levgw uJmi`n, givnetai cara; ejnwvpion tw`n ajggevlwn tou` qeou` ejpi; eJni; aJmartwlw`/ metanoou`nti. 11 Ei\pen dev: a[nqrwpo" ti" ei\cen duvo uiJouv". 12kai; ei\pen oJ newvtero" aujtw`n tw`/ patriv: pavter, dov" moi to; ejpibavllon mevro" th`" oujsiva". oJ de; diei`len aujtoi`" to;n bivon. 13kai; metÆ ouj polla;" hJmevra" sunagagw;n pavnta oJ newvtero" uiJo" ; ajpedhvmhsen eij" cwvran makra;n kai; ejkei` dieskovrpisen th;n oujsivan aujtou` zw`n ajswvtw". 14 dapanhvsanto" de; aujtou` pavnta ejgevneto limo;" ijscura; kata; th;n cwvran ejkeivnhn, kai; aujto;" h[rxato uJsterei`sqai. 15kai; poreuqei;" ejkollhvqh eJni; tw`n politw`n th`" cwvra" ejkeivnh", kai; e[pemyen aujto;n eij" tou;" ajgrou;" aujtou` bovskein coivrou", 16kai; ejpequvmei cortasqh`nai ejk tw`n kerativwn w|n h[sqion oiJ coi`roi, kai; oujdei;" ejdivdou aujtw`./ 17eij" eJauto;n de; ejlqw;n e[fh: povsoi mivsqioi tou` patrov"

mou perisseuvontai a[rtwn, ejgw; de; limw`/ w|de ajpovllumai. 18ajnasta;" poreuvsomai pro;" to;n patevra mou kai; ejrw` aujtw`:/ pavter, h{marton eij" to;n oujrano;n kai; ejnwvpion sou, 19oujkevti eijmi; a[xio" klhqh`nai uiJo" v 20 sou: poivhson me wJ" e{na tw`n misqivwn sou. kai; ajnasta;" h\lqen pro;" to;n patevra eJautou`. E [ ti de; aujtou` makra;n ajpevconto" ei\den aujto;n oJ path;r aujtou` kai; ejsplagcnivsqh kai; dramw;n ejpevpesen ejpi; to;n travchlon aujtou` kai; katefivlhsen aujtovn. 21ei\pen de; oJ uiJo" ; aujtw`:/ pavter, h{marton eij" to;n oujrano;n kai; ejnwvpion sou, oujkevti eijmi; a[xio" klhqh`nai uiJo" v sou. 22ei\pen de; oJ path;r pro;" tou;" douvlou" aujtou`: tacu; ejxenevgkate stolh;n th;n prwvthn kai; ejnduvsate aujtovn, kai; dovte daktuvlion eij" th;n cei`ra aujtou` kai; uJpodhvmata eij" tou;" povda", 23kai; fevrete to;n movscon to;n siteutovn, quvsate, kai; v mou nekro;" h\n kai; fagovnte" eujfranqw`men, 24o{ti ou|to" oJ uiJo" ajnevzhsen, h\n ajpolwlw;" kai; euJrevqh. kai; h[rxanto eujfraivnesqai. 25 \Hn de; oJ uiJo" ; aujtou` oJ presbuvtero" ejn ajgrw`:/ kai; wJ" ejrcovmeno" h[ggisen th`/ oijkiva,/ h[kousen sumfwniva" kai; corw`n, 26kai; proskalesavmeno" e{na tw`n paivdwn ejpunqavneto tiv a]n ei[h tau`ta. 27oJ de; ei\pen aujtw`/ o{ti oJ ajdelfov" sou h{kei, kai; e[qusen oJ pathvr sou to;n movscon to;n siteutovn, o{ti uJgiaivnonta aujto;n ajpevlaben. 28wjrgivsqh de; kai; oujk h[qelen eijselqei`n, oJ de; path;r aujtou` ejxelqw;n parekavlei aujtovn. 29oJ de; ajpokriqei;" ei\pen tw`/ patri; aujtou`: ijdou; tosau`ta e[th douleuvw soi kai; oujdevpote ejntolhvn sou parh`lqon, kai; ejmoi; oujdevpote e[dwka" e[rifon i{na meta; tw`n fivlwn mou eujfranqw`: 30o{te de; oJ uiJo" v sou ou|to" oJ katafagwvn sou to;n bivon meta; pornw`n h\lqen, e[qusa" aujtw`/ to;n siteuto;n movscon. 31oJ de; ei\pen aujtw`:/ tevknon, su; pavntote metÆ ejmou` ei\, kai; pavnta ta; ejma; sav ejstin: 32eujfranqh`nai de; kai; carh`nai e[dei, o{ti oJ ajdelfov" sou ou|to" nekro;" h\n kai; e[zhsen, kai; ajpolwlw;" kai; euJrevqh. 16 E [ legen de; kai; pro;" tou;" maqhtav": a[nqrwpo" ti" h\n plouvsio" o}" ei\cen oijkonovmon, kai; ou|to" dieblhvqh aujtw`/ wJ" diaskorpivzwn ta; uJpavrconta aujtou`. 2kai; fwnhvsa" aujto;n ei\pen aujtw`:/ tiv tou`to ajkouvw peri; sou`É ajpovdo" to;n lovgon th`" oijkonomiva" sou, ouj ga;r duvnh/ e[ti oijkonomei`n. 3ei\pen de; ejn eJautw`/ oJ oijkonovmo": tiv poihvsw, o{ti oJ kuvrio" mou ajfairei`tai th;n oijkonomivan ajpÆ ejmou`É skavptein oujk ijscuvw, ejpaitei`n aijscuvnomai. 4e[gnwn tiv poihvsw, i{na o{tan metastaqw` ejk th`" oijkonomiva" devxwntai me eij" tou;" oi[kou"

aujtw`n. 5kai; proskalesavmeno" e{na e{kaston tw`n creofeiletw`n tou` kurivou eJautou` e[legen tw`/ prwvtw/: povson ojfeivlei" tw`/ kurivw/ mouÉ 6oJ de; ei\pen: eJkato;n bavtou" ejlaivou. oJ de; ei\pen aujtw`:/ devxai sou ta; gravmmata kai; kaqivsa" tacevw" gravyon penthvkonta. 7e[peita eJtevrw/ ei\pen: su; de; povson ojfeivlei"É oJ de; ei\pen: eJkato;n kovrou" sivtou. levgei aujtw`:/ devxai sou ta; gravmmata kai; gravyon ojgdohvkonta. 8kai; ejphv/nesen oJ kuvrio" to;n oijkonovmon th`" ajdikiva" o{ti fronivmw" ejpoivhsen: o{ti oiJ uiJoi; tou` aijw`no" touvtou fronimwvteroi uJpe;r tou;" uiJou;" tou` fwto;" eij" th;n genea;n th;n eJautw`n eijsin. 9Kai; ejgw; uJmi`n levgw, eJautoi`" poihvsate fivlou" ejk tou` mamwna` th`" ajdikiva", i{na o{tan ejklivph/ devxwntai uJma`" eij" ta;" aijwnivou" skhnav". 10 JO pisto;" ejn ejlacivstw/ kai; ejn pollw`/ pistov" ejstin, kai; oJ ejn ejlacivstw/ a[diko" kai; ejn pollw`/ a[diko" ejstin. 11eij ou\n ejn tw`/ ajdivkw/ mamwna`/ pistoi; oujk ejgevnesqe, to; ajlhqino;n tiv" uJmi`n pisteuvseiÉ 12kai; eij ejn tw`/ ajllotrivw/ pistoi; oujk ejgevnesqe, to; uJmevteron tiv" uJmi`n dwvseiÉ 13Oujdei;" oijkevth" duvnatai dusi; kurivoi" douleuvein: h] ga;r to;n e{na mishvsei kai; to;n e{teron ajgaphvsei, h] eJno;" ajnqevxetai kai; tou` eJtevrou katafronhvsei. ouj duvnasqe qew`/ douleuvein kai; mamwna`./ 14 H [ kouon de; tau`ta pavnta oiJ Farisai`oi filavrguroi uJpavrconte" kai; ejxemukthvrizon aujtovn. 15kai; ei\pen aujtoi`": uJmei`" ejste oiJ dikaiou`nte" eJautou;" ejnwvpion tw`n ajnqrwvpwn, oJ de; qeo;" ginwvskei ta;" kardiva" uJmw`n: o{ti to; ejn ajnqrwvpoi" uJyhlo;n bdevlugma ejnwvpion tou` qeou`. 16 JO novmo" kai; oiJ profh`tai mevcri jIwavnnou: ajpo; tovte hJ basileiva tou` qeou` eujaggelivzetai kai; pa`" eij" aujth;n biavzetai. 17 eujkopwvteron dev ejstin to;n oujrano;n kai; th;n gh`n parelqei`n h] tou` novmou mivan keraivan pesei`n. 18Pa`" oJ ajpoluvwn th;n gunai`ka aujtou` kai; gamw`n eJtevran moiceuvei, kai; oJ ajpolelumevnhn ajpo; ajndro;" gamw`n moiceuvei. 19 A [ nqrwpo" dev ti" h\n plouvsio", kai; ejnediduvsketo porfuvran kai; buvsson eujfrainovmeno" kaqÆ hJmevran lamprw`". 20ptwco;" dev ti" ojnovmati Lavzaro" ejbevblhto pro;" to;n pulw`na aujtou` eiJlkwmevno" 21 kai; ejpiqumw`n cortasqh`nai ajpo; tw`n piptovntwn ajpo; th`" trapevzh" tou` plousivou: ajlla; kai; oiJ kuvne" ejrcovmenoi ejpevleicon ta; e{lkh aujtou`. 22ejgevneto de; ajpoqanei`n to;n ptwco;n kai; ajpenecqh`nai aujto;n uJpo; tw`n ajggevlwn eij" to;n kovlpon A j braavm: ajpevqanen de; kai; oJ 23 plouvsio" kai; ejtavfh. kai; ejn tw`/ a{d/ h/ ejpavra" tou;" ojfqalmou;"

aujtou`, uJpavrcwn ejn basavnoi", oJra`/ A j braa;m ajpo; makrovqen kai; 24 Lavzaron ejn toi`" kovlpoi" aujtou`. kai; aujto;" fwnhvsa" ei\pen: pavter A j braavm, ejlevhson me kai; pevmyon Lavzaron i{na bavyh/ to; a[kron tou` daktuvlou aujtou` u{dato" kai; katayuvxh/ th;n glw`ssan mou, o{ti ojdunw`mai ejn th`/ flogi; tauvth/. 25ei\pen de; A j braavm: tevknon, mnhvsqhti o{ti ajpevlabe" ta; ajgaqav sou ejn th`/ zwh`/ sou, kai; Lavzaro" oJmoivw" ta; kakav: nu`n de; w|de parakalei`tai, su; de; ojduna`sai. 26kai; ejn pa`si touvtoi" metaxu; hJmw`n kai; uJmw`n cavsma mevga ejsthvriktai, o{pw" oiJ qevlonte" diabh`nai e[nqen pro;" uJma`" mh; duvnwntai, mhde; ejkei`qen pro;" hJma`" diaperw`sin. 27ei\pen dev: ejrwtw` se ou\n, pavter, i{na pevmyh/" aujto;n eij" to;n oi\kon tou` patrov" mou, 28e[cw ga;r pevnte ajdelfouv", o{pw" diamartuvrhtai aujtoi`", i{na mh; kai; aujtoi; e[lqwsin eij" to;n tovpon tou`ton th`" basavnou. 29levgei de; A j braavm: e[cousi Mwu>seva kai; tou;" profhvta": ajkousavtwsan aujtw`n. 30oJ de; ei\pen: oujciv, pavter A j braavm, ajllÆ ejavn ti" ajpo; nekrw`n poreuqh`/ pro;" aujtou;" metanohvsousin. 31ei\pen de; aujtw`:/ eij Mwu>sevw" kai; tw`n profhtw`n oujk ajkouvousin, oujdÆ ejavn ti" ejk nekrw`n ajnasth`/ peisqhvsontai. 17 Ei\pen de; pro;" tou;" maqhta;" aujtou`: ajnevndekton ejstin tou` ta; skavndala mh; ejlqei`n, plh;n oujai; diÆ ou| e[rcetai: 2lusitelei` aujtw`/ eij livqo" muliko;" perivkeitai peri; to;n travchlon aujtou` kai; e[rriptai eij" th;n qavlassan h] i{na skandalivsh/ tw`n mikrw`n touvtwn e{na. 3 prosevcete eJautoi`". E j a;n aJmavrth/ oJ ajdelfov" sou ejpitivmhson aujtw`,/ kai; eja;n metanohvsh/ a[fe" aujtw`./ 4kai; eja;n eJptavki" th`" hJmevra" aJmarthvsh/ eij" se; kai; eJptavki" ejpistrevyh/ pro;" se; levgwn: metanow`, ajfhvsei" aujtw`./ 5 Kai; ei\pan oiJ ajpovstoloi tw`/ kurivw:/ provsqe" hJmi`n pivstin. 6ei\pen de; oJ kuvrio": eij e[cete pivstin wJ" kovkkon sinavpew", ejlevgete a]n th`/ sukamivnw/ »tauvth/¼: ejkrizwvqhti kai; futeuvqhti ejn th`/ qalavssh/: kai; uJphvkousen a]n uJmi`n. 7 Tiv" de; ejx uJmw`n dou`lon e[cwn ajrotriw`nta h] poimaivnonta, o}" eijselqovnti ejk tou` ajgrou` ejrei` aujtw`:/ eujqevw" parelqw;n ajnavpese, 8 ajllÆ oujci; ejrei` aujtw`:/ eJtoivmason tiv deipnhvsw kai; perizwsavmeno" diakovnei moi e{w" favgw kai; pivw, kai; meta; tau`ta favgesai kai; pivesai suvÉ 9mh; e[cei cavrin tw`/ douvlw/ o{ti ejpoivhsen ta; diatacqevntaÉ 10 ou{tw" kai; uJmei`", o{tan poihvshte pavnta ta; diatacqevnta uJmi`n,

levgete o{ti dou`loi ajcrei`oi ejsmen, o} wjfeivlomen poih`sai pepoihvkamen. 11 Kai; ejgevneto ejn tw`/ poreuvesqai eij" Ij erousalh;m kai; aujto;" dihvrceto dia; mevson Samareiva" kai; Galilaiva". 12Kai; eijsercomevnou aujtou` ei[" tina kwvmhn ajphvnthsan »aujtw`¼/ devka leproi; a[ndre", oi} e[sthsan povrrwqen 13kai; aujtoi; h\ran fwnh;n levgonte": Ij hsou` ejpistavta, ejlevhson hJma`". 14kai; ijdw;n ei\pen aujtoi`": poreuqevnte" ejpideivxate eJautou;" toi`" iJereu`sin. kai; ejgevneto ejn tw`/ uJpavgein aujtou;" ejkaqarivsqhsan. 15ei|" de; ejx aujtw`n, ijdw;n o{ti ijaqv h, uJpevstreyen meta; fwnh`" megavlh" doxavzwn to;n qeovn, 16kai; e[pesen ejpi; provswpon para; tou;" povda" aujtou` eujcaristw`n aujtw`:/ kai; aujto;" h\n Samarivth". 17ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen: oujci; oiJ devka ejkaqarivsqhsanÉ oiJ de; ejnneva pou`É 18oujc euJrevqhsan uJpostrevyante" dou`nai dovxan tw`/ qew`/ eij mh; oJ ajllogenh;" ou|to"É 19kai; ei\pen aujtw`:/ ajnasta;" poreuvou: hJ pivsti" sou sevswken se. 20 E j perwthqei;" de; uJpo; tw`n Farisaivwn povte e[rcetai hJ basileiva tou` qeou` ajpekrivqh aujtoi`" kai; ei\pen: oujk e[rcetai hJ basileiva tou` qeou` meta; parathrhvsew", 21oujde; ejrou`sin: ijdou; w|de h[: ejkei`, ijdou; ga;r hJ basileiva tou` qeou` ejnto;" uJmw`n ejstin. 22Ei\pen de; pro;" tou;" maqhtav": ejleuvsontai hJmevrai o{te ejpiqumhvsete mivan tw`n hJmerw`n tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou ijdei`n kai; oujk o[yesqe. 23kai; ejrou`sin uJmi`n: ijdou; ejkei`, »h[:¼ ijdou; w|de: mh; ajpevlqhte mhde; diwvxhte. 24w{sper ga;r hJ ajstraph; ajstravptousa ejk th`" uJpo; to;n oujrano;n eij" th;n uJpÆ oujrano;n lavmpei, ou{tw" e[stai oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou »ejn th`/ hJmevra/ aujtou`¼. 25 prw`ton de; dei` aujto;n polla; paqei`n kai; ajpodokimasqh`nai ajpo; th`" genea`" tauvth". 26kai; kaqw;" ejgevneto ejn tai`" hJmevrai" Nw`e, ou{tw" e[stai kai; ejn tai`" hJmevrai" tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou: 27h[sqion, e[pinon, ejgavmoun, ejgamivzonto, a[cri h|" hJmevra" eijsh`lqen Nw`e eij" th;n kibwto;n kai; h\lqen oJ kataklusmo;" kai; ajpwvlesen pavnta". 28oJmoivw" kaqw;" ejgevneto ejn tai`" hJmevrai" Lwvt: h[sqion, e[pinon, hjgovrazon, ejpwvloun, ejfuvteuon, wjk/ odovmoun: 29h|/ de; hJmevra/ ejxh`lqen Lw;t ajpo; Sodovmwn, e[brexen pu`r kai; qei`on ajpÆ oujranou` kai; ajpwvlesen pavnta". 30 kata; ta; aujta; e[stai h|/ hJmevra/ oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ajpokaluvptetai. 31 ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ o}" e[stai ejpi; tou` dwvmato" kai; ta; skeuvh aujtou` ejn th`/ oijkiva,/ mh; katabavtw a\rai aujtav, kai; oJ ejn ajgrw`/ oJmoivw" mh;

ejpistreyavtw eij" ta; ojpivsw. 32mnhmoneuvete th`" gunaiko;" Lwvt. 33o}" eja;n zhthvsh/ th;n yuch;n aujtou` peripoihvsasqai ajpolevsei aujthvn, o}" dÆ a]n ajpolevsh/ zw/ogonhvsei aujthvn. 34levgw uJmi`n, tauvth/ th`/ nukti; e[sontai duvo ejpi; klivnh" mia`", oJ ei|" paralhmfqhvsetai kai; oJ e{tero" ajfeqhvsetai: 35e[sontai duvo ajlhvqousai ejpi; to; aujtov, hJ miva paralhmfqhvsetai, hJ de; eJtevra ajfeqhvsetai. 37kai; ajpokriqevnte" levgousin aujtw`:/ pou`, kuvrieÉ oJ de; ei\pen aujtoi`": o{pou to; sw`ma, ejkei` kai; oiJ ajetoi; ejpisunacqhvsontai. 18 E [ legen de; parabolh;n aujtoi`" pro;" to; dei`n pavntote proseuvcesqai aujtou;" kai; mh; ejgkakei`n, 2levgwn: krithv" ti" h\n e[n tini povlei to;n qeo;n mh; fobouvmeno" kai; a[nqrwpon mh; ejntrepovmeno". 3 chvra de; h\n ejn th`/ povlei ejkeivnh/ kai; h[rceto pro;" aujto;n levgousa: ejkdivkhson me ajpo; tou` ajntidivkou mou. 4kai; oujk h[qelen ejpi; crovnon. meta; de; tau`ta ei\pen ejn eJautw`:/ eij kai; to;n qeo;n ouj fobou`mai oujde; a[nqrwpon ejntrevpomai, 5diav ge to; parevcein moi kovpon th;n chvran tauvthn ejkdikhvsw aujthvn, i{na mh; eij" tevlo" ejrcomevnh uJpwpiavzh/ me. 6 Ei\pen de; oJ kuvrio": ajkouvsate tiv oJ krith;" th`" ajdikiva" levgei: 7oJ de; qeo;" ouj mh; poihvsh/ th;n ejkdivkhsin tw`n ejklektw`n aujtou` tw`n bowvntwn aujtw`/ hJmevra" kai; nuktov", kai; makroqumei` ejpÆ aujtoi`"É 8levgw uJmi`n o{ti poihvsei th;n ejkdivkhsin aujtw`n ejn tavcei. plh;n oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou ejlqw;n a\ra euJrhvsei th;n pivstin ejpi; th`" gh`"É 9 Ei\pen de; kai; prov" tina" tou;" pepoiqovta" ejfÆ eJautoi`" o{ti eijsi;n divkaioi kai; ejxouqenou`nta" tou;" loipou;" th;n parabolh;n tauvthn: 10 A [ nqrwpoi duvo ajnevbhsan eij" to; iJero;n proseuvxasqai, oJ ei|" Farisai`o" kai; oJ e{tero" telwvnh". 11oJ Farisai`o" staqei;" pro;" eJauto;n tau`ta proshuvceto: oJ qeov", eujcaristw` soi o{ti oujk eijmi; w{sper oiJ loipoi; tw`n ajnqrwvpwn, a{rpage", a[dikoi, moicoiv, h] kai; wJ" ou|to" oJ telwvnh": 12nhsteuvw di;" tou` sabbavtou, ajpodekatw` pavnta o{sa ktw`mai. 13oJ de; telwvnh" makrovqen eJstw;" oujk h[qelen oujde; tou;" ojfqalmou;" ejpa`rai eij" to;n oujranovn, ajllÆ e[tupten to; sth`qo" aujtou` levgwn: oJ qeov", iJlavsqhti moi tw`/ aJmartwlw`./ 14levgw uJmi`n, katevbh ou|to" dedikaiwmevno" eij" to;n oi\kon aujtou` parÆ ejkei`non: o{ti pa`" oJ uJyw`n eJauto;n tapeinwqhvsetai, oJ de; tapeinw`n eJauto;n uJywqhvsetai. 15 Prosevferon de; aujtw`/ kai; ta; brevfh i{na aujtw`n a{pthtai: ijdovnte" de; oiJ maqhtai; ejpetivmwn aujtoi`". 16oJ de; Ij hsou`" prosekalevsato aujta; levgwn: a[fete ta; paidiva e[rcesqai prov" me kai; mh; kwluvete

aujtav, tw`n ga;r toiouvtwn ejsti;n hJ basileiva tou` qeou`. 17ajmh;n levgw uJmi`n, o}" a]n mh; devxhtai th;n basileivan tou` qeou` wJ" paidivon, ouj mh; eijsevlqh/ eij" aujthvn. 18 Kai; ejphrwvthsen ti" aujto;n a[rcwn levgwn: didavskale ajgaqev, tiv poihvsa" zwh;n aijwvnion klhronomhvswÉ 19ei\pen de; aujtw`/ oJ Ij hsou`": tiv me levgei" ajgaqovnÉ oujdei;" ajgaqo;" eij mh; ei|" oJ qeov". 20ta;" ejntola;" oi\da": mh; moiceuvsh/", mh; foneuvsh/", mh; klevyh/", mh; yeudomarturhvsh/", tivma to;n patevra sou kai; th;n mhtevra. 21oJ de; ei\pen: tau`ta pavnta ejfuvlaxa ejk neovthto". 22ajkouvsa" de; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtw`:/ e[ti e{n soi leivpei: pavnta o{sa e[cei" pwvlhson kai; diavdo" ptwcoi`", kai; e{xei" qhsauro;n ejn »toi`"¼ oujranoi`", kai; deu`ro ajkolouvqei moi. 23oJ de; ajkouvsa" tau`ta perivlupo" ejgenhvqh: h\n ga;r plouvsio" sfovdra. 24 ijdw;n de; aujto;n oJ Ij hsou`" »perivlupon genovmenon¼ ei\pen: pw`" duskovlw" oiJ ta; crhvmata e[conte" eij" th;n basileivan tou` qeou` eijsporeuvontai: 25eujkopwvteron gavr ejstin kavmhlon dia; trhvmato" belovnh" eijselqei`n h] plouvsion eij" th;n basileivan tou` qeou` eijselqei`n. 26ei\pan de; oiJ ajkouvsante": kai; tiv" duvnatai swqh`naiÉ 27oJ de; ei\pen: ta; ajduvnata para; ajnqrwvpoi" dunata; para; tw`/ qew`/ ejstin. 28 Ei\pen de; oJ Pevtro": ijdou; hJmei`" ajfevnte" ta; i[dia hjkolouqhvsamen soi. 29oJ de; ei\pen aujtoi`": ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oujdeiv" ejstin o}" ajfh`ken oijkivan h] gunai`ka h] ajdelfou;" h] gonei`" h] tevkna e{neken th`" basileiva" tou` qeou`, 30o}" oujci; mh; ajpolavbh/ pollaplasivona ejn tw`/ kairw`/ touvtw/ kai; ejn tw`/ aijw`ni tw`/ ejrcomevnw/ zwh;n aijwvnion. 31 Paralabw;n de; tou;" dwvdeka ei\pen pro;" aujtouv": ijdou; ajnabaivnomen eij" Ij erousalhvm, kai; telesqhvsetai pavnta ta; gegrammevna dia; tw`n profhtw`n tw`/ uiJw`/ tou` ajnqrwvpou: 32 paradoqhvsetai ga;r toi`" e[qnesin kai; ejmpaicqhvsetai kai; 33 uJbrisqhvsetai kai; ejmptusqhvsetai kai; mastigwvsante" ajpoktenou`sin aujtovn, kai; th`/ hJmevra/ th`/ trivth/ ajnasthvsetai. 34kai; aujtoi; oujde;n touvtwn sunh`kan kai; h\n to; rJhm ` a tou`to kekrummevnon ajpÆ aujtw`n kai; oujk ejgivnwskon ta; legovmena. 35 E j gevneto de; ejn tw`/ ejggivzein aujto;n eij" Ij ericw; tuflov" ti" ejkavqhto para; th;n oJdo;n ejpaitw`n. 36ajkouvsa" de; o[clou diaporeuomevnou ejpunqavneto tiv ei[h tou`to. 37ajphvggeilan de; aujtw`/

o{ti Ij hsou`" oJ Nazwrai`o" parevrcetai. 38kai; ejbovhsen levgwn: Ij hsou` uiJe; Dauivd, ejlevhson me. 39kai; oiJ proavgonte" ejpetivmwn aujtw`/ i{na sighvsh/, aujto;" de; pollw`/ ma`llon e[krazen: uiJe; Dauivd, ejlevhson me. 40staqei;" de; oJ Ij hsou`" ejkevleusen aujto;n ajcqh`nai pro;" aujtovn. ejggivsanto" de; aujtou` ejphrwvthsen aujtovn: 41tiv soi qevlei" poihvswÉ oJ de; ei\pen: kuvrie, i{na ajnablevyw. 42kai; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtw`:/ ajnavbleyon: hJ pivsti" sou sevswken se. 43kai; paracrh`ma ajnevbleyen kai; hjkolouvqei aujtw`/ doxavzwn to;n qeovn. kai; pa`" oJ lao;" ijdw;n e[dwken ai\non tw`/ qew`./ 19 Kai; eijselqw;n dihvrceto th;n Ij ericwv. 2Kai; ijdou; ajnh;r ojnovmati kalouvmeno" Zakcai`o", kai; aujto;" h\n ajrcitelwvnh" kai; aujto;" plouvsio": 3kai; ejzhvtei ijdei`n to;n Ij hsou`n tiv" ejstin kai; oujk hjduvnato ajpo; tou` o[clou, o{ti th`/ hJlikiva/ mikro;" h\n. 4kai; prodramw;n eij" to; e[mprosqen ajnevbh ejpi; sukomorevan i{na i[dh/ aujto;n o{ti ejkeivnh" h[mellen dievrcesqai. 5kai; wJ" h\lqen ejpi; to;n tovpon, ajnablevya" oJ Ij hsou`" ei\pen pro;" aujtovn: Zakcai`e, speuvsa" katavbhqi, shvmeron ga;r ejn tw`/ oi[kw/ sou dei` me mei`nai. 6kai; speuvsa" katevbh kai; uJpedevxato aujto;n caivrwn. 7kai; ijdovnte" pavnte" diegovgguzon levgonte" o{ti para; aJmartwlw`/ ajndri; eijsh`lqen katalu`sai. 8staqei;" de; Zakcai`o" ei\pen pro;" to;n kuvrion: ijdou; ta; hJmivsia mou tw`n uJparcovntwn, kuvrie, toi`" ptwcoi`" divdwmi, kai; ei[ tinov" ti ejsukofavnthsa ajpodivdwmi tetraplou`n. 9ei\pen de; pro;" aujto;n oJ Ij hsou`" o{ti shvmeron swthriva tw`/ oi[kw/ touvtw/ ejgevneto, kaqovti kai; aujto;" uiJo" ; A j braavm ejstin: 10h\lqen ga;r oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou zhth`sai kai; sw`sai to; ajpolwlov". 11 A j kouovntwn de; aujtw`n tau`ta prosqei;" ei\pen parabolh;n dia; to; ejggu;" ei\nai Ij erousalh;m aujto;n kai; dokei`n aujtou;" o{ti paracrh`ma mevllei hJ basileiva tou` qeou` ajnafaivnesqai. 12ei\pen ou\n: a[nqrwpo" ti" eujgenh;" ejporeuvqh eij" cwvran makra;n labei`n eJautw`/ basileivan kai; uJpostrevyai. 13kalevsa" de; devka douvlou" eJautou` e[dwken aujtoi`" devka mna`" kai; ei\pen pro;" aujtouv": pragmateuvsasqe ejn w|/ e[rcomai. 14 oiJ de; poli`tai aujtou` ejmivsoun aujto;n kai; ajpevsteilan presbeivan ojpivsw aujtou` levgonte": ouj qevlomen tou`ton basileu`sai ejfÆ hJma`". 15 kai; ejgevneto ejn tw`/ ejpanelqei`n aujto;n labovnta th;n basileivan kai; ei\pen fwnhqh`nai aujtw`/ tou;" douvlou" touvtou" oi|" dedwvkei to; ajrguvrion, i{na gnoi` tiv diepragmateuvsanto. 16paregevneto de; oJ

prw`to" levgwn: kuvrie, hJ mna` sou devka proshrgavsato mna`". 17kai; ei\pen aujtw`:/ eu\ge, ajgaqe; dou`le, o{ti ejn ejlacivstw/ pisto;" ejgevnou, i[sqi ejxousivan e[cwn ejpavnw devka povlewn. 18kai; h\lqen oJ deuvtero" levgwn: hJ mna` sou, kuvrie, ejpoivhsen pevnte mna`". 19ei\pen de; kai; touvtw/: kai; su; ejpavnw givnou pevnte povlewn. 20kai; oJ e{tero" h\lqen levgwn: kuvrie, ijdou; hJ mna` sou h}n ei\con ajpokeimevnhn ejn soudarivw:/ 21 ejfobouvmhn gavr se, o{ti a[nqrwpo" aujsthro;" ei\, ai[rei" o} oujk e[qhka" kai; qerivzei" o} oujk e[speira". 22levgei aujtw`:/ ejk tou` stovmato" sou krinw` se, ponhre; dou`le. h[d/ ei" o{ti ejgw; a[nqrwpo" aujsthrov" eijmi, ai[rwn o} oujk e[qhka kai; qerivzwn o} oujk e[speiraÉ 23kai; dia; tiv oujk e[dwka" mou to; ajrguvrion ejpi; travpezanÉ kagw; ejlqw;n su;n tovkw/ a]n aujto; e[praxa. 24kai; toi`" parestw`sin ei\pen: a[rate ajpÆ aujtou` th;n mna`n kai; dovte tw`/ ta;" devka mna`" e[conti- 25kai; ei\pan aujtw`:/ kuvrie, e[cei devka mna`"- 26levgw uJmi`n o{ti panti; tw`/ e[conti doqhvsetai, ajpo; de; tou` mh; e[conto" kai; o} e[cei ajrqhvsetai. 27plh;n tou;" ejcqrouv" mou touvtou" tou;" mh; qelhvsanta" me basileu`sai ejpÆ aujtou;" ajgavgete w|de kai; katasfavxate aujtou;" e[mprosqen mou. 28 Kai; eijpw;n tau`ta ejporeuveto e[mprosqen ajnabaivnwn eij" IJ erosovluma. 29Kai; ejgevneto wJ" h[ggisen eij" Bhqfagh; kai; Bhqanivan pro;" to; o[ro" to; kalouvmenon E j laiw`n, ajpevsteilen duvo tw`n 30 maqhtw`n levgwn: uJpavgete eij" th;n katevnanti kwvmhn, ejn h|/ eijsporeuovmenoi euJrhvsete pw`lon dedemevnon, ejfÆ o}n oujdei;" pwvpote ajnqrwvpwn ejkavqisen, kai; luvsante" aujto;n ajgavgete. 31kai; ejavn ti" uJma`" ejrwta`:/ dia; tiv luveteÉ ou{tw" ejrei`te: o{ti oJ kuvrio" aujtou` creivan e[cei. 32ajpelqovnte" de; oiJ ajpestalmevnoi eu|ron kaqw;" ei\pen aujtoi`". 33 luovntwn de; aujtw`n to;n pw`lon ei\pan oiJ kuvrioi aujtou` pro;" aujtouv": tiv luvete to;n pw`lonÉ 34oiJ de; ei\pan: o{ti oJ kuvrio" aujtou` creivan e[cei. 35 kai; h[gagon aujto;n pro;" to;n jIhsou`n kai; ejpirivyante" aujtw`n ta; iJmavtia ejpi; to;n pw`lon ejpebivbasan to;n Ij hsou`n. 36poreuomevnou de; aujtou` uJpestrwvnnuon ta; iJmavtia aujtw`n ejn th`/ oJdw`./ 37 ejggivzonto" de; aujtou` h[dh pro;" th`/ katabavsei tou` o[rou" tw`n ejlaiw`n h[rxanto a{pan to; plh`qo" tw`n maqhtw`n caivronte" aijnei`n to;n qeo;n fwnh`/ megavlh/ peri; pasw`n w|n ei\don dunavmewn, 38levgonte": eujloghmevno" oJ ejrcovmeno", oJ basileu;" ejn ojnovmati kurivou:

ejn oujranw`/ eijrhvnh kai; dovxa ejn uJyivstoi". 39 kaiv tine" tw`n Farisaivwn ajpo; tou` o[clou ei\pan pro;" aujtovn: didavskale, ejpitivmhson toi`" maqhtai`" sou. 40kai; ajpokriqei;" ei\pen: levgw uJmi`n, eja;n ou|toi siwphvsousin, oiJ livqoi kravxousin. 41 Kai; wJ" h[ggisen ijdw;n th;n povlin e[klausen ejpÆ aujth;n 42levgwn o{ti eij e[gnw" ejn th`/ hJmevra/ tauvth/ kai; su; ta; pro;" eijrhvnhn: nu`n de; ejkruvbh ajpo; ojfqalmw`n sou. 43o{ti h{xousin hJmevrai ejpi; se; kai; parembalou`sin oiJ ejcqroiv sou cavraka soi kai; perikuklwvsousin se kai; sunevxousin se pavntoqen, 44kai; ejdafiou`sin se kai; ta; tevkna sou ejn soiv, kai; oujk ajfhvsousin livqon ejpi; livqon ejn soiv, ajnqÆ w|n oujk e[gnw" to;n kairo;n th`" ejpiskoph`" sou. 45 Kai; eijselqw;n eij" to; iJero;n h[rxato ejkbavllein tou;" pwlou`nta" 46 levgwn aujtoi`": gevgraptai: kai; e[stai oJ oi\ko" mou oi\ko" proseuch`", uJmei`" de; aujto;n ejpoihvsate sphvlaion lh/stw`n. 47 Kai; h\n didavskwn to; kaqÆ hJmevran ejn tw`/ iJerw`./ oiJ de; ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" ejzhvtoun aujto;n ajpolevsai kai; oiJ prw`toi tou` laou`, 48kai; oujc eu{riskon to; tiv poihvswsin, oJ lao;" ga;r a{pa" ejxekrevmato aujtou` ajkouvwn. 20 Kai; ejgevneto ejn mia`/ tw`n hJmerw`n didavskonto" aujtou` to;n lao;n ejn tw`/ iJerw`/ kai; eujaggelizomevnou ejpevsthsan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" su;n toi`" presbutevroi" 2kai; ei\pan levgonte" pro;" aujtovn: eijpo;n hJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiei`", h] tiv" ejstin oJ douv" soi th;n ejxousivan tauvthnÉ 3ajpokriqei;" de; ei\pen pro;" aujtouv": ejrwthvsw uJma`" kagw; lovgon, kai; ei[pate moi: 4to; bavptisma Ij wavnnou ejx oujranou` h\n h] ejx ajnqrwvpwnÉ 5oiJ de; sunelogivsanto pro;" eJautou;" levgonte" o{ti eja;n ei[pwmen: ejx oujranou`, ejrei`: dia; tiv oujk ejpisteuvsate aujtw`É/ 6eja;n de; ei[pwmen: ejx ajnqrwvpwn, oJ lao;" a{pa" kataliqavsei hJma`", pepeismevno" gavr ejstin Ij wavnnhn profhvthn ei\nai. 7kai; ajpekrivqhsan mh; eijdevnai povqen. 8kai; oJ Ij hsou`" ei\pen aujtoi`": oujde; ejgw; levgw uJmi`n ejn poiva/ ejxousiva/ tau`ta poiw`. 9 H [ rxato de; pro;" to;n lao;n levgein th;n parabolh;n tauvthn: a[nqrwpo" »ti"¼ ejfuvteusen ajmpelw`na kai; ejxevdeto aujto;n gewrgoi`" kai; ajpedhvmhsen crovnou" iJkanouv". 10kai; kairw`/ ajpevsteilen pro;" tou;" gewrgou;" dou`lon i{na ajpo; tou` karpou` tou` ajmpelw`no"

dwvsousin aujtw`:/ oiJ de; gewrgoi; ejxapevsteilan aujto;n deivrante" kenovn. 11kai; prosevqeto e{teron pevmyai dou`lon: oiJ de; kakei`non deivrante" kai; ajtimavsante" ejxapevsteilan kenovn. 12kai; prosevqeto trivton pevmyai: oiJ de; kai; tou`ton traumativsante" ejxevbalon. 13 ei\pen de; oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no": tiv poihvswÉ pevmyw to;n uiJovn mou to;n ajgaphtovn: i[sw" tou`ton ejntraphvsontai. 14ijdovnte" de; aujto;n oiJ gewrgoi; dielogivzonto pro;" ajllhvlou" levgonte": ou|to" ejstin oJ klhronovmo": ajpokteivnwmen aujtovn, i{na hJmw`n gevnhtai hJ klhronomiva. 15 kai; ejkbalovnte" aujto;n e[xw tou` ajmpelw`no" ajpevkteinan. tiv ou\n poihvsei aujtoi`" oJ kuvrio" tou` ajmpelw`no"É 16ejleuvsetai kai; ajpolevsei tou;" gewrgou;" touvtou" kai; dwvsei to;n ajmpelw`na a[lloi". ajkouvsante" de; ei\pan: mh; gevnoito. 17oJ de; ejmblevya" aujtoi`" ei\pen: tiv ou\n ejstin to; gegrammevnon tou`to: livqon o}n ajpedokivmasan oiJ oijkodomou`nte", ou|to" ejgenhvqh eij" kefalh;n gwniva"É 18 pa`" oJ pesw;n ejpÆ ejkei`non to;n livqon sunqlasqhvsetai: ejfÆ o}n dÆ a]n pevsh/, likmhvsei aujtovn. 19Kai; ejzhvthsan oiJ grammatei`" kai; oiJ ajrcierei`" ejpibalei`n ejpÆ aujto;n ta;" cei`ra" ejn aujth`/ th`/ w{ra/, kai; ejfobhvqhsan to;n laovn, e[gnwsan ga;r o{ti pro;" aujtou;" ei\pen th;n parabolh;n tauvthn. 20 Kai; parathrhvsante" ajpevsteilan ejgkaqevtou" uJpokrinomevnou" eJautou;" dikaivou" ei\nai, i{na ejpilavbwntai aujtou` lovgou, w{ste paradou`nai aujto;n th`/ ajrch`/ kai; th`/ ejxousiva/ tou` hJgemovno". 21kai; ejphrwvthsan aujto;n levgonte": didavskale, oi[damen o{ti ojrqw`" levgei" kai; didavskei" kai; ouj lambavnei" provswpon, ajllÆ ejpÆ ajlhqeiva" th;n oJdo;n tou` qeou` didavskei": 22e[xestin hJma`" Kaivsari fovron dou`nai h] ou[É 23katanohvsa" de; aujtw`n th;n panourgivan ei\pen pro;" aujtouv": 24 deivxate moi dhnavrion: tivno" e[cei eijkovna kai; ejpigrafhvnÉ oiJ de; ei\pan: Kaivsaro". 25oJ de; ei\pen pro;" aujtouv": toivnun ajpovdote ta; Kaivsaro" Kaivsari kai; ta; tou` qeou` tw`/ qew`./ 26kai; oujk i[scusan ejpilabevsqai aujtou` rJhm v ato" ejnantivon tou` laou` kai; qaumavsante" ejpi; th`/ ajpokrivsei aujtou` ejsivghsan. 27 Proselqovnte" dev tine" tw`n Saddoukaivwn, oiJ ajntilevgonte" ajnavstasin mh; ei\nai, ejphrwvthsan aujto;n 28levgonte": didavskale, Mwu>sh`" e[grayen hJmi`n, ejavn tino" ajdelfo;" ajpoqavnh/ e[cwn gunai`ka, kai; ou|to" a[tekno" h\/, i{na lavbh/ oJ ajdelfo;" aujtou` th;n

gunai`ka kai; ejxanasthvsh/ spevrma tw`/ ajdelfw`/ aujtou`. 29eJpta; ou\n ajdelfoi; h\san: kai; oJ prw`to" labw;n gunai`ka ajpevqanen a[tekno": 30 kai; oJ deuvtero" 31kai; oJ trivto" e[laben aujthvn, wJsauvtw" de; kai; oiJ eJpta; ouj katevlipon tevkna kai; ajpevqanon. 32u{steron kai; hJ gunh; ajpevqanen. 33hJ gunh; ou\n ejn th`/ ajnastavsei tivno" aujtw`n givnetai gunhvÉ oiJ ga;r eJpta; e[scon aujth;n gunai`ka. 34kai; ei\pen aujtoi`" oJ jIhsou`": oiJ uiJoi; tou` aijw`no" touvtou gamou`sin kai; gamivskontai, 35oiJ de; kataxiwqevnte" tou` aijw`no" ejkeivnou tucei`n kai; th`" ajnastavsew" th`" ejk nekrw`n ou[te gamou`sin ou[te gamivzontai: 36oujde; ga;r ajpoqanei`n e[ti duvnantai, ijsavggeloi gavr eijsin kai; uiJoiv eijsin qeou` th`" ajnastavsew" uiJoi; o[nte". 37o{ti de; ejgeivrontai oiJ nekroiv, kai; Mwu>sh`" ejmhvnusen ejpi; th`" bavtou, wJ" levgei kuvrion to;n qeo;n jAbraa;m kai; qeo;n jIsaa;k kai; qeo;n jIakwvb. 38qeo;" de; oujk e[stin nekrw`n ajlla; zwvntwn, pavnte" ga;r aujtw`/ zw`sin. 39 A j pokriqevnte" dev tine" tw`n grammatevwn ei\pan: didavskale, kalw`" ei\pa". 40oujkevti ga;r ejtovlmwn ejperwta`n aujto;n oujdevn. 41 Ei\pen de; pro;" aujtouv": pw`" levgousin to;n cristo;n ei\nai Daui;d uiJovnÉ 42aujto;" ga;r Daui;d levgei ejn bivblw/ yalmw`n: ei\pen kuvrio" tw`/ kurivw/ mou: kavqou ejk dexiw`n mou, 43 e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpopovdion tw`n podw`n sou. 44 Daui;d ou\n kuvrion aujto;n kalei`, kai; pw`" aujtou` uiJo" v ejstinÉ 45 A j kouvonto" de; panto;" tou` laou` ei\pen toi`" maqhtai`" »aujtou`¼: 46 prosevcete ajpo; tw`n grammatevwn tw`n qelovntwn peripatei`n ejn stolai`" kai; filouvntwn ajspasmou;" ejn tai`" ajgorai`" kai; prwtokaqedriva" ejn tai`" sunagwgai`" kai; prwtoklisiva" ejn toi`" deivpnoi", 47oi} katesqivousin ta;" oijkiva" tw`n chrw`n kai; profavsei makra; proseuvcontai: ou|toi lhvmyontai perissovteron krivma. 21 A j nablevya" de; ei\den tou;" bavllonta" eij" to; gazofulavkion ta; dw`ra aujtw`n plousivou". 2ei\den dev tina chvran penicra;n bavllousan ejkei` lepta; duvo, 3kai; ei\pen: ajlhqw`" levgw uJmi`n o{ti hJ chvra au{th hJ ptwch; plei`on pavntwn e[balen: 4pavnte" ga;r ou|toi ejk tou` perisseuvonto" aujtoi`" e[balon eij" ta; dw`ra, au{th de; ejk tou` uJsterhvmato" aujth`" pavnta to;n bivon o}n ei\cen e[balen.

5

Kaiv tinwn legovntwn peri; tou` iJerou` o{ti livqoi" kaloi`" kai; ajnaqhvmasin kekovsmhtai ei\pen: 6tau`ta a} qewrei`te ejleuvsontai hJmevrai ejn ai|" oujk ajfeqhvsetai livqo" ejpi; livqw/ o}" ouj kataluqhvsetai. 7 E j phrwvthsan de; aujto;n levgonte": didavskale, povte ou\n tau`ta e[stai kai; tiv to; shmei`on o{tan mevllh/ tau`ta givnesqaiÉ 8oJ de; ei\pen: blevpete mh; planhqh`te: polloi; ga;r ejleuvsontai ejpi; tw`/ ojnovmati mou levgonte": ejgwv eijmi, kaiv: oJ kairo;" h[ggiken. mh; poreuqh`te ojpivsw aujtw`n. 9o{tan de; ajkouvshte polevmou" kai; ajkatastasiva", mh; ptohqh`te: dei` ga;r tau`ta genevsqai prw`ton, ajllÆ oujk eujqevw" to; tevlo". 10Tovte e[legen aujtoi`": ejgerqhvsetai e[qno" ejpÆ e[qno" kai; basileiva ejpi; basileivan, 11seismoiv te megavloi kai; kata; tovpou" limoi; kai; loimoi; e[sontai, fovbhtra te kai; ajpÆ oujranou` shmei`a megavla e[stai. 12Pro; de; touvtwn pavntwn ejpibalou`sin ejfÆ uJma`" ta;" cei`ra" aujtw`n kai; diwvxousin, paradidovnte" eij" ta;" sunagwga;" kai; fulakav", ajpagomevnou" ejpi; basilei`" kai; hJgemovna" e{neken tou` ojnovmato" mou: 13ajpobhvsetai uJmi`n eij" martuvrion. 14qevte ou\n ejn tai`" kardivai" uJmw`n mh; promeleta`n ajpologhqh`nai: 15ejgw; ga;r dwvsw uJmi`n stovma kai; sofivan h|/ ouj dunhvsontai ajntisth`nai h] ajnteipei`n a{pante" oiJ ajntikeivmenoi uJmi`n. 16paradoqhvsesqe de; kai; uJpo; gonevwn kai; ajdelfw`n kai; suggenw`n kai; fivlwn, kai; qanatwvsousin ejx uJmw`n, 17 kai; e[sesqe misouvmenoi uJpo; pavntwn dia; to; o[noma mou. 18kai; qri;x ejk th`" kefalh`" uJmw`n ouj mh; ajpovlhtai. 19ejn th`/ uJpomonh`/ uJmw`n kthvsasqe ta;" yuca;" uJmw`n. 20 {Otan de; i[dhte kukloumevnhn uJpo; stratopevdwn Ij erousalhvm, tovte gnw`te o{ti h[ggiken hJ ejrhvmwsi" aujth`". 21tovte oiJ ejn th`/ Ij oudaiva/ feugevtwsan eij" ta; o[rh kai; oiJ ejn mevsw/ aujth`" ejkcwreivtwsan kai; oiJ ejn tai`" cwvrai" mh; eijsercevsqwsan eij" aujthvn, 22 o{ti hJmevrai ejkdikhvsew" au|tai eijsin tou` plhsqh`nai pavnta ta; gegrammevna. 23oujai; tai`" ejn gastri; ejcouvsai" kai; tai`" qhlazouvsai" ejn ejkeivnai" tai`" hJmevrai": e[stai ga;r ajnavgkh megavlh ejpi; th`" gh`" kai; ojrgh; tw`/ law`/ touvtw/, 24kai; pesou`ntai stovmati macaivrh" kai; aijcmalwtisqhvsontai eij" ta; e[qnh pavnta, kai; Ij erousalh;m e[stai patoumevnh uJpo; ejqnw`n, a[cri ou| plhrwqw`sin kairoi; ejqnw`n. 25 Kai; e[sontai shmei`a ejn hJlivw/ kai; selhvnh/ kai; a[stroi", kai; ejpi; th`" gh`" sunoch; ejqnw`n ejn ajporiva/ h[cou" qalavssh" kai; savlou, 26 ajpoyucovntwn ajnqrwvpwn ajpo; fovbou kai; prosdokiva" tw`n

ejpercomevnwn th`/ oijkoumevnh/, aiJ ga;r dunavmei" tw`n oujranw`n saleuqhvsontai. 27kai; tovte o[yontai to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou ejrcovmenon ejn nefevlh/ meta; dunavmew" kai; dovxh" pollh`". 28 ajrcomevnwn de; touvtwn givnesqai ajnakuvyate kai; ejpavrate ta;" kefala;" uJmw`n, diovti ejggivzei hJ ajpoluvtrwsi" uJmw`n. 29 Kai; ei\pen parabolh;n aujtoi`": i[dete th;n sukh`n kai; pavnta ta; devndra: 30o{tan probavlwsin h[dh, blevponte" ajfÆ eJautw`n ginwvskete o{ti h[dh ejggu;" to; qevro" ejstivn: 31ou{tw" kai; uJmei`", o{tan i[dhte tau`ta ginovmena, ginwvskete o{ti ejgguv" ejstin hJ basileiva tou` qeou`. 32ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ouj mh; parevlqh/ hJ genea; au{th e{w" a]n pavnta gevnhtai. 33 oJ oujrano;" kai; hJ gh` pareleuvsontai, oiJ de; lovgoi mou ouj mh; pareleuvsontai. 34 Prosevcete de; eJautoi`" mhvpote barhqw`sin uJmw`n aiJ kardivai ejn kraipavlh/ kai; mevqh/ kai; merivmnai" biwtikai`" kai; ejpisth`/ ejfÆ uJma`" aijfnivdio" hJ hJmevra ejkeivnh 35wJ" pagiv": ejpeiseleuvsetai ga;r ejpi; pavnta" tou;" kaqhmevnou" ejpi; provswpon pavsh" th`" gh`". 36 ajgrupnei`te de; ejn panti; kairw`/ deovmenoi i{na katiscuvshte ejkfugei`n tau`ta pavnta ta; mevllonta givnesqai kai; staqh`nai e[mprosqen tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou. 37 \Hn de; ta;" hJmevra" ejn tw`/ iJerw`/ didavskwn, ta;" de; nuvkta" ejxercovmeno" hjulivzeto eij" to; o[ro" to; kalouvmenon E j laiw`n: 38kai; pa`" oJ lao;" w[rqrizen pro;" aujto;n ejn tw`/ iJerw`/ ajkouvein aujtou`. 22 H [ ggizen de; hJ eJorth; tw`n ajzuvmwn hJ legomevnh pavsca. 2kai; ejzhvtoun oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" to; pw`" ajnevlwsin aujtovn, ejfobou`nto ga;r to;n laovn. 3Eijsh`lqen de; satana`" eij" jIouvdan to;n kalouvmenon Ij skariwvthn, o[nta ejk tou` ajriqmou` tw`n dwvdeka: 4kai; ajpelqw;n sunelavlhsen toi`" ajrciereu`sin kai; strathgoi`" to; pw`" aujtoi`" paradw`/ aujtovn. 5kai; ejcavrhsan kai; sunevqento aujtw`/ ajrguvrion dou`nai. 6kai; ejxwmolovghsen, kai; ejzhvtei eujkairivan tou` paradou`nai aujto;n a[ter o[clou aujtoi`". 7 \Hlqen de; hJ hJmevra tw`n ajzuvmwn, »ejn¼ h|/ e[dei quvesqai to; pavsca: 8 kai; ajpevsteilen Pevtron kai; Ij wavnnhn eijpwvn: poreuqevnte" eJtoimavsate hJmi`n to; pavsca i{na favgwmen. 9oiJ de; ei\pan aujtw`:/ pou` qevlei" eJtoimavswmenÉ 10oJ de; ei\pen aujtoi`": ijdou; eijselqovntwn uJmw`n eij" th;n povlin sunanthvsei uJmi`n a[nqrwpo" keravmion u{dato"

bastavzwn: ajkolouqhvsate aujtw`/ eij" th;n oijkivan eij" h}n eijsporeuvetai, 11 kai; ejrei`te tw`/ oijkodespovth/ th`" oijkiva": levgei soi oJ didavskalo": pou` ejstin to; katavluma o{pou to; pavsca meta; tw`n maqhtw`n mou favgwÉ 12kakei`no" uJmi`n deivxei ajnavgaion mevga ejstrwmevnon: ejkei` eJtoimavsate. 13ajpelqovnte" de; eu|ron kaqw;" eijrhvkei aujtoi`" kai; hJtoivmasan to; pavsca. 14 Kai; o{te ejgevneto hJ w{ra, ajnevpesen kai; oiJ ajpovstoloi su;n aujtw`./ 15 kai; ei\pen pro;" aujtouv": ejpiqumiva/ ejpequvmhsa tou`to to; pavsca fagei`n meqÆ uJmw`n pro; tou` me paqei`n: 16levgw ga;r uJmi`n o{ti ouj mh; favgw aujto; e{w" o{tou plhrwqh`/ ejn th`/ basileiva/ tou` qeou`. 17kai; dexavmeno" pothvrion eujcaristhvsa" ei\pen: lavbete tou`to kai; diamerivsate eij" eJautouv": 18levgw ga;r uJmi`n, »o{ti¼ ouj mh; pivw ajpo; tou` nu`n ajpo; tou` genhvmato" th`" ajmpevlou e{w" ou| hJ basileiva tou` qeou` e[lqh/. 19kai; labw;n a[rton eujcaristhvsa" e[klasen kai; e[dwken aujtoi`" levgwn: tou`to ejstin to; sw`ma mou to; uJpe;r uJmw`n didovmenon: tou`to poiei`te eij" th;n ejmh;n ajnavmnhsin. 20kai; to; pothvrion wJsauvtw" meta; to; deipnh`sai, levgwn: tou`to to; pothvrion hJ kainh; diaqhvkh ejn tw`/ ai{mati mou to; uJpe;r uJmw`n ejkcunnovmenon. 21Plh;n ijdou; hJ cei;r tou` paradidovnto" me metÆ ejmou` ejpi; th`" trapevzh". 22o{ti oJ uiJo" ; me;n tou` ajnqrwvpou kata; to; wJrismevnon poreuvetai, plh;n oujai; tw`/ ajnqrwvpw/ ejkeivnw/ diÆ ou| paradivdotai. 23kai; aujtoi; h[rxanto suzhtei`n pro;" eJautou;" to; tiv" a[ra ei[h ejx aujtw`n oJ tou`to mevllwn pravssein. 24 E j gevneto de; kai; filoneikiva ejn aujtoi`", to; tiv" aujtw`n dokei` ei\nai meivzwn. 25oJ de; ei\pen aujtoi`": oiJ basilei`" tw`n ejqnw`n kurieuvousin aujtw`n kai; oiJ ejxousiavzonte" aujtw`n eujergevtai kalou`ntai. 26uJmei`" de; oujc ou{tw", ajllÆ oJ meivzwn ejn uJmi`n ginevsqw wJ" oJ newvtero" kai; oJ hJgouvmeno" wJ" oJ diakonw`n. 27tiv" ga;r meivzwn, oJ ajnakeivmeno" h] oJ diakonw`nÉ oujci; oJ ajnakeivmeno"É ejgw; de; ejn mevsw/ uJmw`n eijmi wJ" oJ diakonw`n. 28uJmei`" dev ejste oiJ diamemenhkovte" metÆ ejmou` ejn toi`" peirasmoi`" mou: 29kagw; diativqemai uJmi`n kaqw;" dievqeto moi oJ pathvr mou basileivan, 30i{na e[sqhte kai; pivnhte ejpi; th`" trapevzh" mou ejn th`/ basileiva/ mou, kai; kaqhvsesqe ejpi; qrovnwn ta;" dwvdeka fula;" krivnonte" tou` jIsrahvl. 31 Sivmwn Sivmwn, ijdou; oJ satana`" ejxh/thvsato uJma`" tou` siniavsai wJ" to;n si`ton: 32ejgw; de; ejdehvqhn peri; sou` i{na mh; ejklivph/ hJ pivsti" sou:

kai; suv pote ejpistrevya" sthvrison tou;" ajdelfouv" sou. 33oJ de; ei\pen aujtw`:/ kuvrie, meta; sou` e{toimo" eijmi kai; eij" fulakh;n kai; eij" qavnaton poreuvesqai. 34oJ de; ei\pen: levgw soi, Pevtre, ouj fwnhvsei shvmeron ajlevktwr e{w" triv" me ajparnhvsh/ eijdevnai. 35 Kai; ei\pen aujtoi`": o{te ajpevsteila uJma`" a[ter ballantivou kai; phvra" kai; uJpodhmavtwn, mhv tino" uJsterhvsateÉ oiJ de; ei\pan: oujqenov". 36ei\pen de; aujtoi`": ajlla; nu`n oJ e[cwn ballavntion ajravtw, oJmoivw" kai; phvran, kai; oJ mh; e[cwn pwlhsavtw to; iJmavtion aujtou` kai; ajgorasavtw mavcairan. 37levgw ga;r uJmi`n o{ti tou`to to; gegrammevnon dei` telesqh`nai ejn ejmoiv, tov: kai; meta; ajnovmwn ejlogivsqh: kai; ga;r to; peri; ejmou` tevlo" e[cei. 38oiJ de; ei\pan: kuvrie, ijdou; mavcairai w|de duvo. oJ de; ei\pen aujtoi`": iJkanovn ejstin. 39 Kai; ejxelqw;n ejporeuvqh kata; to; e[qo" eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n, hjkolouvqhsan de; aujtw`/ kai; oiJ maqhtaiv. 40genovmeno" de; ejpi; tou` tovpou ei\pen aujtoi`": proseuvcesqe mh; eijselqei`n eij" peirasmovn. 41kai; aujto;" ajpespavsqh ajpÆ aujtw`n wJsei; livqou bolh;n kai; qei;" ta; govnata proshuvceto 42levgwn: pavter, eij bouvlei parevnegke tou`to to; pothvrion ajpÆ ejmou`: plh;n mh; to; qevlhma mou ajlla; to; so;n ginevsqw. 43 áw[fqh de aujtw`/ a[ggelo" ajpÆ oujranou` ejniscuvwn aujtovn. 44kai; genovmeno" ejn ajgwniva/ ejktenevsteron proshuvceto: kai; ejgevneto oJ iJdrw;" aujtou` wJsei; qrovmboi ai{mato" katabaivnonte" ejpi; th;n gh`n.â 45 kai; ajnasta;" ajpo; th`" proseuch`" ejlqw;n pro;" tou;" maqhta;" eu|ren koimwmevnou" aujtou;" ajpo; th`" luvph", 46kai; ei\pen aujtoi`": tiv kaqeuvdeteÉ ajnastavnte" proseuvcesqe, i{na mh; eijsevlqhte eij" peirasmovn. 47 E [ ti aujtou` lalou`nto" ijdou; o[clo", kai; oJ legovmeno" Ij ouvda" ei|" tw`n dwvdeka prohvrceto aujtou;" kai; h[ggisen tw`/ Ij hsou` filh`sai aujtovn. 48 Ij hsou`" de; ei\pen aujtw`:/ Ij ouvda, filhvmati to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou paradivdw"É 49ijdovnte" de; oiJ peri; aujto;n to; ejsovmenon ei\pan: kuvrie, eij patavxomen ejn macaivrh/É 50kai; ejpavtaxen ei|" ti" ejx aujtw`n tou` ajrcierevw" to;n dou`lon kai; ajfei`len to; ou\" aujtou` to; dexiovn. 51ajpokriqei;" de; oJ Ij hsou`" ei\pen: eja`te e{w" touvtou: kai; aJyavmeno" tou` wjtivou ijas v ato aujtovn. 52Ei\pen de; Ij hsou`" pro;" tou;" paragenomevnou" ejpÆ aujto;n ajrcierei`" kai; strathgou;" tou` iJerou` kai; presbutevrou": wJ" ejpi; lh/sth;n ejxhvlqate meta; macairw`n kai;

xuvlwnÉ 53kaqÆ hJmevran o[nto" mou meqÆ uJmw`n ejn tw`/ iJerw`/ oujk ejxeteivnate ta;" cei`ra" ejpÆ ejmev, ajllÆ au{th ejsti;n uJmw`n hJ w{ra kai; hJ ejxousiva tou` skovtou". 54 Sullabovnte" de; aujto;n h[gagon kai; eijshvgagon eij" th;n oijkivan tou` ajrcierevw": oJ de; Pevtro" hjkolouvqei makrovqen. 55periayavntwn de; pu`r ejn mevsw/ th`" aujlh`" kai; sugkaqisavntwn ejkavqhto oJ Pevtro" mevso" aujtw`n. 56ijdou`sa de; aujto;n paidivskh ti" kaqhvmenon pro;" to; fw`" kai; ajtenivsasa aujtw`/ ei\pen: kai; ou|to" su;n aujtw`/ h\n. 57oJ de; hjrnhvsato levgwn: oujk oi\da aujtovn, guvnai. 58kai; meta; bracu; e{tero" ijdw;n aujto;n e[fh: kai; su; ejx aujtw`n ei\. oJ de; Pevtro" e[fh: a[nqrwpe, oujk eijmiv. 59kai; diastavsh" wJsei; w{ra" mia`" a[llo" ti" dii>scurivzeto levgwn: ejpÆ ajlhqeiva" kai; ou|to" metÆ aujtou` h\n, kai; ga;r Galilai`o" ejstin. 60ei\pen de; oJ Pevtro": a[nqrwpe, oujk oi\da o} levgei". kai; paracrh`ma e[ti lalou`nto" aujtou` ejfwvnhsen ajlevktwr. 61kai; strafei;" oJ kuvrio" ejnevbleyen tw`/ Pevtrw/, kai; uJpemnhvsqh oJ Pevtro" tou` rJhm v ato" tou` kurivou wJ" ei\pen aujtw`/ o{ti pri;n ajlevktora fwnh`sai shvmeron ajparnhvsh/ me triv". 62kai; ejxelqw;n e[xw e[klausen pikrw`". 63 Kai; oiJ a[ndre" oiJ sunevconte" aujto;n ejnevpaizon aujtw`/ devronte", 64 kai; perikaluvyante" aujto;n ejphrwvtwn levgonte": profhvteuson, tiv" ejstin oJ paivsa" seÉ 65kai; e{tera polla; blasfhmou`nte" e[legon eij" aujtovn. 66 Kai; wJ" ejgevneto hJmevra, sunhvcqh to; presbutevrion tou` laou`, ajrcierei`" te kai; grammatei`", kai; ajphvgagon aujto;n eij" to; sunevdrion aujtw`n 67levgonte": eij su; ei\ oJ cristov", eijpo;n hJmi`n. ei\pen de; aujtoi`": eja;n uJmi`n ei[pw, ouj mh; pisteuvshte: 68eja;n de; ejrwthvsw, ouj mh; ajpokriqh`te. 69ajpo; tou` nu`n de; e[stai oJ uiJo;" tou` ajnqrwvpou kaqhvmeno" ejk dexiw`n th`" dunavmew" tou` qeou`. 70ei\pan de; pavnte": su; ou\n ei\ oJ uiJo" ; tou` qeou`É oJ de; pro;" aujtou;" e[fh: uJmei`" levgete o{ti 71 ejgwv eijmi. oiJ de; ei\pan: tiv e[ti e[comen marturiva" creivanÉ aujtoi; ga;r hjkouvsamen ajpo; tou` stovmato" aujtou`. 23 Kai; ajnasta;n a{pan to; plh`qo" aujtw`n h[gagon aujto;n ejpi; to;n Pila`ton. 2 H [ rxanto de; kathgorei`n aujtou` levgonte": tou`ton eu{ramen diastrevfonta to; e[qno" hJmw`n kai; kwluvonta fovrou" Kaivsari didovnai kai; levgonta eJauto;n cristo;n basileva ei\nai. 3oJ de; Pila`to" hjrwvthsen aujto;n levgwn: su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwnÉ oJ

de; ajpokriqei;" aujtw`/ e[fh: su; levgei". 4oJ de; Pila`to" ei\pen pro;" tou;" ajrcierei`" kai; tou;" o[clou": oujde;n euJrivskw ai[tion ejn tw`/ ajnqrwvpw/ touvtw/. 5oiJ de; ejpivscuon levgonte" o{ti ajnaseivei to;n lao;n didavskwn kaqÆ o{lh" th`" jIoudaiva", kai; ajrxavmeno" ajpo; th`" Galilaiva" e{w" w|de. 6 Pila`to" de; ajkouvsa" ejphrwvthsen eij oJ a[nqrwpo" Galilai`o" ejstin, 7kai; ejpignou;" o{ti ejk th`" ejxousiva" H J rwvd/ ou ejsti;n ajnevpemyen aujto;n pro;" H J rwvd/ hn, o[nta kai; aujto;n ejn IJ erosoluvmoi" ejn tauvtai" tai`" hJmevrai". 8 JO de; H J rwvd/ h" ijdw;n to;n Ij hsou`n ejcavrh livan, h\n ga;r ejx iJkanw`n crovnwn qevlwn ijdei`n aujto;n dia; to; ajkouvein peri; aujtou` kai; h[lpizen ti shmei`on ijdei`n uJpÆ aujtou` ginovmenon. 9ejphrwvta de; aujto;n ejn lovgoi" iJkanoi`", aujto;" de; oujde;n ajpekrivnato aujtw`./ 10eiJsthvkeisan de; oiJ ajrcierei`" kai; oiJ grammatei`" eujtovnw" kathgorou`nte" aujtou`. 11ejxouqenhvsa" de; aujto;n »kai;¼ oJ H J rwvd/ h" su;n toi`" strateuvmasin aujtou` kai; ejmpaivxa" peribalw;n ejsqh`ta lampra;n ajnevpemyen aujto;n tw`/ Pilavtw/. 12ejgevnonto de; fivloi o{ te H J rwvd/ h" kai; oJ Pila`to" ejn aujth`/ th`/ hJmevra/ metÆ ajllhvlwn: prou>ph`rcon ga;r ejn e[cqra/ o[nte" pro;" aujtouv". 13 Pila`to" de; sugkalesavmeno" tou;" ajrcierei`" kai; tou;" a[rconta" kai; to;n lao;n 14ei\pen pro;" aujtouv": proshnevgkate moi to;n a[nqrwpon tou`ton wJ" ajpostrevfonta to;n laovn, kai; ijdou; ejgw; ejnwvpion uJmw`n ajnakrivna" oujqe;n eu|ron ejn tw`/ ajnqrwvpw/ touvtw/ ai[tion w|n kathgorei`te katÆ aujtou`. 15ajllÆ oujde; H J rwvd/ h", ajnevpemyen ga;r aujto;n pro;" hJma`", kai; ijdou; oujde;n a[xion qanavtou ejsti;n pepragmevnon aujtw`:/ 16paideuvsa" ou\n aujto;n ajpoluvsw. 18 A j nevkragon de; pamplhqei; levgonte": ai\re tou`ton, ajpovluson de; hJmi`n to;n Barabba`n: 19o{sti" h\n dia; stavsin tina; genomevnhn ejn th`/ povlei kai; fovnon blhqei;" ejn th`/ fulakh`./ 20pavlin de; oJ Pila`to" prosefwvnhsen aujtoi`" qevlwn ajpolu`sai to;n Ij hsou`n. 21oiJ de; ejpefwvnoun levgonte": stauvrou stauvrou aujtovn. 22oJ de; trivton ei\pen pro;" aujtouv": tiv ga;r kako;n ejpoivhsen ou|to"É oujde;n ai[tion qanavtou eu|ron ejn aujtw`:/ paideuvsa" ou\n aujto;n ajpoluvsw. 23oiJ de; ejpevkeinto fwnai`" megavlai" aijtouvmenoi aujto;n staurwqh`nai, kai; kativscuon aiJ fwnai; aujtw`n. 24 Kai; Pila`to" ejpevkrinen genevsqai to; ai[thma aujtw`n: 25ajpevlusen de; to;n dia; stavsin kai; fovnon beblhmevnon eij" fulakh;n o}n hj/tou`nto, to;n de; Ij hsou`n parevdwken tw`/ qelhvmati aujtw`n.

26

Kai; wJ" ajphvgagon aujtovn, ejpilabovmenoi Sivmwna tina Kurhnai`on ejrcovmenon ajpÆ ajgrou` ejpevqhkan aujtw`/ to;n stauro;n fevrein o[pisqen tou` Ij hsou`. 27 H j kolouvqei de; aujtw`/ polu; plh`qo" tou` laou` kai; gunaikw`n ai} ejkovptonto kai; ejqrhvnoun aujtovn. 28strafei;" de; pro;" aujta;" »oJ¼ Ij hsou`" ei\pen: qugatevre" Ij erousalhvm, mh; klaivete ejpÆ ejmev: plh;n ejfÆ eJauta;" klaivete kai; ejpi; ta; tevkna uJmw`n, 29o{ti ijdou; e[rcontai hJmevrai ejn ai|" ejrou`sin: makavriai aiJ stei`rai kai; aiJ koilivai ai} oujk ejgevnnhsan kai; mastoi; oi} oujk e[qreyan. 30 tovte a[rxontai levgein toi`" o[resin: pevsete ejfÆ hJma`", kai; toi`" bounoi`": kaluvyate hJma`": 31 o{ti eij ejn tw`/ uJgrw`/ xuvlw/ tau`ta poiou`sin, ejn tw`/ xhrw`/ tiv gevnhtaiÉ 32 H [ gonto de; kai; e{teroi kakou`rgoi duvo su;n aujtw`/ ajnaireqh`nai. 33 Kai; o{te h\lqon ejpi; to;n tovpon to;n kalouvmenon Kranivon, ejkei` ejstauvrwsan aujto;n kai; tou;" kakouvrgou", o}n me;n ejk dexiw`n o}n de; ejx ajristerw`n. 34 áoJ de Ij hsou`" e[legen: pavter, a[fe" aujtoi`", ouj ga;r oi[dasin tiv poiou`sin.â diamerizovmenoi de; ta; iJmavtia aujtou` e[balon klhvrou". 35Kai; eiJsthvkei oJ lao;" qewrw`n. ejxemukthvrizon de; kai; oiJ a[rconte" levgonte": a[llou" e[swsen, swsavtw eJautovn, eij ou|to" ejstin oJ cristo;" tou` qeou` oJ ejklektov". 36ejnevpaixan de; aujtw`/ kai; oiJ stratiw`tai prosercovmenoi, o[xo" prosfevronte" aujtw`/ 37kai; levgonte": eij su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn, sw`son seautovn. 38h\n de; kai; ejpigrafh; ejpÆ aujtw`:/ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn ou|to". 39 Ei|" de; tw`n kremasqevntwn kakouvrgwn ejblasfhvmei aujto;n levgwn: oujci; su; ei\ oJ cristov"É sw`son seauto;n kai; hJma`". 40ajpokriqei;" de; oJ e{tero" ejpitimw`n aujtw`/ e[fh: oujde; fobh`/ su; to;n qeovn, o{ti ejn tw`/ aujtw`/ krivmati ei\É 41kai; hJmei`" me;n dikaivw", a[xia ga;r w|n ejpravxamen ajpolambavnomen: ou|to" de; oujde;n a[topon e[praxen. 42kai; e[legen: Ij hsou`, mnhvsqhti mou o{tan e[lqh/" eij" th;n basileivan sou. 43kai; ei\pen aujtw`:/ ajmhvn soi levgw, shvmeron metÆ ejmou` e[sh/ ejn tw`/ paradeivsw/. 44 Kai; h\n h[dh wJsei; w{ra e{kth kai; skovto" ejgevneto ejfÆ o{lhn th;n gh`n e{w" w{ra" ejnavth" 45tou` hJlivou ejklipovnto", ejscivsqh de; to; katapevtasma tou` naou` mevson. 46kai; fwnhvsa" fwnh`/ megavlh/ oJ Ij hsou`" ei\pen: pavter, eij" cei`ra" sou parativqemai to; pneu`ma

mou. tou`to de; eijpw;n ejxevpneusen. 47ijdw;n de; oJ eJkatontavrch" to; genovmenon ejdovxazen to;n qeo;n levgwn: o[ntw" oJ a[nqrwpo" ou|to" divkaio" h\n. 48kai; pavnte" oiJ sumparagenovmenoi o[cloi ejpi; th;n qewrivan tauvthn, qewrhvsante" ta; genovmena, tuvptonte" ta; sthvqh uJpevstrefon. 49EiJsthvkeisan de; pavnte" oiJ gnwstoi; aujtw`/ ajpo; makrovqen kai; gunai`ke" aiJ sunakolouqou`sai aujtw`/ ajpo; th`" Galilaiva" oJrw`sai tau`ta. 50 Kai; ijdou; ajnh;r ojnovmati Ij wsh;f bouleuth;" uJpavrcwn »kai;¼ ajnh;r ajgaqo;" kai; divkaio" -51ou|to" oujk h\n sugkatateqeimevno" th`/ boulh`/ kai; th`/ pravxei aujtw`n- ajpo; A J rimaqaiva" povlew" tw`n Ij oudaivwn, o}" prosedevceto th;n basileivan tou` qeou`, 52ou|to" proselqw;n tw`/ Pilavtw/ hj/thvsato to; sw`ma tou` Ij hsou` 53kai; kaqelw;n ejnetuvlixen aujto; sindovni kai; e[qhken aujto;n ejn mnhvmati laxeutw`/ ou| oujk h\n oujdei;" ou[pw keivmeno". 54kai; hJmevra h\n paraskeuh`" kai; savbbaton ejpevfwsken. 55Katakolouqhvsasai de; aiJ gunai`ke", ai{tine" h\san sunelhluqui`ai ejk th`" Galilaiva" aujtw`,/ ejqeavsanto to; mnhmei`on kai; wJ" ejtevqh to; sw`ma aujtou`, 56uJpostrevyasai de; hJtoivmasan ajrwvmata kai; muvra. kai; to; me;n savbbaton hJsuvcasan kata; th;n ejntolhvn. 24 Th`/ de; mia`/ tw`n sabbavtwn o[rqrou baqevw" ejpi; to; mnh`ma h\lqon fevrousai a} hJtoivmasan ajrwvmata. 2eu|ron de; to;n livqon ajpokekulismevnon ajpo; tou` mnhmeivou, 3eijselqou`sai de; oujc eu|ron to; sw`ma tou` kurivou Ij hsou`. 4kai; ejgevneto ejn tw`/ ajporei`sqai aujta;" peri; touvtou kai; ijdou; a[ndre" duvo ejpevsthsan aujtai`" ejn ejsqh`ti ajstraptouvsh/. 5ejmfovbwn de; genomevnwn aujtw`n kai; klinousw`n ta; provswpa eij" th;n gh`n ei\pan pro;" aujtav": tiv zhtei`te to;n zw`nta meta; tw`n nekrw`n: 6oujk e[stin w|de, ajlla; hjgevrqh. mnhvsqhte wJ" ejlavlhsen uJmi`n e[ti w]n ejn th`/ Galilaiva/ 7levgwn to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou o{ti dei` paradoqh`nai eij" cei`ra" ajnqrwvpwn aJmartwlw`n kai; staurwqh`nai kai; th`/ trivth/ hJmevra/ ajnasth`nai. 8kai; ejmnhvsqhsan tw`n rJhmavtwn aujtou`. 9Kai; uJpostrevyasai ajpo; tou` mnhmeivou ajphvggeilan tau`ta pavnta toi`" e{ndeka kai; pa`sin toi`" loipoi`". 10h\san de; hJ Magdalhnh; Mariva kai; Ij wavnna kai; Mariva hJ Ij akwvbou kai; aiJ loipai; su;n aujtai`". e[legon pro;" tou;" ajpostovlou" tau`ta, 11kai; ejfavnhsan ejnwvpion aujtw`n wJsei; lh`ro" ta; rJhm v ata tau`ta, kai;

hjpivstoun aujtai`". 12 JO de; Pevtro" ajnasta;" e[dramen ejpi; to; mnhmei`on kai; parakuvya" blevpei ta; ojqovnia movna, kai; ajph`lqen pro;" eJauto;n qaumavzwn to; gegonov". 13 Kai; ijdou; duvo ejx aujtw`n ejn aujth`/ th`/ hJmevra/ h\san poreuovmenoi eij" kwvmhn ajpevcousan stadivou" eJxhvkonta ajpo; jIerousalhvm, h|/ o[noma E j mmaou`", 14kai; aujtoi; wJmivloun pro;" ajllhvlou" peri; pavntwn tw`n sumbebhkovtwn touvtwn. 15kai; ejgevneto ejn tw`/ oJmilei`n aujtou;" kai; suzhtei`n kai; aujto;" Ij hsou`" ejggivsa" suneporeuveto aujtoi`", 16oiJ de; ojfqalmoi; aujtw`n ejkratou`nto tou` mh; ejpignw`nai aujtovn. 17ei\pen de; pro;" aujtouv": tivne" oiJ lovgoi ou|toi ou}" ajntibavllete pro;" ajllhvlou" peripatou`nte"É kai; ejstavqhsan skuqrwpoiv. 18ajpokriqei;" de; ei|" ojnovmati Kleopa`" ei\pen pro;" aujtovn: su; movno" paroikei`" Ij erousalh;m kai; oujk e[gnw" ta; genovmena ejn aujth`/ ejn tai`" hJmevrai" tauvtai"É 19kai; ei\pen aujtoi`": poi`aÉ oiJ de; ei\pan aujtw`:/ ta; peri; Ij hsou` tou` Nazarhnou`, o}" ejgevneto ajnh;r profhvth" dunato;" ejn e[rgw/ kai; lovgw/ ejnantivon tou` qeou` kai; panto;" tou` laou`, 20o{pw" te parevdwkan aujto;n oiJ ajrcierei`" kai; oiJ a[rconte" hJmw`n eij" krivma qanavtou kai; ejstauvrwsan aujtovn. 21hJmei`" de; hjlpivzomen o{ti aujtov" ejstin oJ mevllwn lutrou`sqai to;n Ij srahvl: ajllav ge kai; su;n pa`sin touvtoi" trivthn tauvthn hJmevran a[gei ajfÆ ou| tau`ta ejgevneto. 22ajlla; kai; gunai`ke" tine" ejx hJmw`n ejxevsthsan hJma`", genovmenai ojrqrinai; ejpi; to; mnhmei`on, 23kai; mh; euJrou`sai to; sw`ma aujtou` h\lqon levgousai kai; ojptasivan ajggevlwn eJwrakevnai, oi} levgousin aujto;n zh`n. 24kai; ajph`lqon tine" tw`n su;n hJmi`n ejpi; to; mnhmei`on kai; eu|ron ou{tw" kaqw;" kai; aiJ gunai`ke" ei\pon, aujto;n de; oujk ei\don. 25kai; aujto;" ei\pen pro;" aujtouv": w\ ajnovhtoi kai; bradei`" th`/ kardiva/ tou` pisteuvein ejpi; pa`sin oi|" ejlavlhsan oiJ profh`tai: 26oujci; tau`ta e[dei paqei`n to;n cristo;n kai; eijselqei`n eij" th;n dovxan aujtou`É 27kai; ajrxavmeno" ajpo; Mwu>sevw" kai; ajpo; pavntwn tw`n profhtw`n diermhvneusen aujtoi`" ejn pavsai" tai`" grafai`" ta; peri; eJautou`. 28 Kai; h[ggisan eij" th;n kwvmhn ou| ejporeuvonto, kai; aujto;" prosepoihvsato porrwvteron poreuvesqai. 29kai; parebiavsanto aujto;n levgonte": mei`non meqÆ hJmw`n, o{ti pro;" eJspevran ejsti;n kai; kevkliken h[dh hJ hJmevra. kai; eijsh`lqen tou` mei`nai su;n aujtoi`". 30kai; ejgevneto ejn tw`/ katakliqh`nai aujto;n metÆ aujtw`n labw;n to;n a[rton eujlovghsen kai; klavsa" ejpedivdou aujtoi`", 31aujtw`n de; dihnoivcqhsan oiJ ojfqalmoi; kai;

ejpevgnwsan aujtovn: kai; aujto;" a[fanto" ejgevneto ajpÆ aujtw`n. 32kai; ei\pan pro;" ajllhvlou": oujci; hJ kardiva hJmw`n kaiomevnh h\n »ejn hJmi`n¼ wJ" ejlavlei hJmi`n ejn th`/ oJdw`,/ wJ" dihvnoigen hJmi`n ta;" grafav"É 33Kai; ajnastavnte" aujth`/ th`/ w{ra/ uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m kai; eu|ron hjqroismevnou" tou;" e{ndeka kai; tou;" su;n aujtoi`", 34levgonta" o{ti o[ntw" hjgevrqh oJ kuvrio" kai; w[fqh Sivmwni. 35kai; aujtoi; ejxhgou`nto ta; ejn th`/ oJdw`/ kai; wJ" ejgnwvsqh aujtoi`" ejn th`/ klavsei tou` a[rtou. 36 Tau`ta de; aujtw`n lalouvntwn aujto;" e[sth ejn mevsw/ aujtw`n kai; levgei aujtoi`": eijrhvnh uJmi`n. 37ptohqevnte" de; kai; e[mfoboi genovmenoi ejdovkoun pneu`ma qewrei`n. 38kai; ei\pen aujtoi`": tiv tetaragmevnoi ejste; kai; dia; tiv dialogismoi; ajnabaivnousin ejn th`/ kardiva/ uJmw`nÉ 39i[dete ta;" cei`ra" mou kai; tou;" povda" mou o{ti ejgwv eijmi aujtov": yhlafhvsate me kai; i[dete, o{ti pneu`ma savrka kai; ojsteva oujk e[cei kaqw;" ejme; qewrei`te e[conta. 40kai; tou`to eijpw;n e[deixen aujtoi`" ta;" cei`ra" kai; tou;" povda". 41e[ti de; ajpistouvntwn aujtw`n ajpo; th`" cara`" kai; qaumazovntwn ei\pen aujtoi`": e[cete ti brwvsimon ejnqavdeÉ 42oiJ de; ejpevdwkan aujtw`/ ijcquvo" ojptou` mevro": 43kai; labw;n ejnwvpion aujtw`n e[fagen. 44 Ei\pen de; pro;" aujtouv": ou|toi oiJ lovgoi mou ou}" ejlavlhsa pro;" uJma`" e[ti w]n su;n uJmi`n, o{ti dei` plhrwqh`nai pavnta ta; gegrammevna ejn tw`/ novmw/ Mwu>sevw" kai; toi`" profhvtai" kai; yalmoi`" peri; ejmou`. 45 tovte dihvnoixen aujtw`n to;n nou`n tou` sunievnai ta;" grafav": 46kai; ei\pen aujtoi`" o{ti ou{tw" gevgraptai paqei`n to;n cristo;n kai; ajnasth`nai ejk nekrw`n th`/ trivth/ hJmevra/, 47kai; khrucqh`nai ejpi; tw`/ ojnovmati aujtou` metavnoian eij" a[fesin aJmartiw`n eij" pavnta ta; e[qnh. ajrxavmenoi ajpo; Ij erousalh;m 48uJmei`" mavrture" touvtwn. 49kai; »ijdou;¼ ejgw; ajpostevllw th;n ejpaggelivan tou` patrov" mou ejfÆ uJma`": uJmei`" de; kaqivsate ejn th`/ povlei e{w" ou| ejnduvshsqe ejx u{you" duvnamin. 50 E j xhvgagen de; aujtou;" »e[xw¼ e{w" pro;" Bhqanivan, kai; ejpavra" ta;" cei`ra" aujtou` eujlovghsen aujtouv". 51kai; ejgevneto ejn tw`/ eujlogei`n aujto;n aujtou;" dievsth ajpÆ aujtw`n kai; ajnefevreto eij" to;n oujranovn. 52 Kai; aujtoi; proskunhvsante" aujto;n uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m meta; cara`" megavlh" 53kai; h\san dia; panto;" ejn tw`/ iJerw`/ eujlogou`nte" to;n qeovn.

KATA IWANNHN 1 E j n ajrch`/ h\n oJ lovgo", kai; oJ lovgo" h\n pro;" to;n qeovn, kai; qeo;" h\n oJ lovgo". 2ou|to" h\n ejn ajrch`/ pro;" to;n qeovn. 3pavnta diÆ aujtou` ejgevneto, kai; cwri;" aujtou` ejgevneto oujde; e{n. o} gevgonen 4ejn aujtw`/ zwh; h\n, kai; hJ zwh; h\n to; fw`" tw`n ajnqrwvpwn: 5kai; to; fw`" ejn th`/ skotiva/ faivnei, kai; hJ skotiva aujto; ouj katevlaben. 6 E j gevneto a[nqrwpo", ajpestalmevno" para; qeou`, o[noma aujtw`/ Ij wavnnh": 7ou|to" h\lqen eij" marturivan i{na marturhvsh/ peri; tou` fwtov", i{na pavnte" pisteuvswsin diÆ aujtou`. 8oujk h\n ejkei`no" to; fw`", ajllÆ i{na marturhvsh/ peri; tou` fwtov". 9 \Hn to; fw`" to; ajlhqinovn, o} fwtivzei pavnta a[nqrwpon, ejrcovmenon eij" to;n kovsmon. 10ejn tw`/ kovsmw/ h\n, kai; oJ kovsmo" diÆ aujtou` ejgevneto, kai; oJ kovsmo" aujto;n oujk e[gnw. 11 eij" ta; i[dia h\lqen, kai; oiJ i[dioi aujto;n ouj parevlabon. 12o{soi de; e[labon aujtovn, e[dwken aujtoi`" ejxousivan tevkna qeou` genevsqai, toi`" pisteuvousin eij" to; o[noma aujtou`, 13oi} oujk ejx aiJmavtwn oujde; ejk qelhvmato" sarko;" oujde; ejk qelhvmato" ajndro;" ajllÆ ejk qeou` ejgennhvqhsan. 14 Kai; oJ lovgo" sa;rx ejgevneto kai; ejskhvnwsen ejn hJmi`n, kai; ejqeasavmeqa th;n dovxan aujtou`, dovxan wJ" monogenou`" para; patrov", plhvrh" cavrito" kai; ajlhqeiva". 15 Ij wavnnh" marturei` peri; aujtou` kai; kevkragen levgwn: ou|to" h\n o}n ei\pon: oJ ojpivsw mou ejrcovmeno" e[mprosqen mou gevgonen, o{ti prw`to" mou h\n. 16o{ti ejk tou` plhrwvmato" aujtou` hJmei`" pavnte" ejlavbomen kai; cavrin ajnti; cavrito": 17o{ti oJ novmo" dia; Mwu>sevw" ejdovqh, hJ cavri" kai; hJ ajlhvqeia dia; Ij hsou` Cristou` ejgevneto. 18Qeo;n oujdei;" eJwrv aken pwvpote: monogenh;" qeo;" oJ w]n eij" to;n kovlpon tou` patro;" ejkei`no" ejxhghvsato. 19 Kai; au{th ejsti;n hJ marturiva tou` Ij wavnnou, o{te ajpevsteilan »pro;" aujto;n¼ oiJ Ij oudai`oi ejx IJ erosoluvmwn iJerei`" kai; Leuivta" i{na ejrwthvswsin aujtovn: su; tiv" ei\É 20kai; wJmolovghsen kai; oujk hjrnhvsato, kai; wJmolovghsen o{ti ejgw; oujk eijmi; oJ cristov". 21kai; hjrwvthsan aujtovn: tiv ou\nÉ su; H j liva" ei\É kai; levgei: oujk eijmiv. oJ profhvth" ei\ suvÉ kai; ajpekrivqh: ou[. 22ei\pan ou\n aujtw`:/ tiv" ei\É i{na ajpovkrisin dw`men toi`" pevmyasin hJma`": tiv levgei" peri; seautou`É 23e[fh: ejgw; fwnh; bow`nto" ejn th`/ ejrhvmw/:

eujquvnate th;n oJdo;n kurivou, kaqw;" ei\pen H j saiva Ÿ " oJ profhvth". 25 Kai; ajpestalmevnoi h\san ejk tw`n Farisaivwn. kai; hjrwvthsan aujto;n kai; ei\pan aujtw`:/ tiv ou\n baptivzei" eij su; oujk ei\ oJ cristo;" oujde; H j liva" oujde; oJ profhvth"É 26ajpekrivqh aujtoi`" oJ Ij wavnnh" levgwn: ejgw; baptivzw ejn u{dati: mevso" uJmw`n e{sthken o}n uJmei`" oujk oi[date, 27oJ ojpivsw mou ejrcovmeno", ou| oujk eijmi; »ejgw;¼ a[xio" i{na luvsw aujtou` to;n iJmavnta tou` uJpodhvmato". 28tau`ta ejn Bhqaniva/ ejgevneto pevran tou` Ij ordavnou, o{pou h\n oJ jIwavnnh" baptivzwn. 29 Th`/ ejpauvrion blevpei to;n Ij hsou`n ejrcovmenon pro;" aujto;n kai; levgei: i[de oJ ajmno;" tou` qeou` oJ ai[rwn th;n aJmartivan tou` kovsmou. 30 ou|to" ejstin uJpe;r ou| ejgw; ei\pon: ojpivsw mou e[rcetai ajnh;r o}" e[mprosqen mou gevgonen, o{ti prw`to" mou h\n. 31kagw; oujk h[d/ ein aujtovn, ajllÆ i{na fanerwqh`/ tw`/ jIsrah;l dia; tou`to h\lqon ejgw; ejn u{dati baptivzwn. 32Kai; ejmartuvrhsen Ij wavnnh" levgwn o{ti teqevamai to; pneu`ma katabai`non wJ" peristera;n ejx oujranou` kai; e[meinen ejpÆ aujtovn. 33kagw; oujk h[d/ ein aujtovn, ajllÆ oJ pevmya" me baptivzein ejn u{dati ejkei`no" moi ei\pen: ejfÆ o}n a]n i[dh/" to; pneu`ma katabai`non kai; mevnon ejpÆ aujtovn, ou|to" ejstin oJ baptivzwn ejn pneuvmati aJgivw./ 34kagw; eJwrv aka kai; memartuvrhka o{ti ou|to" ejstin oJ uiJo;" tou` qeou`. 35 Th`/ ejpauvrion pavlin eiJsthvkei oJ jIwavnnh" kai; ejk tw`n maqhtw`n aujtou` duvo 36kai; ejmblevya" tw`/ Ij hsou` peripatou`nti levgei: i[de oJ ajmno;" tou` qeou`. 37kai; h[kousan oiJ duvo maqhtai; aujtou` lalou`nto" kai; hjkolouvqhsan tw`/ Ij hsou`. 38strafei;" de; oJ Ij hsou`" kai; qeasavmeno" aujtou;" ajkolouqou`nta" levgei aujtoi`": tiv zhtei`teÉ oiJ de; ei\pan aujtw`:/ rJabbiv, o} levgetai meqermhneuovmenon didavskale, pou` mevnei"É 39levgei aujtoi`": e[rcesqe kai; o[yesqe. h\lqan ou\n kai; ei\dan pou` mevnei kai; parÆ aujtw`/ e[meinan th;n hJmevran ejkeivnhn: w{ra h\n wJ" dekavth. 40 \Hn A j ndreva" oJ ajdelfo;" Sivmwno" Pevtrou ei|" ejk tw`n duvo tw`n ajkousavntwn para; Ij wavnnou kai; ajkolouqhsavntwn aujtw`:/ 41euJrivskei ou|to" prw`ton to;n ajdelfo;n to;n i[dion Sivmwna kai; levgei aujtw`:/ euJrhvkamen to;n Messivan, o{ ejstin meqermhneuovmenon cristov". 42 h[gagen aujto;n pro;" to;n Ij hsou`n. ejmblevya" aujtw`/ oJ Ij hsou`" ei\pen: su; ei\ Sivmwn oJ uiJo" ; Ij wavnnou, su; klhqhvsh/ Khfa`", o} eJrmhneuvetai Pevtro". 43 Th`/ ejpauvrion hjqevlhsen ejxelqei`n eij" th;n Galilaivan kai; euJrivskei Fivlippon. kai; levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": ajkolouvqei moi. 44h\n de; oJ 24

Fivlippo" ajpo; Bhqsai>dav, ejk th`" povlew" A j ndrevou kai; Pevtrou. 45 euJrivskei Fivlippo" to;n Naqanah;l kai; levgei aujtw`:/ o}n e[grayen Mwu>sh`" ejn tw`/ novmw/ kai; oiJ profh`tai euJrhvkamen, Ij hsou`n uiJo;n tou` Ij wsh;f to;n ajpo; Nazarevt. 46kai; ei\pen aujtw`/ Naqanahvl: ejk Nazare;t duvnatai ti ajgaqo;n ei\naiÉ levgei aujtw`/ »oJ¼ Fivlippo": e[rcou kai; i[de. 47 ei\den oJ Ij hsou`" to;n Naqanah;l ejrcovmenon pro;" aujto;n kai; levgei peri; aujtou`: i[de ajlhqw`" Ij srahlivth" ejn w|/ dovlo" oujk e[stin. 48levgei aujtw`/ Naqanahvl: povqen me ginwvskei"É ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw`:/ pro; tou` se Fivlippon fwnh`sai o[nta uJpo; th;n sukh`n ei\don se. 49 ajpekrivqh aujtw`/ Naqanahvl: rJabbiv, su; ei\ oJ uiJo" ; tou` qeou`, su; 50 basileu;" ei\ tou` Ij srahvl. ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw`:/ o{ti ei\pon soi o{ti ei\don se uJpokavtw th`" sukh`", pisteuvei"É meivzw touvtwn o[yh/. 51kai; levgei aujtw`:/ ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, o[yesqe to;n oujrano;n ajnew/govta kai; tou;" ajggevlou" tou` qeou` ajnabaivnonta" kai; katabaivnonta" ejpi; to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou. 2 Kai; th`/ hJmevra/ th`/ trivth/ gavmo" ejgevneto ejn Kana; th`" Galilaiva", kai; h\n hJ mhvthr tou` Ij hsou` ejkei`: 2ejklhvqh de; kai; oJ Ij hsou`" kai; oiJ maqhtai; aujtou` eij" to;n gavmon. 3kai; uJsterhvsanto" oi[nou levgei hJ mhvthr tou` Ij hsou` pro;" aujtovn: oi\non oujk e[cousin. 4 »kai;¼ levgei aujth`/ oJ jIhsou`": tiv ejmoi; kai; soiv, guvnaiÉ ou[pw h{kei hJ w{ra mou. 5levgei hJ mhvthr aujtou` toi`" diakovnoi": o{ ti a]n levgh/ uJmi`n poihvsate. 6h\san de; ejkei` livqinai uJdrivai e}x kata; to;n kaqarismo;n tw`n Ij oudaivwn keivmenai, cwrou`sai ajna; metrhta;" duvo h] trei`". 7levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": gemivsate ta;" uJdriva" u{dato". kai; ejgevmisan aujta;" e{w" a[nw. 8kai; levgei aujtoi`": ajntlhvsate nu`n kai; fevrete tw`/ ajrcitriklivnw/: oiJ de; h[negkan. 9wJ" de; ejgeuvsato oJ ajrcitrivklino" to; u{dwr oi\non gegenhmevnon kai; oujk h[d/ ei povqen ejstivn, oiJ de; diavkonoi h[d/ eisan oiJ hjntlhkovte" to; u{dwr, fwnei` to;n numfivon oJ ajrcitrivklino" 10 kai; levgei aujtw`:/ pa`" a[nqrwpo" prw`ton to;n kalo;n oi\non tivqhsin kai; o{tan mequsqw`sin to;n ejlavssw: su; tethvrhka" to;n kalo;n oi\non e{w" a[rti. 11Tauvthn ejpoivhsen ajrch;n tw`n shmeivwn oJ Ij hsou`" ejn Kana; th`" Galilaiva" kai; ejfanevrwsen th;n dovxan aujtou`, kai; ejpivsteusan eij" aujto;n oiJ maqhtai; aujtou`. 12 Meta; tou`to katevbh eij" Kafarnaou;m aujto;" kai; hJ mhvthr aujtou` kai; oiJ ajdelfoi; »aujtou`¼ kai; oiJ maqhtai; aujtou` kai; ejkei` e[meinan ouj polla;" hJmevra".

13

Kai; ejggu;" h\n to; pavsca tw`n Ij oudaivwn, kai; ajnevbh eij" IJ erosovluma oJ jIhsou`". 14Kai; eu|ren ejn tw`/ iJerw`/ tou;" pwlou`nta" bova" kai; provbata kai; peristera;" kai; tou;" kermatista;" kaqhmevnou", 15kai; poihvsa" fragevllion ejk scoinivwn pavnta" ejxevbalen ejk tou` iJerou` tav te provbata kai; tou;" bova", kai; tw`n kollubistw`n ejxevceen to; kevrma kai; ta;" trapevza" ajnevtreyen, 16kai; toi`" ta;" peristera;" pwlou`sin ei\pen: a[rate tau`ta ejnteu`qen, mh; poiei`te to;n oi\kon tou` patrov" mou oi\kon ejmporivou. 17ejmnhvsqhsan oiJ maqhtai; aujtou` o{ti gegrammevnon ejstivn: oJ zh`lo" tou` oi[kou sou katafavgetai me. 18 A j pekrivqhsan ou\n oiJ jIoudai`oi kai; ei\pan aujtw`:/ tiv shmei`on deiknuvei" hJmi`n o{ti tau`ta poiei`"É 19ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": luvsate to;n nao;n tou`ton kai; ejn trisi;n hJmevrai" ejgerw` aujtovn. 20ei\pan ou\n oiJ jIoudai`oi: tesseravkonta kai; e}x e[tesin oijkodomhvqh oJ nao;" ou|to", kai; su; ejn trisi;n hJmevrai" ejgerei`" aujtovnÉ 21ejkei`no" de; e[legen peri; tou` naou` tou` swvmato" aujtou`. 22o{te ou\n hjgevrqh ejk nekrw`n, ejmnhvsqhsan oiJ maqhtai; aujtou` o{ti tou`to e[legen, kai; ejpivsteusan th`/ grafh`/ kai; tw`/ lovgw/ o}n ei\pen oJ Ij hsou`". 23 JW" de; h\n ejn toi`" IJ erosoluvmoi" ejn tw`/ pavsca ejn th`/ eJorth`,/ polloi; ejpivsteusan eij" to; o[noma aujtou` qewrou`nte" aujtou` ta; shmei`a a} ejpoivei: 24aujto;" de; Ij hsou`" oujk ejpivsteuen aujto;n aujtoi`" dia; to; aujto;n ginwvskein pavnta" 25kai; o{ti ouj creivan ei\cen i{na ti" marturhvsh/ peri; tou` ajnqrwvpou: aujto;" ga;r ejgivnwsken tiv h\n ejn tw`/ ajnqrwvpw/. 3 \Hn de; a[nqrwpo" ejk tw`n Farisaivwn, Nikovdhmo" o[noma aujtw`,/ a[rcwn tw`n Ij oudaivwn: 2ou|to" h\lqen pro;" aujto;n nukto;" kai; ei\pen aujtw`:/ rJabbiv, oi[damen o{ti ajpo; qeou` ejlhvluqa" didavskalo": oujdei;" ga;r duvnatai tau`ta ta; shmei`a poiei`n a} su; poiei`", eja;n mh; h\/ oJ qeo;" metÆ aujtou`. 3ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw`:/ ajmh;n ajmh;n levgw soi, eja;n mhv ti" gennhqh`/ a[nwqen, ouj duvnatai ijdei`n th;n basileivan tou` qeou`. 4levgei pro;" aujto;n »oJ¼ Nikovdhmo": pw`" duvnatai a[nqrwpo" gennhqh`nai gevrwn w[nÉ mh; duvnatai eij" th;n koilivan th`" mhtro;" aujtou` deuvteron eijselqei`n kai; gennhqh`naiÉ 5ajpekrivqh Ij hsou`": ajmh;n ajmh;n levgw soi, eja;n mhv ti" gennhqh`/ ejx u{dato" kai; pneuvmato", ouj duvnatai eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou`. 6to; gegennhmevnon ejk th`" sarko;" savrx ejstin, kai; to; gegennhmevnon ejk

tou` pneuvmato" pneu`ma ejstin. 7mh; qaumavsh/" o{ti ei\pon soi: dei` uJma`" gennhqh`nai a[nwqen. 8to; pneu`ma o{pou qevlei pnei` kai; th;n fwnh;n aujtou` ajkouvei", ajllÆ oujk oi\da" povqen e[rcetai kai; pou` uJpavgei: ou{tw" ejsti;n pa`" oJ gegennhmevno" ejk tou` pneuvmato". 9 ajpekrivqh Nikovdhmo" kai; ei\pen aujtw`:/ pw`" duvnatai tau`ta genevsqaiÉ 10ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw`:/ su; ei\ oJ didavskalo" tou` jIsrah;l kai; tau`ta ouj ginwvskei"É 11ajmh;n ajmh;n levgw soi o{ti o} oi[damen lalou`men kai; o} eJwravkamen marturou`men, kai; th;n marturivan hJmw`n ouj lambavnete. 12eij ta; ejpivgeia ei\pon uJmi`n kai; ouj pisteuvete, pw`" eja;n ei[pw uJmi`n ta; ejpouravnia pisteuvseteÉ 13kai; oujdei;" ajnabevbhken eij" to;n oujrano;n eij mh; oJ ejk tou` oujranou` katabav", oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou. 14Kai; kaqw;" Mwu>sh`" u{ywsen to;n o[fin ejn th`/ ejrhvmw/, ou{tw" uJywqh`nai dei` to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou, 15i{na pa`" oJ pisteuvwn ejn aujtw`/ e[ch/ zwh;n aijwvnion. 16 ou{tw" ga;r hjgavphsen oJ qeo;" to;n kovsmon, w{ste to;n uiJo;n to;n monogenh` e[dwken, i{na pa`" oJ pisteuvwn eij" aujto;n mh; ajpovlhtai ajllÆ e[ch/ zwh;n aijwvnion. 17ouj ga;r ajpevsteilen oJ qeo;" to;n uiJo;n eij" to;n kovsmon i{na krivnh/ to;n kovsmon, ajllÆ i{na swqh`/ oJ kovsmo" diÆ aujtou`. 18oJ pisteuvwn eij" aujto;n ouj krivnetai: oJ de; mh; pisteuvwn h[dh kevkritai, o{ti mh; pepivsteuken eij" to; o[noma tou` monogenou`" uiJou` tou` qeou`. 19 au{th dev ejstin hJ krivsi" o{ti to; fw`" ejlhvluqen eij" to;n kovsmon kai; hjgavphsan oiJ a[nqrwpoi ma`llon to; skovto" h] to; fw`": h\n ga;r aujtw`n ponhra; ta; e[rga. 20pa`" ga;r oJ fau`la pravsswn misei` to; fw`" kai; oujk e[rcetai pro;" to; fw`", i{na mh; ejlegcqh`/ ta; e[rga aujtou`: 21oJ de; poiw`n th;n ajlhvqeian e[rcetai pro;" to; fw`", i{na fanerwqh`/ aujtou` ta; e[rga o{ti ejn qew`/ ejstin eijrgasmevna. 22 Meta; tau`ta h\lqen oJ Ij hsou`" kai; oiJ maqhtai; aujtou` eij" th;n Ij oudaivan gh`n kai; ejkei` dievtriben metÆ aujtw`n kai; ejbavptizen. 23 \Hn de; kai; oJ jIwavnnh" baptivzwn ejn Aijnw;n ejggu;" tou` Saleivm, o{ti u{data polla; h\n ejkei`, kai; paregivnonto kai; ejbaptivzonto: 24ou[pw ga;r h\n beblhmevno" eij" th;n fulakh;n oJ Ij wavnnh". 25 E j gevneto ou\n zhvthsi" ejk tw`n maqhtw`n Ij wavnnou meta; Ij oudaivou peri; kaqarismou`. 26kai; h\lqon pro;" to;n Ij wavnnhn kai; ei\pan aujtw`:/ rJabbiv, o}" h\n meta; sou` pevran tou` Ij ordavnou, w|/ su; memartuvrhka", i[de ou|to" baptivzei kai; pavnte" e[rcontai pro;" aujtovn. 27ajpekrivqh Ij wavnnh" kai; ei\pen: ouj duvnatai a[nqrwpo" lambavnein oujde; e}n eja;n mh; h\/ dedomevnon aujtw`/ ejk

tou` oujranou`. 28aujtoi; uJmei`" moi marturei`te o{ti ei\pon »o{ti¼ oujk eijmi; ejgw; oJ Cristov", ajllÆ o{ti ajpestalmevno" eijmi; e[mprosqen ejkeivnou. 29oJ e[cwn th;n nuvmfhn numfivo" ejstivn: oJ de; fivlo" tou` numfivou oJ eJsthkw;" kai; ajkouvwn aujtou` cara`/ caivrei dia; th;n fwnh;n tou` numfivou. au{th ou\n hJ cara; hJ ejmh; peplhvrwtai. 30ejkei`non dei` aujxavnein, ejme; de; ejlattou`sqai. 31 JO a[nwqen ejrcovmeno" ejpavnw pavntwn ejstivn: oJ w]n ejk th`" gh`" ejk th`" gh`" ejstin kai; ejk th`" gh`" lalei`. oJ ejk tou` oujranou` ejrcovmeno" »ejpavnw pavntwn ejstivn¼: 32o} eJwrv aken kai; h[kousen tou`to marturei`, kai; th;n marturivan aujtou` oujdei;" lambavnei. 33oJ labw;n aujtou` th;n marturivan ejsfravgisen o{ti oJ qeo;" ajlhqhv" ejstin. 34o}n ga;r ajpevsteilen oJ qeo;" ta; rJhm v ata tou` qeou` lalei`, ouj ga;r ejk mevtrou 35 divdwsin to; pneu`ma. oJ path;r ajgapa`/ to;n uiJo;n kai; pavnta devdwken ejn th`/ ceiri; aujtou`. 36oJ pisteuvwn eij" to;n uiJo;n e[cei zwh;n aijwvnion: oJ de; ajpeiqw`n tw`/ uiJw`/ oujk o[yetai zwhvn, ajllÆ hJ ojrgh; tou` qeou` mevnei ejpÆ aujtovn. 4 JW" ou\n e[gnw oJ Ij hsou`" o{ti h[kousan oiJ Farisai`oi o{ti Ij hsou`" pleivona" maqhta;" poiei` kai; baptivzei h] Ij wavnnh" 2 - kaivtoige Ij hsou`" aujto;" oujk ejbavptizen ajllÆ oiJ maqhtai; aujtou`3 ajfh`ken th;n Ij oudaivan kai; ajph`lqen pavlin eij" th;n Galilaivan. 4 E [ dei de; aujto;n dievrcesqai dia; th`" Samareiva". 5e[rcetai ou\n eij" povlin th`" Samareiva" legomevnhn Suca;r plhsivon tou` cwrivou o} e[dwken Ij akw;b »tw`¼/ Ij wsh;f tw`/ uiJw`/ aujtou`: 6h\n de; ejkei` phgh; tou` Ij akwvb. oJ ou\n Ij hsou`" kekopiakw;" ejk th`" oJdoiporiva" ejkaqevzeto ou{tw" ejpi; th`/ phgh`:/ w{ra h\n wJ" e{kth. 7 e[rcetai gunh; ejk th`" Samareiva" ajntlh`sai u{dwr. levgei aujth`/ oJ Ij hsou`": dov" moi pei`n: 8oiJ ga;r maqhtai; aujtou` ajpelhluvqeisan eij" th;n povlin i{na trofa;" ajgoravswsin. 9levgei ou\n aujtw`/ hJ gunh; hJ Samari`ti": pw`" su; Ij oudai`o" w]n parÆ ejmou` pei`n aijtei`" gunaiko;" Samarivtido" ou[sh"É ouj ga;r sugcrw`ntai Ij oudai`oi Samarivtai". 10 ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujth`:/ eij h[d/ ei" th;n dwrea;n tou` qeou` kai; tiv" ejstin oJ levgwn soi: dov" moi pei`n, su; a]n h[/thsa" aujto;n kai; e[dwken a[n soi u{dwr zw`n. 11levgei aujtw`/ »hJ gunhv¼: kuvrie, ou[te a[ntlhma e[cei" kai; to; frevar ejsti;n baquv: povqen ou\n e[cei" to; u{dwr to; zw`nÉ 12 mh; su; meivzwn ei\ tou` patro;" hJmw`n Ij akwvb, o}" e[dwken hJmi`n to; frevar kai; aujto;" ejx aujtou` e[pien kai; oiJ uiJoi; aujtou` kai; ta; qrevmmata

aujtou`É 13ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujth`:/ pa`" oJ pivnwn ejk tou` u{dato" touvtou diyhvsei pavlin: 14o}" dÆ a]n pivh/ ejk tou` u{dato" ou| ejgw; dwvsw aujtw`,/ ouj mh; diyhvsei eij" to;n aijw`na, ajlla; to; u{dwr o} dwvsw aujtw`/ genhvsetai ejn aujtw`/ phgh; u{dato" aJllomevnou eij" zwh;n aijwvnion. 15 levgei pro;" aujto;n hJ gunhv: kuvrie, dov" moi tou`to to; u{dwr, i{na mh; diyw` mhde; dievrcwmai ejnqavde ajntlei`n. 16 levgei aujth`:/ u{page fwvnhson to;n a[ndra sou kai; ejlqe; ejnqavde. 17 ajpekrivqh hJ gunh; kai; ei\pen aujtw`:/ oujk e[cw a[ndra. levgei aujth`/ oJ Ij hsou`": kalw`" ei\pa" o{ti a[ndra oujk e[cw: 18pevnte ga;r a[ndra" e[sce" kai; nu`n o}n e[cei" oujk e[stin sou ajnhvr: tou`to ajlhqe;" ei[rhka". 19levgei aujtw`/ hJ gunhv: kuvrie, qewrw` o{ti profhvth" ei\ suv. 20oiJ patevre" hJmw`n ejn tw`/ o[rei touvtw/ prosekuvnhsan: kai; uJmei`" levgete o{ti ejn IJ erosoluvmoi" ejsti;n oJ tovpo" o{pou proskunei`n dei`. 21levgei aujth`/ oJ Ij hsou`": pivsteue moi, guvnai, o{ti e[rcetai w{ra o{te ou[te ejn tw`/ o[rei touvtw/ ou[te ejn IJ erosoluvmoi" proskunhvsete tw`/ patriv. 22uJmei`" proskunei`te o} oujk oi[date: hJmei`" proskunou`men o} oi[damen, o{ti hJ swthriva ejk tw`n Ij oudaivwn ejstivn. 23ajlla; e[rcetai w{ra kai; nu`n ejstin, o{te oiJ ajlhqinoi; proskunhtai; proskunhvsousin tw`/ patri; ejn pneuvmati kai; ajlhqeiva:/ kai; ga;r oJ path;r toiouvtou" zhtei` tou;" proskunou`nta" aujtovn. 24pneu`ma oJ qeov", kai; tou;" proskunou`nta" aujto;n ejn pneuvmati kai; ajlhqeiva/ dei` proskunei`n. 25levgei aujtw`/ hJ gunhv: oi\da o{ti Messiva" e[rcetai oJ legovmeno" cristov": o{tan e[lqh/ ejkei`no", ajnaggelei` hJmi`n a{panta. 26levgei aujth`/ oJ Ij hsou`": ejgwv eijmi, oJ lalw`n soi. 27 Kai; ejpi; touvtw/ h\lqan oiJ maqhtai; aujtou` kai; ejqauvmazon o{ti meta; gunaiko;" ejlavlei: oujdei;" mevntoi ei\pen: tiv zhtei`" h[ tiv lalei`" metÆ aujth`"É 28ajfh`ken ou\n th;n uJdrivan aujth`" hJ gunh; kai; ajph`lqen eij" th;n povlin kai; levgei toi`" ajnqrwvpoi": 29deu`te i[dete a[nqrwpon o}" ei\pen moi pavnta o{sa ejpoivhsa, mhvti ou|to" ejstin oJ cristov"É 30ejxh`lqon ejk th`" povlew" kai; h[rconto pro;" aujtovn. 31 E j n tw`/ metaxu; hjrwvtwn aujto;n oiJ maqhtai; levgonte": rJabbiv, favge. 32oJ de; ei\pen aujtoi`": ejgw; brw`sin e[cw fagei`n h}n uJmei`" oujk oi[date. 33e[legon ou\n oiJ maqhtai; pro;" ajllhvlou": mhv ti" h[negken aujtw`/ fagei`nÉ 34levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": ejmo;n brw`ma ejstin i{na poihvsw to; qevlhma tou` pevmyanto" me kai; teleiwvsw aujtou` to; e[rgon.

35

oujc uJmei`" levgete o{ti e[ti tetravmhno" ejstin kai; oJ qerismo;" e[rcetaiÉ ijdou; levgw uJmi`n, ejpavrate tou;" ojfqalmou;" uJmw`n kai; qeavsasqe ta;" cwvra" o{ti leukaiv eijsin pro;" qerismovn. h[dh 36oJ qerivzwn misqo;n lambavnei kai; sunavgei karpo;n eij" zwh;n aijwvnion, i{na oJ speivrwn oJmou` caivrh/ kai; oJ qerivzwn. 37ejn ga;r touvtw/ oJ lovgo" ejsti;n ajlhqino;" o{ti a[llo" ejsti;n oJ speivrwn kai; a[llo" oJ qerivzwn. 38ejgw; ajpevsteila uJma`" qerivzein o} oujc uJmei`" kekopiavkate: a[lloi kekopiavkasin kai; uJmei`" eij" to;n kovpon aujtw`n eijselhluvqate. 39 E j k de; th`" povlew" ejkeivnh" polloi; ejpivsteusan eij" aujto;n tw`n Samaritw`n dia; to;n lovgon th`" gunaiko;" marturouvsh" o{ti ei\pen moi pavnta a} ejpoivhsa. 40wJ" ou\n h\lqon pro;" aujto;n oiJ Samari`tai, hjrwvtwn aujto;n mei`nai parÆ aujtoi`": kai; e[meinen ejkei` duvo hJmevra". 41kai; pollw`/ pleivou" ejpivsteusan dia; to;n lovgon aujtou`, 42th`/ te gunaiki; e[legon o{ti oujkevti dia; th;n sh;n lalia;n pisteuvomen, aujtoi; ga;r ajkhkovamen kai; oi[damen o{ti ou|to" ejstin ajlhqw`" oJ swth;r tou` kovsmou. 43 Meta; de; ta;" duvo hJmevra" ejxh`lqen ejkei`qen eij" th;n Galilaivan: 44 aujto;" ga;r Ij hsou`" ejmartuvrhsen o{ti profhvth" ejn th`/ ijdiva/ patrivdi timh;n oujk e[cei. 45o{te ou\n h\lqen eij" th;n Galilaivan, ejdevxanto aujto;n oiJ Galilai`oi pavnta eJwrakovte" o{sa ejpoivhsen ejn IJ erosoluvmoi" ejn th`/ eJorth`,/ kai; aujtoi; ga;r h\lqon eij" th;n eJorthvn. 46 \Hlqen ou\n pavlin eij" th;n Kana; th`" Galilaiva", o{pou ejpoivhsen to; u{dwr oi\non. Kai; h\n ti" basiliko;" ou| oJ uiJo" ; hjsqevnei ejn 47 Kafarnaouvm. ou|to" ajkouvsa" o{ti Ij hsou`" h{kei ejk th`" Ij oudaiva" eij" th;n Galilaivan ajph`lqen pro;" aujto;n kai; hjrwvta i{na katabh`/ kai; ijas v htai aujtou` to;n uiJovn, h[mellen ga;r ajpoqnhvs / kein. 48ei\pen ou\n oJ Ij hsou`" pro;" aujtovn: eja;n mh; shmei`a kai; tevrata i[dhte, ouj mh; pisteuvshte. 49levgei pro;" aujto;n oJ basilikov": kuvrie, katavbhqi pri;n ajpoqanei`n to; paidivon mou. 50levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": poreuvou, oJ uiJo" v sou zh`./ ejpivsteusen oJ a[nqrwpo" tw`/ lovgw/ o}n ei\pen aujtw`/ oJ Ij hsou`" kai; ejporeuveto. 51h[dh de; aujtou` katabaivnonto" oiJ dou`loi aujtou` uJphvnthsan aujtw`/ levgonte" o{ti oJ pai`" aujtou` zh`./ 52ejpuvqeto ou\n th;n w{ran parÆ aujtw`n ejn h|/ komyovteron e[scen: ei\pan ou\n aujtw`/ o{ti ejcqe;" w{ran eJbdovmhn ajfh`ken aujto;n oJ puretov". 53e[gnw ou\n oJ path;r o{ti »ejn¼ ejkeivnh/ th`/ w{ra/ ejn h|/ ei\pen aujtw`/ oJ Ij hsou`": oJ uiJo" v sou zh`,/ kai; 54 ejpivsteusen aujto;" kai; hJ oijkiva aujtou` o{lh. Tou`to »de;¼ pavlin

deuvteron shmei`on ejpoivhsen oJ jIhsou`" ejlqw;n ejk th`" Ij oudaiva" eij" th;n Galilaivan. 5 Meta; tau`ta h\n eJorth; tw`n Ij oudaivwn kai; ajnevbh jIhsou`" eij" IJ erosovluma. 2 E [ stin de; ejn toi`" IJ erosoluvmoi" ejpi; th`/ probatikh`/ kolumbhvqra hJ ejpilegomevnh E J brai>sti; Bhqzaqa; pevnte stoa;" 3 e[cousa. ejn tauvtai" katevkeito plh`qo" tw`n ajsqenouvntwn, tuflw`n, cwlw`n, xhrw`n. 5h\n dev ti" a[nqrwpo" ejkei` triavkonta »kai;¼ ojktw; e[th e[cwn ejn th`/ ajsqeneiva/ aujtou`: 6tou`ton ijdw;n oJ Ij hsou`" katakeivmenon kai; gnou;" o{ti polu;n h[dh crovnon e[cei, levgei aujtw`:/ qevlei" uJgih;" genevsqaiÉ 7ajpekrivqh aujtw`/ oJ ajsqenw`n: kuvrie, a[nqrwpon oujk e[cw i{na o{tan taracqh`/ to; u{dwr bavlh/ me eij" th;n kolumbhvqran: ejn w|/ de; e[rcomai ejgwv, a[llo" pro; ejmou` katabaivnei. 8levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": e[geire a\ron to;n kravbatton sou kai; peripavtei. 9kai; eujqevw" ejgevneto uJgih;" oJ a[nqrwpo" kai; h\ren to;n kravbatton aujtou` kai; periepavtei. \Hn de; savbbaton ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/. 10e[legon ou\n oiJ Ij oudai`oi tw`/ teqerapeumevnw/: savbbaton ejstin, kai; oujk e[xestin soi a\rai to;n kravbatton sou. 11oJ de; ajpekrivqh aujtoi`": oJ poihvsa" me uJgih` ejkei`no" moi ei\pen: a\ron to;n kravbatton sou kai; peripavtei. 12hjrwvthsan aujtovn: tiv" ejstin oJ a[nqrwpo" oJ eijpwvn soi: a\ron kai; peripavteiÉ 13oJ de; ijaqei;" oujk h[d/ ei tiv" ejstin, oJ ga;r Ij hsou`" ejxevneusen o[clou o[nto" ejn tw`/ tovpw/. 14meta; tau`ta euJrivskei aujto;n oJ jIhsou`" ejn tw`/ iJerw`/ kai; ei\pen aujtw`:/ i[de uJgih;" gevgona", mhkevti aJmavrtane, i{na mh; cei`ron soiv ti gevnhtai. 15ajph`lqen oJ a[nqrwpo" kai; ajnhvggeilen toi`" Ij oudaivoi" o{ti Ij hsou`" ejstin oJ poihvsa" aujto;n uJgih`. 16kai; dia; tou`to ejdivwkon oiJ Ij oudai`oi to;n Ij hsou`n, o{ti tau`ta ejpoivei ejn sabbavtw/. 17 JO de; » Ij hsou`"¼ ajpekrivnato aujtoi`": oJ pathvr mou e{w" a[rti ejrgavzetai kagw; ejrgavzomai: 18dia; tou`to ou\n ma`llon ejzhvtoun aujto;n oiJ jIoudai`oi ajpoktei`nai, o{ti ouj movnon e[luen to; savbbaton, ajlla; kai; patevra i[dion e[legen to;n qeo;n i[son eJauto;n poiw`n tw`/ qew`./ 19 A j pekrivnato ou\n oJ Ij hsou`" kai; e[legen aujtoi`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, ouj duvnatai oJ uiJo" ; poiei`n ajfÆ eJautou` oujde;n eja;n mhv ti blevph/ to;n patevra poiou`nta: a} ga;r a]n ejkei`no" poih`,/ tau`ta kai; oJ uiJo" ; 20 oJmoivw" poiei`. oJ ga;r path;r filei` to;n uiJo;n kai; pavnta deivknusin aujtw`/ a} aujto;" poiei`, kai; meivzona touvtwn deivxei aujtw`/ e[rga, i{na uJmei`" qaumavzhte. 21w{sper ga;r oJ path;r ejgeivrei tou;" nekrou;" kai; zw/opoiei`, ou{tw" kai; oJ uiJo" ; ou}" qevlei zw/opoiei`. 22oujde; ga;r oJ path;r

krivnei oujdevna, ajlla; th;n krivsin pa`san devdwken tw`/ uiJw,`/ 23i{na pavnte" timw`si to;n uiJo;n kaqw;" timw`si to;n patevra. oJ mh; timw`n to;n uiJo;n ouj tima`/ to;n patevra to;n pevmyanta aujtovn. 24 A j mh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti oJ to;n lovgon mou ajkouvwn kai; pisteuvwn tw`/ pevmyanti me e[cei zwh;n aijwvnion kai; eij" krivsin oujk e[rcetai, ajlla; metabevbhken ejk tou` qanavtou eij" th;n zwhvn. 25ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti e[rcetai w{ra kai; nu`n ejstin o{te oiJ nekroi; ajkouvsousin th`" fwnh`" tou` uiJou` tou` qeou` kai; oiJ ajkouvsante" zhvsousin. 26w{sper ga;r oJ path;r e[cei zwh;n ejn eJautw`,/ ou{tw" kai; tw`/ uiJw`/ e[dwken zwh;n e[cein ejn eJautw`./ 27kai; ejxousivan e[dwken aujtw`/ krivsin poiei`n, o{ti uiJo" ; ajnqrwvpou ejstivn. 28mh; qaumavzete tou`to, o{ti e[rcetai w{ra ejn h|/ pavnte" oiJ ejn toi`" mnhmeivoi" ajkouvsousin th`" fwnh`" aujtou` 29kai; ejkporeuvsontai oiJ ta; ajgaqa; poihvsante" eij" ajnavstasin zwh`", oiJ de; ta; fau`la pravxante" eij" ajnavstasin krivsew". 30 Ouj duvnamai ejgw; poiei`n ajpÆ ejmautou` oujdevn: kaqw;" ajkouvw krivnw, kai; hJ krivsi" hJ ejmh; dikaiva ejstivn, o{ti ouj zhtw` to; qevlhma to; ejmo;n ajlla; to; qevlhma tou` pevmyanto" me. 31 E j a;n ejgw; marturw` peri; ejmautou`, hJ marturiva mou oujk e[stin ajlhqhv": 32a[llo" ejsti;n oJ marturw`n peri; ejmou`, kai; oi\da o{ti ajlhqhv" ejstin hJ marturiva h}n marturei` peri; ejmou`. 33uJmei`" ajpestavlkate pro;" Ij wavnnhn, kai; memartuvrhken th`/ ajlhqeiva:/ 34ejgw; de; ouj para; ajnqrwvpou th;n marturivan lambavnw, ajlla; tau`ta levgw i{na uJmei`" swqh`te. 35ejkei`no" h\n oJ luvcno" oJ kaiovmeno" kai; faivnwn, uJmei`" de; hjqelhvsate ajgalliaqh`nai pro;" w{ran ejn tw`/ fwti; aujtou`. 36 E j gw; de; e[cw th;n marturivan meivzw tou` Ij wavnnou: ta; ga;r e[rga a} devdwken moi oJ path;r i{na teleiwvsw aujtav, aujta; ta; e[rga a} poiw` marturei` peri; ejmou` o{ti oJ pathvr me ajpevstalken. 37kai; oJ pevmya" me path;r ejkei`no" memartuvrhken peri; ejmou`. ou[te fwnh;n aujtou` pwvpote ajkhkovate ou[te ei\do" aujtou` eJwravkate, 38kai; to;n lovgon aujtou` oujk e[cete ejn uJmi`n mevnonta, o{ti o}n ajpevsteilen ejkei`no", touvtw/ uJmei`" ouj pisteuvete. 39 ejrauna`te ta;" grafav", o{ti uJmei`" dokei`te ejn aujtai`" zwh;n aijwvnion e[cein: kai; ejkei`nai eijsin aiJ marturou`sai peri; ejmou`: 40kai; ouj qevlete ejlqei`n prov" me i{na zwh;n e[chte. 41 Dovxan para; ajnqrwvpwn ouj lambavnw, 42ajlla; e[gnwka uJma`" o{ti th;n ajgavphn tou` qeou` oujk e[cete ejn eJautoi`". 43ejgw; ejlhvluqa ejn tw`/ ojnovmati tou` patrov" mou, kai; ouj lambavnete me: eja;n a[llo" e[lqh/ ejn

tw`/ ojnovmati tw`/ ijdivw,/ ejkei`non lhvmyesqe. 44pw`" duvnasqe uJmei`" pisteu`sai dovxan para; ajllhvlwn lambavnonte", kai; th;n dovxan th;n para; tou` movnou qeou` ouj zhtei`teÉ 45Mh; dokei`te o{ti ejgw; kathgorhvsw uJmw`n pro;" to;n patevra: e[stin oJ kathgorw`n uJmw`n Mwu>sh`", eij" o}n uJmei`" hjlpivkate. 46eij ga;r ejpisteuvete Mwu>sei`, ejpisteuvete a]n ejmoiv: peri; ga;r ejmou` ejkei`no" e[grayen. 47eij de; toi`" ejkeivnou gravmmasin ouj pisteuvete, pw`" toi`" ejmoi`" rJhm v asin pisteuvseteÉ 6 Meta; tau`ta ajph`lqen oJ Ij hsou`" pevran th`" qalavssh" th`" Galilaiva" th`" Tiberiavdo". 2hjkolouvqei de; aujtw`/ o[clo" poluv", o{ti ejqewvroun ta; shmei`a a} ejpoivei ejpi; tw`n ajsqenouvntwn. 3ajnh`lqen de; eij" to; o[ro" Ij hsou`" kai; ejkei` ejkavqhto meta; tw`n maqhtw`n aujtou`. 4h\n de; j pavra" ou\n tou;" ejggu;" to; pavsca, hJ eJorth; tw`n Ij oudaivwn. 5 E ojfqalmou;" oJ Ij hsou`" kai; qeasavmeno" o{ti polu;" o[clo" e[rcetai pro;" aujto;n levgei pro;" Fivlippon: povqen ajgoravswmen a[rtou" i{na favgwsin ou|toiÉ 6tou`to de; e[legen peiravzwn aujtovn: aujto;" ga;r h[d/ ei tiv e[mellen poiei`n. 7ajpekrivqh aujtw`/ »oJ¼ Fivlippo": diakosivwn dhnarivwn a[rtoi oujk ajrkou`sin aujtoi`" i{na e{kasto" bracuv »ti¼ lavbh/. 8 levgei aujtw`/ ei|" ejk tw`n maqhtw`n aujtou`, A j ndreva" oJ ajdelfo;" 9 Sivmwno" Pevtrou: e[stin paidavrion w|de o}" e[cei pevnte a[rtou" kriqivnou" kai; duvo ojyavria: ajlla; tau`ta tiv ejstin eij" tosouvtou"É 10 ei\pen oJ Ij hsou`": poihvsate tou;" ajnqrwvpou" ajnapesei`n. h\n de; covrto" polu;" ejn tw`/ tovpw/. ajnevpesan ou\n oiJ a[ndre" to;n ajriqmo;n wJ" pentakiscivlioi. 11e[laben ou\n tou;" a[rtou" oJ Ij hsou`" kai; eujcaristhvsa" dievdwken toi`" ajnakeimevnoi" oJmoivw" kai; ejk tw`n ojyarivwn o{son h[qelon. 12wJ" de; ejneplhvsqhsan, levgei toi`" maqhtai`" aujtou`: sunagavgete ta; perisseuvsanta klavsmata, i{na mhv ti ajpovlhtai. 13sunhvgagon ou\n kai; ejgevmisan dwvdeka kofivnou" klasmavtwn ejk tw`n pevnte a[rtwn tw`n kriqivnwn a} ejperivsseusan toi`" bebrwkovsin. 14OiJ ou\n a[nqrwpoi ijdovnte" o} ejpoivhsen shmei`on e[legon o{ti ou|to" ejstin ajlhqw`" oJ profhvth" oJ ejrcovmeno" eij" to;n kovsmon. 15 Ij hsou`" ou\n gnou;" o{ti mevllousin e[rcesqai kai; aJrpavzein aujto;n i{na poihvswsin basileva, ajnecwvrhsen pavlin eij" to; o[ro" aujto;" movno". 16 JW" de; ojyiva ejgevneto katevbhsan oiJ maqhtai; aujtou` ejpi; th;n qavlassan 17kai; ejmbavnte" eij" ploi`on h[rconto pevran th`" qalavssh" eij" Kafarnaouvm. kai; skotiva h[dh ejgegovnei kai; ou[pw ejlhluvqei pro;"

aujtou;" oJ Ij hsou`", 18h{ te qavlassa ajnevmou megavlou pnevonto" diegeivreto. 19ejlhlakovte" ou\n wJ" stadivou" ei[kosi pevnte h] triavkonta qewrou`sin to;n Ij hsou`n peripatou`nta ejpi; th`" qalavssh" kai; ejggu;" tou` ploivou ginovmenon, kai; ejfobhvqhsan. 20oJ de; levgei aujtoi`": ejgwv eijmi: mh; fobei`sqe. 21h[qelon ou\n labei`n aujto;n eij" to; ploi`on, kai; eujqevw" ejgevneto to; ploi`on ejpi; th`" gh`" eij" h}n uJph`gon. 22 Th`/ ejpauvrion oJ o[clo" oJ eJsthkw;" pevran th`" qalavssh" ei\don o{ti ploiavrion a[llo oujk h\n ejkei` eij mh; e}n kai; o{ti ouj suneish`lqen toi`" maqhtai`" aujtou` oJ Ij hsou`" eij" to; ploi`on ajlla; movnoi oiJ maqhtai; aujtou` ajph`lqon: 23a[lla h\lqen ploiavria ejk Tiberiavdo" ejggu;" tou` tovpou o{pou e[fagon to;n a[rton eujcaristhvsanto" tou` kurivou. 24o{te ou\n ei\den oJ o[clo" o{ti Ij hsou`" oujk e[stin ejkei` oujde; oiJ maqhtai; aujtou`, ejnevbhsan aujtoi; eij" ta; ploiavria kai; h\lqon eij" Kafarnaou;m zhtou`nte" to;n Ij hsou`n. 25kai; euJrovnte" aujto;n pevran th`" qalavssh" ei\pon aujtw`:/ rJabbiv, povte w|de gevgona"É 26 A j pekrivqh aujtoi`" oJ Ij hsou`" kai; ei\pen: ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, zhtei`te me oujc o{ti ei[dete shmei`a, ajllÆ o{ti ejfavgete ejk tw`n a[rtwn kai; ejcortavsqhte. 27 ejrgavzesqe mh; th;n brw`sin th;n ajpollumevnhn ajlla; th;n brw`sin th;n mevnousan eij" zwh;n aijwvnion, h}n oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou uJmi`n dwvsei: tou`ton ga;r oJ path;r ejsfravgisen oJ qeov". 28ei\pon ou\n pro;" aujtovn: tiv poiw`men i{na ejrgazwvmeqa ta; e[rga tou` qeou`É 29ajpekrivqh »oJ¼ Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": tou`to ejstin to; e[rgon tou` qeou`, i{na pisteuvhte eij" o}n ajpevsteilen ejkei`no". 30Ei\pon ou\n aujtw`/: tiv ou\n poiei`" su; shmei`on, i{na i[dwmen kai; pisteuvswmen soiÉ tiv ejrgavzh/É 31oiJ patevre" hJmw`n to; mavnna e[fagon ejn th`/ ejrhvmw/, kaqwv" ejstin gegrammevnon: a[rton ejk tou` oujranou` e[dwken aujtoi`" fagei`n. 32ei\pen ou\n aujtoi`" oJ jIhsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, ouj Mwu>sh`" devdwken uJmi`n to;n a[rton ejk tou` oujranou`, ajllÆ oJ pathvr mou divdwsin uJmi`n to;n a[rton ejk tou` oujranou` to;n ajlhqinovn: 33oJ ga;r a[rto" tou` qeou` ejstin oJ katabaivnwn ejk tou` oujranou` kai; zwh;n didou;" tw`/ kovsmw/. 34 ei\pon ou\n pro;" aujtovn: kuvrie, pavntote do;" hJmi`n to;n a[rton tou`ton. 35ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": ejgwv eijmi oJ a[rto" th`" zwh`": oJ ejrcovmeno" pro;" ejme; ouj mh; peinavsh/, kai; oJ pisteuvwn eij" ejme; ouj mh; diyhvsei pwvpote. 36 A j llÆ ei\pon uJmi`n o{ti kai; eJwravkate »me¼ kai; ouj 37 pisteuvete. pa`n o} divdwsin moi oJ path;r pro;" ejme; h{xei, kai; to;n

ejrcovmenon pro;" ejme; ouj mh; ejkbavlw e[xw, 38o{ti katabevbhka ajpo; tou` oujranou` oujc i{na poiw` to; qevlhma to; ejmo;n ajlla; to; qevlhma tou` pevmyanto" me. 39tou`to dev ejstin to; qevlhma tou` pevmyanto" me, i{na pa`n o} devdwken moi mh; ajpolevsw ejx aujtou`, ajlla; ajnasthvsw aujto; »ejn¼ th`/ ejscavth/ hJmevra/. 40tou`to gavr ejstin to; qevlhma tou` patrov" mou, i{na pa`" oJ qewrw`n to;n uiJo;n kai; pisteuvwn eij" aujto;n e[ch/ zwh;n aijwvnion, kai; ajnasthvsw aujto;n ejgw; »ejn¼ th`/ ejscavth/ hJmevra/. 41 E j govgguzon ou\n oiJ Ij oudai`oi peri; aujtou` o{ti ei\pen: ejgwv eijmi oJ a[rto" oJ kataba;" ejk tou` oujranou`, 42kai; e[legon: oujc ou|to" ejstin Ij hsou`" oJ uiJo" ; Ij wshvf, ou| hJmei`" oi[damen to;n patevra kai; th;n mhtevraÉ pw`" nu`n levgei o{ti ejk tou` oujranou` katabevbhkaÉ 43ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": mh; gogguvzete metÆ ajllhvlwn. 44oujdei;" duvnatai ejlqei`n prov" me eja;n mh; oJ path;r oJ pevmya" me eJlkuvsh/ aujtovn, kagw; ajnasthvsw aujto;n ejn th`/ ejscavth/ hJmevra/. 45e[stin gegrammevnon ejn toi`" profhvtai": kai; e[sontai pavnte" didaktoi; qeou`: pa`" oJ ajkouvsa" para; tou` patro;" kai; maqw;n e[rcetai pro;" ejmev. 46oujc o{ti to;n patevra eJwrv aken ti" eij mh; oJ w]n para; tou` qeou`, ou|to" eJwrv aken to;n patevra. 47ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oJ pisteuvwn e[cei zwh;n aijwvnion. 48 E j gwv eijmi oJ a[rto" th`" zwh`". 49oiJ patevre" uJmw`n e[fagon ejn th`/ ejrhvmw/ to; mavnna kai; ajpevqanon: 50ou|to" ejstin oJ a[rto" oJ ejk tou` oujranou` katabaivnwn, i{na ti" ejx aujtou` favgh/ kai; mh; ajpoqavnh/. 51ejgwv eijmi oJ a[rto" oJ zw`n oJ ejk tou` oujranou` katabav": ejavn ti" favgh/ ejk touvtou tou` a[rtou zhvsei eij" to;n aijw`na, kai; oJ a[rto" de; o}n ejgw; dwvsw hJ savrx mouv ejstin uJpe;r th`" tou` kovsmou zwh`". 52 E j mavconto ou\n pro;" ajllhvlou" oiJ Ij oudai`oi levgonte": pw`" duvnatai ou|to" hJmi`n dou`nai th;n savrka »aujtou`¼ fagei`nÉ 53ei\pen ou\n aujtoi`" oJ jIhsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n mh; favghte th;n savrka tou` uiJou` tou` ajnqrwvpou kai; pivhte aujtou` to; ai|ma, oujk e[cete zwh;n ejn eJautoi`". 54oJ trwvgwn mou th;n savrka kai; pivnwn mou to; ai|ma e[cei zwh;n aijwvnion, kagw; ajnasthvsw aujto;n th`/ ejscavth/ hJmevra/. 55hJ ga;r savrx mou ajlhqhv" ejstin brw`si", kai; to; ai|ma mou ajlhqhv" ejstin povsi". 56oJ trwvgwn mou th;n savrka kai; pivnwn mou to; ai|ma ejn ejmoi; mevnei kagw; ejn aujtw`./ 57kaqw;" ajpevsteilen me oJ zw`n path;r kagw; zw` dia; to;n patevra, kai; oJ trwvgwn me kakei`no" zhvsei diÆ ejmev. 58ou|to" ejstin oJ a[rto" oJ ejx oujranou` katabav", ouj kaqw;" e[fagon oiJ patevre" kai; ajpevqanon: oJ trwvgwn tou`ton to;n a[rton zhvsei eij" to;n aijw`na.

59

Tau`ta ei\pen ejn sunagwgh`/ didavskwn ejn Kafarnaouvm. 60 Polloi; ou\n ajkouvsante" ejk tw`n maqhtw`n aujtou` ei\pan: sklhrov" ejstin oJ lovgo" ou|to": tiv" duvnatai aujtou` ajkouveinÉ 61eijdw;" de; oJ Ij hsou`" ejn eJautw`/ o{ti gogguvzousin peri; touvtou oiJ maqhtai; aujtou` ei\pen aujtoi`": tou`to uJma`" skandalivzeiÉ 62eja;n ou\n qewrh`te to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou ajnabaivnonta o{pou h\n to; provteronÉ 63to; pneu`ma ejstin to; zw/opoiou`n, hJ sa;rx oujk wjfelei` oujdevn: ta; rJhm v ata a} ejgw; lelavlhka 64 uJmi`n pneu`ma ejstin kai; zwhv ejstin. ajllÆ eijsi;n ejx uJmw`n tine" oi} ouj pisteuvousin. h[d/ ei ga;r ejx ajrch`" oJ jIhsou`" tivne" eijsi;n oiJ mh; pisteuvonte" kai; tiv" ejstin oJ paradwvswn aujtovn. 65kai; e[legen: dia; tou`to ei[rhka uJmi`n o{ti oujdei;" duvnatai ejlqei`n prov" me eja;n mh; h\/ dedomevnon aujtw`/ ejk tou` patrov". 66 E j k touvtou polloi; »ejk¼ tw`n maqhtw`n aujtou` ajph`lqon eij" ta; ojpivsw kai; oujkevti metÆ aujtou` periepavtoun. 67ei\pen ou\n oJ Ij hsou`" toi`" dwvdeka: mh; kai; uJmei`" qevlete uJpavgeinÉ 68ajpekrivqh aujtw`/ Sivmwn Pevtro": kuvrie, pro;" tivna ajpeleusovmeqaÉ rJhm v ata zwh`" aijwnivou 69 e[cei", kai; hJmei`" pepisteuvkamen kai; ejgnwvkamen o{ti su; ei\ oJ a{gio" tou` qeou`. 70ajpekrivqh aujtoi`" oJ jIhsou`": oujk ejgw; uJma`" tou;" dwvdeka ejxelexavmhnÉ kai; ejx uJmw`n ei|" diavbolo" ejstin. 71e[legen de; to;n Ij ouvdan Sivmwno" Ij skariwvtou: ou|to" ga;r e[mellen paradidovnai aujtovn, ei|" ejk tw`n dwvdeka. 7 Kai; meta; tau`ta periepavtei oJ Ij hsou`" ejn th`/ Galilaiva:/ ouj ga;r h[qelen ejn th`/ Ij oudaiva/ peripatei`n, o{ti ejzhvtoun aujto;n oiJ Ij oudai`oi ajpoktei`nai. 2 \Hn de; ejggu;" hJ eJorth; tw`n Ij oudaivwn hJ skhnophgiva. 3ei\pon ou\n pro;" aujto;n oiJ ajdelfoi; aujtou`: metavbhqi ejnteu`qen kai; u{page eij" th;n jIoudaivan, i{na kai; oiJ maqhtaiv sou qewrhvsousin sou` ta; e[rga a} poiei`": 4oujdei;" gavr ti ejn kruptw`/ poiei` kai; zhtei` aujto;" ejn parrhsiva/ ei\nai. eij tau`ta poiei`", fanevrwson seauto;n tw`/ kovsmw/. 5oujde; ga;r oiJ ajdelfoi; aujtou` ejpivsteuon eij" aujtovn. 6levgei ou\n aujtoi`" oJ Ij hsou`": oJ kairo;" oJ ejmo;" ou[pw pavrestin, oJ de; kairo;" oJ uJmevtero" pavntote ejstin e{toimo". 7ouj duvnatai oJ kovsmo" misei`n uJma`", ejme; de; misei`, o{ti ejgw; marturw` peri; aujtou` o{ti ta; e[rga aujtou` ponhrav ejstin. 8uJmei`" ajnavbhte eij" th;n eJorthvn: ejgw; oujk ajnabaivnw eij" th;n eJorth;n tauvthn, o{ti oJ ejmo;" kairo;" ou[pw peplhvrwtai. 9tau`ta de; eijpw;n aujto;" e[meinen ejn th`/

Galilaiva./ 10 JW" de; ajnevbhsan oiJ ajdelfoi; aujtou` eij" th;n eJorthvn, tovte kai; aujto;" ajnevbh ouj fanerw`" ajlla; »wJ"¼ ejn kruptw`./ 11oiJ ou\n Ij oudai`oi ejzhvtoun aujto;n ejn th`/ eJorth`/ kai; e[legon: pou` ejstin ejkei`no"É 12kai; goggusmo;" peri; aujtou` h\n polu;" ejn toi`" o[cloi": oiJ me;n e[legon o{ti ajgaqov" ejstin, a[lloi »de;¼ e[legon: ou[, ajlla; plana`/ to;n o[clon. 13 oujdei;" mevntoi parrhsiva/ ejlavlei peri; aujtou` dia; to;n fovbon tw`n Ij oudaivwn. 14 H [ dh de; th`" eJorth`" mesouvsh" ajnevbh Ij hsou`" eij" to; iJero;n kai; ejdivdasken. 15ejqauvmazon ou\n oiJ Ij oudai`oi levgonte": pw`" ou|to" gravmmata oi\den mh; memaqhkwv"É 16ajpekrivqh ou\n aujtoi`" »oJ¼ Ij hsou`" kai; ei\pen: hJ ejmh; didach; oujk e[stin ejmh; ajlla; tou` pevmyanto" me: 17 ejavn ti" qevlh/ to; qevlhma aujtou` poiei`n, gnwvsetai peri; th`" didach`" povteron ejk tou` qeou` ejstin h] ejgw; ajpÆ ejmautou` lalw`. 18oJ ajfÆ eJautou` lalw`n th;n dovxan th;n ijdivan zhtei`: oJ de; zhtw`n th;n dovxan tou` pevmyanto" aujto;n ou|to" ajlhqhv" ejstin kai; ajdikiva ejn aujtw`/ oujk e[stin. 19Ouj Mwu>sh`" devdwken uJmi`n to;n novmonÉ kai; oujdei;" ejx uJmw`n poiei` to;n novmon. tiv me zhtei`te ajpoktei`naiÉ 20ajpekrivqh oJ o[clo": daimovnion e[cei": tiv" se zhtei` ajpoktei`naiÉ 21ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": e}n e[rgon ejpoivhsa kai; pavnte" qaumavzete. 22dia; tou`to Mwu>sh`" devdwken uJmi`n th;n peritomhvn- oujc o{ti ejk tou` Mwu>sevw" ejsti;n ajllÆ ejk tw`n patevrwn- kai; ejn sabbavtw/ peritevmnete a[nqrwpon. 23 eij peritomh;n lambavnei a[nqrwpo" ejn sabbavtw/ i{na mh; luqh`/ oJ novmo" Mwu>sevw", ejmoi; cola`te o{ti o{lon a[nqrwpon uJgih` ejpoivhsa ejn sabbavtw/É 24mh; krivnete katÆ o[yin, ajlla; th;n dikaivan krivsin krivnete. 25 E [ legon ou\n tine" ejk tw`n IJ erosolumitw`n: oujc ou|to" ejstin o}n zhtou`sin ajpoktei`naiÉ 26kai; i[de parrhsiva/ lalei` kai; oujde;n aujtw`/ levgousin. mhvpote ajlhqw`" e[gnwsan oiJ a[rconte" o{ti ou|to" ejstin oJ cristov"É 27ajlla; tou`ton oi[damen povqen ejstivn: oJ de; cristo;" o{tan e[rchtai oujdei;" ginwvskei povqen ejstivn. 28e[kraxen ou\n ejn tw`/ iJerw`/ didavskwn oJ Ij hsou`" kai; levgwn: kame; oi[date kai; oi[date povqen eijmiv: kai; ajpÆ ejmautou` oujk ejlhvluqa, ajllÆ e[stin ajlhqino;" oJ pevmya" me, o}n uJmei`" oujk oi[date: 29ejgw; oi\da aujtovn, o{ti parÆ aujtou` eijmi kakei`no" me ajpevsteilen. 30 E j zhvtoun ou\n aujto;n piavsai, kai; oujdei;" ejpevbalen ejpÆ aujto;n th;n cei`ra, o{ti ou[pw ejlhluvqei hJ w{ra aujtou`. 31 E j k tou`

o[clou de; polloi; ejpivsteusan eij" aujto;n kai; e[legon: oJ cristo;" o{tan e[lqh/ mh; pleivona shmei`a poihvsei w|n ou|to" ejpoivhsenÉ 32 h[kousan oiJ Farisai`oi tou` o[clou gogguvzonto" peri; aujtou` tau`ta, kai; ajpevsteilan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi uJphrevta" i{na piavswsin aujtovn. 33ei\pen ou\n oJ jIhsou`": e[ti crovnon mikro;n meqÆ uJmw`n eijmi kai; uJpavgw pro;" to;n pevmyanta me. 34zhthvsete me kai; oujc euJrhvsete »me¼, kai; o{pou eijmi; ejgw; uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`n. 35ei\pon ou\n oiJ Ij oudai`oi pro;" eJautouv": pou` ou|to" mevllei poreuvesqai o{ti hJmei`" oujc euJrhvsomen aujtovnÉ mh; eij" th;n diaspora;n tw`n E J llhvnwn 36 mevllei poreuvesqai kai; didavskein tou;" E { llhna"É tiv" ejstin oJ lovgo" ou|to" o}n ei\pen: zhthvsete me kai; oujc euJrhvsete »me¼, kai; o{pou eijmi; ejgw; uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`nÉ 37 E j n de; th`/ ejscavth/ hJmevra/ th`/ megavlh/ th`" eJorth`" eiJsthvkei oJ Ij hsou`" kai; e[kraxen levgwn: ejavn ti" diya`/ ejrcevsqw prov" me kai; pinevtw. 38oJ pisteuvwn eij" ejmev, kaqw;" ei\pen hJ grafhv, potamoi; ejk th`" koiliva" aujtou` rJeuvsousin u{dato" zw`nto". 39tou`to de; ei\pen peri; tou` pneuvmato" o} e[mellon lambavnein oiJ pisteuvsante" eij" aujtovn: ou[pw ga;r h\n pneu`ma, o{ti Ij hsou`" oujdevpw ejdoxavsqh. 40 E j k tou` o[clou ou\n ajkouvsante" tw`n lovgwn touvtwn e[legon: ou|to" ejstin ajlhqw`" oJ profhvth": 41a[lloi e[legon: ou|to" ejstin oJ cristov", oiJ de; e[legon: mh; ga;r ejk th`" Galilaiva" oJ cristo;" e[rcetaiÉ 42oujc hJ grafh; ei\pen o{ti ejk tou` spevrmato" Daui;d kai; ajpo; Bhqlevem th`" kwvmh" o{pou h\n Daui;d e[rcetai oJ cristov"É 43scivsma ou\n ejgevneto ejn tw`/ o[clw/ diÆ aujtovn: 44tine;" de; h[qelon ejx aujtw`n piavsai aujtovn, ajllÆ oujdei;" ejpevbalen ejpÆ aujto;n ta;" cei`ra". 45 \Hlqon ou\n oiJ uJphrevtai pro;" tou;" ajrcierei`" kai; Farisaivou", kai; ei\pon aujtoi`" ejkei`noi: dia; tiv oujk hjgavgete aujtovnÉ 46ajpekrivqhsan oiJ uJphrevtai: oujdevpote ejlavlhsen ou{tw" a[nqrwpo". 47ajpekrivqhsan ou\n aujtoi`" oiJ Farisai`oi: mh; kai; uJmei`" peplavnhsqeÉ 48mhv ti" ejk tw`n ajrcovntwn ejpivsteusen eij" aujto;n h] ejk tw`n FarisaivwnÉ 49ajlla; oJ o[clo" ou|to" oJ mh; ginwvskwn to;n novmon ejpavratoi eijsin. 50levgei Nikovdhmo" pro;" aujtouv", oJ ejlqw;n pro;" aujto;n »to;¼ provteron, ei|" w]n ejx aujtw`n: 51mh; oJ novmo" hJmw`n krivnei to;n a[nqrwpon eja;n mh; ajkouvsh/ prw`ton parÆ aujtou` kai; gnw`/ tiv poiei`É 52ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw`:/ mh; kai; su; ejk th`" Galilaiva" ei\É ejrauvnhson kai; i[de o{ti ejk th`" Galilaiva" profhvth" oujk ejgeivretai.

53

ákai; ejporeuvqhsan e{kasto" eij" to;n oi\kon aujtou`, 8 Ij hsou`" de; ejporeuvqh eij" to; o[ro" tw`n ejlaiw`n. 2 [Orqrou de; pavlin paregevneto eij" to; iJero;n kai; pa`" oJ lao;" h[rceto pro;" aujtovn, kai; kaqivsa" ejdivdasken aujtouv". 3 A [ gousin de; oiJ grammatei`" kai; oiJ Farisai`oi gunai`ka ejpi; moiceiva/ kateilhmmevnhn kai; sthvsante" aujth;n ejn mevsw/ 4levgousin aujtw`:/ didavskale, au{th hJ gunh; kateivlhptai ejpÆ aujtofwvrw/ moiceuomevnh: 5ejn de; tw`/ novmw/ hJmi`n Mwu>sh`" ejneteivlato ta;" toiauvta" liqavzein. su; ou\n tiv levgei"É 6 tou`to de; e[legon peiravzonte" aujtovn, i{na e[cwsin kathgorei`n aujtou`. oJ de; Ij hsou`" kavtw kuvya" tw`/ daktuvlw/ katevgrafen eij" th;n gh`n. 7wJ" de; ejpevmenon ejrwtw`nte" aujtovn, ajnevkuyen kai; ei\pen aujtoi`": oJ ajnamavrthto" uJmw`n prw`to" ejpÆ aujth;n balevtw livqon. 8kai; pavlin katakuvya" e[grafen eij" th;n gh`n. 9oiJ de; ajkouvsante" ejxhvrconto ei|" kaqÆ ei|" ajrxavmenoi ajpo; tw`n presbutevrwn kai; kateleivfqh movno" kai; hJ gunh; ejn mevsw/ ou\sa. 10ajnakuvya" de; oJ Ij hsou`" ei\pen aujth`:/ guvnai, pou` eijsinÉ oujdeiv" se katevkrinenÉ 11hJ de; ei\pen: oujdeiv", kuvrie. ei\pen de; oJ Ij hsou`": oujde; ejgwv se katakrivnw: poreuvou, »kai;¼ ajpo; tou` nu`n mhkevti aJmavrtane.â 12 Pavlin ou\n aujtoi`" ejlavlhsen oJ Ij hsou`" levgwn: ejgwv eijmi to; fw`" tou` kovsmou: oJ ajkolouqw`n ejmoi; ouj mh; peripathvsh/ ejn th`/ skotiva,/ ajllÆ e{xei to; fw`" th`" zwh`". 13ei\pon ou\n aujtw`/ oiJ Farisai`oi: su; peri; seautou` marturei`": hJ marturiva sou oujk e[stin ajlhqhv". 14ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtoi`": ka;n ejgw; marturw` peri; ejmautou`, ajlhqhv" ejstin hJ marturiva mou, o{ti oi\da povqen h\lqon kai; pou` uJpavgw: uJmei`" de; oujk oi[date povqen e[rcomai h] pou` uJpavgw. 15uJmei`" kata; th;n savrka krivnete, ejgw; ouj krivnw oujdevna. 16kai; eja;n krivnw de; ejgwv, hJ krivsi" hJ ejmh; ajlhqinhv ejstin, o{ti movno" oujk eijmiv, ajllÆ ejgw; kai; oJ pevmya" me pathvr. 17kai; ejn tw`/ novmw/ de; tw`/ uJmetevrw/ gevgraptai o{ti duvo ajnqrwvpwn hJ marturiva ajlhqhv" ejstin. 18ejgwv eijmi oJ marturw`n peri; ejmautou` kai; marturei` peri; ejmou` oJ pevmya" me pathvr. 19e[legon ou\n aujtw`:/ pou` ejstin oJ pathvr souÉ ajpekrivqh Ij hsou`": ou[te ejme; oi[date ou[te to;n patevra mou: eij ejme; h[d/ eite, kai; to;n patevra mou a]n h[d/ eite. 20 Tau`ta ta; rJhm v ata ejlavlhsen ejn tw`/ gazofulakivw/ didavskwn ejn tw`/ iJerw`:/ kai; oujdei;" ejpivasen aujtovn, o{ti ou[pw ejlhluvqei hJ w{ra aujtou`. 21 Ei\pen ou\n pavlin aujtoi`": ejgw; uJpavgw kai; zhthvsete me, kai; ejn th`/ aJmartiva/ uJmw`n ajpoqanei`sqe: o{pou ejgw; uJpavgw uJmei`" ouj duvnasqe

ejlqei`n. 22e[legon ou\n oiJ Ij oudai`oi: mhvti ajpoktenei` eJautovn, o{ti levgei: o{pou ejgw; uJpavgw uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`nÉ 23kai; e[legen aujtoi`": uJmei`" ejk tw`n kavtw ejstev, ejgw; ejk tw`n a[nw eijmiv: uJmei`" ejk touvtou tou` kovsmou ejstev, ejgw; oujk eijmi; ejk tou` kovsmou touvtou. 24 ei\pon ou\n uJmi`n o{ti ajpoqanei`sqe ejn tai`" aJmartivai" uJmw`n: eja;n ga;r mh; pisteuvshte o{ti ejgwv eijmi, ajpoqanei`sqe ejn tai`" aJmartivai" uJmw`n. 25 e[legon ou\n aujtw`:/ su; tiv" ei\É ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": th;n ajrch;n o{ ti kai; lalw` uJmi`nÉ 26polla; e[cw peri; uJmw`n lalei`n kai; krivnein, ajllÆ oJ pevmya" me ajlhqhv" ejstin, kagw; a} h[kousa parÆ aujtou` tau`ta lalw` eij" to;n kovsmon. 27oujk e[gnwsan o{ti to;n patevra aujtoi`" e[legen. 28 ei\pen ou\n »aujtoi`"¼ oJ Ij hsou`": o{tan uJywvshte to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou, tovte gnwvsesqe o{ti ejgwv eijmi, kai; ajpÆ ejmautou` poiw` oujdevn, ajlla; kaqw;" ejdivdaxen me oJ path;r tau`ta lalw`. 29kai; oJ pevmya" me metÆ ejmou` ejstin: oujk ajfh`ken me movnon, o{ti ejgw; ta; ajresta; aujtw`/ poiw` pavntote. 30Tau`ta aujtou` lalou`nto" polloi; ejpivsteusan eij" aujtovn. 31 e[legen ou\n oJ Ij hsou`" pro;" tou;" pepisteukovta" aujtw`/ Ij oudaivou": eja;n uJmei`" meivnhte ejn tw`/ lovgw/ tw`/ ejmw`,/ ajlhqw`" maqhtaiv mouv ejste 32kai; gnwvsesqe th;n ajlhvqeian, kai; hJ ajlhvqeia ejleuqerwvsei uJma`". 33ajpekrivqhsan pro;" aujtovn: spevrma A j braavm ejsmen kai; oujdeni; dedouleuvkamen pwvpote: pw`" su; levgei" o{ti ejleuvqeroi genhvsesqeÉ 34ajpekrivqh aujtoi`" oJ Ij hsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti pa`" oJ poiw`n th;n aJmartivan dou`lo" ejstin th`" aJmartiva". 35oJ de; dou`lo" ouj mevnei ejn th`/ oijkiva/ eij" to;n aijw`na, oJ uiJo" ; mevnei eij" to;n 36 aijw`na. eja;n ou\n oJ uiJo" ; uJma`" ejleuqerwvsh/, o[ntw" ejleuvqeroi e[sesqe. 37 Oi\da o{ti spevrma A j braavm ejste: ajlla; zhtei`te me ajpoktei`nai, o{ti oJ lovgo" oJ ejmo;" ouj cwrei` ejn uJmi`n. 38a} ejgw; eJwrv aka para; tw`/ patri; lalw`: kai; uJmei`" ou\n a} hjkouvsate para; tou` patro;" poiei`te. 39 ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw`:/ oJ path;r hJmw`n A j braavm ejstin. levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": eij tevkna tou` A j braavm ejste, ta; e[rga tou` 40 A j braa;m ejpoiei`te: nu`n de; zhtei`te me ajpoktei`nai a[nqrwpon o}" th;n ajlhvqeian uJmi`n lelavlhka h}n h[kousa para; tou` qeou`: tou`to jAbraa;m oujk ejpoivhsen. 41uJmei`" poiei`te ta; e[rga tou` patro;" uJmw`n. ei\pan »ou\n¼ aujtw`:/ hJmei`" ejk porneiva" ouj gegennhvmeqa, e{na patevra e[comen to;n qeovn. 42ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": eij oJ qeo;" path;r uJmw`n h\n hjgapa`te a]n ejmev, ejgw; ga;r ejk tou` qeou` ejxh`lqon kai; h{kw: oujde; ga;r

ajpÆ ejmautou` ejlhvluqa, ajllÆ ejkei`no" me ajpevsteilen. 43dia; tiv th;n lalia;n th;n ejmh;n ouj ginwvsketeÉ o{ti ouj duvnasqe ajkouvein to;n lovgon to;n ejmovn. 44uJmei`" ejk tou` patro;" tou` diabovlou ejste; kai; ta;" ejpiqumiva" tou` patro;" uJmw`n qevlete poiei`n. ejkei`no" ajnqrwpoktovno" h\n ajpÆ ajrch`" kai; ejn th`/ ajlhqeiva/ oujk e[sthken, o{ti oujk e[stin ajlhvqeia ejn aujtw`./ o{tan lalh`/ to; yeu`do", ejk tw`n ijdivwn lalei`, o{ti yeuvsth" ejsti;n kai; oJ path;r aujtou`. 45ejgw; de; o{ti th;n ajlhvqeian levgw, ouj pisteuvete moi. 46tiv" ejx uJmw`n ejlevgcei me peri; aJmartiva"É eij ajlhvqeian levgw, dia; tiv uJmei`" ouj pisteuvete moiÉ 47oJ w]n ejk tou` qeou` ta; rJhm v ata tou` qeou` ajkouvei: dia; tou`to uJmei`" oujk ajkouvete, o{ti ejk tou` qeou` oujk ejstev. 48 A j pekrivqhsan oiJ Ij oudai`oi kai; ei\pan aujtw`:/ ouj kalw`" levgomen hJmei`" o{ti Samarivth" ei\ su; kai; daimovnion e[cei"É 49ajpekrivqh Ij hsou`": ejgw; daimovnion oujk e[cw, ajlla; timw` to;n patevra mou, kai; uJmei`" ajtimavzete me. 50ejgw; de; ouj zhtw` th;n dovxan mou: e[stin oJ zhtw`n kai; krivnwn. 51ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, ejavn ti" to;n ejmo;n lovgon thrhvsh/, qavnaton ouj mh; qewrhvsh/ eij" to;n aijw`na. 52ei\pon »ou\n¼ aujtw`/ oiJ jIoudai`oi: nu`n ejgnwvkamen o{ti daimovnion e[cei". A j braa;m ajpevqanen kai; oiJ profh`tai, kai; su; levgei": ejavn ti" to;n lovgon mou thrhvsh/, ouj mh; geuvshtai qanavtou eij" to;n aijw`na. 53mh; su; meivzwn ei\ tou` patro;" hJmw`n A j braavm, o{sti" ajpevqanenÉ kai; oiJ profh`tai ajpevqanon. tivna seauto;n poiei`"É 54ajpekrivqh Ij hsou`": eja;n ejgw; doxavsw ejmautovn, hJ dovxa mou oujdevn ejstin: e[stin oJ pathvr mou oJ doxavzwn me, o}n uJmei`" levgete o{ti qeo;" hJmw`n ejstin, 55kai; oujk ejgnwvkate aujtovn, ejgw; de; oi\da aujtovn. ka;n ei[pw o{ti oujk oi\da aujtovn, e[somai o{moio" uJmi`n yeuvsth": ajlla; oi\da aujto;n kai; to;n lovgon aujtou` thrw`. 56 A j braa;m oJ path;r uJmw`n hjgalliavsato i{na i[dh/ th;n hJmevran th;n ejmhvn, kai; ei\den kai; ejcavrh. 57ei\pon ou\n oiJ Ij oudai`oi pro;" aujtovn: penthvkonta e[th ou[pw e[cei" kai; jAbraa;m eJwrv aka"É 58ei\pen aujtoi`" Ij hsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, pri;n A j braa;m genevsqai 59 ejgw; eijmiv. h\ran ou\n livqou" i{na bavlwsin ejpÆ aujtovn. Ij hsou`" de; ejkruvbh kai; ejxh`lqen ejk tou` iJerou`. 9 Kai; paravgwn ei\den a[nqrwpon tuflo;n ejk geneth`". 2kai; hjrwvthsan aujto;n oiJ maqhtai; aujtou` levgonte": rJabbiv, tiv" h{marten, ou|to" h] oiJ gonei`" aujtou`, i{na tuflo;" gennhqh`É/ 3ajpekrivqh Ij hsou`": ou[te ou|to" h{marten ou[te oiJ gonei`" aujtou`, ajllÆ i{na fanerwqh`/ ta;

e[rga tou` qeou` ejn aujtw`./ 4hJma`" dei` ejrgavzesqai ta; e[rga tou` pevmyanto" me e{w" hJmevra ejstivn: e[rcetai nu;x o{te oujdei;" duvnatai ejrgavzesqai. 5o{tan ejn tw`/ kovsmw/ w\, fw`" eijmi tou` kovsmou. 6tau`ta eijpw;n e[ptusen camai; kai; ejpoivhsen phlo;n ejk tou` ptuvsmato" kai; ejpevcrisen aujtou` to;n phlo;n ejpi; tou;" ojfqalmou;" 7kai; ei\pen aujtw`:/ u{page nivyai eij" th;n kolumbhvqran tou` Silwavm( o} eJrmhneuvetai ajpestalmevno"). ajph`lqen ou\n kai; ejnivyato kai; h\lqen blevpwn. 8OiJ ou\n geivtone" kai; oiJ qewrou`nte" aujto;n to; provteron o{ti prosaivth" h\n e[legon: oujc ou|to" ejstin oJ kaqhvmeno" kai; prosaitw`nÉ 9a[lloi e[legon o{ti ou|to" ejstin, a[lloi e[legon: oujciv, ajlla; o{moio" aujtw`/ ejstin. ejkei`no" e[legen o{ti ejgwv eijmi. 10e[legon ou\n aujtw`:/ pw`" »ou\n¼ hjnewv/cqhsan sou oiJ ojfqalmoivÉ 11ajpekrivqh ejkei`no": oJ a[nqrwpo" oJ legovmeno" Ij hsou`" phlo;n ejpoivhsen kai; ejpevcrisen mou tou;" ojfqalmou;" kai; ei\pen moi o{ti u{page eij" to;n Silwa;m kai; nivyai: ajpelqw;n ou\n kai; niyavmeno" ajnevbleya. 12kai; ei\pan aujtw`:/ pou` ejstin ejkei`no"É levgei: oujk oi\da. 13 A [ gousin aujto;n pro;" tou;" Farisaivou" tovn pote tuflovn. 14h\n de; savbbaton ejn h|/ hJmevra/ to;n phlo;n ejpoivhsen oJ Ij hsou`" kai; ajnevwx/ en aujtou` tou;" ojfqalmouv". 15pavlin ou\n hjrwvtwn aujto;n kai; oiJ Farisai`oi pw`" ajnevbleyen. oJ de; ei\pen aujtoi`": phlo;n ejpevqhken mou ejpi; tou;" ojfqalmou;" kai; ejniyavmhn kai; blevpw. 16e[legon ou\n ejk tw`n Farisaivwn tinev": oujk e[stin ou|to" para; qeou` oJ a[nqrwpo", o{ti to; savbbaton ouj threi`. a[lloi »de;¼ e[legon: pw`" duvnatai a[nqrwpo" aJmartwlo;" toiau`ta shmei`a poiei`nÉ kai; scivsma h\n ejn aujtoi`". 17 levgousin ou\n tw`/ tuflw`/ pavlin: tiv su; levgei" peri; aujtou`, o{ti hjnevwx/ en sou tou;" ojfqalmouv"É oJ de; ei\pen o{ti profhvth" ejstivn. 18 Oujk ejpivsteusan ou\n oiJ Ij oudai`oi peri; aujtou` o{ti h\n tuflo;" kai; ajnevbleyen e{w" o{tou ejfwvnhsan tou;" gonei`" aujtou` tou` ajnablevyanto" 19kai; hjrwvthsan aujtou;" levgonte": ou|to" ejstin oJ uiJo" ; uJmw`n, o}n uJmei`" levgete o{ti tuflo;" ejgennhvqhÉ pw`" ou\n blevpei a[rtiÉ 20ajpekrivqhsan ou\n oiJ gonei`" aujtou` kai; ei\pan: oi[damen o{ti ou|to" ejstin oJ uiJo" ; hJmw`n kai; o{ti tuflo;" ejgennhvqh: 21pw`" de; nu`n blevpei oujk oi[damen, h] tiv" h[noixen aujtou` tou;" ojfqalmou;" hJmei`" oujk oi[damen: aujto;n ejrwthvsate, hJlikivan e[cei, aujto;" peri; eJautou` lalhvsei. 22tau`ta ei\pan oiJ gonei`" aujtou` o{ti ejfobou`nto tou;" Ij oudaivou": h[dh ga;r sunetevqeinto oiJ Ij oudai`oi i{na ejavn ti" aujto;n

oJmologhvsh/ cristovn, ajposunavgwgo" gevnhtai. 23dia; tou`to oiJ gonei`" aujtou` ei\pan o{ti hJlikivan e[cei, aujto;n ejperwthvsate. 24 jEfwvnhsan ou\n to;n a[nqrwpon ejk deutevrou o}" h\n tuflo;" kai; ei\pan aujtw`:/ do;" dovxan tw`/ qew`:/ hJmei`" oi[damen o{ti ou|to" oJ a[nqrwpo" aJmartwlov" ejstin. 25ajpekrivqh ou\n ejkei`no": eij aJmartwlov" ejstin oujk oi\da: e}n oi\da o{ti tuflo;" w]n a[rti blevpw. 26ei\pon ou\n aujtw`:/ tiv ejpoivhsen soiÉ pw`" h[noixen sou tou;" ojfqalmouv"É 27ajpekrivqh aujtoi`": ei\pon uJmi`n h[dh kai; oujk hjkouvsate: tiv pavlin qevlete ajkouveinÉ mh; kai; uJmei`" qevlete aujtou` maqhtai; genevsqaiÉ 28kai; ejloidovrhsan aujto;n kai; ei\pon: su; maqhth;" ei\ ejkeivnou, hJmei`" de; tou` Mwu>sevw" ejsme;n maqhtaiv: 29hJmei`" oi[damen o{ti Mwu>sei` lelavlhken oJ qeov", tou`ton de; oujk oi[damen povqen ejstivn. 30ajpekrivqh oJ a[nqrwpo" kai; ei\pen aujtoi`": ejn touvtw/ ga;r to; qaumastovn ejstin, o{ti uJmei`" oujk oi[date povqen ejstivn, kai; h[noixen mou tou;" ojfqalmouv". 31oi[damen o{ti aJmartwlw`n oJ qeo;" oujk ajkouvei, ajllÆ ejavn ti" qeosebh;" h\/ kai; to; qevlhma aujtou` poih`/ touvtou ajkouvei. 32ejk tou` aijw`no" oujk hjkouvsqh o{ti hjnevwx/ en ti" ojfqalmou;" tuflou` gegennhmevnou: 33eij mh; h\n ou|to" para; qeou`, oujk hjduvnato poiei`n oujdevn. 34ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw`:/ ejn aJmartivai" su; ejgennhvqh" o{lo" kai; su; didavskei" hJma`"É kai; ejxevbalon aujto;n e[xw. 35 H [ kousen Ij hsou`" o{ti ejxevbalon aujto;n e[xw kai; euJrw;n aujto;n ei\pen: su; pisteuvei" eij" to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpouÉ 36ajpekrivqh ejkei`no" kai; ei\pen: kai; tiv" ejstin, kuvrie, i{na pisteuvsw eij" aujtovnÉ 37ei\pen aujtw`/ oJ jIhsou`": kai; eJwrv aka" aujto;n kai; oJ lalw`n meta; sou` ejkei`no" ejstin. 38oJ de; e[fh: pisteuvw, kuvrie: kai; prosekuvnhsen aujtw`./ 39Kai; ei\pen oJ Ij hsou`": eij" krivma ejgw; eij" to;n kovsmon tou`ton h\lqon, i{na oiJ mh; blevponte" blevpwsin kai; oiJ blevponte" tufloi; gevnwntai. 40 h[kousan ejk tw`n Farisaivwn tau`ta oiJ metÆ aujtou` o[nte" kai; ei\pon aujtw`:/ mh; kai; hJmei`" tufloiv ejsmenÉ 41ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`": eij tufloi; h\te, oujk a]n ei[cete aJmartivan: nu`n de; levgete o{ti blevpomen, hJ aJmartiva uJmw`n mevnei. 10 A j mh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oJ mh; eijsercovmeno" dia; th`" quvra" eij" th;n aujlh;n tw`n probavtwn ajlla; ajnabaivnwn ajllacovqen ejkei`no" klevpth" ejsti;n kai; lh/sthv": 2oJ de; eijsercovmeno" dia; th`" quvra" poimhvn ejstin tw`n probavtwn. 3touvtw/ oJ qurwro;" ajnoivgei kai; ta; provbata th`" fwnh`" aujtou` ajkouvei kai; ta; i[dia provbata fwnei` katÆ

o[noma kai; ejxavgei aujtav. 4o{tan ta; i[dia pavnta ejkbavlh/, e[mprosqen aujtw`n poreuvetai kai; ta; provbata aujtw`/ ajkolouqei`, o{ti oi[dasin th;n fwnh;n aujtou`: 5ajllotrivw/ de; ouj mh; ajkolouqhvsousin, ajlla; feuvxontai ajpÆ aujtou`, o{ti oujk oi[dasin tw`n ajllotrivwn th;n fwnhvn. 6Tauvthn th;n paroimivan ei\pen aujtoi`" oJ jIhsou`", ejkei`noi de; oujk e[gnwsan tivna h\n a} ejlavlei aujtoi`". 7 Ei\pen ou\n pavlin oJ Ij hsou`": ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ejgwv eijmi hJ quvra tw`n probavtwn. 8pavnte" o{soi h\lqon »pro; ejmou`¼ klevptai eijsi;n kai; lh/staiv, ajllÆ oujk h[kousan aujtw`n ta; provbata. 9ejgwv eijmi hJ quvra: diÆ ejmou` ejavn ti" eijsevlqh/ swqhvsetai kai; eijseleuvsetai kai; ejxeleuvsetai kai; nomh;n euJrhvsei. 10oJ klevpth" oujk e[rcetai eij mh; i{na klevyh/ kai; quvsh/ kai; ajpolevsh/: ejgw; h\lqon i{na zwh;n e[cwsin kai; perisso;n e[cwsin. 11 E j gwv eijmi oJ poimh;n oJ kalov". oJ poimh;n oJ kalo;" th;n yuch;n aujtou` tivqhsin uJpe;r tw`n probavtwn: 12oJ misqwto;" kai; oujk w]n poimhvn, ou| oujk e[stin ta; provbata i[dia, qewrei` to;n luvkon ejrcovmenon kai; ajfivhsin ta; provbata kai; feuvgei- kai; oJ luvko" aJrpavzei aujta; kai; skorpivzei- 13o{ti misqwtov" ejstin kai; ouj mevlei aujtw`/ peri; tw`n probavtwn. 14 E j gwv eijmi oJ poimh;n oJ kalo;" kai; ginwvskw ta; ejma; kai; ginwvskousi me ta; ejmav, 15kaqw;" ginwvskei me oJ path;r kagw; ginwvskw to;n patevra, kai; th;n yuchvn mou tivqhmi uJpe;r tw`n probavtwn. 16kai; a[lla provbata e[cw a} oujk e[stin ejk th`" aujlh`" tauvth": kakei`na dei` me ajgagei`n kai; th`" fwnh`" mou ajkouvsousin, kai; genhvsontai miva poivmnh, ei|" poimhvn. 17Dia; tou`to me oJ path;r ajgapa`/ o{ti ejgw; tivqhmi th;n yuchvn mou, i{na pavlin lavbw aujthvn. 18 oujdei;" ai[rei aujth;n ajpÆ ejmou`, ajllÆ ejgw; tivqhmi aujth;n ajpÆ ejmautou`. ejxousivan e[cw qei`nai aujthvn, kai; ejxousivan e[cw pavlin labei`n aujthvn: tauvthn th;n ejntolh;n e[labon para; tou` patrov" mou. 19 Scivsma pavlin ejgevneto ejn toi`" Ij oudaivoi" dia; tou;" lovgou" touvtou". 20e[legon de; polloi; ejx aujtw`n: daimovnion e[cei kai; maivnetai: tiv aujtou` ajkouveteÉ 21a[lloi e[legon: tau`ta ta; rJhm v ata oujk e[stin daimonizomevnou: mh; daimovnion duvnatai tuflw`n ojfqalmou;" ajnoi`xaiÉ 22 E j gevneto tovte ta; ejgkaivnia ejn toi`" IJ erosoluvmoi", ceimw;n h\n, 23 kai; periepavtei oJ jIhsou`" ejn tw`/ iJerw`/ ejn th`/ stoa`/ tou` Solomw`no". 24 ejkuvklwsan ou\n aujto;n oiJ jIoudai`oi kai; e[legon aujtw`:/ e{w" povte th;n yuch;n hJmw`n ai[rei"É eij su; ei\ oJ cristov", eijpe; hJmi`n parrhsiva./

25

ajpekrivqh aujtoi`" oJ Ij hsou`": ei\pon uJmi`n kai; ouj pisteuvete: ta; e[rga a} ejgw; poiw` ejn tw`/ ojnovmati tou` patrov" mou tau`ta marturei` peri; ejmou`: 26ajlla; uJmei`" ouj pisteuvete, o{ti oujk ejste; ejk tw`n probavtwn tw`n ejmw`n. 27ta; provbata ta; ejma; th`" fwnh`" mou ajkouvousin, kagw; ginwvskw aujta; kai; ajkolouqou`sin moi, 28kagw; divdwmi aujtoi`" zwh;n aijwvnion kai; ouj mh; ajpovlwntai eij" to;n aijw`na kai; oujc aJrpavsei ti" aujta; ejk th`" ceirov" mou. 29oJ pathvr mou o} devdwken moi pavntwn mei`zon ejstin, kai; oujdei;" duvnatai aJrpavzein ejk th`" ceiro;" tou` patrov". 30ejgw; kai; oJ path;r e{n ejsmen. 31 E j bavstasan pavlin livqou" oiJ Ij oudai`oi i{na liqavswsin aujtovn. 32 ajpekrivqh aujtoi`" oJ Ij hsou`": polla; e[rga kala; e[deixa uJmi`n ejk tou` patrov": dia; poi`on aujtw`n e[rgon ejme; liqavzeteÉ 33ajpekrivqhsan aujtw`/ oiJ Ij oudai`oi: peri; kalou` e[rgou ouj liqavzomen se ajlla; peri; blasfhmiva", kai; o{ti su; a[nqrwpo" w]n poiei`" seauto;n qeovn. 34 ajpekrivqh aujtoi`" »oJ¼ Ij hsou`": oujk e[stin gegrammevnon ejn tw`/ novmw/ uJmw`n o{ti ejgw; ei\pa: qeoiv ejsteÉ 35eij ejkeivnou" ei\pen qeou;" pro;" ou}" oJ lovgo" tou` qeou` ejgevneto, kai; ouj duvnatai luqh`nai hJ grafhv, 36o}n oJ path;r hJgivasen kai; ajpevsteilen eij" to;n kovsmon uJmei`" levgete o{ti blasfhmei`", o{ti ei\pon: uiJo" ; tou` qeou` eijmiÉ 37eij ouj poiw` ta; e[rga tou` patrov" mou, mh; pisteuvete moi: 38eij de; poiw`, ka;n ejmoi; mh; pisteuvhte, toi`" e[rgoi" pisteuvete, i{na gnw`te kai; ginwvskhte o{ti ejn ejmoi; oJ path;r kagw; ejn tw`/ patriv. 39 E j zhvtoun »ou\n¼ aujto;n pavlin piavsai, kai; ejxh`lqen ejk th`" ceiro;" aujtw`n. 40 Kai; ajph`lqen pavlin pevran tou` jIordavnou eij" to;n tovpon o{pou h\n Ij wavnnh" to; prw`ton baptivzwn kai; e[meinen ejkei`. 41kai; polloi; h\lqon pro;" aujto;n kai; e[legon o{ti Ij wavnnh" me;n shmei`on ejpoivhsen oujdevn, pavnta de; o{sa ei\pen Ij wavnnh" peri; touvtou ajlhqh` h\n. 42kai; polloi; ejpivsteusan eij" aujto;n ejkei`. 11 \Hn dev ti" ajsqenw`n, Lavzaro" ajpo; Bhqaniva", ejk th`" kwvmh" Mariva" kai; Mavrqa" th`" ajdelfh`" aujth`". 2h\n de; Maria;m hJ ajleivyasa to;n kuvrion muvrw/ kai; ejkmavxasa tou;" povda" aujtou` tai`" qrixi;n aujth`", h|" oJ ajdelfo;" Lavzaro" hjsqevnei. 3ajpevsteilan ou\n aiJ ajdelfai; pro;" aujto;n levgousai: kuvrie, i[de o}n filei`" ajsqenei`. 4 ajkouvsa" de; oJ Ij hsou`" ei\pen: au{th hJ ajsqevneia oujk e[stin pro;" qavnaton ajllÆ uJpe;r th`" dovxh" tou` qeou`, i{na doxasqh`/ oJ uiJo" ; tou` qeou`

diÆ aujth`". 5hjgavpa de; oJ Ij hsou`" th;n Mavrqan kai; th;n ajdelfh;n aujth`" kai; to;n Lavzaron. 6wJ" ou\n h[kousen o{ti ajsqenei`, tovte me;n e[meinen ejn w|/ h\n tovpw/ duvo hJmevra", 7e[peita meta; tou`to levgei toi`" maqhtai`": a[gwmen eij" th;n Ij oudaivan pavlin. 8levgousin aujtw`/ oiJ maqhtaiv: rJabbiv, nu`n ejzhvtoun se liqavsai oiJ jIoudai`oi, kai; pavlin uJpavgei" ejkei`É 9ajpekrivqh Ij hsou`": oujci; dwvdeka w|rai eijsin th`" hJmevra"É ejavn ti" peripath`/ ejn th`/ hJmevra/, ouj proskovptei, o{ti to; fw`" tou` kovsmou touvtou blevpei: 10eja;n dev ti" peripath`/ ejn th`/ nuktiv, proskovptei, o{ti to; fw`" oujk e[stin ejn aujtw`./ 11Tau`ta ei\pen, kai; meta; tou`to levgei aujtoi`": Lavzaro" oJ fivlo" hJmw`n kekoivmhtai: ajlla; poreuvomai i{na ejxupnivsw aujtovn. 12ei\pan ou\n oiJ maqhtai; aujtw`:/ kuvrie, eij kekoivmhtai swqhvsetai. 13eijrhvkei de; oJ jIhsou`" peri; tou` qanavtou aujtou`, ejkei`noi de; e[doxan o{ti peri; th`" koimhvsew" tou` u{pnou levgei. 14 tovte ou\n ei\pen aujtoi`" oJ Ij hsou`" parrhsiva:/ Lavzaro" ajpevqanen, 15 kai; caivrw diÆ uJma`" i{na pisteuvshte, o{ti oujk h[mhn ejkei`: ajlla; a[gwmen pro;" aujtovn. 16ei\pen ou\n Qwma`" oJ legovmeno" Divdumo" toi`" summaqhtai`": a[gwmen kai; hJmei`" i{na ajpoqavnwmen metÆ aujtou`. 17 E j lqw;n ou\n oJ Ij hsou`" eu|ren aujto;n tevssara" h[dh hJmevra" e[conta ejn tw`/ mnhmeivw./ 18h\n de; hJ Bhqaniva ejggu;" tw`n IJ erosoluvmwn wJ" ajpo; stadivwn dekapevnte. 19polloi; de; ejk tw`n Ij oudaivwn ejlhluvqeisan pro;" th;n Mavrqan kai; Maria;m i{na paramuqhvswntai aujta;" peri; tou` ajdelfou`. 20hJ ou\n Mavrqa wJ" h[kousen o{ti Ij hsou`" e[rcetai uJphvnthsen aujtw`:/ Maria;m de; ejn tw`/ oi[kw/ ejkaqevzeto. 21ei\pen ou\n hJ Mavrqa pro;" to;n Ij hsou`n: kuvrie, eij h\" w|de oujk a]n ajpevqanen oJ ajdelfov" mou: 22»ajlla;¼ kai; nu`n oi\da o{ti o{sa a]n aijthvsh/ to;n qeo;n dwvsei soi oJ qeov". 23levgei aujth`/ oJ jIhsou`": ajnasthvsetai oJ ajdelfov" sou. 24levgei aujtw`/ hJ Mavrqa: oi\da o{ti ajnasthvsetai ejn th`/ ajnastavsei ejn th`/ ejscavth/ hJmevra/. 25ei\pen aujth`/ oJ Ij hsou`": ejgwv eijmi hJ ajnavstasi" kai; hJ zwhv: oJ pisteuvwn eij" ejme; ka;n ajpoqavnh/ zhvsetai, 26 kai; pa`" oJ zw`n kai; pisteuvwn eij" ejme; ouj mh; ajpoqavnh/ eij" to;n aijw`na. pisteuvei" tou`toÉ 27levgei aujtw`:/ nai; kuvrie, ejgw; pepivsteuka o{ti su; ei\ oJ cristo;" oJ uiJo;" tou` qeou` oJ eij" to;n kovsmon ejrcovmeno". 28 Kai; tou`to eijpou`sa ajph`lqen kai; ejfwvnhsen Maria;m th;n ajdelfh;n aujth`" lavqra/ eijpou`sa: oJ didavskalo" pavrestin kai; fwnei` se. 29ejkeivnh de; wJ" h[kousen hjgevrqh tacu; kai; h[rceto pro;" aujtovn.

30

ou[pw de; ejlhluvqei oJ Ij hsou`" eij" th;n kwvmhn, ajllÆ h\n e[ti ejn tw`/ tovpw/ o{pou uJphvnthsen aujtw`/ hJ Mavrqa. 31oiJ ou\n Ij oudai`oi oiJ o[nte" metÆ aujth`" ejn th`/ oijkiva/ kai; paramuqouvmenoi aujthvn, ijdovnte" th;n Maria;m o{ti tacevw" ajnevsth kai; ejxh`lqen, hjkolouvqhsan aujth`/ dovxante" o{ti J ou\n Maria;m wJ" h\lqen uJpavgei eij" to; mnhmei`on i{na klauvsh/ ejkei`. 32 H o{pou h\n Ij hsou`" ijdou`sa aujto;n e[pesen aujtou` pro;" tou;" povda" levgousa aujtw`:/ kuvrie, eij h\" w|de oujk a[n mou ajpevqanen oJ ajdelfov". 33 Ij hsou`" ou\n wJ" ei\den aujth;n klaivousan kai; tou;" sunelqovnta" aujth`/ Ij oudaivou" klaivonta", ejnebrimhvsato tw`/ pneuvmati kai; ejtavraxen eJauto;n 34kai; ei\pen: pou` teqeivkate aujtovnÉ levgousin aujtw`:/ kuvrie, e[rcou kai; i[de. 35ejdavkrusen oJ jIhsou`". 36e[legon ou\n oiJ Ij oudai`oi: i[de pw`" ejfivlei aujtovn. 37tine;" de; ejx aujtw`n ei\pan: oujk ejduvnato ou|to" oJ ajnoivxa" tou;" ojfqalmou;" tou` tuflou` poih`sai i{na kai; ou|to" mh; ajpoqavnh/É 38 Ij hsou`" ou\n pavlin ejmbrimwvmeno" ejn eJautw`/ e[rcetai eij" to; mnhmei`on: h\n de; sphvlaion kai; livqo" ejpevkeito ejpÆ aujtw`./ 39levgei oJ Ij hsou`": a[rate to;n livqon. levgei aujtw`/ hJ ajdelfh; tou` teteleuthkovto" Mavrqa: kuvrie, h[dh o[zei, tetartai`o" gavr ejstin. 40levgei aujth`/ oJ Ij hsou`": oujk ei\pon soi o{ti eja;n pisteuvsh/" o[yh/ th;n dovxan tou` qeou`É 41 h\ran ou\n to;n livqon. oJ de; Ij hsou`" h\ren tou;" ojfqalmou;" a[nw kai; ei\pen: pavter, eujcaristw` soi o{ti h[kousa" mou. 42ejgw; de; h[d/ ein o{ti pavntote mou ajkouvei", ajlla; dia; to;n o[clon to;n periestw`ta ei\pon, i{na pisteuvswsin o{ti suv me ajpevsteila". 43kai; tau`ta eijpw;n fwnh`/ megavlh/ ejkrauvgasen: Lavzare, deu`ro e[xw. 44ejxh`lqen oJ teqnhkw;" dedemevno" tou;" povda" kai; ta;" cei`ra" keirivai" kai; hJ o[yi" aujtou` soudarivw/ periedevdeto. levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": luvsate aujto;n kai; a[fete aujto;n uJpavgein. 45 Polloi; ou\n ejk tw`n Ij oudaivwn oiJ ejlqovnte" pro;" th;n Maria;m kai; qeasavmenoi a} ejpoivhsen ejpivsteusan eij" aujtovn: 46tine;" de; ejx aujtw`n ajph`lqon pro;" tou;" Farisaivou" kai; ei\pan aujtoi`" a} ejpoivhsen Ij hsou`". 47Sunhvgagon ou\n oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi sunevdrion kai; e[legon: tiv poiou`men o{ti ou|to" oJ a[nqrwpo" polla; poiei` shmei`aÉ 48 eja;n ajfw`men aujto;n ou{tw", pavnte" pisteuvsousin eij" aujtovn, kai; ejleuvsontai oiJ JRwmai`oi kai; ajrou`sin hJmw`n kai; to;n tovpon kai; to; e[qno". 49ei|" dev ti" ejx aujtw`n Kai>avfa", ajrciereu;" w]n tou` ejniautou` ejkeivnou, ei\pen aujtoi`": uJmei`" oujk oi[date oujdevn, 50oujde; logivzesqe

o{ti sumfevrei uJmi`n i{na ei|" a[nqrwpo" ajpoqavnh/ uJpe;r tou` laou` kai; mh; o{lon to; e[qno" ajpovlhtai. 51tou`to de; ajfÆ eJautou` oujk ei\pen, ajlla; ajrciereu;" w]n tou` ejniautou` ejkeivnou ejprofhvteusen o{ti e[mellen Ij hsou`" ajpoqnhvs / kein uJpe;r tou` e[qnou", 52kai; oujc uJpe;r tou` e[qnou" movnon ajllÆ i{na kai; ta; tevkna tou` qeou` ta; dieskorpismevna sunagavgh/ eij" e{n. 53ajpÆ ejkeivnh" ou\n th`" hJmevra" ejbouleuvsanto i{na ajpokteivnwsin aujtovn. 54 JO ou\n Ij hsou`" oujkevti parrhsiva/ periepavtei ejn toi`" Ij oudaivoi", ajlla; ajph`lqen ejkei`qen eij" th;n cwvran ejggu;" th`" ejrhvmou, eij" E j frai;m legomevnhn povlin, kakei` e[meinen meta; tw`n maqhtw`n. 55 \Hn de; ejggu;" to; pavsca tw`n Ij oudaivwn, kai; ajnevbhsan polloi; eij" IJ erosovluma ejk th`" cwvra" pro; tou` pavsca i{na aJgnivswsin eJautouv". 56 ejzhvtoun ou\n to;n Ij hsou`n kai; e[legon metÆ ajllhvlwn ejn tw`/ iJerw`/ eJsthkovte": tiv dokei` uJmi`nÉ o{ti ouj mh; e[lqh/ eij" th;n eJorthvnÉ 57 dedwvkeisan de; oiJ ajrcierei`" kai; oiJ Farisai`oi ejntola;" i{na ejavn ti" gnw`/ pou` ejstin mhnuvsh/, o{pw" piavswsin aujtovn. 12 JO ou\n Ij hsou`" pro; e}x hJmerw`n tou` pavsca h\lqen eij" Bhqanivan, o{pou h\n Lavzaro", o}n h[geiren ejk nekrw`n Ij hsou`". 2 ejpoivhsan ou\n aujtw`/ dei`pnon ejkei`, kai; hJ Mavrqa dihkovnei, oJ de; Lavzaro" ei|" h\n ejk tw`n ajnakeimevnwn su;n aujtw`./ 3 H J ou\n Maria;m labou`sa livtran muvrou navrdou pistikh`" polutivmou h[leiyen tou;" povda" tou` Ij hsou` kai; ejxevmaxen tai`" qrixi;n aujth`" tou;" povda" aujtou`: hJ de; oijkiva ejplhrwvqh ejk th`" ojsmh`" tou` muvrou. 4levgei de; Ij ouvda" oJ Ij skariwvth" ei|" »ejk¼ tw`n maqhtw`n aujtou`, oJ mevllwn aujto;n paradidovnai: 5dia; tiv tou`to to; muvron oujk ejpravqh triakosivwn dhnarivwn kai; ejdovqh ptwcoi`"É 6ei\pen de; tou`to oujc o{ti peri; tw`n ptwcw`n e[melen aujtw`,/ ajllÆ o{ti klevpth" h\n kai; to; glwssovkomon e[cwn ta; ballovmena ejbavstazen. 7ei\pen ou\n oJ jIhsou`": a[fe" aujthvn, i{na eij" th;n hJmevran tou` ejntafiasmou` mou thrhvsh/ aujtov: 8tou;" ptwcou;" ga;r pavntote e[cete meqÆ eJautw`n, ejme; de; ouj pavntote e[cete. 9 E [ gnw ou\n »oJ¼ o[clo" polu;" ejk tw`n Ij oudaivwn o{ti ejkei` ejstin kai; h\lqon ouj dia; to;n Ij hsou`n movnon, ajllÆ i{na kai; to;n Lavzaron i[dwsin o}n h[geiren ejk nekrw`n. 10ejbouleuvsanto de; oiJ ajrcierei`" i{na kai; to;n Lavzaron ajpokteivnwsin, 11o{ti polloi; diÆ aujto;n uJph`gon tw`n Ij oudaivwn kai; ejpivsteuon eij" to;n Ij hsou`n.

12

Th`/ ejpauvrion oJ o[clo" polu;" oJ ejlqw;n eij" th;n eJorthvn, ajkouvsante" o{ti e[rcetai oJ Ij hsou`" eij" JIerosovluma 13e[labon ta; baiva Ÿ tw`n foinivkwn kai; ejxh`lqon eij" uJpavnthsin aujtw`/ kai; ejkrauvgazon: wJsannav: eujloghmevno" oJ ejrcovmeno" ejn ojnovmati kurivou, » kai;¼ oJ basileu;" tou` jIsrahvl. 14 euJrw;n de; oJ jIhsou`" ojnavrion ejkavqisen ejpÆ aujtov, kaqwv" ejstin gegrammevnon: 15 mh; fobou`, qugavthr Siwvn: ijdou; oJ basileuv" sou e[rcetai, kaqhvmeno" ejpi; pw`lon o[nou. 16 tau`ta oujk e[gnwsan aujtou` oiJ maqhtai; to; prw`ton, ajllÆ o{te ejdoxavsqh Ij hsou`" tovte ejmnhvsqhsan o{ti tau`ta h\n ejpÆ aujtw`/ gegrammevna kai; tau`ta ejpoivhsan aujtw`./ 17ejmartuvrei ou\n oJ o[clo" oJ w]n metÆ aujtou` o{te to;n Lavzaron ejfwvnhsen ejk tou` mnhmeivou kai; h[geiren aujto;n ejk nekrw`n. 18dia; tou`to »kai;¼ uJphvnthsen aujtw`/ oJ o[clo", o{ti h[kousan tou`to aujto;n pepoihkevnai to; shmei`on. 19oiJ ou\n Farisai`oi ei\pan pro;" eJautouv": qewrei`te o{ti oujk wjfelei`te oujdevn: i[de oJ kovsmo" ojpivsw aujtou` ajph`lqen. 20 \Hsan de; E { llhne" tine" ejk tw`n ajnabainovntwn i{na proskunhvswsin ejn th`/ eJorth`:/ 21ou|toi ou\n prosh`lqon Filivppw/ tw`/ ajpo; Bhqsai>da; th`" Galilaiva" kai; hjrwvtwn aujto;n levgonte": kuvrie, qevlomen to;n Ij hsou`n ijdei`n. 22e[rcetai oJ Fivlippo" kai; levgei tw`/ A j ndreva,/ e[rcetai A j ndreva" kai; Fivlippo" kai; levgousin tw`/ jIhsou`. 23 oJ de; Ij hsou`" ajpokrivnetai aujtoi`" levgwn: ejlhvluqen hJ w{ra i{na doxasqh`/ oJ uiJo" ; tou` ajnqrwvpou. 24ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, eja;n mh; oJ kovkko" tou` sivtou pesw;n eij" th;n gh`n ajpoqavnh/, aujto;" movno" mevnei: eja;n de; ajpoqavnh/, polu;n karpo;n fevrei. 25oJ filw`n th;n yuch;n aujtou` ajpolluvei aujthvn, kai; oJ misw`n th;n yuch;n aujtou` ejn tw`/ kovsmw/ touvtw/ eij" zwh;n aijwvnion fulavxei aujthvn. 26eja;n ejmoiv ti" diakonh`,/ ejmoi; ajkolouqeivtw, kai; o{pou eijmi; ejgw; ejkei` kai; oJ diavkono" oJ ejmo;" e[stai: ejavn ti" ejmoi; diakonh`/ timhvsei aujto;n oJ pathvr. 27 Nu`n hJ yuchv mou tetavraktai, kai; tiv ei[pwÉ pavter, sw`son me ejk th`" w{ra" tauvth"É ajlla; dia; tou`to h\lqon eij" th;n w{ran tauvthn.

28

pavter, dovxason sou to; o[noma. h\lqen ou\n fwnh; ejk tou` oujranou`: kai; ejdovxasa kai; pavlin doxavsw. 29oJ ou\n o[clo" oJ eJstw;" kai; ajkouvsa" e[legen bronth;n gegonevnai, a[lloi e[legon: a[ggelo" aujtw`/ lelavlhken. 30ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen: ouj diÆ ejme; hJ fwnh; au{th gevgonen ajlla; diÆ uJma`". 31nu`n krivsi" ejsti;n tou` kovsmou touvtou, nu`n oJ a[rcwn tou` kovsmou touvtou ejkblhqhvsetai e[xw: 32kagw; eja;n uJywqw` ejk th`" gh`", pavnta" eJlkuvsw pro;" ejmautovn. 33tou`to de; e[legen shmaivnwn poivw/ qanavtw/ h[mellen ajpoqnhvs / kein. 34 A j pekrivqh ou\n aujtw`/ oJ o[clo": hJmei`" hjkouvsamen ejk tou` novmou o{ti oJ cristo;" mevnei eij" to;n aijw`na, kai; pw`" levgei" su; o{ti dei` uJywqh`nai to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpouÉ tiv" ejstin ou|to" oJ uiJo;" tou` ajnqrwvpouÉ 35ei\pen ou\n aujtoi`" oJ jIhsou`": e[ti mikro;n crovnon to; fw`" ejn uJmi`n ejstin. peripatei`te wJ" to; fw`" e[cete, i{na mh; skotiva uJma`" katalavbh/: kai; oJ peripatw`n ejn th`/ skotiva/ oujk oi\den pou` uJpavgei. 36wJ" to; fw`" e[cete, pisteuvete eij" to; fw`", i{na uiJoi; fwto;" gevnhsqe. tau`ta ejlavlhsen Ij hsou`", kai; ajpelqw;n ejkruvbh ajpÆ aujtw`n. 37 Tosau`ta de; aujtou` shmei`a pepoihkovto" e[mprosqen aujtw`n oujk ejpivsteuon eij" aujtovn, 38i{na oJ lovgo" H j saivoŸ u tou` profhvtou plhrwqh`/ o}n ei\pen: kuvrie, tiv" ejpivsteusen th`/ ajkoh`/ hJmw`nÉ kai; oJ bracivwn kurivou tivni ajpekaluvfqhÉ 39 dia; tou`to oujk hjduvnanto pisteuvein, o{ti pavlin ei\pen H j saiva Ÿ ": 40 tetuvflwken aujtw`n tou;" ojfqalmou;" kai; ejpwvrwsen aujtw`n th;n kardivan, i{na mh; i[dwsin toi`" ojfqalmoi`" kai; nohvswsin th`/ kardiva/ kai; strafw`sin, kai; ijavsomai aujtouv". 41tau`ta ei\pen H j saiva Ÿ " o{ti ei\den th;n 42 dovxan aujtou`, kai; ejlavlhsen peri; aujtou`. o{mw" mevntoi kai; ejk tw`n ajrcovntwn polloi; ejpivsteusan eij" aujtovn, ajlla; dia; tou;" Farisaivou" oujc wJmolovgoun i{na mh; ajposunavgwgoi gevnwntai: 43hjgavphsan ga;r th;n dovxan tw`n ajnqrwvpwn ma`llon h[per th;n dovxan tou` qeou`. 44 Ij hsou`" de; e[kraxen kai; ei\pen: oJ pisteuvwn eij" ejme; ouj pisteuvei eij" ejme; ajlla; eij" to;n pevmyanta me, 45kai; oJ qewrw`n ejme; qewrei` to;n pevmyanta me. 46ejgw; fw`" eij" to;n kovsmon ejlhvluqa, i{na pa`" oJ pisteuvwn eij" ejme; ejn th`/ skotiva/ mh; meivnh/. 47kai; ejavn tiv" mou ajkouvsh/

tw`n rJhmavtwn kai; mh; fulavxh/, ejgw; ouj krivnw aujtovn: ouj ga;r h\lqon i{na krivnw to;n kovsmon, ajllÆ i{na swvsw to;n kovsmon. 48oJ ajqetw`n ejme; kai; mh; lambavnwn ta; rJhm v ata mou e[cei to;n krivnonta aujtovn: oJ lovgo" o}n ejlavlhsa ejkei`no" krinei` aujto;n ejn th`/ ejscavth/ hJmevra/. 49o{ti ejgw; ejx ejmautou` oujk ejlavlhsa, ajllÆ oJ pevmya" me path;r aujtov" moi ejntolh;n devdwken tiv ei[pw kai; tiv lalhvsw. 50kai; oi\da o{ti hJ ejntolh; aujtou` zwh; aijwvnio" ejstin. a} ou\n ejgw; lalw`, kaqw;" ei[rhken moi oJ pathvr, ou{tw" lalw`. 13 Pro; de; th`" eJorth`" tou` pavsca eijdw;" oJ Ij hsou`" o{ti h\lqen aujtou` hJ w{ra i{na metabh`/ ejk tou` kovsmou touvtou pro;" to;n patevra, ajgaphvsa" tou;" ijdivou" tou;" ejn tw`/ kovsmw/ eij" tevlo" hjgavphsen aujtouv". 2kai; deivpnou ginomevnou, tou` diabovlou h[dh beblhkovto" eij" th;n kardivan i{na paradoi` aujto;n Ij ouvda" Sivmwno" Ij skariwvtou, 3 eijdw;" o{ti pavnta e[dwken aujtw`/ oJ path;r eij" ta;" cei`ra" kai; o{ti ajpo; qeou` ejxh`lqen kai; pro;" to;n qeo;n uJpavgei, 4ejgeivretai ejk tou` deivpnou kai; tivqhsin ta; iJmavtia kai; labw;n levntion dievzwsen eJautovn: 5ei\ta bavllei u{dwr eij" to;n nipth`ra kai; h[rxato nivptein tou;" povda" tw`n maqhtw`n kai; ejkmavssein tw`/ lentivw/ w|/ h\n diezwsmevno". 6e[rcetai ou\n pro;" Sivmwna Pevtron: levgei aujtw`:/ kuvrie, suv mou nivptei" tou;" povda"É 7ajpekrivqh jIhsou`" kai; ei\pen aujtw`:/ o} ejgw; poiw` su; oujk oi\da" a[rti, gnwvsh/ de; meta; tau`ta. 8levgei aujtw`/ Pevtro": ouj mh; nivyh/" mou tou;" povda" eij" to;n aijw`na. ajpekrivqh Ij hsou`" aujtw`:/ eja;n mh; nivyw se, oujk e[cei" mevro" metÆ ejmou`. 9levgei aujtw`/ Sivmwn Pevtro": kuvrie, mh; tou;" povda" mou movnon ajlla; kai; ta;" cei`ra" kai; th;n kefalhvn. 10 levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": oJ leloumevno" oujk e[cei creivan eij mh; tou;" povda" nivyasqai, ajllÆ e[stin kaqaro;" o{lo": kai; uJmei`" kaqaroiv ejste, ajllÆ oujci; pavnte". 11h[d/ ei ga;r to;n paradidovnta aujtovn: dia; tou`to ei\pen o{ti oujci; pavnte" kaqaroiv ejste. 12 {Ote ou\n e[niyen tou;" povda" aujtw`n »kai;¼ e[laben ta; iJmavtia aujtou` kai; ajnevpesen pavlin, ei\pen aujtoi`": ginwvskete tiv pepoivhka uJmi`nÉ 13uJmei`" fwnei`te me: oJ didavskalo", kaiv: oJ kuvrio", kai; kalw`" levgete: eijmi; gavr. 14eij ou\n ejgw; e[niya uJmw`n tou;" povda" oJ kuvrio" kai; oJ didavskalo", kai; uJmei`" ojfeivlete ajllhvlwn nivptein tou;" povda": 15 uJpovdeigma ga;r e[dwka uJmi`n i{na kaqw;" ejgw; ejpoivhsa uJmi`n kai; uJmei`" poih`te. 16ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oujk e[stin dou`lo" meivzwn tou` kurivou aujtou` oujde; ajpovstolo" meivzwn tou` pevmyanto" aujtovn. 17eij tau`ta

oi[date, makavrioi ejste eja;n poih`te aujtav. 18Ouj peri; pavntwn uJmw`n levgw: ejgw; oi\da tivna" ejxelexavmhn: ajllÆ i{na hJ grafh; plhrwqh`:/ oJ trwvgwn mou to;n a[rton ejph`ren ejpÆ ejme; th;n ptevrnan aujtou`. 19ajpÆ a[rti levgw uJmi`n pro; tou` genevsqai, i{na pisteuvshte o{tan gevnhtai o{ti ejgwv eijmi. 20ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oJ lambavnwn a[n tina pevmyw ejme; lambavnei, oJ de; ejme; lambavnwn lambavnei to;n pevmyanta me. 21 Tau`ta eijpw;n »oJ¼ Ij hsou`" ejtaravcqh tw`/ pneuvmati kai; ejmartuvrhsen kai; ei\pen: ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti ei|" ejx uJmw`n paradwvsei me. 22e[blepon eij" ajllhvlou" oiJ maqhtai; ajporouvmenoi peri; tivno" levgei. 23h\n ajnakeivmeno" ei|" ejk tw`n maqhtw`n aujtou` ejn tw`/ kovlpw/ tou` jIhsou`, o}n hjgavpa oJ Ij hsou`". 24neuvei ou\n touvtw/ Sivmwn Pevtro" puqevsqai tiv" a]n ei[h peri; ou| levgei. 25ajnapesw;n ou\n ejkei`no" ou{tw" ejpi; to; sth`qo" tou` jIhsou` levgei aujtw`:/ kuvrie, tiv" ejstinÉ 26 ajpokrivnetai »oJ¼ Ij hsou`": ejkei`no" ejstin w|/ ejgw; bavyw to; ywmivon kai; dwvsw aujtw`./ bavya" ou\n to; ywmivon »lambavnei kai;¼ divdwsin Ij ouvda/ Sivmwno" Ij skariwvtou. 27kai; meta; to; ywmivon tovte eijsh`lqen eij" ejkei`non oJ satana`". levgei ou\n aujtw`/ oJ Ij hsou`": o} poiei`" poivhson tavcion. 28tou`to »de;¼ oujdei;" e[gnw tw`n ajnakeimevnwn pro;" tiv ei\pen aujtw`:/ 29tine;" ga;r ejdovkoun, ejpei; to; glwssovkomon ei\cen Ij ouvda", o{ti levgei aujtw`/ »oJ¼ Ij hsou`": ajgovrason w|n creivan e[comen eij" th;n eJorthvn, h] toi`" ptwcoi`" i{na ti dw`./ 30labw;n ou\n to; ywmivon ejkei`no" ejxh`lqen eujquv". h\n de; nuvx. 31 {Ote ou\n ejxh`lqen, levgei Ij hsou`": nu`n ejdoxavsqh oJ uiJo" ; tou` 32 ajnqrwvpou kai; oJ qeo;" ejdoxavsqh ejn aujtw`:/ »eij oJ qeo;" ejdoxavsqh ejn aujtw`¼/ , kai; oJ qeo;" doxavsei aujto;n ejn aujtw`,/ kai; eujqu;" doxavsei aujtovn. 33 tekniva, e[ti mikro;n meqÆ uJmw`n eijmi: zhthvsete me, kai; kaqw;" ei\pon toi`" Ij oudaivoi" o{ti o{pou ejgw; uJpavgw uJmei`" ouj duvnasqe ejlqei`n, kai; uJmi`n levgw a[rti. 34 E j ntolh;n kainh;n divdwmi uJmi`n, i{na ajgapa`te ajllhvlou", kaqw;" hjgavphsa uJma`" i{na kai; uJmei`" ajgapa`te ajllhvlou". 35 ejn touvtw/ gnwvsontai pavnte" o{ti ejmoi; maqhtaiv ejste, eja;n ajgavphn e[chte ejn ajllhvloi". 36 Levgei aujtw`/ Sivmwn Pevtro": kuvrie, pou` uJpavgei"É ajpekrivqh »aujtw`¼/ Ij hsou`": o{pou uJpavgw ouj duvnasai moi nu`n ajkolouqh`sai, ajkolouqhvsei" de; u{steron. 37levgei aujtw`/ oJ Pevtro": kuvrie, dia; tiv ouj duvnamai soi ajkolouqh`sai a[rtiÉ th;n yuchvn mou uJpe;r sou` qhvsw.

38

ajpokrivnetai jIhsou`": th;n yuchvn sou uJpe;r ejmou` qhvsei"É ajmh;n ajmh;n levgw soi, ouj mh; ajlevktwr fwnhvsh/ e{w" ou| ajrnhvsh/ me triv". 14 Mh; tarassevsqw uJmw`n hJ kardiva: pisteuvete eij" to;n qeo;n kai; eij" ejme; pisteuvete. 2ejn th`/ oijkiva/ tou` patrov" mou monai; pollaiv eijsin: eij de; mhv, ei\pon a]n uJmi`n o{ti poreuvomai eJtoimavsai tovpon uJmi`nÉ 3 kai; eja;n poreuqw` kai; eJtoimavsw tovpon uJmi`n, pavlin e[rcomai kai; paralhvmyomai uJma`" pro;" ejmautovn, i{na o{pou eijmi; ejgw; kai; uJmei`" h\te. 4kai; o{pou »ejgw;¼ uJpavgw oi[date th;n oJdovn. 5Levgei aujtw`/ Qwma`": kuvrie, oujk oi[damen pou` uJpavgei": pw`" dunavmeqa th;n oJdo;n eijdevnaiÉ 6 levgei aujtw`/ »oJ¼ Ij hsou`": ejgwv eijmi hJ oJdo;" kai; hJ ajlhvqeia kai; hJ zwhv: oujdei;" e[rcetai pro;" to;n patevra eij mh; diÆ ejmou`. 7eij ejgnwvkate me, kai; to;n patevra mou gnwvsesqe. kai; ajpÆ a[rti ginwvskete aujto;n kai; eJwravkate aujtovn. 8Levgei aujtw`/ Fivlippo": kuvrie, dei`xon hJmi`n to;n patevra, kai; ajrkei` hJmi`n. 9levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": tosouvtw/ crovnw/ meqÆ uJmw`n eijmi kai; oujk e[gnwka" me, FivlippeÉ oJ eJwrakw;" ejme; eJwrv aken to;n patevra: pw`" su; levgei": dei`xon hJmi`n to;n patevraÉ 10ouj pisteuvei" o{ti ejgw; ejn tw`/ patri; kai; oJ path;r ejn ejmoiv ejstinÉ ta; rJhm v ata a} ejgw; levgw uJmi`n ajpÆ ejmautou` ouj lalw`, oJ de; path;r ejn ejmoi; mevnwn poiei` ta; e[rga aujtou`. 11pisteuvete moi o{ti ejgw; ejn tw`/ patri; kai; oJ path;r ejn ejmoiv: eij de; mhv, dia; ta; e[rga aujta; pisteuvete. 12 A j mh;n ajmh;n levgw uJmi`n, oJ pisteuvwn eij" ejme; ta; e[rga a} ejgw; poiw` kakei`no" poihvsei kai; meivzona touvtwn poihvsei, o{ti ejgw; pro;" to;n patevra poreuvomai: 13kai; o{ ti a]n aijthvshte ejn tw`/ ojnovmati mou tou`to poihvsw, i{na doxasqh`/ oJ path;r ejn tw`/ uiJw.`/ 14ejavn ti aijthvshte me ejn tw`/ ojnovmati mou ejgw; poihvsw. 15 E j a;n ajgapa`te me, ta;" ejntola;" ta;" ejma;" thrhvsete: 16kagw; ejrwthvsw to;n patevra kai; a[llon paravklhton dwvsei uJmi`n, i{na meqÆ uJmw`n eij" to;n aijw`na h\,/ 17to; pneu`ma th`" ajlhqeiva", o} oJ kovsmo" ouj duvnatai labei`n, o{ti ouj qewrei` aujto; oujde; ginwvskei: uJmei`" ginwvskete aujtov, o{ti parÆ uJmi`n mevnei kai; ejn uJmi`n e[stai. 18Oujk ajfhvsw uJma`" ojrfanouv", e[rcomai pro;" uJma`". 19e[ti mikro;n kai; oJ kovsmo" me oujkevti qewrei`, uJmei`" de; qewrei`te me, o{ti ejgw; zw` kai; uJmei`" zhvsete. 20ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ gnwvsesqe uJmei`" o{ti ejgw; ejn tw`/ patriv mou kai; uJmei`" ejn ejmoi; kagw; ejn uJmi`n. 21oJ e[cwn ta;" ejntolav" mou kai; thrw`n aujta;" ejkei`no" ejstin oJ ajgapw`n me: oJ de; ajgapw`n me ajgaphqhvsetai uJpo; tou` patrov" mou, kagw; ajgaphvsw aujto;n kai;

ejmfanivsw aujtw`/ ejmautovn. 22Levgei aujtw`/ Ij ouvda", oujc oJ Ij skariwvth": kuvrie, »kai;¼ tiv gevgonen o{ti hJmi`n mevllei" ejmfanivzein seauto;n kai; oujci; tw`/ kovsmw/É 23ajpekrivqh Ij hsou`" kai; ei\pen aujtw`:/ ejavn ti" ajgapa`/ me to;n lovgon mou thrhvsei, kai; oJ pathvr mou ajgaphvsei aujto;n kai; pro;" aujto;n ejleusovmeqa kai; monh;n parÆ aujtw`/ poihsovmeqa. 24oJ mh; ajgapw`n me tou;" lovgou" mou ouj threi`: kai; oJ lovgo" o}n ajkouvete oujk e[stin ejmo;" ajlla; tou` pevmyanto" me patrov". 25 Tau`ta lelavlhka uJmi`n parÆ uJmi`n mevnwn: 26oJ de; paravklhto", to; pneu`ma to; a{gion, o} pevmyei oJ path;r ejn tw`/ ojnovmati mou, ejkei`no" uJma`" didavxei pavnta kai; uJpomnhvsei uJma`" pavnta a} ei\pon uJmi`n »ejgwv¼. 27 Eijrhvnhn ajfivhmi uJmi`n, eijrhvnhn th;n ejmh;n divdwmi uJmi`n: ouj kaqw;" oJ kovsmo" divdwsin ejgw; divdwmi uJmi`n. mh; tarassevsqw uJmw`n hJ kardiva mhde; deiliavtw. 28hjkouvsate o{ti ejgw; ei\pon uJmi`n: uJpavgw kai; e[rcomai pro;" uJma`". eij hjgapa`te me ejcavrhte a]n o{ti poreuvomai pro;" to;n patevra, o{ti oJ path;r meivzwn mouv ejstin. 29kai; nu`n ei[rhka uJmi`n pri;n genevsqai, i{na o{tan gevnhtai pisteuvshte. 30oujkevti polla; lalhvsw meqÆ uJmw`n, e[rcetai ga;r oJ tou` kovsmou a[rcwn: kai; ejn ejmoi; oujk e[cei oujdevn, 31ajllÆ i{na gnw`/ oJ kovsmo" o{ti ajgapw` to;n patevra, kai; kaqw;" ejneteivlato moi oJ pathvr, ou{tw" poiw`. ejgeivresqe, a[gwmen ejnteu`qen. 15 E j gwv eijmi hJ a[mpelo" hJ ajlhqinh; kai; oJ pathvr mou oJ gewrgov" 2 ejstin. pa`n klh`ma ejn ejmoi; mh; fevron karpo;n ai[rei aujtov, kai; pa`n to; karpo;n fevron kaqaivrei aujto; i{na karpo;n pleivona fevrh/. 3h[dh uJmei`" kaqaroiv ejste dia; to;n lovgon o}n lelavlhka uJmi`n: 4meivnate ejn ejmoiv, kagw; ejn uJmi`n. kaqw;" to; klh`ma ouj duvnatai karpo;n fevrein ajfÆ eJautou` eja;n mh; mevnh/ ejn th`/ ajmpevlw/, ou{tw" oujde; uJmei`" eja;n mh; ejn ejmoi; mevnhte. 5ejgwv eijmi hJ a[mpelo", uJmei`" ta; klhvmata. oJ mevnwn ejn ejmoi; kagw; ejn aujtw`/ ou|to" fevrei karpo;n poluvn, o{ti cwri;" ejmou` ouj duvnasqe poiei`n oujdevn. 6eja;n mhv ti" mevnh/ ejn ejmoiv, ejblhvqh e[xw wJ" to; klh`ma kai; ejxhravnqh kai; sunavgousin aujta; kai; eij" to; pu`r bavllousin kai; kaivetai. 7eja;n meivnhte ejn ejmoi; kai; ta; rJhm v ata mou ejn uJmi`n meivnh/, o} eja;n qevlhte aijthvsasqe, kai; genhvsetai uJmi`n. 8ejn touvtw/ ejdoxavsqh oJ pathvr mou, i{na karpo;n polu;n fevrhte kai; gevnhsqe ejmoi; maqhtaiv. 9 Kaqw;" hjgavphsen me oJ pathvr, kagw; uJma`" hjgavphsa: meivnate ejn th`/ ajgavph/ th`/ ejmh`./ 10eja;n ta;" ejntolav" mou thrhvshte, menei`te ejn th`/ ajgavph/ mou, kaqw;" ejgw; ta;" ejntola;" tou` patrov" mou tethvrhka kai; mevnw aujtou` ejn th`/ ajgavph/.

11

Tau`ta lelavlhka uJmi`n i{na hJ cara; hJ ejmh; ejn uJmi`n h\/ kai; hJ cara; uJmw`n plhrwqh`./ 12Au{th ejsti;n hJ ejntolh; hJ ejmhv, i{na ajgapa`te ajllhvlou" kaqw;" hjgavphsa uJma`". 13meivzona tauvth" ajgavphn oujdei;" e[cei, i{na ti" th;n yuch;n aujtou` qh`/ uJpe;r tw`n fivlwn aujtou`. 14uJmei`" fivloi mouv ejste eja;n poih`te a} ejgw; ejntevllomai uJmi`n. 15oujkevti levgw uJma`" douvlou", o{ti oJ dou`lo" oujk oi\den tiv poiei` aujtou` oJ kuvrio": uJma`" de; ei[rhka fivlou", o{ti pavnta a} h[kousa para; tou` patrov" mou ejgnwvrisa uJmi`n. 16oujc uJmei`" me ejxelevxasqe, ajllÆ ejgw; ejxelexavmhn uJma`" kai; e[qhka uJma`" i{na uJmei`" uJpavghte kai; karpo;n fevrhte kai; oJ karpo;" uJmw`n mevnh/, i{na o{ ti a]n aijthvshte to;n patevra ejn tw`/ ojnovmati mou dw`/ uJmi`n. 17tau`ta ejntevllomai uJmi`n, i{na ajgapa`te ajllhvlou". 18 Eij oJ kovsmo" uJma`" misei`, ginwvskete o{ti ejme; prw`ton uJmw`n memivshken. 19eij ejk tou` kovsmou h\te, oJ kovsmo" a]n to; i[dion ejfivlei: o{ti de; ejk tou` kovsmou oujk ejstev, ajllÆ ejgw; ejxelexavmhn uJma`" ejk tou` kovsmou, dia; tou`to misei` uJma`" oJ kovsmo". 20mnhmoneuvete tou` lovgou ou| ejgw; ei\pon uJmi`n: oujk e[stin dou`lo" meivzwn tou` kurivou aujtou`. eij ejme; ejdivwxan, kai; uJma`" diwvxousin: eij to;n lovgon mou ejthvrhsan, kai; to;n uJmevteron thrhvsousin. 21ajlla; tau`ta pavnta poihvsousin eij" uJma`" dia; to; o[noma mou, o{ti oujk oi[dasin to;n pevmyanta me. 22eij mh; h\lqon kai; ejlavlhsa aujtoi`", aJmartivan oujk ei[cosan: nu`n de; provfasin oujk e[cousin peri; th`" aJmartiva" aujtw`n. 23oJ ejme; misw`n kai; to;n patevra mou misei`. 24eij ta; e[rga mh; ejpoivhsa ejn aujtoi`" a} oujdei;" a[llo" ejpoivhsen, aJmartivan oujk ei[cosan: nu`n de; kai; eJwravkasin kai; memishvkasin kai; ejme; kai; to;n patevra mou. 25ajllÆ i{na plhrwqh`/ oJ lovgo" oJ ejn tw`/ novmw/ aujtw`n gegrammevno" o{ti ejmivshsan me dwreavn. 26 {Otan e[lqh/ oJ paravklhto" o}n ejgw; pevmyw uJmi`n para; tou` patrov", to; pneu`ma th`" ajlhqeiva" o} para; tou` patro;" ejkporeuvetai, ejkei`no" marturhvsei peri; ejmou`: 27kai; uJmei`" de; marturei`te, o{ti ajpÆ ajrch`" metÆ ejmou` ejste. 16 Tau`ta lelavlhka uJmi`n i{na mh; skandalisqh`te. 2 ajposunagwvgou" poihvsousin uJma`": ajllÆ e[rcetai w{ra i{na pa`" oJ ajpokteivna" uJma`" dovxh/ latreivan prosfevrein tw`/ qew`./ 3kai; tau`ta poihvsousin o{ti oujk e[gnwsan to;n patevra oujde; ejmev. 4ajlla; tau`ta lelavlhka uJmi`n i{na o{tan e[lqh/ hJ w{ra aujtw`n mnhmoneuvhte aujtw`n o{ti ejgw; ei\pon uJmi`n.

Tau`ta de; uJmi`n ejx ajrch`" oujk ei\pon, o{ti meqÆ uJmw`n h[mhn. 5Nu`n de; uJpavgw pro;" to;n pevmyanta me, kai; oujdei;" ejx uJmw`n ejrwta`/ me: pou` uJpavgei"É 6ajllÆ o{ti tau`ta lelavlhka uJmi`n hJ luvph peplhvrwken uJmw`n th;n kardivan. 7ajllÆ ejgw; th;n ajlhvqeian levgw uJmi`n, sumfevrei uJmi`n i{na ejgw; ajpevlqw. eja;n ga;r mh; ajpevlqw, oJ paravklhto" oujk ejleuvsetai pro;" uJma`": eja;n de; poreuqw`, pevmyw aujto;n pro;" uJma`". 8kai; ejlqw;n ejkei`no" ejlevgxei to;n kovsmon peri; aJmartiva" kai; peri; dikaiosuvnh" kai; peri; krivsew": 9peri; aJmartiva" mevn, o{ti ouj pisteuvousin eij" ejmev: 10peri; dikaiosuvnh" dev, o{ti pro;" to;n patevra uJpavgw kai; oujkevti qewrei`te me: 11peri; de; krivsew", o{ti oJ a[rcwn tou` kovsmou touvtou kevkritai. 12 E [ ti polla; e[cw uJmi`n levgein, ajllÆ ouj duvnasqe bastavzein a[rti: 13 o{tan de; e[lqh/ ejkei`no", to; pneu`ma th`" ajlhqeiva", oJdhghvsei uJma`" ejn th`/ ajlhqeiva/ pavsh/: ouj ga;r lalhvsei ajfÆ eJautou`, ajllÆ o{sa ajkouvsei lalhvsei kai; ta; ejrcovmena ajnaggelei` uJmi`n. 14ejkei`no" ejme; doxavsei, o{ti ejk tou` ejmou` lhvmyetai kai; ajnaggelei` uJmi`n. 15pavnta o{sa e[cei oJ path;r ejmav ejstin: dia; tou`to ei\pon o{ti ejk tou` ejmou` lambavnei kai; ajnaggelei` uJmi`n. 16 Mikro;n kai; oujkevti qewrei`te me, kai; pavlin mikro;n kai; o[yesqe me. 17ei\pan ou\n ejk tw`n maqhtw`n aujtou` pro;" ajllhvlou": tiv ejstin tou`to o} levgei hJmi`n: mikro;n kai; ouj qewrei`te me, kai; pavlin mikro;n kai; o[yesqe meÉ kaiv: o{ti uJpavgw pro;" to;n patevraÉ 18e[legon ou\n: tiv ejstin tou`to »o} levgei¼ to; mikrovnÉ oujk oi[damen tiv lalei`. 19 E [ gnw »oJ¼ Ij hsou`" o{ti h[qelon aujto;n ejrwta`n, kai; ei\pen aujtoi`": peri; touvtou zhtei`te metÆ ajllhvlwn o{ti ei\pon: mikro;n kai; ouj qewrei`te me, kai; pavlin mikro;n kai; o[yesqe meÉ 20ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n o{ti klauvsete kai; qrhnhvsete uJmei`", oJ de; kovsmo" carhvsetai: uJmei`" luphqhvsesqe, ajllÆ hJ luvph uJmw`n eij" cara;n genhvsetai. 21hJ gunh; o{tan tivkth/ luvphn e[cei, o{ti h\lqen hJ w{ra aujth`": o{tan de; gennhvsh/ to; paidivon, oujkevti mnhmoneuvei th`" qlivyew" dia; th;n cara;n o{ti ejgennhvqh a[nqrwpo" eij" to;n kovsmon. 22kai; uJmei`" ou\n nu`n me;n luvphn e[cete: pavlin de; o[yomai uJma`", kai; carhvsetai uJmw`n hJ kardiva, kai; th;n cara;n uJmw`n oujdei;" ai[rei ajfÆ uJmw`n. 23Kai; ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ ejme; oujk ejrwthvsete oujdevn. ajmh;n ajmh;n levgw uJmi`n, a[n ti aijthvshte to;n patevra ejn tw`/ ojnovmati mou dwvsei uJmi`n. 24e{w" a[rti oujk hj/thvsate oujde;n ejn tw`/ ojnovmati mou: aijtei`te kai; lhvmyesqe, i{na hJ cara; uJmw`n h\/ peplhrwmevnh. 25 Tau`ta ejn paroimivai" lelavlhka uJmi`n: e[rcetai w{ra o{te oujkevti ejn

paroimivai" lalhvsw uJmi`n, ajlla; parrhsiva/ peri; tou` patro;" ajpaggelw` uJmi`n. 26ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ ejn tw`/ ojnovmati mou aijthvsesqe, kai; ouj levgw uJmi`n o{ti ejgw; ejrwthvsw to;n patevra peri; uJmw`n: 27aujto;" ga;r oJ path;r filei` uJma`", o{ti uJmei`" ejme; pefilhvkate kai; pepisteuvkate o{ti ejgw; para; »tou`¼ qeou` ejxh`lqon. 28ejxh`lqon para; tou` patro;" kai; ejlhvluqa eij" to;n kovsmon: pavlin ajfivhmi to;n kovsmon kai; poreuvomai pro;" to;n patevra. 29Levgousin oiJ maqhtai; aujtou`: i[de nu`n ejn parrhsiva/ lalei`" kai; paroimivan oujdemivan levgei". 30nu`n oi[damen o{ti oi\da" pavnta kai; ouj creivan e[cei" i{na tiv" se ejrwta`:/ ejn touvtw/ pisteuvomen o{ti ajpo; qeou` ejxh`lqe". 31ajpekrivqh aujtoi`" Ij hsou`": a[rti pisteuveteÉ 32ijdou; e[rcetai w{ra kai; ejlhvluqen i{na skorpisqh`te e{kasto" eij" ta; i[dia kame; movnon ajfh`te: kai; oujk eijmi; movno", o{ti oJ path;r metÆ ejmou` ejstin. 33tau`ta lelavlhka uJmi`n i{na ejn ejmoi; eijrhvnhn e[chte. ejn tw`/ kovsmw/ qli`yin e[cete: ajlla; qarsei`te, ejgw; nenivkhka to;n kovsmon. 17 Tau`ta ejlavlhsen Ij hsou`" kai; ejpavra" tou;" ojfqalmou;" aujtou` eij" to;n oujrano;n ei\pen: pavter, ejlhvluqen hJ w{ra: dovxason sou to;n uiJovn, i{na oJ uiJo" ; doxavsh/ sev, 2kaqw;" e[dwka" aujtw`/ ejxousivan pavsh" sarkov", i{na pa`n o} devdwka" aujtw`/ dwvsh/ aujtoi`" zwh;n aijwvnion. 3au{th dev ejstin hJ aijwvnio" zwh; i{na ginwvskwsin se; to;n movnon ajlhqino;n qeo;n kai; o}n ajpevsteila" Ij hsou`n Cristovn. 4ejgwv se ejdovxasa ejpi; th`" gh`" to; e[rgon teleiwvsa" o} devdwka" moi i{na poihvsw: 5kai; nu`n dovxason me suv, pavter, para; seautw`/ th`/ dovxh/ h|/ ei\con pro; tou` to;n kovsmon ei\nai para; soiv. 6 E j fanevrwsa sou to; o[noma toi`" ajnqrwvpoi" ou}" e[dwka" moi ejk tou` kovsmou. soi; h\san kamoi; aujtou;" e[dwka" kai; to;n lovgon sou tethvrhkan. 7nu`n e[gnwkan o{ti pavnta o{sa devdwka" moi para; sou` eijsin: 8o{ti ta; rJhm v ata a} e[dwka" moi devdwka aujtoi`", kai; aujtoi; e[labon kai; e[gnwsan ajlhqw`" o{ti para; sou` ejxh`lqon, kai; ejpivsteusan o{ti suv me ajpevsteila". 9 E j gw; peri; aujtw`n ejrwtw`, ouj peri; tou` kovsmou ejrwtw` ajlla; peri; w|n devdwka" moi, o{ti soiv eijsin, 10kai; ta; ejma; pavnta sav ejstin kai; ta; sa; ejmav, kai; dedovxasmai ejn aujtoi`". 11kai; oujkevti eijmi; ejn tw`/ kovsmw/, kai; aujtoi; ejn tw`/ kovsmw/ eijsivn, kagw; pro;" se; e[rcomai. pavter a{gie, thvrhson aujtou;" ejn tw`/ ojnovmati sou w|/ devdwka" moi, i{na w\sin e}n kaqw;" hJmei`". 12o{te h[mhn metÆ aujtw`n ejgw; ejthvroun aujtou;" ejn tw`/ ojnovmati sou w|/ devdwka" moi, kai; ejfuvlaxa, kai;

oujdei;" ejx aujtw`n ajpwvleto eij mh; oJ uiJo" ; th`" ajpwleiva", i{na hJ grafh; 13 plhrwqh`./ nu`n de; pro;" se; e[rcomai kai; tau`ta lalw` ejn tw`/ kovsmw/ i{na e[cwsin th;n cara;n th;n ejmh;n peplhrwmevnhn ejn eJautoi`". 14ejgw; devdwka aujtoi`" to;n lovgon sou kai; oJ kovsmo" ejmivshsen aujtouv", o{ti oujk eijsi;n ejk tou` kovsmou kaqw;" ejgw; oujk eijmi; ejk tou` kovsmou. 15oujk ejrwtw` i{na a[rh/" aujtou;" ejk tou` kovsmou, ajllÆ i{na thrhvsh/" aujtou;" ejk tou` ponhrou`. 16ejk tou` kovsmou oujk eijsi;n kaqw;" ejgw; oujk eijmi; ejk tou` kovsmou. 17aJgivason aujtou;" ejn th`/ ajlhqeiva:/ oJ lovgo" oJ so;" ajlhvqeia ejstin. 18kaqw;" ejme; ajpevsteila" eij" to;n kovsmon, kagw; ajpevsteila aujtou;" eij" to;n kovsmon: 19kai; uJpe;r aujtw`n ejgw; aJgiavzw ejmautovn, i{na w\sin kai; aujtoi; hJgiasmevnoi ejn ajlhqeiva./ 20 Ouj peri; touvtwn de; ejrwtw` movnon, ajlla; kai; peri; tw`n pisteuovntwn dia; tou` lovgou aujtw`n eij" ejmev, 21i{na pavnte" e}n w\sin, kaqw;" suv, pavter, ejn ejmoi; kagw; ejn soiv, i{na kai; aujtoi; ejn hJmi`n w\sin, i{na oJ kovsmo" pisteuvh/ o{ti suv me ajpevsteila". 22kagw; th;n dovxan h}n devdwka" moi devdwka aujtoi`", i{na w\sin e}n kaqw;" hJmei`" e{n: 23ejgw; ejn aujtoi`" kai; su; ejn ejmoiv, i{na w\sin teteleiwmevnoi eij" e{n, i{na ginwvskh/ oJ kovsmo" o{ti suv me ajpevsteila" kai; hjgavphsa" aujtou;" kaqw;" ejme; hjgavphsa". 24Pavter, o} devdwka" moi, qevlw i{na o{pou eijmi; ejgw; kakei`noi w\sin metÆ ejmou`, i{na qewrw`sin th;n dovxan th;n ejmhvn, h}n devdwka" moi o{ti hjgavphsa" me pro; katabolh`" kovsmou. 25pavter divkaie, kai; oJ kovsmo" se oujk e[gnw, ejgw; dev se e[gnwn, kai; ou|toi e[gnwsan o{ti suv me ajpevsteila": 26kai; ejgnwvrisa aujtoi`" to; o[noma sou kai; gnwrivsw, i{na hJ ajgavph h}n hjgavphsa" me ejn aujtoi`" h\/ kagw; ejn aujtoi`". 18 Tau`ta eijpw;n Ij hsou`" ejxh`lqen su;n toi`" maqhtai`" aujtou` pevran tou` ceimavrrou tou` Kedrw;n o{pou h\n kh`po", eij" o}n eijsh`lqen aujto;" kai; oiJ maqhtai; aujtou`. 2 H [ idei de; kai; jIouvda" oJ paradidou;" aujto;n to;n tovpon, o{ti pollavki" sunhvcqh Ij hsou`" ejkei` meta; tw`n maqhtw`n aujtou`. 3oJ ou\n Ij ouvda" labw;n th;n spei`ran kai; ejk tw`n ajrcierevwn kai; ejk tw`n Farisaivwn uJphrevta" e[rcetai ejkei` meta; fanw`n kai; lampavdwn kai; o{plwn. 4 Ij hsou`" ou\n eijdw;" pavnta ta; ejrcovmena ejpÆ aujto;n ejxh`lqen kai; levgei aujtoi`": tivna zhtei`teÉ 5 ajpekrivqhsan aujtw`:/ jIhsou`n to;n Nazwrai`on. levgei aujtoi`": ejgwv eijmi. eiJsthvkei de; kai; Ij ouvda" oJ paradidou;" aujto;n metÆ aujtw`n. 6wJ" ou\n ei\pen aujtoi`": ejgwv eijmi, ajph`lqon eij" ta; ojpivsw kai; e[pesan

camaiv. 7pavlin ou\n ejphrwvthsen aujtouv": tivna zhtei`teÉ oiJ de; ei\pan: Ij hsou`n to;n Nazwrai`on. 8ajpekrivqh Ij hsou`": ei\pon uJmi`n o{ti ejgwv eijmi. eij ou\n ejme; zhtei`te, a[fete touvtou" uJpavgein: 9i{na plhrwqh`/ oJ lovgo" o}n ei\pen o{ti ou}" devdwka" moi oujk ajpwvlesa ejx aujtw`n oujdevna. 10 Sivmwn ou\n Pevtro" e[cwn mavcairan ei{lkusen aujth;n kai; e[paisen to;n tou` ajrcierevw" dou`lon kai; ajpevkoyen aujtou` to; wjtavrion to; dexiovn: h\n de; o[noma tw`/ douvlw/ Mavlco". 11ei\pen ou\n oJ Ij hsou`" tw`/ Pevtrw/: bavle th;n mavcairan eij" th;n qhvkhn: to; pothvrion o} devdwken moi oJ path;r ouj mh; pivw aujtovÉ 12 H J ou\n spei`ra kai; oJ cilivarco" kai; oiJ uJphrevtai tw`n Ij oudaivwn sunevlabon to;n Ij hsou`n kai; e[dhsan aujto;n 13kai; h[gagon pro;" A { nnan prw`ton: h\n ga;r penqero;" tou` Kai>avfa, o}" h\n ajrciereu;" tou` ejniautou` ejkeivnou: 14h\n de; Kai>avfa" oJ sumbouleuvsa" toi`" Ij oudaivoi" o{ti sumfevrei e{na a[nqrwpon ajpoqanei`n uJpe;r tou` laou`. 15 H j kolouvqei de; tw`/ Ij hsou` Sivmwn Pevtro" kai; a[llo" maqhthv". oJ de; maqhth;" ejkei`no" h\n gnwsto;" tw`/ ajrcierei` kai; suneish`lqen tw`/ Ij hsou` eij" th;n aujlh;n tou` ajrcierevw", 16oJ de; Pevtro" eiJsthvkei pro;" th`/ quvra/ e[xw. ejxh`lqen ou\n oJ maqhth;" oJ a[llo" oJ gnwsto;" tou` ajrcierevw" kai; ei\pen th`/ qurwrw`/ kai; eijshvgagen to;n Pevtron. 17levgei ou\n tw`/ Pevtrw/ hJ paidivskh hJ qurwrov": mh; kai; su; ejk tw`n maqhtw`n ei\ tou` ajnqrwvpou touvtouÉ levgei ejkei`no": oujk eijmiv. 18eiJsthvkeisan de; oiJ dou`loi kai; oiJ uJphrevtai ajnqrakia;n pepoihkovte", o{ti yu`co" h\n, kai; ejqermaivnonto: h\n de; kai; oJ Pevtro" metÆ aujtw`n eJstw;" kai; qermainovmeno". 19 JO ou\n ajrciereu;" hjrwvthsen to;n Ij hsou`n peri; tw`n maqhtw`n aujtou` kai; peri; th`" didach`" aujtou`. 20ajpekrivqh aujtw`/ Ij hsou`": ejgw; parrhsiva/ lelavlhka tw`/ kovsmw/, ejgw; pavntote ejdivdaxa ejn sunagwgh`/ kai; ejn tw`/ iJerw`/, o{pou pavnte" oiJ Ij oudai`oi sunevrcontai, kai; ejn kruptw`/ ejlavlhsa oujdevn. 21tiv me ejrwta`" / É ejrwvthson tou;" ajkhkoovta" tiv ejlavlhsa aujtoi`": i[de ou|toi oi[dasin a} ei\pon ejgwv. 22tau`ta de; aujtou` eijpovnto" ei|" paresthkw;" tw`n uJphretw`n e[dwken rJavpisma tw`/ Ij hsou` eijpwvn: ou{tw" ajpokrivnh/ tw`/ ajrcierei`É 23ajpekrivqh aujtw`/ Ij hsou`": eij kakw`" ejlavlhsa, martuvrhson peri; tou` kakou`: eij de; kalw`", tiv me devrei"É 24ajpevsteilen ou\n aujto;n oJ A { nna" dedemevnon pro;" Kai>avfan to;n ajrciereva. 25 \Hn de; Sivmwn Pevtro" eJstw;" kai; qermainovmeno". ei\pon ou\n

aujtw`:/ mh; kai; su; ejk tw`n maqhtw`n aujtou` ei\É hjrnhvsato ejkei`no" kai; ei\pen: oujk eijmiv. 26levgei ei|" ejk tw`n douvlwn tou` ajrcierevw", suggenh;" w]n ou| ajpevkoyen Pevtro" to; wjtivon: oujk ejgwv se ei\don ejn tw`/ khvpw/ metÆ aujtou`É 27pavlin ou\n hjrnhvsato Pevtro", kai; eujqevw" ajlevktwr ejfwvnhsen. 28 A [ gousin ou\n to;n Ij hsou`n ajpo; tou` Kai>avfa eij" to; praitwvrion: h\n de; prwiv:Ÿ kai; aujtoi; oujk eijsh`lqon eij" to; praitwvrion, i{na mh; mianqw`sin ajlla; favgwsin to; pavsca. 29ejxh`lqen ou\n oJ Pila`to" e[xw pro;" aujtou;" kai; fhsivn: tivna kathgorivan fevrete »kata;¼ tou` ajnqrwvpou touvtouÉ 30ajpekrivqhsan kai; ei\pan aujtw`:/ eij mh; h\n ou|to" kako;n poiw`n, oujk a[n soi paredwvkamen aujtovn. 31ei\pen ou\n aujtoi`" oJ Pila`to": lavbete aujto;n uJmei`" kai; kata; to;n novmon uJmw`n krivnate aujtovn. ei\pon aujtw`/ oiJ Ij oudai`oi: hJmi`n oujk e[xestin ajpoktei`nai oujdevna: 32i{na oJ lovgo" tou` jIhsou` plhrwqh`/ o}n ei\pen shmaivnwn poivw/ qanavtw/ h[mellen ajpoqnhvs / kein. 33Eijsh`lqen ou\n pavlin eij" to; praitwvrion oJ Pila`to" kai; ejfwvnhsen to;n Ij hsou`n kai; ei\pen aujtw`:/ su; ei\ oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwnÉ 34ajpekrivqh Ij hsou`": ajpo; seautou` su; tou`to levgei" h] a[lloi ei\pon soi peri; ejmou`É 35ajpekrivqh oJ Pila`to": mhvti ejgw; Ij oudai`o" eijmiÉ to; e[qno" to; so;n kai; oiJ ajrcierei`" parevdwkan se ejmoiv: tiv ejpoivhsa"É 36ajpekrivqh Ij hsou`": hJ basileiva hJ ejmh; oujk e[stin ejk tou` kovsmou touvtou: eij ejk tou` kovsmou touvtou h\n hJ basileiva hJ ejmhv, oiJ uJphrevtai oiJ ejmoi; hjgwnivzonto »a]n¼ i{na mh; paradoqw` toi`" jIoudaivoi": nu`n de; hJ basileiva hJ ejmh; oujk e[stin ejnteu`qen. 37ei\pen ou\n aujtw`/ oJ Pila`to": oujkou`n basileu;" ei\ suvÉ ajpekrivqh oJ Ij hsou`": su; levgei" o{ti basileuv" eijmi. ejgw; eij" tou`to gegevnnhmai kai; eij" tou`to ejlhvluqa eij" to;n kovsmon, i{na marturhvsw th`/ ajlhqeiva:/ pa`" oJ w]n ejk th`" ajlhqeiva" ajkouvei mou th`" fwnh`". 38levgei aujtw`/ oJ Pila`to": tiv ejstin ajlhvqeiaÉ Kai; tou`to eijpw;n pavlin ejxh`lqen pro;" tou;" Ij oudaivou" kai; levgei aujtoi`": ejgw; oujdemivan euJrivskw ejn aujtw`/ aijtivan. 39e[stin de; sunhvqeia uJmi`n i{na e{na ajpoluvsw uJmi`n ejn tw`/ pavsca: bouvlesqe ou\n ajpoluvsw uJmi`n to;n basileva tw`n Ij oudaivwnÉ 40ejkrauvgasan ou\n pavlin levgonte": mh; tou`ton ajlla; to;n Barabba`n. h\n de; oJ Barabba`" lh/sthv". 19 Tovte ou\n e[laben oJ Pila`to" to;n Ij hsou`n kai; ejmastivgwsen. 2 kai; oiJ stratiw`tai plevxante" stevfanon ejx ajkanqw`n ejpevqhkan

aujtou` th`/ kefalh`/ kai; iJmavtion porfurou`n perievbalon aujto;n 3kai; h[rconto pro;" aujto;n kai; e[legon: cai`re oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn: kai; ejdivdosan aujtw`/ rJapivsmata. 4Kai; ejxh`lqen pavlin e[xw oJ Pila`to" kai; levgei aujtoi`": i[de a[gw uJmi`n aujto;n e[xw, i{na gnw`te o{ti oujdemivan aijtivan euJrivskw ejn aujtw`./ 5ejxh`lqen ou\n oJ Ij hsou`" e[xw, forw`n to;n ajkavnqinon stevfanon kai; to; porfurou`n iJmavtion. kai; levgei aujtoi`": ijdou; oJ a[nqrwpo". 6 {Ote ou\n ei\don aujto;n oiJ ajrcierei`" kai; oiJ uJphrevtai ejkrauvgasan levgonte": stauvrwson stauvrwson. levgei aujtoi`" oJ Pila`to": lavbete aujto;n uJmei`" kai; staurwvsate: ejgw; ga;r oujc euJrivskw ejn aujtw`/ aijtivan. 7ajpekrivqhsan aujtw`/ oiJ Ij oudai`oi: hJmei`" novmon e[comen kai; kata; to;n novmon ojfeivlei ajpoqanei`n, o{ti uiJo;n qeou` eJauto;n ejpoivhsen. 8 {Ote ou\n h[kousen oJ Pila`to" tou`ton to;n lovgon, ma`llon ejfobhvqh, 9 kai; eijsh`lqen eij" to; praitwvrion pavlin kai; levgei tw`/ Ij hsou`: povqen ei\ suvÉ oJ de; Ij hsou`" ajpovkrisin oujk e[dwken aujtw`./ 10levgei ou\n aujtw`/ oJ Pila`to": ejmoi; ouj lalei`"É oujk oi\da" o{ti ejxousivan e[cw ajpolu`sai se kai; ejxousivan e[cw staurw`sai seÉ 11ajpekrivqh »aujtw`¼/ jIhsou`": oujk ei\ce" ejxousivan katÆ ejmou` oujdemivan eij mh; h\n dedomevnon soi a[nwqen: dia; tou`to oJ paradouv" mev soi meivzona aJmartivan e[cei. 12ejk touvtou oJ Pila`to" ejzhvtei ajpolu`sai aujtovn: oiJ de; Ij oudai`oi ejkrauvgasan levgonte": eja;n tou`ton ajpoluvsh/", oujk ei\ fivlo" tou` Kaivsaro": pa`" oJ basileva eJauto;n poiw`n ajntilevgei tw`/ Kaivsari. 13 oJ ou\n Pila`to" ajkouvsa" tw`n lovgwn touvtwn h[gagen e[xw to;n Ij hsou`n kai; ejkavqisen ejpi; bhvmato" eij" tovpon legovmenon liqovstrwton, E J brai>sti; de; Gabbaqa. 14h\n de; paraskeuh; tou` pavsca, w{ra h\n wJ" e{kth. kai; levgei toi`" Ij oudaivoi": i[de oJ basileu;" uJmw`n. 15ejkrauvgasan ou\n ejkei`noi: a\ron a\ron, stauvrwson aujtovn. levgei aujtoi`" oJ Pila`to": to;n basileva uJmw`n staurwvswÉ ajpekrivqhsan oiJ ajrcierei`": oujk e[comen basileva eij mh; Kaivsara. 16Tovte ou\n parevdwken aujto;n aujtoi`" i{na staurwqh`./ Parevlabon ou\n to;n Ij hsou`n, 17kai; bastavzwn eJautw`/ to;n stauro;n ejxh`lqen eij" to;n legovmenon Kranivou Tovpon, o} levgetai E J brai>sti; Golgoqa, 18o{pou aujto;n ejstauvrwsan, kai; metÆ aujtou` a[llou" duvo ejnteu`qen kai; ejnteu`qen, mevson de; to;n Ij hsou`n. 19 e[grayen de; kai; tivtlon oJ Pila`to" kai; e[qhken ejpi; tou` staurou`: h\n de; gegrammevnon: Ij hsou`" oJ Nazwrai`o" oJ basileu;" tw`n jIoudaivwn.

20

tou`ton ou\n to;n tivtlon polloi; ajnevgnwsan tw`n Ij oudaivwn, o{ti ejggu;" h\n oJ tovpo" th`" povlew" o{pou ejstaurwvqh oJ Ij hsou`": kai; h\n gegrammevnon E J brai>stiv, R J wmai>stiv, E J llhnistiv. 21e[legon ou\n tw`/ Pilavtw/ oiJ ajrcierei`" tw`n Ij oudaivwn: mh; gravfe: oJ basileu;" tw`n Ij oudaivwn, ajllÆ o{ti ejkei`no" ei\pen: basileuv" eijmi tw`n Ij oudaivwn. 22 ajpekrivqh oJ Pila`to": o} gevgrafa, gevgrafa. 23 OiJ ou\n stratiw`tai, o{te ejstauvrwsan to;n Ij hsou`n, e[labon ta; iJmavtia aujtou` kai; ejpoivhsan tevssara mevrh, eJkavstw/ stratiwvth/ mevro", kai; to;n citw`na. h\n de; oJ citw;n a[rafo", ejk tw`n a[nwqen uJfanto;" diÆ o{lou. 24ei\pan ou\n pro;" ajllhvlou": mh; scivswmen aujtovn, ajlla; lavcwmen peri; aujtou` tivno" e[stai: i{na hJ grafh; plhrwqh`/ »hJ levgousa¼: diemerivsanto ta; iJmavtia mou eJautoi`" kai; ejpi; to;n iJmatismovn mou e[balon klh`ron. OiJ me;n ou\n stratiw`tai tau`ta ejpoivhsan. 25EiJsthvkeisan de; para; tw`/ staurw`/ tou` Ij hsou` hJ mhvthr aujtou` kai; hJ ajdelfh; th`" mhtro;" aujtou`, Mariva hJ tou` Klwpa` kai; Mariva hJ Magdalhnhv. 26 Ij hsou`" ou\n ijdw;n th;n mhtevra kai; to;n maqhth;n parestw`ta o}n hjgavpa, levgei th`/ mhtriv: guvnai, i[de oJ uiJo" v sou. 27ei\ta levgei tw`/ maqhth`:/ i[de hJ mhvthr sou. kai; ajpÆ ejkeivnh" th`" w{ra" e[laben oJ maqhth;" aujth;n eij" ta; i[dia. 28 Meta; tou`to eijdw;" oJ Ij hsou`" o{ti h[dh pavnta tetevlestai, i{na teleiwqh`/ hJ grafhv, levgei: diyw`. 29skeu`o" e[keito o[xou" mestovn: spovggon ou\n mesto;n tou` o[xou" uJsswvpw/ periqevnte" proshvnegkan aujtou` tw`/ stovmati. 30o{te ou\n e[laben to; o[xo" »oJ¼ Ij hsou`" ei\pen: tetevlestai, kai; klivna" th;n kefalh;n parevdwken to; pneu`ma. 31 OiJ ou\n Ij oudai`oi, ejpei; paraskeuh; h\n, i{na mh; meivnh/ ejpi; tou` staurou` ta; swvmata ejn tw`/ sabbavtw/, h\n ga;r megavlh hJ hJmevra ejkeivnou tou` sabbavtou, hjrwvthsan to;n Pila`ton i{na kateagw`sin aujtw`n ta; skevlh kai; ajrqw`sin. 32h\lqon ou\n oiJ stratiw`tai kai; tou` me;n prwvtou katevaxan ta; skevlh kai; tou` a[llou tou` sustaurwqevnto" aujtw`:/ 33ejpi; de; to;n Ij hsou`n ejlqovnte", wJ" ei\don h[dh aujto;n teqnhkovta, ouj katevaxan aujtou` ta; skevlh, 34ajllÆ ei|" tw`n stratiwtw`n lovgch/ aujtou` th;n pleura;n e[nuxen, kai; ejxh`lqen eujqu;" ai|ma kai; u{dwr. 35kai; oJ eJwrakw;" memartuvrhken, kai; ajlhqinh; aujtou` ejstin hJ marturiva, kai; ejkei`no" oi\den o{ti ajlhqh` levgei, i{na kai; uJmei`" pisteuvshte. 36ejgevneto ga;r tau`ta i{na hJ grafh; plhrwqh`:/ ojstou`n ouj

suntribhvsetai aujtou`. 37kai; pavlin eJtevra grafh; levgei: o[yontai eij" o}n ejxekevnthsan. 38 Meta; de; tau`ta hjrwvthsen to;n Pila`ton Ij wsh;f »oJ¼ ajpo; A J rimaqaiva", w]n maqhth;" tou` Ij hsou` kekrummevno" de; dia; to;n fovbon tw`n Ij oudaivwn, i{na a[rh/ to; sw`ma tou` Ij hsou`: kai; ejpevtreyen oJ Pila`to". h\lqen ou\n kai; h\ren to; sw`ma aujtou`. 39h\lqen de; kai; Nikovdhmo", oJ ejlqw;n pro;" aujto;n nukto;" to; prw`ton, fevrwn mivgma smuvrnh" kai; ajlovh" wJ" livtra" eJkatovn. 40e[labon ou\n to; sw`ma tou` Ij hsou` kai; e[dhsan aujto; ojqonivoi" meta; tw`n ajrwmavtwn, kaqw;" e[qo" ejsti;n toi`" Ij oudaivoi" ejntafiavzein. 41h\n de; ejn tw`/ tovpw/ o{pou ejstaurwvqh kh`po", kai; ejn tw`/ khvpw/ mnhmei`on kaino;n ejn w|/ oujdevpw oujdei;" h\n teqeimevno": 42ejkei` ou\n dia; th;n paraskeuh;n tw`n Ij oudaivwn, o{ti ejggu;" h\n to; mnhmei`on, e[qhkan to;n Ij hsou`n. 20 Th`/ de; mia`/ tw`n sabbavtwn Mariva hJ Magdalhnh; e[rcetai prwi;Ÿ skotiva" e[ti ou[sh" eij" to; mnhmei`on kai; blevpei to;n livqon hjrmevnon ejk tou` mnhmeivou. 2trevcei ou\n kai; e[rcetai pro;" Sivmwna Pevtron kai; pro;" to;n a[llon maqhth;n o}n ejfivlei oJ Ij hsou`" kai; levgei aujtoi`": h\ran to;n kuvrion ejk tou` mnhmeivou kai; oujk oi[damen pou` e[qhkan aujtovn. 3 E j xh`lqen ou\n oJ Pevtro" kai; oJ a[llo" maqhth;" kai; h[rconto eij" to; mnhmei`on. 4e[trecon de; oiJ duvo oJmou`: kai; oJ a[llo" maqhth;" proevdramen tavcion tou` Pevtrou kai; h\lqen prw`to" eij" to; mnhmei`on, 5 kai; parakuvya" blevpei keivmena ta; ojqovnia, ouj mevntoi eijsh`lqen. 6 e[rcetai ou\n kai; Sivmwn Pevtro" ajkolouqw`n aujtw`/ kai; eijsh`lqen eij" to; mnhmei`on, kai; qewrei` ta; ojqovnia keivmena, 7kai; to; soudavrion, o} h\n ejpi; th`" kefalh`" aujtou`, ouj meta; tw`n ojqonivwn keivmenon ajlla; cwri;" ejntetuligmevnon eij" e{na tovpon. 8tovte ou\n eijsh`lqen kai; oJ a[llo" maqhth;" oJ ejlqw;n prw`to" eij" to; mnhmei`on kai; ei\den kai; ejpivsteusen: 9oujdevpw ga;r h[d/ eisan th;n grafh;n o{ti dei` aujto;n ejk nekrw`n ajnasth`nai. 10ajph`lqon ou\n pavlin pro;" aujtou;" oiJ maqhtaiv. 11 Mariva de; eiJsthvkei pro;" tw`/ mnhmeivw/ e[xw klaivousa. wJ" ou\n e[klaien, parevkuyen eij" to; mnhmei`on 12kai; qewrei` duvo ajggevlou" ejn leukoi`" kaqezomevnou", e{na pro;" th`/ kefalh`/ kai; e{na pro;" toi`" posivn, o{pou e[keito to; sw`ma tou` Ij hsou`. 13kai; levgousin aujth`/ ejkei`noi: guvnai, tiv klaivei"É levgei aujtoi`" o{ti h\ran to;n kuvrion mou, kai; oujk oi\da pou` e[qhkan aujtovn. 14tau`ta eijpou`sa ejstravfh eij" ta; ojpivsw kai; qewrei` to;n Ij hsou`n eJstw`ta kai; oujk h[d/ ei o{ti Ij hsou`"

ejstin. 15levgei aujth`/ Ij hsou`": guvnai, tiv klaivei"É tivna zhtei`"É ejkeivnh dokou`sa o{ti oJ khpourov" ejstin levgei aujtw`:/ kuvrie, eij su; ejbavstasa" aujtovn, eijpev moi pou` e[qhka" aujtovn, kagw; aujto;n ajrw`. 16 levgei aujth`/ Ij hsou`": Mariavm. strafei`sa ejkeivnh levgei aujtw`/ E J brai>stiv: rjabbouni( o} levgetai didavskale). 17levgei aujth`/ Ij hsou`": mhv mou a{ptou, ou[pw ga;r ajnabevbhka pro;" to;n patevra: poreuvou de; pro;" tou;" ajdelfouv" mou kai; eijpe; aujtoi`": ajnabaivnw pro;" to;n patevra mou kai; patevra uJmw`n kai; qeovn mou kai; qeo;n uJmw`n. 18e[rcetai Maria;m hJ Magdalhnh; ajggevllousa toi`" maqhtai`" o{ti eJwrv aka to;n kuvrion, kai; tau`ta ei\pen aujth`./ 19 Ou[sh" ou\n ojyiva" th`/ hJmevra/ ejkeivnh/ th`/ mia`/ sabbavtwn kai; tw`n qurw`n kekleismevnwn o{pou h\san oiJ maqhtai; dia; to;n fovbon tw`n Ij oudaivwn, h\lqen oJ jIhsou`" kai; e[sth eij" to; mevson kai; levgei aujtoi`": eijrhvnh uJmi`n. 20kai; tou`to eijpw;n e[deixen ta;" cei`ra" kai; th;n pleura;n aujtoi`". ejcavrhsan ou\n oiJ maqhtai; ijdovnte" to;n kuvrion. 21ei\pen ou\n aujtoi`" »oJ Ij hsou`"¼ pavlin: eijrhvnh uJmi`n: kaqw;" ajpevstalken me oJ pathvr, kagw; pevmpw uJma`". 22kai; tou`to eijpw;n ejnefuvshsen kai; levgei aujtoi`": lavbete pneu`ma a{gion: 23a[n tinwn ajfh`te ta;" aJmartiva" ajfevwntai aujtoi`", a[n tinwn krath`te kekravthntai. 24 Qwma`" de; ei|" ejk tw`n dwvdeka, oJ legovmeno" Divdumo", oujk h\n metÆ aujtw`n o{te h\lqen Ij hsou`". 25e[legon ou\n aujtw`/ oiJ a[lloi maqhtaiv: eJwravkamen to;n kuvrion. oJ de; ei\pen aujtoi`": eja;n mh; i[dw ejn tai`" cersi;n aujtou` to;n tuvpon tw`n h{lwn kai; bavlw to;n davktulon mou eij" to;n tuvpon tw`n h{lwn kai; bavlw mou th;n cei`ra eij" th;n pleura;n aujtou`, ouj mh; pisteuvsw. 26Kai; meqÆ hJmevra" ojktw; pavlin h\san e[sw oiJ maqhtai; aujtou` kai; Qwma`" metÆ aujtw`n. e[rcetai oJ Ij hsou`" tw`n qurw`n kekleismevnwn kai; e[sth eij" to; mevson kai; ei\pen: eijrhvnh uJmi`n. 27 ei\ta levgei tw`/ Qwma`:/ fevre to;n davktulon sou w|de kai; i[de ta;" cei`ra" mou kai; fevre th;n cei`ra sou kai; bavle eij" th;n pleuravn mou, kai; mh; givnou a[pisto" ajlla; pistov". 28ajpekrivqh Qwma`" kai; ei\pen aujtw`:/ oJ kuvrio" mou kai; oJ qeov" mou. 29levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": o{ti eJwrv aka" me pepivsteuka"É makavrioi oiJ mh; ijdovnte" kai; pisteuvsante". 30 Polla; me;n ou\n kai; a[lla shmei`a ejpoivhsen oJ Ij hsou`" ejnwvpion tw`n maqhtw`n »aujtou`¼, a} oujk e[stin gegrammevna ejn tw`/ biblivw/ touvtw/: 31 tau`ta de; gevgraptai i{na pisteuvshte o{ti Ij hsou`" ejstin oJ

cristo;" oJ uiJo" ; tou` qeou`, kai; i{na pisteuvonte" zwh;n e[chte ejn tw`/ ojnovmati aujtou`. 21 Meta; tau`ta ejfanevrwsen eJauto;n pavlin oJ Ij hsou`" toi`" maqhtai`" ejpi; th`" qalavssh" th`" Tiberiavdo": ejfanevrwsen de; ou{tw". 2h\san oJmou` Sivmwn Pevtro" kai; Qwma`" oJ legovmeno" Divdumo" kai; Naqanah;l oJ ajpo; Kana; th`" Galilaiva" kai; oiJ tou` Zebedaivou kai; a[lloi ejk tw`n maqhtw`n aujtou` duvo. 3levgei aujtoi`" Sivmwn Pevtro": uJpavgw aJlieuvein. levgousin aujtw`:/ ejrcovmeqa kai; hJmei`" su;n soiv. ejxh`lqon kai; ejnevbhsan eij" to; ploi`on, kai; ejn ejkeivnh/ th`/ nukti; ejpivasan oujdevn. 4prwiva Ÿ " de; h[dh genomevnh" e[sth jIhsou`" eij" to;n aijgialovn, ouj mevntoi h[d/ eisan oiJ maqhtai; o{ti Ij hsou`" ejstin. 5levgei ou\n aujtoi`" »oJ¼ Ij hsou`": paidiva, mhv ti prosfavgion e[ceteÉ ajpekrivqhsan aujtw`:/ ou[. 6oJ de; ei\pen aujtoi`": bavlete eij" ta; dexia; mevrh tou` ploivou to; divktuon, kai; euJrhvsete. e[balon ou\n, kai; oujkevti aujto; eJlkuvsai i[scuon ajpo; tou` plhvqou" tw`n ijcquvwn. 7levgei ou\n oJ maqhth;" ejkei`no" o}n hjgavpa oJ jIhsou`" tw`/ Pevtrw/: oJ kuvrio" ejstin. Sivmwn ou\n Pevtro" ajkouvsa" o{ti oJ kuvrio" ejstin to;n ejpenduvthn diezwvsato, h\n ga;r gumnov", kai; e[balen eJauto;n eij" th;n qavlassan, 8 oiJ de; a[lloi maqhtai; tw`/ ploiarivw/ h\lqon, ouj ga;r h\san makra;n ajpo; th`" gh`" ajlla; wJ" ajpo; phcw`n diakosivwn, suvronte" to; divktuon tw`n ijcquvwn. 9wJ" ou\n ajpevbhsan eij" th;n gh`n blevpousin ajnqrakia;n keimevnhn kai; ojyavrion ejpikeivmenon kai; a[rton. 10levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": ejnevgkate ajpo; tw`n ojyarivwn w|n ejpiavsate nu`n. 11ajnevbh ou\n Sivmwn Pevtro" kai; ei{lkusen to; divktuon eij" th;n gh`n mesto;n ijcquvwn megavlwn eJkato;n penthvkonta triw`n: kai; tosouvtwn o[ntwn oujk ejscivsqh to; divktuon. 12levgei aujtoi`" oJ Ij hsou`": deu`te ajristhvsate. oujdei;" de; ejtovlma tw`n maqhtw`n ejxetavsai aujtovn: su; tiv" ei\É eijdovte" o{ti oJ kuvrio" ejstin. 13e[rcetai Ij hsou`" kai; lambavnei to;n a[rton kai; divdwsin aujtoi`", kai; to; ojyavrion oJmoivw". 14tou`to h[dh trivton ejfanerwvqh Ij hsou`" toi`" maqhtai`" ejgerqei;" ejk nekrw`n. 15 {Ote ou\n hjrivsthsan levgei tw`/ Sivmwni Pevtrw/ oJ Ij hsou`": Sivmwn Ij wavnnou, ajgapa`/" me plevon touvtwnÉ levgei aujtw`:/ nai; kuvrie, su; oi\da" o{ti filw` se. levgei aujtw`:/ bovske ta; ajrniva mou. 16levgei aujtw`/ pavlin deuvteron: Sivmwn Ij wavnnou, ajgapa`" / meÉ levgei aujtw`:/ nai; kuvrie, su; oi\da" o{ti filw` se. levgei aujtw`:/ poivmaine ta; provbata mou. 17levgei aujtw`/ to; trivton: Sivmwn Ij wavnnou, filei`" meÉ ejluphvqh oJ Pevtro" o{ti

ei\pen aujtw`/ to; trivton: filei`" meÉ kai; levgei aujtw`:/ kuvrie, pavnta su; oi\da", su; ginwvskei" o{ti filw` se. levgei aujtw`/ »oJ Ij hsou`"¼: bovske ta; provbata mou. 18ajmh;n ajmh;n levgw soi, o{te h\" newvtero", ejzwvnnue" seauto;n kai; periepavtei" o{pou h[qele": o{tan de; ghravsh/", ejktenei`" ta;" cei`ra" sou, kai; a[llo" se zwvsei kai; oi[sei o{pou ouj qevlei". 19 tou`to de; ei\pen shmaivnwn poivw/ qanavtw/ doxavsei to;n qeovn. kai; tou`to eijpw;n levgei aujtw`:/ ajkolouvqei moi. 20 E j pistrafei;" oJ Pevtro" blevpei to;n maqhth;n o}n hjgavpa oJ Ij hsou`" ajkolouqou`nta, o}" kai; ajnevpesen ejn tw`/ deivpnw/ ejpi; to; sth`qo" aujtou` kai; ei\pen: kuvrie, tiv" ejstin oJ paradidouv" seÉ 21tou`ton ou\n ijdw;n oJ Pevtro" levgei tw`/ Ij hsou`: kuvrie, ou|to" de; tivÉ 22levgei aujtw`/ oJ Ij hsou`": eja;n aujto;n qevlw mevnein e{w" e[rcomai, tiv pro;" sevÉ suv moi ajkolouvqei. 23ejxh`lqen ou\n ou|to" oJ lovgo" eij" tou;" ajdelfou;" o{ti oJ maqhth;" ejkei`no" oujk ajpoqnhvs / kei: oujk ei\pen de; aujtw`/ oJ Ij hsou`" o{ti oujk ajpoqnhvs / kei ajllÆ: eja;n aujto;n qevlw mevnein e{w" e[rcomai »,tiv pro;" sev¼É 24 Ou|to" ejstin oJ maqhth;" oJ marturw`n peri; touvtwn kai; oJ gravya" tau`ta, kai; oi[damen o{ti ajlhqh;" aujtou` hJ marturiva ejstivn. 25 E [ stin de; kai; a[lla polla; a} ejpoivhsen oJ Ij hsou`", a{tina eja;n gravfhtai kaqÆ e{n, oujdÆ aujto;n oi\mai to;n kovsmon cwrh`sai ta; grafovmena bibliva.

PRAXEIS APOSTOLWN 1 To;n me;n prw`ton lovgon ejpoihsavmhn peri; pavntwn, w\ Qeovfile, w|n h[rxato oJ Ij hsou`" poiei`n te kai; didavskein, 2a[cri h|" hJmevra" ejnteilavmeno" toi`" ajpostovloi" dia; pneuvmato" aJgivou ou}" ejxelevxato ajnelhvmfqh. 3oi|" kai; parevsthsen eJauto;n zw`nta meta; to; paqei`n aujto;n ejn polloi`" tekmhrivoi", diÆ hJmerw`n tesseravkonta ojptanovmeno" aujtoi`" kai; levgwn ta; peri; th`" basileiva" tou` qeou`: 4 kai; sunalizovmeno" parhvggeilen aujtoi`" ajpo; IJ erosoluvmwn mh; cwrivzesqai ajlla; perimevnein th;n ejpaggelivan tou` patro;" h}n hjkouvsate mou, 5o{ti Ij wavnnh" me;n ejbavptisen u{dati, uJmei`" de; ejn pneuvmati baptisqhvsesqe aJgivw/ ouj meta; polla;" tauvta" hJmevra". 6 OiJ me;n ou\n sunelqovnte" hjrwvtwn aujto;n levgonte": kuvrie, eij ejn tw`/ crovnw/ touvtw/ ajpokaqistavnei" th;n basileivan tw`/ Ij srahvlÉ 7ei\pen de; pro;" aujtouv": oujc uJmw`n ejstin gnw`nai crovnou" h] kairou;" ou}" oJ path;r e[qeto ejn th`/ ijdiva/ ejxousiva,/ 8ajlla; lhvmyesqe duvnamin ejpelqovnto" tou` aJgivou pneuvmato" ejfÆ uJma`" kai; e[sesqe mou mavrture" e[n te Ij erousalh;m kai; »ejn¼ pavsh/ th`/ Ij oudaiva/ kai; Samareiva/ kai; e{w" ejscavtou th`" gh`". 9Kai; tau`ta eijpw;n blepovntwn aujtw`n ejphvrqh kai; nefevlh uJpevlaben aujto;n ajpo; tw`n ojfqalmw`n aujtw`n. 10kai; wJ" ajtenivzonte" h\san eij" to;n oujrano;n poreuomevnou aujtou`, kai; ijdou; a[ndre" duvo pareisthvkeisan aujtoi`" ejn ejsqhvsesi leukai`", 11oi} kai; ei\pan: a[ndre" Galilai`oi, tiv eJsthvkate ejmblevponte" eij" to;n oujranovnÉ ou|to" oJ Ij hsou`" oJ ajnalhmfqei;" ajfÆ uJmw`n eij" to;n oujrano;n ou{tw" ejleuvsetai o}n trovpon ejqeavsasqe aujto;n poreuovmenon eij" to;n oujranovn. 12 Tovte uJpevstreyan eij" Ij erousalh;m ajpo; o[rou" tou` kaloumevnou E j laiw`no", o{ ejstin ejggu;" jIerousalh;m sabbavtou e[con oJdovn. 13kai; o{te eijsh`lqon, eij" to; uJperw`o/ n ajnevbhsan ou| h\san katamevnonte", o{ te Pevtro" kai; Ij wavnnh" kai; Ij avkwbo" kai; A j ndreva", Fivlippo" kai; Qwma`", Barqolomai`o" kai; Maqqai`o", Ij avkwbo" A J lfaivou kai; 14 Sivmwn oJ zhlwth;" kai; Ij ouvda" Ij akwvbou. ou|toi pavnte" h\san proskarterou`nte" oJmoqumado;n th`/ proseuch`/ su;n gunaixi;n kai; Maria;m th`/ mhtri; tou` jIhsou` kai; toi`" ajdelfoi`" aujtou`. 15 Kai; ejn tai`" hJmevrai" tauvtai" ajnasta;" Pevtro" ejn mevsw/ tw`n ajdelfw`n ei\pen: h\n te o[clo" ojnomavtwn ejpi; to; aujto; wJsei; eJkato;n ei[kosi: 16a[ndre" ajdelfoiv, e[dei plhrwqh`nai th;n grafh;n h}n proei`pen

to; pneu`ma to; a{gion dia; stovmato" Daui;d peri; Ij ouvda tou` genomevnou oJdhgou` toi`" sullabou`sin Ij hsou`n, 17o{ti kathriqmhmevno" h\n ejn hJmi`n kai; e[lacen to;n klh`ron th`" diakoniva" tauvth". 18ou|to" me;n ou\n ejkthvsato cwrivon ejk misqou` th`" ajdikiva" kai; prhnh;" genovmeno" ejlavkhsen mevso" kai; ejxecuvqh pavnta ta; splavgcna aujtou`: 19kai; gnwsto;n ejgevneto pa`si toi`" katoikou`sin Ij erousalhvm, w{ste klhqh`nai to; cwrivon ejkei`no th`/ ijdiva/ dialevktw/ aujtw`n A J keldamavc, tou`tÆ e[stin cwrivon ai{mato". 20gevgraptai ga;r ejn bivblw/ yalmw`n: genhqhvtw hJ e[pauli" aujtou` e[rhmo" kai; mh; e[stw oJ katoikw`n ejn aujth`/, kaiv: th;n ejpiskoph;n aujtou` labevtw e{tero". 21dei` ou\n tw`n sunelqovntwn hJmi`n ajndrw`n ejn panti; crovnw/ w|/ eijsh`lqen kai; ejxh`lqen ejfÆ hJma`" oJ kuvrio" Ij hsou`", 22ajrxavmeno" ajpo; tou` baptivsmato" Ij wavnnou e{w" th`" hJmevra" h|" ajnelhvmfqh ajfÆ hJmw`n, mavrtura th`" ajnastavsew" aujtou` su;n hJmi`n genevsqai e{na touvtwn. 23Kai; e[sthsan duvo, Ij wsh;f to;n kalouvmenon Barsabba`n o}" ejpeklhvqh Ij ou`sto", kai; Maqqivan. 24kai; proseuxavmenoi ei\pan: su; kuvrie kardiognw`sta pavntwn, ajnavdeixon o}n ejxelevxw ejk touvtwn tw`n duvo e{na 25labei`n to;n tovpon th`" diakoniva" tauvth" kai; ajpostolh`" ajfÆ h|" parevbh Ij ouvda" poreuqh`nai eij" to;n tovpon to;n i[dion. 26kai; e[dwkan klhvrou" aujtoi`" kai; e[pesen oJ klh`ro" ejpi; Maqqivan kai; sugkateyhfivsqh meta; tw`n e{ndeka ajpostovlwn. 2 Kai; ejn tw`/ sumplhrou`sqai th;n hJmevran th`" penthkosth`" h\san pavnte" oJmou` ejpi; to; aujtov. 2kai; ejgevneto a[fnw ejk tou` oujranou` h\co" w{sper feromevnh" pnoh`" biaiva" kai; ejplhvrwsen o{lon to;n oi\kon ou| h\san kaqhvmenoi 3kai; w[fqhsan aujtoi`" diamerizovmenai glw`ssai wJsei; puro;" kai; ejkavqisen ejfÆ e{na e{kaston aujtw`n, 4kai; ejplhvsqhsan pavnte" pneuvmato" aJgivou kai; h[rxanto lalei`n eJtevrai" glwvssai" kaqw;" to; pneu`ma ejdivdou ajpofqevggesqai aujtoi`". 5 \Hsan de; eij" Ij erousalh;m katoikou`nte" Ij oudai`oi, a[ndre" eujlabei`" ajpo; panto;" e[qnou" tw`n uJpo; to;n oujranovn. 6genomevnh" de; th`" fwnh`" tauvth" sunh`lqen to; plh`qo" kai; sunecuvqh, o{ti h[kouon ei|" e{kasto" th`/ ijdiva/ dialevktw/ lalouvntwn aujtw`n. 7ejxivstanto de; kai; ejqauvmazon levgonte": oujc ijdou; a{pante" ou|toi eijsin oiJ lalou`nte"

Galilai`oiÉ 8kai; pw`" hJmei`" ajkouvomen e{kasto" th`/ ijdiva/ dialevktw/ hJmw`n ejn h|/ ejgennhvqhmenÉ 9Pavrqoi kai; Mh`doi kai; E j lami`tai kai; oiJ katoikou`nte" th;n Mesopotamivan, Ij oudaivan te kai; Kappadokivan, Povnton kai; th;n A j sivan, 10Frugivan te kai; Pamfulivan, Ai[gupton kai; ta; mevrh th`" Libuvh" th`" kata; Kurhvnhn, kai; oiJ ejpidhmou`nte" R J wmai`oi, 11 Ij oudai`oi te kai; proshvlutoi, Krh`te" kai; A [ rabe", ajkouvomen lalouvntwn aujtw`n tai`" hJmetevrai" glwvssai" ta; megalei`a tou` qeou`. 12ejxivstanto de; pavnte" kai; dihpovroun, a[llo" pro;" a[llon levgonte": tiv qevlei tou`to ei\naiÉ 13e{teroi de; diacleuavzonte" e[legon o{ti gleuvkou" memestwmevnoi eijsivn. 14 Staqei;" de; oJ Pevtro" su;n toi`" e{ndeka ejph`ren th;n fwnh;n aujtou` kai; ajpefqevgxato aujtoi`", a[ndre" Ij oudai`oi kai; oiJ katoikou`nte" Ij erousalh;m pavnte", tou`to uJmi`n gnwsto;n e[stw kai; ejnwtivsasqe ta; rJhm v ata mou. 15ouj ga;r wJ" uJmei`" uJpolambavnete ou|toi mequvousin, e[stin ga;r w{ra trivth th`" hJmevra", 16ajlla; tou`to ejstin to; eijrhmevnon dia; tou` profhvtou jIwhvl: 17 kai; e[stai ejn tai`" ejscavtai" hJmevrai", levgei oJ qeov", ejkcew` ajpo; tou` pneuvmato" mou ejpi; pa`san savrka, kai; profhteuvsousin oiJ uiJoi; uJmw`n kai; aiJ qugatevre" uJmw`n kai; oiJ neanivskoi uJmw`n oJravsei" o[yontai kai; oiJ presbuvteroi uJmw`n ejnupnivoi" ejnupniasqhvsontai: 18 kaiv ge ejpi; tou;" douvlou" mou kai; ejpi; ta;" douvla" mou ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" ejkcew` ajpo; tou` pneuvmato" mou, kai; profhteuvsousin. 19 kai; dwvsw tevrata ejn tw`/ oujranw`/ a[nw kai; shmei`a ejpi; th`" gh`" kavtw, ai|ma kai; pu`r kai; ajtmivda kapnou`. 20 oJ h{lio" metastrafhvsetai eij" skovto" kai; hJ selhvnh eij" ai|ma, pri;n ejlqei`n hJmevran kurivou th;n megavlhn kai; ejpifanh`. 21 kai; e[stai pa`" o}" a]n ejpikalevshtai to; o[noma kurivou swqhvsetai.

22

A [ ndre" Ij srahli`tai, ajkouvsate tou;" lovgou" touvtou": Ij hsou`n to;n Nazwrai`on, a[ndra ajpodedeigmevnon ajpo; tou` qeou` eij" uJma`" dunavmesi kai; tevrasi kai; shmeivoi" oi|" ejpoivhsen diÆ aujtou` oJ qeo;" ejn mevsw/ uJmw`n kaqw;" aujtoi; oi[date, 23tou`ton th`/ wJrismevnh/ boulh`/ kai; prognwvsei tou` qeou` e[kdoton dia; ceiro;" ajnovmwn prosphvxante" ajneivlate, 24o}n oJ qeo;" ajnevsthsen luvsa" ta;" wjdi`na" tou` qanavtou, kaqovti oujk h\n dunato;n kratei`sqai aujto;n uJpÆ aujtou`. 25Daui;d ga;r levgei eij" aujtovn: proorwvmhn to;n kuvrion ejnwvpion mou dia; pantov", o{ti ejk dexiw`n mouv ejstin i{na mh; saleuqw`. 26 dia; tou`to hjufravnqh hJ kardiva mou kai; hjgalliavsato hJ glw`ssa mou, e[ti de; kai; hJ savrx mou kataskhnwvsei ejpÆ ejlpivdi, 27 o{ti oujk ejgkataleivyei" th;n yuchvn mou eij" a{/dhn oujde; dwvsei" to;n o{sion sou ijdei`n diafqoravn. 28 ejgnwvrisa" moi oJdou;" zwh`", plhrwvsei" me eujfrosuvnh" meta; tou` proswvpou sou. 29 A [ ndre" ajdelfoiv, ejxo;n eijpei`n meta; parrhsiva" pro;" uJma`" peri; tou` patriavrcou Daui;d o{ti kai; ejteleuvthsen kai; ejtavfh, kai; to; mnh`ma aujtou` e[stin ejn hJmi`n a[cri th`" hJmevra" tauvth". 30profhvth" ou\n uJpavrcwn kai; eijdw;" o{ti o{rkw/ w[mosen aujtw`/ oJ qeo;" ejk karpou` th`" ojsfuvo" aujtou` kaqivsai ejpi; to;n qrovnon aujtou`, 31proidw;n ejlavlhsen peri; th`" ajnastavsew" tou` Cristou` o{ti ou[te ejgkateleivfqh eij" a{d / hn ou[te hJ sa;rx aujtou` ei\den diafqoravn. 32 tou`ton to;n Ij hsou`n ajnevsthsen oJ qeov", ou| pavnte" hJmei`" ejsmen mavrture": 33th`/ dexia`/ ou\n tou` qeou` uJywqeiv", thvn te ejpaggelivan tou` pneuvmato" tou` aJgivou labw;n para; tou` patrov", ejxevceen tou`to o} uJmei`" »kai;¼ blevpete kai; ajkouvete. 34ouj ga;r Daui;d ajnevbh eij" tou;" oujranouv", levgei de; aujtov": ei\pen »oJ¼ kuvrio" tw`/ kurivw/ mou: kavqou ejk dexiw`n mou, 35 e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpopovdion tw`n podw`n sou.

36

ajsfalw`" ou\n ginwskevtw pa`" oi\ko" Ij srah;l o{ti kai; kuvrion aujto;n kai; cristo;n ejpoivhsen oJ qeov", tou`ton to;n Ij hsou`n o}n uJmei`" ejstaurwvsate. 37 A j kouvsante" de; katenuvghsan th;n kardivan ei\pon te pro;" to;n Pevtron kai; tou;" loipou;" ajpostovlou": tiv poihvswmen, a[ndre" ajdelfoivÉ 38Pevtro" de; pro;" aujtouv": metanohvsate, »fhsivn,¼ kai; baptisqhvtw e{kasto" uJmw`n ejpi; tw`/ ojnovmati jIhsou` Cristou` eij" a[fesin tw`n aJmartiw`n uJmw`n kai; lhvmyesqe th;n dwrea;n tou` aJgivou pneuvmato". 39uJmi`n gavr ejstin hJ ejpaggeliva kai; toi`" tevknoi" uJmw`n kai; pa`sin toi`" eij" makravn, o{sou" a]n proskalevshtai kuvrio" oJ qeo;" hJmw`n. 40eJtevroi" te lovgoi" pleivosin diemartuvrato kai; parekavlei aujtou;" levgwn: swvqhte ajpo; th`" genea`" th`" skolia`" tauvth". 41oiJ me;n ou\n ajpodexavmenoi to;n lovgon aujtou` ejbaptivsqhsan kai; prosetevqhsan ejn th`/ hJmevra/ ejkeivnh/ yucai; wJsei; triscivliai. 42 \Hsan de; proskarterou`nte" th`/ didach`/ tw`n ajpostovlwn kai; th`/ koinwniva/ th`/ klavsei tou` a[rtou kai; tai`" proseucai`". 43 ejgivneto de; pavsh/ yuch`/ fovbo", pollav te tevrata kai; shmei`a dia; tw`n ajpostovlwn ejgivneto. 44pavnte" de; oiJ pisteuvonte" h\san ejpi; to; aujto; kai; ei\con a{panta koina; 45kai; ta; kthvmata kai; ta;" uJpavrxei" ejpivpraskon kai; diemevrizon aujta; pa`sin kaqovti a[n ti" creivan ei\cen: 46 kaqÆ hJmevran te proskarterou`nte" oJmoqumado;n ejn tw`/ iJerw`,/ klw`nte" te katÆ oi\kon a[rton, metelavmbanon trofh`" ejn ajgalliavsei kai; ajfelovthti kardiva" 47aijnou`nte" to;n qeo;n kai; e[conte" cavrin pro;" o{lon to;n laovn. oJ de; kuvrio" prosetivqei tou;" sw/zomevnou" kaqÆ hJmevran ejpi; to; aujtov. 3 Pevtro" de; kai; Ij wavnnh" ajnevbainon eij" to; iJero;n ejpi; th;n w{ran th`" proseuch`" th;n ejnavthn. 2kaiv ti" ajnh;r cwlo;" ejk koiliva" mhtro;" aujtou` uJpavrcwn ejbastavzeto, o}n ejtivqoun kaqÆ hJmevran pro;" th;n quvran tou` iJerou` th;n legomevnhn JWraivan tou` aijtei`n ejlehmosuvnhn para; tw`n eijsporeuomevnwn eij" to; iJerovn: 3o}" ijdw;n Pevtron kai; Ij wavnnhn mevllonta" eijsievnai eij" to; iJerovn, hjrwvta ejlehmosuvnhn labei`n. 4ajtenivsa" de; Pevtro" eij" aujto;n su;n tw`/ Ij wavnnh/ ei\pen: blevyon eij" hJma`". 5oJ de; ejpei`cen aujtoi`" prosdokw`n ti parÆ aujtw`n labei`n. 6ei\pen de; Pevtro": ajrguvrion kai; crusivon oujc uJpavrcei moi, o} de; e[cw tou`to soi divdwmi: ejn tw`/ ojnovmati Ij hsou` Cristou` tou` Nazwraivou »e[geire kai;¼ peripavtei. 7kai; piavsa" aujto;n th`" dexia`"

ceiro;" h[geiren aujtovn: paracrh`ma de; ejsterewvqhsan aiJ bavsei" aujtou` kai; ta; sfudrav, 8kai; ejxallovmeno" e[sth kai; periepavtei kai; eijsh`lqen su;n aujtoi`" eij" to; iJero;n peripatw`n kai; aJllovmeno" kai; aijnw`n to;n qeovn. 9kai; ei\den pa`" oJ lao;" aujto;n peripatou`nta kai; aijnou`nta to;n qeovn: 10ejpegivnwskon de; aujto;n o{ti aujto;" h\n oJ pro;" th;n ejlehmosuvnhn kaqhvmeno" ejpi; th`/ wJraiva/ puvlh/ tou` iJerou` kai; ejplhvsqhsan qavmbou" kai; ejkstavsew" ejpi; tw`/ sumbebhkovti aujtw`./ 11 Kratou`nto" de; aujtou` to;n Pevtron kai; to;n Ij wavnnhn sunevdramen pa`" oJ lao;" pro;" aujtou;" ejpi; th`/ stoa`/ th`/ kaloumevnh/ Solomw`nto" e[kqamboi. 12ijdw;n de; oJ Pevtro" ajpekrivnato pro;" to;n laovn: a[ndre" Ij srahli`tai, tiv qaumavzete ejpi; touvtw/ h] hJmi`n tiv ajtenivzete wJ" ijdiva/ dunavmei h] eujsebeiva/ pepoihkovsin tou` peripatei`n aujtovnÉ 13oJ qeo;" jAbraa;m kai; »oJ qeo;"¼ jIsaa;k kai; »oJ qeo;"¼ jIakwvb, oJ qeo;" tw`n patevrwn hJmw`n, ejdovxasen to;n pai`da aujtou` Ij hsou`n o}n uJmei`" me;n paredwvkate kai; hjrnhvsasqe kata; provswpon Pilavtou, krivnanto" ejkeivnou ajpoluvein: 14uJmei`" de; to;n a{gion kai; divkaion hjrnhvsasqe kai; hj/thvsasqe a[ndra foneva carisqh`nai uJmi`n, 15to;n de; ajrchgo;n th`" zwh`" ajpekteivnate o}n oJ qeo;" h[geiren ejk nekrw`n, ou| hJmei`" mavrture" ejsmen. 16kai; ejpi; th`/ pivstei tou` ojnovmato" aujtou` tou`ton o}n qewrei`te kai; oi[date, ejsterevwsen to; o[noma aujtou`, kai; hJ pivsti" hJ diÆ aujtou` e[dwken aujtw`/ th;n oJloklhrivan tauvthn ajpevnanti pavntwn uJmw`n. 17Kai; nu`n, ajdelfoiv, oi\da o{ti kata; a[gnoian ejpravxate w{sper kai; oiJ a[rconte" uJmw`n: 18oJ de; qeov", a} prokathvggeilen dia; stovmato" pavntwn tw`n profhtw`n paqei`n to;n cristo;n aujtou`, ejplhvrwsen ou{tw". 19metanohvsate ou\n kai; ejpistrevyate eij" to; ejxaleifqh`nai uJmw`n ta;" aJmartiva", 20o{pw" a]n e[lqwsin kairoi; ajnayuvxew" ajpo; proswvpou tou` kurivou kai; ajposteivlh/ to;n prokeceirismevnon uJmi`n cristovn Ij hsou`n, 21o}n dei` oujrano;n me;n devxasqai a[cri crovnwn ajpokatastavsew" pavntwn w|n ejlavlhsen oJ qeo;" dia; stovmato" tw`n aJgivwn ajpÆ aijw`no" aujtou` profhtw`n. 22Mwu>sh`" me;n ei\pen o{ti profhvthn uJmi`n ajnasthvsei kuvrio" oJ qeo;" uJmw`n ejk tw`n ajdelfw`n uJmw`n wJ" ejmev: aujtou` ajkouvsesqe kata; pavnta o{sa a]n lalhvsh/ pro;" uJma`". 23e[stai de; pa`sa yuch; h{ti" eja;n mh; ajkouvsh/ tou` profhvtou ejkeivnou ejxoleqreuqhvsetai ejk tou` laou`. 24kai; pavnte" de; oiJ profh`tai ajpo; Samouh;l kai; tw`n kaqexh`" o{soi ejlavlhsan kai; kathvggeilan ta;" hJmevra" tauvta". 25uJmei`" ejste oiJ uiJoi; tw`n

profhtw`n kai; th`" diaqhvkh" h|" dievqeto oJ qeo;" pro;" tou;" patevra" uJmw`n levgwn pro;" A j braavm: kai; ejn tw`/ spevrmati sou ejneuloghqhvsontai pa`sai aiJ patriai; th`" gh`". 26uJmi`n prw`ton ajnasthvsa" oJ qeo;" to;n pai`da aujtou` ajpevsteilen aujto;n eujlogou`nta uJma`" ejn tw`/ ajpostrevfein e{kaston ajpo; tw`n ponhriw`n uJmw`n. 4 Lalouvntwn de; aujtw`n pro;" to;n lao;n ejpevsthsan aujtoi`" oiJ iJerei`" kai; oJ strathgo;" tou` iJerou` kai; oiJ Saddoukai`oi, 2 diaponouvmenoi dia; to; didavskein aujtou;" to;n lao;n kai; kataggevllein ejn tw`/ jIhsou` th;n ajnavstasin th;n ejk nekrw`n, 3kai; ejpevbalon aujtoi`" ta;" cei`ra" kai; e[qento eij" thvrhsin eij" th;n au[rion: h\n ga;r eJspevra h[dh. 4polloi; de; tw`n ajkousavntwn to;n lovgon ejpivsteusan kai; ejgenhvqh »oJ¼ ajriqmo;" tw`n ajndrw`n »wJ"¼ ciliavde" pevnte. 5 E j gevneto de; ejpi; th;n au[rion sunacqh`nai aujtw`n tou;" a[rconta" kai; tou;" presbutevrou" kai; tou;" grammatei`" ejn Ij erousalhvm, 6kai; A { nna" oJ ajrciereu;" kai; Kai>avfa" kai; Ij wavnnh" kai; A j levxandro" 7 kai; o{soi h\san ejk gevnou" ajrcieratikou`, kai; sthvsante" aujtou;" ejn tw`/ mevsw/ ejpunqavnonto: ejn poiva/ dunavmei h] ejn poivw/ ojnovmati ejpoihvsate tou`to uJmei`"É 8Tovte Pevtro" plhsqei;" pneuvmato" aJgivou ei\pen pro;" aujtouv": a[rconte" tou` laou` kai; presbuvteroi, 9eij hJmei`" shvmeron ajnakrinovmeqa ejpi; eujergesiva/ ajnqrwvpou ajsqenou`" ejn tivni ou|to" sevswtai, 10gnwsto;n e[stw pa`sin uJmi`n kai; panti; tw`/ law`/ Ij srah;l o{ti ejn tw`/ ojnovmati jIhsou` Cristou` tou` Nazwraivou o}n uJmei`" ejstaurwvsate, o}n oJ qeo;" h[geiren ejk nekrw`n, ejn touvtw/ ou|to" parevsthken ejnwvpion uJmw`n uJgihv". 11ou|to" ejstin oJ livqo", oJ ejxouqenhqei;" uJfÆ uJmw`n tw`n oijkodovmwn, oJ genovmeno" eij" kefalh;n gwniva". 12 kai; oujk e[stin ejn a[llw/ oujdeni; hJ swthriva, oujde; ga;r o[noma ejstin e{teron uJpo; to;n oujrano;n to; dedomevnon ejn ajnqrwvpoi" ejn w|/ dei` swqh`nai hJma`". 13Qewrou`nte" de; th;n tou` Pevtrou parrhsivan kai; Ij wavnnou kai; katalabovmenoi o{ti a[nqrwpoi ajgravmmatoi eijsin kai; ijdiw`tai, ejqauvmazon ejpegivnwskon te aujtou;" o{ti su;n tw`/ Ij hsou` h\san, 14tovn te a[nqrwpon blevponte" su;n aujtoi`" eJstw`ta to;n teqerapeumevnon oujde;n ei\con ajnteipei`n. 15keleuvsante" de; aujtou;" e[xw tou` sunedrivou ajpelqei`n sunevballon pro;" ajllhvlou" 16levgonte":

tiv poihvswmen toi`" ajnqrwvpoi" touvtoi"É o{ti me;n ga;r gnwsto;n shmei`on gevgonen diÆ aujtw`n pa`sin toi`" katoikou`sin Ij erousalh;m fanero;n kai; ouj dunavmeqa ajrnei`sqai: 17ajllÆ i{na mh; ejpi; plei`on dianemhqh`/ eij" to;n lao;n ajpeilhswvmeqa aujtoi`" mhkevti lalei`n ejpi; tw`/ ojnovmati touvtw/ mhdeni; ajnqrwvpwn. 18Kai; kalevsante" aujtou;" parhvggeilan to; kaqovlou mh; fqevggesqai mhde; didavskein ejpi; tw`/ ojnovmati tou` Ij hsou`. 19oJ de; Pevtro" kai; Ij wavnnh" ajpokriqevnte" ei\pon pro;" aujtouv": eij divkaion ejstin ejnwvpion tou` qeou` uJmw`n ajkouvein ma`llon h] tou` qeou`, krivnate: 20ouj dunavmeqa ga;r hJmei`" a} ei[damen kai; hjkouvsamen mh; lalei`n. 21oiJ de; prosapeilhsavmenoi ajpevlusan aujtouv", mhde;n euJrivskonte" to; pw`" kolavswntai aujtouv", dia; to;n laovn, o{ti pavnte" ejdovxazon to;n qeo;n ejpi; tw`/ gegonovti: 22 ejtw`n ga;r h\n pleiovnwn tesseravkonta oJ a[nqrwpo" ejfÆ o}n gegovnei to; shmei`on tou`to th`" ijas v ew". 23 A j poluqevnte" de; h\lqon pro;" tou;" ijdivou" kai; ajphvggeilan o{sa pro;" aujtou;" oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi ei\pan. 24oiJ de; ajkouvsante" oJmoqumado;n h\ran fwnh;n pro;" to;n qeo;n kai; ei\pan: devspota, su; oJ poihvsa" to;n oujrano;n kai; th;n gh`n kai; th;n qavlassan kai; pavnta ta; ejn aujtoi`", 25oJ tou` patro;" hJmw`n dia; pneuvmato" aJgivou stovmato" Daui;d paidov" sou eijpwvn: iJnativ ejfruvaxan e[qnh kai; laoi; ejmelevthsan kenavÉ 26 parevsthsan oiJ basilei`" th`" gh`" kai; oiJ a[rconte" sunhvcqhsan ejpi; to; aujto; kata; tou` kurivou kai; kata; tou` cristou` aujtou`. 27 sunhvcqhsan ga;r ejpÆ ajlhqeiva" ejn th`/ povlei tauvth/ ejpi; to;n a{gion pai`da sou Ij hsou`n o}n e[crisa", H J rwvd/ h" te kai; Povntio" Pila`to" su;n e[qnesin kai; laoi`" Ij srahvl, 28poih`sai o{sa hJ ceivr sou kai; hJ boulhv »sou¼ prowvrisen genevsqai. 29kai; ta; nu`n, kuvrie, e[pide ejpi; ta;" ajpeila;" aujtw`n kai; do;" toi`" douvloi" sou meta; parrhsiva" pavsh" lalei`n to;n lovgon sou, 30ejn tw`/ th;n cei`ra »sou¼ ejkteivnein se eij" i[asin kai; shmei`a kai; tevrata givnesqai dia; tou` ojnovmato" tou` aJgivou paidov" sou Ij hsou`. 31kai; dehqevntwn aujtw`n ejsaleuvqh oJ tovpo" ejn w|/ h\san sunhgmevnoi, kai; ejplhvsqhsan a{pante" tou` aJgivou pneuvmato" kai; ejlavloun to;n lovgon tou` qeou` meta; parrhsiva". 32 Tou` de; plhvqou" tw`n pisteusavntwn h\n kardiva kai; yuch; miva, kai;

oujde; ei|" ti tw`n uJparcovntwn aujtw`/ e[legen i[dion ei\nai ajllÆ h\n aujtoi`" a{panta koinav. 33kai; dunavmei megavlh/ ajpedivdoun to; martuvrion oiJ ajpovstoloi th`" ajnastavsew" tou` kurivou Ij hsou`, cavri" te megavlh h\n ejpi; pavnta" aujtouv". 34oujde; ga;r ejndehv" ti" h\n ejn aujtoi`": o{soi ga;r kthvtore" cwrivwn h] oijkiw`n uJph`rcon, pwlou`nte" e[feron ta;" tima;" tw`n pipraskomevnwn 35kai; ejtivqoun para; tou;" povda" tw`n ajpostovlwn, diedivdeto de; eJkavstw/ kaqovti a[n ti" creivan ei\cen. 36 Ij wsh;f de; oJ ejpiklhqei;" Barnaba`" ajpo; tw`n ajpostovlwn, o{ ejstin meqermhneuovmenon uiJo" ; paraklhvsew", Leuivth", Kuvprio" tw`/ gevnei, 37 uJpavrconto" aujtw`/ ajgrou` pwlhvsa" h[negken to; crh`ma kai; e[qhken pro;" tou;" povda" tw`n ajpostovlwn. 5 A j nh;r dev ti" A J naniva" ojnovmati su;n sapfivrh/ th`/ gunaiki; aujtou` ejpwvlhsen kth`ma 2kai; ejnosfivsato ajpo; th`" timh`", suneiduivh" kai; th`" gunaikov", kai; ejnevgka" mevro" ti para; tou;" povda" tw`n ajpostovlwn e[qhken. 3ei\pen de; oJ Pevtro": A J naniva, dia; tiv ejplhvrwsen oJ satana`" th;n kardivan sou, yeuvsasqai se to; pneu`ma to; a{gion kai; nosfivsasqai ajpo; th`" timh`" tou` cwrivouÉ 4oujci; mevnon soi; e[menen kai; praqe;n ejn th`/ sh`/ ejxousiva/ uJph`rcenÉ tiv o{ti e[qou ejn th`/ kardiva/ sou to; pra`gma tou`toÉ oujk ejyeuvsw ajnqrwvpoi" ajlla; tw`/ qew`./ 5 ajkouvwn de; oJ JAnaniva" tou;" lovgou" touvtou" pesw;n ejxevyuxen, kai; ejgevneto fovbo" mevga" ejpi; pavnta" tou;" ajkouvonta". 6ajnastavnte" de; oiJ newvteroi sunevsteilan aujto;n kai; ejxenevgkante" e[qayan. 7 E j gevneto de; wJ" wJrw`n triw`n diavsthma kai; hJ gunh; aujtou` mh; eijdui`a to; gegono;" eijsh`lqen. 8ajpekrivqh de; pro;" aujth;n Pevtro": eijpev moi, eij tosouvtou to; cwrivon ajpevdosqeÉ hJ de; ei\pen: naiv, tosouvtou. 9oJ de; Pevtro" pro;" aujthvn: tiv o{ti sunefwnhvqh uJmi`n peiravsai to; pneu`ma kurivouÉ ijdou; oiJ povde" tw`n qayavntwn to;n a[ndra sou ejpi; th`/ quvra/ kai; ejxoivsousin se. 10e[pesen de; paracrh`ma pro;" tou;" povda" aujtou` kai; ejxevyuxen: eijselqovnte" de; oiJ neanivskoi eu|ron aujth;n nekra;n kai; ejxenevgkante" e[qayan pro;" to;n a[ndra aujth`", 11 kai; ejgevneto fovbo" mevga" ejfÆ o{lhn th;n ejkklhsivan kai; ejpi; pavnta" tou;" ajkouvonta" tau`ta. 12 Dia; de; tw`n ceirw`n tw`n ajpostovlwn ejgivneto shmei`a kai; tevrata polla; ejn tw`/ law`./ kai; h\san oJmoqumado;n a{pante" ejn th`/ stoa`/ Solomw`nto", 13tw`n de; loipw`n oujdei;" ejtovlma kolla`sqai aujtoi`", ajllÆ ejmegavlunen aujtou;" oJ laov". 14ma`llon de; prosetivqento pisteuvonte"

tw`/ kurivw,/ plhvqh ajndrw`n te kai; gunaikw`n, 15w{ste kai; eij" ta;" plateiva" ejkfevrein tou;" ajsqenei`" kai; tiqevnai ejpi; klinarivwn kai; krabavttwn, i{na ejrcomevnou Pevtrou ka;n hJ skia; ejpiskiavsh/ tini; aujtw`n. 16sunhvrceto de; kai; to; plh`qo" tw`n pevrix povlewn Ij erousalh;m fevronte" ajsqenei`" kai; ojcloumevnou" uJpo; pneumavtwn ajkaqavrtwn, oi{tine" ejqerapeuvonto a{pante". 17 A j nasta;" de; oJ ajrciereu;" kai; pavnte" oiJ su;n aujtw`,/ hJ ou\sa ai{resi" tw`n Saddoukaivwn, ejplhvsqhsan zhvlou 18kai; ejpevbalon ta;" cei`ra" ejpi; tou;" ajpostovlou" kai; e[qento aujtou;" ejn thrhvsei dhmosiva./ 19 A [ ggelo" de; kurivou dia; nukto;" ajnoivxa" ta;" quvra" th`" fulakh`" ejxagagwvn te aujtou;" ei\pen: 20poreuvesqe kai; staqevnte" lalei`te ejn tw`/ iJerw`/ tw`/ law`/ pavnta ta; rJhm v ata th`" zwh`" tauvth". 21 ajkouvsante" de; eijsh`lqon uJpo; to;n o[rqron eij" to; iJero;n kai; ejdivdaskon. Paragenovmeno" de; oJ ajrciereu;" kai; oiJ su;n aujtw`/ sunekavlesan to; sunevdrion kai; pa`san th;n gerousivan tw`n uiJw`n Ij srah;l kai; ajpevsteilan eij" to; desmwthvrion ajcqh`nai aujtouv". 22oiJ de; paragenovmenoi uJphrevtai oujc eu|ron aujtou;" ejn th`/ fulakh`:/ ajnastrevyante" de; ajphvggeilan 23levgonte" o{ti to; desmwthvrion eu{romen kekleismevnon ejn pavsh/ ajsfaleiva/ kai; tou;" fuvlaka" eJstw`ta" ejpi; tw`n qurw`n, ajnoivxante" de; e[sw oujdevna eu{romen. 24wJ" de; h[kousan tou;" lovgou" touvtou" o{ te strathgo;" tou` iJerou` kai; oiJ ajrcierei`", dihpovroun peri; aujtw`n tiv a]n gevnoito tou`to. 25 paragenovmeno" dev ti" ajphvggeilen aujtoi`" o{ti ijdou; oiJ a[ndre" ou}" e[qesqe ejn th`/ fulakh`/ eijsi;n ejn tw`/ iJerw`/ eJstw`te" kai; didavskonte" to;n laovn. 26Tovte ajpelqw;n oJ strathgo;" su;n toi`" uJphrevtai" h\gen aujtou;" ouj meta; biva", ejfobou`nto ga;r to;n lao;n mh; liqasqw`sin. 27 A j gagovnte" de; aujtou;" e[sthsan ejn tw`/ sunedrivw./ kai; ejphrwvthsen aujtou;" oJ ajrciereu;" 28levgwn: »ouj¼ paraggeliva/ parhggeivlamen uJmi`n mh; didavskein ejpi; tw`/ ojnovmati touvtw/, kai; ijdou; peplhrwvkate th;n Ij erousalh;m th`" didach`" uJmw`n kai; bouvlesqe ejpagagei`n ejfÆ hJma`" to; ai|ma tou` ajnqrwvpou touvtou. 29ajpokriqei;" de; Pevtro" kai; oiJ ajpovstoloi ei\pan: peiqarcei`n dei` qew`/ ma`llon h] ajnqrwvpoi". 30oJ qeo;" tw`n patevrwn hJmw`n h[geiren Ij hsou`n o}n uJmei`" dieceirivsasqe kremavsante" ejpi; xuvlou: 31tou`ton oJ qeo;" ajrchgo;n kai; swth`ra u{ywsen th`/ dexia`/ aujtou` »tou`¼ dou`nai metavnoian tw`/ Ij srah;l kai; a[fesin aJmartiw`n. 32kai; hJmei`" ejsmen mavrture" tw`n

rJhmavtwn touvtwn kai; to; pneu`ma to; a{gion o} e[dwken oJ qeo;" toi`" peiqarcou`sin aujtw`./ 33 OiJ de; ajkouvsante" dieprivonto kai; ejbouvlonto ajnelei`n aujtouv". 34 ajnasta;" dev ti" ejn tw`/ sunedrivw/ Farisai`o" ojnovmati Gamalihvl, nomodidavskalo" tivmio" panti; tw`/ law`,/ ejkevleusen e[xw bracu; tou;" ajnqrwvpou" poih`sai 35ei\pen te pro;" aujtouv": a[ndre" Ij srahli`tai, prosevcete eJautoi`" ejpi; toi`" ajnqrwvpoi" touvtoi" tiv mevllete pravssein. 36pro; ga;r touvtwn tw`n hJmerw`n ajnevsth Qeuda`" levgwn ei\nai tina eJautovn, w|/ proseklivqh ajndrw`n ajriqmo;" wJ" tetrakosivwn: o}" ajnh/revqh, kai; pavnte" o{soi ejpeivqonto aujtw`/ dieluvqhsan kai; ejgevnonto eij" oujdevn. 37meta; tou`ton ajnevsth Ij ouvda" oJ Galilai`o" ejn tai`" hJmevrai" th`" ajpografh`" kai; ajpevsthsen lao;n ojpivsw aujtou`: kakei`no" ajpwvleto kai; pavnte" o{soi ejpeivqonto aujtw`/ dieskorpivsqhsan. 38kai; ta; nu`n levgw uJmi`n, ajpovsthte ajpo; tw`n ajnqrwvpwn touvtwn kai; a[fete aujtouv": o{ti eja;n h\/ ejx ajnqrwvpwn hJ boulh; au{th h] to; e[rgon tou`to, kataluqhvsetai, 39eij de; ejk qeou` ejstin, ouj dunhvsesqe katalu`sai aujtouv", mhvpote kai; qeomavcoi euJreqh`te. ejpeivsqhsan de; aujtw`/ 40kai; proskalesavmenoi tou;" ajpostovlou" deivrante" parhvggeilan mh; lalei`n ejpi; tw`/ ojnovmati tou` Ij hsou` kai; ajpevlusan. 41OiJ me;n ou\n ejporeuvonto caivronte" ajpo; proswvpou tou` sunedrivou, o{ti kathxiwvqhsan uJpe;r tou` ojnovmato" ajtimasqh`nai, 42 pa`san te hJmevran ejn tw`/ iJerw`/ kai; katÆ oi\kon oujk ejpauvonto didavskonte" kai; eujaggelizovmenoi to;n cristovn Ij hsou`n. 6 E j n de; tai`" hJmevrai" tauvtai" plhqunovntwn tw`n maqhtw`n ejgevneto goggusmo;" tw`n E J llhnistw`n pro;" tou;" E J braivou", o{ti pareqewrou`nto ejn th`/ diakoniva/ th`/ kaqhmerinh`/ aiJ ch`rai aujtw`n. 2 proskalesavmenoi de; oiJ dwvdeka to; plh`qo" tw`n maqhtw`n ei\pan: oujk ajrestovn ejstin hJma`" kataleivyanta" to;n lovgon tou` qeou` diakonei`n trapevzai". 3ejpiskevyasqe dev, ajdelfoiv, a[ndra" ejx uJmw`n marturoumevnou" eJptav, plhvrei" pneuvmato" kai; sofiva", ou}" katasthvsomen ejpi; th`" creiva" tauvth", 4hJmei`" de; th`/ proseuch`/ kai; th`/ diakoniva/ tou` lovgou proskarterhvsomen. 5kai; h[resen oJ lovgo" ejnwvpion panto;" tou` plhvqou" kai; ejxelevxanto Stevfanon, a[ndra plhvrh" pivstew" kai; pneuvmato" aJgivou, kai; Fivlippon kai; Provcoron kai; Nikavnora kai; Tivmwna kai; Parmena`n kai; Nikovlaon proshvluton A j ntioceva, 6ou}" e[sthsan ejnwvpion tw`n ajpostovlwn, kai;

proseuxavmenoi ejpevqhkan aujtoi`" ta;" cei`ra". 7 Kai; oJ lovgo" tou` qeou` hjuxv anen kai; ejplhquvneto oJ ajriqmo;" tw`n maqhtw`n ejn Ij erousalh;m sfovdra, poluv" te o[clo" tw`n iJerevwn uJphvkouon th`/ pivstei. 8 Stevfano" de; plhvrh" cavrito" kai; dunavmew" ejpoivei tevrata kai; shmei`a megavla ejn tw`/ law`./ 9ajnevsthsan dev tine" tw`n ejk th`" sunagwgh`" th`" legomevnh" Libertivnwn kai; Kurhnaivwn kai; A j lexandrevwn kai; tw`n ajpo; Kilikiva" kai; jAsiva" suzhtou`nte" tw`/ Stefavnw/, 10kai; oujk i[scuon ajntisth`nai th`/ sofiva/ kai; tw`/ pneuvmati w|/ ejlavlei. 11tovte uJpevbalon a[ndra" levgonta" o{ti ajkhkovamen aujtou` lalou`nto" rJhm v ata blavsfhma eij" Mwu>sh`n kai; to;n qeovn. 12 sunekivnhsan te to;n lao;n kai; tou;" presbutevrou" kai; tou;" grammatei`" kai; ejpistavnte" sunhvrpasan aujto;n kai; h[gagon eij" to; sunevdrion, 13e[sthsan te mavrtura" yeudei`" levgonta": oJ a[nqrwpo" ou|to" ouj pauvetai lalw`n rJhm v ata kata; tou` tovpou tou` aJgivou 14 »touvtou¼ kai; tou` novmou: ajkhkovamen ga;r aujtou` levgonto" o{ti Ij hsou`" oJ Nazwrai`o" ou|to" kataluvsei to;n tovpon tou`ton kai; ajllavxei ta; e[qh a} parevdwken hJmi`n Mwu>sh`". 15kai; ajtenivsante" eij" aujto;n pavnte" oiJ kaqezovmenoi ejn tw`/ sunedrivw/ ei\don to; provswpon aujtou` wJsei; provswpon ajggevlou. 7 Ei\pen de; oJ ajrciereuv": eij tau`ta ou{tw" e[ceiÉ 2oJ de; e[fh: A [ ndre" ajdelfoi; kai; patevre", ajkouvsate. JO qeo;" th`" dovxh" w[fqh tw`/ patri; hJmw`n A j braa;m o[nti ejn th`/ Mesopotamiva/ pri;n h] katoikh`sai aujto;n ejn Carra;n 3kai; ei\pen pro;" aujtovn: e[xelqe ejk th`" gh`" sou kai; »ejk¼ th`" suggeneiva" sou, kai; deu`ro eij" th;n gh`n h}n a[n soi deivxw. 4tovte ejxelqw;n ejk gh`" Caldaivwn katwvk/ hsen ejn Carravn. kakei`qen meta; to; ajpoqanei`n to;n patevra aujtou` metwvk/ isen aujto;n eij" th;n gh`n tauvthn eij" h}n uJmei`" nu`n katoikei`te, 5 kai; oujk e[dwken aujtw`/ klhronomivan ejn aujth`/ oujde; bh`ma podo;" kai; ejphggeivlato dou`nai aujtw`/ eij" katavscesin aujth;n kai; tw`/ spevrmati aujtou` metÆ aujtovn, oujk o[nto" aujtw`/ tevknou. 6ejlavlhsen de; ou{tw" oJ qeo;" o{ti e[stai to; spevrma aujtou` pavroikon ejn gh`/ ajllotriva/ kai; doulwvsousin aujto; kai; kakwvsousin e[th tetrakovsia: 7kai; to; e[qno" w|/ eja;n douleuvsousin krinw` ejgwv, oJ qeo;" ei\pen, kai; meta; tau`ta ejxeleuvsontai kai; latreuvsousin moi ejn tw`/ tovpw/ touvtw/. 8kai; e[dwken aujtw`/ diaqhvkhn peritomh`": kai;

ou{tw" ejgevnnhsen to;n Ij saa;k kai; perievtemen aujto;n th`/ hJmevra/ th`/ ojgdovh,/ kai; Ij saa;k to;n Ij akwvb, kai; Ij akw;b tou;" dwvdeka patriavrca". 9 Kai; oiJ patriavrcai zhlwvsante" to;n Ij wsh;f ajpevdonto eij" Ai[gupton. kai; h\n oJ qeo;" metÆ aujtou` 10kai; ejxeivlato aujto;n ejk pasw`n tw`n qlivyewn aujtou` kai; e[dwken aujtw`/ cavrin kai; sofivan ejnantivon Faraw; basilevw" Aijguvptou kai; katevsthsen aujto;n hJgouvmenon ejpÆ Ai[gupton kai; »ejfƼ o{lon to;n oi\kon aujtou`. 11h\lqen de; limo;" ejfÆ o{lhn th;n Ai[gupton kai; Canavan kai; qli`yi" megavlh, kai; oujc hJurv iskon cortavsmata oiJ patevre" hJmw`n. 12ajkouvsa" de; Ij akw;b o[nta sitiva eij" Ai[gupton ejxapevsteilen tou;" patevra" hJmw`n prw`ton. 13kai; ejn tw`/ deutevrw/ ajnegnwrivsqh Ij wsh;f toi`" ajdelfoi`" aujtou` kai; fanero;n ejgevneto tw`/ Faraw; to; gevno" »tou`¼ Ij wshvf. 14ajposteivla" de; Ij wsh;f metekalevsato Ij akw;b to;n patevra aujtou` kai; pa`san th;n suggevneian ejn yucai`" eJbdomhvkonta pevnte. 15kai; katevbh Ij akw;b eij" Ai[gupton kai; ejteleuvthsen aujto;" kai; oiJ patevre" hJmw`n, 16kai; metetevqhsan eij" Suce;m kai; ejtevqhsan ejn tw`/ mnhvmati w|/ wjnhvsato A j braa;m timh`" ajrgurivou para; tw`n uiJw`n E J mmw;r ejn Sucevm. 17 Kaqw;" de; h[ggizen oJ crovno" th`" ejpaggeliva" h|" wJmolovghsen oJ qeo;" tw`/ A j braavm, hjuxv hsen oJ lao;" kai; ejplhquvnqh ejn Aijguvptw/ 18 a[cri ou| ajnevsth basileu;" e{tero" »ejpÆ Ai[gupton¼ o}" oujk h[/dei to;n jIwshvf. 19ou|to" katasofisavmeno" to; gevno" hJmw`n ejkavkwsen tou;" patevra" »hJmw`n¼ tou` poiei`n ta; brevfh e[kqeta aujtw`n eij" to; mh; zw/ogonei`sqai. 20 E j n w|/ kairw`/ ejgennhvqh Mwu>sh`" kai; h\n ajstei`o" tw`/ qew`:/ o}" ajnetravfh mh`na" trei`" ejn tw`/ oi[kw/ tou` patrov", 21ejkteqevnto" de; aujtou` ajneivlato aujto;n hJ qugavthr Faraw; kai; ajneqrevyato aujto;n eJauth`/ eij" uiJovn. 22kai; ejpaideuvqh Mwu>sh`" »ejn¼ pavsh/ sofiva/ Aijguptivwn, h\n de; dunato;" ejn lovgoi" kai; e[rgoi" aujtou`. 23 JW" de; ejplhrou`to aujtw`/ tesserakontaeth;" crovno", ajnevbh ejpi; th;n kardivan aujtou` ejpiskevyasqai tou;" ajdelfou;" aujtou` tou;" uiJou;" Ij srahvl. 24kai; ijdwvn tina ajdikouvmenon hjmuvnato kai; ejpoivhsen ejkdivkhsin tw`/ kataponoumevnw/ patavxa" to;n Aijguvption. 25ejnovmizen de; sunievnai tou;" ajdelfou;" »aujtou`¼ o{ti oJ qeo;" dia; ceiro;" aujtou` divdwsin swthrivan aujtoi`": oiJ de; ouj sunh`kan. 26th`/ te ejpiouvsh/ hJmevra/ w[fqh aujtoi`" macomevnoi" kai; sunhvllassen aujtou;" eij" eijrhvnhn eijpwvn: a[ndre", ajdelfoiv ejste: iJnativ ajdikei`te ajllhvlou"É 27oJ de;

ajdikw`n to;n plhsivon ajpwvsato aujto;n eijpwvn: tiv" se katevsthsen a[rconta kai; dikasth;n ejfÆ hJmw`nÉ 28mh; ajnelei`n me su; qevlei" o}n trovpon ajnei`le" ejcqe;" to;n AijguvptionÉ 29e[fugen de; Mwu>sh`" ejn tw`/ lovgw/ touvtw/ kai; ejgevneto pavroiko" ejn gh`/ Madiavm, ou| ejgevnnhsen uiJou;" duvo. 30 Kai; plhrwqevntwn ejtw`n tesseravkonta w[fqh aujtw`/ ejn th`/ ejrhvmw/ tou` o[rou" Sina` a[ggelo" ejn flogi; puro;" bavtou. 31oJ de; Mwu>sh`" ijdw;n ejqauvmazen to; o{rama, prosercomevnou de; aujtou` katanoh`sai ejgevneto fwnh; kurivou: 32ejgw; oJ qeo;" tw`n patevrwn sou, oJ qeo;" jAbraa;m kai; jIsaa;k kai; jIakwvb. e[ntromo" de; genovmeno" Mwu>sh`" oujk ejtovlma katanoh`sai. 33ei\pen de; aujtw`/ oJ kuvrio": lu`son to; uJpovdhma tw`n podw`n sou, oJ ga;r tovpo" ejfÆ w|/ e{sthka" gh` aJgiva ejstivn. 34ijdw;n ei\don th;n kavkwsin tou` laou` mou tou` ejn Aijguvptw/ kai; tou` stenagmou` aujtw`n h[kousa, kai; katevbhn ejxelevsqai aujtouv": kai; nu`n deu`ro ajposteivlw se eij" Ai[gupton. 35Tou`ton to;n Mwu>sh`n o}n hjrnhvsanto eijpovnte": tiv" se katevsthsen a[rconta kai; dikasthvnÉ tou`ton oJ qeo;" »kai;¼ a[rconta kai; lutrwth;n ajpevstalken su;n ceiri; ajggevlou tou` ojfqevnto" aujtw`/ ejn th`/ bavtw/. 36 ou|to" ejxhvgagen aujtou;" poihvsa" tevrata kai; shmei`a ejn gh`/ Aijguvptw/ kai; ejn ejruqra`/ qalavssh/ kai; ejn th`/ ejrhvmw/ e[th tesseravkonta. 37ou|to" ejstin oJ Mwu>sh`" oJ ei[pa" toi`" uiJoi`" Ij srahvl: profhvthn uJmi`n ajnasthvsei oJ qeo;" ejk tw`n ajdelfw`n uJmw`n wJ" ejmev. 38ou|to" ejstin oJ genovmeno" ejn th`/ ejkklhsiva/ ejn th`/ ejrhvmw/ meta; tou` ajggevlou tou` lalou`nto" aujtw`/ ejn tw`/ o[rei Sina` kai; tw`n patevrwn hJmw`n, o}" ejdevxato lovgia zw`nta dou`nai hJmi`n, 39w|/ oujk hjqevlhsan uJphvkooi genevsqai oiJ patevre" hJmw`n, ajlla; ajpwvsanto kai; ejstravfhsan ejn tai`" kardivai" aujtw`n eij" Ai[gupton 40eijpovnte" tw`/ A j arwvn: poivhson hJmi`n qeou;" oi} proporeuvsontai hJmw`n: oJ ga;r Mwu>sh`" ou|to", o}" ejxhvgagen hJma`" ejk gh`" Aijguvptou, oujk oi[damen tiv ejgevneto aujtw`/. 41kai; ejmoscopoivhsan ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" kai; ajnhvgagon qusivan tw`/ eijdwvlw/ kai; eujfraivnonto ejn toi`" e[rgoi" tw`n ceirw`n aujtw`n. 42e[streyen de; oJ qeo;" kai; parevdwken aujtou;" latreuvein th`/ stratia`/ tou` oujranou` kaqw;" gevgraptai ejn bivblw/ tw`n profhtw`n: mh; sfavgia kai; qusiva" proshnevgkate moi

e[th tesseravkonta ejn th`/ ejrhvmw/, oi\ko" jIsrahvlÉ 43 kai; ajnelavbete th;n skhnh;n tou` Movloc kai; to; a[stron tou` qeou` »uJmw`n¼ JRaifavn, tou;" tuvpou" ou}" ejpoihvsate proskunei`n aujtoi`", kai; metoikiw` uJma`" ejpevkeina Babulw`no". 44 H J skhnh; tou` marturivou h\n toi`" patravsin hJmw`n ejn th`/ ejrhvmw/ kaqw;" dietavxato oJ lalw`n tw`/ Mwu>sh`/ poih`sai aujth;n kata; to;n tuvpon o}n eJwravkei: 45h}n kai; eijshvgagon diadexavmenoi oiJ patevre" hJmw`n meta; Ij hsou` ejn th`/ katascevsei tw`n ejqnw`n, w|n ejxw`sen oJ qeo;" ajpo; proswvpou tw`n patevrwn hJmw`n e{w" tw`n hJmerw`n Dauivd, 46o}" eu|ren cavrin ejnwvpion tou` qeou` kai; hj/thvsato euJrei`n skhvnwma tw`/ oi[kw/ Ij akwvb. 47Solomw;n de; oijkodovmhsen aujtw`/ oi\kon. 48ajllÆ oujc oJ u{yisto" ejn ceiropoihvtoi" katoikei`, kaqw;" oJ profhvth" levgei: 49 oJ oujranov" moi qrovno", hJ de; gh` uJpopovdion tw`n podw`n mou: poi`on oi\kon oijkodomhvsete moi, levgei kuvrio", h] tiv" tovpo" th`" katapauvsew" mouÉ 50 oujci; hJ ceivr mou ejpoivhsen tau`ta pavntaÉ 51 Sklhrotravchloi kai; ajperivtmhtoi kardivai" kai; toi`" wjsivn, uJmei`" ajei; tw`/ pneuvmati tw`/ aJgivw/ ajntipivptete wJ" oiJ patevre" uJmw`n kai; uJmei`". 52tivna tw`n profhtw`n oujk ejdivwxan oiJ patevre" uJmw`nÉ kai; ajpevkteinan tou;" prokataggeivlanta" peri; th`" ejleuvsew" tou` dikaivou, ou| nu`n uJmei`" prodovtai kai; fonei`" ejgevnesqe, 53oi{tine" ejlavbete to;n novmon eij" diataga;" ajggevlwn kai; oujk ejfulavxate. 54 A j kouvonte" de; tau`ta dieprivonto tai`" kardivai" aujtw`n kai; e[brucon tou;" ojdovnta" ejpÆ aujtovn. 55uJpavrcwn de; plhvrh" pneuvmato" aJgivou ajtenivsa" eij" to;n oujrano;n ei\den dovxan qeou` kai; Ij hsou`n eJstw`ta ejk dexiw`n tou` qeou` 56kai; ei\pen: ijdou; qewrw` tou;" oujranou;" dihnoigmevnou" kai; to;n uiJo;n tou` ajnqrwvpou ejk dexiw`n eJstw`ta tou` qeou`. 57kravxante" de; fwnh`/ megavlh/ sunevscon ta; w\ta aujtw`n kai; w{rmhsan oJmoqumado;n ejpÆ aujto;n 58kai; ejkbalovnte" e[xw th`" povlew" ejliqobovloun. kai; oiJ mavrture" ajpevqento ta; iJmavtia aujtw`n para; tou;" povda" neanivou kaloumevnou Sauvlou, 59kai; ejliqobovloun to;n Stevfanon ejpikalouvmenon kai; levgonta: kuvrie Ij hsou`, devxai to;

pneu`ma mou. 60qei;" de; ta; govnata e[kraxen fwnh`/ megavlh/: kuvrie, mh; sthvsh/" aujtoi`" tauvthn th;n aJmartivan. kai; tou`to eijpw;n ejkoimhvqh. 8 Sau`lo" de; h\n suneudokw`n th`/ ajnairevsei aujtou`. E j gevneto de; ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/ diwgmo;" mevga" ejpi; th;n ejkklhsivan th;n ejn IJ erosoluvmoi", pavnte" de; diespavrhsan kata; ta;" cwvra" th`" Ij oudaiva" kai; Samareiva" plh;n tw`n ajpostovlwn. 2sunekovmisan de; to;n Stevfanon a[ndre" eujlabei`" kai; ejpoivhsan kopeto;n mevgan ejpÆ aujtw`./ 3 Sau`lo" de; ejlumaivneto th;n ejkklhsivan kata; tou;" oi[kou" eijsporeuovmeno", suvrwn te a[ndra" kai; gunai`ka" paredivdou eij" fulakhvn. 4 OiJ me;n ou\n diasparevnte" dih`lqon eujaggelizovmenoi to;n lovgon. 5 Fivlippo" de; katelqw;n eij" »th;n¼ povlin th`" Samareiva" ejkhvrussen aujtoi`" to;n Cristovn. 6prosei`con de; oiJ o[cloi toi`" legomevnoi" uJpo; tou` Filivppou oJmoqumado;n ejn tw`/ ajkouvein aujtou;" kai; blevpein ta; shmei`a a} ejpoivei. 7polloi; ga;r tw`n ejcovntwn pneuvmata ajkavqarta bow`nta fwnh`/ megavlh/ ejxhvrconto, polloi; de; paralelumevnoi kai; cwloi; ejqerapeuvqhsan: 8ejgevneto de; pollh; cara; ejn th`/ povlei ejkeivnh/. 9 A j nh;r dev ti" ojnovmati Sivmwn prou>ph`rcen ejn th`/ povlei mageuvwn kai; ejxistavnwn to; e[qno" th`" Samareiva", levgwn ei\nai tina eJauto;n mevgan, 10w|/ prosei`con pavnte" ajpo; mikrou` e{w" megavlou levgonte": ou|to" ejstin hJ duvnami" tou` qeou` hJ kaloumevnh megavlh. 11prosei`con de; aujtw`/ dia; to; iJkanw`/ crovnw/ tai`" mageivai" ejxestakevnai aujtouv". 12 o{te de; ejpivsteusan tw`/ Filivppw/ eujaggelizomevnw/ peri; th`" basileiva" tou` qeou` kai; tou` ojnovmato" Ij hsou` Cristou`, 13 ejbaptivzonto a[ndre" te kai; gunai`ke". oJ de; Sivmwn kai; aujto;" ejpivsteusen kai; baptisqei;" h\n proskarterw`n tw`/ Filivppw/, qewrw`n te shmei`a kai; dunavmei" megavla" ginomevna" ejxivstato. 14 A j kouvsante" de; oiJ ejn IJ erosoluvmoi" ajpovstoloi o{ti devdektai hJ Samavreia to;n lovgon tou` qeou`, ajpevsteilan pro;" aujtou;" Pevtron kai; Ij wavnnhn, 15oi{tine" katabavnte" proshuvxanto peri; aujtw`n o{pw" lavbwsin pneu`ma a{gion: 16oujdevpw ga;r h\n ejpÆ oujdeni; aujtw`n ejpipeptwkov", movnon de; bebaptismevnoi uJph`rcon eij" to; o[noma tou` kurivou Ij hsou`. 17tovte ejpetivqesan ta;" cei`ra" ejpÆ aujtou;" kai; ejlavmbanon pneu`ma a{gion. 18ijdw;n de; oJ Sivmwn o{ti dia; th`" ejpiqevsew" tw`n ceirw`n tw`n ajpostovlwn divdotai to; pneu`ma, proshvnegken aujtoi`" crhvmata 19levgwn: dovte kamoi; th;n ejxousivan tauvthn i{na w|/

eja;n ejpiqw` ta;" cei`ra" lambavnh/ pneu`ma a{gion. 20Pevtro" de; ei\pen pro;" aujtovn: to; ajrguvrion sou su;n soi; ei[h eij" ajpwvleian o{ti th;n dwrea;n tou` qeou` ejnovmisa" dia; crhmavtwn kta`sqai: 21oujk e[stin soi meri;" oujde; klh`ro" ejn tw`/ lovgw/ touvtw/, hJ ga;r kardiva sou oujk e[stin eujqei`a e[nanti tou` qeou`. 22metanovhson ou\n ajpo; th`" kakiva" sou tauvth" kai; dehvqhti tou` kurivou, eij a[ra ajfeqhvsetai soi hJ ejpivnoia th`" kardiva" sou, 23eij" ga;r colh;n pikriva" kai; suvndesmon ajdikiva" oJrw` se o[nta. 24ajpokriqei;" de; oJ Sivmwn ei\pen: dehvqhte uJmei`" uJpe;r ejmou` pro;" to;n kuvrion o{pw" mhde;n ejpevlqh/ ejpÆ ejme; w|n eijrhvkate. 25 OiJ me;n ou\n diamarturavmenoi kai; lalhvsante" to;n lovgon tou` kurivou uJpevstrefon eij" IJ erosovluma, pollav" te kwvma" tw`n Samaritw`n eujhggelivzonto. 26 A [ ggelo" de; kurivou ejlavlhsen pro;" Fivlippon levgwn: ajnavsthqi kai; poreuvou kata; meshmbrivan ejpi; th;n oJdo;n th;n katabaivnousan ajpo; Ij erousalh;m eij" Gavzan, au{th ejsti;n e[rhmo". 27kai; ajnasta;" ejporeuvqh. kai; ijdou; ajnh;r Aijqivoy eujnou`co" dunavsth" Kandavkh" basilivssh" Aijqiovpwn, o}" h\n ejpi; pavsh" th`" gavzh" aujth`", o}" ejlhluvqei proskunhvswn eij" Ij erousalhvm, 28h\n te uJpostrevfwn kai; kaqhvmeno" ejpi; tou` a{rmato" aujtou` kai; ajnegivnwsken to;n profhvthn H j saiva Ÿ n. 29ei\pen de; to; pneu`ma tw`/ Filivppw/: provselqe kai; kollhvqhti tw`/ a{rmati touvtw/. 30prosdramw;n de; oJ Fivlippo" h[kousen aujtou` ajnaginwvskonto" H j saiva Ÿ n to;n profhvthn kai; ei\pen: a\ra ge ginwvskei" a} ajnaginwvskei"É 31oJ de; ei\pen: pw`" ga;r a]n dunaivmhn eja;n mhv ti" oJdhghvsei meÉ parekavlesen te to;n Fivlippon ajnabavnta kaqivsai su;n aujtw`./ 32hJ de; perioch; th`" grafh`" h}n ajnegivnwsken h\n au{th: wJ" provbaton ejpi; sfagh;n h[cqh kai; wJ" ajmno;" ejnantivon tou` keivranto" aujto;n a[fwno", ou{tw" oujk ajnoivgei to; stovma aujtou`. 33 jEn th`/ tapeinwvsei »aujtou`¼ hJ krivsi" aujtou` h[rqh: th;n genea;n aujtou` tiv" dihghvsetaiÉ o{ti ai[retai ajpo; th`" gh`" hJ zwh; aujtou`. 34 ajpokriqei;" de; oJ eujnou`co" tw`/ Filivppw/ ei\pen: devomai sou, peri; tivno" oJ profhvth" levgei tou`toÉ peri; eJautou` h] peri; eJtevrou tinov"É

35

ajnoivxa" de; oJ Fivlippo" to; stovma aujtou` kai; ajrxavmeno" ajpo; th`" grafh`" tauvth" eujhggelivsato aujtw`/ to;n Ij hsou`n. 36wJ" de; ejporeuvonto kata; th;n oJdovn, h\lqon ejpiv ti u{dwr, kaiv fhsin oJ eujnou`co": ijdou; u{dwr, tiv kwluvei me baptisqh`naiÉ 38kai; ejkevleusen sth`nai to; a{rma kai; katevbhsan ajmfovteroi eij" to; u{dwr, o{ te Fivlippo" kai; oJ eujnou`co", kai; ejbavptisen aujtovn. 39o{te de; ajnevbhsan ejk tou` u{dato", pneu`ma kurivou h{rpasen to;n Fivlippon kai; oujk ei\den aujto;n oujkevti oJ eujnou`co", ejporeuveto ga;r th;n oJdo;n aujtou` caivrwn. 40 Fivlippo" de; euJrevqh eij" A [ zwton: kai; diercovmeno" eujhggelivzeto ta;" povlei" pavsa" e{w" tou` ejlqei`n aujto;n eij" Kaisavreian. 9 JO de; Sau`lo" e[ti ejmpnevwn ajpeilh`" kai; fovnou eij" tou;" maqhta;" tou` kurivou, proselqw;n tw`/ ajrcierei` 2hj/thvsato parÆ aujtou` ejpistola;" eij" Damasko;n pro;" ta;" sunagwgav", o{pw" ejavn tina" eu{rh/ th`" oJdou` o[nta", a[ndra" te kai; gunai`ka", dedemevnou" ajgavgh/ j n de; tw`/ poreuvesqai ejgevneto aujto;n ejggivzein eij" Ij erousalhvm. 3 E th`/ Damaskw`,/ ejxaivfnh" te aujto;n perihvstrayen fw`" ejk tou` oujranou` 4 kai; pesw;n ejpi; th;n gh`n h[kousen fwnh;n levgousan aujtw`:/ Saou;l Saouvl, tiv me diwvkei"É 5ei\pen dev: tiv" ei\, kuvrieÉ oJ dev: ejgwv eijmi Ij hsou`" o}n su; diwvkei": 6ajlla; ajnavsthqi kai; ei[selqe eij" th;n povlin kai; lalhqhvsetai soi o{ tiv se dei` poiei`n. 7oiJ de; a[ndre" oiJ sunodeuvonte" aujtw`/ eiJsthvkeisan ejneoiv, ajkouvonte" me;n th`" fwnh`" mhdevna de; qewrou`nte". 8hjgevrqh de; Sau`lo" ajpo; th`" gh`", ajnew/gmevnwn de; tw`n ojfqalmw`n aujtou` oujde;n e[blepen: ceiragwgou`nte" de; aujto;n eijshvgagon eij" Damaskovn. 9kai; h\n hJmevra" trei`" mh; blevpwn kai; oujk e[fagen oujde; e[pien. 10 \Hn dev ti" maqhth;" ejn Damaskw`/ ojnovmati A J naniva", kai; ei\pen pro;" aujto;n ejn oJravmati oJ kuvrio": A J naniva. oJ de; ei\pen: ijdou; ejgwv, 11 kuvrie. oJ de; kuvrio" pro;" aujtovn: ajnasta;" poreuvqhti ejpi; th;n rJum v hn th;n kaloumevnhn Eujqei`an kai; zhvthson ejn oijkiva/ Ij ouvda Sau`lon ojnovmati Tarseva: ijdou; ga;r proseuvcetai 12kai; ei\den a[ndra »ejn oJravmati¼ A J nanivan ojnovmati eijselqovnta kai; ejpiqevnta aujtw`/ »ta;"¼ cei`ra" o{pw" ajnablevyh/. 13ajpekrivqh de; A J naniva": kuvrie, h[kousa ajpo; pollw`n peri; tou` ajndro;" touvtou o{sa kaka; toi`" aJgivoi" sou ejpoivhsen ejn Ij erousalhvm: 14kai; w|de e[cei ejxousivan para; tw`n ajrcierevwn dh`sai pavnta" tou;" ejpikaloumevnou" to; o[noma sou. 15 ei\pen de; pro;" aujto;n oJ kuvrio": poreuvou, o{ti skeu`o" ejklogh`" ejstivn

moi ou|to" tou` bastavsai to; o[noma mou ejnwvpion ejqnw`n te kai; basilevwn uiJw`n te Ij srahvl: 16ejgw; ga;r uJpodeivxw aujtw`/ o{sa dei` aujto;n uJpe;r tou` ojnovmato" mou paqei`n. 17 A j ph`lqen de; A J naniva" kai; eijsh`lqen eij" th;n oijkivan kai; ejpiqei;" ejpÆ aujto;n ta;" cei`ra" ei\pen: Saou;l ajdelfev, oJ kuvrio" ajpevstalken me, Ij hsou`" oJ ojfqeiv" soi ejn th`/ oJdw`/ h|/ h[rcou, o{pw" ajnablevyh/" kai; plhsqh`" / pneuvmato" aJgivou. 18kai; eujqevw" ajpevpesan aujtou` ajpo; tw`n ojfqalmw`n wJ" lepivde", ajnevbleyen te kai; ajnasta;" ejbaptivsqh 19kai; labw;n trofh;n ejnivscusen. E j gevneto de; meta; tw`n ejn Damaskw`/ maqhtw`n hJmevra" tina;" 20kai; eujqevw" ejn tai`" sunagwgai`" ejkhvrussen to;n Ij hsou`n o{ti ou|to" ejstin oJ uiJo" ; tou` qeou`. 21ejxivstanto de; pavnte" oiJ ajkouvonte" kai; e[legon: oujc ou|to" ejstin oJ porqhvsa" eij" Ij erousalh;m tou;" ejpikaloumevnou" to; o[noma tou`to, kai; w|de eij" tou`to ejlhluvqei i{na dedemevnou" aujtou;" ajgavgh/ ejpi; tou;" ajrcierei`"É 22Sau`lo" de; ma`llon ejnedunamou`to kai; sunevcunnen »tou;"¼ Ij oudaivou" tou;" katoikou`nta" ejn Damaskw`/ sumbibavzwn o{ti ou|to" ejstin oJ cristov". 23 JW" de; ejplhrou`nto hJmevrai iJkanaiv, sunebouleuvsanto oiJ Ij oudai`oi ajnelei`n aujtovn: 24ejgnwvsqh de; tw`/ Sauvlw/ hJ ejpiboulh; aujtw`n. parethrou`nto de; kai; ta;" puvla" hJmevra" te kai; nukto;" o{pw" aujto;n ajnevlwsin: 25labovnte" de; oiJ maqhtai; aujtou` nukto;" dia; tou` teivcou" kaqh`kan aujto;n calavsante" ejn spurivdi. 26 Paragenovmeno" de; eij" Ij erousalh;m ejpeivrazen kolla`sqai toi`" maqhtai`", kai; pavnte" ejfobou`nto aujto;n mh; pisteuvonte" o{ti ejsti;n maqhthv". 27Barnaba`" de; ejpilabovmeno" aujto;n h[gagen pro;" tou;" ajpostovlou" kai; dihghvsato aujtoi`" pw`" ejn th`/ oJdw`/ ei\den to;n kuvrion kai; o{ti ejlavlhsen aujtw`/ kai; pw`" ejn Damaskw`/ ejparrhsiavsato ejn tw`/ ojnovmati tou` jIhsou`. 28kai; h\n metÆ aujtw`n eijsporeuovmeno" kai; ejkporeuovmeno" eij" Ij erousalhvm, parrhsiazovmeno" ejn tw`/ ojnovmati tou` kurivou, 29ejlavlei te kai; sunezhvtei pro;" tou;" E J llhnistav", oiJ 30 de; ejpeceivroun ajnelei`n aujtovn. ejpignovnte" de; oiJ ajdelfoi; kathvgagon aujto;n eij" Kaisavreian kai; ejxapevsteilan aujto;n eij" Tarsovn. 31 H J me;n ou\n ejkklhsiva kaqÆ o{lh" th`" Ij oudaiva" kai; Galilaiva" kai; Samareiva" ei\cen eijrhvnhn oijkodomoumevnh kai; poreuomevnh tw`/ fovbw/ tou` kurivou kai; th`/ paraklhvsei tou` aJgivou pneuvmato" ejplhquvneto.

32

E j gevneto de; Pevtron diercovmenon dia; pavntwn katelqei`n kai; pro;" tou;" aJgivou" tou;" katoikou`nta" Luvdda. 33eu|ren de; ejkei` a[nqrwpon tina ojnovmati Aijnevan ejx ejtw`n ojktw; katakeivmenon ejpi; krabavttou, o}" h\n paralelumevno". 34kai; ei\pen aujtw`/ oJ Pevtro": Aijneva, ija`tai se Ij hsou`" Cristov": ajnavsthqi kai; strw`son seautw`./ kai; eujqevw" ajnevsth. 35kai; ei\dan aujto;n pavnte" oiJ katoikou`nte" Luvdda kai; to;n Sarw`na, oi{tine" ejpevstreyan ejpi; to;n kuvrion. 36 E j n Ij ovpph/ dev ti" h\n maqhvtria ojnovmati Tabiqav, h} diermhneuomevnh levgetai Dorkav": au{th h\n plhvrh" e[rgwn ajgaqw`n kai; ejlehmosunw`n w|n ejpoivei. 37ejgevneto de; ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" ajsqenhvsasan aujth;n ajpoqanei`n: louvsante" de; e[qhkan »aujth;n¼ ejn uJperwv/w./ 38ejggu;" de; ou[sh" Luvdda" th`/ Ij ovpph/ oiJ maqhtai; ajkouvsante" o{ti Pevtro" ejsti;n ejn aujth`/ ajpevsteilan duvo a[ndra" pro;" aujto;n parakalou`nte": mh; ojknhvsh/" dielqei`n e{w" hJmw`n. 39 ajnasta;" de; Pevtro" sunh`lqen aujtoi`": o}n paragenovmenon ajnhvgagon eij" to; uJperw`o/ n kai; parevsthsan aujtw`/ pa`sai aiJ ch`rai klaivousai kai; ejpideiknuvmenai citw`na" kai; iJmavtia o{sa ejpoivei metÆ aujtw`n ou\sa hJ Dorkav". 40ejkbalw;n de; e[xw pavnta" oJ Pevtro" kai; qei;" ta; govnata proshuvxato kai; ejpistrevya" pro;" to; sw`ma ei\pen: Tabiqav, ajnavsthqi. hJ de; h[noixen tou;" ojfqalmou;" aujth`", kai; ijdou`sa to;n Pevtron ajnekavqisen. 41dou;" de; aujth`/ cei`ra ajnevsthsen aujthvn: fwnhvsa" de; tou;" aJgivou" kai; ta;" chvra" parevsthsen aujth;n zw`san. 42 gnwsto;n de; ejgevneto kaqÆ o{lh" th`" jIovpph" kai; ejpivsteusan polloi; ejpi; to;n kuvrion. 43 E j gevneto de; hJmevra" iJkana;" mei`nai ejn Ij ovpph/ parav tini Sivmwni bursei`. 10 A j nh;r dev ti" ejn Kaisareiva/ ojnovmati Kornhvlio", eJkatontavrch" ejk speivrh" th`" kaloumevnh" Ij talikh`", 2eujsebh;" kai; fobouvmeno" to;n qeo;n su;n panti; tw`/ oi[kw/ aujtou`, poiw`n ejlehmosuvna" polla;" tw`/ law`/ kai; deovmeno" tou` qeou` dia; pantov", 3 ei\den ejn oJravmati fanerw`" wJsei; peri; w{ran ejnavthn th`" hJmevra" a[ggelon tou` qeou` eijselqovnta pro;" aujto;n kai; eijpovnta aujtw`:/ Kornhvlie. 4oJ de; ajtenivsa" aujtw`/ kai; e[mfobo" genovmeno" ei\pen: tiv ejstin, kuvrieÉ ei\pen de; aujtw`:/ aiJ proseucaiv sou kai; aiJ ejlehmosuvnai sou ajnevbhsan eij" mnhmovsunon e[mprosqen tou` qeou`. 5kai; nu`n pevmyon a[ndra" eij" Ij ovpphn kai; metavpemyai Sivmwna tina o}" ejpikalei`tai Pevtro": 6ou|to" xenivzetai parav tini Sivmwni bursei`, w|/

ejstin oijkiva para; qavlassan. 7wJ" de; ajph`lqen oJ a[ggelo" oJ lalw`n aujtw`,/ fwnhvsa" duvo tw`n oijketw`n kai; stratiwvthn eujsebh` tw`n proskarterouvntwn aujtw`/ 8kai; ejxhghsavmeno" a{panta aujtoi`" ajpevsteilen aujtou;" eij" th;n Ij ovpphn. 9 Th`/ de; ejpauvrion, oJdoiporouvntwn ejkeivnwn kai; th`/ povlei ejggizovntwn, ajnevbh Pevtro" ejpi; to; dw`ma proseuvxasqai peri; w{ran e{kthn. 10ejgevneto de; provspeino" kai; h[qelen geuvsasqai. paraskeuazovntwn de; aujtw`n ejgevneto ejpÆ aujto;n e[kstasi" 11kai; qewrei` to;n oujrano;n ajnew/gmevnon kai; katabai`non skeu`o" ti wJ" ojqovnhn megavlhn tevssarsin ajrcai`" kaqievmenon ejpi; th`" gh`", 12ejn w|/ uJph`rcen pavnta ta; tetravpoda kai; eJrpeta; th`" gh`" kai; peteina; tou` oujranou`. 13kai; ejgevneto fwnh; pro;" aujtovn: ajnastav", Pevtre, qu`son kai; favge. 14oJ de; Pevtro" ei\pen: mhdamw`", kuvrie, o{ti oujdevpote e[fagon pa`n koino;n kai; ajkavqarton. 15kai; fwnh; pavlin ejk deutevrou pro;" aujtovn: a} oJ qeo;" ejkaqavrisen, su; mh; koivnou. 16tou`to de; ejgevneto ejpi; triv" kai; eujqu;" ajnelhvmfqh to; skeu`o" eij" to;n oujranovn. 17 JW" de; ejn eJautw`/ dihpovrei oJ Pevtro" tiv a]n ei[h to; o{rama o} ei\den, ijdou; oiJ a[ndre" oiJ ajpestalmevnoi uJpo; tou` Kornhlivou dierwthvsante" th;n oijkivan tou` Sivmwno" ejpevsthsan ejpi; to;n pulw`na, 18kai; fwnhvsante" ejpunqavnonto eij Sivmwn oJ ejpikalouvmeno" Pevtro" ejnqavde xenivzetai. 19Tou` de; Pevtrou dienqumoumevnou peri; tou` oJravmato" ei\pen »aujtw`¼/ to; pneu`ma: ijdou; a[ndre" trei`" zhtou`nte" se, 20ajlla; ajnasta;" katavbhqi kai; poreuvou su;n aujtoi`" mhde;n diakrinovmeno" o{ti ejgw; ajpevstalka aujtouv". 21kataba;" de; Pevtro" pro;" tou;" a[ndra" ei\pen: ijdou; ejgwv eijmi o}n zhtei`te: tiv" hJ aijtiva diÆ h}n pavresteÉ 22oiJ de; ei\pan: Kornhvlio" eJkatontavrch", ajnh;r divkaio" kai; fobouvmeno" to;n qeovn, marturouvmeno" te uJpo; o{lou tou` e[qnou" tw`n Ij oudaivwn, ejcrhmativsqh uJpo; ajggevlou aJgivou metapevmyasqai se eij" to;n oi\kon aujtou` kai; ajkou`sai rJhm v ata para; sou`. 23 eijskalesavmeno" ou\n aujtou;" ejxevnisen. Th`/ de; ejpauvrion ajnasta;" ejxh`lqen su;n aujtoi`" kaiv tine" tw`n ajdelfw`n tw`n ajpo; Ij ovpph" sunh`lqon aujtw`./ 24th`/ de; ejpauvrion eijsh`lqen eij" th;n Kaisavreian. oJ de; Kornhvlio" h\n prosdokw`n aujtou;" sugkalesavmeno" tou;" suggenei`" aujtou` kai; tou;" ajnagkaivou" fivlou". 25 JW" de; ejgevneto tou` eijselqei`n to;n Pevtron, sunanthvsa" aujtw`/ oJ Kornhvlio" pesw;n ejpi; tou;" povda"

prosekuvnhsen. 26oJ de; Pevtro" h[geiren aujto;n levgwn: ajnavsthqi: kai; ejgw; aujto;" a[nqrwpo" eijmi. 27kai; sunomilw`n aujtw`/ eijsh`lqen kai; euJrivskei sunelhluqovta" pollouv", 28e[fh te pro;" aujtouv": uJmei`" ejpivstasqe wJ" ajqevmiton ejstin ajndri; Ij oudaivw/ kolla`sqai h] prosevrcesqai ajllofuvlw/: kamoi; oJ qeo;" e[deixen mhdevna koino;n h] ajkavqarton levgein a[nqrwpon: 29dio; kai; ajnantirrhvtw" h\lqon metapemfqeiv". punqavnomai ou\n tivni lovgw/ metepevmyasqe meÉ 30kai; oJ Kornhvlio" e[fh: ajpo; tetavrth" hJmevra" mevcri tauvth" th`" w{ra" h[mhn th;n ejnavthn proseucovmeno" ejn tw`/ oi[kw/ mou, kai; ijdou; ajnh;r e[sth ejnwvpion mou ejn ejsqh`ti lampra`/ 31kai; fhsivn: Kornhvlie, eijshkouvsqh sou hJ proseuch; kai; aiJ ejlehmosuvnai sou ejmnhvsqhsan ejnwvpion tou` qeou`. 32pevmyon ou\n eij" Ij ovpphn kai; metakavlesai Sivmwna o}" ejpikalei`tai Pevtro", ou|to" xenivzetai ejn oijkiva/ Sivmwno" bursevw" para; qavlassan. 33ejxauth`" ou\n e[pemya pro;" sev, suv te kalw`" ejpoivhsa" paragenovmeno". nu`n ou\n pavnte" hJmei`" ejnwvpion tou` qeou` pavresmen ajkou`sai pavnta ta; prostetagmevna soi uJpo; tou` kurivou. 34 A j noivxa" de; Pevtro" to; stovma ei\pen: ejpÆ ajlhqeiva" katalambavnomai o{ti oujk e[stin proswpolhvmpth" oJ qeov", 35ajllÆ ejn panti; e[qnei oJ fobouvmeno" aujto;n kai; ejrgazovmeno" dikaiosuvnhn dekto;" aujtw`/ ejstin. 36to;n lovgon »o}n¼ ajpevsteilen toi`" uiJoi`" Ij srah;l eujaggelizovmeno" eijrhvnhn dia; jIhsou` Cristou`, ou|to" ejstin pavntwn kuvrio", 37uJmei`" oi[date to; genovmenon rJhm ` a kaqÆ o{lh" th`" Ij oudaiva", ajrxavmeno" ajpo; th`" Galilaiva" meta; to; bavptisma o} ejkhvruxen Ij wavnnh", 38 Ij hsou`n to;n ajpo; Nazarevq, wJ" e[crisen aujto;n oJ qeo;" pneuvmati aJgivw/ kai; dunavmei, o}" dih`lqen eujergetw`n kai; ijwm v eno" pavnta" tou;" katadunasteuomevnou" uJpo; tou` diabovlou, o{ti oJ qeo;" h\n metÆ aujtou`. 39kai; hJmei`" mavrture" pavntwn w|n ejpoivhsen e[n te th`/ cwvra/ tw`n Ij oudaivwn kai; »ejn¼ Ij erousalhvm. o}n kai; ajnei`lan kremavsante" ejpi; xuvlou, 40tou`ton oJ qeo;" h[geiren »ejn¼ th`/ trivth/ hJmevra/ kai; e[dwken aujto;n ejmfanh` genevsqai, 41ouj panti; tw`/ law`,/ ajlla; mavrtusin toi`" prokeceirotonhmevnoi" uJpo; tou` qeou`, hJmi`n, oi{tine" sunefavgomen kai; sunepivomen aujtw`/ meta; to; ajnasth`nai aujto;n ejk nekrw`n: 42kai; parhvggeilen hJmi`n khruvxai tw`/ law`/ kai; diamartuvrasqai o{ti ou|to" ejstin oJ wJrismevno" uJpo; tou` qeou` krith;" zwvntwn kai; nekrw`n. 43touvtw/ pavnte" oiJ profh`tai marturou`sin

a[fesin aJmartiw`n labei`n dia; tou` ojnovmato" aujtou` pavnta to;n pisteuvonta eij" aujtovn. 44 E [ ti lalou`nto" tou` Pevtrou ta; rJhm v ata tau`ta ejpevpesen to; pneu`ma to; a{gion ejpi; pavnta" tou;" ajkouvonta" to;n lovgon. 45kai; ejxevsthsan oiJ ejk peritomh`" pistoi; o{soi sunh`lqan tw`/ Pevtrw/, o{ti kai; ejpi; ta; e[qnh hJ dwrea; tou` aJgivou pneuvmato" ejkkevcutai: 46h[kouon ga;r aujtw`n lalouvntwn glwvssai" kai; megalunovntwn to;n qeovn. tovte ajpekrivqh Pevtro": 47mhvti to; u{dwr duvnatai kwlu`sai ti" tou` mh; baptisqh`nai touvtou", oi{tine" to; pneu`ma to; a{gion e[labon wJ" kai; hJmei`"É 48prosevtaxen de; aujtou;" ejn tw`/ ojnovmati Ij hsou` Cristou` baptisqh`nai. tovte hjrwvthsan aujto;n ejpimei`nai hJmevra" tinav". 11 H [ kousan de; oiJ ajpovstoloi kai; oiJ ajdelfoi; oiJ o[nte" kata; th;n Ij oudaivan o{ti kai; ta; e[qnh ejdevxanto to;n lovgon tou` qeou`. 2 {Ote de; ajnevbh Pevtro" eij" Ij erousalhvm, diekrivnonto pro;" aujto;n oiJ ejk peritomh`" 3levgonte" o{ti eijsh`lqe" pro;" a[ndra" ajkrobustivan e[conta" kai; sunevfage" aujtoi`". 4 A j rxavmeno" de; Pevtro" ejxetivqeto 5 aujtoi`" kaqexh`" levgwn: ejgw; h[mhn ejn povlei Ij ovpph/ proseucovmeno" kai; ei\don ejn ejkstavsei o{rama, katabai`non skeu`o" ti wJ" ojqovnhn megavlhn tevssarsin ajrcai`" kaqiemevnhn ejk tou` oujranou`, kai; h\lqen a[cri ejmou`. 6eij" h}n ajtenivsa" katenovoun kai; ei\don ta; tetravpoda th`" gh`" kai; ta; qhriva kai; ta; eJrpeta; kai; ta; peteina; tou` oujranou`. 7 h[kousa de; kai; fwnh`" legouvsh" moi: ajnastav", Pevtre, qu`son kai; favge. 8ei\pon dev: mhdamw`", kuvrie, o{ti koino;n h] ajkavqarton oujdevpote eijsh`lqen eij" to; stovma mou. 9ajpekrivqh de; fwnh; ejk deutevrou ejk tou` oujranou`: a} oJ qeo;" ejkaqavrisen, su; mh; koivnou. 10tou`to de; ejgevneto ejpi; triv", kai; ajnespavsqh pavlin a{panta eij" to;n oujranovn. 11kai; ijdou; ejxauth`" trei`" a[ndre" ejpevsthsan ejpi; th;n oijkivan ejn h|/ h\men, ajpestalmevnoi ajpo; Kaisareiva" prov" me. 12ei\pen de; to; pneu`ma moi sunelqei`n aujtoi`" mhde;n diakrivnanta. h\lqon de; su;n ejmoi; kai; oiJ e}x ajdelfoi; ou|toi kai; eijshvlqomen eij" to;n oi\kon tou` ajndrov". 13 ajphvggeilen de; hJmi`n pw`" ei\den »to;n¼ a[ggelon ejn tw`/ oi[kw/ aujtou` staqevnta kai; eijpovnta: ajpovsteilon eij" Ij ovpphn kai; metavpemyai Sivmwna to;n ejpikalouvmenon Pevtron, 14o}" lalhvsei rJhm v ata pro;" se; 15 ejn oi|" swqhvsh/ su; kai; pa`" oJ oi\ko" sou. ejn de; tw`/ a[rxasqai me lalei`n ejpevpesen to; pneu`ma to; a{gion ejpÆ aujtou;" w{sper kai; ejfÆ hJma`" ejn ajrch`./ 16ejmnhvsqhn de; tou` rJhm v ato" tou` kurivou wJ" e[legen:

Ij wavnnh" me;n ejbavptisen u{dati, uJmei`" de; baptisqhvsesqe ejn pneuvmati aJgivw./ 17eij ou\n th;n i[shn dwrea;n e[dwken aujtoi`" oJ qeo;" wJ" kai; hJmi`n pisteuvsasin ejpi; to;n kuvrion Ij hsou`n Cristovn, ejgw; tiv" h[mhn dunato;" kwlu`sai to;n qeovnÉ 18 A j kouvsante" de; tau`ta hJsuvcasan kai; ejdovxasan to;n qeo;n levgonte": a[ra kai; toi`" e[qnesin oJ qeo;" th;n metavnoian eij" zwh;n e[dwken. 19 OiJ me;n ou\n diasparevnte" ajpo; th`" qlivyew" th`" genomevnh" ejpi; Stefavnw/ dih`lqon e{w" Foinivkh" kai; Kuvprou kai; A j ntioceiva" mhdeni; lalou`nte" to;n lovgon eij mh; movnon Ij oudaivoi". 20 \Hsan dev tine" ejx aujtw`n a[ndre" Kuvprioi kai; Kurhnai`oi, oi{tine" ejlqovnte" eij" A j ntiovceian ejlavloun kai; pro;" tou;" E J llhnista;" 21 eujaggelizovmenoi to;n kuvrion Ij hsou`n. kai; h\n cei;r kurivou metÆ aujtw`n, poluv" te ajriqmo;" oJ pisteuvsa" ejpevstreyen ejpi; to;n kuvrion. 22 H j kouvsqh de; oJ lovgo" eij" ta; w\ta th`" ejkklhsiva" th`" ou[sh" ejn Ij erousalh;m peri; aujtw`n kai; ejxapevsteilan Barnaba`n »dielqei`n¼ e{w" A j ntioceiva". 23o}" paragenovmeno" kai; ijdw;n th;n cavrin »th;n¼ tou` qeou`, ejcavrh kai; parekavlei pavnta" th`/ proqevsei th`" kardiva" prosmevnein tw`/ kurivw,/ 24o{ti h\n ajnh;r ajgaqo;" kai; plhvrh" pneuvmato" aJgivou kai; pivstew". kai; prosetevqh o[clo" iJkano;" tw`/ kurivw./ 25 ejxh`lqen de; eij" Tarso;n ajnazhth`sai Sau`lon, 26kai; euJrw;n h[gagen eij" A j ntiovceian. ejgevneto de; aujtoi`" kai; ejniauto;n o{lon sunacqh`nai ejn th`/ ejkklhsiva/ kai; didavxai o[clon iJkanovn, crhmativsai te prwvtw" ejn A j ntioceiva/ tou;" maqhta;" Cristianouv". 27 E j n tauvtai" de; tai`" hJmevrai" kath`lqon ajpo; IJ erosoluvmwn profh`tai eij" jAntiovceian. 28ajnasta;" de; ei|" ejx aujtw`n ojnovmati A { gabo" ejshvmanen dia; tou` pneuvmato" limo;n megavlhn mevllein e[sesqai ejfÆ o{lhn th;n oijkoumevnhn, h{ti" ejgevneto ejpi; Klaudivou. 29 tw`n de; maqhtw`n, kaqw;" eujporei`to ti", w{risan e{kasto" aujtw`n eij" diakonivan pevmyai toi`" katoikou`sin ejn th`/ Ij oudaiva/ ajdelfoi`": 30o} kai; ejpoivhsan ajposteivlante" pro;" tou;" presbutevrou" dia; ceiro;" Barnaba` kai; Sauvlou. 12 KatÆ ejkei`non de; to;n kairo;n ejpevbalen H J rwvd/ h" oJ basileu;" ta;" cei`ra" kakw`sai tina" tw`n ajpo; th`" ejkklhsiva". 2ajnei`len de; Ij avkwbon to;n ajdelfo;n Ij wavnnou macaivrh/. 3ijdw;n de; o{ti ajrestovn ejstin toi`" Ij oudaivoi", prosevqeto sullabei`n kai; Pevtron,- h\san de; »aiJ¼ hJmevrai tw`n ajzuvmwn- 4o}n kai; piavsa" e[qeto eij" fulakh;n

paradou;" tevssarsin tetradivoi" stratiwtw`n fulavssein aujtovn, boulovmeno" meta; to; pavsca ajnagagei`n aujto;n tw`/ law`./ 5oJ me;n ou\n Pevtro" ejthrei`to ejn th`/ fulakh`:/ proseuch; de; h\n ejktenw`" ginomevnh uJpo; th`" ejkklhsiva" pro;" to;n qeo;n peri; aujtou`. 6 {Ote de; h[mellen proagagei`n aujto;n oJ H J rwvd/ h", th`/ nukti; ejkeivnh/ h\n oJ Pevtro" koimwvmeno" metaxu; duvo stratiwtw`n dedemevno" aJluvsesin dusi;n fuvlake" te pro; th`" quvra" ejthvroun th;n fulakhvn. 7 kai; ijdou; a[ggelo" kurivou ejpevsth kai; fw`" e[lamyen ejn tw`/ oijkhvmati: patavxa" de; th;n pleura;n tou` Pevtrou h[geiren aujto;n levgwn: ajnavsta ejn tavcei. kai; ejxevpesan aujtou` aiJ aJluvsei" ejk tw`n ceirw`n. 8ei\pen de; oJ a[ggelo" pro;" aujtovn: zw`sai kai; uJpovdhsai ta; sandavlia sou. ejpoivhsen de; ou{tw". kai; levgei aujtw`:/ peribalou` to; iJmavtion sou kai; ajkolouvqei moi. 9kai; ejxelqw;n hjkolouvqei kai; oujk h[d/ ei o{ti ajlhqev" ejstin to; ginovmenon dia; tou` ajggevlou: ejdovkei de; o{rama blevpein. 10 dielqovnte" de; prwvthn fulakh;n kai; deutevran h\lqan ejpi; th;n puvlhn th;n sidhra`n th;n fevrousan eij" th;n povlin, h{ti" aujtomavth hjnoivgh aujtoi`" kai; ejxelqovnte" proh`lqon rJum v hn mivan, kai; eujqevw" ajpevsth oJ 11 a[ggelo" ajpÆ aujtou`. Kai; oJ Pevtro" ejn eJautw`/ genovmeno" ei\pen: nu`n oi\da ajlhqw`" o{ti ejxapevsteilen »oJ¼ kuvrio" to;n a[ggelon aujtou` kai; ejxeivlato me ejk ceiro;" H J rwvd/ ou kai; pavsh" th`" prosdokiva" tou` 12 laou` tw`n Ij oudaivwn. sunidwvn te h\lqen ejpi; th;n oijkivan th`" Mariva" th`" mhtro;" Ij wavnnou tou` ejpikaloumevnou Mavrkou, ou| h\san iJkanoi; sunhqroismevnoi kai; proseucovmenoi. 13krouvsanto" de; aujtou` th;n quvran tou` pulw`no" prosh`lqen paidivskh uJpakou`sai ojnovmati R J ovdh, 14 kai; ejpignou`sa th;n fwnh;n tou` Pevtrou ajpo; th`" cara`" oujk h[noixen to;n pulw`na, eijsdramou`sa de; ajphvggeilen eJstavnai to;n Pevtron pro; tou` pulw`no". 15oiJ de; pro;" aujth;n ei\pan: maivnh/. hJ de; dii>scurivzeto ou{tw" e[cein. oiJ de; e[legon: oJ a[ggelo" ejstin aujtou`. 16oJ de; Pevtro" ejpevmenen krouvwn: ajnoivxante" de; ei\dan aujto;n kai; ejxevsthsan. 17 kataseivsa" de; aujtoi`" th`/ ceiri; siga`n dihghvsato »aujtoi`"¼ pw`" oJ kuvrio" aujto;n ejxhvgagen ejk th`" fulakh`" ei\pen te: ajpaggeivlate Ij akwvbw/ kai; toi`" ajdelfoi`" tau`ta. kai; ejxelqw;n ejporeuvqh eij" e{teron tovpon. 18 Genomevnh" de; hJmevra" h\n tavraco" oujk ojlivgo" ejn toi`" stratiwvtai" tiv a[ra oJ Pevtro" ejgevneto. 19 H J rwvd/ h" de; ejpizhthvsa" aujto;n kai; mh; euJrwvn, ajnakrivna" tou;" fuvlaka" ejkevleusen

ajpacqh`nai, kai; katelqw;n ajpo; th`" jIoudaiva" eij" Kaisavreian dievtriben. 20 \Hn de; qumomacw`n Turivoi" kai; Sidwnivoi": oJmoqumado;n de; parh`san pro;" aujto;n kai; peivsante" Blavston, to;n ejpi; tou` koitw`no" tou` basilevw", hj/tou`nto eijrhvnhn dia; to; trevfesqai aujtw`n th;n cwvran ajpo; th`" basilikh`". 21takth`/ de; hJmevra/ oJ H J rwvd/ h" ejndusavmeno" ejsqh`ta basilikh;n »kai;¼ kaqivsa" ejpi; tou` bhvmato" ejdhmhgovrei pro;" aujtouv", 22oJ de; dh`mo" ejpefwvnei: Qeou` fwnh; kai; oujk ajnqrwvpou. 23 paracrh`ma de; ejpavtaxen aujto;n a[ggelo" kurivou ajnqÆ w|n oujk e[dwken th;n dovxan tw`/ qew`,/ kai; genovmeno" skwlhkovbrwto" ejxevyuxen. 24 JO de; lovgo" tou` qeou` hjuxv anen kai; ejplhquvneto. 25Barnaba`" de; kai; Sau`lo" uJpevstreyan eij" jIerousalh;m plhrwvsante" th;n diakonivan, sumparalabovnte" Ij wavnnhn to;n ejpiklhqevnta Ma`rkon. 13 \Hsan de; ejn A j ntioceiva/ kata; th;n ou\san ejkklhsivan profh`tai kai; didavskaloi o{ te Barnaba`" kai; Sumew;n oJ kalouvmeno" Nivger kai; Louvkio" oJ Kurhnai`o", Manahvn te H J rwvd/ ou tou` 2 tetraavrcou suvntrofo" kai; Sau`lo". Leitourgouvntwn de; aujtw`n tw`/ kurivw/ kai; nhsteuovntwn ei\pen to; pneu`ma to; a{gion: ajforivsate dhv moi to;n Barnaba`n kai; Sau`lon eij" to; e[rgon o} proskevklhmai aujtouv". 3 tovte nhsteuvsante" kai; proseuxavmenoi kai; ejpiqevnte" ta;" cei`ra" aujtoi`" ajpevlusan. 4 Aujtoi; me;n ou\n ejkpemfqevnte" uJpo; tou` aJgivou pneuvmato" kath`lqon eij" Seleuvkeian, ejkei`qen te ajpevpleusan eij" Kuvpron 5kai; genovmenoi ejn Salami`ni kathvggellon to;n lovgon tou` qeou` ejn tai`" sunagwgai`" tw`n Ij oudaivwn. ei\con de; kai; Ij wavnnhn uJphrevthn. 6 Dielqovnte" de; o{lhn th;n nh`son a[cri Pavfou eu|ron a[ndra tina; mavgon yeudoprofhvthn Ij oudai`on w|/ o[noma Barihsou` 7o}" h\n su;n tw`/ ajnqupavtw/ Sergivw/ Pauvlw/, ajndri; sunetw`./ ou|to" proskalesavmeno" Barnaba`n kai; Sau`lon ejpezhvthsen ajkou`sai to;n lovgon tou` qeou`. 8 ajnqivstato de; aujtoi`" E j luvma" oJ mavgo", ou{tw" ga;r meqermhneuvetai to; o[noma aujtou`, zhtw`n diastrevyai to;n ajnquvpaton ajpo; th`" pivstew". 9Sau`lo" dev, oJ kai; Pau`lo", plhsqei;" pneuvmato" aJgivou ajtenivsa" eij" aujto;n 10ei\pen: w\ plhvrh" panto;" dovlou kai; pavsh" rJad/ iourgiva", uiJe; diabovlou, ejcqre; pavsh" dikaiosuvnh", ouj pauvsh/ diastrevfwn ta;" oJdou;" »tou`¼ kurivou ta;" eujqeiva"É 11kai; nu`n ijdou; cei;r kurivou ejpi; se; kai; e[sh/ tuflo;" mh; blevpwn to;n h{lion a[cri

kairou`. paracrh`ma te e[pesen ejpÆ aujto;n ajclu;" kai; skovto" kai; periavgwn ejzhvtei ceiragwgouv". 12tovte ijdw;n oJ ajnquvpato" to; gegono;" ejpivsteusen ejkplhssovmeno" ejpi; th`/ didach`/ tou` kurivou. 13 A j nacqevnte" de; ajpo; th`" Pavfou oiJ peri; Pau`lon h\lqon eij" Pevrghn th`" Pamfuliva", Ij wavnnh" de; ajpocwrhvsa" ajpÆ aujtw`n uJpevstreyen eij" IJ erosovluma. 14Aujtoi; de; dielqovnte" ajpo; th`" Pevrgh" paregevnonto eij" jAntiovceian th;n Pisidivan, kai; eijselqovnte" eij" th;n sunagwgh;n th`/ hJmevra/ tw`n sabbavtwn ejkavqisan. 15 meta; de; th;n ajnavgnwsin tou` novmou kai; tw`n profhtw`n ajpevsteilan oiJ ajrcisunavgwgoi pro;" aujtou;" levgonte": a[ndre" ajdelfoiv, ei[ tiv" ejstin ejn uJmi`n lovgo" paraklhvsew" pro;" to;n laovn, levgete. 16 A j nasta;" de; Pau`lo" kai; kataseivsa" th`/ ceiri; ei\pen: a[ndre" Ij srahli`tai kai; oiJ fobouvmenoi to;n qeovn, ajkouvsate. 17oJ qeo;" tou` laou` touvtou Ij srah;l ejxelevxato tou;" patevra" hJmw`n kai; to;n lao;n u{ywsen ejn th`/ paroikiva/ ejn gh`/ Aijguvptou kai; meta; bracivono" uJyhlou` ejxhvgagen aujtou;" ejx aujth`", 18kai; wJ" tesserakontaeth` crovnon ejtropofovrhsen aujtou;" ejn th`/ ejrhvmw/ 19kai; kaqelw;n e[qnh eJpta; ejn gh`/ Canavan kateklhronovmhsen th;n gh`n aujtw`n 20wJ" e[tesin tetrakosivoi" kai; penthvkonta. kai; meta; tau`ta e[dwken krita;" e{w" Samouh;l »tou`¼ profhvtou. 21kakei`qen hj/thvsanto basileva kai; e[dwken aujtoi`" oJ qeo;" to;n Saou;l uiJo;n Kiv", a[ndra ejk fulh`" Beniamivn, e[th tesseravkonta, 22kai; metasthvsa" aujto;n h[geiren to;n Daui;d aujtoi`" eij" basileva w|/ kai; ei\pen marturhvsa": eu|ron Daui;d to;n tou` Ij essaiv, a[ndra kata; th;n kardivan mou, o}" poihvsei pavnta ta; qelhvmata mou. 23touvtou oJ qeo;" ajpo; tou` spevrmato" katÆ ejpaggelivan h[gagen tw`/ Ij srah;l swth`ra Ij hsou`n, 24 prokhruvxanto" Ij wavnnou pro; proswvpou th`" eijsovdou aujtou` bavptisma metanoiva" panti; tw`/ law`/ Ij srahvl. 25wJ" de; ejplhvrou Ij wavnnh" to;n drovmon, e[legen: tiv ejme; uJponoei`te ei\naiÉ oujk eijmi; ejgwv: ajllÆ ijdou; e[rcetai metÆ ejme; ou| oujk eijmi; a[xio" to; uJpovdhma tw`n podw`n lu`sai. 26 A [ ndre" ajdelfoiv, uiJoi; gevnou" A j braa;m kai; oiJ ejn uJmi`n fobouvmenoi to;n qeovn, hJmi`n oJ lovgo" th`" swthriva" tauvth" ejxapestavlh. 27oiJ ga;r katoikou`nte" ejn Ij erousalh;m kai; oiJ a[rconte" aujtw`n tou`ton ajgnohvsante" kai; ta;" fwna;" tw`n profhtw`n ta;" kata; pa`n savbbaton ajnaginwskomevna" krivnante"

ejplhvrwsan, 28kai; mhdemivan aijtivan qanavtou euJrovnte" hj/thvsanto Pila`ton ajnaireqh`nai aujtovn. 29wJ" de; ejtevlesan pavnta ta; peri; aujtou` gegrammevna, kaqelovnte" ajpo; tou` xuvlou e[qhkan eij" mnhmei`on. 30oJ de; qeo;" h[geiren aujto;n ejk nekrw`n, 31o}" w[fqh ejpi; hJmevra" pleivou" toi`" sunanaba`sin aujtw`/ ajpo; th`" Galilaiva" eij" Ij erousalhvm, oi{tine" »nu`n¼ eijsin mavrture" aujtou` pro;" to;n laovn. 32Kai; hJmei`" uJma`" eujaggelizovmeqa th;n pro;" tou;" patevra" ejpaggelivan genomevnhn, 33o{ti tauvthn oJ qeo;" ejkpeplhvrwken toi`" tevknoi" »aujtw`n¼ hJmi`n ajnasthvsa" Ij hsou`n wJ" kai; ejn tw`/ yalmw`/ gevgraptai tw`/ deutevrw/: uiJov" mou ei\ suv, ejgw; shvmeron gegevnnhka se. 34 o{ti de; ajnevsthsen aujto;n ejk nekrw`n mhkevti mevllonta uJpostrevfein eij" diafqoravn, ou{tw" ei[rhken o{ti dwvsw uJmi`n ta; o{sia Daui;d ta; pistav. 35diovti kai; ejn eJtevrw/ levgei: ouj dwvsei" to;n o{sion sou ijdei`n diafqoravn. 36Daui;d me;n ga;r ijdiva/ genea`/ uJphrethvsa" th`/ tou` qeou` boulh`/ ejkoimhvqh kai; prosetevqh pro;" tou;" patevra" aujtou` kai; ei\den diafqoravn: 37o}n de; oJ qeo;" h[geiren, oujk ei\den diafqoravn. 38gnwsto;n ou\n e[stw uJmi`n, a[ndre" ajdelfoiv, o{ti dia; touvtou uJmi`n a[fesi" aJmartiw`n kataggevlletai, »kai;¼ ajpo; pavntwn w|n oujk hjdunhvqhte ejn novmw/ Mwu>sevw" dikaiwqh`nai, 39 ejn touvtw/ pa`" oJ pisteuvwn dikaiou`tai. 40blevpete ou\n mh; ejpevlqh/ to; eijrhmevnon ejn toi`" profhvtai": 41 i[dete, oiJ katafronhtaiv, kai; qaumavsate kai; ajfanivsqhte, o{ti e[rgon ejrgavzomai ejgw; ejn tai`" hJmevrai" uJmw`n, e[rgon o} ouj mh; pisteuvshte ejavn ti" ejkdihgh`tai uJmi`n. 42 E j xiovntwn de; aujtw`n parekavloun eij" to; metaxu; savbbaton lalhqh`nai aujtoi`" ta; rJhm v ata tau`ta. 43luqeivsh" de; th`" sunagwgh`" hjkolouvqhsan polloi; tw`n Ij oudaivwn kai; tw`n sebomevnwn proshluvtwn tw`/ Pauvlw/ kai; tw`/ Barnaba`,/ oi{tine" proslalou`nte" aujtoi`" e[peiqon aujtou;" prosmevnein th`/ cavriti tou` qeou`. 44 Tw`/ de; ejrcomevnw/ sabbavtw/ scedo;n pa`sa hJ povli" sunhvcqh

ajkou`sai to;n lovgon tou` kurivou. 45ijdovnte" de; oiJ jIoudai`oi tou;" o[clou" ejplhvsqhsan zhvlou kai; ajntevlegon toi`" uJpo; Pauvlou laloumevnoi" blasfhmou`nte". 46parrhsiasavmenoi te oJ Pau`lo" kai; oJ Barnaba`" ei\pan: uJmi`n h\n ajnagkai`on prw`ton lalhqh`nai to;n lovgon tou` qeou`: ejpeidh; ajpwqei`sqe aujto;n kai; oujk ajxivou" krivnete eJautou;" th`" aijwnivou zwh`", ijdou; strefovmeqa eij" ta; e[qnh. 47ou{tw" ga;r ejntevtaltai hJmi`n oJ kuvrio": tevqeika se eij" fw`" ejqnw`n tou` ei\nai se eij" swthrivan e{w" ejscavtou th`" gh`". 48 A j kouvonta de; ta; e[qnh e[cairon kai; ejdovxazon to;n lovgon tou` kurivou kai; ejpivsteusan o{soi h\san tetagmevnoi eij" zwh;n aijwvnion: 49 diefevreto de; oJ lovgo" tou` kurivou diÆ o{lh" th`" cwvra". 50oiJ de; Ij oudai`oi parwvtrunan ta;" sebomevna" gunai`ka" ta;" eujschvmona" kai; tou;" prwvtou" th`" povlew" kai; ejphvgeiran diwgmo;n ejpi; to;n Pau`lon kai; Barnaba`n kai; ejxevbalon aujtou;" ajpo; tw`n oJrivwn aujtw`n. 51 oiJ de; ejktinaxavmenoi to;n koniorto;n tw`n podw`n ejpÆ aujtou;" h\lqon eij" Ij kovnion, 52oi{ te maqhtai; ejplhrou`nto cara`" kai; pneuvmato" aJgivou. 14 E j gevneto de; ejn Ij konivw/ kata; to; aujto; eijselqei`n aujtou;" eij" th;n sunagwgh;n tw`n Ij oudaivwn kai; lalh`sai ou{tw" w{ste pisteu`sai Ij oudaivwn te kai; E J llhvnwn polu; plh`qo". 2oiJ de; ajpeiqhvsante" Ij oudai`oi ejphvgeiran kai; ejkavkwsan ta;" yuca;" tw`n ejqnw`n kata; tw`n ajdelfw`n. 3iJkano;n me;n ou\n crovnon dievtriyan parrhsiazovmenoi ejpi; tw`/ kurivw/ tw`/ marturou`nti »ejpi;¼ tw`/ lovgw/ th`" cavrito" aujtou`, didovnti shmei`a kai; tevrata givnesqai dia; tw`n ceirw`n aujtw`n. 4ejscivsqh de; to; plh`qo" th`" povlew", kai; oiJ me;n h\san su;n toi`" jIoudaivoi", oiJ de; su;n toi`" ajpostovloi". 5wJ" de; ejgevneto oJrmh; tw`n ejqnw`n te kai; jIoudaivwn su;n toi`" a[rcousin aujtw`n uJbrivsai kai; liqobolh`sai aujtouv", 6 sunidovnte" katevfugon eij" ta;" povlei" th`" Lukaoniva" Luvstran kai; Devrbhn kai; th;n perivcwron, 7kakei` eujaggelizovmenoi h\san. 8 Kaiv ti" ajnh;r ajduvnato" ejn luvstroi" toi`" posi;n ejkavqhto, cwlo;" ejk koiliva" mhtro;" aujtou` o}" oujdevpote periepavthsen. 9ou|to" h[kousen tou` Pauvlou lalou`nto": o}" ajtenivsa" aujtw`/ kai; ijdw;n o{ti e[cei pivstin tou` swqh`nai, 10ei\pen megavlh/ fwnh`:/ ajnavsthqi ejpi; tou;" povda" sou ojrqov". kai; h{lato kai; periepavtei. 11oi{ te o[cloi ijdovnte" o} ejpoivhsen Pau`lo" ejph`ran th;n fwnh;n aujtw`n Lukaonisti; levgonte":

oiJ qeoi; oJmoiwqevnte" ajnqrwvpoi" katevbhsan pro;" hJma`", 12ejkavloun te to;n Barnaba`n Diva, to;n de; Pau`lon E J rmh`n, ejpeidh; aujto;" h\n oJ 13 hJgouvmeno" tou` lovgou. o{ te iJereu;" tou` Dio;" tou` o[nto" pro; th`" povlew" tauvrou" kai; stevmmata ejpi; tou;" pulw`na" ejnevgka" su;n toi`" j kouvsante" de; oiJ ajpovstoloi Barnaba`" kai; o[cloi" h[qelen quvein. 14 A Pau`lo" diarrhvxante" ta; iJmavtia aujtw`n ejxephvdhsan eij" to;n o[clon kravzonte" 15kai; levgonte": a[ndre", tiv tau`ta poiei`teÉ kai; hJmei`" oJmoiopaqei`" ejsmen uJmi`n a[nqrwpoi eujaggelizovmenoi uJma`" ajpo; touvtwn tw`n mataivwn ejpistrevfein ejpi; qeo;n zw`nta, o}" ejpoivhsen to;n oujrano;n kai; th;n gh`n kai; th;n qavlassan kai; pavnta ta; ejn aujtoi`": 16 o}" ejn tai`" parw/chmevnai" geneai`" ei[asen pavnta ta; e[qnh poreuvesqai tai`" oJdoi`" aujtw`n: 17kaivtoi oujk ajmavrturon aujto;n ajfh`ken ajgaqourgw`n, oujranovqen uJmi`n uJetou;" didou;" kai; kairou;" karpofovrou", ejmpiplw`n trofh`" kai; eujfrosuvnh" ta;" kardiva" uJmw`n. 18 kai; tau`ta levgonte" movli" katevpausan tou;" o[clou" tou` mh; quvein aujtoi`". 19 E j ph`lqan de; ajpo; A j ntioceiva" kai; jIkonivou jIoudai`oi kai; peivsante" tou;" o[clou" kai; liqavsante" to;n Pau`lon e[suron e[xw th`" povlew" nomivzonte" aujto;n teqnhkevnai. 20kuklwsavntwn de; tw`n maqhtw`n aujto;n ajnasta;" eijsh`lqen eij" th;n povlin. Kai; th`/ ejpauvrion ejxh`lqen su;n tw`/ Barnaba`/ eij" Devrbhn. 21 eujaggelisavmenoi te th;n povlin ejkeivnhn kai; maqhteuvsante" iJkanou;" uJpevstreyan eij" th;n Luvstran kai; eij" Ij kovnion kai; eij" A j ntiovceian 22ejpisthrivzonte" ta;" yuca;" tw`n maqhtw`n, parakalou`nte" ejmmevnein th`/ pivstei kai; o{ti dia; pollw`n qlivyewn dei` hJma`" eijselqei`n eij" th;n basileivan tou` qeou`. 23ceirotonhvsante" de; aujtoi`" katÆ ejkklhsivan presbutevrou", proseuxavmenoi meta; nhsteiw`n parevqento aujtou;" tw`/ kurivw/ eij" o}n pepisteuvkeisan. 24Kai; dielqovnte" th;n Pisidivan h\lqon eij" th;n Pamfulivan 25kai; lalhvsante" ejn Pevrgh/ to;n lovgon katevbhsan eij" A j ttavleian 26 kakei`qen ajpevpleusan eij" A j ntiovceian, o{qen h\san paradedomevnoi th`/ cavriti tou` qeou` eij" to; e[rgon o} ejplhvrwsan. 27 paragenovmenoi de; kai; sunagagovnte" th;n ejkklhsivan ajnhvggellon o{sa ejpoivhsen oJ qeo;" metÆ aujtw`n kai; o{ti h[noixen toi`" e[qnesin quvran pivstew". 28dievtribon de; crovnon oujk ojlivgon su;n toi`" maqhtai`".

15 Kaiv tine" katelqovnte" ajpo; th`" jIoudaiva" ejdivdaskon tou;" ajdelfou;" o{ti, eja;n mh; peritmhqh`te tw`/ e[qei tw`/ Mwu>sevw", ouj duvnasqe swqh`nai. 2genomevnh" de; stavsew" kai; zhthvsew" oujk ojlivgh" tw`/ Pauvlw/ kai; tw`/ Barnaba`/ pro;" aujtouv", e[taxan ajnabaivnein Pau`lon kai; Barnaba`n kaiv tina" a[llou" ejx aujtw`n pro;" tou;" ajpostovlou" kai; presbutevrou" eij" Ij erousalh;m peri; tou` zhthvmato" touvtou. 3 OiJ me;n ou\n propemfqevnte" uJpo; th`" ejkklhsiva" dihvrconto thvn te Foinivkhn kai; Samavreian ejkdihgouvmenoi th;n ejpistrofh;n tw`n ejqnw`n kai; ejpoivoun cara;n megavlhn pa`sin toi`" ajdelfoi`". 4paragenovmenoi de; eij" Ij erousalh;m paredevcqhsan ajpo; th`" ejkklhsiva" kai; tw`n ajpostovlwn kai; tw`n presbutevrwn, ajnhvggeilan te o{sa oJ qeo;" ejpoivhsen metÆ aujtw`n. 5 E j xanevsthsan dev tine" tw`n ajpo; th`" aiJrevsew" tw`n Farisaivwn pepisteukovte" levgonte" o{ti dei` peritevmnein aujtou;" paraggevllein te threi`n to;n novmon Mwu>sevw". 6 Sunhvcqhsan te oiJ ajpovstoloi kai; oiJ presbuvteroi ijdei`n peri; tou` lovgou touvtou. 7Pollh`" de; zhthvsew" genomevnh" ajnasta;" Pevtro" ei\pen pro;" aujtouv": a[ndre" ajdelfoiv, uJmei`" ejpivstasqe o{ti ajfÆ hJmerw`n ajrcaivwn ejn uJmi`n ejxelevxato oJ qeo;" dia; tou` stovmato" mou ajkou`sai ta; e[qnh to;n lovgon tou` eujaggelivou kai; pisteu`sai. 8kai; oJ kardiognwvsth" qeo;" ejmartuvrhsen aujtoi`" dou;" to; pneu`ma to; a{gion kaqw;" kai; hJmi`n 9kai; oujqe;n dievkrinen metaxu; hJmw`n te kai; aujtw`n th`/ pivstei kaqarivsa" ta;" kardiva" aujtw`n. 10nu`n ou\n tiv peiravzete to;n qeo;n ejpiqei`nai zugo;n ejpi; to;n travchlon tw`n maqhtw`n o}n ou[te oiJ patevre" hJmw`n ou[te hJmei`" ijscuvsamen bastavsaiÉ 11ajlla; dia; th`" cavrito" tou` kurivou jIhsou` pisteuvomen swqh`nai kaqÆ o}n trovpon kakei`noi. 12 E j sivghsen de; pa`n to; plh`qo" kai; h[kouon Barnaba` kai; Pauvlou ejxhgoumevnwn o{sa ejpoivhsen oJ qeo;" shmei`a kai; tevrata ejn toi`" e[qnesin diÆ aujtw`n. 13Meta; de; to; sigh`sai aujtou;" ajpekrivqh Ij avkwbo" levgwn: a[ndre" ajdelfoiv, ajkouvsate mou. 14Sumew;n ejxhghvsato kaqw;" prw`ton oJ qeo;" ejpeskevyato labei`n ejx ejqnw`n lao;n tw`/ ojnovmati aujtou`. 15kai; touvtw/ sumfwnou`sin oiJ lovgoi tw`n profhtw`n kaqw;" gevgraptai: 16 meta; tau`ta ajnastrevyw kai; ajnoikodomhvsw th;n skhnh;n Daui;d th;n peptwkui`an kai; ta; kateskammevna aujth`" ajnoikodomhvsw

kai; ajnorqwvsw aujthvn, o{pw" a]n ejkzhthvswsin oiJ katavloipoi tw`n ajnqrwvpwn to;n kuvrion kai; pavnta ta; e[qnh ejfÆ ou}" ejpikevklhtai to; o[noma mou ejpÆ aujtouv", levgei kuvrio" poiw`n tau`ta 18 gnwsta; ajpÆ aijw`no". 19 dio; ejgw; krivnw mh; parenoclei`n toi`" ajpo; tw`n ejqnw`n ejpistrevfousin ejpi; to;n qeovn, 20ajlla; ejpistei`lai aujtoi`" tou` ajpevcesqai tw`n ajlisghmavtwn tw`n eijdwvlwn kai; th`" porneiva" kai; tou` pniktou` kai; tou` ai{mato". 21Mwu>sh`" ga;r ejk genew`n ajrcaivwn kata; povlin tou;" khruvssonta" aujto;n e[cei ejn tai`" sunagwgai`" kata; pa`n savbbaton ajnaginwskovmeno". 22 Tovte e[doxe toi`" ajpostovloi" kai; toi`" presbutevroi" su;n o{lh/ th`/ ejkklhsiva/ ejklexamevnou" a[ndra" ejx aujtw`n pevmyai eij" A j ntiovceian su;n tw`/ Pauvlw/ kai; Barnaba`,/ jIouvdan to;n kalouvmenon Barsabba`n kai; Sivlan, a[ndra" hJgoumevnou" ejn toi`" ajdelfoi`", 23gravyante" dia; ceiro;" aujtw`n: OiJ ajpovstoloi kai; oiJ presbuvteroi ajdelfoi; toi`" kata; th;n A j ntiovceian kai; Surivan kai; Kilikivan ajdelfoi`" toi`" ejx ejqnw`n caivrein. 24 E j peidh; hjkouvsamen o{ti tine;" ejx hJmw`n »ejxelqovnte"¼ ejtavraxan uJma`" lovgoi" ajnaskeuavzonte" ta;" yuca;" uJmw`n oi|" ouj 25 diesteilavmeqa, e[doxen hJmi`n genomevnoi" oJmoqumado;n ejklexamevnoi" a[ndra" pevmyai pro;" uJma`" su;n toi`" ajgaphtoi`" hJmw`n Barnaba`/ kai; Pauvlw/, 26ajnqrwvpoi" paradedwkovsi ta;" yuca;" aujtw`n uJpe;r tou` ojnovmato" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`. 27 ajpestavlkamen ou\n Ij ouvdan kai; Sila`n kai; aujtou;" dia; lovgou ajpaggevllonta" ta; aujtav. 28e[doxen ga;r tw`/ pneuvmati tw`/ aJgivw/ kai; hJmi`n mhde;n plevon ejpitivqesqai uJmi`n bavro" plh;n touvtwn tw`n ejpavnagke", 29ajpevcesqai eijdwloquvtwn kai; ai{mato" kai; pniktw`n kai; porneiva", ejx w|n diathrou`nte" eJautou;" eu\ pravxete. e[rrwsqe. 30 OiJ me;n ou\n ajpoluqevnte" kath`lqon eij" A j ntiovceian, kai; sunagagovnte" to; plh`qo" ejpevdwkan th;n ejpistolhvn. 31ajnagnovnte" de; ejcavrhsan ejpi; th`/ paraklhvsei. 32 Ij ouvda" te kai; Sila`" kai; aujtoi; profh`tai o[nte" dia; lovgou pollou` parekavlesan tou;" ajdelfou;" kai; ejpesthvrixan, 33poihvsante" de; crovnon ajpeluvqhsan metÆ eijrhvnh" ajpo; tw`n ajdelfw`n pro;" tou;" ajposteivlanta" aujtouv". 35Pau`lo" de; 17

kai; Barnaba`" dievtribon ejn A j ntioceiva/ didavskonte" kai; eujaggelizovmenoi meta; kai; eJtevrwn pollw`n to;n lovgon tou` kurivou. 36 Meta; dev tina" hJmevra" ei\pen pro;" Barnaba`n Pau`lo": ejpistrevyante" dh; ejpiskeywvmeqa tou;" ajdelfou;" kata; povlin pa`san ejn ai|" kathggeivlamen to;n lovgon tou` kurivou pw`" e[cousin. 37 Barnaba`" de; ejbouvleto sumparalabei`n kai; to;n Ij wavnnhn to;n kalouvmenon Ma`rkon: 38Pau`lo" de; hjxivou, to;n ajpostavnta ajpÆ aujtw`n ajpo; Pamfuliva" kai; mh; sunelqovnta aujtoi`" eij" to; e[rgon mh; sumparalambavnein tou`ton. 39ejgevneto de; paroxusmo;" w{ste ajpocwrisqh`nai aujtou;" ajpÆ ajllhvlwn, tovn te Barnaba`n paralabovnta to;n Ma`rkon ejkpleu`sai eij" Kuvpron, 40Pau`lo" de; ejpilexavmeno" Sila`n ejxh`lqen paradoqei;" th`/ cavriti tou` kurivou uJpo; tw`n ajdelfw`n. 41dihvrceto de; th;n Surivan kai; »th;n¼ Kilikivan ejpisthrivzwn ta;" ejkklhsiva". 16 Kathvnthsen de; »kai;¼ eij" Devrbhn kai; eij" Luvstran. kai; ijdou; maqhthv" ti" h\n ejkei` ojnovmati Timovqeo", uiJo" ; gunaiko;" Ij oudaiva" 2 pisth`", patro;" de; E { llhno", o}" ejmarturei`to uJpo; tw`n ejn luvstroi" kai; Ij konivw/ ajdelfw`n. 3tou`ton hjqevlhsen oJ Pau`lo" su;n aujtw`/ ejxelqei`n, kai; labw;n perievtemen aujto;n dia; tou;" Ij oudaivou" tou;" o[nta" ejn toi`" tovpoi" ejkeivnoi": h[d/ eisan ga;r a{pante" o{ti E { llhn oJ path;r aujtou` uJph`rcen. 4 JW" de; dieporeuvonto ta;" povlei", paredivdosan aujtoi`" fulavssein ta; dovgmata ta; kekrimevna uJpo; tw`n ajpostovlwn kai; presbutevrwn tw`n ejn IJ erosoluvmoi". 5AiJ me;n ou\n ejkklhsivai ejstereou`nto th`/ pivstei kai; ejperivsseuon tw`/ ajriqmw`/ kaqÆ hJmevran. 6 Dih`lqon de; th;n Frugivan kai; Galatikh;n cwvran kwluqevnte" uJpo; tou` aJgivou pneuvmato" lalh`sai to;n lovgon ejn th`/ A j siva:/ 7ejlqovnte" de; kata; th;n Musivan ejpeivrazon eij" th;n Biqunivan poreuqh`nai, kai; oujk ei[asen aujtou;" to; pneu`ma Ij hsou`: 8parelqovnte" de; th;n Musivan katevbhsan eij" Trw/adv a. 9Kai; o{rama dia; »th`"¼ nukto;" tw`/ Pauvlw/ w[fqh, ajnh;r Makedwvn ti" h\n eJstw;" kai; parakalw`n aujto;n kai; levgwn: diaba;" eij" Makedonivan bohvqhson hJmi`n. 10wJ" de; to; o{rama ei\den, eujqevw" ejzhthvsamen ejxelqei`n eij" Makedonivan sumbibavzonte" o{ti proskevklhtai hJma`" oJ qeo;" eujaggelivsasqai aujtouv". 11 A j nacqevnte" de; ajpo; Trw/adv o" eujqudromhvsamen eij"

Samoqravk/ hn, th`/ de; ejpiouvsh/ eij" Nevan povlin 12kakei`qen eij" Filivppou", h{ti" ejsti;n prwvth" merivdo" th`" Makedoniva" povli", kolwniva. \Hmen de; ejn tauvth/ th`/ povlei diatrivbonte" hJmevra" tinav". 13 th`/ te hJmevra/ tw`n sabbavtwn ejxhvlqomen e[xw th`" puvlh" para; potamo;n ou| ejnomivzomen proseuch;n ei\nai, kai; kaqivsante" ejlalou`men tai`" sunelqouvsai" gunaixivn. 14kaiv ti" gunh; ojnovmati Ludiva, porfurovpwli" povlew" Quateivrwn sebomevnh to;n qeovn, h[kouen, h|" oJ kuvrio" dihvnoixen th;n kardivan prosevcein toi`" laloumevnoi" uJpo; tou` Pauvlou. 15wJ" de; ejbaptivsqh kai; oJ oi\ko" aujth`", parekavlesen levgousa: eij kekrivkate me pisth;n tw`/ kurivw/ ei\nai, eijselqovnte" eij" to;n oi\kon mou mevnete: kai; parebiavsato hJma`". 16 E j gevneto de; poreuomevnwn hJmw`n eij" th;n proseuch;n paidivskhn tina; e[cousan pneu`ma puvqwna uJpanth`sai hJmi`n, h{ti" ejrgasivan pollh;n parei`cen toi`" kurivoi" aujth`" manteuomevnh. 17au{th katakolouqou`sa tw`/ Pauvlw/ kai; hJmi`n e[krazen levgousa: ou|toi oiJ a[nqrwpoi dou`loi tou` qeou` tou` uJyivstou eijsivn, oi{tine" kataggevllousin uJmi`n oJdo;n swthriva". 18tou`to de; ejpoivei ejpi; polla;" hJmevra". diaponhqei;" de; Pau`lo" kai; ejpistrevya" tw`/ pneuvmati ei\pen: paraggevllw soi ejn ojnovmati Ij hsou` Cristou` ejxelqei`n ajpÆ aujth`": kai; ejxh`lqen aujth`/ th`/ w{ra/. 19ijdovnte" de; oiJ kuvrioi aujth`" o{ti ejxh`lqen hJ ejlpi;" th`" ejrgasiva" aujtw`n, ejpilabovmenoi to;n Pau`lon kai; to;n Sila`n ei{lkusan eij" th;n ajgora;n ejpi; tou;" a[rconta" 20kai; prosagagovnte" aujtou;" toi`" strathgoi`" ei\pan: ou|toi oiJ a[nqrwpoi ejktaravssousin hJmw`n th;n povlin, Ij oudai`oi uJpavrconte", 21kai; kataggevllousin e[qh a} oujk e[xestin hJmi`n paradevcesqai oujde; poiei`n R J wmaivoi" ou\sin. 22kai; sunepevsth oJ o[clo" katÆ aujtw`n kai; oiJ strathgoi; perirhvxante" aujtw`n ta; iJmavtia ejkevleuon rJabdivzein, 23 pollav" te ejpiqevnte" aujtoi`" plhga;" e[balon eij" fulakh;n paraggeivlante" tw`/ desmofuvlaki ajsfalw`" threi`n aujtouv". 24o}" paraggelivan toiauvthn labw;n e[balen aujtou;" eij" th;n ejswtevran fulakh;n kai; tou;" povda" hjsfalivsato aujtw`n eij" to; xuvlon. 25 Kata; de; to; mesonuvktion Pau`lo" kai; Sila`" proseucovmenoi u{mnoun to;n qeovn, ejphkrow`nto de; aujtw`n oiJ devsmioi. 26a[fnw de; seismo;" ejgevneto mevga" w{ste saleuqh`nai ta; qemevlia tou` desmwthrivou: hjnewv/cqhsan de; paracrh`ma aiJ quvrai pa`sai kai; pavntwn ta; desma; ajnevqh. 27e[xupno" de; genovmeno" oJ desmofuvlax kai;

ijdw;n ajnew/gmevna" ta;" quvra" th`" fulakh`", spasavmeno" »th;n¼ mavcairan h[mellen eJauto;n ajnairei`n nomivzwn ejkpefeugevnai tou;" desmivou". 28ejfwvnhsen de; megavlh/ fwnh`/ »oJ¼ Pau`lo" levgwn: mhde;n pravxh/" seautw`/ kakovn, a{pante" gavr ejsmen ejnqavde. 29aijthvsa" de; fw`ta eijsephvdhsen kai; e[ntromo" genovmeno" prosevpesen tw`/ Pauvlw/ kai; »tw`¼/ Sila`/ 30kai; proagagw;n aujtou;" e[xw e[fh: kuvrioi, tiv me dei` poiei`n i{na swqw`É 31oiJ de; ei\pan: pivsteuson ejpi; to;n kuvrion Ij hsou`n kai; swqhvsh/ su; kai; oJ oi\ko" sou. 32kai; ejlavlhsan aujtw`/ to;n lovgon tou` kurivou su;n pa`sin toi`" ejn th`/ oijkiva/ aujtou`. 33kai; paralabw;n aujtou;" ejn ejkeivnh/ th`/ w{ra/ th`" nukto;" e[lousen ajpo; tw`n plhgw`n, kai; ejbaptivsqh aujto;" kai; oiJ aujtou` pavnte" paracrh`ma, 34ajnagagwvn te aujtou;" eij" to;n oi\kon parevqhken travpezan kai; hjgalliavsato panoikei; pepisteukw;" tw`/ qew`./ 35 H J mevra" de; genomevnh" ajpevsteilan oiJ strathgoi; tou;" rJabdouvcou" levgonte": ajpovluson tou;" ajnqrwvpou" ejkeivnou". 36 ajphvggeilen de; oJ desmofuvlax tou;" lovgou" »touvtou"¼ pro;" to;n Pau`lon o{ti ajpevstalkan oiJ strathgoi; i{na ajpoluqh`te: nu`n ou\n ejxelqovnte" poreuvesqe ejn eijrhvnh/. 37oJ de; Pau`lo" e[fh pro;" aujtouv": deivrante" hJma`" dhmosiva/ ajkatakrivtou", ajnqrwvpou" R J wmaivou" uJpavrconta", e[balan eij" fulakhvn, kai; nu`n lavqra/ hJma`" ejkbavllousinÉ ouj gavr, ajlla; ejlqovnte" aujtoi; hJma`" ejxagagevtwsan. 38 ajphvggeilan de; toi`" strathgoi`" oiJ rJabdou`coi ta; rJhm v ata tau`ta. 39 ejfobhvqhsan de; ajkouvsante" o{ti R J wmai`oi eijsin, kai; ejlqovnte" parekavlesan aujtou;" kai; ejxagagovnte" hjrwvtwn ajpelqei`n ajpo; th`" povlew". 40ejxelqovnte" de; ajpo; th`" fulakh`" eijsh`lqon pro;" th;n Ludivan kai; ijdovnte" parekavlesan tou;" ajdelfou;" kai; ejxh`lqan. 17 Diodeuvsante" de; th;n A j mfivpolin kai; th;n A j pollwnivan h\lqon eij" Qessalonivkhn o{pou h\n sunagwgh; tw`n Ij oudaivwn. 2kata; de; to; eijwqo;" tw`/ Pauvlw/ eijsh`lqen pro;" aujtou;" kai; ejpi; savbbata triva dielevxato aujtoi`" ajpo; tw`n grafw`n, 3dianoivgwn kai; paratiqevmeno" o{ti to;n cristo;n e[dei paqei`n kai; ajnasth`nai ejk nekrw`n kai; o{ti ou|to" ejstin oJ cristo;" »oJ¼ Ij hsou`" o}n ejgw; kataggevllw uJmi`n. 4kaiv tine" ejx aujtw`n ejpeivsqhsan kai; proseklhrwvqhsan tw`/ Pauvlw/ kai; tw`/ Sila`,/ tw`n te sebomevnwn E J llhvnwn plh`qo" poluv, gunaikw`n te tw`n 5 prwvtwn oujk ojlivgai. Zhlwvsante" de; oiJ Ij oudai`oi kai; proslabovmenoi tw`n ajgoraivwn a[ndra" tina;" ponhrou;" kai;

ojclopoihvsante" ejqoruvboun th;n povlin kai; ejpistavnte" th`/ oijkiva/ Ij avsono" ejzhvtoun aujtou;" proagagei`n eij" to;n dh`mon: 6mh; euJrovnte" de; aujtou;" e[suron Ij avsona kaiv tina" ajdelfou;" ejpi; tou;" politavrca" bow`nte" o{ti oiJ th;n oijkoumevnhn ajnastatwvsante" ou|toi kai; ejnqavde pavreisin, 7ou}" uJpodevdektai Ij avswn: kai; ou|toi pavnte" ajpevnanti tw`n dogmavtwn Kaivsaro" pravssousin basileva e{teron levgonte" ei\nai Ij hsou`n. 8ejtavraxan de; to;n o[clon kai; tou;" politavrca" ajkouvonta" tau`ta, 9kai; labovnte" to; iJkano;n para; tou` Ij avsono" kai; tw`n loipw`n ajpevlusan aujtouv". 10 OiJ de; ajdelfoi; eujqevw" dia; nukto;" ejxevpemyan tovn te Pau`lon kai; to;n Sila`n eij" Bevroian, oi{tine" paragenovmenoi eij" th;n sunagwgh;n tw`n Ij oudaivwn ajphv/esan. 11ou|toi de; h\san eujgenevsteroi tw`n ejn Qessalonivkh/, oi{tine" ejdevxanto to;n lovgon meta; pavsh" proqumiva" kaqÆ hJmevran ajnakrivnonte" ta;" grafa;" eij e[coi tau`ta ou{tw". 12 polloi; me;n ou\n ejx aujtw`n ejpivsteusan kai; tw`n E J llhnivdwn 13 gunaikw`n tw`n eujschmovnwn kai; ajndrw`n oujk ojlivgoi. JW" de; e[gnwsan oiJ ajpo; th`" Qessalonivkh" Ij oudai`oi o{ti kai; ejn th`/ Beroiva/ kathggevlh uJpo; tou` Pauvlou oJ lovgo" tou` qeou`, h\lqon kakei` saleuvonte" kai; taravssonte" tou;" o[clou". 14eujqevw" de; tovte to;n Pau`lon ejxapevsteilan oiJ ajdelfoi; poreuvesqai e{w" ejpi; th;n qavlassan, uJpevmeinan te o{ te Sila`" kai; oJ Timovqeo" ejkei`. 15oiJ de; kaqistavnonte" to;n Pau`lon h[gagon e{w" A j qhnw`n, kai; labovnte" ejntolh;n pro;" to;n Sila`n kai; to;n Timovqeon i{na wJ" tavcista e[lqwsin pro;" aujto;n ejxhv/esan. 16 E j n de; tai`" A j qhvnai" ejkdecomevnou aujtou;" tou` Pauvlou parwxuvneto to; pneu`ma aujtou` ejn aujtw`/ qewrou`nto" kateivdwlon ou\san th;n povlin. 17dielevgeto me;n ou\n ejn th`/ sunagwgh`/ toi`" Ij oudaivoi" kai; toi`" sebomevnoi" kai; ejn th`/ ajgora`/ kata; pa`san hJmevran pro;" tou;" paratugcavnonta". 18tine;" de; kai; tw`n E j pikoureivwn kai; Stoi>kw`n filosovfwn sunevballon aujtw`,/ kaiv tine" e[legon: tiv a]n qevloi oJ spermolovgo" ou|to" levgeinÉ oiJ dev: xevnwn daimonivwn dokei` kataggeleu;" ei\nai, o{ti to;n Ij hsou`n kai; th;n ajnavstasin 19 eujhggelivzeto. ejpilabovmenoi te aujtou` ejpi; to;n A [ reion pavgon h[gagon levgonte": dunavmeqa gnw`nai tiv" hJ kainh; au{th hJ uJpo; sou` laloumevnh didachvÉ 20xenivzonta gavr tina eijsfevrei" eij" ta;" ajkoa;" hJmw`n: boulovmeqa ou\n gnw`nai tivna qevlei tau`ta ei\nai. 21 A j qhnai`oi de;

pavnte" kai; oiJ ejpidhmou`nte" xevnoi eij" oujde;n e{teron hjukaivroun h] levgein ti h] ajkouvein ti kainovteron. 22 Staqei;" de; »oJ¼ Pau`lo" ejn mevsw/ tou` A j reivou pavgou e[fh: a[ndre" A j qhnai`oi, kata; pavnta wJ" deisidaimonestevrou" uJma`" 23 qewrw`. diercovmeno" ga;r kai; ajnaqewrw`n ta; sebavsmata uJmw`n eu|ron kai; bwmo;n ejn w|/ ejpegevgrapto: A j gnwvstw/ qew`./ o} ou\n ajgnoou`nte" eujsebei`te, tou`to ejgw; kataggevllw uJmi`n. 24oJ qeo;" oJ poihvsa" to;n kovsmon kai; pavnta ta; ejn aujtw`,/ ou|to" oujranou` kai; gh`" uJpavrcwn kuvrio" oujk ejn ceiropoihvtoi" naoi`" katoikei` 25oujde; uJpo; ceirw`n ajnqrwpivnwn qerapeuvetai prosdeovmeno" tino", aujto;" didou;" pa`si zwh;n kai; pnoh;n kai; ta; pavnta: 26ejpoivhsen te ejx eJno;" pa`n e[qno" ajnqrwvpwn katoikei`n ejpi; panto;" proswvpou th`" gh`", oJrivsa" prostetagmevnou" kairou;" kai; ta;" oJroqesiva" th`" katoikiva" aujtw`n 27 zhtei`n to;n qeovn, eij a[ra ge yhlafhvseian aujto;n kai; eu{roien, kaiv ge ouj makra;n ajpo; eJno;" eJkavstou hJmw`n uJpavrconta. 28 ejn aujtw`/ ga;r zw`men kai; kinouvmeqa kai; ejsmevn, wJ" kaiv tine" tw`n kaqÆ uJma`" poihtw`n eijrhvkasin: tou` ga;r kai; gevno" ejsmevn. 29gevno" ou\n uJpavrconte" tou` qeou` oujk ojfeivlomen nomivzein crusw`/ h] ajrguvrw/ h] livqw/, caravgmati tevcnh" kai; ejnqumhvsew" ajnqrwvpou, to; qei`on ei\nai o{moion. 30tou;" me;n ou\n crovnou" th`" ajgnoiva" uJperidw;n oJ qeov", ta; nu`n paraggevllei toi`" ajnqrwvpoi" pavnta" pantacou` metanoei`n, 31kaqovti e[sthsen hJmevran ejn h|/ mevllei krivnein th;n oijkoumevnhn ejn dikaiosuvnh/, ejn ajndri; w|/ w{risen, pivstin parascw;n pa`sin ajnasthvsa" aujto;n ejk nekrw`n. 32 A j kouvsante" de; ajnavstasin nekrw`n oiJ me;n ejcleuvazon, oiJ de; ei\pan: ajkousovmeqa sou peri; touvtou kai; pavlin. 33ou{tw" oJ Pau`lo" ejxh`lqen ejk mevsou aujtw`n. 34tine;" de; a[ndre" kollhqevnte" aujtw`/ ejpivsteusan, ejn oi|" kai; Dionuvsio" oJ A j reopagivth" kai; gunh; ojnovmati Davmari" kai; e{teroi su;n aujtoi`". 18 Meta; tau`ta cwrisqei;" ejk tw`n A j qhnw`n h\lqen eij" Kovrinqon. 2 kai; euJrwvn tina Ij oudai`on ojnovmati A j kuvlan, Pontiko;n tw`/ gevnei prosfavtw" ejlhluqovta ajpo; th`" Ij taliva" kai; Privskillan gunai`ka aujtou`, dia; to; diatetacevnai Klauvdion cwrivzesqai pavnta" tou;" Ij oudaivou" ajpo; th`" R J wvmh", prosh`lqen aujtoi`" 3kai; dia; to; oJmovtecnon ei\nai e[menen parÆ aujtoi`", kai; hjrgavzeto: h\san ga;r skhnopoioi; th`/ tevcnh/. 4dielevgeto de; ejn th`/ sunagwgh`/ kata; pa`n

savbbaton e[peiqen te Ij oudaivou" kai; E { llhna". 5 JW" de; kath`lqon ajpo; th`" Makedoniva" o{ te Sila`" kai; oJ Timovqeo", suneivceto tw`/ lovgw/ oJ Pau`lo" diamarturovmeno" toi`" Ij oudaivoi" ei\nai to;n cristo;n Ij hsou`n. 6ajntitassomevnwn de; aujtw`n kai; blasfhmouvntwn ejktinaxavmeno" ta; iJmavtia ei\pen pro;" aujtouv": to; ai|ma uJmw`n ejpi; th;n kefalh;n uJmw`n: kaqaro;" ejgw; ajpo; tou` nu`n eij" ta; e[qnh poreuvsomai. 7kai; metaba;" ejkei`qen eijsh`lqen eij" oijkivan tino;" ojnovmati Titivou jIouvstou sebomevnou to;n qeovn, ou| hJ oijkiva h\n sunomorou`sa th`/ sunagwgh`./ 8Krivspo" de; oJ ajrcisunavgwgo" ejpivsteusen tw`/ kurivw/ su;n o{lw/ tw`/ oi[kw/ aujtou`, kai; polloi; tw`n Korinqivwn ajkouvonte" ejpivsteuon kai; ejbaptivzonto. 9Ei\pen de; oJ kuvrio" ejn nukti; diÆ oJravmato" tw`/ Pauvlw/: mh; fobou`, ajlla; lavlei kai; mh; siwphvsh/", 10diovti ejgwv eijmi meta; sou` kai; oujdei;" ejpiqhvsetai soi tou` kakw`sai se, diovti laov" ejstiv moi polu;" ejn th`/ povlei tauvth/. 11 E j kavqisen de; ejniauto;n kai; mh`na" e}x didavskwn ejn aujtoi`" to;n lovgon tou` qeou`. 12 Gallivwno" de; ajnqupavtou o[nto" th`" A j caiva Ÿ " katepevsthsan oJmoqumado;n oiJ Ij oudai`oi tw`/ Pauvlw/ kai; h[gagon aujto;n ejpi; to; bh`ma 13 levgonte" o{ti para; to;n novmon ajnapeivqei ou|to" tou;" ajnqrwvpou" sevbesqai to;n qeovn. 14mevllonto" de; tou` Pauvlou ajnoivgein to; stovma ei\pen oJ Gallivwn pro;" tou;" Ij oudaivou": eij me;n h\n ajdivkhma ti h] rJad/ iouvrghma ponhrovn, w\ Ij oudai`oi, kata; lovgon a]n ajnescovmhn uJmw`n, 15eij de; zhthvmata ejstin peri; lovgou kai; ojnomavtwn kai; novmou tou` kaqÆ uJma`", o[yesqe aujtoiv: krith;" ejgw; touvtwn ouj bouvlomai ei\nai. 16 kai; ajphvlasen aujtou;" ajpo; tou` bhvmato". 17ejpilabovmenoi de; pavnte" Swsqevnhn to;n ajrcisunavgwgon e[tupton e[mprosqen tou` bhvmato": kai; oujde;n touvtwn tw`/ Gallivwni e[melen. 18 JO de; Pau`lo" e[ti prosmeivna" hJmevra" iJkana;" toi`" ajdelfoi`" ajpotaxavmeno" ejxevplei eij" th;n Surivan, kai; su;n aujtw`/ Privskilla kai; A j kuvla", keiravmeno" ejn Kegcreai`" th;n kefalhvn, ei\cen ga;r eujchvn. 19 kathvnthsan de; eij" E [ feson, kakeivnou" katevlipen aujtou`, aujto;" de; eijselqw;n eij" th;n sunagwgh;n dielevxato toi`" Ij oudaivoi". 20 ejrwtwvntwn de; aujtw`n ejpi; pleivona crovnon mei`nai oujk ejpevneusen, 21 ajlla; ajpotaxavmeno" kai; eijpwvn: pavlin ajnakavmyw pro;" uJma`" tou` qeou` qevlonto", ajnhvcqh ajpo; th`" E j fevsou, 22kai; katelqw;n eij" Kaisavreian, ajnaba;" kai; ajspasavmeno" th;n ejkklhsivan katevbh eij"

A j ntiovceian. 23Kai; poihvsa" crovnon tina; ejxh`lqen diercovmeno" kaqexh`" th;n Galatikh;n cwvran kai; Frugivan, ejpisthrivzwn pavnta" tou;" maqhtav". 24 Ij oudai`o" dev ti" A j pollw`" ojnovmati, A j lexandreu;" tw`/ gevnei, ajnh;r lovgio", kathvnthsen eij" E [ feson, dunato;" w]n ejn tai`" 25 grafai`". ou|to" h\n kathchmevno" th;n oJdo;n tou` kurivou kai; zevwn tw`/ pneuvmati ejlavlei kai; ejdivdasken ajkribw`" ta; peri; tou` Ij hsou`, ejpistavmeno" movnon to; bavptisma Ij wavnnou: 26ou|to" te h[rxato parrhsiavzesqai ejn th`/ sunagwgh`./ ajkouvsante" de; aujtou` Privskilla kai; A j kuvla" proselavbonto aujto;n kai; ajkribevsteron aujtw`/ ejxevqento th;n oJdo;n »tou` qeou`¼. 27boulomevnou de; aujtou` dielqei`n eij" th;n A j caiva Ÿ n, protreyavmenoi oiJ ajdelfoi; e[grayan toi`" maqhtai`" ajpodevxasqai aujtovn, o}" paragenovmeno" sunebavleto polu; toi`" pepisteukovsin dia; th`" cavrito": 28eujtovnw" ga;r toi`" Ij oudaivoi" diakathlevgceto dhmosiva/ ejpideiknu;" dia; tw`n grafw`n ei\nai to;n cristo;n Ij hsou`n. 19 E j gevneto de; ejn tw`/ to;n jApollw` ei\nai ejn Korivnqw/ Pau`lon dielqovnta ta; ajnwterika; mevrh katelqei`n eij" [Efeson kai; euJrei`n tina" maqhta;" 2ei\pen te pro;" aujtouv": eij pneu`ma a{gion ejlavbete pisteuvsante"É oiJ de; pro;" aujtovn: ajllÆ oujdÆ eij pneu`ma a{gion e[stin hjkouvsamen. 3ei\pen te: eij" tiv ou\n ejbaptivsqhteÉ oiJ de; ei\pan: eij" to; Ij wavnnou bavptisma. 4ei\pen de; Pau`lo": Ij wavnnh" ejbavptisen bavptisma metanoiva" tw`/ law`/ levgwn eij" to;n ejrcovmenon metÆ aujto;n i{na pisteuvswsin, tou`tÆ e[stin eij" to;n Ij hsou`n. 5ajkouvsante" de; ejbaptivsqhsan eij" to; o[noma tou` kurivou Ij hsou`, 6kai; ejpiqevnto" aujtoi`" tou` Pauvlou »ta;"¼ cei`ra" h\lqe to; pneu`ma to; a{gion ejpÆ aujtouv", ejlavloun te glwvssai" kai; ejprofhvteuon. 7h\san de; oiJ pavnte" a[ndre" wJsei; dwvdeka. 8 Eijselqw;n de; eij" th;n sunagwgh;n ejparrhsiavzeto ejpi; mh`na" trei`" dialegovmeno" kai; peivqwn »ta;¼ peri; th`" basileiva" tou` qeou`. 9 wJ" dev tine" ejsklhruvnonto kai; hjpeivqoun kakologou`nte" th;n oJdo;n ejnwvpion tou` plhvqou", ajposta;" ajpÆ aujtw`n ajfwvrisen tou;" maqhta;" kaqÆ hJmevran dialegovmeno" ejn th`/ scolh`/ Turavnnou. 10tou`to de; ejgevneto ejpi; e[th duvo, w{ste pavnta" tou;" katoikou`nta" th;n A j sivan ajkou`sai to;n lovgon tou` kurivou, Ij oudaivou" te kai; E { llhna". 11 Dunavmei" te ouj ta;" tucouvsa" oJ qeo;" ejpoivei dia; tw`n ceirw`n

Pauvlou, 12w{ste kai; ejpi; tou;" ajsqenou`nta" ajpofevresqai ajpo; tou` crwto;" aujtou` soudavria h] simikivnqia kai; ajpallavssesqai ajpÆ aujtw`n ta;" novsou", tav te pneuvmata ta; ponhra; ejkporeuvesqai. 13 E j peceivrhsan dev tine" kai; tw`n periercomevnwn Ij oudaivwn ejxorkistw`n ojnomavzein ejpi; tou;" e[conta" ta; pneuvmata ta; ponhra; to; o[noma tou` kurivou jIhsou` levgonte": oJrkivzw uJma`" to;n Ij hsou`n o}n Pau`lo" khruvssei. 14h\san dev tino" Skeua` Ij oudaivou ajrcierevw" eJpta; uiJoi; tou`to poiou`nte". 15ajpokriqe;n de; to; pneu`ma to; ponhro;n ei\pen aujtoi`": to;n »me;n¼ Ij hsou`n ginwvskw kai; to;n Pau`lon ejpivstamai, uJmei`" de; tivne" ejstevÉ 16kai; ejfalovmeno" oJ a[nqrwpo" ejpÆ aujtou;" ejn w|/ h\n to; pneu`ma to; ponhrovn, katakurieuvsa" ajmfotevrwn i[scusen katÆ aujtw`n w{ste gumnou;" kai; tetraumatismevnou" ejkfugei`n ejk tou` oi[kou ejkeivnou. 17tou`to de; ejgevneto gnwsto;n pa`sin Ij oudaivoi" te kai; E { llhsin toi`" katoikou`sin th;n E [ feson kai; ejpevpesen fovbo" ejpi; pavnta" aujtou;" kai; ejmegaluvneto to; o[noma tou` kurivou Ij hsou`. 18Polloiv te tw`n pepisteukovtwn h[rconto ejxomologouvmenoi kai; ajnaggevllonte" ta;" pravxei" aujtw`n. 19iJkanoi; de; tw`n ta; periverga praxavntwn sunenevgkante" ta;" bivblou" katevkaion ejnwvpion pavntwn, kai; suneyhvfisan ta;" tima;" aujtw`n kai; eu|ron ajrgurivou muriavda" pevnte. 20ou{tw" kata; kravto" tou` kurivou oJ lovgo" hjuxv anen kai; i[scuen. 21 JW" de; ejplhrwvqh tau`ta, e[qeto oJ Pau`lo" ejn tw`/ pneuvmati dielqw;n th;n Makedonivan kai; A j caiva Ÿ n poreuvesqai eij" IJ erosovluma eijpw;n o{ti meta; to; genevsqai me ejkei` dei` me kai; R J wvmhn 22 ijdei`n. ajposteivla" de; eij" th;n Makedonivan duvo tw`n diakonouvntwn aujtw`,/ Timovqeon kai; E [ raston, aujto;" ejpevscen crovnon eij" th;n A j sivan. 23 E j gevneto de; kata; to;n kairo;n ejkei`non tavraco" oujk ojlivgo" peri; th`" oJdou`. 24Dhmhvtrio" gavr ti" ojnovmati, ajrgurokovpo", poiw`n naou;" ajrgurou`" A j rtevmido" pareivceto toi`" tecnivtai" oujk ojlivghn 25 ejrgasivan, ou}" sunaqroivsa" kai; tou;" peri; ta; toiau`ta ejrgavta" ei\pen: a[ndre", ejpivstasqe o{ti ejk tauvth" th`" ejrgasiva" hJ eujporiva hJmi`n ejstin 26kai; qewrei`te kai; ajkouvete o{ti ouj movnon E j fevsou ajlla; scedo;n pavsh" th`" A j siva" oJ Pau`lo" ou|to" peivsa" metevsthsen iJkano;n o[clon levgwn o{ti oujk eijsi;n qeoi; oiJ dia; ceirw`n ginovmenoi. 27ouj movnon de; tou`to kinduneuvei hJmi`n to; mevro" eij" ajpelegmo;n ejlqei`n

ajlla; kai; to; th`" megavlh" qea`" A j rtevmido" iJero;n eij" oujqe;n logisqh`nai, mevllein te kai; kaqairei`sqai th`" megaleiovthto" aujth`" h}n o{lh hJ A j siva kai; hJ oijkoumevnh sevbetai. 28 A j kouvsante" de; kai; genovmenoi plhvrei" qumou` e[krazon levgonte": megavlh hJ A [ rtemi" E j fesivwn. 29kai; ejplhvsqh hJ povli" th`" sugcuvsew", w{rmhsan te oJmoqumado;n eij" to; qevatron sunarpavsante" Gavi>on kai; A j rivstarcon Makedovna", sunekdhvmou" 30 Pauvlou. Pauvlou de; boulomevnou eijselqei`n eij" to;n dh`mon oujk ei[wn aujto;n oiJ maqhtaiv: 31tine;" de; kai; tw`n A j siarcw`n, o[nte" aujtw`/ fivloi, pevmyante" pro;" aujto;n parekavloun mh; dou`nai eJauto;n eij" to; qevatron. 32a[lloi me;n ou\n a[llo ti e[krazon: h\n ga;r hJ ejkklhsiva sugkecumevnh kai; oiJ pleivou" oujk h[d/ eisan tivno" e{neka sunelhluvqeisan. 33ejk de; tou` o[clou sunebivbasan A j levxandron, probalovntwn aujto;n tw`n Ij oudaivwn: oJ de; A j levxandro" kataseivsa" th;n cei`ra h[qelen ajpologei`sqai tw`/ dhvmw/. 34ejpignovnte" de; o{ti Ij oudai`o" ejstin, fwnh; ejgevneto miva ejk pavntwn wJ" ejpi; w{ra" duvo krazovntwn: megavlh hJ A [ rtemi" E j fesivwn. 35Katasteivla" de; oJ grammateu;" to;n o[clon fhsivn: a[ndre" E j fevsioi, tiv" gavr ejstin ajnqrwvpwn o}" ouj ginwvskei th;n E j fesivwn povlin newkovron ou\san th`" megavlh" A j rtevmido" kai; tou` diopetou`"É 36ajnantirrhvtwn ou\n o[ntwn touvtwn devon ejsti;n uJma`" katestalmevnou" uJpavrcein kai; mhde;n propete;" pravssein. 37hjgavgete ga;r tou;" a[ndra" touvtou" ou[te iJerosuvlou" ou[te blasfhmou`nta" th;n qeo;n hJmw`n. 38eij me;n ou\n Dhmhvtrio" kai; oiJ su;n aujtw`/ tecni`tai e[cousi prov" tina lovgon, ajgorai`oi a[gontai kai; ajnquvpatoi eijsin, ejgkaleivtwsan ajllhvloi". 39 eij dev ti peraitevrw ejpizhtei`te, ejn th`/ ejnnovmw/ ejkklhsiva/ ejpiluqhvsetai. 40kai; ga;r kinduneuvomen ejgkalei`sqai stavsew" peri; th`" shvmeron, mhdeno;" aijtivou uJpavrconto" peri; ou| »ouj¼ dunhsovmeqa ajpodou`nai lovgon peri; th`" sustrofh`" tauvth". kai; tau`ta eijpw;n ajpevlusen th;n ejkklhsivan. 20 Meta; de; to; pauvsasqai to;n qovrubon metapemyavmeno" oJ Pau`lo" tou;" maqhta;" kai; parakalevsa", ajspasavmeno" ejxh`lqen poreuvesqai eij" Makedonivan. 2dielqw;n de; ta; mevrh ejkei`na kai; parakalevsa" aujtou;" lovgw/ pollw`/ h\lqen eij" th;n E J llavda 3poihvsa" te mh`na" trei`": genomevnh" ejpiboulh`" aujtw`/ uJpo; tw`n Ij oudaivwn mevllonti ajnavgesqai eij" th;n Surivan, ejgevneto gnwvmh" tou`

uJpostrevfein dia; Makedoniva". 4suneivpeto de; aujtw`/ Swvpatro" Puvrrou Beroiai`o", Qessalonikevwn de; A j rivstarco" kai; Sekou`ndo", kai; Gavi>o" Derbai`o" kai; Timovqeo", A j sianoi; de; 5 Tuvciko" kai; Trovfimo". ou|toi de; proelqovnte" e[menon hJma`" ejn Trw/adv i, 6hJmei`" de; ejxepleuvsamen meta; ta;" hJmevra" tw`n ajzuvmwn ajpo; Filivppwn kai; h[lqomen pro;" aujtou;" eij" th;n Trw/adv a a[cri hJmerw`n pevnte, o{pou dietrivyamen hJmevra" eJptav. 7 E j n de; th`/ mia`/ tw`n sabbavtwn sunhgmevnwn hJmw`n klavsai a[rton, oJ Pau`lo" dielevgeto aujtoi`" mevllwn ejxievnai th`/ ejpauvrion, parevteinen te to;n lovgon mevcri mesonuktivou. 8h\san de; lampavde" iJkanai; ejn tw`/ uJperwv/w/ ou| h\men sunhgmevnoi. 9kaqezovmeno" dev ti" neaniva" ojnovmati Eu[tuco" ejpi; th`" qurivdo", kataferovmeno" u{pnw/ baqei` dialegomevnou tou` Pauvlou ejpi; plei`on, katenecqei;" ajpo; tou` u{pnou e[pesen ajpo; tou` tristevgou kavtw kai; h[rqh nekrov". 10kataba;" de; oJ Pau`lo" ejpevpesen aujtw`/ kai; sumperilabw;n ei\pen: mh; qorubei`sqe, hJ ga;r yuch; aujtou` ejn aujtw`/ ejstin. 11ajnaba;" de; kai; klavsa" to;n a[rton kai; geusavmeno" ejfÆ iJkanovn te oJmilhvsa" a[cri aujgh`", ou{tw" ejxh`lqen. 12h[gagon de; to;n pai`da zw`nta kai; pareklhvqhsan ouj metrivw". 13 hJmei`" de; proelqovnte" ejpi; to; ploi`on ajnhvcqhmen ejpi; th;n \Asson ejkei`qen mevllonte" ajnalambavnein to;n Pau`lon: ou{tw" ga;r diatetagmevno" h\n mevllwn aujto;" pezeuvein. 14wJ" de; sunevballen hJmi`n eij" th;n \Asson, ajnalabovnte" aujto;n h[lqomen eij" Mitulhvnhn, 15 kakei`qen ajpopleuvsante" th`/ ejpiouvsh/ kathnthvsamen a[ntikru" Civou, th`/ de; eJtevra/ parebavlomen eij" Savmon, th`/ de; ejcomevnh/ h[lqomen eij" Mivlhton. 16kekrivkei ga;r oJ Pau`lo" parapleu`sai th;n E [ feson, o{pw" mh; gevnhtai aujtw`/ cronotribh`sai ejn th`/ A j siva:/ e[speuden ga;r eij dunato;n ei[h aujtw`/ th;n hJmevran th`" penthkosth`" genevsqai eij" IJ erosovluma. 17 A j po; de; th`" Milhvtou pevmya" eij" E [ feson metekalevsato tou;" 18 presbutevrou" th`" ejkklhsiva". wJ" de; paregevnonto pro;" aujto;n ei\pen aujtoi`": uJmei`" ejpivstasqe, ajpo; prwvth" hJmevra" ajfÆ h|" ejpevbhn eij" th;n A j sivan, pw`" meqÆ uJmw`n to;n pavnta crovnon ejgenovmhn, 19 douleuvwn tw`/ kurivw/ meta; pavsh" tapeinofrosuvnh" kai; dakruvwn kai; peirasmw`n tw`n sumbavntwn moi ejn tai`" ejpiboulai`" tw`n Ij oudaivwn, 20 wJ" oujde;n uJpesteilavmhn tw`n sumferovntwn tou` mh; ajnaggei`lai

uJmi`n kai; didavxai uJma`" dhmosiva/ kai; katÆ oi[kou", 21diamarturovmeno" Ij oudaivoi" te kai; E { llhsin th;n eij" qeo;n metavnoian kai; pivstin eij" to;n kuvrion hJmw`n Ij hsou`n. 22Kai; nu`n ijdou; dedemevno" ejgw; tw`/ pneuvmati poreuvomai eij" Ij erousalh;m ta; ejn aujth`/ sunanthvsonta moi mh; eijdwv", 23plh;n o{ti to; pneu`ma to; a{gion kata; povlin diamartuvretai moi levgon o{ti desma; kai; qlivyei" me mevnousin. 24ajllÆ oujdeno;" lovgou poiou`mai th;n yuch;n timivan ejmautw`/ wJ" teleiw`sai to;n drovmon mou kai; th;n diakonivan h}n e[labon para; tou` kurivou Ij hsou`, diamartuvrasqai to; eujaggevlion th`" cavrito" tou` qeou`. 25 Kai; nu`n ijdou; ejgw; oi\da o{ti oujkevti o[yesqe to; provswpon mou uJmei`" pavnte" ejn oi|" dih`lqon khruvsswn th;n basileivan. 26diovti martuvromai uJmi`n ejn th`/ shvmeron hJmevra/ o{ti kaqarov" eijmi ajpo; tou` ai{mato" pavntwn: 27ouj ga;r uJpesteilavmhn tou` mh; ajnaggei`lai pa`san th;n boulh;n tou` qeou` uJmi`n. 28prosevcete eJautoi`" kai; panti; tw`/ poimnivw,/ ejn w|/ uJma`" to; pneu`ma to; a{gion e[qeto ejpiskovpou" poimaivnein th;n ejkklhsivan tou` qeou`, h}n periepoihvsato dia; tou` ai{mato" tou` ijdivou. 29ejgw; oi\da o{ti eijseleuvsontai meta; th;n a[fixin mou luvkoi barei`" eij" uJma`" mh; feidovmenoi tou` poimnivou, 30kai; ejx uJmw`n aujtw`n ajnasthvsontai a[ndre" lalou`nte" diestrammevna tou` ajpospa`n tou;" maqhta;" ojpivsw aujtw`n. 31dio; grhgorei`te mnhmoneuvonte" o{ti trietivan nuvkta kai; hJmevran oujk ejpausavmhn meta; dakruvwn nouqetw`n e{na e{kaston. 32Kai; ta; nu`n parativqemai uJma`" tw`/ qew`/ kai; tw`/ lovgw/ th`" cavrito" aujtou`, tw`/ dunamevnw/ oijkodomh`sai kai; dou`nai th;n klhronomivan ejn toi`" hJgiasmevnoi" pa`sin. 33ajrgurivou h] crusivou h] iJmatismou` oujdeno;" ejpequvmhsa: 34 aujtoi; ginwvskete o{ti tai`" creivai" mou kai; toi`" ou\sin metÆ ejmou` uJphrevthsan aiJ cei`re" au|tai. 35pavnta uJpevdeixa uJmi`n o{ti ou{tw" kopiw`nta" dei` ajntilambavnesqai tw`n ajsqenouvntwn, mnhmoneuvein te tw`n lovgwn tou` kurivou Ij hsou` o{ti aujto;" ei\pen: makavrion ejstin ma`llon didovnai h] lambavnein. 36 Kai; tau`ta eijpw;n qei;" ta; govnata aujtou` su;n pa`sin aujtoi`" proshuvxato. 37iJkano;" de; klauqmo;" ejgevneto pavntwn kai; ejpipesovnte" ejpi; to;n travchlon tou` Pauvlou katefivloun aujtovn, 38 ojdunwvmenoi mavlista ejpi; tw`/ lovgw/ w|/ eijrhvkei, o{ti oujkevti mevllousin to; provswpon aujtou` qewrei`n. proevpempon de; aujto;n eij" to; ploi`on.

21 JW" de; ejgevneto ajnacqh`nai hJma`" ajpospasqevnta" ajpÆ aujtw`n, eujqudromhvsante" h[lqomen eij" th;n Kw`, th`/ de; eJxh`" eij" th;n rJodv on kakei`qen eij" Pavtara, 2kai; euJrovnte" ploi`on diaperw`n eij" Foinivkhn ejpibavnte" ajnhvcqhmen. 3ajnafavnante" de; th;n Kuvpron kai; katalipovnte" aujth;n eujwvnumon ejplevomen eij" Surivan kai; kathvlqomen eij" Tuvron: ejkei`se ga;r to; ploi`on h\n ajpofortizovmenon to;n govmon. 4ajneurovnte" de; tou;" maqhta;" ejpemeivnamen aujtou` hJmevra" eJptav, oi{tine" tw`/ Pauvlw/ e[legon dia; tou` pneuvmato" mh; ejpibaivnein eij" IJ erosovluma. 5o{te de; ejgevneto hJma`" ejxartivsai ta;" hJmevra", ejxelqovnte" ejporeuovmeqa propempovntwn hJma`" pavntwn su;n gunaixi; kai; tevknoi" e{w" e[xw th`" povlew", kai; qevnte" ta; govnata ejpi; to;n aijgialo;n proseuxavmenoi 6ajphspasavmeqa ajllhvlou" kai; ajnevbhmen eij" to; ploi`on, ejkei`noi de; uJpevstreyan eij" ta; i[dia. 7 hJmei`" de; to;n plou`n dianuvsante" ajpo; Tuvrou kathnthvsamen eij" PtolemaivdŸ a kai; ajspasavmenoi tou;" ajdelfou;" ejmeivnamen hJmevran mivan parÆ aujtoi`". 8th`/ de; ejpauvrion ejxelqovnte" h[lqomen eij" Kaisavreian kai; eijselqovnte" eij" to;n oi\kon Filivppou tou` eujaggelistou`, o[nto" ejk tw`n eJptav, ejmeivnamen parÆ aujtw`./ 9touvtw/ de; h\san qugatevre" tevssare" parqevnoi profhteuvousai. 10 E j pimenovntwn de; hJmevra" pleivou" kath`lqen ti" ajpo; th`" Ij oudaiva" profhvth" ojnovmati A { gabo", 11kai; ejlqw;n pro;" hJma`" kai; a[ra" th;n zwvnhn tou` Pauvlou, dhvsa" eJautou` tou;" povda" kai; ta;" cei`ra" ei\pen: tavde levgei to; pneu`ma to; a{gion: to;n a[ndra ou| ejstin hJ zwvnh au{th, ou{tw" dhvsousin ejn Ij erousalh;m oiJ Ij oudai`oi kai; 12 paradwvsousin eij" cei`ra" ejqnw`n. wJ" de; hjkouvsamen tau`ta, parekalou`men hJmei`" te kai; oiJ ejntovpioi tou` mh; ajnabaivnein aujto;n eij" Ij erousalhvm. 13tovte ajpekrivqh oJ Pau`lo": tiv poiei`te klaivonte" kai; sunqruvptonte" mou th;n kardivanÉ ejgw; ga;r ouj movnon deqh`nai ajlla; kai; ajpoqanei`n eij" Ij erousalh;m eJtoivmw" e[cw uJpe;r tou` ojnovmato" tou` kurivou Ij hsou`. 14mh; peiqomevnou de; aujtou` hJsucavsamen eijpovnte": tou` kurivou to; qevlhma ginevsqw. 15 Meta; de; ta;" hJmevra" tauvta" ejpiskeuasavmenoi ajnebaivnomen eij" IJ erosovluma: 16sunh`lqon de; kai; tw`n maqhtw`n ajpo; Kaisareiva" su;n hJmi`n, a[gonte" parÆ w|/ xenisqw`men Mnavswni tini Kuprivw,/ ajrcaivw/ maqhth`./ 17 Genomevnwn de; hJmw`n eij" IJ erosovluma ajsmevnw" ajpedevxanto

hJma`" oiJ ajdelfoiv. 18Th`/ de; ejpiouvsh/ eijshv/ei oJ Pau`lo" su;n hJmi`n pro;" Ij avkwbon, pavnte" te paregevnonto oiJ presbuvteroi. 19kai; ajspasavmeno" aujtou;" ejxhgei`to kaqÆ e}n e{kaston, w|n ejpoivhsen oJ qeo;" ejn toi`" e[qnesin dia; th`" diakoniva" aujtou`. 20OiJ de; ajkouvsante" ejdovxazon to;n qeo;n ei\pon te aujtw`:/ Qewrei`", ajdelfev, povsai muriavde" eijsi;n ejn toi`" jIoudaivoi" tw`n pepisteukovtwn kai; pavnte" zhlwtai; tou` novmou uJpavrcousin: 21kathchvqhsan de; peri; sou` o{ti ajpostasivan didavskei" ajpo; Mwu>sevw" tou;" kata; ta; e[qnh pavnta" Ij oudaivou" levgwn mh; peritevmnein aujtou;" ta; tevkna mhde; toi`" e[qesin peripatei`n. 22tiv ou\n ejstinÉ pavntw" ajkouvsontai o{ti ejlhvluqa". 23 tou`to ou\n poivhson o{ soi levgomen: eijsi;n hJmi`n a[ndre" tevssare" eujch;n e[conte" ejfÆ eJautw`n. 24touvtou" paralabw;n aJgnivsqhti su;n aujtoi`" kai; dapavnhson ejpÆ aujtoi`" i{na xurhvsontai th;n kefalhvn, kai; gnwvsontai pavnte" o{ti w|n kathvchntai peri; sou` oujdevn ejstin ajlla; stoicei`" kai; aujto;" fulavsswn to;n novmon. 25peri; de; tw`n pepisteukovtwn ejqnw`n hJmei`" ejpesteivlamen krivnante" fulavssesqai aujtou;" tov te eijdwlovquton kai; ai|ma kai; pnikto;n kai; porneivan. 26 Tovte oJ Pau`lo" paralabw;n tou;" a[ndra" th`/ ejcomevnh/ hJmevra/ su;n aujtoi`" aJgnisqeiv", eijshv/ei eij" to; iJero;n diaggevllwn th;n ejkplhvrwsin tw`n hJmerw`n tou` aJgnismou` e{w" ou| proshnevcqh uJpe;r eJno;" eJkavstou aujtw`n hJ prosforav. 27 JW" de; e[mellon aiJ eJpta; hJmevrai suntelei`sqai, oiJ ajpo; th`" A j siva" Ij oudai`oi qeasavmenoi aujto;n ejn tw`/ iJerw`/ sunevceon pavnta to;n o[clon kai; ejpevbalon ejpÆ aujto;n ta;" cei`ra" 28kravzonte": a[ndre" Ij srahli`tai, bohqei`te: ou|to" ejstin oJ a[nqrwpo" oJ kata; tou` laou` kai; tou` novmou kai; tou` tovpou touvtou pavnta" pantach`/ didavskwn, e[ti te kai; E { llhna" eijshvgagen eij" to; iJero;n kai; kekoivnwken to;n a{gion tovpon tou`ton. 29h\san ga;r proewrakovte" Trovfimon to;n E j fevsion ejn th`/ povlei su;n aujtw`,/ o}n ejnovmizon o{ti eij" to; iJero;n eijshvgagen oJ Pau`lo". 30ejkinhvqh te hJ povli" o{lh kai; ejgevneto sundromh; tou` laou`, kai; ejpilabovmenoi tou` Pauvlou ei|lkon aujto;n e[xw tou` iJerou` kai; eujqevw" ejkleivsqhsan aiJ quvrai. 31Zhtouvntwn te aujto;n ajpoktei`nai ajnevbh favsi" tw`/ ciliavrcw/ th`" speivrh" o{ti o{lh sugcuvnnetai Ij erousalhvm. 32o}" ejxauth`" paralabw;n stratiwvta" kai; eJkatontavrca" katevdramen ejpÆ aujtouv", oiJ de; ijdovnte" to;n cilivarcon kai; tou;" stratiwvta" ejpauvsanto tuvptonte" to;n Pau`lon. 33tovte

ejggivsa" oJ cilivarco" ejpelavbeto aujtou` kai; ejkevleusen deqh`nai aJluvsesi dusiv, kai; ejpunqavneto tiv" ei[h kai; tiv ejstin pepoihkwv". 34 a[lloi de; a[llo ti ejpefwvnoun ejn tw`/ o[clw/. mh; dunamevnou de; aujtou` gnw`nai to; ajsfale;" dia; to;n qovrubon ejkevleusen a[gesqai aujto;n eij" th;n parembolhvn. 35o{te de; ejgevneto ejpi; tou;" ajnabaqmouv", sunevbh bastavzesqai aujto;n uJpo; tw`n stratiwtw`n dia; th;n bivan tou` o[clou, 36 hjkolouvqei ga;r to; plh`qo" tou` laou` kravzonte": ai\re aujtovn. 37 Mevllwn te eijsavgesqai eij" th;n parembolh;n oJ Pau`lo" levgei tw`/ ciliavrcw/: eij e[xestin moi eijpei`n ti pro;" sevÉ oJ de; e[fh: E J llhnisti; 38 ginwvskei"É oujk a[ra su; ei\ oJ Aijguvptio" oJ pro; touvtwn tw`n hJmerw`n ajnastatwvsa" kai; ejxagagw;n eij" th;n e[rhmon tou;" tetrakiscilivou" a[ndra" tw`n sikarivwnÉ 39ei\pen de; oJ Pau`lo": ejgw; a[nqrwpo" mevn eijmi Ij oudai`o", Tarseu;" th`" Kilikiva", oujk ajshvmou povlew" polivth": devomai dev sou, ejpivtreyon moi lalh`sai pro;" to;n laovn. 40 ejpitrevyanto" de; aujtou` oJ Pau`lo" eJstw;" ejpi; tw`n ajnabaqmw`n katevseisen th`/ ceiri; tw`/ law`./ pollh`" de; sigh`" genomevnh" prosefwvnhsen th`/ E J braivdŸ i dialevktw/ levgwn: 22 A [ ndre" ajdelfoi; kai; patevre", ajkouvsate mou th`" pro;" uJma`" nuni; ajpologiva". 2ajkouvsante" de; o{ti th`/ E J braivdŸ i dialevktw/ prosefwvnei aujtoi`", ma`llon parevscon hJsucivan. kai; fhsivn: 3ejgwv eijmi ajnh;r Ij oudai`o", gegennhmevno" ejn Tarsw`/ th`" Kilikiva", ajnateqrammevno" de; ejn th`/ povlei tauvth/, para; tou;" povda" Gamalih;l pepaideumevno" kata; ajkrivbeian tou` patrwv/ou novmou, zhlwth;" uJpavrcwn tou` qeou` kaqw;" pavnte" uJmei`" ejste shvmeron: 4o}" tauvthn th;n oJdo;n ejdivwxa a[cri qanavtou desmeuvwn kai; paradidou;" eij" fulaka;" a[ndra" te kai; gunai`ka", 5wJ" kai; oJ ajrciereu;" marturei` moi kai; pa`n to; presbutevrion, parÆ w|n kai; ejpistola;" dexavmeno" pro;" tou;" ajdelfou;" eij" Damasko;n ejporeuovmhn, a[xwn kai; tou;" ejkei`se o[nta" dedemevnou" eij" Ij erousalh;m i{na timwrhqw`sin. 6 E j gevneto dev moi poreuomevnw/ kai; ejggivzonti th`/ Damaskw`/ peri; meshmbrivan ejxaivfnh" ejk tou` oujranou` periastravyai fw`" iJkano;n peri; ejmev, 7e[pesa te eij" to; e[dafo" kai; h[kousa fwnh`" legouvsh" moi: Saou;l Saouvl, tiv me diwvkei"É 8ejgw; de; ajpekrivqhn: tiv" ei\, kuvrieÉ ei\pen te prov" me: ejgwv eijmi Ij hsou`" oJ Nazwrai`o", o}n su; diwvkei". 9 oiJ de; su;n ejmoi; o[nte" to; me;n fw`" ejqeavsanto th;n de; fwnh;n oujk h[kousan tou` lalou`nto" moi. 10ei\pon dev: tiv poihvsw, kuvrieÉ oJ de;

kuvrio" ei\pen prov" me: ajnasta;" poreuvou eij" Damasko;n kakei` soi lalhqhvsetai peri; pavntwn w|n tevtaktai soi poih`sai. 11wJ" de; oujk ejnevblepon ajpo; th`" dovxh" tou` fwto;" ejkeivnou, ceiragwgouvmeno" uJpo; tw`n sunovntwn moi h\lqon eij" Damaskovn. 12 A J naniva" dev ti", ajnh;r eujlabh;" kata; to;n novmon, marturouvmeno" uJpo; pavntwn tw`n katoikouvntwn Ij oudaivwn, 13ejlqw;n prov" me kai; ejpista;" ei\pen moi: Saou;l ajdelfev, ajnavbleyon. kagw; aujth`/ th`/ w{ra/ ajnevbleya eij" aujtovn. 14oJ de; ei\pen: oJ qeo;" tw`n patevrwn hJmw`n proeceirivsato se gnw`nai to; qevlhma aujtou` kai; ijdei`n to;n divkaion kai; ajkou`sai fwnh;n ejk tou` stovmato" aujtou`, 15o{ti e[sh/ mavrtu" aujtw`/ pro;" pavnta" ajnqrwvpou" w|n eJwrv aka" kai; h[kousa". 16kai; nu`n tiv mevllei"É ajnasta;" bavptisai kai; ajpovlousai ta;" aJmartiva" sou ejpikalesavmeno" to; o[noma aujtou`. 17 E j gevneto dev moi uJpostrevyanti eij" Ij erousalh;m kai; proseucomevnou mou ejn tw`/ iJerw`/ genevsqai me ejn ejkstavsei 18kai; ijdei`n aujto;n levgonta moi: speu`son kai; e[xelqe ejn tavcei ejx Ij erousalhvm, diovti ouj paradevxontai sou marturivan peri; ejmou`. 19kagw; ei\pon: kuvrie, aujtoi; ejpivstantai o{ti ejgw; h[mhn fulakivzwn kai; devrwn kata; ta;" sunagwga;" tou;" pisteuvonta" ejpi; sev, 20kai; o{te ejxecuvnneto to; ai|ma Stefavnou tou` mavrturo" sou, kai; aujto;" h[mhn ejfestw;" kai; suneudokw`n kai; fulavsswn ta; iJmavtia tw`n ajnairouvntwn aujtovn. 21kai; ei\pen prov" me: poreuvou, o{ti ejgw; eij" e[qnh makra;n ejxapostelw` se. 22 H [ kouon de; aujtou` a[cri touvtou tou` lovgou kai; ejph`ran th;n fwnh;n aujtw`n levgonte": ai\re ajpo; th`" gh`" to;n toiou`ton, ouj ga;r kaqh`ken aujto;n zh`n. 23kraugazovntwn te aujtw`n kai; rJiptouvntwn ta; iJmavtia kai; koniorto;n ballovntwn eij" to;n ajerv a, 24ejkevleusen oJ cilivarco" eijsavgesqai aujto;n eij" th;n parembolhvn, ei[pa" mavstixin ajnetavzesqai aujto;n i{na ejpignw`/ diÆ h}n aijtivan ou{tw" ejpefwvnoun aujtw`./ 25wJ" de; proevteinan aujto;n toi`" iJma`sin, ei\pen pro;" to;n eJstw`ta eJkatovntarcon oJ Pau`lo": eij a[nqrwpon R J wmai`on kai; 26 ajkatavkriton e[xestin uJmi`n mastivzeinÉ ajkouvsa" de; oJ eJkatontavrch" proselqw;n tw`/ ciliavrcw/ ajphvggeilen levgwn: tiv mevllei" poiei`nÉ oJ ga;r a[nqrwpo" ou|to" R J wmai`o" ejstin. 27 proselqw;n de; oJ cilivarco" ei\pen aujtw`:/ levge moi, su; R J wmai`o" ei\É 28 oJ de; e[fh: naiv. ajpekrivqh de; oJ cilivarco": ejgw; pollou` kefalaivou th;n politeivan tauvthn ejkthsavmhn. oJ de; Pau`lo" e[fh: ejgw; de; kai;

gegevnnhmai. 29eujqevw" ou\n ajpevsthsan ajpÆ aujtou` oiJ mevllonte" aujto;n ajnetavzein, kai; oJ cilivarco" de; ejfobhvqh ejpignou;" o{ti R J wmai`o" ejstin kai; o{ti aujto;n h\n dedekwv". 30 Th`/ de; ejpauvrion boulovmeno" gnw`nai to; ajsfalev", to; tiv kathgorei`tai uJpo; tw`n Ij oudaivwn, e[lusen aujto;n kai; ejkevleusen sunelqei`n tou;" ajrcierei`" kai; pa`n to; sunevdrion, kai; katagagw;n to;n Pau`lon e[sthsen eij" aujtouv". 23 A j tenivsa" de; oJ Pau`lo" tw`/ sunedrivw/ ei\pen: a[ndre" ajdelfoiv, ejgw; pavsh/ suneidhvsei ajgaqh`/ pepolivteumai tw`/ qew`/ a[cri tauvth" th`" hJmevra". 2oJ de; ajrciereu;" A J naniva" ejpevtaxen toi`" parestw`sin aujtw`/ tuvptein aujtou` to; stovma. 3tovte oJ Pau`lo" pro;" aujto;n ei\pen: tuvptein se mevllei oJ qeov", toi`ce kekoniamevne: kai; su; kavqh/ krivnwn me kata; to;n novmon kai; paranomw`n keleuvei" me tuvptesqaiÉ 4oiJ de; parestw`te" ei\pan: to;n ajrciereva tou` qeou` loidorei`"É 5e[fh te oJ Pau`lo": oujk h[d/ ein, ajdelfoiv, o{ti ejsti;n ajrciereuv": gevgraptai ga;r o{ti a[rconta tou` laou` sou oujk ejrei`" kakw`". 6 Gnou;" de; oJ Pau`lo" o{ti to; e}n mevro" ejsti;n Saddoukaivwn to; de; e{teron Farisaivwn e[krazen ejn tw`/ sunedrivw:/ a[ndre" ajdelfoiv, ejgw; Farisai`o" eijmi, uiJo" ; Farisaivwn, peri; ejlpivdo" kai; ajnastavsew" nekrw`n »ejgw;¼ krivnomai. 7tou`to de; aujtou` eijpovnto" ejgevneto stavsi" tw`n Farisaivwn kai; Saddoukaivwn kai; ejscivsqh to; plh`qo". 8 Saddoukai`oi me;n ga;r levgousin mh; ei\nai ajnavstasin mhvte a[ggelon mhvte pneu`ma, Farisai`oi de; oJmologou`sin ta; ajmfovtera. 9ejgevneto de; kraugh; megavlh, kai; ajnastavnte" tine;" tw`n grammatevwn tou` mevrou" tw`n Farisaivwn diemavconto levgonte": oujde;n kako;n euJrivskomen ejn tw`/ ajnqrwvpw/ touvtw/: eij de; pneu`ma ejlavlhsen aujtw`/ h] a[ggelo"É 10Pollh`" de; ginomevnh" stavsew" fobhqei;" oJ cilivarco" mh; diaspasqh`/ oJ Pau`lo" uJpÆ aujtw`n ejkevleusen to; stravteuma kataba;n aJrpavsai aujto;n ejk mevsou aujtw`n a[gein te eij" th;n parembolhvn. 11 Th`/ de; ejpiouvsh/ nukti; ejpista;" aujtw`/ oJ kuvrio" ei\pen: qavrsei: wJ" ga;r diemartuvrw ta; peri; ejmou` eij" Ij erousalhvm, ou{tw se dei` kai; eij" R J wvmhn marturh`sai. 12 Genomevnh" de; hJmevra" poihvsante" sustrofh;n oiJ Ij oudai`oi ajneqemavtisan eJautou;" levgonte" mhvte fagei`n mhvte piei`n e{w" ou| ajpokteivnwsin to;n Pau`lon. 13h\san de; pleivou" tesseravkonta oiJ tauvthn th;n sunwmosivan poihsavmenoi, 14oi{tine" proselqovnte" toi`"

ajrciereu`sin kai; toi`" presbutevroi" ei\pan: ajnaqevmati ajneqemativsamen eJautou;" mhdeno;" geuvsasqai e{w" ou| ajpokteivnwmen to;n Pau`lon. 15nu`n ou\n uJmei`" ejmfanivsate tw`/ ciliavrcw/ su;n tw`/ sunedrivw/ o{pw" katagavgh/ aujto;n eij" uJma`" wJ" mevllonta" diaginwvskein ajkribevsteron ta; peri; aujtou`: hJmei`" de; pro; tou` ejggivsai aujto;n e{toimoi ejsmen tou` ajnelei`n aujtovn. 16 A j kouvsa" de; oJ uiJo" ; th`" ajdelfh`" Pauvlou th;n ejnevdran, paragenovmeno" kai; eijselqw;n eij" th;n parembolh;n ajphvggeilen tw`/ Pauvlw/. 17 proskalesavmeno" de; oJ Pau`lo" e{na tw`n eJkatontarcw`n e[fh: to;n neanivan tou`ton ajpavgage pro;" to;n cilivarcon, e[cei ga;r ajpaggei`lai ti aujtw`./ 18oJ me;n ou\n paralabw;n aujto;n h[gagen pro;" to;n cilivarcon kai; fhsivn: oJ devsmio" Pau`lo" proskalesavmeno" me hjrwvthsen tou`ton to;n neanivskon ajgagei`n pro;" se; e[conta ti lalh`sai soi. 19 ejpilabovmeno" de; th`" ceiro;" aujtou` oJ cilivarco" kai; ajnacwrhvsa" katÆ ijdivan ejpunqavneto, tiv ejstin o} e[cei" ajpaggei`lai moiÉ 20ei\pen de; o{ti oiJ Ij oudai`oi sunevqento tou` ejrwth`sai se o{pw" au[rion to;n Pau`lon katagavgh/" eij" to; sunevdrion wJ" mevllon ti ajkribevsteron punqavnesqai peri; aujtou`. 21su; ou\n mh; peisqh`" / aujtoi`": ejnedreuvousin ga;r aujto;n ejx aujtw`n a[ndre" pleivou" tesseravkonta, oi{tine" ajneqemavtisan eJautou;" mhvte fagei`n mhvte piei`n e{w" ou| ajnevlwsin aujtovn, kai; nu`n eijsin e{toimoi prosdecovmenoi th;n ajpo; sou` ejpaggelivan. 22oJ me;n ou\n cilivarco" ajpevluse to;n neanivskon paraggeivla" mhdeni; ejklalh`sai o{ti tau`ta ejnefavnisa" prov" me. 23 Kai; proskalesavmeno" duvo »tina;"¼ tw`n eJkatontarcw`n ei\pen: eJtoimavsate stratiwvta" diakosivou", o{pw" poreuqw`sin e{w" Kaisareiva", kai; iJppei`" eJbdomhvkonta kai; dexiolavbou" diakosivou" ajpo; trivth" w{ra" th`" nuktov", 24kthvnh te parasth`sai i{na ejpibibavsante" to;n Pau`lon diaswvswsi pro;" Fhvlika to;n hJgemovna, 25 gravya" ejpistolh;n e[cousan to;n tuvpon tou`ton: 26Klauvdio" Lusiva" tw`/ krativstw/ hJgemovni Fhvliki caivrein. 27To;n a[ndra tou`ton sullhmfqevnta uJpo; tw`n jIoudaivwn kai; mevllonta ajnairei`sqai uJpÆ aujtw`n ejpista;" su;n tw`/ strateuvmati ejxeilavmhn maqw;n o{ti R J wmai`o" ejstin. 28boulovmeno" te ejpignw`nai th;n aijtivan diÆ h}n ejnekavloun aujtw`,/ kathvgagon eij" to; sunevdrion aujtw`n 29o}n eu|ron ejgkalouvmenon peri; zhthmavtwn tou` novmou aujtw`n, mhde;n de; a[xion qanavtou h] desmw`n e[conta e[gklhma. 30mhnuqeivsh" dev moi ejpiboulh`"

eij" to;n a[ndra e[sesqai ejxauth`" e[pemya pro;" se; paraggeivla" kai; toi`" kathgovroi" levgein »ta;¼ pro;" aujto;n ejpi; sou`. 31 OiJ me;n ou\n stratiw`tai kata; to; diatetagmevnon aujtoi`" ajnalabovnte" to;n Pau`lon h[gagon dia; nukto;" eij" th;n A j ntipatrivda, 32th`/ de; ejpauvrion ejas v ante" tou;" iJppei`" ajpevrcesqai su;n aujtw`/ uJpevstreyan eij" th;n parembolhvn: 33oi{tine" eijselqovnte" eij" th;n Kaisavreian kai; ajnadovnte" th;n ejpistolh;n tw`/ hJgemovni parevsthsan kai; to;n Pau`lon aujtw`./ 34ajnagnou;" de; kai; ejperwthvsa" ejk poiva" ejparceiva" ejstivn, kai; puqovmeno" o{ti ajpo; Kilikiva", 35 diakouvsomai sou, e[fh, o{tan kai; oiJ kathvgoroi sou paragevnwntai: keleuvsa" ejn tw`/ praitwrivw/ tou` H J rwvd/ ou fulavssesqai aujtovn. 24 Meta; de; pevnte hJmevra" katevbh oJ ajrciereu;" A J naniva" meta; presbutevrwn tinw`n kai; rJhvtoro" Tertuvllou tinov", oi{tine" ejnefavnisan tw`/ hJgemovni kata; tou` Pauvlou. 2klhqevnto" de; aujtou` h[rxato kathgorei`n oJ Tevrtullo" levgwn: pollh`" eijrhvnh" tugcavnonte" dia; sou` kai; diorqwmavtwn ginomevnwn tw`/ e[qnei touvtw/ dia; th`" sh`" pronoiva", 3pavnth/ te kai; pantacou` ajpodecovmeqa, kravtiste Fh`lix, meta; pavsh" eujcaristiva". 4i{na de; mh; ejpi; plei`on se ejgkovptw, parakalw` ajkou`sai se hJmw`n suntovmw" th`/ sh`/ ejpieikeiva./ 5euJrovnte" ga;r to;n a[ndra tou`ton loimo;n kai; kinou`nta stavsei" pa`sin toi`" Ij oudaivoi" toi`" kata; th;n oijkoumevnhn prwtostavthn te th`" tw`n Nazwraivwn aiJrevsew", 6o}" kai; to; iJero;n ejpeivrasen bebhlw`sai o}n kai; ejkrathvsamen, 8parÆ ou| dunhvsh/ aujto;" ajnakrivna" peri; pavntwn touvtwn ejpignw`nai w|n hJmei`" kathgorou`men aujtou`. 9sunepevqento de; kai; oiJ Ij oudai`oi favskonte" tau`ta ou{tw" e[cein. 10 A j pekrivqh te oJ Pau`lo" neuvsanto" aujtw`/ tou` hJgemovno" levgein: ejk pollw`n ejtw`n o[nta se krith;n tw`/ e[qnei touvtw/ ejpistavmeno" eujquvmw" ta; peri; ejmautou` ajpologou`mai, 11dunamevnou sou ejpignw`nai o{ti ouj pleivou" eijsivn moi hJmevrai dwvdeka ajfÆ h|" ajnevbhn proskunhvswn eij" Ij erousalhvm. 12kai; ou[te ejn tw`/ iJerw`/ eu|ron me prov" tina dialegovmenon h] ejpivstasin poiou`nta o[clou ou[te ejn tai`" sunagwgai`" ou[te kata; th;n povlin, 13oujde; parasth`sai duvnantai soi peri; w|n nuni; kathgorou`sin mou. 14oJmologw` de; tou`to soi o{ti kata; th;n oJdo;n h}n levgousin ai{resin, ou{tw" latreuvw tw`/ patrwv/w/ qew`/ pisteuvwn pa`si toi`" kata; to;n novmon kai; toi`" ejn toi`" profhvtai"

gegrammevnoi", 15ejlpivda e[cwn eij" to;n qeo;n h}n kai; aujtoi; ou|toi prosdevcontai, ajnavstasin mevllein e[sesqai dikaivwn te kai; ajdivkwn. 16 ejn touvtw/ kai; aujto;" ajskw` ajprovskopon suneivdhsin e[cein pro;" to;n qeo;n kai; tou;" ajnqrwvpou" dia; pantov". 17diÆ ejtw`n de; pleiovnwn ejlehmosuvna" poihvswn eij" to; e[qno" mou paregenovmhn kai; prosforav", 18ejn ai|" eu|ron me hJgnismevnon ejn tw`/ iJerw`/ ouj meta; o[clou oujde; meta; qoruvbou, 19tine;" de; ajpo; th`" A j siva" Ij oudai`oi, ou}" e[dei ejpi; sou` parei`nai kai; kathgorei`n ei[ ti e[coien pro;" ejmev. 20h] aujtoi; ou|toi eijpavtwsan tiv eu|ron ajdivkhma stavnto" mou ejpi; tou` sunedrivou, 21 h] peri; mia`" tauvth" fwnh`" h|" ejkevkraxa ejn aujtoi`" eJstw;" o{ti peri; ajnastavsew" nekrw`n ejgw; krivnomai shvmeron ejfÆ uJmw`n. 22 ajnebavleto de; aujtou;" oJ Fh`lix, ajkribevsteron eijdw;" ta; peri; th`" oJdou` ei[pa": o{tan Lusiva" oJ cilivarco" katabh`,/ diagnwvsomai ta; kaqÆ uJma`": 23diataxavmeno" tw`/ eJkatontavrch/ threi`sqai aujto;n e[cein te a[nesin kai; mhdevna kwluvein tw`n ijdivwn aujtou` uJphretei`n aujtw`./ 24 Meta; de; hJmevra" tina;" paragenovmeno" oJ Fh`lix su;n Drousivllh/ th`/ ijdiva/ gunaiki; ou[sh/ Ij oudaiva/ metepevmyato to;n Pau`lon kai; h[kousen aujtou` peri; th`" eij" Cristo;n Ij hsou`n pivstew". 25 dialegomevnou de; aujtou` peri; dikaiosuvnh" kai; ejgkrateiva" kai; tou` krivmato" tou` mevllonto", e[mfobo" genovmeno" oJ Fh`lix ajpekrivqh: to; nu`n e[con poreuvou, kairo;n de; metalabw;n metakalevsomai se, 26a{ma kai; ejlpivzwn o{ti crhvmata doqhvsetai aujtw`/ uJpo; tou` Pauvlou: dio; kai; puknovteron aujto;n metapempovmeno" wJmivlei aujtw`./ 27 Dietiva" de; plhrwqeivsh" e[laben diavdocon oJ Fh`lix Povrkion Fh`ston, qevlwn te cavrita kataqevsqai toi`" Ij oudaivoi" oJ Fh`lix katevlipe to;n Pau`lon dedemevnon. 25 Fh`sto" ou\n ejpiba;" th`/ ejparceiva/ meta; trei`" hJmevra" ajnevbh eij" IJ erosovluma ajpo; Kaisareiva", 2ejnefavnisan te aujtw`/ oiJ ajrcierei`" kai; oiJ prw`toi tw`n Ij oudaivwn kata; tou` Pauvlou kai; parekavloun aujto;n 3aijtouvmenoi cavrin katÆ aujtou` o{pw" metapevmyhtai aujto;n eij" Ij erousalhvm, ejnevdran poiou`nte" ajnelei`n aujto;n kata; th;n oJdovn. 4oJ me;n ou\n Fh`sto" ajpekrivqh threi`sqai to;n Pau`lon eij" Kaisavreian, eJauto;n de; mevllein ejn tavcei ejkporeuvesqai: 5 oiJ ou\n ejn uJmi`n, fhsivn, dunatoi; sugkatabavnte" ei[ tiv ejstin ejn tw`/ ajndri; a[topon kathgoreivtwsan aujtou`. 6 Diatrivya" de; ejn aujtoi`" hJmevra" ouj pleivou" ojktw; h] devka,

kataba;" eij" Kaisavreian, th`/ ejpauvrion kaqivsa" ejpi; tou` bhvmato" ejkevleusen to;n Pau`lon ajcqh`nai. 7paragenomevnou de; aujtou` perievsthsan aujto;n oiJ ajpo; IJ erosoluvmwn katabebhkovte" Ij oudai`oi polla; kai; bareva aijtiwvmata katafevronte" a} oujk i[scuon ajpodei`xai, 8tou` Pauvlou ajpologoumevnou o{ti ou[te eij" to;n novmon tw`n Ij oudaivwn ou[te eij" to; iJero;n ou[te eij" Kaivsara ti h{marton. 9 JO Fh`sto" de; qevlwn toi`" Ij oudaivoi" cavrin kataqevsqai ajpokriqei;" tw`/ Pauvlw/ ei\pen: qevlei" eij" IJ erosovluma ajnaba;" ejkei` peri; touvtwn kriqh`nai ejpÆ ejmou`É 10ei\pen de; oJ Pau`lo": ejpi; tou` bhvmato" Kaivsaro" eJstwv" eijmi, ou| me dei` krivnesqai. Ij oudaivou" oujde;n hjdivkhsa wJ" kai; su; kavllion ejpiginwvskei". 11eij me;n ou\n ajdikw` kai; a[xion qanavtou pevpraca ti, ouj paraitou`mai to; ajpoqanei`n: eij de; oujdevn ejstin w|n ou|toi kathgorou`sin mou, oujdeiv" me duvnatai aujtoi`" carivsasqai: Kaivsara ejpikalou`mai. 12tovte oJ Fh`sto" sullalhvsa" meta; tou` sumboulivou ajpekrivqh: Kaivsara ejpikevklhsai, ejpi; Kaivsara poreuvsh/. 13 H J merw`n de; diagenomevnwn tinw`n A j grivppa" oJ basileu;" kai; Bernivkh kathvnthsan eij" Kaisavreian ajspasavmenoi to;n Fh`ston. 14 wJ" de; pleivou" hJmevra" dievtribon ejkei`, oJ Fh`sto" tw`/ basilei` ajnevqeto ta; kata; to;n Pau`lon levgwn: ajnhvr tiv" ejstin kataleleimmevno" uJpo; Fhvliko" devsmio", 15peri; ou| genomevnou mou eij" IJ erosovluma ejnefavnisan oiJ ajrcierei`" kai; oiJ presbuvteroi tw`n Ij oudaivwn aijtouvmenoi katÆ aujtou` katadivkhn. 16pro;" ou}" ajpekrivqhn o{ti oujk e[stin e[qo" R J wmaivoi" carivzesqai tina a[nqrwpon pri;n h] oJ kathgorouvmeno" kata; provswpon e[coi tou;" kathgovrou" tovpon te ajpologiva" lavboi peri; tou` ejgklhvmato". 17sunelqovntwn ou\n »aujtw`n¼ ejnqavde ajnabolh;n mhdemivan poihsavmeno" th`/ eJxh`" kaqivsa" ejpi; tou` bhvmato" ejkevleusa ajcqh`nai to;n a[ndra: 18peri; ou| staqevnte" oiJ kathvgoroi oujdemivan aijtivan e[feron w|n ejgw; uJpenovoun ponhrw`n, 19 zhthvmata dev tina peri; th`" ijdiva" deisidaimoniva" ei\con pro;" aujto;n kai; periv tino" Ij hsou` teqnhkovto" o}n e[fasken oJ Pau`lo" zh`n. 20ajporouvmeno" de; ejgw; th;n peri; touvtwn zhvthsin e[legon eij bouvloito poreuvesqai eij" IJ erosovluma kakei` krivnesqai peri; 21 touvtwn. tou` de; Pauvlou ejpikalesamevnou thrhqh`nai aujto;n eij" th;n tou` Sebastou` diavgnwsin, ejkevleusa threi`sqai aujto;n e{w" ou| ajnapevmyw aujto;n pro;" Kaivsara. 22 A j grivppa" de; pro;" to;n Fh`ston:

ejboulovmhn kai; aujto;" tou` ajnqrwvpou ajkou`sai. au[rion, fhsivn, ajkouvsh/ aujtou`. 23 Th`/ ou\n ejpauvrion ejlqovnto" tou` A j grivppa kai; th`" Bernivkh" meta; pollh`" fantasiva" kai; eijselqovntwn eij" to; ajkroathvrion suvn te ciliavrcoi" kai; ajndravsin toi`" katÆ ejxoch;n th`" povlew" kai; keleuvsanto" tou` Fhvstou h[cqh oJ Pau`lo". 24kaiv fhsin oJ Fh`sto": A j grivppa basileu` kai; pavnte" oiJ sumparovnte" hJmi`n a[ndre", qewrei`te tou`ton peri; ou| a{pan to; plh`qo" tw`n Ij oudaivwn ejnevtucon moi e[n te IJ erosoluvmoi" kai; ejnqavde bow`nte" mh; dei`n aujto;n zh`n mhkevti. 25ejgw; de; katelabovmhn mhde;n a[xion aujto;n qanavtou pepracevnai, aujtou` de; touvtou ejpikalesamevnou to;n Sebasto;n e[krina pevmpein. 26peri; ou| ajsfalev" ti gravyai tw`/ kurivw/ oujk e[cw, dio; prohvgagon aujto;n ejfÆ uJmw`n kai; mavlista ejpi; sou`, basileu` A j grivppa, o{pw" th`" ajnakrivsew" genomevnh" scw` tiv gravyw: 27a[logon gavr moi dokei` pevmponta devsmion mh; kai; ta;" katÆ aujtou` aijtiva" shma`nai. 26 A j grivppa" de; pro;" to;n Pau`lon e[fh: ejpitrevpetai soi peri; seautou` levgein. tovte oJ Pau`lo" ejkteivna" th;n cei`ra ajpelogei`to: 2 Peri; pavntwn w|n ejgkalou`mai uJpo; Ij oudaivwn, basileu` A j grivppa, h{ghmai ejmauto;n makavrion ejpi; sou` mevllwn shvmeron ajpologei`sqai 3 mavlista gnwvsthn o[nta se pavntwn tw`n kata; jIoudaivou" ejqw`n te kai; zhthmavtwn, dio; devomai makroquvmw" ajkou`sai mou. 4Th;n me;n ou\n bivwsin mou »th;n¼ ejk neovthto" th;n ajpÆ ajrch`" genomevnhn ejn tw`/ e[qnei mou e[n te IJ erosoluvmoi" i[sasi pavnte" »oiJ¼ Ij oudai`oi 5 proginwvskonte" me a[nwqen, eja;n qevlwsi marturei`n, o{ti kata; th;n ajkribestavthn ai{resin th`" hJmetevra" qrhskeiva" e[zhsa Farisai`o". 6 kai; nu`n ejpÆ ejlpivdi th`" eij" tou;" patevra" hJmw`n ejpaggeliva" genomevnh" uJpo; tou` qeou` e{sthka krinovmeno", 7eij" h}n to; dwdekavfulon hJmw`n ejn ejkteneiva/ nuvkta kai; hJmevran latreu`on ejlpivzei katanth`sai, peri; h|" ejlpivdo" ejgkalou`mai uJpo; Ij oudaivwn, basileu`. 8 tiv a[piston krivnetai parÆ uJmi`n eij oJ qeo;" nekrou;" ejgeivreiÉ 9 E j gw; me;n ou\n e[doxa ejmautw`/ pro;" to; o[noma Ij hsou` tou` Nazwraivou dei`n polla; ejnantiva pra`xai, 10o} kai; ejpoivhsa ejn IJ erosoluvmoi", kai; pollouv" te tw`n aJgivwn ejgw; ejn fulakai`" katevkleisa th;n para; tw`n ajrcierevwn ejxousivan labw;n ajnairoumevnwn te aujtw`n kathvnegka yh`fon. 11kai; kata; pavsa" ta;" sunagwga;" pollavki" timwrw`n aujtou;"

hjnavgkazon blasfhmei`n perissw`" te ejmmainovmeno" aujtoi`" ejdivwkon e{w" kai; eij" ta;" e[xw povlei". 12 E j n oi|" poreuovmeno" eij" th;n Damasko;n metÆ ejxousiva" kai; ejpitroph`" th`" tw`n ajrcierevwn 13hJmevra" mevsh" kata; th;n oJdo;n ei\don, basileu`, oujranovqen uJpe;r th;n lamprovthta tou` hJlivou perilavmyan me fw`" kai; tou;" su;n ejmoi; poreuomevnou". 14pavntwn te katapesovntwn hJmw`n eij" th;n gh`n h[kousa fwnh;n levgousan prov" me th`/ E J braivdŸ i dialevktw/: Saou;l Saouvl, tiv me diwvkei"É sklhrovn soi pro;" kevntra laktivzein. 15ejgw; de; ei\pa: tiv" ei\, kuvrieÉ oJ de; kuvrio" ei\pen: ejgwv eijmi Ij hsou`" o}n su; diwvkei". 16ajlla; ajnavsthqi kai; sth`qi ejpi; tou;" povda" sou: eij" tou`to ga;r w[fqhn soi, proceirivsasqai se uJphrevthn kai; mavrtura w|n te ei\de" »me¼ w|n te ojfqhvsomai soi, 17 ejxairouvmeno" se ejk tou` laou` kai; ejk tw`n ejqnw`n eij" ou}" ejgw; ajpostevllw se 18ajnoi`xai ojfqalmou;" aujtw`n, tou` ejpistrevyai ajpo; skovtou" eij" fw`" kai; th`" ejxousiva" tou` satana` ejpi; to;n qeovn, tou` labei`n aujtou;" a[fesin aJmartiw`n kai; klh`ron ejn toi`" hJgiasmevnoi" pivstei th`/ eij" ejmev. 19 {Oqen, basileu` jAgrivppa, oujk ejgenovmhn ajpeiqh;" th`/ oujranivw/ ojptasiva/ 20ajlla; toi`" ejn Damaskw`/ prw`ton te kai; IJ erosoluvmoi", pa`san te th;n cwvran th`" Ij oudaiva" kai; toi`" e[qnesin ajphvggellon metanoei`n kai; ejpistrevfein ejpi; to;n qeovn, a[xia th`" metanoiva" e[rga pravssonta". 21e{neka touvtwn me Ij oudai`oi sullabovmenoi »o[nta¼ ejn tw`/ iJerw`/ ejpeirw`nto diaceirivsasqai. 22ejpikouriva" ou\n tucw;n th`" ajpo; tou` qeou` a[cri th`" hJmevra" tauvth" e{sthka marturovmeno" mikrw`/ te kai; megavlw/ oujde;n ejkto;" levgwn w|n te oiJ profh`tai ejlavlhsan mellovntwn givnesqai kai; Mwu>sh`", 23eij paqhto;" oJ cristov", eij prw`to" ejx ajnastavsew" nekrw`n fw`" mevllei kataggevllein tw`/ te law`/ kai; toi`" e[qnesin. 24 Tau`ta de; aujtou` ajpologoumevnou oJ Fh`sto" megavlh/ th`/ fwnh`/ fhsin: maivnh/, Pau`le: ta; pollav se gravmmata eij" manivan peritrevpei. 25oJ de; Pau`lo": ouj maivnomai, fhsivn, kravtiste Fh`ste, ajlla; ajlhqeiva" kai; swfrosuvnh" rJhm v ata ajpofqevggomai. 26 ejpivstatai ga;r peri; touvtwn oJ basileu;" pro;" o}n kai; parrhsiazovmeno" lalw`, lanqavnein ga;r aujtovn »ti¼ touvtwn ouj peivqomai oujqevn: ouj gavr ejstin ejn gwniva/ pepragmevnon tou`to. 27 pisteuvei", basileu` A j grivppa, toi`" profhvtai"É oi\da o{ti

pisteuvei". 28oJ de; A j grivppa" pro;" to;n Pau`lon: ejn ojlivgw/ me peivqei" Cristiano;n poih`sai. 29oJ de; Pau`lo": eujxaivmhn a]n tw`/ qew`/ kai; ejn ojlivgw/ kai; ejn megavlw/ ouj movnon se; ajlla; kai; pavnta" tou;" ajkouvonta" mou shvmeron genevsqai toiouvtou" oJpoi`o" kai; ejgwv eijmi parekto;" tw`n desmw`n touvtwn. 30 A j nevsth te oJ basileu;" kai; oJ hJgemw;n h{ te Bernivkh kai; oiJ sugkaqhvmenoi aujtoi`", 31kai; ajnacwrhvsante" ejlavloun pro;" ajllhvlou" levgonte" o{ti oujde;n qanavtou h] desmw`n a[xion »ti¼ pravssei oJ a[nqrwpo" ou|to". 32 A j grivppa" de; tw`/ Fhvstw/ e[fh: ajpoleluvsqai ejduvnato oJ a[nqrwpo" ou|to" eij mh; ejpekevklhto Kaivsara. 27 JW" de; ejkrivqh tou` ajpoplei`n hJma`" eij" th;n Ij talivan, paredivdoun tovn te Pau`lon kaiv tina" eJtevrou" desmwvta" eJkatontavrch/ ojnovmati Ij oulivw/ speivrh" Sebasth`". 2ejpibavnte" de; ploivw/ A j dramutthnw`/ mevllonti plei`n eij" tou;" kata; th;n A j sivan tovpou" ajnhvcqhmen o[nto" su;n hJmi`n A j ristavrcou Makedovno" 3 Qessalonikevw". th`/ te eJtevra/ kathvcqhmen eij" Sidw`na, filanqrwvpw" te oJ jIouvlio" tw`/ Pauvlw/ crhsavmeno" ejpevtreyen pro;" tou;" fivlou" poreuqevnti ejpimeleiva" tucei`n. 4kakei`qen ajnacqevnte" uJpepleuvsamen th;n Kuvpron dia; to; tou;" ajnevmou" ei\nai ejnantivou", 5 tov te pevlago" to; kata; th;n Kilikivan kai; Pamfulivan diapleuvsante" kathvlqomen eij" Muvra th`" Lukiva". 6Kakei` euJrw;n oJ eJkatontavrch" ploi`on A j lexandri`non plevon eij" th;n Ij talivan ejnebivbasen hJma`" eij" aujtov. 7ejn iJkanai`" de; hJmevrai" braduploou`nte" kai; movli" genovmenoi kata; th;n Knivdon, mh; prosew`nto" hJma`" tou` ajnevmou uJpepleuvsamen th;n Krhvthn kata; Salmwvnhn, 8movli" te paralegovmenoi aujth;n h[lqomen eij" tovpon tina; kalouvmenon Kalou;" limevna" w|/ ejggu;" povli" h\n Lasaiva. 9 JIkanou` de; crovnou diagenomevnou kai; o[nto" h[dh ejpisfalou`" tou` ploo;" dia; to; kai; th;n nhsteivan h[dh parelhluqevnai parhv/nei oJ Pau`lo" 10levgwn aujtoi`": a[ndre", qewrw` o{ti meta; u{brew" kai; pollh`" zhmiva" ouj movnon tou` fortivou kai; tou` ploivou ajlla; kai; tw`n yucw`n hJmw`n mevllein e[sesqai to;n plou`n. 11oJ de; eJkatontavrch" tw`/ kubernhvth/ kai; tw`/ nauklhvrw/ ma`llon ejpeivqeto h] toi`" uJpo; Pauvlou legomevnoi". 12ajneuqevtou de; tou` limevno" uJpavrconto" pro;" paraceimasivan oiJ pleivone" e[qento boulh;n ajnacqh`nai ejkei`qen, ei[ pw" duvnainto katanthvsante" eij" Foivnika paraceimavsai limevna

th`" Krhvth" blevponta kata; livba kai; kata; cw`ron. 13 U J popneuvsanto" de; novtou dovxante" th`" proqevsew" kekrathkevnai, a[rante" a\sson parelevgonto th;n Krhvthn. 14metÆ ouj polu; de; e[balen katÆ aujth`" a[nemo" tufwniko;" oJ kalouvmeno" eujrakuvlwn: 15sunarpasqevnto" de; tou` ploivou kai; mh; dunamevnou ajntofqalmei`n tw`/ ajnevmw/ ejpidovnte" ejferovmeqa. 16nhsivon dev ti uJpodramovnte" kalouvmenon Kau`da ijscuvsamen movli" perikratei`" genevsqai th`" skavfh", 17h}n a[rante" bohqeivai" ejcrw`nto uJpozwnnuvnte" to; ploi`on, fobouvmenoi te mh; eij" th;n Suvrtin ejkpevswsin, calavsante" to; skeu`o", ou{tw" ejfevronto. 18sfodrw`" de; ceimazomevnwn hJmw`n th`/ eJxh`" ejkbolh;n ejpoiou`nto 19kai; th`/ trivth/ aujtovceire" th;n skeuh;n tou` ploivou e[rriyan. 20mhvte de; hJlivou mhvte a[strwn ejpifainovntwn ejpi; pleivona" hJmevra", ceimw`no" te oujk ojlivgou ejpikeimevnou, loipo;n perih/rei`to ejlpi;" pa`sa tou` swvz / esqai hJma`". 21 Pollh`" te ajsitiva" uJparcouvsh" tovte staqei;" oJ Pau`lo" ejn mevsw/ aujtw`n ei\pen: e[dei mevn, w\ a[ndre", peiqarchvsanta" moi mh; ajnavgesqai ajpo; th`" Krhvth" kerdh`sai te th;n u{brin tauvthn kai; th;n zhmivan. 22kai; ta; nu`n parainw` uJma`" eujqumei`n: ajpobolh; ga;r yuch`" oujdemiva e[stai ejx uJmw`n plh;n tou` ploivou. 23parevsth gavr moi tauvth/ th`/ nukti; tou` qeou`, ou| eijmi »ejgwv¼ w|/ kai; latreuvw, a[ggelo" 24levgwn: mh; fobou`, Pau`le, Kaivsari se dei` parasth`nai, kai; ijdou; kecavristai soi oJ qeo;" pavnta" tou;" plevonta" meta; sou`. 25dio; eujqumei`te, a[ndre": pisteuvw ga;r tw`/ qew`/ o{ti ou{tw" e[stai kaqÆ o}n trovpon lelavlhtai moi. 26eij" nh`son dev tina dei` hJma`" ejkpesei`n. 27 JW" de; tessareskaidekavth nu;x ejgevneto diaferomevnwn hJmw`n ejn tw`/ A j driva,/ kata; mevson th`" nukto;" uJpenovoun oiJ nau`tai prosavgein tina; aujtoi`" cwvran. 28kai; bolivsante" eu|ron ojrguia;" ei[kosi, bracu; de; diasthvsante" kai; pavlin bolivsante" eu|ron ojrguia;" dekapevnte: 29 fobouvmenoi te mhv pou kata; tracei`" tovpou" ejkpevswmen, ejk pruvmnh" rJivyante" ajgkuvra" tevssara" hjuvconto hJmevran genevsqai. 30 Tw`n de; nautw`n zhtouvntwn fugei`n ejk tou` ploivou kai; calasavntwn th;n skavfhn eij" th;n qavlassan profavsei wJ" ejk prwvr/ h" ajgkuvra" mellovntwn ejkteivnein, 31ei\pen oJ Pau`lo" tw`/ eJkatontavrch/ kai; toi`" stratiwvtai": eja;n mh; ou|toi meivnwsin ejn tw`/ ploivw,/ uJmei`" swqh`nai ouj duvnasqe. 32tovte ajpevkoyan oiJ stratiw`tai ta; scoiniva th`" skavfh"

kai; ei[asan aujth;n ejkpesei`n. 33 A [ cri de; ou| hJmevra h[mellen givnesqai, parekavlei oJ Pau`lo" a{panta" metalabei`n trofh`" levgwn: tessareskaidekavthn shvmeron hJmevran prosdokw`nte" a[sitoi diatelei`te mhqe;n proslabovmenoi. 34 dio; parakalw` uJma`" metalabei`n trofh`": tou`to ga;r pro;" th`" uJmetevra" swthriva" uJpavrcei, oujdeno;" ga;r uJmw`n qri;x ajpo; th`" kefalh`" ajpolei`tai. 35ei[pa" de; tau`ta kai; labw;n a[rton eujcarivsthsen tw`/ qew`/ ejnwvpion pavntwn kai; klavsa" h[rxato ejsqivein. 36 eu[qumoi de; genovmenoi pavnte" kai; aujtoi; proselavbonto trofh`". 37 h[meqa de; aiJ pa`sai yucai; ejn tw`/ ploivw/ diakovsiai eJbdomhvkonta e{x. 38 koresqevnte" de; trofh`" ejkouvfizon to; ploi`on ejkballovmenoi to;n si`ton eij" th;n qavlassan. 39 {Ote de; hJmevra ejgevneto, th;n gh`n oujk ejpegivnwskon, kovlpon dev tina katenovoun e[conta aijgialo;n eij" o}n ejbouleuvonto eij duvnainto ejxw`sai to; ploi`on. 40kai; ta;" ajgkuvra" perielovnte" ei[wn eij" th;n qavlassan, a{ma ajnevnte" ta;" zeukthriva" tw`n phdalivwn kai; ejpavrante" to;n ajrtevmwna th`/ pneouvsh/ katei`con eij" to;n aijgialovn. 41peripesovnte" de; eij" tovpon diqavlasson ejpevkeilan th;n nau`n kai; hJ me;n prw`r/ a ejreivsasa e[meinen ajsavleuto", hJ de; pruvmna ejluveto uJpo; th`" biva" »tw`n kumavtwn¼. 42Tw`n de; stratiwtw`n boulh; ejgevneto i{na tou;" desmwvta" ajpokteivnwsin, mhv ti" ejkkolumbhvsa" diafuvgh/. 43oJ de; eJkatontavrch" boulovmeno" diasw`sai to;n Pau`lon ejkwvlusen aujtou;" tou` boulhvmato", ejkevleusen te tou;" dunamevnou" kolumba`n ajporivyanta" prwvtou" ejpi; th;n gh`n ejxievnai 44kai; tou;" loipou;" ou}" me;n ejpi; sanivsin, ou}" de; ejpiv tinwn tw`n ajpo; tou` ploivou. kai; ou{tw" ejgevneto pavnta" diaswqh`nai ejpi; th;n gh`n. 28 Kai; diaswqevnte" tovte ejpevgnwmen o{ti Melivth hJ nh`so" kalei`tai. 2oi{ te bavrbaroi parei`con ouj th;n tucou`san filanqrwpivan hJmi`n, a{yante" ga;r pura;n proselavbonto pavnta" hJma`" dia; to;n uJeto;n to;n ejfestw`ta kai; dia; to; yu`co". 3Sustrevyanto" de; tou` Pauvlou frugavnwn ti plh`qo" kai; ejpiqevnto" ejpi; th;n puravn, e[cidna ajpo; th`" qevrmh" ejxelqou`sa kaqh`yen th`" ceiro;" aujtou`. 4wJ" de; ei\don oiJ bavrbaroi kremavmenon to; qhrivon ejk th`" ceiro;" aujtou`, pro;" ajllhvlou" e[legon: pavntw" foneuv" ejstin oJ a[nqrwpo" ou|to" o}n diaswqevnta ejk th`" qalavssh" hJ divkh zh`n oujk ei[asen. 5oJ me;n ou\n ajpotinavxa" to; qhrivon eij" to; pu`r e[paqen oujde;n kakovn, 6oiJ de;

prosedovkwn aujto;n mevllein pivmprasqai h] katapivptein a[fnw nekrovn. ejpi; polu; de; aujtw`n prosdokwvntwn kai; qewrouvntwn mhde;n a[topon eij" aujto;n ginovmenon metabalovmenoi e[legon aujto;n ei\nai qeovn. 7 E j n de; toi`" peri; to;n tovpon ejkei`non uJph`rcen cwriva tw`/ prwvtw/ th`" nhvsou ojnovmati Poplivw,/ o}" ajnadexavmeno" hJma`" trei`" hJmevra" filofrovnw" ejxevnisen. 8ejgevneto de; to;n patevra tou` Poplivou puretoi`" kai; dusenterivw/ sunecovmenon katakei`sqai, pro;" o}n oJ Pau`lo" eijselqw;n kai; proseuxavmeno" ejpiqei;" ta;" cei`ra" aujtw`/ ijas v ato aujtovn. 9touvtou de; genomevnou kai; oiJ loipoi; oiJ ejn th`/ nhvsw/ e[conte" ajsqeneiva" proshvrconto kai; ejqerapeuvonto, 10oi} kai; pollai`" timai`" ejtivmhsan hJma`" kai; ajnagomevnoi" ejpevqento ta; pro;" ta;" creiva". 11 Meta; de; trei`" mh`na" ajnhvcqhmen ejn ploivw/ parakeceimakovti ejn th`/ nhvsw/, A j lexandrivnw/, parashvmw/ Dioskouvroi". 12kai; katacqevnte" eij" Surakouvsa" ejpemeivnamen hJmevra" trei`", 13o{qen perielovnte" kathnthvsamen eij" R J hvgion. kai; meta; mivan hJmevran ejpigenomevnou novtou deuterai`oi h[lqomen eij" Potiovlou", 14ou| euJrovnte" ajdelfou;" pareklhvqhmen parÆ aujtoi`" ejpimei`nai hJmevra" eJptav: kai; ou{tw" eij" th;n R J wvmhn h[lqamen. 15kakei`qen oiJ ajdelfoi; ajkouvsante" ta; peri; hJmw`n h\lqan eij" ajpavnthsin hJmi`n a[cri A j ppivou fovrou kai; Triw`n tabernw`n, ou}" ijdw;n oJ Pau`lo" eujcaristhvsa" tw`/ qew`/ e[labe qavrso". 16 {Ote de; eijshvlqomen eij" R J wvmhn, ejpetravph tw`/ Pauvlw/ mevnein kaqÆ eJauto;n su;n tw`/ fulavssonti aujto;n stratiwvth/. 17 E j gevneto de; meta; hJmevra" trei`" sugkalevsasqai aujto;n tou;" o[nta" tw`n Ij oudaivwn prwvtou": sunelqovntwn de; aujtw`n e[legen pro;" aujtouv": ejgwv, a[ndre" ajdelfoiv, oujde;n ejnantivon poihvsa" tw`/ law`/ h] toi`" e[qesi toi`" patrwvo/ i" devsmio" ejx IJ erosoluvmwn paredovqhn eij" ta;" cei`ra" tw`n R J wmaivwn, 18oi{tine" ajnakrivnante" me ejbouvlonto ajpolu`sai dia; to; mhdemivan aijtivan qanavtou uJpavrcein ejn ejmoiv. 19 ajntilegovntwn de; tw`n jIoudaivwn hjnagkavsqhn ejpikalevsasqai Kaivsara oujc wJ" tou` e[qnou" mou e[cwn ti kathgorei`n. 20dia; tauvthn ou\n th;n aijtivan parekavlesa uJma`" ijdei`n kai; proslalh`sai, e{neken ga;r th`" ejlpivdo" tou` Ij srah;l th;n a{lusin tauvthn perivkeimai. 21oiJ de; pro;" aujto;n ei\pan: hJmei`" ou[te gravmmata peri; sou` ejdexavmeqa ajpo; th`" Ij oudaiva" ou[te paragenovmeno" ti" tw`n ajdelfw`n

ajphvggeilen h] ejlavlhsen ti peri; sou` ponhrovn. 22ajxiou`men de; para; sou` ajkou`sai a} fronei`", peri; me;n ga;r th`" aiJrevsew" tauvth" gnwsto;n hJmi`n ejstin o{ti pantacou` ajntilevgetai. 23 Taxavmenoi de; aujtw`/ hJmevran h\lqon pro;" aujto;n eij" th;n xenivan pleivone" oi|" ejxetivqeto diamarturovmeno" th;n basileivan tou` qeou`, peivqwn te aujtou;" peri; tou` Ij hsou` ajpov te tou` novmou Mwu>sevw" kai; tw`n profhtw`n, ajpo; prwi;Ÿ e{w" eJspevra". 24kai; oiJ me;n ejpeivqonto toi`" legomevnoi", oiJ de; hjpivstoun: 25ajsuvmfwnoi de; o[nte" pro;" ajllhvlou" ajpeluvonto eijpovnto" tou` Pauvlou rJhm ` a e{n, o{ti kalw`" to; pneu`ma to; a{gion ejlavlhsen dia; H j saivoŸ u tou` profhvtou pro;" tou;" patevra" 26 uJmw`n levgwn: poreuvqhti pro;" to;n lao;n tou`ton kai; eijpovn: ajkoh`/ ajkouvsete kai; ouj mh; sunh`te kai; blevponte" blevyete kai; ouj mh; i[dhte: 27 ejpacuvnqh ga;r hJ kardiva tou` laou` touvtou kai; toi`" wjsi;n barevw" h[kousan kai; tou;" ojfqalmou;" aujtw`n ejkavmmusan: mhvpote i[dwsin toi`" ojfqalmoi`" kai; toi`" wjsi;n ajkouvswsin kai; th`/ kardiva/ sunw`sin kai; ejpistrevywsin, kai; ijavsomai aujtouv". 28 gnwsto;n ou\n e[stw uJmi`n o{ti toi`" e[qnesin ajpestavlh tou`to to; swthvrion tou` qeou`: aujtoi; kai; ajkouvsontai. 30 E j nevmeinen de; dietivan o{lhn ejn ijdivw/ misqwvmati kai; ajpedevceto pavnta" tou;" eijsporeuomevnou" pro;" aujtovn, 31khruvsswn th;n basileivan tou` qeou` kai; didavskwn ta; peri; tou` kurivou jIhsou` Cristou` meta; pavsh" parrhsiva" ajkwluvtw".

ROS RWMAIOUS 1 Pau`lo" dou`lo" Cristou` Ij hsou`, klhto;" ajpovstolo" 2 ajfwrismevno" eij" eujaggevlion qeou`, o} proephggeivlato dia; tw`n profhtw`n aujtou` ejn grafai`" aJgivai" 3peri; tou` uiJou` aujtou` tou` genomevnou ejk spevrmato" Daui;d kata; savrka, 4tou` oJrisqevnto" uiJou` qeou` ejn dunavmei kata; pneu`ma aJgiwsuvnh" ejx ajnastavsew" nekrw`n, Ij hsou` Cristou` tou` kurivou hJmw`n, 5diÆ ou| ejlavbomen cavrin kai; ajpostolh;n eij" uJpakoh;n pivstew" ejn pa`sin toi`" e[qnesin uJpe;r tou` ojnovmato" aujtou`, 6ejn oi|" ejste kai; uJmei`" klhtoi; Ij hsou` Cristou`, 7 pa`sin toi`" ou\sin ejn R J wvmh/ ajgaphtoi`" qeou`, klhtoi`" aJgivoi", cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou Ij hsou` Cristou`. 8 Prw`ton me;n eujcaristw` tw`/ qew`/ mou dia; Ij hsou` Cristou` peri; pavntwn uJmw`n o{ti hJ pivsti" uJmw`n kataggevlletai ejn o{lw/ tw`/ kovsmw/. 9 mavrtu" gavr mouv ejstin oJ qeov", w|/ latreuvw ejn tw`/ pneuvmati mou ejn tw`/ eujaggelivw/ tou` uiJou` aujtou`, wJ" ajdialeivptw" mneivan uJmw`n poiou`mai 10 pavntote ejpi; tw`n proseucw`n mou deovmeno" ei[ pw" h[dh pote; eujodwqhvsomai ejn tw`/ qelhvmati tou` qeou` ejlqei`n pro;" uJma`". 11 ejpipoqw` ga;r ijdei`n uJma`", i{na ti metadw` cavrisma uJmi`n pneumatiko;n eij" to; sthricqh`nai uJma`", 12tou`to dev ejstin sumparaklhqh`nai ejn uJmi`n dia; th`" ejn ajllhvloi" pivstew" uJmw`n te kai; ejmou`. 13ouj qevlw de; uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, o{ti pollavki" proeqevmhn ejlqei`n pro;" uJma`", kai; ejkwluvqhn a[cri tou` deu`ro, i{na tina; karpo;n { llhsin te scw` kai; ejn uJmi`n kaqw;" kai; ejn toi`" loipoi`" e[qnesin. 14 E kai; barbavroi", sofoi`" te kai; ajnohvtoi" ojfeilevth" eijmiv, 15ou{tw" to; katÆ ejme; provqumon kai; uJmi`n toi`" ejn R J wvmh/ eujaggelivsasqai. 16 Ouj ga;r ejpaiscuvnomai to; eujaggevlion, duvnami" ga;r qeou` ejstin eij" swthrivan panti; tw`/ pisteuvonti, Ij oudaivw/ te prw`ton kai; E { llhni. 17dikaiosuvnh ga;r qeou` ejn aujtw`/ ajpokaluvptetai ejk pivstew" eij" pivstin, kaqw;" gevgraptai: oJ de; divkaio" ejk pivstew" zhvsetai. 18 A j pokaluvptetai ga;r ojrgh; qeou` ajpÆ oujranou` ejpi; pa`san ajsevbeian kai; ajdikivan ajnqrwvpwn tw`n th;n ajlhvqeian ejn ajdikiva/ katecovntwn, 19diovti to; gnwsto;n tou` qeou` fanerovn ejstin ejn aujtoi`": oJ qeo;" ga;r aujtoi`" ejfanevrwsen. 20ta; ga;r ajorv ata aujtou` ajpo; ktivsew" kovsmou toi`" poihvmasin noouvmena kaqora`tai, h{ te ai[dŸ io"

aujtou` duvnami" kai; qeiovth", eij" to; ei\nai aujtou;" ajnapologhvtou", 21 diovti gnovnte" to;n qeo;n oujc wJ" qeo;n ejdovxasan h] hjucarivsthsan, ajllÆ ejmataiwvqhsan ejn toi`" dialogismoi`" aujtw`n kai; ejskotivsqh hJ ajsuvneto" aujtw`n kardiva. 22favskonte" ei\nai sofoi; ejmwravnqhsan 23 kai; h[llaxan th;n dovxan tou` ajfqavrtou qeou` ejn oJmoiwvmati eijkovno" fqartou` ajnqrwvpou kai; peteinw`n kai; tetrapovdwn kai; eJrpetw`n. 24 Dio; parevdwken aujtou;" oJ qeo;" ejn tai`" ejpiqumivai" tw`n kardiw`n aujtw`n eij" ajkaqarsivan tou` ajtimavzesqai ta; swvmata aujtw`n ejn aujtoiv": 25oi{tine" methvllaxan th;n ajlhvqeian tou` qeou` ejn tw`/ yeuvdei kai; ejsebavsqhsan kai; ejlavtreusan th`/ ktivsei para; to;n ktivsanta, o{" ejstin eujloghto;" eij" tou;" aijw`na", ajmhvn. 26Dia; tou`to parevdwken aujtou;" oJ qeo;" eij" pavqh ajtimiva", ai{ te ga;r qhvleiai aujtw`n methvllaxan th;n fusikh;n crh`sin eij" th;n para; fuvsin, 27oJmoivw" te kai; oiJ a[rsene" ajfevnte" th;n fusikh;n crh`sin th`" qhleiva" ejxekauvqhsan ejn th`/ ojrevxei aujtw`n eij" ajllhvlou", a[rsene" ejn a[rsesin th;n ajschmosuvnhn katergazovmenoi kai; th;n ajntimisqivan h}n e[dei th`" plavnh" aujtw`n ejn eJautoi`" ajpolambavnonte". 28Kai; kaqw;" oujk ejdokivmasan to;n qeo;n e[cein ejn ejpignwvsei, parevdwken aujtou;" oJ qeo;" eij" ajdovkimon nou`n, poiei`n ta; mh; kaqhvkonta, 29peplhrwmevnou" pavsh/ ajdikiva/ ponhriva/ pleonexiva/ kakiva,/ mestou;" fqovnou fovnou e[rido" dovlou kakohqeiva", yiquristav" 30katalavlou" qeostugei`" uJbrista;" uJperhfavnou" ajlazovna", ejfeureta;" kakw`n, goneu`sin ajpeiqei`", 31 ajsunevtou" ajsunqevtou" ajstovrgou" ajnelehvmona": 32oi{tine" to; dikaivwma tou` qeou` ejpignovnte" o{ti oiJ ta; toiau`ta pravssonte" a[xioi qanavtou eijsivn, ouj movnon aujta; poiou`sin ajlla; kai; suneudokou`sin toi`" pravssousin. 2 Dio; ajnapolovghto" ei\, w\ a[nqrwpe pa`" oJ krivnwn: ejn w|/ ga;r krivnei" to;n e{teron, seauto;n katakrivnei", ta; ga;r aujta; pravssei" oJ krivnwn. 2oi[damen de; o{ti to; krivma tou` qeou` ejstin kata; ajlhvqeian ejpi; tou;" ta; toiau`ta pravssonta". 3logivzh/ de; tou`to, w\ a[nqrwpe oJ krivnwn tou;" ta; toiau`ta pravssonta" kai; poiw`n aujtav, o{ti su; ejkfeuvxh/ to; krivma tou` qeou`É 4h] tou` plouvtou th`" crhstovthto" aujtou` kai; th`" ajnoch`" kai; th`" makroqumiva" katafronei`", ajgnow`n o{ti to; crhsto;n tou` qeou` eij" metavnoian se a[geiÉ 5kata; de; th;n sklhrovthta sou kai; ajmetanovhton kardivan qhsaurivzei" seautw`/ ojrgh;n ejn hJmevra/ ojrgh`" kai; ajpokaluvyew" dikaiokrisiva" tou` qeou` 6o}" ajpodwvsei

eJkavstw/ kata; ta; e[rga aujtou`: 7toi`" me;n kaqÆ uJpomonh;n e[rgou ajgaqou` dovxan kai; timh;n kai; ajfqarsivan zhtou`sin zwh;n aijwvnion, 8 toi`" de; ejx ejriqeiva" kai; ajpeiqou`si th`/ ajlhqeiva/ peiqomevnoi" de; th`/ ajdikiva/ ojrgh; kai; qumov". 9qli`yi" kai; stenocwriva ejpi; pa`san yuch;n ajnqrwvpou tou` katergazomevnou to; kakovn, Ij oudaivou te prw`ton kai; E { llhno": 10dovxa de; kai; timh; kai; eijrhvnh panti; tw`/ ejrgazomevnw/ to; ajgaqovn, Ij oudaivw/ te prw`ton kai; E { llhni: 11ouj gavr ejstin proswpolhmyiva para; tw`/ qew`./ 12 {Osoi ga;r ajnovmw" h{marton, ajnovmw" kai; ajpolou`ntai, kai; o{soi ejn novmw/ h{marton, dia; novmou kriqhvsontai: 13 ouj ga;r oiJ ajkroatai; novmou divkaioi para; »tw`¼/ qew`,/ ajllÆ oiJ poihtai; novmou dikaiwqhvsontai. 14o{tan ga;r e[qnh ta; mh; novmon e[conta fuvsei ta; tou` novmou poiw`sin, ou|toi novmon mh; e[conte" eJautoi`" eijsin novmo": 15oi{tine" ejndeivknuntai to; e[rgon tou` novmou grapto;n ejn tai`" kardivai" aujtw`n, summarturouvsh" aujtw`n th`" suneidhvsew" kai; metaxu; ajllhvlwn tw`n logismw`n kathgorouvntwn h] kai; ajpologoumevnwn, 16ejn hJmevra/ o{te krivnei oJ qeo;" ta; krupta; tw`n ajnqrwvpwn kata; to; eujaggevlion mou dia; Cristou` jIhsou`. 17 Eij de; su; Ij oudai`o" ejponomavzh/ kai; ejpanapauvh/ novmw/ kai; kauca`sai ejn qew`/ 18kai; ginwvskei" to; qevlhma kai; dokimavzei" ta; diafevronta kathcouvmeno" ejk tou` novmou, 19pevpoiqa" te seauto;n oJdhgo;n ei\nai tuflw`n, fw`" tw`n ejn skovtei, 20paideuth;n ajfrovnwn, didavskalon nhpivwn, e[conta th;n movrfwsin th`" gnwvsew" kai; th`" ajlhqeiva" ejn tw`/ novmw/: 21oJ ou\n didavskwn e{teron seauto;n ouj didavskei"É oJ khruvsswn mh; klevptein klevptei"É 22oJ levgwn mh; moiceuvein moiceuvei"É oJ bdelussovmeno" ta; ei[dwla iJerosulei`"É 23o}" ejn novmw/ kauca`sai, dia; th`" parabavsew" tou` novmou to;n qeo;n ajtimavzei": 24to; ga;r o[noma tou` qeou` diÆ uJma`" blasfhmei`tai ejn toi`" e[qnesin, kaqw;" gevgraptai. 25Peritomh; me;n ga;r wjfelei` eja;n novmon pravssh/": eja;n de; parabavth" novmou h\" / , hJ peritomhv sou ajkrobustiva gevgonen. 26eja;n ou\n hJ ajkrobustiva ta; dikaiwvmata tou` novmou fulavssh/, oujc hJ ajkrobustiva aujtou` eij" peritomh;n logisqhvsetaiÉ 27kai; krinei` hJ ejk fuvsew" ajkrobustiva to;n novmon telou`sa se; to;n dia; gravmmato" kai; peritomh`" parabavthn novmou. 28ouj ga;r oJ ejn tw`/ fanerw`/ Ij oudai`o" ejstin oujde; hJ ejn tw`/ fanerw`/ ejn sarki; peritomhv, 29ajllÆ oJ ejn tw`/ kruptw`/ Ij oudai`o", kai; peritomh; kardiva" ejn pneuvmati ouj

gravmmati, ou| oJ e[paino" oujk ejx ajnqrwvpwn ajllÆ ejk tou` qeou`. 3 Tiv ou\n to; perisso;n tou` Ij oudaivou h] tiv" hJ wjfevleia th`" peritomh`"É 2polu; kata; pavnta trovpon. prw`ton me;n »ga;r¼ o{ti ejpisteuvqhsan ta; lovgia tou` qeou`. 3tiv gavrÉ eij hjpivsthsan tine", mh; hJ ajpistiva aujtw`n th;n pivstin tou` qeou` katarghvseiÉ 4mh; gevnoito: ginevsqw de; oJ qeo;" ajlhqhv", pa`" de; a[nqrwpo" yeuvsth", kaqw;" gevgraptai: o{pw" a]n dikaiwqh`/" ejn toi`" lovgoi" sou kai; nikhvsei" ejn tw`/ krivnesqai se. 5 eij de; hJ ajdikiva hJmw`n qeou` dikaiosuvnhn sunivsthsin, tiv ejrou`menÉ mh; a[diko" oJ qeo;" oJ ejpifevrwn th;n ojrghvnÉ kata; a[nqrwpon levgw. 6mh; gevnoito: ejpei; pw`" krinei` oJ qeo;" to;n kovsmonÉ 7eij de; hJ ajlhvqeia tou` qeou` ejn tw`/ ejmw`/ yeuvsmati ejperivsseusen eij" th;n dovxan aujtou`, tiv e[ti kagw; wJ" aJmartwlo;" krivnomaiÉ 8kai; mh; kaqw;" blasfhmouvmeqa kai; kaqwv" fasivn tine" hJma`" levgein o{ti poihvswmen ta; kakav, i{na e[lqh/ ta; ajgaqavÉ w|n to; krivma e[ndikon ejstin. 9 Tiv ou\nÉ proecovmeqaÉ ouj pavntw": proh/tiasavmeqa ga;r Ij oudaivou" te kai; E { llhna" pavnta" uJfÆ aJmartivan ei\nai, 10kaqw;" gevgraptai o{ti oujk e[stin divkaio" oujde; ei|", 11 oujk e[stin oJ sunivwn, oujk e[stin oJ ejkzhtw`n to;n qeovn. 12 pavnte" ejxevklinan a{ma hjcrewvqhsan: oujk e[stin oJ poiw`n crhstovthta, » oujk e[stin¼ e{w" eJnov". 13 tavfo" ajnew/gmevno" oJ lavrugx aujtw`n, tai`" glwvssai" aujtw`n ejdoliou`san, ijo;" ajspivdwn uJpo; ta; ceivlh aujtw`n: 14 w|n to; stovma ajra`" kai; pikriva" gevmei, 15 ojxei`" oiJ povde" aujtw`n ejkcevai ai|ma, 16 suvntrimma kai; talaipwriva ejn tai`" oJdoi`" aujtw`n, 17 kai; oJdo;n eijrhvnh" oujk e[gnwsan. 18 oujk e[stin fovbo" qeou` ajpevnanti tw`n ojfqalmw`n aujtw`n. 19 oi[damen de; o{ti o{sa oJ novmo" levgei toi`" ejn tw`/ novmw/ lalei`, i{na pa`n

stovma fragh`/ kai; uJpovdiko" gevnhtai pa`" oJ kovsmo" tw`/ qew`:/ 20diovti ejx e[rgwn novmou ouj dikaiwqhvsetai pa`sa sa;rx ejnwvpion aujtou`, dia; ga;r novmou ejpivgnwsi" aJmartiva". 21 Nuni; de; cwri;" novmou dikaiosuvnh qeou` pefanevrwtai marturoumevnh uJpo; tou` novmou kai; tw`n profhtw`n, 22dikaiosuvnh de; qeou` dia; pivstew" Ij hsou` Cristou` eij" pavnta" tou;" pisteuvonta". ouj gavr ejstin diastolhv, 23pavnte" ga;r h{marton kai; uJsterou`ntai th`" dovxh" tou` qeou` 24dikaiouvmenoi dwrea;n th`/ aujtou` cavriti dia; th`" ajpolutrwvsew" th`" ejn Cristw`/ Ij hsou`: 25o}n proevqeto oJ qeo;" iJlasthvrion dia; »th`"¼ pivstew" ejn tw`/ aujtou` ai{mati eij" e[ndeixin th`" dikaiosuvnh" aujtou` dia; th;n pavresin tw`n progegonovtwn aJmarthmavtwn 26ejn th`/ ajnoch`/ tou` qeou`, pro;" th;n e[ndeixin th`" dikaiosuvnh" aujtou` ejn tw`/ nu`n kairw`,/ eij" to; ei\nai aujto;n divkaion kai; dikaiou`nta to;n ejk pivstew" Ij hsou`. 27 Pou` ou\n hJ kauvchsi"É ejxekleivsqh. dia; poivou novmouÉ tw`n e[rgwnÉ oujciv, ajlla; dia; novmou pivstew". 28logizovmeqa ga;r dikaiou`sqai pivstei a[nqrwpon cwri;" e[rgwn novmou. 29h] jIoudaivwn oJ qeo;" movnonÉ oujci; kai; ejqnw`nÉ nai; kai; ejqnw`n, 30ei[per ei|" oJ qeo;" o}" dikaiwvsei peritomh;n ejk pivstew" kai; ajkrobustivan dia; th`" pivstew". 31novmon ou\n katargou`men dia; th`" pivstew"É mh; gevnoito: ajlla; novmon iJstavnomen. 4 Tiv ou\n ejrou`men euJrhkevnai A j braa;m to;n propavtora hJmw`n 2 j braa;m ejx e[rgwn ejdikaiwvqh, e[cei kauvchma, kata; savrkaÉ eij ga;r A 3 ajllÆ ouj pro;" qeovn. tiv ga;r hJ grafh; levgeiÉ ejpivsteusen de; jAbraa;m tw`/ qew`/ kai; ejlogivsqh aujtw`/ eij" dikaiosuvnhn. 4tw`/ de; ejrgazomevnw/ oJ misqo;" ouj logivzetai kata; cavrin ajlla; kata; ojfeivlhma, 5tw`/ de; mh; ejrgazomevnw/ pisteuvonti de; ejpi; to;n dikaiou`nta to;n ajsebh` logivzetai hJ pivsti" aujtou` eij" dikaiosuvnhn: 6kaqavper kai; Daui;d levgei to;n makarismo;n tou` ajnqrwvpou w|/ oJ qeo;" logivzetai dikaiosuvnhn cwri;" e[rgwn: 7 makavrioi w|n ajfevqhsan aiJ ajnomivai kai; w|n ejpekaluvfqhsan aiJ aJmartivai: 8 makavrio" ajnh;r ou| ouj mh; logivshtai kuvrio" aJmartivan. 9 JO makarismo;" ou\n ou|to" ejpi; th;n peritomh;n h] kai; ejpi; th;n

ajkrobustivanÉ levgomen gavr: ejlogivsqh tw`/ A j braa;m hJ pivsti" eij" 10 dikaiosuvnhn. pw`" ou\n ejlogivsqhÉ ejn peritomh`/ o[nti h] ejn ajkrobustivaÉ/ oujk ejn peritomh`/ ajllÆ ejn ajkrobustiva:/ 11kai; shmei`on e[laben peritomh`" sfragi`da th`" dikaiosuvnh" th`" pivstew" th`" ejn th`/ ajkrobustiva,/ eij" to; ei\nai aujto;n patevra pavntwn tw`n pisteuovntwn diÆ ajkrobustiva", eij" to; logisqh`nai »kai;¼ aujtoi`" »th;n¼ dikaiosuvnhn, 12kai; patevra peritomh`" toi`" oujk ejk peritomh`" movnon ajlla; kai; toi`" stoicou`sin toi`" i[cnesin th`" ejn ajkrobustiva/ pivstew" tou` patro;" hJmw`n A j braavm. 13 Ouj ga;r dia; novmou hJ ejpaggeliva tw`/ A j braa;m h] tw`/ spevrmati aujtou`, to; klhronovmon aujto;n ei\nai kovsmou, ajlla; dia; dikaiosuvnh" pivstew". 14 eij ga;r oiJ ejk novmou klhronovmoi, kekevnwtai hJ pivsti" kai; kathvrghtai hJ ejpaggeliva: 15oJ ga;r novmo" ojrgh;n katergavzetai: ou| de; oujk e[stin novmo" oujde; paravbasi". 16Dia; tou`to ejk pivstew", i{na kata; cavrin, eij" to; ei\nai bebaivan th;n ejpaggelivan panti; tw`/ spevrmati, ouj tw`/ ejk tou` novmou movnon ajlla; kai; tw`/ ejk pivstew" A j braavm, o{" ejstin 17 path;r pavntwn hJmw`n, kaqw;" gevgraptai o{ti patevra pollw`n ejqnw`n tevqeika se, katevnanti ou| ejpivsteusen qeou` tou` zw/opoiou`nto" tou;" nekrou;" kai; kalou`nto" ta; mh; o[nta wJ" o[nta. 18 }O" parÆ ejlpivda ejpÆ ejlpivdi ejpivsteusen eij" to; genevsqai aujto;n patevra pollw`n ejqnw`n kata; to; eijrhmevnon: ou{tw" e[stai to; spevrma sou, 19kai; mh; ajsqenhvsa" th`/ pivstei katenovhsen to; eJautou` sw`ma »h[dh¼ nenekrwmevnon, eJkatontaethv" pou uJpavrcwn, kai; th;n nevkrwsin th`" mhvtra" Savrra": 20eij" de; th;n ejpaggelivan tou` qeou` ouj diekrivqh th`/ ajpistiva/ ajllÆ ejnedunamwvqh th`/ pivstei, dou;" dovxan tw`/ qew`/ 21kai; plhroforhqei;" o{ti o} ejphvggeltai dunatov" ejstin kai; poih`sai. 22dio; »kai;¼ ejlogivsqh aujtw`/ eij" dikaiosuvnhn. 23Oujk ejgravfh de; diÆ aujto;n movnon o{ti ejlogivsqh aujtw`/ 24ajlla; kai; diÆ hJma`", oi|" mevllei logivzesqai, toi`" pisteuvousin ejpi; to;n ejgeivranta Ij hsou`n to;n kuvrion hJmw`n ejk nekrw`n, 25o}" paredovqh dia; ta; paraptwvmata hJmw`n kai; hjgevrqh dia; th;n dikaivwsin hJmw`n. 5 Dikaiwqevnte" ou\n ejk pivstew" eijrhvnhn e[comen pro;" to;n qeo;n dia; tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` 2diÆ ou| kai; th;n prosagwgh;n ejschvkamen »th`/ pivstei¼ eij" th;n cavrin tauvthn ejn h|/ eJsthvkamen kai; kaucwvmeqa ejpÆ ejlpivdi th`" dovxh" tou` qeou`. 3ouj movnon dev, ajlla; kai; kaucwvmeqa ejn tai`" qlivyesin, eijdovte" o{ti hJ qli`yi" uJpomonh;n

katergavzetai, 4hJ de; uJpomonh; dokimhvn, hJ de; dokimh; ejlpivda. 5hJ de; ejlpi;" ouj kataiscuvnei, o{ti hJ ajgavph tou` qeou` ejkkevcutai ejn tai`" kardivai" hJmw`n dia; pneuvmato" aJgivou tou` doqevnto" hJmi`n. 6 E [ ti ga;r Cristo;" o[ntwn hJmw`n ajsqenw`n e[ti kata; kairo;n uJpe;r ajsebw`n ajpevqanen. 7movli" ga;r uJpe;r dikaivou ti" ajpoqanei`tai: uJpe;r ga;r tou` ajgaqou` tavca ti" kai; tolma`/ ajpoqanei`n: 8sunivsthsin de; th;n eJautou` ajgavphn eij" hJma`" oJ qeov", o{ti e[ti aJmartwlw`n o[ntwn hJmw`n Cristo;" uJpe;r hJmw`n ajpevqanen. 9pollw`/ ou\n ma`llon dikaiwqevnte" nu`n ejn tw`/ ai{mati aujtou` swqhsovmeqa diÆ aujtou` ajpo; th`" ojrgh`". 10eij ga;r ejcqroi; o[nte" kathllavghmen tw`/ qew`/ dia; tou` qanavtou tou` uiJou` aujtou`, pollw`/ ma`llon katallagevnte" swqhsovmeqa ejn th`/ zwh`/ aujtou`: 11ouj movnon dev, ajlla; kai; kaucwvmenoi ejn tw`/ qew`/ dia; tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` diÆ ou| nu`n th;n katallagh;n ejlavbomen. 12 Dia; tou`to w{sper diÆ eJno;" ajnqrwvpou hJ aJmartiva eij" to;n kovsmon eijsh`lqen kai; dia; th`" aJmartiva" oJ qavnato", kai; ou{tw" eij" pavnta" ajnqrwvpou" oJ qavnato" dih`lqen, ejfÆ w|/ pavnte" h{marton: 13a[cri ga;r novmou aJmartiva h\n ejn kovsmw/, aJmartiva de; oujk ejllogei`tai mh; o[nto" novmou, 14ajlla; ejbasivleusen oJ qavnato" ajpo; A j da;m mevcri Mwu>sevw" kai; ejpi; tou;" mh; aJmarthvsanta" ejpi; tw`/ oJmoiwvmati th`" parabavsew" A j da;m o{" ejstin tuvpo" tou` mevllonto". 15 A j llÆ oujc wJ" to; paravptwma, ou{tw" kai; to; cavrisma: eij ga;r tw`/ tou` eJno;" paraptwvmati oiJ polloi; ajpevqanon, pollw`/ ma`llon hJ cavri" tou` qeou` kai; hJ dwrea; ejn cavriti th`/ tou` eJno;" ajnqrwvpou Ij hsou` Cristou` eij" tou;" pollou;" ejperivsseusen. 16kai; oujc wJ" diÆ eJno;" aJmarthvsanto" to; dwvrhma: to; me;n ga;r krivma ejx eJno;" eij" katavkrima, to; de; cavrisma ejk pollw`n paraptwmavtwn eij" dikaivwma. 17 eij ga;r tw`/ tou` eJno;" paraptwvmati oJ qavnato" ejbasivleusen dia; tou` eJnov", pollw`/ ma`llon oiJ th;n perisseivan th`" cavrito" kai; th`" dwrea`" th`" dikaiosuvnh" lambavnonte" ejn zwh`/ basileuvsousin dia; tou` eJno;" Ij hsou` Cristou`. 18 A [ ra ou\n wJ" diÆ eJno;" paraptwvmato" eij" pavnta" ajnqrwvpou" eij" katavkrima, ou{tw" kai; diÆ eJno;" dikaiwvmato" eij" pavnta" ajnqrwvpou" eij" dikaivwsin zwh`": 19w{sper ga;r dia; th`" parakoh`" tou` eJno;" ajnqrwvpou aJmartwloi; katestavqhsan oiJ polloiv, ou{tw" kai; dia; th`" uJpakoh`" tou` eJno;" divkaioi katastaqhvsontai oiJ polloiv. 20novmo" de; pareish`lqen, i{na pleonavsh/ to; paravptwma: ou| de; ejpleovnasen hJ aJmartiva, uJpereperivsseusen hJ cavri", 21i{na w{sper

ejbasivleusen hJ aJmartiva ejn tw`/ qanavtw/, ou{tw" kai; hJ cavri" basileuvsh/ dia; dikaiosuvnh" eij" zwh;n aijwvnion dia; Ij hsou` Cristou` tou` kurivou hJmw`n. 6 Tiv ou\n ejrou`menÉ ejpimevnwmen th`/ aJmartiva,/ i{na hJ cavri" pleonavsh/É 2mh; gevnoito. oi{tine" ajpeqavnomen th`/ aJmartiva,/ pw`" e[ti zhvsomen ejn aujth`É/ 3h] ajgnoei`te o{ti, o{soi ejbaptivsqhmen eij" Cristo;n Ij hsou`n, eij" to;n qavnaton aujtou` ejbaptivsqhmenÉ 4sunetavfhmen ou\n aujtw`/ dia; tou` baptivsmato" eij" to;n qavnaton, i{na w{sper hjgevrqh Cristo;" ejk nekrw`n dia; th`" dovxh" tou` patrov", ou{tw" kai; hJmei`" ejn kainovthti zwh`" peripathvswmen. 5eij ga;r suvmfutoi gegovnamen tw`/ oJmoiwvmati tou` qanavtou aujtou`, ajlla; kai; th`" ajnastavsew" ejsovmeqa: 6 tou`to ginwvskonte" o{ti oJ palaio;" hJmw`n a[nqrwpo" sunestaurwvqh, i{na katarghqh`/ to; sw`ma th`" aJmartiva", tou` mhkevti douleuvein hJma`" th`/ aJmartiva:/ 7oJ ga;r ajpoqanw;n dedikaivwtai ajpo; th`" aJmartiva". 8eij de; ajpeqavnomen su;n Cristw`,/ pisteuvomen o{ti kai; suzhvsomen aujtw`,/ 9 eijdovte" o{ti Cristo;" ejgerqei;" ejk nekrw`n oujkevti ajpoqnhvs / kei, 10 qavnato" aujtou` oujkevti kurieuvei. o} ga;r ajpevqanen, th`/ aJmartiva/ ajpevqanen ejfavpax: o} de; zh`,/ zh`/ tw`/ qew`./ 11ou{tw" kai; uJmei`" logivzesqe eJautou;" »ei\nai¼ nekrou;" me;n th`/ aJmartiva/ zw`nta" de; tw`/ qew`/ ejn Cristw`/ Ij hsou`. 12 Mh; ou\n basileuevtw hJ aJmartiva ejn tw`/ qnhtw`/ uJmw`n swvmati eij" to; uJpakouvein tai`" ejpiqumivai" aujtou`, 13mhde; paristavnete ta; mevlh uJmw`n o{pla ajdikiva" th`/ aJmartiva,/ ajlla; parasthvsate eJautou;" tw`/ qew`/ wJsei; ejk nekrw`n zw`nta" kai; ta; mevlh uJmw`n o{pla dikaiosuvnh" tw`/ qew`./ 14 aJmartiva ga;r uJmw`n ouj kurieuvsei: ouj gavr ejste uJpo; novmon ajlla; uJpo; cavrin. 15 Tiv ou\nÉ aJmarthvswmen, o{ti oujk ejsme;n uJpo; novmon ajlla; uJpo; cavrinÉ mh; gevnoito. 16oujk oi[date o{ti w|/ paristavnete eJautou;" douvlou" eij" uJpakohvn, dou`loi ejste w|/ uJpakouvete, h[toi aJmartiva" eij" qavnaton h] uJpakoh`" eij" dikaiosuvnhnÉ 17cavri" de; tw`/ qew`/ o{ti h\te dou`loi th`" aJmartiva" uJphkouvsate de; ejk kardiva" eij" o}n paredovqhte tuvpon didach`", 18ejleuqerwqevnte" de; ajpo; th`" aJmartiva" ejdoulwvqhte th`/ dikaiosuvnh/. 19 jAnqrwvpinon levgw dia; th;n ajsqevneian th`" sarko;" uJmw`n. w{sper ga;r paresthvsate ta; mevlh uJmw`n dou`la th`/ ajkaqarsiva/ kai; th`/ ajnomiva/ eij" th;n ajnomivan, ou{tw" nu`n parasthvsate ta; mevlh uJmw`n dou`la th`/ dikaiosuvnh/ eij" aJgiasmovn. 20o{te ga;r dou`loi h\te th`"

aJmartiva", ejleuvqeroi h\te th`/ dikaiosuvnh/. 21tivna ou\n karpo;n ei[cete tovteÉ ejfÆ oi|" nu`n ejpaiscuvnesqe, to; ga;r tevlo" ejkeivnwn qavnato". 22 nuni; de; ejleuqerwqevnte" ajpo; th`" aJmartiva" doulwqevnte" de; tw`/ qew`/ e[cete to;n karpo;n uJmw`n eij" aJgiasmovn, to; de; tevlo" zwh;n aijwvnion. 23 ta; ga;r ojywvnia th`" aJmartiva" qavnato", to; de; cavrisma tou` qeou` zwh; aijwvnio" ejn Cristw`/ Ij hsou` tw`/ kurivw/ hJmw`n. 7 H ] ajgnoei`te, ajdelfoiv, ginwvskousin ga;r novmon lalw`, o{ti oJ novmo" kurieuvei tou` ajnqrwvpou ejfÆ o{son crovnon zh`É/ 2hJ ga;r u{pandro" gunh; tw`/ zw`nti ajndri; devdetai novmw/: eja;n de; ajpoqavnh/ oJ ajnhvr, kathvrghtai ajpo; tou` novmou tou` ajndrov". 3a[ra ou\n zw`nto" tou` ajndro;" moicali;" crhmativsei eja;n gevnhtai ajndri; eJtevrw/: eja;n de; ajpoqavnh/ oJ ajnhvr, ejleuqevra ejsti;n ajpo; tou` novmou, tou` mh; ei\nai aujth;n moicalivda genomevnhn ajndri; eJtevrw/. 4w{ste, ajdelfoiv mou, kai; uJmei`" ejqanatwvqhte tw`/ novmw/ dia; tou` swvmato" tou` Cristou`, eij" to; genevsqai uJma`" eJtevrw/, tw`/ ejk nekrw`n ejgerqevnti, i{na karpoforhvswmen tw`/ qew`./ 5o{te ga;r h\men ejn th`/ sarkiv, ta; paqhvmata tw`n aJmartiw`n ta; dia; tou` novmou ejnhrgei`to ejn toi`" mevlesin hJmw`n, eij" to; karpoforh`sai tw`/ qanavtw/: 6nuni; de; kathrghvqhmen ajpo; tou` novmou ajpoqanovnte" ejn w|/ kateicovmeqa, w{ste douleuvein hJma`" ejn kainovthti pneuvmato" kai; ouj palaiovthti gravmmato". 7 Tiv ou\n ejrou`menÉ oJ novmo" aJmartivaÉ mh; gevnoito: ajlla; th;n aJmartivan oujk e[gnwn eij mh; dia; novmou: thvn te ga;r ejpiqumivan oujk h[d/ ein eij mh; oJ novmo" e[legen: oujk ejpiqumhvsei". 8ajformh;n de; labou`sa hJ aJmartiva dia; th`" ejntolh`" kateirgavsato ejn ejmoi; pa`san ejpiqumivan: cwri;" ga;r novmou aJmartiva nekrav. 9ejgw; de; e[zwn cwri;" novmou potev, ejlqouvsh" de; th`" ejntolh`" hJ aJmartiva ajnevzhsen, 10ejgw; de; ajpevqanon kai; euJrevqh moi hJ ejntolh; hJ eij" zwhvn, au{th eij" qavnaton: 11 hJ ga;r aJmartiva ajformh;n labou`sa dia; th`" ejntolh`" ejxhpavthsen me kai; diÆ aujth`" ajpevkteinen. 12w{ste oJ me;n novmo" a{gio" kai; hJ ejntolh; aJgiva kai; dikaiva kai; ajgaqhv. 13 To; ou\n ajgaqo;n ejmoi; ejgevneto qavnato"É mh; gevnoito: ajlla; hJ aJmartiva, i{na fanh`/ aJmartiva, dia; tou` ajgaqou` moi katergazomevnh qavnaton, i{na gevnhtai kaqÆ uJperbolh;n aJmartwlo;" hJ aJmartiva dia; th`" ejntolh`". 14Oi[damen ga;r o{ti oJ novmo" pneumatikov" ejstin, ejgw; de; savrkino" eijmi pepramevno" uJpo; th;n aJmartivan. 15o} ga;r katergavzomai ouj ginwvskw: ouj ga;r o} qevlw tou`to pravssw, ajllÆ o}

misw` tou`to poiw`. 16eij de; o} ouj qevlw tou`to poiw`, suvmfhmi tw`/ novmw/ o{ti kalov". 17nuni; de; oujkevti ejgw; katergavzomai aujto; ajlla; hJ oijkou`sa ejn ejmoi; aJmartiva. 18Oi\da ga;r o{ti oujk oijkei` ejn ejmoiv, tou`tÆ e[stin ejn th`/ sarkiv mou, ajgaqovn: to; ga;r qevlein paravkeitai moi, to; de; katergavzesqai to; kalo;n ou[: 19ouj ga;r o} qevlw poiw` ajgaqovn, ajlla; o} ouj qevlw kako;n tou`to pravssw. 20eij de; o} ouj qevlw »ejgw;¼ tou`to poiw`, oujkevti ejgw; katergavzomai aujto; ajlla; hJ oijkou`sa ejn ejmoi; aJmartiva. 21 euJrivskw a[ra to;n novmon, tw`/ qevlonti ejmoi; poiei`n to; kalovn, o{ti ejmoi; to; kako;n paravkeitai: 22sunhvdomai ga;r tw`/ novmw/ tou` qeou` kata; to;n e[sw a[nqrwpon, 23blevpw de; e{teron novmon ejn toi`" mevlesin mou ajntistrateuovmenon tw`/ novmw/ tou` noov" mou kai; aijcmalwtivzonta me ejn tw`/ novmw/ th`" aJmartiva" tw`/ o[nti ejn toi`" mevlesin mou. 24 Talaivpwro" ejgw; a[nqrwpo": tiv" me rJus v etai ejk tou` swvmato" tou` 25 qanavtou touvtouÉ cavri" de; tw`/ qew`/ dia; Ij hsou` Cristou` tou` kurivou hJmw`n. A [ ra ou\n aujto;" ejgw; tw`/ me;n noi;Ÿ douleuvw novmw/ qeou` th`/ de; sarki; novmw/ aJmartiva". 8 Oujde;n a[ra nu`n katavkrima toi`" ejn Cristw`/ Ij hsou`. 2oJ ga;r novmo" tou` pneuvmato" th`" zwh`" ejn Cristw`/ jIhsou` hjleuqevrwsen se ajpo; tou` novmou th`" aJmartiva" kai; tou` qanavtou. 3To; ga;r ajduvnaton tou` novmou ejn w|/ hjsqevnei dia; th`" sarkov", oJ qeo;" to;n eJautou` uiJo;n pevmya" ejn oJmoiwvmati sarko;" aJmartiva" kai; peri; aJmartiva" katevkrinen th;n aJmartivan ejn th`/ sarkiv, 4i{na to; dikaivwma tou` novmou plhrwqh`/ ejn hJmi`n toi`" mh; kata; savrka peripatou`sin ajlla; kata; pneu`ma. 5oiJ ga;r kata; savrka o[nte" ta; th`" sarko;" fronou`sin, oiJ de; kata; pneu`ma ta; tou` pneuvmato". 6to; ga;r frovnhma th`" sarko;" qavnato", to; de; frovnhma tou` pneuvmato" zwh; kai; eijrhvnh: 7diovti to; frovnhma th`" sarko;" e[cqra eij" qeovn, tw`/ ga;r novmw/ tou` qeou` oujc uJpotavssetai, oujde; ga;r duvnatai: 8oiJ de; ejn sarki; o[nte" qew`/ ajrevsai ouj duvnantai. 9uJmei`" de; oujk ejste; ejn sarki; ajlla; ejn pneuvmati, ei[per pneu`ma qeou` oijkei` ejn uJmi`n. eij dev ti" pneu`ma Cristou` oujk e[cei, ou|to" oujk e[stin aujtou`. 10eij de; Cristo;" ejn uJmi`n, to; me;n sw`ma nekro;n dia; aJmartivan to; de; pneu`ma zwh; dia; dikaiosuvnhn. 11eij de; to; pneu`ma tou` ejgeivranto" to;n Ij hsou`n ejk nekrw`n oijkei` ejn uJmi`n, oJ ejgeivra" Cristo;n ejk nekrw`n zw/opoihvsei kai; ta; qnhta; swvmata uJmw`n dia; tou` ejnoikou`nto" aujtou` pneuvmato" ejn uJmi`n. 12 A [ ra ou\n, ajdelfoiv, ojfeilevtai ejsme;n ouj th`/ sarki; tou` kata;

savrka zh`n, 13eij ga;r kata; savrka zh`te, mevllete ajpoqnhvs / kein: eij de; pneuvmati ta;" pravxei" tou` swvmato" qanatou`te, zhvsesqe. 14o{soi ga;r pneuvmati qeou` a[gontai, ou|toi uiJoi; qeou` eijsin. 15ouj ga;r ejlavbete pneu`ma douleiva" pavlin eij" fovbon ajlla; ejlavbete pneu`ma uiJoqesiva" ejn w|/ kravzomen: ajbba oJ pathvr. 16aujto; to; pneu`ma summarturei` tw`/ pneuvmati hJmw`n o{ti ejsme;n tevkna qeou`. 17eij de; tevkna, kai; klhronovmoi: klhronovmoi me;n qeou`, sugklhronovmoi de; Cristou`, ei[per sumpavscomen i{na kai; sundoxasqw`men. 18 Logivzomai ga;r o{ti oujk a[xia ta; paqhvmata tou` nu`n kairou` pro;" th;n mevllousan dovxan ajpokalufqh`nai eij" hJma`". 19hJ ga;r ajpokaradokiva th`" ktivsew" th;n ajpokavluyin tw`n uiJw`n tou` qeou` ajpekdevcetai. 20th`/ ga;r mataiovthti hJ ktivsi" uJpetavgh, oujc eJkou`sa ajlla; dia; to;n uJpotavxanta, ejfÆ eJlpivdi 21o{ti kai; aujth; hJ ktivsi" ejleuqerwqhvsetai ajpo; th`" douleiva" th`" fqora`" eij" th;n ejleuqerivan th`" dovxh" tw`n tevknwn tou` qeou`. 22oi[damen ga;r o{ti pa`sa hJ ktivsi" sustenavzei kai; sunwdivnei a[cri tou` nu`n: 23ouj movnon dev, ajlla; kai; aujtoi; th;n ajparch;n tou` pneuvmato" e[conte", hJmei`" kai; aujtoi; ejn eJautoi`" stenavzomen uiJoqesivan ajpekdecovmenoi, th;n ajpoluvtrwsin tou` swvmato" hJmw`n. 24th`/ ga;r ejlpivdi ejswvqhmen: ejlpi;" de; blepomevnh oujk e[stin ejlpiv": o} ga;r blevpei tiv" ejlpivzeiÉ 25eij de; o} ouj blevpomen ejlpivzomen, diÆ uJpomonh`" ajpekdecovmeqa. 26 JWsauvtw" de; kai; to; pneu`ma sunantilambavnetai th`/ ajsqeneiva/ hJmw`n: to; ga;r tiv proseuxwvmeqa kaqo; dei` oujk oi[damen, ajlla; aujto; to; pneu`ma uJperentugcavnei stenagmoi`" ajlalhvtoi": 27oJ de; ejraunw`n ta;" kardiva" oi\den tiv to; frovnhma tou` pneuvmato", o{ti kata; qeo;n ejntugcavnei uJpe;r aJgivwn. 28Oi[damen de; o{ti toi`" ajgapw`sin to;n qeo;n pavnta sunergei` eij" ajgaqovn, toi`" kata; provqesin klhtoi`" ou\sin. 29 o{ti ou}" proevgnw, kai; prowvrisen summovrfou" th`" eijkovno" tou` uiJou` aujtou`, eij" to; ei\nai aujto;n prwtovtokon ejn polloi`" ajdelfoi`": 30 ou}" de; prowvrisen, touvtou" kai; ejkavlesen: kai; ou}" ejkavlesen, touvtou" kai; ejdikaivwsen: ou}" de; ejdikaivwsen, touvtou" kai; ejdovxasen. 31 Tiv ou\n ejrou`men pro;" tau`taÉ eij oJ qeo;" uJpe;r hJmw`n, tiv" kaqÆ hJmw`nÉ 32 o{" ge tou` ijdivou uiJou` oujk ejfeivsato ajlla; uJpe;r hJmw`n pavntwn parevdwken aujtovn, pw`" oujci; kai; su;n aujtw`/ ta; pavnta hJmi`n carivsetaiÉ 33tiv" ejgkalevsei kata; ejklektw`n qeou`É qeo;" oJ dikaiw`n:

34

tiv" oJ katakrinw`nÉ Cristo;" » Ij hsou`"¼ oJ ajpoqanwvn, ma`llon de; ejgerqeiv", o}" kaiv ejstin ejn dexia`/ tou` qeou`, o}" kai; ejntugcavnei uJpe;r hJmw`n. 35tiv" hJma`" cwrivsei ajpo; th`" ajgavph" tou` Cristou`É qli`yi" h] stenocwriva h] diwgmo;" h] limo;" h] gumnovth" h] kivnduno" h] mavcairaÉ 36 kaqw;" gevgraptai o{ti e{neken sou` qanatouvmeqa o{lhn th;n hJmevran, ejlogivsqhmen wJ" provbata sfagh`". 37 ajllÆ ejn touvtoi" pa`sin uJpernikw`men dia; tou` ajgaphvsanto" hJma`". 38 pevpeismai ga;r o{ti ou[te qavnato" ou[te zwh; ou[te a[ggeloi ou[te ajrcai; ou[te ejnestw`ta ou[te mevllonta ou[te dunavmei" 39ou[te u{ywma ou[te bavqo" ou[te ti" ktivsi" eJtevra dunhvsetai hJma`" cwrivsai ajpo; th`" ajgavph" tou` qeou` th`" ejn Cristw`/ Ij hsou` tw`/ kurivw/ hJmw`n. 9 A j lhvqeian levgw ejn Cristw`,/ ouj yeuvdomai, summarturouvsh" moi th`" suneidhvsew" mou ejn pneuvmati aJgivw,/ 2o{ti luvph moiv ejstin megavlh kai; ajdiavleipto" ojduvnh th`/ kardiva/ mou. 3hjucovmhn ga;r ajnavqema ei\nai aujto;" ejgw; ajpo; tou` Cristou` uJpe;r tw`n ajdelfw`n mou tw`n suggenw`n mou kata; savrka, 4oi{tine" eijsin Ij srahli`tai, w|n hJ uiJoqesiva kai; hJ dovxa kai; aiJ diaqh`kai kai; hJ nomoqesiva kai; hJ latreiva kai; aiJ ejpaggelivai, 5w|n oiJ patevre" kai; ejx w|n oJ Cristo;" to; kata; savrka, oJ w]n ejpi; pavntwn qeo;" eujloghto;" eij" tou;" aijw`na", ajmhvn. 6 Oujc oi|on de; o{ti ejkpevptwken oJ lovgo" tou` qeou`. ouj ga;r pavnte" oiJ ejx Ij srah;l ou|toi Ij srahvl: 7oujdÆ o{ti eijsi;n spevrma A j braa;m pavnte" tevkna, ajllÆ: ejn jIsaa;k klhqhvsetai soi spevrma. 8tou`tÆ e[stin, ouj ta; tevkna th`" sarko;" tau`ta tevkna tou` qeou` ajlla; ta; tevkna th`" ejpaggeliva" logivzetai eij" spevrma. 9ejpaggeliva" ga;r oJ lovgo" ou|to": kata; to;n kairo;n tou`ton ejleuvsomai kai; e[stai th`/ Savrra/ uiJov". 10Ouj movnon dev, ajlla; kai; R J ebevkka ejx eJno;" koivthn 11 e[cousa, Ij saa;k tou` patro;" hJmw`n: mhvpw ga;r gennhqevntwn mhde; praxavntwn ti ajgaqo;n h] fau`lon, i{na hJ katÆ ejklogh;n provqesi" tou` qeou` mevnh/, 12oujk ejx e[rgwn ajllÆ ejk tou` kalou`nto", ejrrevqh aujth`/ o{ti oJ meivzwn douleuvsei tw`/ ejlavssoni, 13kaqw;" gevgraptai: to;n jIakw;b hjgavphsa, to;n de; H j sau` ejmivshsa. 14 Tiv ou\n ejrou`menÉ mh; ajdikiva para; tw`/ qew`É/ mh; gevnoito. 15tw`/ Mwu>sei` ga;r levgei:

ejlehvsw o}n a]n ejlew` kai; oijktirhvsw o}n a]n oijktivrw. 16 a[ra ou\n ouj tou` qevlonto" oujde; tou` trevconto" ajlla; tou` ejlew`nto" qeou`. 17levgei ga;r hJ grafh; tw`/ Faraw; o{ti eij" aujto; tou`to ejxhvgeira se o{pw" ejndeivxwmai ejn soi; th;n duvnamin mou kai; o{pw" diaggelh`/ to; o[noma mou ejn pavsh/ th`/ gh`/. 18a[ra ou\n o}n qevlei ejleei` o}n de; qevlei sklhruvnei. 19 E j rei`" moi ou\n: tiv »ou\n¼ e[ti mevmfetaiÉ tw`/ ga;r boulhvmati aujtou` tiv" ajnqevsthkenÉ 20w\ a[nqrwpe, menou`nge su; tiv" ei\ oJ ajntapokrinovmeno" tw`/ qew`É/ mh; ejrei` to; plavsma tw`/ plavsanti: tiv me ejpoivhsa" ou{tw"É 21h] oujk e[cei ejxousivan oJ kerameu;" tou` phlou` ejk tou` aujtou` furavmato" poih`sai o} me;n eij" timh;n skeu`o" o} de; eij" ajtimivanÉ 22eij de; qevlwn oJ qeo;" ejndeivxasqai th;n ojrgh;n kai; gnwrivsai to; dunato;n aujtou` h[negken ejn pollh`/ makroqumiva/ skeuvh ojrgh`" kathrtismevna eij" ajpwvleian, 23kai; i{na gnwrivsh/ to;n plou`ton th`" dovxh" aujtou` ejpi; skeuvh ejlevou" a} prohtoivmasen eij" dovxanÉ 24Ou}" kai; ejkavlesen hJma`" ouj movnon ejx Ij oudaivwn ajlla; kai; ejx ejqnw`n, 25wJ" kai; ejn tw`/ JWshe; levgei: kalevsw to;n ouj laovn mou laovn mou kai; th;n oujk hjgaphmevnhn hjgaphmevnhn: 26 kai; e[stai ejn tw`/ tovpw/ ou| ejrrevqh aujtoi`": ouj laov" mou uJmei`", ejkei` klhqhvsontai uiJoi; qeou` zw`nto". 27 H j saiva Ÿ " de; kravzei uJpe;r tou` jIsrahvl: eja;n h\/ oJ ajriqmo;" tw`n uiJw`n jIsrah;l wJ" hJ a[mmo" th`" qalavssh", to; uJpovleimma swqhvsetai: 28 lovgon ga;r suntelw`n kai; suntevmnwn poihvsei kuvrio" ejpi; th`" gh`". 29kai; kaqw;" proeivrhken jHsaiva Ÿ ": eij mh; kuvrio" sabaw;q ejgkatevlipen hJmi`n spevrma, wJ" Sovdoma a]n ejgenhvqhmen kai; wJ" Govmorra a]n wJmoiwvqhmen. 30 Tiv ou\n ejrou`menÉ o{ti e[qnh ta; mh; diwvkonta dikaiosuvnhn katevlaben dikaiosuvnhn, dikaiosuvnhn de; th;n ejk pivstew", 31 Ij srah;l de; diwvkwn novmon dikaiosuvnh" eij" novmon oujk e[fqasen. 32dia; tivÉ o{ti oujk ejk pivstew" ajllÆ wJ" ejx e[rgwn: prosevkoyan tw`/ livqw/ tou`

proskovmmato", 33kaqw;" gevgraptai: ijdou; tivqhmi ejn Siw;n livqon proskovmmato" kai; pevtran skandavlou, kai; oJ pisteuvwn ejpÆ aujtw`/ ouj kataiscunqhvsetai. 10 A j delfoiv, hJ me;n eujdokiva th`" ejmh`" kardiva" kai; hJ devhsi" pro;" to;n qeo;n uJpe;r aujtw`n eij" swthrivan. 2marturw` ga;r aujtoi`" o{ti zh`lon qeou` e[cousin ajllÆ ouj katÆ ejpivgnwsin: 3ajgnoou`nte" ga;r th;n tou` qeou` dikaiosuvnhn kai; th;n ijdivan »dikaiosuvnhn¼ zhtou`nte" sth`sai, th`/ dikaiosuvnh/ tou` qeou` oujc uJpetavghsan. 4tevlo" ga;r novmou Cristo;" eij" dikaiosuvnhn panti; tw`/ pisteuvonti. 5 Mwu>sh`" ga;r gravfei th;n dikaiosuvnhn th;n ejk »tou`¼ novmou o{ti oJ poihvsa" aujta; a[nqrwpo" zhvsetai ejn aujtoi`". 6hJ de; ejk pivstew" dikaiosuvnh ou{tw" levgei: mh; ei[ph/" ejn th`/ kardiva/ sou: tiv" ajnabhvsetai eij" to;n oujranovnÉ tou`tÆ e[stin Cristo;n katagagei`n: 7 h[: tiv" katabhvsetai eij" th;n a[bussonÉ tou`tÆ e[stin Cristo;n ejk nekrw`n ajnagagei`n. 8ajlla; tiv levgeiÉ ejgguv" sou to; rJh`ma ejstin ejn tw`/ stovmati sou kai; ejn th`/ kardiva/ sou, tou`tÆ e[stin to; rJhm ` a th`" pivstew" o} khruvssomen. 9o{ti eja;n oJmologhvsh/" ejn tw`/ stovmati sou kuvrion Ij hsou`n kai; pisteuvsh/" ejn th`/ kardiva/ sou o{ti oJ qeo;" aujto;n h[geiren ejk nekrw`n, swqhvsh/: 10 kardiva/ ga;r pisteuvetai eij" dikaiosuvnhn, stovmati de; oJmologei`tai eij" swthrivan. 11levgei ga;r hJ grafhv: pa`" oJ pisteuvwn ejpÆ aujtw`/ ouj kataiscunqhvsetai. 12ouj gavr ejstin diastolh; Ij oudaivou te kai; E { llhno", oJ ga;r aujto;" kuvrio" pavntwn, ploutw`n eij" pavnta" tou;" ejpikaloumevnou" aujtovn: 13pa`" ga;r o}" a]n ejpikalevshtai to; o[noma kurivou swqhvsetai. 14 Pw`" ou\n ejpikalevswntai eij" o}n oujk ejpivsteusanÉ pw`" de; pisteuvswsin ou| oujk h[kousanÉ pw`" de; ajkouvswsin cwri;" khruvssonto"É 15pw`" de; khruvxwsin eja;n mh; ajpostalw`sinÉ kaqw;" gevgraptai: wJ" wJrai`oi oiJ povde" tw`n eujaggelizomevnwn »ta;¼ ajgaqav. 16 A j llÆ ouj pavnte" uJphvkousan tw`/ eujaggelivw./ H j saiva Ÿ " ga;r levgei: kuvrie, tiv" ejpivsteusen th`/ ajkoh`/ hJmw`nÉ 17a[ra hJ pivsti" ejx ajkoh`", hJ de; ajkoh; dia; rJhm v ato" Cristou`. 18ajlla; levgw, mh; oujk

h[kousanÉ menou`nge: eij" pa`san th;n gh`n ejxh`lqen oJ fqovggo" aujtw`n kai; eij" ta; pevrata th`" oijkoumevnh" ta; rJhvmata aujtw`n. 19 ajlla; levgw, mh; Ij srah;l oujk e[gnwÉ prw`to" Mwu>sh`" levgei: ejgw; parazhlwvsw uJma`" ejpÆ oujk e[qnei, ejpÆ e[qnei ajsunevtw/ parorgiw` uJma`". 20 H j saiva Ÿ " de; ajpotolma`/ kai; levgei: euJrevqhn »ejn¼ toi`" ejme; mh; zhtou`sin, ejmfanh;" ejgenovmhn toi`" ejme; mh; ejperwtw`sin. 21 pro;" de; to;n jIsrah;l levgei: o{lhn th;n hJmevran ejxepevtasa ta;" cei`ra" mou pro;" lao;n ajpeiqou`nta kai; ajntilevgonta. 11 Levgw ou\n, mh; ajpwvsato oJ qeo;" to;n lao;n aujtou`É mh; gevnoito: kai; ga;r ejgw; Ij srahlivth" eijmiv, ejk spevrmato" A j braavm, fulh`" 2 Beniamivn. oujk ajpwvsato oJ qeo;" to;n lao;n aujtou` o}n proevgnw. h] oujk oi[date ejn H j liva/ tiv levgei hJ grafhv, wJ" ejntugcavnei tw`/ qew`/ kata; tou` 3 Ij srahvlÉ kuvrie, tou;" profhvta" sou ajpevkteinan, ta; qusiasthvria sou katevskayan, kagw; uJpeleivfqhn movno" kai; zhtou`sin th;n yuchvn mou. 4ajlla; tiv levgei aujtw`/ oJ crhmatismov"É katevlipon ejmautw`/ eJptakiscilivou" a[ndra", oi{tine" oujk e[kamyan govnu th`/ Baval. 5ou{tw" ou\n kai; ejn tw`/ nu`n kairw`/ lei`mma katÆ ejklogh;n cavrito" gevgonen: 6eij de; cavriti, oujkevti ejx e[rgwn, ejpei; hJ cavri" oujkevti givnetai cavri". 7Tiv ou\nÉ o} ejpizhtei` Ij srahvl, tou`to oujk ejpevtucen, hJ de; ejklogh; ejpevtucen: oiJ de; loipoi; ejpwrwvqhsan, 8kaqw;" gevgraptai: e[dwken aujtoi`" oJ qeo;" pneu`ma katanuvxew", ojfqalmou;" tou` mh; blevpein kai; w\ta tou` mh; ajkouvein, e{w" th`" shvmeron hJmevra". 9kai; Daui;d levgei: genhqhvtw hJ travpeza aujtw`n eij" pagivda kai; eij" qhvran kai; eij" skavndalon kai; eij" ajntapovdoma aujtoi`", 10 skotisqhvtwsan oiJ ojfqalmoi; aujtw`n tou` mh; blevpein

kai; to;n nw`ton aujtw`n dia; panto;" suvgkamyon. 11 Levgw ou\n, mh; e[ptaisan i{na pevswsinÉ mh; gevnoito: ajlla; tw`/ aujtw`n paraptwvmati hJ swthriva toi`" e[qnesin eij" to; parazhlw`sai aujtouv". 12eij de; to; paravptwma aujtw`n plou`to" kovsmou kai; to; h{tthma aujtw`n plou`to" ejqnw`n, povsw/ ma`llon to; plhvrwma aujtw`n. 13 uJmi`n de; levgw toi`" e[qnesin: ejfÆ o{son me;n ou\n eijmi ejgw; ejqnw`n ajpovstolo", th;n diakonivan mou doxavzw, 14ei[ pw" parazhlwvsw mou th;n savrka kai; swvsw tina;" ejx aujtw`n. 15eij ga;r hJ ajpobolh; aujtw`n katallagh; kovsmou, tiv" hJ provslhmyi" eij mh; zwh; ejk nekrw`nÉ 16eij de; hJ ajparch; aJgiva, kai; to; fuvrama: kai; eij hJ rJiz v a aJgiva, kai; oiJ klavdoi. 17 Eij dev tine" tw`n klavdwn ejxeklavsqhsan, su; de; ajgrievlaio" w]n ejnekentrivsqh" ejn aujtoi`" kai; sugkoinwno;" th`" rJiz v h" th`" piovthto" 18 mh; katakaucw` tw`n klavdwn: eij de; th`" ejlaiva" ejgevnou, katakauca`sai ouj su; th;n rJiz v an bastavzei" ajlla; hJ rJiz v a sev. 19ejrei`" ou\n: ejxeklavsqhsan klavdoi i{na ejgw; ejgkentrisqw`. 20kalw`": th`/ ajpistiva/ ejxeklavsqhsan, su; de; th`/ pivstei e{sthka". mh; uJyhla; frovnei ajlla; fobou`: 21eij ga;r oJ qeo;" tw`n kata; fuvsin klavdwn oujk ejfeivsato, »mhv pw"¼ oujde; sou` feivsetai. 22i[de ou\n crhstovthta kai; ajpotomivan qeou`: ejpi; me;n tou;" pesovnta" ajpotomiva, ejpi; de; se; crhstovth" qeou`, eja;n ejpimevnh/" th`/ crhstovthti, ejpei; kai; su; ejkkophvsh/. 23kakei`noi dev, eja;n mh; ejpimevnwsin th`/ ajpistiva,/ ejgkentrisqhvsontai: dunato;" gavr ejstin oJ qeo;" pavlin ejgkentrivsai aujtouv". 24eij ga;r su; ejk th`" kata; fuvsin ejxekovph" ajgrielaivou kai; para; fuvsin ejnekentrivsqh" eij" kallievlaion, povsw/ ma`llon ou|toi oiJ kata; fuvsin ejgkentrisqhvsontai th`/ ijdiva/ ejlaiva./ 25 Ouj ga;r qevlw uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, to; musthvrion tou`to, i{na mh; h\te »parƼ eJautoi`" frovnimoi, o{ti pwvrwsi" ajpo; mevrou" tw`/ Ij srah;l gevgonen a[cri ou| to; plhvrwma tw`n ejqnw`n eijsevlqh/ 26kai; ou{tw" pa`" Ij srah;l swqhvsetai, kaqw;" gevgraptai: h{xei ejk Siw;n oJ rJuovmeno", ajpostrevyei ajsebeiva" ajpo; jIakwvb. 27 kai; au{th aujtoi`" hJ parÆ ejmou` diaqhvkh, o{tan ajfevlwmai ta;" aJmartiva" aujtw`n. 28 kata; me;n to; eujaggevlion ejcqroi; diÆ uJma`", kata; de; th;n ejklogh;n

ajgaphtoi; dia; tou;" patevra": 29ajmetamevlhta ga;r ta; carivsmata kai; hJ klh`si" tou` qeou`. 30w{sper ga;r uJmei`" pote hjpeiqhvsate tw`/ qew`,/ nu`n de; hjlehvqhte th`/ touvtwn ajpeiqeiva,/ 31ou{tw" kai; ou|toi nu`n hjpeivqhsan tw`/ uJmetevrw/ ejlevei, i{na kai; aujtoi; »nu`n¼ ejlehqw`sin. 32sunevkleisen ga;r oJ qeo;" tou;" pavnta" eij" ajpeivqeian, i{na tou;" pavnta" ejlehvsh/. 33 \W bavqo" plouvtou kai; sofiva" kai; gnwvsew" qeou`: wJ" ajnexerauvnhta ta; krivmata aujtou` kai; ajnexicnivastoi aiJ oJdoi; aujtou`. 34 tiv" ga;r e[gnw nou`n kurivouÉ h] tiv" suvmboulo" aujtou` ejgevnetoÉ 35 h] tiv" proevdwken aujtw`/, kai; ajntapodoqhvsetai aujtw`É/ 36 o{ti ejx aujtou` kai; diÆ aujtou` kai; eij" aujto;n ta; pavnta: aujtw`/ hJ dovxa eij" tou;" aijw`na", ajmhvn. 12 Parakalw` ou\n uJma`", ajdelfoiv, dia; tw`n oijktirmw`n tou` qeou` parasth`sai ta; swvmata uJmw`n qusivan zw`san aJgivan eujarv eston tw`/ qew`,/ th;n logikh;n latreivan uJmw`n: 2kai; mh; suschmativzesqe tw`/ aijw`ni touvtw/, ajlla; metamorfou`sqe th`/ ajnakainwvsei tou` noo;" eij" to; dokimavzein uJma`" tiv to; qevlhma tou` qeou`, to; ajgaqo;n kai; eujarv eston kai; tevleion. 3 Levgw ga;r dia; th`" cavrito" th`" doqeivsh" moi panti; tw`/ o[nti ejn uJmi`n mh; uJperfronei`n parÆ o} dei` fronei`n ajlla; fronei`n eij" to; swfronei`n, eJkavstw/ wJ" oJ qeo;" ejmevrisen mevtron pivstew". 4kaqavper ga;r ejn eJni; swvmati polla; mevlh e[comen, ta; de; mevlh pavnta ouj th;n aujth;n e[cei pra`xin, 5ou{tw" oiJ polloi; e}n sw`ma ejsmen ejn Cristw`,/ to; de; kaqÆ ei|" ajllhvlwn mevlh. 6e[conte" de; carivsmata kata; th;n cavrin th;n doqei`san hJmi`n diavfora, ei[te profhteivan kata; th;n ajnalogivan th`" pivstew", 7ei[te diakonivan ejn th`/ diakoniva,/ ei[te oJ didavskwn ejn th`/ didaskaliva,/ 8ei[te oJ parakalw`n ejn th`/ paraklhvsei: oJ metadidou;" ejn aJplovthti, oJ proi>stavmeno" ejn spoudh`,/ oJ ejlew`n ejn iJlarovthti. 9 H J ajgavph ajnupovkrito". ajpostugou`nte" to; ponhrovn, kollwvmenoi tw`/ ajgaqw`,/ 10th`/ filadelfiva/ eij" ajllhvlou" filovstorgoi, th`/ timh`/ ajllhvlou" prohgouvmenoi, 11th`/ spoudh`/ mh; ojknhroiv, tw`/ pneuvmati zevonte", tw`/ kurivw/ douleuvonte", 12th`/ ejlpivdi caivronte", th`/ qlivyei uJpomevnonte", th`/ proseuch`/ proskarterou`nte", 13tai`" creivai" tw`n aJgivwn koinwnou`nte", th;n filoxenivan diwvkonte". 14eujlogei`te tou;"

diwvkonta" »uJma`"¼, eujlogei`te kai; mh; katara`sqe. 15caivrein meta; cairovntwn, klaivein meta; klaiovntwn. 16to; aujto; eij" ajllhvlou" fronou`nte", mh; ta; uJyhla; fronou`nte" ajlla; toi`" tapeinoi`" sunapagovmenoi. mh; givnesqe frovnimoi parÆ eJautoi`". 17mhdeni; kako;n ajnti; kakou` ajpodidovnte", pronoouvmenoi kala; ejnwvpion pavntwn ajnqrwvpwn: 18eij dunato;n to; ejx uJmw`n, meta; pavntwn ajnqrwvpwn eijrhneuvonte": 19mh; eJautou;" ejkdikou`nte", ajgaphtoiv, ajlla; dovte tovpon th`/ ojrgh`,/ gevgraptai gavr: ejmoi; ejkdivkhsi", ejgw; ajntapodwvsw, levgei kuvrio". 20ajlla; eja;n peina`/ oJ ejcqrov" sou, ywvmize aujtovn: eja;n diya`/, povtize aujtovn: tou`to ga;r poiw`n a[nqraka" puro;" swreuvsei" ejpi; th;n kefalh;n aujtou`. 21mh; nikw` uJpo; tou` kakou` ajlla; nivka ejn tw`/ ajgaqw`/ to; kakovn. 13 Pa`sa yuch; ejxousivai" uJperecouvsai" uJpotassevsqw. ouj ga;r e[stin ejxousiva eij mh; uJpo; qeou`, aiJ de; ou\sai uJpo; qeou` tetagmevnai eijsivn. 2w{ste oJ ajntitassovmeno" th`/ ejxousiva/ th`/ tou` qeou` diatagh`/ ajnqevsthken, oiJ de; ajnqesthkovte" eJautoi`" krivma lhvmyontai. 3oiJ ga;r a[rconte" oujk eijsi;n fovbo" tw`/ ajgaqw`/ e[rgw/ ajlla; tw`/ kakw`./ qevlei" de; mh; fobei`sqai th;n ejxousivan: to; ajgaqo;n poivei, kai; e{xei" e[painon ejx aujth`": 4qeou` ga;r diavkono" ejstin soi; eij" to; ajgaqovn. eja;n de; to; kako;n poih`" / , fobou`: ouj ga;r eijkh`/ th;n mavcairan forei`: qeou` ga;r diavkono" ejstin e[kdiko" eij" ojrgh;n tw`/ to; kako;n pravssonti. 5dio; ajnavgkh uJpotavssesqai, ouj movnon dia; th;n ojrgh;n ajlla; kai; dia; th;n suneivdhsin. 6dia; tou`to ga;r kai; fovrou" telei`te: leitourgoi; ga;r qeou` eijsin eij" aujto; tou`to proskarterou`nte". 7ajpovdote pa`sin ta;" ojfeilav", tw`/ to;n fovron to;n fovron, tw`/ to; tevlo" to; tevlo", tw`/ to;n fovbon to;n fovbon, tw`/ th;n timh;n th;n timhvn. 8 Mhdeni; mhde;n ojfeivlete eij mh; to; ajllhvlou" ajgapa`n: oJ ga;r ajgapw`n to;n e{teron novmon peplhvrwken. 9to; ga;r ouj moiceuvsei", ouj foneuvsei", ouj klevyei", oujk ejpiqumhvsei", kai; ei[ ti" eJtevra ejntolhv, ejn tw`/ lovgw/ touvtw/ ajnakefalaiou`tai »ejn tw`¼/ : ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ" seautovn. 10hJ ajgavph tw`/ plhsivon kako;n oujk ejrgavzetai: plhvrwma ou\n novmou hJ ajgavph. 11 Kai; tou`to eijdovte" to;n kairovn, o{ti w{ra h[dh uJma`" ejx u{pnou ejgerqh`nai, nu`n ga;r ejgguvteron hJmw`n hJ swthriva h] o{te ejpisteuvsamen. 12hJ nu;x proevkoyen, hJ de; hJmevra h[ggiken. ajpoqwvmeqa

ou\n ta; e[rga tou` skovtou", ejnduswvmeqa »de;¼ ta; o{pla tou` fwtov". 13wJ" ejn hJmevra/ eujschmovnw" peripathvswmen, mh; kwvmoi" kai; mevqai", mh; koivtai" kai; ajselgeivai", mh; e[ridi kai; zhvlw/, 14ajlla; ejnduvsasqe to;n kuvrion Ij hsou`n Cristo;n kai; th`" sarko;" provnoian mh; poiei`sqe eij" ejpiqumiva". 14 To;n de; ajsqenou`nta th`/ pivstei proslambavnesqe, mh; eij" diakrivsei" dialogismw`n. 2o}" me;n pisteuvei fagei`n pavnta, oJ de; ajsqenw`n lavcana ejsqivei. 3oJ ejsqivwn to;n mh; ejsqivonta mh; ejxouqeneivtw, oJ de; mh; ejsqivwn to;n ejsqivonta mh; krinevtw, oJ qeo;" ga;r aujto;n proselavbeto. 4su; tiv" ei\ oJ krivnwn ajllovtrion oijkevthnÉ tw`/ ijdivw/ kurivw/ sthvkei h] pivptei: staqhvsetai dev, dunatei` ga;r oJ kuvrio" sth`sai aujtovn. 5 }O" me;n »ga;r¼ krivnei hJmevran parÆ hJmevran, o}" de; krivnei pa`san hJmevran: e{kasto" ejn tw`/ ijdivw/ noi;Ÿ plhroforeivsqw. 6oJ fronw`n th;n hJmevran kurivw/ fronei`: kai; oJ ejsqivwn kurivw/ ejsqivei, eujcaristei` ga;r tw`/ qew`:/ kai; oJ mh; ejsqivwn kurivw/ oujk ejsqivei kai; eujcaristei` tw`/ qew`./ 7oujdei;" ga;r hJmw`n eJautw`/ zh`/ kai; oujdei;" eJautw`/ ajpoqnhvs / kei: 8ejavn te ga;r zw`men, tw`/ kurivw/ zw`men, ejavn te ajpoqnhvs / kwmen, tw`/ kurivw/ ajpoqnhvs / komen. ejavn te ou\n zw`men ejavn te ajpoqnhvs / kwmen, tou` kurivou 9 ejsmevn. eij" tou`to ga;r Cristo;" ajpevqanen kai; e[zhsen, i{na kai; nekrw`n kai; zwvntwn kurieuvsh/. 10Su; de; tiv krivnei" to;n ajdelfovn souÉ h] kai; su; tiv ejxouqenei`" to;n ajdelfovn souÉ pavnte" ga;r parasthsovmeqa tw`/ bhvmati tou` qeou`, 11gevgraptai gavr: zw` ejgwv, levgei kuvrio", o{ti ejmoi; kavmyei pa`n govnu kai; pa`sa glw`ssa ejxomologhvsetai tw`/ qew`/. 12 a[ra »ou\n¼ e{kasto" hJmw`n peri; eJautou` lovgon dwvsei »tw`/ qew`¼/ . 13 Mhkevti ou\n ajllhvlou" krivnwmen: ajlla; tou`to krivnate ma`llon, to; mh; tiqevnai provskomma tw`/ ajdelfw`/ h] skavndalon. 14oi\da kai; pevpeismai ejn kurivw/ jIhsou` o{ti oujde;n koino;n diÆ eJautou`, eij mh; tw`/ logizomevnw/ ti koino;n ei\nai, ejkeivnw/ koinovn. 15eij ga;r dia; brw`ma oJ ajdelfov" sou lupei`tai, oujkevti kata; ajgavphn peripatei`": mh; tw`/ brwvmati sou ejkei`non ajpovllue uJpe;r ou| Cristo;" ajpevqanen. 16mh; blasfhmeivsqw ou\n uJmw`n to; ajgaqovn. 17ouj gavr ejstin hJ basileiva tou` qeou` brw`si" kai; povsi" ajlla; dikaiosuvnh kai; eijrhvnh kai; cara; ejn pneuvmati aJgivw:/ 18oJ ga;r ejn touvtw/ douleuvwn tw`/ Cristw`/ eujarv esto"

tw`/ qew`/ kai; dovkimo" toi`" ajnqrwvpoi". 19 A [ ra ou\n ta; th`" eijrhvnh" diwvkwmen kai; ta; th`" oijkodomh`" th`" eij" ajllhvlou". 20mh; e{neken brwvmato" katavlue to; e[rgon tou` qeou`. pavnta me;n kaqarav, ajlla; kako;n tw`/ ajnqrwvpw/ tw`/ dia; proskovmmato" ejsqivonti. 21kalo;n to; mh; fagei`n kreva mhde; piei`n oi\non mhde; ejn w|/ oJ ajdelfov" sou proskovptei. 22 su; pivstin »h}n¼ e[cei" kata; seauto;n e[ce ejnwvpion tou` qeou`. makavrio" oJ mh; krivnwn eJauto;n ejn w|/ dokimavzei: 23oJ de; diakrinovmeno" eja;n favgh/ katakevkritai, o{ti oujk ejk pivstew": pa`n de; o} oujk ejk pivstew" aJmartiva ejstivn. 15 jOfeivlomen de; hJmei`" oiJ dunatoi; ta; ajsqenhvmata tw`n ajdunavtwn bastavzein kai; mh; eJautoi`" ajrevskein. 2e{kasto" hJmw`n tw`/ plhsivon ajreskevtw eij" to; ajgaqo;n pro;" oijkodomhvn: 3kai; ga;r oJ Cristo;" oujc eJautw`/ h[resen, ajlla; kaqw;" gevgraptai: oiJ ojneidismoi; tw`n ojneidizovntwn se ejpevpesan ejpÆ ejmev. 4o{sa ga;r proegravfh, eij" th;n hJmetevran didaskalivan ejgravfh, i{na dia; th`" uJpomonh`" kai; dia; th`" paraklhvsew" tw`n grafw`n th;n ejlpivda e[cwmen. 5oJ de; qeo;" th`" uJpomonh`" kai; th`" paraklhvsew" dwv/h uJmi`n to; aujto; fronei`n ejn ajllhvloi" kata; Cristo;n Ij hsou`n, 6i{na oJmoqumado;n ejn eJni; stovmati doxavzhte to;n qeo;n kai; patevra tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`. 7 Dio; proslambavnesqe ajllhvlou", kaqw;" kai; oJ Cristo;" proselavbeto uJma`" eij" dovxan tou` qeou`. 8levgw ga;r Cristo;n diavkonon gegenh`sqai peritomh`" uJpe;r ajlhqeiva" qeou`, eij" to; bebaiw`sai ta;" ejpaggeliva" tw`n patevrwn, 9ta; de; e[qnh uJpe;r ejlevou" doxavsai to;n qeovn, kaqw;" gevgraptai: dia; tou`to ejxomologhvsomai soi ejn e[qnesin kai; tw`/ ojnovmati sou yalw`. 10 kai; pavlin levgei: eujfravnqhte, e[qnh, meta; tou` laou` aujtou`. 11kai; pavlin: aijnei`te, pavnta ta; e[qnh, to;n kuvrion kai; ejpainesavtwsan aujto;n pavnte" oiJ laoiv. 12 kai; pavlin H j saiva Ÿ " levgei: e[stai hJ rJivza tou` jIessai; kai; oJ ajnistavmeno" a[rcein ejqnw`n, ejpÆ aujtw`/ e[qnh ejlpiou`sin. 13 JO de; qeo;" th`" ejlpivdo" plhrwvsai uJma`" pavsh" cara`" kai; eijrhvnh" ejn tw`/ pisteuvein, eij" to;

perisseuvein uJma`" ejn th`/ ejlpivdi ejn dunavmei pneuvmato" aJgivou. 14 Pevpeismai dev, ajdelfoiv mou, kai; aujto;" ejgw; peri; uJmw`n o{ti kai; aujtoi; mestoiv ejste ajgaqwsuvnh", peplhrwmevnoi pavsh" »th`"¼ gnwvsew", dunavmenoi kai; ajllhvlou" nouqetei`n. 15tolmhrovteron de; e[graya uJmi`n ajpo; mevrou" wJ" ejpanamimnhvs / kwn uJma`" dia; th;n cavrin 16 th;n doqei`san moi uJpo; tou` qeou` eij" to; ei\nai me leitourgo;n Cristou` Ij hsou` eij" ta; e[qnh, iJerourgou`nta to; eujaggevlion tou` qeou`, i{na gevnhtai hJ prosfora; tw`n ejqnw`n eujprovsdekto", hJgiasmevnh ejn pneuvmati aJgivw./ 17e[cw ou\n »th;n¼ kauvchsin ejn Cristw`/ Ij hsou` ta; pro;" to;n qeovn: 18ouj ga;r tolmhvsw ti lalei`n w|n ouj kateirgavsato Cristo;" diÆ ejmou` eij" uJpakoh;n ejqnw`n, lovgw/ kai; e[rgw/, 19ejn dunavmei shmeivwn kai; teravtwn, ejn dunavmei pneuvmato" »qeou`¼. w{ste me ajpo; Ij erousalh;m kai; kuvklw/ mevcri tou` Ij llurikou` peplhrwkevnai to; 20 eujaggevlion tou` Cristou`, ou{tw" de; filotimouvmenon eujaggelivzesqai oujc o{pou wjnomavsqh Cristov", i{na mh; ejpÆ ajllovtrion qemevlion oijkodomw`, 21ajlla; kaqw;" gevgraptai: oi|" oujk ajnhggevlh peri; aujtou` o[yontai, kai; oi} oujk ajkhkovasin sunhvsousin. 22 Dio; kai; ejnekoptovmhn ta; polla; tou` ejlqei`n pro;" uJma`": 23nuni; de; mhkevti tovpon e[cwn ejn toi`" klivmasi touvtoi", ejpipoqivan de; e[cwn tou` ejlqei`n pro;" uJma`" ajpo; pollw`n ejtw`n, 24wJ" a]n poreuvwmai eij" th;n Spanivan: ejlpivzw ga;r diaporeuovmeno" qeavsasqai uJma`" kai; uJfÆ uJmw`n propemfqh`nai ejkei` eja;n uJmw`n prw`ton ajpo; mevrou" ejmplhsqw`. 25 Nuni; de; poreuvomai eij" Ij erousalh;m diakonw`n toi`" aJgivoi". 26 eujdovkhsan ga;r Makedoniva kai; A j caivŸa koinwnivan tina; poihvsasqai eij" tou;" ptwcou;" tw`n aJgivwn tw`n ejn Ij erousalhvm. 27 eujdovkhsan ga;r kai; ojfeilevtai eijsi;n aujtw`n: eij ga;r toi`" pneumatikoi`" aujtw`n ejkoinwvnhsan ta; e[qnh, ojfeivlousin kai; ejn toi`" sarkikoi`" leitourgh`sai aujtoi`". 28tou`to ou\n ejpitelevsa" kai; sfragisavmeno" aujtoi`" to;n karpo;n tou`ton, ajpeleuvsomai diÆ uJmw`n eij" Spanivan: 29oi\da de; o{ti ejrcovmeno" pro;" uJma`" ejn plhrwvmati eujlogiva" Cristou` ejleuvsomai. 30 Parakalw` de; uJma`" »,ajdelfoiv,¼ dia; tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou` kai; dia; th`" ajgavph" tou` pneuvmato" sunagwnivsasqai moi ejn tai`" proseucai`" uJpe;r ejmou` pro;" to;n qeovn, 31i{na rJusqw` ajpo; tw`n ajpeiqouvntwn ejn th`/ jIoudaiva/ kai; hJ diakoniva mou hJ eij" Ij erousalh;m

eujprovsdekto" toi`" aJgivoi" gevnhtai, 32i{na ejn cara`/ ejlqw;n pro;" uJma`" dia; qelhvmato" qeou` sunanapauvswmai uJmi`n. 33 JO de; qeo;" th`" eijrhvnh" meta; pavntwn uJmw`n, ajmhvn. 16 Sunivsthmi de; uJmi`n Foivbhn th;n ajdelfh;n hJmw`n, ou\san »kai;¼ diavkonon th`" ejkklhsiva" th`" ejn Kegcreai`", 2i{na aujth;n prosdevxhsqe ejn kurivw/ ajxivw" tw`n aJgivwn kai; parasth`te aujth`/ ejn w|/ a]n uJmw`n crhvz / h/ pravgmati: kai; ga;r aujth; prostavti" pollw`n ejgenhvqh kai; ejmou` aujtou`. 3 A j spavsasqe Privskan kai; A j kuvlan tou;" sunergouv" mou ejn 4 Cristw`/ Ij hsou`, oi{tine" uJpe;r th`" yuch`" mou to;n eJautw`n travchlon uJpevqhkan, oi|" oujk ejgw; movno" eujcaristw` ajlla; kai; pa`sai aiJ ejkklhsivai tw`n ejqnw`n, 5kai; th;n katÆ oi\kon aujtw`n ejkklhsivan. ajspavsasqe E j paivneton to;n ajgaphtovn mou, o{" ejstin ajparch; th`" A j siva" eij" Cristovn. 6ajspavsasqe Marivan, h{ti" polla; ejkopivasen eij" uJma`". 7ajspavsasqe A j ndrovnikon kai; jIounia`n tou;" suggenei`" mou kai; sunaicmalwvtou" mou, oi{tine" eijsin ejpivshmoi ejn toi`" ajpostovloi", oi} kai; pro; ejmou` gevgonan ejn Cristw`./ 8ajspavsasqe A j mplia`ton to;n ajgaphtovn mou ejn kurivw./ 9ajspavsasqe Oujrbano;n to;n sunergo;n hJmw`n ejn Cristw`/ kai; Stavcun to;n ajgaphtovn mou. 10 ajspavsasqe A j pellh`n to;n dovkimon ejn Cristw`./ ajspavsasqe tou;" ejk tw`n A j ristobouvlou. 11ajspavsasqe H J rw/divwna to;n suggenh` mou. ajspavsasqe tou;" ejk tw`n Narkivssou tou;" o[nta" ejn kurivw./ 12 ajspavsasqe Truvfainan kai; Trufw`san ta;" kopiwvsa" ejn kurivw./ ajspavsasqe Persivda th;n ajgaphthvn, h{ti" polla; ejkopivasen ejn kurivw./ 13ajspavsasqe R J ou`fon to;n ejklekto;n ejn kurivw/ kai; th;n mhtevra aujtou` kai; ejmou`. 14ajspavsasqe A j suvgkriton, Flevgonta, E J rmh`n, Patroba`n, E J rma`n kai; tou;" su;n aujtoi`" ajdelfouv". 15 ajspavsasqe Filovlogon kai; Ij oulivan, Nhreva kai; th;n ajdelfh;n aujtou`, kai; jOlumpa`n kai; tou;" su;n aujtoi`" pavnta" aJgivou". 16 ajspavsasqe ajllhvlou" ejn filhvmati aJgivw./ ajspavzontai uJma`" aiJ ejkklhsivai pa`sai tou` Cristou`. 17 Parakalw` de; uJma`", ajdelfoiv, skopei`n tou;" ta;" dicostasiva" kai; ta; skavndala para; th;n didach;n h}n uJmei`" ejmavqete poiou`nta", kai; ejkklivnete ajpÆ aujtw`n: 18oiJ ga;r toiou`toi tw`/ kurivw/ hJmw`n Cristw`/ ouj douleuvousin ajlla; th`/ eJautw`n koiliva,/ kai; dia; th`" crhstologiva" kai; eujlogiva" ejxapatw`sin ta;" kardiva" tw`n ajkavkwn. 19hJ ga;r uJmw`n

uJpakoh; eij" pavnta" ajfivketo: ejfÆ uJmi`n ou\n caivrw, qevlw de; uJma`" sofou;" ei\nai eij" to; ajgaqovn, ajkeraivou" de; eij" to; kakovn. 20oJ de; qeo;" th`" eijrhvnh" suntrivyei to;n satana`n uJpo; tou;" povda" uJmw`n ejn tavcei. H J cavri" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` meqÆ uJmw`n. 21 A j spavzetai uJma`" Timovqeo" oJ sunergov" mou kai; Louvkio" kai; Ij avswn kai; Swsivpatro" oiJ suggenei`" mou. 22ajspavzomai uJma`" ejgw; Tevrtio" oJ gravya" th;n ejpistolh;n ejn kurivw./ 23ajspavzetai uJma`" Gavi>o" oJ xevno" mou kai; o{lh" th`" ejkklhsiva". ajspavzetai uJma`" E [ rasto" oJ oijkonovmo" th`" povlew" kai; Kouvarto" oJ ajdelfov". 25 »Tw`/ de; dunamevnw/ uJma`" sthrivxai kata; to; eujaggevlion mou kai; to; khvrugma Ij hsou` Cristou`, kata; ajpokavluyin musthrivou crovnoi" aijwnivoi" sesighmevnou, 26fanerwqevnto" de; nu`n diav te grafw`n profhtikw`n katÆ ejpitagh;n tou` aijwnivou qeou` eij" uJpakoh;n pivstew" eij" pavnta ta; e[qnh gnwrisqevnto", 27movnw/ sofw`/ qew`,/ dia; jIhsou` Cristou`, w|/ hJ dovxa eij" tou;" aijw`na", ajmhvn.¼

PROS KORINQIOUS AV 1 Pau`lo" klhto;" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato" qeou` kai; Swsqevnh" oJ ajdelfo;" 2th`/ ejkklhsiva/ tou` qeou` th`/ ou[sh/ ejn Korivnqw/, hJgiasmevnoi" ejn Cristw`/ Ij hsou`, klhtoi`" aJgivoi", su;n pa`sin toi`" ejpikaloumevnoi" to; o[noma tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou` ejn panti; tovpw/, aujtw`n kai; hJmw`n: 3cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou jIhsou` Cristou`. 4 Eujcaristw` tw`/ qew`/ mou pavntote peri; uJmw`n ejpi; th`/ cavriti tou` qeou` th`/ doqeivsh/ uJmi`n ejn Cristw`/ jIhsou`, 5o{ti ejn panti; ejploutivsqhte ejn aujtw`,/ ejn panti; lovgw/ kai; pavsh/ gnwvsei, 6kaqw;" to; martuvrion tou` Cristou` ejbebaiwvqh ejn uJmi`n, 7w{ste uJma`" mh; uJsterei`sqai ejn mhdeni; carivsmati ajpekdecomevnou" th;n ajpokavluyin tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`: 8o}" kai; bebaiwvsei uJma`" e{w" tevlou" ajnegklhvtou" ejn th`/ hJmevra/ tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` »Cristou`¼. 9pisto;" oJ qeov", diÆ ou| ejklhvqhte eij" koinwnivan tou` uiJou` aujtou` Ij hsou` Cristou` tou` kurivou hJmw`n. 10 Parakalw` de; uJma`", ajdelfoiv, dia; tou` ojnovmato" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`, i{na to; aujto; levghte pavnte" kai; mh; h\/ ejn uJmi`n scivsmata, h\te de; kathrtismevnoi ejn tw`/ aujtw`/ noi;Ÿ kai; ejn th`/ aujth`/ gnwvmh/. 11ejdhlwvqh gavr moi peri; uJmw`n, ajdelfoiv mou, uJpo; tw`n Clovh" o{ti e[ride" ejn uJmi`n eijsin. 12levgw de; tou`to o{ti e{kasto" uJmw`n levgei: ejgw; mevn eijmi Pauvlou, ejgw; de; A j pollw`, ejgw; de; Khfa`, ejgw; de; 13 Cristou`. memevristai oJ Cristov"É mh; Pau`lo" ejstaurwvqh uJpe;r uJmw`n, h] eij" to; o[noma Pauvlou ejbaptivsqhteÉ 14eujcaristw` »tw`/ qew`¼/ o{ti oujdevna uJmw`n ejbavptisa eij mh; Krivspon kai; Gavi>on, 15i{na mhv ti" ei[ph/ o{ti eij" to; ejmo;n o[noma ejbaptivsqhte. 16ejbavptisa de; kai; to;n Stefana` oi\kon, loipo;n oujk oi\da ei[ tina a[llon ejbavptisa. 17ouj ga;r ajpevsteilen me Cristo;" baptivzein ajlla; eujaggelivzesqai, oujk ejn sofiva/ lovgou, i{na mh; kenwqh`/ oJ stauro;" tou` Cristou`. 18 JO lovgo" ga;r oJ tou` staurou` toi`" me;n ajpollumevnoi" mwriva ejstivn, toi`" de; sw/zomevnoi" hJmi`n duvnami" qeou` ejstin. 19gevgraptai gavr: ajpolw` th;n sofivan tw`n sofw`n kai; th;n suvnesin tw`n sunetw`n ajqethvsw. 20 pou` sofov"É pou` grammateuv"É pou` suzhthth;" tou` aijw`no" touvtouÉ

oujci; ejmwvranen oJ qeo;" th;n sofivan tou` kovsmouÉ 21ejpeidh; ga;r ejn th`/ sofiva/ tou` qeou` oujk e[gnw oJ kovsmo" dia; th`" sofiva" to;n qeovn, eujdovkhsen oJ qeo;" dia; th`" mwriva" tou` khruvgmato" sw`sai tou;" pisteuvonta": 22ejpeidh; kai; Ij oudai`oi shmei`a aijtou`sin kai; 23 E { llhne" sofivan zhtou`sin, hJmei`" de; khruvssomen Cristo;n ejstaurwmevnon, Ij oudaivoi" me;n skavndalon, e[qnesin de; mwrivan, 24 aujtoi`" de; toi`" klhtoi`", Ij oudaivoi" te kai; E { llhsin, Cristo;n 25 qeou` duvnamin kai; qeou` sofivan: o{ti to; mwro;n tou` qeou` sofwvteron tw`n ajnqrwvpwn ejsti;n kai; to; ajsqene;" tou` qeou` ijscurovteron tw`n ajnqrwvpwn. 26 Blevpete ga;r th;n klh`sin uJmw`n, ajdelfoiv, o{ti ouj polloi; sofoi; kata; savrka, ouj polloi; dunatoiv, ouj polloi; eujgenei`": 27ajlla; ta; mwra; tou` kovsmou ejxelevxato oJ qeov", i{na kataiscuvnh/ tou;" sofouv", kai; ta; ajsqenh` tou` kovsmou ejxelevxato oJ qeov", i{na kataiscuvnh/ ta; ijscurav, 28 kai; ta; ajgenh` tou` kovsmou kai; ta; ejxouqenhmevna ejxelevxato oJ qeov", ta; mh; o[nta, i{na ta; o[nta katarghvsh/, 29o{pw" mh; kauchvshtai pa`sa sa;rx ejnwvpion tou` qeou`. 30ejx aujtou` de; uJmei`" ejste ejn Cristw`/ Ij hsou`, o}" ejgenhvqh sofiva hJmi`n ajpo; qeou`, dikaiosuvnh te kai; aJgiasmo;" kai; ajpoluvtrwsi", 31i{na kaqw;" gevgraptai: oJ kaucwvmeno" ejn kurivw/ kaucavsqw. 2 Kagw; ejlqw;n pro;" uJma`", ajdelfoiv, h\lqon ouj kaqÆ uJperoch;n lovgou h] sofiva" kataggevllwn uJmi`n to; musthvrion tou` qeou`. 2ouj ga;r e[krina ti eijdevnai ejn uJmi`n eij mh; Ij hsou`n Cristo;n kai; tou`ton ejstaurwmevnon. 3kagw; ejn ajsqeneiva/ kai; ejn fovbw/ kai; ejn trovmw/ pollw`/ ejgenovmhn pro;" uJma`", 4kai; oJ lovgo" mou kai; to; khvrugma mou oujk ejn peiqoi`" sofiva" »lovgoi"¼ ajllÆ ejn ajpodeivxei pneuvmato" kai; dunavmew", 5i{na hJ pivsti" uJmw`n mh; h\/ ejn sofiva/ ajnqrwvpwn ajllÆ ejn dunavmei qeou`. 6 Sofivan de; lalou`men ejn toi`" teleivoi", sofivan de; ouj tou` aijw`no" touvtou oujde; tw`n ajrcovntwn tou` aijw`no" touvtou tw`n katargoumevnwn: 7 ajlla; lalou`men qeou` sofivan ejn musthrivw/ th;n ajpokekrummevnhn, h}n prowvrisen oJ qeo;" pro; tw`n aijwvnwn eij" dovxan hJmw`n, 8h}n oujdei;" tw`n ajrcovntwn tou` aijw`no" touvtou e[gnwken: eij ga;r e[gnwsan, oujk a]n to;n kuvrion th`" dovxh" ejstauvrwsan. 9ajlla; kaqw;" gevgraptai: a} ojfqalmo;" oujk ei\den

kai; ou\" oujk h[kousen kai; ejpi; kardivan ajnqrwvpou oujk ajnevbh, a} hJtoivmasen oJ qeo;" toi`" ajgapw`sin aujtovn. 10hJmi`n de; ajpekavluyen oJ qeo;" dia; tou` pneuvmato": to; ga;r pneu`ma pavnta ejrauna`,/ kai; ta; bavqh tou` qeou`. 11tiv" ga;r oi\den ajnqrwvpwn ta; tou` ajnqrwvpou eij mh; to; pneu`ma tou` ajnqrwvpou to; ejn aujtw`É/ ou{tw" kai; ta; tou` qeou` oujdei;" e[gnwken eij mh; to; pneu`ma tou` qeou`. 12hJmei`" de; ouj to; pneu`ma tou` kovsmou ejlavbomen ajlla; to; pneu`ma to; ejk tou` qeou`, i{na eijdw`men ta; uJpo; tou` qeou` carisqevnta hJmi`n: 13a} kai; lalou`men oujk ejn didaktoi`" ajnqrwpivnh" sofiva" lovgoi" ajllÆ ejn didaktoi`" pneuvmato", pneumatikoi`" pneumatika; sugkrivnonte". 14yuciko;" de; a[nqrwpo" ouj devcetai ta; tou` pneuvmato" tou` qeou`: mwriva ga;r aujtw`/ ejstin kai; ouj duvnatai gnw`nai, o{ti pneumatikw`" ajnakrivnetai. 15oJ de; pneumatiko;" ajnakrivnei »ta;¼ pavnta, aujto;" de; uJpÆ oujdeno;" ajnakrivnetai. 16 tiv" ga;r e[gnw nou`n kurivou, o}" sumbibavsei aujtovnÉ hJmei`" de; nou`n Cristou` e[comen. 3 Kagwv, ajdelfoiv, oujk hjdunhvqhn lalh`sai uJmi`n wJ" pneumatikoi`" ajllÆ wJ" sarkivnoi", wJ" nhpivoi" ejn Cristw`./ 2gavla uJma`" ejpovtisa, ouj brw`ma: ou[pw ga;r ejduvnasqe. ajllÆ oujde; e[ti nu`n duvnasqe, 3e[ti ga;r sarkikoiv ejste. o{pou ga;r ejn uJmi`n zh`lo" kai; e[ri", oujci; sarkikoiv ejste kai; kata; a[nqrwpon peripatei`teÉ 4o{tan ga;r levgh/ ti": ejgw; mevn eijmi Pauvlou, e{tero" dev: ejgw; A j pollw`, oujk a[nqrwpoi ejsteÉ 5Tiv ou\n ejstin A j pollw`"É tiv dev ejstin Pau`lo"É diavkonoi diÆ w|n ejpisteuvsate, kai; eJkavstw/ wJ" oJ kuvrio" e[dwken. 6ejgw; ejfuvteusa, A j pollw`" 7 ejpovtisen, ajlla; oJ qeo;" hjuxv anen: w{ste ou[te oJ futeuvwn ejstivn ti ou[te oJ potivzwn ajllÆ oJ aujxavnwn qeov". 8oJ futeuvwn de; kai; oJ potivzwn e{n eijsin, e{kasto" de; to;n i[dion misqo;n lhvmyetai kata; to;n i[dion kovpon: 9 qeou` gavr ejsmen sunergoiv, qeou` gewvrgion, qeou` oijkodomhv ejste. 10 Kata; th;n cavrin tou` qeou` th;n doqei`san moi wJ" sofo;" ajrcitevktwn qemevlion e[qhka, a[llo" de; ejpoikodomei`. e{kasto" de; blepevtw pw`" ejpoikodomei`. 11qemevlion ga;r a[llon oujdei;" duvnatai qei`nai para; to;n keivmenon, o{" ejstin Ij hsou`" Cristov". 12eij dev ti" ejpoikodomei` ejpi; to;n qemevlion crusovn, a[rguron, livqou" timivou", xuvla, covrton, kalavmhn, 13eJkavstou to; e[rgon fanero;n genhvsetai, hJ ga;r hJmevra dhlwvsei, o{ti ejn puri; ajpokaluvptetai: kai; eJkavstou to;

e[rgon oJpoi`on ejstin to; pu`r »aujto;¼ dokimavsei. 14ei[ tino" to; e[rgon menei` o} ejpoikodovmhsen, misqo;n lhvmyetai: 15ei[ tino" to; e[rgon katakahvsetai, zhmiwqhvsetai, aujto;" de; swqhvsetai, ou{tw" de; wJ" dia; purov". 16Oujk oi[date o{ti nao;" qeou` ejste kai; to; pneu`ma tou` qeou` oijkei` ejn uJmi`nÉ 17ei[ ti" to;n nao;n tou` qeou` fqeivrei, fqerei` tou`ton oJ qeov": oJ ga;r nao;" tou` qeou` a{gio" ejstin, oi{tine" ejste uJmei`". 18 Mhdei;" eJauto;n ejxapatavtw: ei[ ti" dokei` sofo;" ei\nai ejn uJmi`n ejn tw`/ aijw`ni touvtw/, mwro;" genevsqw, i{na gevnhtai sofov". 19hJ ga;r sofiva tou` kovsmou touvtou mwriva para; tw`/ qew`/ ejstin. gevgraptai gavr: oJ drassovmeno" tou;" sofou;" ejn th`/ panourgiva/ aujtw`n: 20 kai; pavlin: kuvrio" ginwvskei tou;" dialogismou;" tw`n sofw`n o{ti eijsi;n mavtaioi. 21 w{ste mhdei;" kaucavsqw ejn ajnqrwvpoi": pavnta ga;r uJmw`n ejstin, 22 ei[te Pau`lo" ei[te A j pollw`" ei[te Khfa`", ei[te kovsmo" ei[te zwh; ei[te qavnato", ei[te ejnestw`ta ei[te mevllonta: pavnta uJmw`n, 23uJmei`" de; Cristou`, Cristo;" de; qeou`. 4 ou{tw" hJma`" logizevsqw a[nqrwpo" wJ" uJphrevta" Cristou` kai; oijkonovmou" musthrivwn qeou`. 2w|de loipo;n zhtei`tai ejn toi`" oijkonovmoi", i{na pistov" ti" euJreqh`./ 3ejmoi; de; eij" ejlavciston ejstin, i{na uJfÆ uJmw`n ajnakriqw` h] uJpo; ajnqrwpivnh" hJmevra": ajllÆ oujde; ejmauto;n ajnakrivnw. 4oujde;n ga;r ejmautw`/ suvnoida, ajllÆ oujk ejn touvtw/ dedikaivwmai, oJ de; ajnakrivnwn me kuvrio" ejstin. 5w{ste mh; pro; kairou` ti krivnete e{w" a]n e[lqh/ oJ kuvrio", o}" kai; fwtivsei ta; krupta; tou` skovtou" kai; fanerwvsei ta;" boula;" tw`n kardiw`n: kai; tovte oJ e[paino" genhvsetai eJkavstw/ ajpo; tou` qeou`. 6 Tau`ta dev, ajdelfoiv, meteschmavtisa eij" ejmauto;n kai; A j pollw`n diÆ uJma`", i{na ejn hJmi`n mavqhte to; mh; uJpe;r a} gevgraptai, i{na mh; ei|" uJpe;r tou` eJno;" fusiou`sqe kata; tou` eJtevrou. 7tiv" gavr se diakrivneiÉ tiv de; e[cei" o} oujk e[labe"É eij de; kai; e[labe", tiv kauca`sai wJ" mh; labwvnÉ 8h[dh kekoresmevnoi ejstev, h[dh ejplouthvsate, cwri;" hJmw`n ejbasileuvsate: kai; o[felon ge ejbasileuvsate, i{na kai; hJmei`" uJmi`n sumbasileuvswmen. 9dokw` gavr, oJ qeo;" hJma`" tou;" ajpostovlou" ejscavtou" ajpevdeixen wJ" ejpiqanativou", o{ti qevatron ejgenhvqhmen tw`/

kovsmw/ kai; ajggevloi" kai; ajnqrwvpoi". 10hJmei`" mwroi; dia; Cristovn, uJmei`" de; frovnimoi ejn Cristw`:/ hJmei`" ajsqenei`", uJmei`" de; ijscuroiv: uJmei`" e[ndoxoi, hJmei`" de; a[timoi. 11a[cri th`" a[rti w{ra" kai; peinw`men kai; diyw`men kai; gumniteuvomen kai; kolafizovmeqa kai; ajstatou`men 12 kai; kopiw`men ejrgazovmenoi tai`" ijdivai" cersivn: loidorouvmenoi 13 eujlogou`men, diwkovmenoi ajnecovmeqa, dusfhmouvmenoi parakalou`men: wJ" perikaqavrmata tou` kovsmou ejgenhvqhmen, pavntwn perivyhma e{w" a[rti. 14 Oujk ejntrevpwn uJma`" gravfw tau`ta ajllÆ wJ" tevkna mou ajgaphta; nouqetw`n. 15eja;n ga;r murivou" paidagwgou;" e[chte ejn Cristw`/ ajllÆ ouj pollou;" patevra": ejn ga;r Cristw`/ jIhsou` dia; tou` eujaggelivou ejgw; uJma`" ejgevnnhsa. 16Parakalw` ou\n uJma`", mimhtaiv mou givnesqe. 17Dia; tou`to e[pemya uJmi`n Timovqeon, o{" ejstivn mou tevknon ajgaphto;n kai; pisto;n ejn kurivw,/ o}" uJma`" ajnamnhvsei ta;" oJdouv" mou ta;" ejn Cristw`/ » Ij hsou`¼, kaqw;" pantacou` ejn pavsh/ ejkklhsiva/ didavskw. 18 JW" mh; ejrcomevnou dev mou pro;" uJma`" ejfusiwvqhsan tine": 19ejleuvsomai de; tacevw" pro;" uJma`" eja;n oJ kuvrio" qelhvsh/, kai; gnwvsomai ouj to;n lovgon tw`n pefusiwmevnwn ajlla; th;n duvnamin: 20ouj ga;r ejn lovgw/ hJ basileiva tou` qeou` ajllÆ ejn dunavmei. 21tiv qevleteÉ ejn rJab v dw/ e[lqw pro;" uJma`" h] ejn ajgavph/ pneuvmati te prau?thto"É 5 {Olw" ajkouvetai ejn uJmi`n porneiva, kai; toiauvth porneiva h{ti" oujde; ejn toi`" e[qnesin, w{ste gunai`ka tina tou` patro;" e[cein. 2kai; uJmei`" pefusiwmevnoi ejste; kai; oujci; ma`llon ejpenqhvsate, i{na ajrqh`/ ejk mevsou uJmw`n oJ to; e[rgon tou`to pravxa"É 3ejgw; me;n gavr, ajpw;n tw`/ swvmati parw;n de; tw`/ pneuvmati, h[dh kevkrika wJ" parw;n to;n ou{tw" tou`to katergasavmenon: 4ejn tw`/ ojnovmati tou` kurivou »hJmw`n¼ jIhsou` sunacqevntwn uJmw`n kai; tou` ejmou` pneuvmato" su;n th`/ dunavmei tou` kurivou hJmw`n Ij hsou`, 5paradou`nai to;n toiou`ton tw`/ satana`/ eij" o[leqron th`" sarkov", i{na to; pneu`ma swqh`/ ejn th`/ hJmevra/ tou` kurivou. 6 Ouj kalo;n to; kauvchma uJmw`n. oujk oi[date o{ti mikra; zuvmh o{lon to; fuvrama zumoi`É 7ejkkaqavrate th;n palaia;n zuvmhn, i{na h\te nevon fuvrama, kaqwv" ejste a[zumoi: kai; ga;r to; pavsca hJmw`n ejtuvqh Cristov". 8w{ste eJortavzwmen mh; ejn zuvmh/ palaia`/ mhde; ejn zuvmh/ kakiva" kai; ponhriva" ajllÆ ejn ajzuvmoi" eijlikrineiva" kai; ajlhqeiva". 9 E [ graya uJmi`n ejn th`/ ejpistolh`/ mh; sunanamivgnusqai povrnoi", 10ouj pavntw" toi`" povrnoi" tou` kovsmou touvtou h] toi`" pleonevktai" kai;

a{rpaxin h] eijdwlolavtrai", ejpei; wjfeivlete a[ra ejk tou` kovsmou ejxelqei`n. 11nu`n de; e[graya uJmi`n mh; sunanamivgnusqai ejavn ti" ajdelfo;" ojnomazovmeno" h\/ povrno" h] pleonevkth" h] eijdwlolavtrh" h] loivdoro" h] mevquso" h] a{rpax, tw`/ toiouvtw/ mhde; sunesqivein. 12tiv gavr moi tou;" e[xw krivneinÉ oujci; tou;" e[sw uJmei`" krivneteÉ 13tou;" de; e[xw oJ qeo;" krinei`. ejxavrate to;n ponhro;n ejx uJmw`n aujtw`n. 6 Tolma`/ ti" uJmw`n pra`gma e[cwn pro;" to;n e{teron krivnesqai ejpi; tw`n ajdivkwn kai; oujci; ejpi; tw`n aJgivwnÉ 2h] oujk oi[date o{ti oiJ a{gioi to;n kovsmon krinou`sinÉ kai; eij ejn uJmi`n krivnetai oJ kovsmo", ajnavxioi ejste krithrivwn ejlacivstwnÉ 3oujk oi[date o{ti ajggevlou" krinou`men, mhvti ge biwtikavÉ 4biwtika; me;n ou\n krithvria eja;n e[chte, tou;" ejxouqenhmevnou" ejn th`/ ejkklhsiva,/ touvtou" kaqivzeteÉ 5pro;" ejntroph;n uJmi`n levgw. ou{tw" oujk e[ni ejn uJmi`n oujdei;" sofov", o}" dunhvsetai diakri`nai ajna; mevson tou` ajdelfou` aujtou`É 6ajlla; ajdelfo;" meta; ajdelfou` krivnetai kai; tou`to ejpi; ajpivstwnÉ 7 H [ dh me;n »ou\n¼ o{lw" h{tthma uJmi`n ejstin o{ti krivmata e[cete meqÆ eJautw`n. dia; tiv oujci; ma`llon ajdikei`sqeÉ dia; tiv oujci; ma`llon ajposterei`sqeÉ 8ajlla; uJmei`" ajdikei`te kai; ajposterei`te, kai; tou`to ajdelfouv". 9 H ] oujk oi[date o{ti a[dikoi qeou` basileivan ouj klhronomhvsousinÉ mh; plana`sqe: ou[te povrnoi ou[te eijdwlolavtrai ou[te moicoi; ou[te malakoi; ou[te ajrsenokoi`tai 10ou[te klevptai ou[te pleonevktai, ouj mevqusoi, ouj loivdoroi, oujc a{rpage" basileivan qeou` klhronomhvsousin. 11kai; tau`ta tine" h\te: ajlla; ajpelouvsasqe, ajlla; hJgiavsqhte, ajlla; ejdikaiwvqhte ejn tw`/ ojnovmati tou` kurivou Ij hsou` Cristou` kai; ejn tw`/ pneuvmati tou` qeou` hJmw`n. 12 Pavnta moi e[xestin ajllÆ ouj pavnta sumfevrei: pavnta moi e[xestin ajllÆ oujk ejgw; ejxousiasqhvsomai uJpov tino". 13ta; brwvmata th`/ koiliva/ kai; hJ koiliva toi`" brwvmasin, oJ de; qeo;" kai; tauvthn kai; tau`ta katarghvsei. to; de; sw`ma ouj th`/ porneiva/ ajlla; tw`/ kurivw,/ kai; oJ kuvrio" tw`/ swvmati: 14oJ de; qeo;" kai; to;n kuvrion h[geiren kai; hJma`" ejxegerei` dia; th`" dunavmew" aujtou`. 15oujk oi[date o{ti ta; swvmata uJmw`n mevlh Cristou` ejstinÉ a[ra" ou\n ta; mevlh tou` Cristou` poihvsw povrnh" mevlhÉ mh; gevnoito. 16»h]¼ oujk oi[date o{ti oJ kollwvmeno" th`/ povrnh/ e}n sw`ma ejstinÉ e[sontai gavr, fhsivn, oiJ duvo eij" savrka mivan. 17oJ de; kollwvmeno" tw`/ kurivw/ e}n pneu`ma ejstin. 18Feuvgete th;n porneivan.

pa`n aJmavrthma o} eja;n poihvsh/ a[nqrwpo" ejkto;" tou` swvmato" ejstin: oJ de; porneuvwn eij" to; i[dion sw`ma aJmartavnei. 19h] oujk oi[date o{ti to; sw`ma uJmw`n nao;" tou` ejn uJmi`n aJgivou pneuvmato" ejstin ou| e[cete ajpo; qeou`, kai; oujk ejste; eJautw`nÉ 20hjgoravsqhte ga;r timh`": doxavsate dh; to;n qeo;n ejn tw`/ swvmati uJmw`n. 7 Peri; de; w|n ejgravyate, kalo;n ajnqrwvpw/ gunaiko;" mh; a{ptesqai: 2 dia; de; ta;" porneiva" e{kasto" th;n eJautou` gunai`ka ejcevtw kai; eJkavsth to;n i[dion a[ndra ejcevtw. 3th`/ gunaiki; oJ ajnh;r th;n ojfeilh;n ajpodidovtw, oJmoivw" de; kai; hJ gunh; tw`/ ajndriv. 4hJ gunh; tou` ijdivou swvmato" oujk ejxousiavzei ajlla; oJ ajnhvr, oJmoivw" de; kai; oJ ajnh;r tou` ijdivou swvmato" oujk ejxousiavzei ajlla; hJ gunhv. 5mh; ajposterei`te ajllhvlou", eij mhvti a]n ejk sumfwvnou pro;" kairovn, i{na scolavshte th`/ proseuch`/ kai; pavlin ejpi; to; aujto; h\te, i{na mh; peiravzh/ uJma`" oJ satana`" dia; th;n ajkrasivan uJmw`n. 6tou`to de; levgw kata; suggnwvmhn ouj katÆ ejpitaghvn. 7qevlw de; pavnta" ajnqrwvpou" ei\nai wJ" kai; ejmautovn: ajlla; e{kasto" i[dion e[cei cavrisma ejk qeou`, oJ me;n ou{tw", oJ de; ou{tw". 8 Levgw de; toi`" ajgavmoi" kai; tai`" chvrai", kalo;n aujtoi`" eja;n meivnwsin wJ" kagwv: 9eij de; oujk ejgkrateuvontai, gamhsavtwsan, krei`tton gavr ejstin gamh`sai h] purou`sqai. 10Toi`" de; gegamhkovsin paraggevllw, oujk ejgw; ajlla; oJ kuvrio", gunai`ka ajpo; ajndro;" mh; cwrisqh`nai,- 11eja;n de; kai; cwrisqh`,/ menevtw a[gamo" h] tw`/ ajndri; katallaghvtw,- kai; a[ndra gunai`ka mh; ajfievnai. 12Toi`" de; loipoi`" levgw ejgw; oujc oJ kuvrio": ei[ ti" ajdelfo;" gunai`ka e[cei a[piston kai; au{th suneudokei` oijkei`n metÆ aujtou`, mh; ajfievtw aujthvn: 13kai; gunh; ei[ ti" e[cei a[ndra a[piston kai; ou|to" suneudokei` oijkei`n metÆ aujth`", mh; ajfievtw to;n a[ndra. 14hJgivastai ga;r oJ ajnh;r oJ a[pisto" ejn th`/ gunaiki; kai; hJgivastai hJ gunh; hJ a[pisto" ejn tw`/ ajdelfw`:/ ejpei; a[ra ta; tevkna uJmw`n ajkavqarta ejstin, nu`n de; a{gia ejstin. 15eij de; oJ a[pisto" cwrivzetai, cwrizevsqw: ouj dedouvlwtai oJ ajdelfo;" h] hJ ajdelfh; ejn toi`" toiouvtoi": ejn de; eijrhvnh/ kevklhken uJma`" oJ qeov". 16tiv ga;r oi\da", guvnai, eij to;n a[ndra swvsei"É h] tiv oi\da", a[ner, eij th;n gunai`ka swvsei"É 17 Eij mh; eJkavstw/ wJ" ejmevrisen oJ kuvrio", e{kaston wJ" kevklhken oJ qeov", ou{tw" peripateivtw. kai; ou{tw" ejn tai`" ejkklhsivai" pavsai" diatavssomai. 18peritetmhmevno" ti" ejklhvqh, mh; ejpispavsqw: ejn

ajkrobustiva/ kevklhtai ti", mh; peritemnevsqw. 19hJ peritomh; oujdevn ejstin kai; hJ ajkrobustiva oujdevn ejstin, ajlla; thvrhsi" ejntolw`n qeou`. 20 e{kasto" ejn th`/ klhvsei h|/ ejklhvqh, ejn tauvth/ menevtw. 21dou`lo" ejklhvqh", mhv soi melevtw: ajllÆ eij kai; duvnasai ejleuvqero" genevsqai, ma`llon crh`sai. 22oJ ga;r ejn kurivw/ klhqei;" dou`lo" ajpeleuvqero" kurivou ejstivn, oJmoivw" oJ ejleuvqero" klhqei;" dou`lo" ejstin Cristou`. 23 timh`" hjgoravsqhte: mh; givnesqe dou`loi ajnqrwvpwn. 24e{kasto" ejn w|/ ejklhvqh, ajdelfoiv, ejn touvtw/ menevtw para; qew`./ 25 Peri; de; tw`n parqevnwn ejpitagh;n kurivou oujk e[cw, gnwvmhn de; divdwmi wJ" hjlehmevno" uJpo; kurivou pisto;" ei\nai. 26Nomivzw ou\n tou`to kalo;n uJpavrcein dia; th;n ejnestw`san ajnavgkhn, o{ti kalo;n ajnqrwvpw/ to; ou{tw" ei\nai. 27devdesai gunaikiv, mh; zhvtei luvsin: levlusai ajpo; gunaikov", mh; zhvtei gunai`ka. 28eja;n de; kai; gamhvsh/", oujc h{marte", kai; eja;n ghvmh/ hJ parqevno", oujc h{marten: qli`yin de; th`/ sarki; e{xousin oiJ toiou`toi, ejgw; de; uJmw`n feivdomai. 29Tou`to dev fhmi, ajdelfoiv, oJ kairo;" sunestalmevno" ejstivn: to; loipovn, i{na kai; oiJ e[conte" gunai`ka" wJ" mh; e[conte" w\sin 30kai; oiJ klaivonte" wJ" mh; klaivonte" kai; oiJ caivronte" wJ" mh; caivronte" kai; oiJ ajgoravzonte" wJ" mh; katevconte", 31kai; oiJ crwvmenoi to;n kovsmon wJ" mh; katacrwvmenoi: paravgei ga;r to; sch`ma tou` kovsmou touvtou. 32Qevlw de; uJma`" ajmerivmnou" ei\nai. oJ a[gamo" merimna`/ ta; tou` kurivou, pw`" ajrevsh/ tw`/ kurivw:/ 33oJ de; gamhvsa" merimna`/ ta; tou` kovsmou, pw`" ajrevsh/ th`/ gunaikiv, 34kai; memevristai. kai; hJ gunh; hJ a[gamo" kai; hJ parqevno" merimna`/ ta; tou` kurivou, i{na h\/ aJgiva kai; tw`/ swvmati kai; tw`/ pneuvmati: hJ de; gamhvsasa merimna`/ ta; tou` kovsmou, pw`" ajrevsh/ tw`/ ajndriv. 35 tou`to de; pro;" to; uJmw`n aujtw`n suvmforon levgw, oujc i{na brovcon uJmi`n ejpibavlw ajlla; pro;" to; eu[schmon kai; eujpavredron tw`/ kurivw/ ajperispavstw". 36 Eij dev ti" ajschmonei`n ejpi; th;n parqevnon aujtou` nomivzei, eja;n h\/ uJpevrakmo" kai; ou{tw" ojfeivlei givnesqai, o} qevlei poieivtw, oujc aJmartavnei, gameivtwsan. 37o}" de; e{sthken ejn th`/ kardiva/ aujtou` eJdrai`o" mh; e[cwn ajnavgkhn, ejxousivan de; e[cei peri; tou` ijdivou qelhvmato" kai; tou`to kevkriken ejn th`/ ijdiva/ kardiva,/ threi`n th;n eJautou` parqevnon, kalw`" poihvsei. 38w{ste kai; oJ gamivzwn th;n eJautou` parqevnon kalw`" poiei` kai; oJ mh; gamivzwn krei`sson poihvsei. 39 Gunh; devdetai ejfÆ o{son crovnon zh`/ oJ ajnh;r aujth`": eja;n de; koimhqh`/ oJ

ajnhvr, ejleuqevra ejsti;n w|/ qevlei gamhqh`nai, movnon ejn kurivw./ 40 makariwtevra dev ejstin eja;n ou{tw" meivnh/, kata; th;n ejmh;n gnwvmhn: dokw` de; kagw; pneu`ma qeou` e[cein. 8 Peri; de; tw`n eijdwloquvtwn, oi[damen o{ti pavnte" gnw`sin e[comen. hJ gnw`si" fusioi`, hJ de; ajgavph oijkodomei`: 2ei[ ti" dokei` ejgnwkevnai ti, ou[pw e[gnw kaqw;" dei` gnw`nai: 3eij dev ti" ajgapa`/ to;n qeovn, ou|to" e[gnwstai uJpÆ aujtou`. 4Peri; th`" brwvsew" ou\n tw`n eijdwloquvtwn, oi[damen o{ti oujde;n ei[dwlon ejn kovsmw/ kai; o{ti oujdei;" qeo;" eij mh; ei|". 5 kai; ga;r ei[per eijsi;n legovmenoi qeoi; ei[te ejn oujranw`/ ei[te ejpi; gh`", w{sper eijsi;n qeoi; polloi; kai; kuvrioi polloiv, 6ajllÆ hJmi`n ei|" qeo;" oJ path;r ejx ou| ta; pavnta kai; hJmei`" eij" aujtovn, kai; ei|" kuvrio" Ij hsou`" Cristo;" diÆ ou| ta; pavnta kai; hJmei`" diÆ aujtou`. 7 A j llÆ oujk ejn pa`sin hJ gnw`si": tine;" de; th`/ sunhqeiva/ e{w" a[rti tou` eijdwvlou wJ" eijdwlovquton ejsqivousin, kai; hJ suneivdhsi" aujtw`n ajsqenh;" ou\sa moluvnetai. 8brw`ma de; hJma`" ouj parasthvsei tw`/ qew`:/ ou[te eja;n mh; favgwmen uJsterouvmeqa, ou[te eja;n favgwmen perisseuvomen. 9blevpete de; mhv pw" hJ ejxousiva uJmw`n au{th provskomma gevnhtai toi`" ajsqenevsin. 10eja;n gavr ti" i[dh/ se; to;n e[conta gnw`sin ejn eijdwleivw/ katakeivmenon, oujci; hJ suneivdhsi" aujtou` ajsqenou`" o[nto" oijkodomhqhvsetai eij" to; ta; eijdwlovquta ejsqiveinÉ 11 ajpovllutai ga;r oJ ajsqenw`n ejn th`/ sh`/ gnwvsei, oJ ajdelfo;" diÆ o}n Cristo;" ajpevqanen. 12ou{tw" de; aJmartavnonte" eij" tou;" ajdelfou;" kai; tuvptonte" aujtw`n th;n suneivdhsin ajsqenou`san eij" Cristo;n aJmartavnete. 13diovper eij brw`ma skandalivzei to;n ajdelfovn mou, ouj mh; favgw kreva eij" to;n aijw`na, i{na mh; to;n ajdelfovn mou skandalivsw. 9 Oujk eijmi; ejleuvqero"É oujk eijmi; ajpovstolo"É oujci; Ij hsou`n to;n kuvrion hJmw`n eJorv akaÉ ouj to; e[rgon mou uJmei`" ejste ejn kurivwÉ/ 2eij a[lloi" oujk eijmi; ajpovstolo", ajllav ge uJmi`n eijmi: hJ ga;r sfragiv" mou th`" ajpostolh`" uJmei`" ejste ejn kurivw./ 3 H J ejmh; ajpologiva toi`" ejme; ajnakrivnousin ejstin au{th. 4mh; oujk e[comen ejxousivan fagei`n kai; pei`nÉ 5mh; oujk e[comen ejxousivan ajdelfh;n gunai`ka periavgein wJ" kai; oiJ loipoi; ajpovstoloi kai; oiJ ajdelfoi; tou` kurivou kai; Khfa`"É 6h] movno" ejgw; kai; Barnaba`" oujk e[comen ejxousivan mh; ejrgavzesqaiÉ 7Tiv" strateuvetai ijdivoi" ojywnivoi" potevÉ tiv" futeuvei ajmpelw`na kai; to;n karpo;n aujtou` oujk ejsqiveiÉ h] tiv" poimaivnei poivmnhn kai; ejk tou` gavlakto" th`" poivmnh" oujk

ejsqiveiÉ 8Mh; kata; a[nqrwpon tau`ta lalw` h] kai; oJ novmo" tau`ta ouj levgeiÉ 9ejn ga;r tw`/ Mwu>sevw" novmw/ gevgraptai: ouj khmwvsei" bou`n ajlow`nta. mh; tw`n bow`n mevlei tw`/ qew`/ 10h] diÆ hJma`" pavntw" levgeiÉ diÆ hJma`" ga;r ejgravfh o{ti ojfeivlei ejpÆ ejlpivdi oJ ajrotriw`n ajrotria`n kai; oJ ajlow`n ejpÆ ejlpivdi tou` metevcein. 11eij hJmei`" uJmi`n ta; pneumatika; ejspeivramen, mevga eij hJmei`" uJmw`n ta; sarkika; qerivsomenÉ 12Eij a[lloi th`" uJmw`n ejxousiva" metevcousin, ouj ma`llon hJmei`"É ajllÆ oujk ejcrhsavmeqa th`/ ejxousiva/ tauvth/, ajlla; pavnta stevgomen, i{na mhv tina ejgkoph;n dw`men tw`/ eujaggelivw/ tou` Cristou`. 13Oujk oi[date o{ti oiJ ta; iJera; ejrgazovmenoi »ta;¼ ejk tou` iJerou` ejsqivousin, oiJ tw`/ qusiasthrivw/ paredreuvonte" tw`/ qusiasthrivw/ summerivzontaiÉ 14 ou{tw" kai; oJ kuvrio" dievtaxen toi`" to; eujaggevlion kataggevllousin ejk tou` eujaggelivou zh`n. 15 E j gw; de; ouj kevcrhmai oujdeni; touvtwn. Oujk e[graya de; tau`ta, i{na ou{tw" gevnhtai ejn ejmoiv: kalo;n gavr moi ma`llon ajpoqanei`n h[- to; kauvchma mou oujdei;" kenwvsei. 16eja;n ga;r eujaggelivzwmai, oujk e[stin moi kauvchma: ajnavgkh gavr moi ejpivkeitai: oujai; gavr moiv ejstin eja;n mh; eujaggelivswmai. 17eij ga;r eJkw;n tou`to pravssw, misqo;n e[cw: eij de; a[kwn, oijkonomivan pepivsteumai: 18tiv" ou\n mouv ejstin oJ misqov"É i{na eujaggelizovmeno" ajdavpanon qhvsw to; eujaggevlion eij" to; mh; katacrhvsasqai th`/ ejxousiva/ mou ejn tw`/ eujaggelivw./ 19 E j leuvqero" ga;r w]n ejk pavntwn pa`sin ejmauto;n ejdouvlwsa, i{na tou;" pleivona" kerdhvsw: 20kai; ejgenovmhn toi`" Ij oudaivoi" wJ" Ij oudai`o", i{na Ij oudaivou" kerdhvsw: toi`" uJpo; novmon wJ" uJpo; novmon, mh; w]n aujto;" uJpo; novmon, i{na tou;" uJpo; novmon kerdhvsw: 21toi`" ajnovmoi" wJ" a[nomo", mh; w]n a[nomo" qeou` ajllÆ e[nnomo" Cristou`, i{na kerdavnw tou;" ajnovmou": 22ejgenovmhn toi`" ajsqenevsin ajsqenhv", i{na tou;" ajsqenei`" kerdhvsw: toi`" pa`sin gevgona pavnta, i{na pavntw" tina;" swvsw. 23pavnta de; poiw` dia; to; eujaggevlion, i{na sugkoinwno;" aujtou` gevnwmai. 24 Oujk oi[date o{ti oiJ ejn stadivw/ trevconte" pavnte" me;n trevcousin, ei|" de; lambavnei to; brabei`onÉ ou{tw" trevcete i{na katalavbhte. 25pa`" de; oJ ajgwnizovmeno" pavnta ejgkrateuvetai, ejkei`noi me;n ou\n i{na fqarto;n stevfanon lavbwsin, hJmei`" de; a[fqarton. 26ejgw; toivnun ou{tw" trevcw wJ" oujk ajdhvlw", ou{tw" pukteuvw wJ" oujk ajerv a devrwn: 27 ajlla; uJpwpiavzw mou to; sw`ma kai; doulagwgw`, mhv pw" a[lloi"

khruvxa" aujto;" ajdovkimo" gevnwmai. 10 Ouj qevlw ga;r uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, o{ti oiJ patevre" hJmw`n pavnte" uJpo; th;n nefevlhn h\san kai; pavnte" dia; th`" qalavssh" dih`lqon 2kai; pavnte" eij" to;n Mwu>sh`n ejbaptivsqhsan ejn th`/ nefevlh/ kai; ejn th`/ qalavssh/ 3kai; pavnte" to; aujto; pneumatiko;n brw`ma e[fagon 4 kai; pavnte" to; aujto; pneumatiko;n e[pion povma: e[pinon ga;r ejk pneumatikh`" ajkolouqouvsh" pevtra", hJ pevtra de; h\n oJ Cristov". 5 A j llÆ oujk ejn toi`" pleivosin aujtw`n eujdovkhsen oJ qeov", katestrwvqhsan ga;r ejn th`/ ejrhvmw/. 6Tau`ta de; tuvpoi hJmw`n ejgenhvqhsan, eij" to; mh; ei\nai hJma`" ejpiqumhta;" kakw`n, kaqw;" kakei`noi ejpequvmhsan. 7mhde; eijdwlolavtrai givnesqe kaqwv" tine" aujtw`n, w{sper gevgraptai: ejkavqisen oJ lao;" fagei`n kai; pei`n kai; ajnevsthsan paivzein. 8mhde; porneuvwmen, kaqwv" tine" aujtw`n ejpovrneusan kai; e[pesan mia`/ hJmevra/ ei[kosi trei`" ciliavde". 9mhde; ejkpeiravzwmen to;n Cristovn, kaqwv" tine" aujtw`n ejpeivrasan kai; uJpo; tw`n o[fewn ajpwvllunto. 10mhde; gogguvzete, kaqavper tine;" aujtw`n ejgovggusan kai; ajpwvlonto uJpo; tou` ojloqreutou`. 11tau`ta de; tupikw`" sunevbainen ejkeivnoi", ejgravfh de; pro;" nouqesivan hJmw`n, eij" ou}" ta; tevlh tw`n aijwvnwn kathvnthken. 12 {Wste oJ dokw`n eJstavnai blepevtw mh; pevsh/. 13peirasmo;" uJma`" oujk ei[lhfen eij mh; ajnqrwvpino": pisto;" de; oJ qeov", o}" oujk ejas v ei uJma`" peirasqh`nai uJpe;r o} duvnasqe ajlla; poihvsei su;n tw`/ peirasmw`/ kai; th;n e[kbasin tou` duvnasqai uJpenegkei`n. 14 Diovper, ajgaphtoiv mou, feuvgete ajpo; th`" eijdwlolatriva". 15wJ" fronivmoi" levgw: krivnate uJmei`" o{ fhmi. 16To; pothvrion th`" eujlogiva" o} eujlogou`men, oujci; koinwniva ejsti;n tou` ai{mato" tou` Cristou`É to;n a[rton o}n klw`men, oujci; koinwniva tou` swvmato" tou` Cristou` ejstinÉ 17 o{ti ei|" a[rto", e}n sw`ma oiJ polloiv ejsmen, oiJ ga;r pavnte" ejk tou` eJno;" a[rtou metevcomen. 18blevpete to;n Ij srah;l kata; savrka: oujc oiJ ejsqivonte" ta;" qusiva" koinwnoi; tou` qusiasthrivou eijsivnÉ 19Tiv ou\n fhmiÉ o{ti eijdwlovquton tiv ejstin h] o{ti ei[dwlon tiv ejstinÉ 20ajllÆ o{ti a} quvousin, daimonivoi" kai; ouj qew`/ »quvousin¼: ouj qevlw de; uJma`" koinwnou;" tw`n daimonivwn givnesqai. 21ouj duvnasqe pothvrion kurivou pivnein kai; pothvrion daimonivwn, ouj duvnasqe trapevzh" kurivou metevcein kai; trapevzh" daimonivwn. 22h] parazhlou`men to;n kuvrionÉ mh; ijscurovteroi aujtou` ejsmenÉ

23

Pavnta e[xestin ajllÆ ouj pavnta sumfevrei: pavnta e[xestin ajllÆ ouj pavnta oijkodomei`. 24mhdei;" to; eJautou` zhteivtw ajlla; to; tou` eJtevrou. 25 Pa`n to; ejn makevllw/ pwlouvmenon ejsqivete mhde;n ajnakrivnonte" dia; th;n suneivdhsin: 26tou` kurivou ga;r hJ gh` kai; to; plhvrwma aujth`". 27 ei[ ti" kalei` uJma`" tw`n ajpivstwn kai; qevlete poreuvesqai, pa`n to; paratiqevmenon uJmi`n ejsqivete mhde;n ajnakrivnonte" dia; th;n suneivdhsin. 28eja;n dev ti" uJmi`n ei[ph/: tou`to iJerovquton ejstin, mh; ejsqivete diÆ ejkei`non to;n mhnuvsanta kai; th;n suneivdhsin: 29 suneivdhsin de; levgw oujci; th;n eJautou` ajlla; th;n tou` eJtevrou. iJnativ ga;r hJ ejleuqeriva mou krivnetai uJpo; a[llh" suneidhvsew"É 30eij ejgw; cavriti metevcw, tiv blasfhmou`mai uJpe;r ou| ejgw; eujcaristw`É 31Ei[te ou\n ejsqivete ei[te pivnete ei[te ti poiei`te, pavnta eij" dovxan qeou` poiei`te. 32ajprovskopoi kai; Ij oudaivoi" givnesqe kai; E { llhsin kai; th`/ 33 ejkklhsiva/ tou` qeou`, kaqw;" kagw; pavnta pa`sin ajrevskw mh; zhtw`n to; ejmautou` suvmforon ajlla; to; tw`n pollw`n, i{na swqw`sin. 11 mimhtaiv mou givnesqe kaqw;" kagw; Cristou`. 2 E j painw` de; uJma`" o{ti pavnta mou mevmnhsqe kaiv, kaqw;" parevdwka uJmi`n, ta;" paradovsei" katevcete. 3Qevlw de; uJma`" eijdevnai o{ti panto;" ajndro;" hJ kefalh; oJ Cristov" ejstin, kefalh; de; gunaiko;" oJ ajnhvr, kefalh; de; tou` Cristou` oJ qeov". 4pa`" ajnh;r proseucovmeno" h] profhteuvwn kata; kefalh`" e[cwn kataiscuvnei th;n kefalh;n aujtou`. 5 pa`sa de; gunh; proseucomevnh h] profhteuvousa ajkatakaluvptw/ th`/ kefalh`/ kataiscuvnei th;n kefalh;n aujth`": e}n gavr ejstin kai; to; aujto; th`/ ejxurhmevnh/. 6eij ga;r ouj katakaluvptetai gunhv, kai; keiravsqw: eij de; aijscro;n gunaiki; to; keivrasqai h] xura`sqai, katakaluptevsqw. 7 A j nh;r me;n ga;r oujk ojfeivlei katakaluvptesqai th;n kefalh;n eijkw;n kai; dovxa qeou` uJpavrcwn: hJ gunh; de; dovxa ajndrov" ejstin. 8ouj gavr ejstin ajnh;r ejk gunaiko;" ajlla; gunh; ejx ajndrov": 9kai; ga;r oujk ejktivsqh ajnh;r dia; th;n gunai`ka ajlla; gunh; dia; to;n a[ndra. 10dia; tou`to ojfeivlei hJ gunh; ejxousivan e[cein ejpi; th`" kefalh`" dia; tou;" ajggevlou". 11plh;n ou[te gunh; cwri;" ajndro;" ou[te ajnh;r cwri;" gunaiko;" ejn kurivw:/ 12 w{sper ga;r hJ gunh; ejk tou` ajndrov", ou{tw" kai; oJ ajnh;r dia; th`" gunaikov": ta; de; pavnta ejk tou` qeou`. 13 E j n uJmi`n aujtoi`" krivnate: prevpon ejsti;n gunai`ka ajkatakavlupton tw`/ qew`/ proseuvcesqaiÉ 14 oujde; hJ fuvsi" aujth; didavskei uJma`" o{ti ajnh;r me;n eja;n koma`/ ajtimiva

aujtw`/ ejstin, 15gunh; de; eja;n koma`/ dovxa aujth`/ ejstinÉ o{ti hJ kovmh ajnti; peribolaivou devdotai »aujth`¼/ . 16Eij dev ti" dokei` filovneiko" ei\nai, hJmei`" toiauvthn sunhvqeian oujk e[comen oujde; aiJ ejkklhsivai tou` qeou`. 17 Tou`to de; paraggevllwn oujk ejpainw` o{ti oujk eij" to; krei`sson ajlla; eij" to; h|sson sunevrcesqe. 18prw`ton me;n ga;r sunercomevnwn uJmw`n ejn ejkklhsiva/ ajkouvw scivsmata ejn uJmi`n uJpavrcein kai; mevro" ti pisteuvw. 19dei` ga;r kai; aiJrevsei" ejn uJmi`n ei\nai, i{na »kai;¼ oiJ dovkimoi faneroi; gevnwntai ejn uJmi`n. 20Sunercomevnwn ou\n uJmw`n ejpi; to; aujto; oujk e[stin kuriako;n dei`pnon fagei`n: 21e{kasto" ga;r to; i[dion dei`pnon prolambavnei ejn tw`/ fagei`n, kai; o}" me;n peina`/ o}" de; mequvei. 22 mh; ga;r oijkiva" oujk e[cete eij" to; ejsqivein kai; pivneinÉ h] th`" ejkklhsiva" tou` qeou` katafronei`te, kai; kataiscuvnete tou;" mh; e[conta"É tiv ei[pw uJmi`nÉ ejpainevsw uJma`"É ejn touvtw/ oujk ejpainw`. 23 E j gw; ga;r parevlabon ajpo; tou` kurivou, o} kai; parevdwka uJmi`n, o{ti oJ kuvrio" jIhsou`" ejn th`/ nukti; h|/ paredivdeto e[laben a[rton 24kai; eujcaristhvsa" e[klasen kai; ei\pen: tou`to mouv ejstin to; sw`ma to; uJpe;r uJmw`n: tou`to poiei`te eij" th;n ejmh;n ajnavmnhsin. 25wJsauvtw" kai; to; pothvrion meta; to; deipnh`sai levgwn: tou`to to; pothvrion hJ kainh; diaqhvkh ejsti;n ejn tw`/ ejmw`/ ai{mati: tou`to poiei`te, oJsavki" eja;n pivnhte, eij" th;n ejmh;n ajnavmnhsin. 26oJsavki" ga;r eja;n ejsqivhte to;n a[rton tou`ton kai; to; pothvrion pivnhte, to;n qavnaton tou` kurivou kataggevllete a[cri ou| e[lqh/. 27 {Wste o}" a]n ejsqivh/ to;n a[rton h] pivnh/ to; pothvrion tou` kurivou ajnaxivw", e[noco" e[stai tou` swvmato" kai; tou` ai{mato" tou` kurivou. 28 dokimazevtw de; a[nqrwpo" eJauto;n kai; ou{tw" ejk tou` a[rtou ejsqievtw kai; ejk tou` pothrivou pinevtw: 29oJ ga;r ejsqivwn kai; pivnwn krivma eJautw`/ ejsqivei kai; pivnei mh; diakrivnwn to; sw`ma. 30dia; tou`to ejn uJmi`n polloi; ajsqenei`" kai; a[rrwstoi kai; koimw`ntai iJkanoiv. 31eij de; eJautou;" diekrivnomen, oujk a]n ejkrinovmeqa: 32krinovmenoi de; uJpo; »tou`¼ kurivou paideuovmeqa, i{na mh; su;n tw`/ kovsmw/ katakriqw`men. 33 {Wste, ajdelfoiv mou, sunercovmenoi eij" to; fagei`n ajllhvlou" ejkdevcesqe. 34ei[ ti" peina`,/ ejn oi[kw/ ejsqievtw, i{na mh; eij" krivma sunevrchsqe. ta; de; loipa; wJ" a]n e[lqw diatavxomai. 12 Peri; de; tw`n pneumatikw`n, ajdelfoiv, ouj qevlw uJma`" ajgnoei`n. 2 Oi[date o{ti o{te e[qnh h\te pro;" ta; ei[dwla ta; a[fwna wJ" a]n h[gesqe

ajpagovmenoi. 3dio; gnwrivzw uJmi`n o{ti oujdei;" ejn pneuvmati qeou` lalw`n levgei: A j navqema Ij hsou`", kai; oujdei;" duvnatai eijpei`n: Kuvrio" Ij hsou`", eij mh; ejn pneuvmati aJgivw./ 4 Diairevsei" de; carismavtwn eijsivn, to; de; aujto; pneu`ma: 5kai; diairevsei" diakoniw`n eijsin, kai; oJ aujto;" kuvrio": 6kai; diairevsei" ejnerghmavtwn eijsivn, oJ de; aujto;" qeo;" oJ ejnergw`n ta; pavnta ejn pa`sin. 7 eJkavstw/ de; divdotai hJ fanevrwsi" tou` pneuvmato" pro;" to; sumfevron. 8 w|/ me;n ga;r dia; tou` pneuvmato" divdotai lovgo" sofiva", a[llw/ de; lovgo" gnwvsew" kata; to; aujto; pneu`ma, 9eJtevrw/ pivsti" ejn tw`/ aujtw`/ pneuvmati, a[llw/ de; carivsmata ijamavtwn ejn tw`/ eJni; pneuvmati, 10a[llw/ de; ejnerghvmata dunavmewn, a[llw/ »de;¼ profhteiva, a[llw/ »de;¼ diakrivsei" pneumavtwn, eJtevrw/ gevnh glwssw`n, a[llw/ de; eJrmhneiva glwssw`n: 11pavnta de; tau`ta ejnergei` to; e}n kai; to; aujto; pneu`ma diairou`n ijdiva/ eJkavstw/ kaqw;" bouvletai. 12 Kaqavper ga;r to; sw`ma e{n ejstin kai; mevlh polla; e[cei, pavnta de; ta; mevlh tou` swvmato" polla; o[nta e{n ejstin sw`ma, ou{tw" kai; oJ Cristov": 13kai; ga;r ejn eJni; pneuvmati hJmei`" pavnte" eij" e}n sw`ma ejbaptivsqhmen, ei[te Ij oudai`oi ei[te E { llhne" ei[te dou`loi ei[te ejleuvqeroi, kai; pavnte" e}n pneu`ma ejpotivsqhmen. 14Kai; ga;r to; sw`ma oujk e[stin e}n mevlo" ajlla; pollav. 15eja;n ei[ph/ oJ pouv": o{ti oujk eijmi; ceivr, oujk eijmi; ejk tou` swvmato", ouj para; tou`to oujk e[stin ejk tou` swvmato"É 16kai; eja;n ei[ph/ to; ou\": o{ti oujk eijmi; ojfqalmov", oujk eijmi; ejk tou` swvmato", ouj para; tou`to oujk e[stin ejk tou` swvmato"É 17eij o{lon to; sw`ma ojfqalmov", pou` hJ ajkohvÉ eij o{lon ajkohv, pou` hJ o[sfrhsi"É 18 nuni; de; oJ qeo;" e[qeto ta; mevlh, e}n e{kaston aujtw`n ejn tw`/ swvmati kaqw;" hjqevlhsen. 19eij de; h\n ta; pavnta e}n mevlo", pou` to; sw`maÉ 20nu`n de; polla; me;n mevlh, e}n de; sw`ma. 21ouj duvnatai de; oJ ojfqalmo;" eijpei`n th`/ ceiriv: creivan sou oujk e[cw, h] pavlin hJ kefalh; toi`" posivn: creivan uJmw`n oujk e[cw: 22ajlla; pollw`/ ma`llon ta; dokou`nta mevlh tou` swvmato" ajsqenevstera uJpavrcein ajnagkai`a ejstin, 23kai; a} dokou`men ajtimovtera ei\nai tou` swvmato" touvtoi" timh;n perissotevran peritivqemen, kai; ta; ajschvmona hJmw`n eujschmosuvnhn perissotevran e[cei, 24ta; de; eujschvmona hJmw`n ouj creivan e[cei. ajlla; oJ qeo;" sunekevrasen to; sw`ma tw`/ uJsteroumevnw/ perissotevran dou;" timhvn, 25 i{na mh; h\/ scivsma ejn tw`/ swvmati ajlla; to; aujto; uJpe;r ajllhvlwn

merimnw`sin ta; mevlh. 26kai; ei[te pavscei e}n mevlo", sumpavscei pavnta ta; mevlh: ei[te doxavzetai »e}n¼ mevlo", sugcaivrei pavnta ta; mevlh. 27 uJmei`" dev ejste sw`ma Cristou` kai; mevlh ejk mevrou". 28Kai; ou}" me;n e[qeto oJ qeo;" ejn th`/ ejkklhsiva/ prw`ton ajpostovlou", deuvteron profhvta", trivton didaskavlou", e[peita dunavmei", e[peita carivsmata ijamavtwn, ajntilhvmyei", kubernhvsei", gevnh glwssw`n. 29 mh; pavnte" ajpovstoloiÉ mh; pavnte" profh`taiÉ mh; pavnte" didavskaloiÉ mh; pavnte" dunavmei"É 30mh; pavnte" carivsmata e[cousin ijamavtwnÉ mh; pavnte" glwvssai" lalou`sinÉ mh; pavnte" diermhneuvousinÉ 31zhlou`te de; ta; carivsmata ta; meivzona. Kai; e[ti kaqÆ uJperbolh;n oJdo;n uJmi`n deivknumi. 13 E j a;n tai`" glwvssai" tw`n ajnqrwvpwn lalw` kai; tw`n ajggevlwn, ajgavphn de; mh; e[cw, gevgona calko;" hjcw`n h] kuvmbalon ajlalavzon. 2kai; eja;n e[cw profhteivan kai; eijdw` ta; musthvria pavnta kai; pa`san th;n gnw`sin kai; eja;n e[cw pa`san th;n pivstin w{ste o[rh meqistavnai, ajgavphn de; mh; e[cw, oujqevn eijmi. 3ka;n ywmivsw pavnta ta; uJpavrconta mou kai; eja;n paradw` to; sw`ma mou i{na kauchvswmai, ajgavphn de; mh; e[cw, oujde;n wjfelou`mai. 4 H J ajgavph makroqumei`, crhsteuvetai hJ ajgavph, ouj zhloi`, »hJ ajgavph¼ ouj perpereuvetai, ouj fusiou`tai, 5oujk ajschmonei`, ouj zhtei` ta; eJauth`", ouj paroxuvnetai, ouj logivzetai to; kakovn, 6ouj caivrei ejpi; th`/ ajdikiva,/ sugcaivrei de; th`/ ajlhqeiva:/ 7pavnta stevgei, pavnta pisteuvei, pavnta ejlpivzei, pavnta uJpomevnei. 8 H J ajgavph oujdevpote pivptei: ei[te de; profhtei`ai, katarghqhvsontai: ei[te glw`ssai, pauvsontai: ei[te gnw`si", katarghqhvsetai. 9ejk mevrou" ga;r ginwvskomen kai; ejk mevrou" profhteuvomen: 10o{tan de; e[lqh/ to; tevleion, to; ejk mevrou" katarghqhvsetai. 11o{te h[mhn nhvpio", ejlavloun wJ" nhvpio", ejfrovnoun wJ" nhvpio", ejlogizovmhn wJ" nhvpio": o{te gevgona ajnhvr, kathvrghka ta; tou` nhpivou. 12blevpomen ga;r a[rti diÆ ejsovptrou ejn aijnivgmati, tovte de; provswpon pro;" provswpon: a[rti ginwvskw ejk mevrou", tovte de; ejpignwvsomai kaqw;" kai; ejpegnwvsqhn. 13Nuni; de; mevnei pivsti", ejlpiv", ajgavph, ta; triva tau`ta: meivzwn de; touvtwn hJ ajgavph. 14 Diwvkete th;n ajgavphn, zhlou`te de; ta; pneumatikav, ma`llon de; i{na profhteuvhte. 2oJ ga;r lalw`n glwvssh/ oujk ajnqrwvpoi" lalei` ajlla; qew`:/ oujdei;" ga;r ajkouvei, pneuvmati de; lalei` musthvria: 3oJ de;

profhteuvwn ajnqrwvpoi" lalei` oijkodomh;n kai; paravklhsin kai; paramuqivan. 4oJ lalw`n glwvssh/ eJauto;n oijkodomei`: oJ de; profhteuvwn ejkklhsivan oijkodomei`. 5qevlw de; pavnta" uJma`" lalei`n glwvssai", ma`llon de; i{na profhteuvhte: meivzwn de; oJ profhteuvwn h] oJ lalw`n glwvssai" ejkto;" eij mh; diermhneuvh,/ i{na hJ ejkklhsiva oijkodomh;n lavbh/. 6 Nu`n dev, ajdelfoiv, eja;n e[lqw pro;" uJma`" glwvssai" lalw`n, tiv uJma`" wjfelhvsw eja;n mh; uJmi`n lalhvsw h] ejn ajpokaluvyei h] ejn gnwvsei h] ejn profhteiva/ h] »ejn¼ didach`É/ 7o{mw" ta; a[yuca fwnh;n didovnta, ei[te aujlo;" ei[te kiqavra, eja;n diastolh;n toi`" fqovggoi" mh; dw`,/ pw`" gnwsqhvsetai to; aujlouvmenon h] to; kiqarizovmenonÉ 8kai; ga;r eja;n a[dhlon savlpigx fwnh;n dw`,/ tiv" paraskeuavsetai eij" povlemonÉ 9 ou{tw" kai; uJmei`" dia; th`" glwvssh" eja;n mh; eu[shmon lovgon dw`te, pw`" gnwsqhvsetai to; lalouvmenonÉ e[sesqe ga;r eij" ajerv a lalou`nte". 10 tosau`ta eij tuvcoi gevnh fwnw`n eijsin ejn kovsmw/ kai; oujde;n a[fwnon: 11 eja;n ou\n mh; eijdw` th;n duvnamin th`" fwnh`", e[somai tw`/ lalou`nti bavrbaro" kai; oJ lalw`n ejn ejmoi; bavrbaro". 12ou{tw" kai; uJmei`", ejpei; zhlwtaiv ejste pneumavtwn, pro;" th;n oijkodomh;n th`" ejkklhsiva" zhtei`te i{na perisseuvhte. 13Dio; oJ lalw`n glwvssh/ proseucevsqw i{na diermhneuvh./ 14eja;n »ga;r¼ proseuvcwmai glwvssh/, to; pneu`ma mou proseuvcetai, oJ de; nou`" mou a[karpo" ejstin. 15tiv ou\n ejstinÉ proseuvxomai tw`/ pneuvmati, proseuvxomai de; kai; tw`/ noiv:Ÿ yalw` tw`/ pneuvmati, yalw` de; kai; tw`/ noiv.Ÿ 16ejpei; eja;n eujlogh`" / »ejn¼ pneuvmati, oJ ajnaplhrw`n to;n tovpon tou` ijdiwvtou pw`" ejrei` to; ajmh;n ejpi; th`/ sh`/ eujcaristivaÉ/ ejpeidh; tiv levgei" oujk oi\den: 17su; me;n ga;r kalw`" eujcaristei`" ajllÆ oJ e{tero" oujk oijkodomei`tai. 18Eujcaristw` tw`/ qew`,/ pavntwn uJmw`n ma`llon glwvssai" lalw`: 19ajlla; ejn ejkklhsiva/ qevlw pevnte lovgou" tw`/ noivŸ mou lalh`sai, i{na kai; a[llou" kathchvsw, h] murivou" lovgou" ejn glwvssh/. 20 A j delfoiv, mh; paidiva givnesqe tai`" fresi;n ajlla; th`/ kakiva/ nhpiavzete, tai`" de; fresi;n tevleioi givnesqe. 21ejn tw`/ novmw/ gevgraptai o{ti ejn eJteroglwvssoi" kai; ejn ceivlesin eJtevrwn lalhvsw tw`/ law`/ touvtw/ kai; oujdÆ ou{tw" eijsakouvsontai mou, levgei kuvrio". 22w{ste aiJ glw`ssai eij" shmei`on eijsin ouj toi`"

pisteuvousin ajlla; toi`" ajpivstoi", hJ de; profhteiva ouj toi`" ajpivstoi" ajlla; toi`" pisteuvousin. 23 E j a;n ou\n sunevlqh/ hJ ejkklhsiva o{lh ejpi; to; aujto; kai; pavnte" lalw`sin glwvssai", eijsevlqwsin de; ijdiw`tai h] a[pistoi, oujk ejrou`sin o{ti maivnesqeÉ 24eja;n de; pavnte" profhteuvwsin, eijsevlqh/ dev ti" a[pisto" h] ijdiwvth", ejlevgcetai uJpo; pavntwn, ajnakrivnetai uJpo; pavntwn, 25ta; krupta; th`" kardiva" aujtou` fanera; givnetai, kai; ou{tw" pesw;n ejpi; provswpon proskunhvsei tw`/ qew`/ ajpaggevllwn o{ti o[ntw" oJ qeo;" ejn uJmi`n ejstin. 26 Tiv ou\n ejstin, ajdelfoivÉ o{tan sunevrchsqe, e{kasto" yalmo;n e[cei, didach;n e[cei, ajpokavluyin e[cei, glw`ssan e[cei, eJrmhneivan e[cei: pavnta pro;" oijkodomh;n ginevsqw. 27ei[te glwvssh/ ti" lalei`, kata; duvo h] to; plei`ston trei`" kai; ajna; mevro", kai; ei|" diermhneuevtw: 28eja;n de; mh; h\/ diermhneuthv", sigavtw ejn ejkklhsiva,/ eJautw`/ de; laleivtw kai; tw`/ qew`./ 29profh`tai de; duvo h] trei`" laleivtwsan kai; oiJ a[lloi diakrinevtwsan: 30eja;n de; a[llw/ ajpokalufqh`/ kaqhmevnw/, oJ prw`to" sigavtw. 31duvnasqe ga;r kaqÆ e{na pavnte" profhteuvein, i{na pavnte" manqavnwsin kai; pavnte" parakalw`ntai. 32kai; pneuvmata profhtw`n profhvtai" uJpotavssetai, 33ouj gavr ejstin ajkatastasiva" oJ qeo;" ajlla; eijrhvnh". JW" ejn pavsai" tai`" ejkklhsivai" tw`n aJgivwn 34aiJ gunai`ke" ejn tai`" ejkklhsivai" sigavtwsan: ouj ga;r ejpitrevpetai aujtai`" lalei`n, ajlla; uJpotassevsqwsan, kaqw;" kai; oJ novmo" levgei. 35eij dev ti maqei`n qevlousin, ejn oi[kw/ tou;" ijdivou" a[ndra" ejperwtavtwsan: aijscro;n gavr ejstin gunaiki; lalei`n ejn ejkklhsiva./ 36h] ajfÆ uJmw`n oJ lovgo" tou` qeou` ejxh`lqen, h] eij" uJma`" movnou" kathvnthsenÉ 37 Ei[ ti" dokei` profhvth" ei\nai h] pneumatikov", ejpiginwskevtw a} gravfw uJmi`n o{ti kurivou ejsti;n ejntolhv: 38eij dev ti" ajgnoei`, ajgnoei`tai. 39 {Wste, ajdelfoiv »mou¼, zhlou`te to; profhteuvein kai; to; lalei`n mh; kwluvete glwvssai": 40pavnta de; eujschmovnw" kai; kata; tavxin ginevsqw. 15 Gnwrivzw de; uJmi`n, ajdelfoiv, to; eujaggevlion o} eujhggelisavmhn uJmi`n, o} kai; parelavbete, ejn w|/ kai; eJsthvkate, 2diÆ ou| kai; swvz / esqe, tivni lovgw/ eujhggelisavmhn uJmi`n eij katevcete, ejkto;" eij mh; eijkh`/ ejpisteuvsate. 3parevdwka ga;r uJmi`n ejn prwvtoi", o} kai; parevlabon, o{ti Cristo;" ajpevqanen uJpe;r tw`n aJmartiw`n hJmw`n kata; ta;" grafa;"

4

kai; o{ti ejtavfh kai; o{ti ejghvgertai th`/ hJmevra/ th`/ trivth/ kata; ta;" grafa;" 5kai; o{ti w[fqh Khfa`/ ei\ta toi`" dwvdeka: 6e[peita w[fqh ejpavnw pentakosivoi" ajdelfoi`" ejfavpax, ejx w|n oiJ pleivone" mevnousin e{w" a[rti, tine;" de; ejkoimhvqhsan: 7e[peita w[fqh Ij akwvbw/ ei\ta toi`" ajpostovloi" pa`sin: 8e[scaton de; pavntwn wJsperei; tw`/ ejktrwvmati w[fqh kamoiv. 9 E j gw; gavr eijmi oJ ejlavcisto" tw`n ajpostovlwn o}" oujk eijmi; iJkano;" kalei`sqai ajpovstolo", diovti ejdivwxa th;n ejkklhsivan tou` qeou`: 10 cavriti de; qeou` eijmi o{ eijmi, kai; hJ cavri" aujtou` hJ eij" ejme; ouj kenh; ejgenhvqh, ajlla; perissovteron aujtw`n pavntwn ejkopivasa, oujk ejgw; de; ajlla; hJ cavri" tou` qeou` »hJ¼ su;n ejmoiv. 11ei[te ou\n ejgw; ei[te ejkei`noi, ou{tw" khruvssomen kai; ou{tw" ejpisteuvsate. 12 Eij de; Cristo;" khruvssetai o{ti ejk nekrw`n ejghvgertai, pw`" levgousin ejn uJmi`n tine" o{ti ajnavstasi" nekrw`n oujk e[stinÉ 13eij de; ajnavstasi" nekrw`n oujk e[stin, oujde; Cristo;" ejghvgertai: 14eij de; Cristo;" oujk ejghvgertai, keno;n a[ra »kai;¼ to; khvrugma hJmw`n, kenh; kai; hJ pivsti" uJmw`n: 15euJriskovmeqa de; kai; yeudomavrture" tou` qeou`, o{ti ejmarturhvsamen kata; tou` qeou` o{ti h[geiren to;n Cristovn, o}n oujk h[geiren ei[per a[ra nekroi; oujk ejgeivrontai. 16eij ga;r nekroi; oujk ejgeivrontai, oujde; Cristo;" ejghvgertai: 17eij de; Cristo;" oujk ejghvgertai, mataiva hJ pivsti" uJmw`n, e[ti ejste; ejn tai`" aJmartivai" uJmw`n, 18a[ra kai; oiJ koimhqevnte" ejn Cristw`/ ajpwvlonto. 19eij ejn th`/ zwh`/ tauvth/ ejn Cristw`/ hjlpikovte" ejsme;n movnon, ejleeinovteroi pavntwn ajnqrwvpwn ejsmevn. 20 Nuni; de; Cristo;" ejghvgertai ejk nekrw`n ajparch; tw`n kekoimhmevnwn. 21ejpeidh; ga;r diÆ ajnqrwvpou qavnato", kai; diÆ ajnqrwvpou ajnavstasi" nekrw`n. 22w{sper ga;r ejn tw`/ A j da;m pavnte" ajpoqnhvs / kousin, ou{tw" kai; ejn tw`/ Cristw`/ pavnte" zw/opoihqhvsontai. 23 E { kasto" de; ejn tw`/ ijdivw/ tavgmati: ajparch; Cristov", e[peita oiJ tou` Cristou` ejn th`/ parousiva/ aujtou`, 24ei\ta to; tevlo", o{tan paradidw`/ th;n basileivan tw`/ qew`/ kai; patriv, o{tan katarghvsh/ pa`san ajrch;n kai; pa`san ejxousivan kai; duvnamin. 25dei` ga;r aujto;n basileuvein a[cri ou| qh`/ pavnta" tou;" ejcqrou;" uJpo; tou;" povda" aujtou`. 26e[scato" ejcqro;" katargei`tai oJ qavnato": 27pavnta ga;r uJpevtaxen uJpo; tou;" povda" aujtou`. o{tan de; ei[ph/ o{ti pavnta uJpotevtaktai, dh`lon o{ti ejkto;" tou` uJpotavxanto" aujtw`/ ta; pavnta. 28o{tan de; uJpotagh`/ aujtw`/ ta; pavnta,

tovte »kai;¼ aujto;" oJ uiJo" ; uJpotaghvsetai tw`/ uJpotavxanti aujtw`/ ta; pavnta, i{na h\/ oJ qeo;" »ta;¼ pavnta ejn pa`sin. 29 E j pei; tiv poihvsousin oiJ baptizovmenoi uJpe;r tw`n nekrw`nÉ eij o{lw" nekroi; oujk ejgeivrontai, tiv kai; baptivzontai uJpe;r aujtw`nÉ 30Tiv kai; hJmei`" kinduneuvomen pa`san w{ranÉ 31kaqÆ hJmevran ajpoqnhvs / kw, nh; th;n uJmetevran kauvchsin, »ajdelfoiv,¼ h}n e[cw ejn Cristw`/ Ij hsou` tw`/ kurivw/ hJmw`n. 32eij kata; a[nqrwpon ejqhriomavchsa ejn E j fevsw/, tiv moi to; o[felo"É eij nekroi; oujk ejgeivrontai, favgwmen kai; pivwmen, au[rion ga;r ajpoqnhvs / komen. 33 mh; plana`sqe: fqeivrousin h[qh crhsta; oJmilivai kakaiv. 34ejknhvyate dikaivw" kai; mh; aJmartavnete, ajgnwsivan ga;r qeou` tine" e[cousin, pro;" ejntroph;n uJmi`n lalw`. 35 A j lla; ejrei` ti": pw`" ejgeivrontai oiJ nekroivÉ poivw/ de; swvmati e[rcontaiÉ 36a[frwn, su; o} speivrei", ouj zw/opoiei`tai eja;n mh; ajpoqavnh/: 37 kai; o} speivrei", ouj to; sw`ma to; genhsovmenon speivrei" ajlla; gumno;n kovkkon eij tuvcoi sivtou h[ tino" tw`n loipw`n: 38oJ de; qeo;" divdwsin aujtw`/ sw`ma kaqw;" hjqevlhsen, kai; eJkavstw/ tw`n spermavtwn i[dion sw`ma. 39Ouj pa`sa sa;rx hJ aujth; sa;rx ajlla; a[llh me;n ajnqrwvpwn, a[llh de; sa;rx kthnw`n, a[llh de; sa;rx pthnw`n, a[llh de; ijcquvwn. 40kai; swvmata ejpouravnia, kai; swvmata ejpivgeia: ajlla; eJtevra me;n hJ tw`n ejpouranivwn dovxa, eJtevra de; hJ tw`n ejpigeivwn. 41a[llh dovxa hJlivou, kai; a[llh dovxa selhvnh", kai; a[llh dovxa ajstevrwn: ajsth;r ga;r ajstevro" diafevrei ejn dovxh/. 42 ou{tw" kai; hJ ajnavstasi" tw`n nekrw`n. speivretai ejn fqora`,/ ejgeivretai ejn ajfqarsiva:/ 43speivretai ejn ajtimiva,/ ejgeivretai ejn dovxh/: speivretai ejn ajsqeneiva,/ ejgeivretai ejn dunavmei: 44speivretai sw`ma yucikovn, ejgeivretai sw`ma pneumatikovn. Eij e[stin sw`ma yucikovn, e[stin kai; pneumatikovn. 45ou{tw" kai; gevgraptai: ejgevneto oJ prw`to" a[nqrwpo" A j da;m eij" yuch;n zw`san, oJ e[scato" A j da;m eij" pneu`ma 46 zw/opoiou`n. ajllÆ ouj prw`ton to; pneumatiko;n ajlla; to; yucikovn, e[peita to; pneumatikovn. 47oJ prw`to" a[nqrwpo" ejk gh`" coi>kov", oJ deuvtero" a[nqrwpo" ejx oujranou`. 48oi|o" oJ coi>kov", toiou`toi kai; oiJ coi>koiv, kai; oi|o" oJ ejpouravnio", toiou`toi kai; oiJ ejpouravnioi: 49kai;

kaqw;" ejforevsamen th;n eijkovna tou` coi>kou`, forevsomen kai; th;n eijkovna tou` ejpouranivou. 50 Tou`to dev fhmi, ajdelfoiv, o{ti sa;rx kai; ai|ma basileivan qeou` klhronomh`sai ouj duvnatai oujde; hJ fqora; th;n ajfqarsivan klhronomei`. 51 ijdou; musthvrion uJmi`n levgw: pavnte" ouj koimhqhsovmeqa, pavnte" de; ajllaghsovmeqa, 52ejn ajtovmw/, ejn rJiph`/ ojfqalmou`, ejn th`/ ejscavth/ savlpiggi: salpivsei ga;r kai; oiJ nekroi; ejgerqhvsontai a[fqartoi kai; hJmei`" ajllaghsovmeqa. 53Dei` ga;r to; fqarto;n tou`to ejnduvsasqai ajfqarsivan kai; to; qnhto;n tou`to ejnduvsasqai ajqanasivan. 54o{tan de; to; fqarto;n tou`to ejnduvshtai ajfqarsivan kai; to; qnhto;n tou`to ejnduvshtai ajqanasivan, tovte genhvsetai oJ lovgo" oJ gegrammevno": katepovqh oJ qavnato" eij" ni`ko". 55 pou` sou, qavnate, to; ni`ko"É pou` sou, qavnate, to; kevntronÉ 56 to; de; kevntron tou` qanavtou hJ aJmartiva, hJ de; duvnami" th`" aJmartiva" oJ novmo": 57tw`/ de; qew`/ cavri" tw`/ didovnti hJmi`n to; ni`ko" dia; tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`. 58 {Wste, ajdelfoiv mou ajgaphtoiv, eJdrai`oi givnesqe, ajmetakivnhtoi, perisseuvonte" ejn tw`/ e[rgw/ tou` kurivou pavntote, eijdovte" o{ti oJ kovpo" uJmw`n oujk e[stin keno;" ejn kurivw./ 16 Peri; de; th`" logeiva" th`" eij" tou;" aJgivou" w{sper dievtaxa tai`" ejkklhsivai" th`" Galativa", ou{tw" kai; uJmei`" poihvsate. 2kata; mivan sabbavtou e{kasto" uJmw`n parÆ eJautw`/ tiqevtw qhsaurivzwn o{ ti eja;n eujodw`tai, i{na mh; o{tan e[lqw tovte logei`ai givnwntai. 3o{tan de; paragevnwmai, ou}" eja;n dokimavshte, diÆ ejpistolw`n touvtou" pevmyw ajpenegkei`n th;n cavrin uJmw`n eij" Ij erousalhvm: 4eja;n de; a[xion h\/ tou` kame; poreuvesqai, su;n ejmoi; poreuvsontai. 5 E j leuvsomai de; pro;" uJma`" o{tan Makedonivan dievlqw: Makedonivan ga;r dievrcomai, 6pro;" uJma`" de; tuco;n paramenw` h] kai; paraceimavsw, i{na uJmei`" me propevmyhte ou| eja;n poreuvwmai. 7ouj qevlw ga;r uJma`" a[rti ejn parovdw/ ijdei`n, ejlpivzw ga;r crovnon tina; ejpimei`nai pro;" uJma`" eja;n oJ kuvrio" ejpitrevyh/. 8ejpimenw` de; ejn E j fevsw/ e{w" th`" 9 penthkosth`": quvra gavr moi ajnevw/gen megavlh kai; ejnerghv", kai; ajntikeivmenoi polloiv. 10 E j a;n de; e[lqh/ Timovqeo", blevpete, i{na ajfovbw" gevnhtai pro;" uJma`": to; ga;r e[rgon kurivou ejrgavzetai wJ" kagwv: 11mhv ti" ou\n aujto;n ejxouqenhvsh/. propevmyate de; aujto;n ejn eijrhvnh/, i{na e[lqh/ prov" me:

ejkdevcomai ga;r aujto;n meta; tw`n ajdelfw`n. 12 Peri; de; A j pollw` tou` ajdelfou`, polla; parekavlesa aujtovn, i{na e[lqh/ pro;" uJma`" meta; tw`n ajdelfw`n: kai; pavntw" oujk h\n qevlhma i{na nu`n e[lqh/: ejleuvsetai de; o{tan eujkairhvsh/. 13 Grhgorei`te, sthvkete ejn th`/ pivstei, ajndrivzesqe, krataiou`sqe. 14 pavnta uJmw`n ejn ajgavph/ ginevsqw. 15 Parakalw` de; uJma`", ajdelfoiv: oi[date th;n oijkivan Stefana`, o{ti ejsti;n ajparch; th`" A j caiva Ÿ " kai; eij" diakonivan toi`" aJgivoi" e[taxan 16 eJautouv": i{na kai; uJmei`" uJpotavsshsqe toi`" toiouvtoi" kai; panti; tw`/ sunergou`nti kai; kopiw`nti. 17caivrw de; ejpi; th`/ parousiva/ Stefana` kai; Fortounavtou kai; A j cai>kou`, o{ti to; uJmevteron uJstevrhma ou|toi 18 ajneplhvrwsan: ajnevpausan ga;r to; ejmo;n pneu`ma kai; to; uJmw`n. ejpiginwvskete ou\n tou;" toiouvtou". 19 A j spavzontai uJma`" aiJ ejkklhsivai th`" A j siva". ajspavzetai uJma`" ejn kurivw/ polla; A j kuvla" kai; Privska su;n th`/ katÆ oi\kon aujtw`n 20 ejkklhsiva./ ajspavzontai uJma`" oiJ ajdelfoi; pavnte". A j spavsasqe ajllhvlou" ejn filhvmati aJgivw./ 21 JO ajspasmo;" th`/ ejmh`/ ceiri; Pauvlou. 22ei[ ti" ouj filei` to;n kuvrion, h[tw ajnavqema. maravna qav. 23hJ cavri" tou` kurivou Ij hsou` meqÆ uJmw`n. 24 hJ ajgavph mou meta; pavntwn uJmw`n ejn Cristw`/ Ij hsou`.

PROS KORINQIOUS BV 1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato" qeou` kai; Timovqeo" oJ ajdelfo;" th`/ ejkklhsiva/ tou` qeou` th`/ ou[sh/ ejn Korivnqw/ su;n toi`" aJgivoi" pa`sin toi`" ou\sin ejn o{lh/ th`/ A j caiva Ÿ ,/ 2cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou Ij hsou` Cristou`. 3 Eujloghto;" oJ qeo;" kai; path;r tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou`, oJ path;r tw`n oijktirmw`n kai; qeo;" pavsh" paraklhvsew", 4oJ parakalw`n hJma`" ejpi; pavsh/ th`/ qlivyei hJmw`n eij" to; duvnasqai hJma`" parakalei`n tou;" ejn pavsh/ qlivyei dia; th`" paraklhvsew" h|" parakalouvmeqa aujtoi; uJpo; tou` qeou`. 5o{ti kaqw;" perisseuvei ta; paqhvmata tou` Cristou` eij" hJma`", ou{tw" dia; tou` Cristou` perisseuvei kai; hJ paravklhsi" hJmw`n. 6ei[te de; qlibovmeqa, uJpe;r th`" uJmw`n paraklhvsew" kai; swthriva": ei[te parakalouvmeqa, uJpe;r th`" uJmw`n paraklhvsew" th`" ejnergoumevnh" ejn uJpomonh`/ tw`n aujtw`n paqhmavtwn w|n kai; hJmei`" pavscomen. 7kai; hJ ejlpi;" hJmw`n bebaiva uJpe;r uJmw`n eijdovte" o{ti wJ" koinwnoiv ejste tw`n paqhmavtwn, ou{tw" kai; th`" paraklhvsew". 8 Ouj ga;r qevlomen uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, uJpe;r th`" qlivyew" hJmw`n th`" genomevnh" ejn th`/ A j siva,/ o{ti kaqÆ uJperbolh;n uJpe;r duvnamin ejbarhvqhmen w{ste ejxaporhqh`nai hJma`" kai; tou` zh`n: 9ajlla; aujtoi; ejn eJautoi`" to; ajpovkrima tou` qanavtou ejschvkamen, i{na mh; pepoiqovte" w\men ejfÆ eJautoi`" ajllÆ ejpi; tw`/ qew`/ tw`/ ejgeivronti tou;" nekrouv": 10o}" ejk thlikouvtou qanavtou ejrruvsato hJma`" kai; rJus v etai, eij" o}n 11 hjlpivkamen »o{ti¼ kai; e[ti rJus v etai, sunupourgouvntwn kai; uJmw`n uJpe;r hJmw`n th`/ dehvsei, i{na ejk pollw`n proswvpwn to; eij" hJma`" cavrisma dia; pollw`n eujcaristhqh`/ uJpe;r hJmw`n. 12 H J ga;r kauvchsi" hJmw`n au{th ejstivn, to; martuvrion th`" suneidhvsew" hJmw`n, o{ti ejn aJplovthti kai; eijlikrineiva/ tou` qeou`, »kai;¼ oujk ejn sofiva/ sarkikh`/ ajllÆ ejn cavriti qeou`, ajnestravfhmen ejn tw`/ kovsmw/, perissotevrw" de; pro;" uJma`". 13ouj ga;r a[lla gravfomen uJmi`n ajllÆ h] a} ajnaginwvskete h] kai; ejpiginwvskete: ejlpivzw de; o{ti e{w" tevlou" ejpignwvsesqe, 14kaqw;" kai; ejpevgnwte hJma`" ajpo; mevrou", o{ti kauvchma uJmw`n ejsmen kaqavper kai; uJmei`" hJmw`n ejn th`/ hJmevra/ tou` kurivou »hJmw`n¼ jIhsou`. 15 Kai; tauvth/ th`/ pepoiqhvsei ejboulovmhn provteron pro;" uJma`" ejlqei`n, i{na deutevran cavrin sch`te, 16kai; diÆ uJmw`n dielqei`n eij"

Makedonivan kai; pavlin ajpo; Makedoniva" ejlqei`n pro;" uJma`" kai; uJfÆ uJmw`n propemfqh`nai eij" th;n jIoudaivan. 17tou`to ou\n boulovmeno" mhvti a[ra th`/ ejlafriva/ ejcrhsavmhnÉ h] a} bouleuvomai kata; savrka bouleuvomai, i{na h\/ parÆ ejmoi; to; nai; nai; kai; to; ou] ou[É 18pisto;" de; oJ qeo;" o{ti oJ lovgo" hJmw`n oJ pro;" uJma`" oujk e[stin nai; kai; ou[. 19oJ tou` qeou` ga;r uiJo" ; jIhsou`" Cristo;" oJ ejn uJmi`n diÆ hJmw`n khrucqeiv", diÆ ejmou` kai; Silouanou` kai; Timoqevou, oujk ejgevneto nai; kai; ou] ajlla; nai; ejn aujtw`/ gevgonen. 20o{sai ga;r ejpaggelivai qeou`, ejn aujtw`/ to; naiv: dio; kai; diÆ aujtou` to; ajmh;n tw`/ qew`/ pro;" dovxan diÆ hJmw`n. 21oJ de; bebaiw`n hJma`" su;n uJmi`n eij" Cristo;n kai; crivsa" hJma`" qeov", 22oJ kai; sfragisavmeno" hJma`" kai; dou;" to;n ajrrabw`na tou` pneuvmato" ejn tai`" kardivai" hJmw`n. 23 E j gw; de; mavrtura to;n qeo;n ejpikalou`mai ejpi; th;n ejmh;n yuchvn, o{ti feidovmeno" uJmw`n oujkevti h\lqon eij" Kovrinqon. 24oujc o{ti kurieuvomen uJmw`n th`" pivstew" ajlla; sunergoiv ejsmen th`" cara`" uJmw`n: th`/ ga;r pivstei eJsthvkate. 2 E [ krina ga;r ejmautw`/ tou`to to; mh; pavlin ejn luvph/ pro;" uJma`" ejlqei`n. 2eij ga;r ejgw; lupw` uJma`", kai; tiv" oJ eujfraivnwn me eij mh; oJ lupouvmeno" ejx ejmou`É 3kai; e[graya tou`to aujtov, i{na mh; ejlqw;n luvphn scw` ajfÆ w|n e[dei me caivrein, pepoiqw;" ejpi; pavnta" uJma`" o{ti hJ ejmh; cara; pavntwn uJmw`n ejstin. 4ejk ga;r pollh`" qlivyew" kai; sunoch`" kardiva" e[graya uJmi`n dia; pollw`n dakruvwn, oujc i{na luphqh`te ajlla; th;n ajgavphn i{na gnw`te h}n e[cw perissotevrw" eij" uJma`". 5 Eij dev ti" leluvphken, oujk ejme; leluvphken, ajlla; ajpo; mevrou", i{na mh; ejpibarw`, pavnta" uJma`". 6iJkano;n tw`/ toiouvtw/ hJ ejpitimiva au{th hJ uJpo; tw`n pleiovnwn, 7w{ste tounantivon ma`llon uJma`" carivsasqai kai; parakalevsai, mhv pw" th`/ perissotevra/ luvph/ katapoqh`/ oJ toiou`to". 8 dio; parakalw` uJma`" kurw`sai eij" aujto;n ajgavphn: 9eij" tou`to ga;r kai; e[graya, i{na gnw` th;n dokimh;n uJmw`n, eij eij" pavnta uJphvkooi ejste. 10w|/ dev ti carivzesqe, kagwv: kai; ga;r ejgw; o} kecavrismai, ei[ ti kecavrismai, diÆ uJma`" ejn proswvpw/ Cristou`, 11i{na mh; pleonekthqw`men uJpo; tou` satana`: ouj ga;r aujtou` ta; nohvmata ajgnoou`men. 12 E j lqw;n de; eij" th;n Trw/adv a eij" to; eujaggevlion tou` Cristou` kai; quvra" moi ajnew/gmevnh" ejn kurivw,/ 13oujk e[schka a[nesin tw`/ pneuvmati mou tw`/ mh; euJrei`n me Tivton to;n ajdelfovn mou, ajlla; ajpotaxavmeno"

aujtoi`" ejxh`lqon eij" Makedonivan. 14 Tw`/ de; qew`/ cavri" tw`/ pavntote qriambeuvonti hJma`" ejn tw`/ Cristw`/ kai; th;n ojsmh;n th`" gnwvsew" aujtou` fanerou`nti diÆ hJmw`n ejn panti; tovpw/: 15 o{ti Cristou` eujwdiva ejsme;n tw`/ qew`/ ejn toi`" sw/zomevnoi" kai; ejn toi`" ajpollumevnoi", 16oi|" me;n ojsmh; ejk qanavtou eij" qavnaton, oi|" de; ojsmh; ejk zwh`" eij" zwhvn. kai; pro;" tau`ta tiv" iJkanov"É 17ouj gavr ejsmen wJ" oiJ polloi; kaphleuvonte" to;n lovgon tou` qeou`, ajllÆ wJ" ejx eijlikrineiva", ajllÆ wJ" ejk qeou` katevnanti qeou` ejn Cristw`/ lalou`men. 3 A j rcovmeqa pavlin eJautou;" sunistavneinÉ h] mh; crhvz / omen w{" 2 tine" sustatikw`n ejpistolw`n pro;" uJma`" h] ejx uJmw`nÉ hJ ejpistolh; hJmw`n uJmei`" ejste, ejggegrammevnh ejn tai`" kardivai" hJmw`n, ginwskomevnh kai; ajnaginwskomevnh uJpo; pavntwn ajnqrwvpwn, 3 fanerouvmenoi o{ti ejste; ejpistolh; Cristou` diakonhqei`sa uJfÆ hJmw`n, ejggegrammevnh ouj mevlani ajlla; pneuvmati qeou` zw`nto", oujk ejn plaxi;n liqivnai" ajllÆ ejn plaxi;n kardivai" sarkivnai". 4 Pepoivqhsin de; toiauvthn e[comen dia; tou` Cristou` pro;" to;n qeovn. 5 oujc o{ti ajfÆ eJautw`n iJkanoiv ejsmen logivsasqai ti wJ" ejx eJautw`n, ajllÆ hJ iJkanovth" hJmw`n ejk tou` qeou`, 6o}" kai; iJkavnwsen hJma`" diakovnou" kainh`" diaqhvkh", ouj gravmmato" ajlla; pneuvmato": to; ga;r gravmma ajpoktevnnei, to; de; pneu`ma zw/opoiei`. 7 Eij de; hJ diakoniva tou` qanavtou ejn gravmmasin ejntetupwmevnh livqoi" ejgenhvqh ejn dovxh/, w{ste mh; duvnasqai ajtenivsai tou;" uiJou;" Ij srah;l eij" to; provswpon Mwu>sevw" dia; th;n dovxan tou` proswvpou aujtou` th;n katargoumevnhn, 8pw`" oujci; ma`llon hJ diakoniva tou` pneuvmato" e[stai ejn dovxh/É 9eij ga;r th`/ diakoniva/ th`" katakrivsew" dovxa, pollw`/ ma`llon perisseuvei hJ diakoniva th`" dikaiosuvnh" dovxh/. 10 kai; ga;r ouj dedovxastai to; dedoxasmevnon ejn touvtw/ tw`/ mevrei ei{neken th`" uJperballouvsh" dovxh". 11eij ga;r to; katargouvmenon dia; dovxh", pollw`/ ma`llon to; mevnon ejn dovxh/. 12 E [ conte" ou\n toiauvthn ejlpivda pollh`/ parrhsiva/ crwvmeqa 13kai; ouj kaqavper Mwu>sh`" ejtivqei kavlumma ejpi; to; provswpon aujtou` pro;" to; mh; ajtenivsai tou;" uiJou;" jIsrah;l eij" to; tevlo" tou` katargoumevnou. 14 ajlla; ejpwrwvqh ta; nohvmata aujtw`n. a[cri ga;r th`" shvmeron hJmevra" to; aujto; kavlumma ejpi; th`/ ajnagnwvsei th`" palaia`" diaqhvkh" mevnei, mh; ajnakaluptovmenon o{ti ejn Cristw`/ katargei`tai: 15ajllÆ e{w" shvmeron hJnivka a]n ajnaginwvskhtai Mwu>sh`", kavlumma ejpi; th;n

kardivan aujtw`n kei`tai: 16hJnivka de; eja;n ejpistrevyh/ pro;" kuvrion, periairei`tai to; kavlumma. 17oJ de; kuvrio" to; pneu`ma ejstin: ou| de; to; pneu`ma kurivou, ejleuqeriva. 18hJmei`" de; pavnte" ajnakekalummevnw/ proswvpw/ th;n dovxan kurivou katoptrizovmenoi th;n aujth;n eijkovna metamorfouvmeqa ajpo; dovxh" eij" dovxan kaqavper ajpo; kurivou pneuvmato". 4 Dia; tou`to, e[conte" th;n diakonivan tauvthn kaqw;" hjlehvqhmen, oujk ejgkakou`men 2ajlla; ajpeipavmeqa ta; krupta; th`" aijscuvnh", mh; peripatou`nte" ejn panourgiva/ mhde; dolou`nte" to;n lovgon tou` qeou` ajlla; th`/ fanerwvsei th`" ajlhqeiva" sunistavnonte" eJautou;" pro;" pa`san suneivdhsin ajnqrwvpwn ejnwvpion tou` qeou`. 3eij de; kai; e[stin kekalummevnon to; eujaggevlion hJmw`n, ejn toi`" ajpollumevnoi" ejsti;n kekalummevnon, 4ejn oi|" oJ qeo;" tou` aijw`no" touvtou ejtuvflwsen ta; nohvmata tw`n ajpivstwn eij" to; mh; aujgavsai to;n fwtismo;n tou` eujaggelivou th`" dovxh" tou` Cristou`, o{" ejstin eijkw;n tou` qeou`. 5Ouj ga;r eJautou;" khruvssomen ajlla; Ij hsou`n Cristo;n kuvrion, eJautou;" de; douvlou" uJmw`n dia; Ij hsou`n. 6o{ti oJ qeo;" oJ eijpwvn: ejk skovtou" fw`" lavmyei, o}" e[lamyen ejn tai`" kardivai" hJmw`n pro;" fwtismo;n th`" gnwvsew" th`" dovxh" tou` qeou` ejn proswvpw/ » Ij hsou`¼ Cristou`. 7 E [ comen de; to;n qhsauro;n tou`ton ejn ojstrakivnoi" skeuvesin, i{na hJ uJperbolh; th`" dunavmew" h\/ tou` qeou` kai; mh; ejx hJmw`n: 8ejn panti; qlibovmenoi ajllÆ ouj stenocwrouvmenoi, ajporouvmenoi ajllÆ oujk ejxaporouvmenoi, 9diwkovmenoi ajllÆ oujk ejgkataleipovmenoi, kataballovmenoi ajllÆ oujk ajpolluvmenoi, 10pavntote th;n nevkrwsin tou` Ij hsou` ejn tw`/ swvmati perifevronte", i{na kai; hJ zwh; tou` Ij hsou` ejn tw`/ swvmati hJmw`n fanerwqh`./ 11ajei; ga;r hJmei`" oiJ zw`nte" eij" qavnaton paradidovmeqa dia; Ij hsou`n, i{na kai; hJ zwh; tou` jIhsou` fanerwqh`/ ejn th`/ qnhth`/ sarki; hJmw`n. 12w{ste oJ qavnato" ejn hJmi`n ejnergei`tai, hJ de; zwh; ejn uJmi`n. 13 E [ conte" de; to; aujto; pneu`ma th`" pivstew" kata; to; gegrammevnon: ejpivsteusa, dio; ejlavlhsa, kai; hJmei`" pisteuvomen, dio; kai; lalou`men, 14eijdovte" o{ti oJ ejgeivra" to;n kuvrion Ij hsou`n kai; hJma`" su;n Ij hsou` ejgerei` kai; parasthvsei su;n uJmi`n. 15ta; ga;r pavnta diÆ uJma`", i{na hJ cavri" pleonavsasa dia; tw`n pleiovnwn th;n eujcaristivan perisseuvsh/ eij" th;n dovxan tou` qeou`. 16 Dio; oujk ejgkakou`men, ajllÆ eij kai; oJ e[xw hJmw`n a[nqrwpo" diafqeivretai, ajllÆ oJ e[sw hJmw`n ajnakainou`tai hJmevra/ kai; hJmevra/. 17to;

ga;r parautivka ejlafro;n th`" qlivyew" hJmw`n kaqÆ uJperbolh;n eij" uJperbolh;n aijwvnion bavro" dovxh" katergavzetai hJmi`n, 18mh; skopouvntwn hJmw`n ta; blepovmena ajlla; ta; mh; blepovmena: ta; ga;r blepovmena provskaira, ta; de; mh; blepovmena aijwvnia. 5 Oi[damen ga;r o{ti eja;n hJ ejpivgeio" hJmw`n oijkiva tou` skhvnou" kataluqh`,/ oijkodomh;n ejk qeou` e[comen, oijkivan ajceiropoivhton aijwvnion ejn toi`" oujranoi`". 2kai; ga;r ejn touvtw/ stenavzomen to; oijkhthvrion hJmw`n to; ejx oujranou` ejpenduvsasqai ejpipoqou`nte", 3ei[ ge kai; ejkdusavmenoi ouj gumnoi; euJreqhsovmeqa. 4kai; ga;r oiJ o[nte" ejn tw`/ skhvnei stenavzomen barouvmenoi, ejfÆ w|/ ouj qevlomen ejkduvsasqai ajllÆ ejpenduvsasqai, i{na katapoqh`/ to; qnhto;n uJpo; th`" zwh`". 5oJ de; katergasavmeno" hJma`" eij" aujto; tou`to qeov", oJ dou;" hJmi`n to;n ajrrabw`na tou` pneuvmato". 6 Qarrou`nte" ou\n pavntote kai; eijdovte" o{ti ejndhmou`nte" ejn tw`/ swvmati ejkdhmou`men ajpo; tou` kurivou: 7dia; pivstew" ga;r peripatou`men, ouj dia; ei[dou": 8qarrou`men de; kai; eujdokou`men ma`llon ejkdhmh`sai ejk tou` swvmato" kai; ejndhmh`sai pro;" to;n kuvrion. 9 dio; kai; filotimouvmeqa, ei[te ejndhmou`nte" ei[te ejkdhmou`nte", eujarv estoi aujtw`/ ei\nai. 10tou;" ga;r pavnta" hJma`" fanerwqh`nai dei` e[mprosqen tou` bhvmato" tou` Cristou`, i{na komivshtai e{kasto" ta; dia; tou` swvmato" pro;" a} e[praxen, ei[te ajgaqo;n ei[te fau`lon. 11 Eijdovte" ou\n to;n fovbon tou` kurivou ajnqrwvpou" peivqomen, qew`/ de; pefanerwvmeqa: ejlpivzw de; kai; ejn tai`" suneidhvsesin uJmw`n pefanerw`sqai. 12ouj pavlin eJautou;" sunistavnomen uJmi`n ajlla; ajformh;n didovnte" uJmi`n kauchvmato" uJpe;r hJmw`n, i{na e[chte pro;" tou;" ejn proswvpw/ kaucwmevnou" kai; mh; ejn kardiva./ 13ei[te ga;r ejxevsthmen, qew`:/ ei[te swfronou`men, uJmi`n. 14hJ ga;r ajgavph tou` Cristou` sunevcei hJma`", krivnanta" tou`to, o{ti ei|" uJpe;r pavntwn ajpevqanen, a[ra oiJ pavnte" ajpevqanon: 15kai; uJpe;r pavntwn ajpevqanen, i{na oiJ zw`nte" mhkevti eJautoi`" zw`sin ajlla; tw`/ uJpe;r aujtw`n ajpoqanovnti kai; ejgerqevnti. 16 {Wste hJmei`" ajpo; tou` nu`n oujdevna oi[damen kata; savrka: eij kai; ejgnwvkamen kata; savrka Cristovn, ajlla; nu`n oujkevti ginwvskomen. 17 w{ste ei[ ti" ejn Cristw`,/ kainh; ktivsi": ta; ajrcai`a parh`lqen, ijdou; gevgonen kainav: 18ta; de; pavnta ejk tou` qeou` tou` katallavxanto" hJma`" eJautw`/ dia; Cristou` kai; dovnto" hJmi`n th;n diakonivan th`"

katallagh`", 19wJ" o{ti qeo;" h\n ejn Cristw`/ kovsmon katallavsswn eJautw`,/ mh; logizovmeno" aujtoi`" ta; paraptwvmata aujtw`n kai; qevmeno" ejn hJmi`n to;n lovgon th`" katallagh`". 20 U J pe;r Cristou` ou\n presbeuvomen wJ" tou` qeou` parakalou`nto" diÆ hJmw`n: deovmeqa uJpe;r Cristou`, katallavghte tw`/ qew`./ 21to;n mh; gnovnta aJmartivan uJpe;r hJmw`n aJmartivan ejpoivhsen, i{na hJmei`" genwvmeqa dikaiosuvnh qeou` ejn aujtw`./ 6 Sunergou`nte" de; kai; parakalou`men mh; eij" keno;n th;n cavrin tou` qeou` devxasqai uJma`": 2levgei gavr: kairw`/ dektw`/ ejphvkousa sou kai; ejn hJmevra/ swthriva" ejbohvqhsa soi. ijdou; nu`n kairo;" eujprovsdekto", ijdou; nu`n hJmevra swthriva". 3 Mhdemivan ejn mhdeni; didovnte" proskophvn, i{na mh; mwmhqh`/ hJ diakoniva, 4ajllÆ ejn panti; sunivstante" eJautou;" wJ" qeou` diavkonoi, ejn uJpomonh`/ pollh`,/ ejn qlivyesin, ejn ajnavgkai", ejn stenocwrivai", 5ejn plhgai`", ejn fulakai`", ejn ajkatastasivai", ejn kovpoi", ejn ajgrupnivai", ejn nhsteivai", 6ejn aJgnovthti, ejn gnwvsei, ejn makroqumiva,/ ejn crhstovthti, ejn pneuvmati aJgivw,/ ejn ajgavph/ ajnupokrivtw/, 7ejn lovgw/ ajlhqeiva", ejn dunavmei qeou`: dia; tw`n o{plwn th`" dikaiosuvnh" tw`n dexiw`n kai; ajristerw`n, 8dia; dovxh" kai; ajtimiva", dia; dusfhmiva" kai; eujfhmiva": wJ" plavnoi kai; ajlhqei`", 9wJ" ajgnoouvmenoi kai; ejpiginwskovmenoi, wJ" ajpoqnhvs / konte" kai; ijdou; zw`men, wJ" paideuovmenoi kai; mh; qanatouvmenoi, 10wJ" lupouvmenoi ajei; de; caivronte", wJ" ptwcoi; pollou;" de; ploutivzonte", wJ" mhde;n e[conte" kai; pavnta katevconte". 11 To; stovma hJmw`n ajnevw/gen pro;" uJma`", Korivnqioi, hJ kardiva hJmw`n peplavtuntai: 12ouj stenocwrei`sqe ejn hJmi`n, stenocwrei`sqe de; ejn toi`" splavgcnoi" uJmw`n: 13th;n de; aujth;n ajntimisqivan, wJ" tevknoi" levgw, platuvnqhte kai; uJmei`". 14 Mh; givnesqe eJterozugou`nte" ajpivstoi": tiv" ga;r metoch; dikaiosuvnh/ kai; ajnomiva,/ h] tiv" koinwniva fwti; pro;" skovto"É 15tiv" de; sumfwvnhsi" Cristou` pro;" Beliavr, h] tiv" meri;" pistw`/ meta; ajpivstouÉ 16tiv" de; sugkatavqesi" naw`/ qeou` meta; eijdwvlwnÉ hJmei`" ga;r nao;" qeou` ejsmen zw`nto", kaqw;" ei\pen oJ qeo;" o{ti ejnoikhvsw ejn aujtoi`" kai; ejmperipathvsw kai; e[somai aujtw`n qeo;"

kai; aujtoi; e[sontai mou laov". dio; ejxevlqate ejk mevsou aujtw`n kai; ajforivsqhte, levgei kuvrio", kai; ajkaqavrtou mh; a{ptesqe: kagw; eijsdevxomai uJma`" 18 kai; e[somai uJmi`n eij" patevra kai; uJmei`" e[sesqe moi eij" uiJou;" kai; qugatevra", levgei kuvrio" pantokravtwr. 7 tauvta" ou\n e[conte" ta;" ejpaggeliva", ajgaphtoiv, kaqarivswmen eJautou;" ajpo; panto;" molusmou` sarko;" kai; pneuvmato", ejpitelou`nte" aJgiwsuvnhn ejn fovbw/ qeou`. 2 Cwrhvsate hJma`": oujdevna hjdikhvsamen, oujdevna ejfqeivramen, oujdevna ejpleonekthvsamen. 3pro;" katavkrisin ouj levgw: proeivrhka ga;r o{ti ejn tai`" kardivai" hJmw`n ejste eij" to; sunapoqanei`n kai; suzh`n. 4pollhv moi parrhsiva pro;" uJma`", pollhv moi kauvchsi" uJpe;r uJmw`n: peplhvrwmai th`/ paraklhvsei, uJperperisseuvomai th`/ cara`/ ejpi; pavsh/ th`/ qlivyei hJmw`n. 5 Kai; ga;r ejlqovntwn hJmw`n eij" Makedonivan oujdemivan e[schken a[nesin hJ sa;rx hJmw`n ajllÆ ejn panti; qlibovmenoi: e[xwqen mavcai, e[swqen fovboi. 6ajllÆ oJ parakalw`n tou;" tapeinou;" parekavlesen hJma`" oJ qeo;" ejn th`/ parousiva/ Tivtou, 7ouj movnon de; ejn th`/ parousiva/ aujtou` ajlla; kai; ejn th`/ paraklhvsei h|/ pareklhvqh ejfÆ uJmi`n, ajnaggevllwn hJmi`n th;n uJmw`n ejpipovqhsin, to;n uJmw`n ojdurmovn, to;n uJmw`n zh`lon uJpe;r ejmou` w{ste me ma`llon carh`nai. 8 {Oti eij kai; ejluvphsa uJma`" ejn th`/ ejpistolh`,/ ouj metamevlomai: eij kai; metemelovmhn, blevpw »ga;r¼ o{ti hJ ejpistolh; ejkeivnh eij kai; pro;" w{ran ejluvphsen uJma`", 9nu`n caivrw, oujc o{ti ejluphvqhte ajllÆ o{ti ejluphvqhte eij" metavnoian: ejluphvqhte ga;r kata; qeovn, i{na ejn mhdeni; zhmiwqh`te ejx hJmw`n. 10hJ ga;r kata; qeo;n luvph metavnoian eij" swthrivan ajmetamevlhton ejrgavzetai: hJ de; tou` kovsmou luvph qavnaton katergavzetai. 11ijdou; ga;r aujto; tou`to to; kata; qeo;n luphqh`nai povshn kateirgavsato uJmi`n spoudhvn, ajlla; ajpologivan, ajlla; ajganavkthsin, ajlla; fovbon, ajlla; ejpipovqhsin, ajlla; zh`lon, ajlla; ejkdivkhsin. ejn panti; sunesthvsate eJautou;" aJgnou;" ei\nai tw`/ pravgmati. 12a[ra eij kai; e[graya uJmi`n, oujc e{neken tou` ajdikhvsanto" oujde; e{neken tou` ajdikhqevnto" ajllÆ e{neken tou` fanerwqh`nai th;n 17

spoudh;n uJmw`n th;n uJpe;r hJmw`n pro;" uJma`" ejnwvpion tou` qeou`. 13dia; tou`to parakeklhvmeqa. E j pi; de; th`/ paraklhvsei hJmw`n perissotevrw" ma`llon ejcavrhmen ejpi; th`/ cara`/ Tivtou, o{ti ajnapevpautai to; pneu`ma aujtou` ajpo; pavntwn uJmw`n: 14o{ti ei[ ti aujtw`/ uJpe;r uJmw`n kekauvchmai, ouj kath/scuvnqhn, ajllÆ wJ" pavnta ejn ajlhqeiva/ ejlalhvsamen uJmi`n, ou{tw" kai; hJ kauvchsi" hJmw`n hJ ejpi; Tivtou ajlhvqeia ejgenhvqh. 15kai; ta; splavgcna aujtou` perissotevrw" eij" uJma`" ejstin ajnamimnh/skomevnou th;n pavntwn uJmw`n uJpakohvn, wJ" meta; fovbou kai; trovmou ejdevxasqe aujtovn. 16caivrw o{ti ejn panti; qarrw` ejn uJmi`n. 8 Gnwrivzomen de; uJmi`n, ajdelfoiv, th;n cavrin tou` qeou` th;n dedomevnhn ejn tai`" ejkklhsivai" th`" Makedoniva", 2o{ti ejn pollh`/ dokimh`/ qlivyew" hJ perisseiva th`" cara`" aujtw`n kai; hJ kata; bavqou" ptwceiva aujtw`n ejperivsseusen eij" to; plou`to" th`" aJplovthto" aujtw`n: 3o{ti kata; duvnamin, marturw`, kai; para; duvnamin, aujqaivretoi 4 meta; pollh`" paraklhvsew" deovmenoi hJmw`n th;n cavrin kai; th;n koinwnivan th`" diakoniva" th`" eij" tou;" aJgivou", 5kai; ouj kaqw;" hjlpivsamen ajlla; eJautou;" e[dwkan prw`ton tw`/ kurivw/ kai; hJmi`n dia; qelhvmato" qeou` 6eij" to; parakalevsai hJma`" Tivton, i{na kaqw;" proenhvrxato ou{tw" kai; ejpitelevsh/ eij" uJma`" kai; th;n cavrin tauvthn. 7 A j llÆ w{sper ejn panti; perisseuvete, pivstei kai; lovgw/ kai; gnwvsei kai; pavsh/ spoudh`/ kai; th`/ ejx hJmw`n ejn uJmi`n ajgavph/, i{na kai; ejn tauvth/ th`/ cavriti perisseuvhte. 8 Ouj katÆ ejpitagh;n levgw ajlla; dia; th`" eJtevrwn spoudh`" kai; to; th`" uJmetevra" ajgavph" gnhvsion dokimavzwn: 9ginwvskete ga;r th;n cavrin tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`, o{ti diÆ uJma`" ejptwvceusen plouvsio" w[n, i{na uJmei`" th`/ ejkeivnou ptwceiva/ plouthvshte. 10kai; gnwvmhn ejn touvtw/ divdwmi: tou`to ga;r uJmi`n sumfevrei, oi{tine" ouj movnon to; poih`sai ajlla; kai; to; qevlein proenhvrxasqe ajpo; pevrusi: 11 nuni; de; kai; to; poih`sai ejpitelevsate, o{pw" kaqavper hJ proqumiva tou` qevlein, ou{tw" kai; to; ejpitelevsai ejk tou` e[cein. 12eij ga;r hJ proqumiva provkeitai, kaqo; eja;n e[ch/ eujprovsdekto", ouj kaqo; oujk e[cei. 13 ouj ga;r i{na a[lloi" a[nesi", uJmi`n qli`yi", ajllÆ ejx ijsovthto": 14ejn tw`/ nu`n kairw`/ to; uJmw`n perivsseuma eij" to; ejkeivnwn uJstevrhma, i{na kai; to; ejkeivnwn perivsseuma gevnhtai eij" to; uJmw`n uJstevrhma, o{pw" gevnhtai ijsovth", 15kaqw;" gevgraptai:

oJ to; polu; oujk ejpleovnasen, kai; oJ to; ojlivgon oujk hjlattovnhsen. 16 Cavri" de; tw`/ qew`/ tw`/ dovnti th;n aujth;n spoudh;n uJpe;r uJmw`n ejn th`/ kardiva/ Tivtou, 17o{ti th;n me;n paravklhsin ejdevxato, spoudaiovtero" de; uJpavrcwn aujqaivreto" ejxh`lqen pro;" uJma`". 18sunepevmyamen de; metÆ aujtou` to;n ajdelfo;n ou| oJ e[paino" ejn tw`/ eujaggelivw/ dia; pasw`n tw`n ejkklhsiw`n, 19ouj movnon dev, ajlla; kai; ceirotonhqei;" uJpo; tw`n ejkklhsiw`n sunevkdhmo" hJmw`n su;n th`/ cavriti tauvth/ th`/ diakonoumevnh/ uJfÆ hJmw`n pro;" th;n »aujtou`¼ tou` kurivou dovxan kai; proqumivan hJmw`n, 20 stellovmenoi tou`to, mhv ti" hJma`" mwmhvshtai ejn th`/ aJdrovthti tauvth/ th`/ diakonoumevnh/ uJfÆ hJmw`n: 21pronoou`men ga;r kala; ouj movnon ejnwvpion kurivou ajlla; kai; ejnwvpion ajnqrwvpwn. 22sunepevmyamen de; aujtoi`" to;n ajdelfo;n hJmw`n o}n ejdokimavsamen ejn polloi`" pollavki" spoudai`on o[nta, nuni; de; polu; spoudaiovteron pepoiqhvsei pollh`/ th`/ eij" uJma`". 23ei[te uJpe;r Tivtou, koinwno;" ejmo;" kai; eij" uJma`" sunergov": ei[te ajdelfoi; hJmw`n, ajpovstoloi ejkklhsiw`n, dovxa Cristou`. 24th;n ou\n e[ndeixin th`" ajgavph" uJmw`n kai; hJmw`n kauchvsew" uJpe;r uJmw`n eij" aujtou;" ejndeiknuvmenoi eij" provswpon tw`n ejkklhsiw`n. 9 Peri; me;n ga;r th`" diakoniva" th`" eij" tou;" aJgivou" perissovn moiv ejstin to; gravfein uJmi`n: 2oi\da ga;r th;n proqumivan uJmw`n h}n uJpe;r uJmw`n kaucw`mai Makedovsin, o{ti A j caiva Ÿ pareskeuvastai ajpo; pevrusi, kai; to; uJmw`n zh`lo" hjrevqisen tou;" pleivona". 3e[pemya de; tou;" ajdelfouv", i{na mh; to; kauvchma hJmw`n to; uJpe;r uJmw`n kenwqh`/ ejn tw`/ mevrei touvtw/, i{na kaqw;" e[legon pareskeuasmevnoi h\te, 4mhv pw" eja;n e[lqwsin su;n ejmoi; Makedovne" kai; eu{rwsin uJma`" ajparaskeuavstou" kataiscunqw`men hJmei`", i{na mh; levgw uJmei`", ejn th`/ uJpostavsei tauvth/. 5ajnagkai`on ou\n hJghsavmhn parakalevsai tou;" ajdelfouv", i{na proevlqwsin eij" uJma`" kai; prokatartivswsin th;n proephggelmevnhn eujlogivan uJmw`n, tauvthn eJtoivmhn ei\nai ou{tw" wJ" eujlogivan kai; mh; wJ" pleonexivan. 6 Tou`to dev, oJ speivrwn feidomevnw" feidomevnw" kai; qerivsei, kai; oJ speivrwn ejpÆ eujlogivai" ejpÆ eujlogivai" kai; qerivsei. 7e{kasto" kaqw;" prohvr/ htai th`/ kardiva,/ mh; ejk luvph" h] ejx ajnavgkh": iJlaro;n ga;r dovthn ajgapa`/ oJ qeov". 8dunatei` de; oJ qeo;" pa`san cavrin perisseu`sai eij" uJma`", i{na ejn panti; pavntote pa`san aujtavrkeian e[conte" perisseuvhte eij" pa`n e[rgon ajgaqovn, 9kaqw;" gevgraptai:

ejskovrpisen, e[dwken toi`" pevnhsin, hJ dikaiosuvnh aujtou` mevnei eij" to;n aijw`na. 10 oJ de; ejpicorhgw`n spovron tw`/ speivronti kai; a[rton eij" brw`sin corhghvsei kai; plhqunei` to;n spovron uJmw`n kai; aujxhvsei ta; genhvmata th`" dikaiosuvnh" uJmw`n. 11ejn panti; ploutizovmenoi eij" pa`san aJplovthta, h{ti" katergavzetai diÆ hJmw`n eujcaristivan tw`/ qew`:/ 12o{ti hJ diakoniva th`" leitourgiva" tauvth" ouj movnon ejsti;n prosanaplhrou`sa ta; uJsterhvmata tw`n aJgivwn, ajlla; kai; perisseuvousa dia; pollw`n eujcaristiw`n tw`/ qew`./ 13dia; th`" dokimh`" th`" diakoniva" tauvth" doxavzonte" to;n qeo;n ejpi; th`/ uJpotagh`/ th`" oJmologiva" uJmw`n eij" to; eujaggevlion tou` Cristou` kai; aJplovthti th`" koinwniva" eij" aujtou;" kai; eij" pavnta", 14kai; aujtw`n dehvsei uJpe;r uJmw`n ejpipoqouvntwn uJma`" dia; th;n uJperbavllousan cavrin tou` qeou` ejfÆ uJmi`n. 15Cavri" tw`/ qew`/ ejpi; th`/ ajnekdihghvtw/ aujtou` dwrea`./ 10 Aujto;" de; ejgw; Pau`lo" parakalw` uJma`" dia; th`" prau?thto" kai; ejpieikeiva" tou` Cristou`, o}" kata; provswpon me;n tapeino;" ejn uJmi`n, ajpw;n de; qarrw` eij" uJma`": 2devomai de; to; mh; parw;n qarrh`sai th`/ pepoiqhvsei h|/ logivzomai tolmh`sai ejpiv tina" tou;" logizomevnou" j n sarki; ga;r hJma`" wJ" kata; savrka peripatou`nta". 3 E 4 peripatou`nte" ouj kata; savrka strateuovmeqa, ta; ga;r o{pla th`" strateiva" hJmw`n ouj sarkika; ajlla; dunata; tw`/ qew`/ pro;" kaqaivresin ojcurwmavtwn, logismou;" kaqairou`nte" 5kai; pa`n u{ywma ejpairovmenon kata; th`" gnwvsew" tou` qeou`, kai; aijcmalwtivzonte" pa`n novhma eij" th;n uJpakoh;n tou` Cristou`, 6kai; ejn eJtoivmw/ e[conte" ejkdikh`sai pa`san parakohvn, o{tan plhrwqh`/ uJmw`n hJ uJpakohv. 7 Ta; kata; provswpon blevpete. ei[ ti" pevpoiqen eJautw`/ Cristou` ei\nai, tou`to logizevsqw pavlin ejfÆ eJautou`, o{ti kaqw;" aujto;" Cristou`, ou{tw" kai; hJmei`". 8ejavn »te¼ ga;r perissovteron ti kauchvswmai peri; th`" ejxousiva" hJmw`n h|" e[dwken oJ kuvrio" eij" oijkodomh;n kai; oujk eij" kaqaivresin uJmw`n, oujk aijscunqhvsomai. 9i{na mh; dovxw wJ" a]n ejkfobei`n uJma`" dia; tw`n ejpistolw`n: 10o{ti aiJ ejpistolai; mevn, fhsivn, barei`ai kai; ijscuraiv, hJ de; parousiva tou` swvmato" ajsqenh;" kai; oJ lovgo" ejxouqenhmevno". 11tou`to logizevsqw oJ toiou`to", o{ti oi|oi ejsmen tw`/ lovgw/ diÆ ejpistolw`n ajpovnte", toiou`toi kai; parovnte" tw`/ e[rgw/. 12 Ouj ga;r tolmw`men ejgkri`nai h] sugkri`nai eJautouv" tisin tw`n

eJautou;" sunistanovntwn, ajlla; aujtoi; ejn eJautoi`" eJautou;" metrou`nte" kai; sugkrivnonte" eJautou;" eJautoi`" ouj sunia`sin. 13 hJmei`" de; oujk eij" ta; a[metra kauchsovmeqa ajlla; kata; to; mevtron tou` kanovno" ou| ejmevrisen hJmi`n oJ qeo;" mevtrou, ejfikevsqai a[cri kai; uJmw`n. 14ouj ga;r wJ" mh; ejfiknouvmenoi eij" uJma`" uJperekteivnomen eJautouv", a[cri ga;r kai; uJmw`n ejfqavsamen ejn tw`/ eujaggelivw/ tou` Cristou`, 15oujk eij" ta; a[metra kaucwvmenoi ejn ajllotrivoi" kovpoi", ejlpivda de; e[conte" aujxanomevnh" th`" pivstew" uJmw`n ejn uJmi`n megalunqh`nai kata; to;n kanovna hJmw`n eij" perisseivan 16eij" ta; uJperevkeina uJmw`n eujaggelivsasqai, oujk ejn ajllotrivw/ kanovni eij" ta; e{toima kauchvsasqai. 17 JO de; kaucwvmeno" ejn kurivw/ kaucavsqw: 18 ouj ga;r oJ eJauto;n sunistavnwn, ejkei`no" ejstin dovkimo", ajlla; o}n oJ kuvrio" sunivsthsin. 11 [Ofelon ajneivcesqe mou mikrovn ti ajfrosuvnh": ajlla; kai; ajnevcesqe mou. 2zhlw` ga;r uJma`" qeou` zhvlw/, hJrmosavmhn ga;r uJma`" eJni; ajndri; parqevnon aJgnh;n parasth`sai tw`/ Cristw`:/ 3fobou`mai de; mhv pw", wJ" oJ o[fi" ejxhpavthsen Eu{an ejn th`/ panourgiva/ aujtou`, fqarh`/ ta; nohvmata uJmw`n ajpo; th`" aJplovthto" »kai; th`" aJgnovthto"¼ th`" eij" to;n Cristovn. 4eij me;n ga;r oJ ejrcovmeno" a[llon Ij hsou`n khruvssei o}n oujk ejkhruvxamen, h] pneu`ma e{teron lambavnete o} oujk ejlavbete, h] eujaggevlion e{teron o} oujk ejdevxasqe, kalw`" ajnevcesqe. 5Logivzomai ga;r mhde;n uJsterhkevnai tw`n uJperlivan ajpostovlwn. 6eij de; kai; ijdiwvth" tw`/ lovgw/, ajllÆ ouj th`/ gnwvsei, ajllÆ ejn panti; fanerwvsante" ejn pa`sin eij" uJma`". 7 H ] aJmartivan ejpoivhsa ejmauto;n tapeinw`n i{na uJmei`" uJywqh`te, o{ti dwrea;n to; tou` qeou` eujaggevlion eujhggelisavmhn uJmi`nÉ 8a[lla" ejkklhsiva" ejsuvlhsa labw;n ojywvnion pro;" th;n uJmw`n diakonivan, 9kai; parw;n pro;" uJma`" kai; uJsterhqei;" ouj katenavrkhsa oujqenov": to; ga;r uJstevrhma mou prosaneplhvrwsan oiJ ajdelfoi; ejlqovnte" ajpo; Makedoniva", kai; ejn panti; ajbarh` ejmauto;n uJmi`n ejthvrhsa kai; thrhvsw. 10e[stin ajlhvqeia Cristou` ejn ejmoi; o{ti hJ kauvchsi" au{th ouj fraghvsetai eij" ejme; ejn toi`" klivmasin th`" A j caiva Ÿ ". 11dia; tivÉ o{ti oujk ajgapw` uJma`"É oJ qeo;" oi\den. 12 }O de; poiw`, kai; poihvsw, i{na ejkkovyw th;n ajformh;n tw`n qelovntwn ajformhvn, i{na ejn w|/ kaucw`ntai euJreqw`sin kaqw;" kai; hJmei`". 13oiJ ga;r toiou`toi yeudapovstoloi, ejrgavtai dovlioi, metaschmatizovmenoi eij"

ajpostovlou" Cristou`. 14kai; ouj qau`ma: aujto;" ga;r oJ satana`" metaschmativzetai eij" a[ggelon fwtov". 15ouj mevga ou\n eij kai; oiJ diavkonoi aujtou` metaschmativzontai wJ" diavkonoi dikaiosuvnh": w|n to; tevlo" e[stai kata; ta; e[rga aujtw`n. 16 Pavlin levgw, mhv tiv" me dovxh/ a[frona ei\nai: eij de; mhv ge, ka;n wJ" a[frona devxasqe me, i{na kagw; mikrovn ti kauchvswmai. 17o} lalw`, ouj kata; kuvrion lalw` ajllÆ wJ" ejn ajfrosuvnh/, ejn tauvth/ th`/ uJpostavsei th`" kauchvsew". 18ejpei; polloi; kaucw`ntai kata; savrka, kagw; kauchvsomai. 19hJdevw" ga;r ajnevcesqe tw`n ajfrovnwn frovnimoi o[nte": 20 ajnevcesqe ga;r ei[ ti" uJma`" katadouloi`, ei[ ti" katesqivei, ei[ ti" lambavnei, ei[ ti" ejpaivretai, ei[ ti" eij" provswpon uJma`" devrei. 21kata; ajtimivan levgw, wJ" o{ti hJmei`" hjsqenhvkamen. E j n w|/ dÆ a[n ti" tolma`,/ ejn 22 J brai`oi eijsinÉ kagwv. Ij srahli`tai ajfrosuvnh/ levgw, tolmw` kagwv. E eijsinÉ kagwv. spevrma A j braavm eijsinÉ kagwv. 23diavkonoi Cristou` eijsinÉ parafronw`n lalw`, uJpe;r ejgwv: ejn kovpoi" perissotevrw", ejn fulakai`" perissotevrw", ejn plhgai`" uJperballovntw", ejn qanavtoi" pollavki". 24 U J po; Ij oudaivwn pentavki" tesseravkonta para; mivan 25 e[labon, tri;" ejrrabdivsqhn, a{pax ejliqavsqhn, tri;" ejnauavghsa, nucqhvmeron ejn tw`/ buqw`/ pepoivhka: 26oJdoiporivai" pollavki", kinduvnoi" potamw`n, kinduvnoi" lh/stw`n, kinduvnoi" ejk gevnou", kinduvnoi" ejx ejqnw`n, kinduvnoi" ejn povlei, kinduvnoi" ejn ejrhmiva,/ kinduvnoi" ejn qalavssh/, kinduvnoi" ejn yeudadevlfoi", 27kovpw/ kai; movcqw/, ejn ajgrupnivai" pollavki", ejn limw`/ kai; divyei, ejn nhsteivai" pollavki", ejn yuvcei kai; gumnovthti: 28cwri;" tw`n parekto;" hJ ejpivstasi" moi hJ kaqÆ hJmevran, hJ mevrimna pasw`n tw`n ejkklhsiw`n. 29 tiv" ajsqenei` kai; oujk ajsqenw`É tiv" skandalivzetai kai; oujk ejgw; purou`maiÉ 30 Eij kauca`sqai dei`, ta; th`" ajsqeneiva" mou kauchvsomai. 31oJ qeo;" kai; path;r tou` kurivou jIhsou` oi\den, oJ w]n eujloghto;" eij" tou;" aijw`na", o{ti ouj yeuvdomai. 32ejn Damaskw`/ oJ ejqnavrch" A J revta tou` basilevw" ejfrouvrei th;n povlin Damaskhnw`n piavsai me, 33kai; dia; qurivdo" ejn sargavnh/ ejcalavsqhn dia; tou` teivcou" kai; ejxevfugon ta;" cei`ra" aujtou`. 12 Kauca`sqai dei`, ouj sumfevron mevn, ejleuvsomai de; eij" ojptasiva" kai; ajpokaluvyei" kurivou. 2oi\da a[nqrwpon ejn Cristw`/ pro; ejtw`n dekatessavrwn, ei[te ejn swvmati oujk oi\da, ei[te ejkto;" tou`

swvmato" oujk oi\da, oJ qeo;" oi\den, aJrpagevnta to;n toiou`ton e{w" trivtou oujranou`. 3kai; oi\da to;n toiou`ton a[nqrwpon, ei[te ejn swvmati ei[te cwri;" tou` swvmato" oujk oi\da, oJ qeo;" oi\den, 4o{ti hJrpavgh eij" to;n paravdeison kai; h[kousen a[rrhta rJhm v ata a} oujk ejxo;n ajnqrwvpw/ 5 lalh`sai. uJpe;r tou` toiouvtou kauchvsomai, uJpe;r de; ejmautou` ouj kauchvsomai eij mh; ejn tai`" ajsqeneivai". 6 E j a;n ga;r qelhvsw kauchvsasqai, oujk e[somai a[frwn, ajlhvqeian ga;r ejrw`: feivdomai dev, mhv ti" eij" ejme; logivshtai uJpe;r o} blevpei me h] ajkouvei »ti¼ ejx ejmou` 7 kai; th`/ uJperbolh`/ tw`n ajpokaluvyewn. dio; i{na mh; uJperaivrwmai, ejdovqh moi skovloy th`/ sarkiv, a[ggelo" satana`, i{na me kolafivzh/, i{na mh; uJperaivrwmai. 8uJpe;r touvtou tri;" to;n kuvrion parekavlesa i{na ajposth`/ ajpÆ ejmou`. 9kai; ei[rhken moi: ajrkei` soi hJ cavri" mou, hJ ga;r duvnami" ejn ajsqeneiva/ telei`tai. h{dista ou\n ma`llon kauchvsomai ejn tai`" ajsqeneivai" mou, i{na ejpiskhnwvsh/ ejpÆ ejme; hJ duvnami" tou` Cristou`. 10dio; eujdokw` ejn ajsqeneivai", ejn u{bresin, ejn ajnavgkai", ejn diwgmoi`" kai; stenocwrivai", uJpe;r Cristou`: o{tan ga;r ajsqenw`, tovte dunatov" eijmi. 11 Gevgona a[frwn, uJmei`" me hjnagkavsate. ejgw; ga;r w[feilon uJfÆ uJmw`n sunivstasqai: oujde;n ga;r uJstevrhsa tw`n uJperlivan ajpostovlwn eij kai; oujdevn eijmi. 12ta; me;n shmei`a tou` ajpostovlou kateirgavsqh ejn uJmi`n ejn pavsh/ uJpomonh`,/ shmeivoi" te kai; tevrasin kai; dunavmesin. 13tiv gavr ejstin o} hJsswvqhte uJpe;r ta;" loipa;" ejkklhsiva", eij mh; o{ti aujto;" ejgw; ouj katenavrkhsa uJmw`nÉ carivsasqe moi th;n ajdikivan tauvthn. 14 Ij dou; trivton tou`to eJtoivmw" e[cw ejlqei`n pro;" uJma`", kai; ouj katanarkhvsw: ouj ga;r zhtw` ta; uJmw`n ajlla; uJma`". ouj ga;r ojfeivlei ta; tevkna toi`" goneu`sin qhsaurivzein ajlla; oiJ gonei`" toi`" tevknoi". 15 ejgw; de; h{dista dapanhvsw kai; ejkdapanhqhvsomai uJpe;r tw`n yucw`n [ stw dev, uJmw`n. eij perissotevrw" uJma`" ajgapw`n, h|sson ajgapw`maiÉ 16 E ejgw; ouj katebavrhsa uJma`": ajlla; uJpavrcwn panou`rgo" dovlw/ uJma`" e[labon. 17mhv tina w|n ajpevstalka pro;" uJma`", diÆ aujtou` ejpleonevkthsa uJma`"É 18parekavlesa Tivton kai; sunapevsteila to;n ajdelfovn: mhvti ejpleonevkthsen uJma`" Tivto"É ouj tw`/ aujtw`/ pneuvmati periepathvsamenÉ ouj toi`" aujtoi`" i[cnesinÉ 19 Pavlai dokei`te o{ti uJmi`n ajpologouvmeqa. katevnanti qeou` ejn Cristw`/ lalou`men: ta; de; pavnta, ajgaphtoiv, uJpe;r th`" uJmw`n oijkodomh`". 20 fobou`mai ga;r mhv pw" ejlqw;n oujc oi{ou" qevlw eu{rw uJma`" kagw;

euJreqw` uJmi`n oi|on ouj qevlete: mhv pw" e[ri", zh`lo", qumoiv, ejriqeivai, katalaliaiv, yiqurismoiv, fusiwvsei", ajkatastasivai: 21mh; pavlin ejlqovnto" mou tapeinwvsh/ me oJ qeov" mou pro;" uJma`" kai; penqhvsw pollou;" tw`n prohmarthkovtwn kai; mh; metanohsavntwn ejpi; th`/ ajkaqarsiva/ kai; porneiva/ kai; ajselgeiva/ h|/ e[praxan. 13 Trivton tou`to e[rcomai pro;" uJma`": ejpi; stovmato" duvo martuvrwn kai; triw`n staqhvsetai pa`n rJhm ` a. 2proeivrhka kai; prolevgw, wJ" parw;n to; deuvteron kai; ajpw;n nu`n, toi`" prohmarthkovsin kai; toi`" loipoi`" pa`sin, o{ti eja;n e[lqw eij" to; pavlin ouj feivsomai, 3ejpei; dokimh;n zhtei`te tou` ejn ejmoi; lalou`nto" Cristou`, o}" eij" uJma`" oujk ajsqenei` ajlla; dunatei` ejn uJmi`n. 4kai; ga;r ejstaurwvqh ejx ajsqeneiva", ajlla; zh`/ ejk dunavmew" qeou`. kai; ga;r hJmei`" ajsqenou`men ejn aujtw`,/ ajlla; zhvsomen su;n aujtw`/ ejk dunavmew" qeou` eij" uJma`". 5 E J autou;" peiravzete eij ejste; ejn th`/ pivstei, eJautou;" dokimavzete: h] oujk ejpiginwvskete eJautou;" o{ti Ij hsou`" Cristo;" ejn uJmi`nÉ eij mhvti ajdovkimoi ejste. 6ejlpivzw de; o{ti gnwvsesqe o{ti hJmei`" oujk ejsme;n ajdovkimoi. 7eujcovmeqa de; pro;" to;n qeo;n mh; poih`sai uJma`" kako;n mhdevn, oujc i{na hJmei`" dovkimoi fanw`men, ajllÆ i{na uJmei`" to; kalo;n poih`te, hJmei`" de; wJ" ajdovkimoi w\men. 8ouj ga;r dunavmeqa ti kata; th`" ajlhqeiva" ajlla; uJpe;r th`" ajlhqeiva". 9caivromen ga;r o{tan hJmei`" ajsqenw`men, uJmei`" de; dunatoi; h\te: tou`to kai; eujcovmeqa, th;n uJmw`n katavrtisin. 10Dia; tou`to tau`ta ajpw;n gravfw, i{na parw;n mh; ajpotovmw" crhvswmai kata; th;n ejxousivan h}n oJ kuvrio" e[dwken moi eij" oijkodomh;n kai; oujk eij" kaqaivresin. 11 Loipovn, ajdelfoiv, caivrete, katartivzesqe, parakalei`sqe, to; aujto; fronei`te, eijrhneuvete, kai; oJ qeo;" th`" ajgavph" kai; eijrhvnh" e[stai meqÆ uJmw`n. 12 A j spavsasqe ajllhvlou" ejn aJgivw/ filhvmati. A j spavzontai uJma`" oiJ a{gioi pavnte". 13 H J cavri" tou` kurivou Ij hsou` Cristou` kai; hJ ajgavph tou` qeou` kai; hJ koinwniva tou` aJgivou pneuvmato" meta; pavntwn uJmw`n.

PROS GALATAS 1 Pau`lo" ajpovstolo" oujk ajpÆ ajnqrwvpwn oujde; diÆ ajnqrwvpou ajlla; dia; Ij hsou` Cristou` kai; qeou` patro;" tou` ejgeivranto" aujto;n ejk nekrw`n, 2kai; oiJ su;n ejmoi; pavnte" ajdelfoi; tai`" ejkklhsivai" th`" Galativa", 3cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou Ij hsou` Cristou` 4tou` dovnto" eJauto;n uJpe;r tw`n aJmartiw`n hJmw`n, o{pw" ejxevlhtai hJma`" ejk tou` aijw`no" tou` ejnestw`to" ponhrou` kata; to; qevlhma tou` qeou` kai; patro;" hJmw`n, 5w|/ hJ dovxa eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn, ajmhvn. 6 Qaumavzw o{ti ou{tw" tacevw" metativqesqe ajpo; tou` kalevsanto" uJma`" ejn cavriti »Cristou`¼ eij" e{teron eujaggevlion, 7o} oujk e[stin a[llo, eij mhv tinev" eijsin oiJ taravssonte" uJma`" kai; qevlonte" metastrevyai to; eujaggevlion tou` Cristou`. 8ajlla; kai; eja;n hJmei`" h] a[ggelo" ejx oujranou` eujaggelivzhtai »uJmi`n¼ parÆ o} eujhggelisavmeqa uJmi`n, ajnavqema e[stw. 9wJ" proeirhvkamen kai; a[rti pavlin levgw: ei[ ti" uJma`" eujaggelivzetai parÆ o} parelavbete, ajnavqema e[stw. 10 A [ rti ga;r ajnqrwvpou" peivqw h] to;n qeovnÉ h] zhtw` ajnqrwvpoi" ajrevskeinÉ eij e[ti ajnqrwvpoi" h[reskon, Cristou` dou`lo" oujk a]n h[mhn. 11 Gnwrivzw ga;r uJmi`n, ajdelfoiv, to; eujaggevlion to; eujaggelisqe;n uJpÆ ejmou` o{ti oujk e[stin kata; a[nqrwpon: 12oujde; ga;r ejgw; para; ajnqrwvpou parevlabon aujto; ou[te ejdidavcqhn ajlla; diÆ ajpokaluvyew" jIhsou` Cristou`. 13 H j kouvsate ga;r th;n ejmh;n ajnastrofhvn pote ejn tw`/ Ij oudai>smw`,/ o{ti kaqÆ uJperbolh;n ejdivwkon th;n ejkklhsivan tou` qeou` kai; ejpovrqoun aujthvn, 14kai; proevkopton ejn tw`/ Ij oudai>smw`/ uJpe;r pollou;" sunhlikiwvta" ejn tw`/ gevnei mou, perissotevrw" zhlwth;" uJpavrcwn tw`n patrikw`n mou paradovsewn. 15 {Ote de; eujdovkhsen »oJ qeo;"¼ oJ ajforivsa" me ejk koiliva" mhtrov" mou kai; kalevsa" dia; th`" cavrito" aujtou` 16ajpokaluvyai to;n uiJo;n aujtou` ejn ejmoiv, i{na eujaggelivzwmai aujto;n ejn toi`" e[qnesin, eujqevw" ouj prosaneqevmhn sarki; kai; ai{mati 17 oujde; ajnh`lqon eij" IJ erosovluma pro;" tou;" pro; ejmou` ajpostovlou", ajlla; ajph`lqon eij" A j rabivan kai; pavlin uJpevstreya eij" Damaskovn. 18 E [ peita meta; e[th triva ajnh`lqon eij" IJ erosovluma iJstorh`sai Khfa`n kai; ejpevmeina pro;" aujto;n hJmevra" dekapevnte, 19e{teron de; tw`n ajpostovlwn oujk ei\don eij mh; Ij avkwbon to;n ajdelfo;n tou` kurivou.

20

a} de; gravfw uJmi`n, ijdou; ejnwvpion tou` qeou` o{ti ouj yeuvdomai. 21 E [ peita h\lqon eij" ta; klivmata th`" Suriva" kai; th`" Kilikiva": 22h[mhn de; ajgnoouvmeno" tw`/ proswvpw/ tai`" ejkklhsivai" th`" Ij oudaiva" tai`" ejn Cristw`./ 23movnon de; ajkouvonte" h\san o{ti oJ diwvkwn hJma`" pote nu`n eujaggelivzetai th;n pivstin h{n pote ejpovrqei, 24kai; ejdovxazon ejn ejmoi; to;n qeovn. 2 E [ peita dia; dekatessavrwn ejtw`n pavlin ajnevbhn eij" IJ erosovluma meta; Barnaba` sumparalabw;n kai; Tivton: 2ajnevbhn de; kata; ajpokavluyin: kai; ajneqevmhn aujtoi`" to; eujaggevlion o} khruvssw ejn toi`" e[qnesin, katÆ ijdivan de; toi`" dokou`sin, mhv pw" eij" keno;n { llhn w[n, trevcw h] e[dramon. 3ajllÆ oujde; Tivto" oJ su;n ejmoiv, E 4 hjnagkavsqh peritmhqh`nai: dia; de; tou;" pareisavktou" yeudadevlfou", oi{tine" pareish`lqon kataskoph`sai th;n ejleuqerivan hJmw`n h}n e[comen ejn Cristw`/ Ij hsou`, i{na hJma`" katadoulwvsousin, 5 oi|" oujde; pro;" w{ran ei[xamen th`/ uJpotagh`,/ i{na hJ ajlhvqeia tou` eujaggelivou diameivnh/ pro;" uJma`". 6 A j po; de; tw`n dokouvntwn ei\nai ti,oJpoi`oi pote h\san oujdevn moi diafevrei: provswpon »oJ¼ qeo;" ajnqrwvpou ouj lambavnei- ejmoi; ga;r oiJ dokou`nte" oujde;n prosanevqento, 7ajlla; tounantivon ijdovnte" o{ti pepivsteumai to; eujaggevlion th`" ajkrobustiva" kaqw;" Pevtro" th`" peritomh`", 8oJ ga;r ejnerghvsa" Pevtrw/ eij" ajpostolh;n th`" peritomh`" ejnhvrghsen kai; ejmoi; eij" ta; e[qnh, 9kai; gnovnte" th;n cavrin th;n doqei`san moi, Ij avkwbo" kai; Khfa`" kai; jIwavnnh", oiJ dokou`nte" stu`loi ei\nai, dexia;" e[dwkan ejmoi; kai; Barnaba`/ koinwniva", i{na hJmei`" eij" ta; e[qnh, aujtoi; de; eij" th;n peritomhvn: 10movnon tw`n ptwcw`n i{na mnhmoneuvwmen, o} kai; ejspouvdasa aujto; tou`to poih`sai. 11 {Ote de; h\lqen Khfa`" eij" A j ntiovceian, kata; provswpon aujtw`/ ajntevsthn, o{ti kategnwsmevno" h\n. 12pro; tou` ga;r ejlqei`n tina" ajpo; Ij akwvbou meta; tw`n ejqnw`n sunhvsqien: o{te de; h\lqon, uJpevstellen kai; ajfwvrizen eJautovn fobouvmeno" tou;" ejk peritomh`". 13kai; sunupekrivqhsan aujtw`/ »kai;¼ oiJ loipoi; Ij oudai`oi, w{ste kai; 14 Barnaba`" sunaphvcqh aujtw`n th`/ uJpokrivsei. ajllÆ o{te ei\don o{ti oujk ojrqopodou`sin pro;" th;n ajlhvqeian tou` eujaggelivou, ei\pon tw`/ Khfa`/ e[mprosqen pavntwn: eij su; Ij oudai`o" uJpavrcwn ejqnikw`" kai; oujci; Ij oudai>kw`" zh`" / , pw`" ta; e[qnh ajnagkavzei" ijoudaivz Ÿ einÉ 15 hJmei`" fuvsei jIoudai`oi kai; oujk ejx ejqnw`n aJmartwloiv: 16eijdovte" »de;¼

o{ti ouj dikaiou`tai a[nqrwpo" ejx e[rgwn novmou eja;n mh; dia; pivstew" Ij hsou` Cristou`, kai; hJmei`" eij" Cristo;n Ij hsou`n ejpisteuvsamen, i{na dikaiwqw`men ejk pivstew" Cristou` kai; oujk ejx e[rgwn novmou, o{ti ejx e[rgwn novmou ouj dikaiwqhvsetai pa`sa savrx. 17eij de; zhtou`nte" dikaiwqh`nai ejn Cristw`/ euJrevqhmen kai; aujtoi; aJmartwloiv, a\ra Cristo;" aJmartiva" diavkono"É mh; gevnoito. 18eij ga;r a} katevlusa tau`ta pavlin oijkodomw`, parabavthn ejmauto;n sunistavnw. 19ejgw; ga;r dia; novmou novmw/ ajpevqanon, i{na qew`/ zhvsw. Cristw`/ sunestauvrwmai: 20 zw` de; oujkevti ejgwv, zh`/ de; ejn ejmoi; Cristov": o} de; nu`n zw` ejn sarkiv, ejn pivstei zw` th`/ tou` uiJou` tou` qeou` tou` ajgaphvsanto" me kai; paradovnto" eJauto;n uJpe;r ejmou`. 21Oujk ajqetw` th;n cavrin tou` qeou`: eij ga;r dia; novmou dikaiosuvnh, a[ra Cristo;" dwrea;n ajpevqanen. 3 \W ajnovhtoi Galavtai, tiv" uJma`" ejbavskanen, oi|" katÆ ojfqalmou;" Ij hsou`" Cristo;" proegravfh ejstaurwmevno"É 2tou`to movnon qevlw maqei`n ajfÆ uJmw`n: ejx e[rgwn novmou to; pneu`ma ejlavbete h] ejx ajkoh`" pivstew"É 3ou{tw" ajnovhtoi ejste, ejnarxavmenoi pneuvmati nu`n sarki; ejpitelei`sqeÉ 4tosau`ta ejpavqete eijkh`É/ ei[ ge kai; eijkh`./ 5oJ ou\n ejpicorhgw`n uJmi`n to; pneu`ma kai; ejnergw`n dunavmei" ejn uJmi`n, ejx e[rgwn novmou h] ejx ajkoh`" pivstew"É 6Kaqw;" A j braa;m ejpivsteusen tw`/ qew`/, kai; ejlogivsqh aujtw`/ eij" dikaiosuvnhn: 7 ginwvskete a[ra o{ti oiJ ejk pivstew", ou|toi uiJoiv eijsin A j braavm. 8 proidou`sa de; hJ grafh; o{ti ejk pivstew" dikaioi` ta; e[qnh oJ qeo;", proeuhggelivsato tw`/ A j braa;m o{ti ejneuloghqhvsontai ejn soi; 9 pavnta ta; e[qnh: w{ste oiJ ejk pivstew" eujlogou`ntai su;n tw`/ pistw`/ A j braavm. 10 {Osoi ga;r ejx e[rgwn novmou eijsivn, uJpo; katavran eijsivn: gevgraptai ga;r o{ti ejpikatavrato" pa`" o}" oujk ejmmevnei pa`sin toi`" gegrammevnoi" ejn tw`/ biblivw/ tou` novmou tou` poih`sai aujtav. 11 o{ti de; ejn novmw/ oujdei;" dikaiou`tai para; tw`/ qew`/ dh`lon, o{ti oJ divkaio" ejk pivstew" zhvsetai: 12oJ de; novmo" oujk e[stin ejk pivstew", ajllÆ oJ poihvsa" aujta; zhvsetai ejn aujtoi`". 13Cristo;" hJma`" ejxhgovrasen ejk th`" katavra" tou` novmou genovmeno" uJpe;r hJmw`n katavra, o{ti gevgraptai: ejpikatavrato" pa`" oJ kremavmeno" ejpi; xuvlou, 14i{na eij" ta; e[qnh hJ eujlogiva tou` A j braa;m gevnhtai ejn Cristw`/ Ij hsou`, i{na th;n ejpaggelivan tou` pneuvmato" lavbwmen dia; th`" pivstew".

15

A j delfoiv, kata; a[nqrwpon levgw: o{mw" ajnqrwvpou kekurwmevnhn diaqhvkhn oujdei;" ajqetei` h] ejpidiatavssetai. 16tw`/ de; A j braa;m ejrrevqhsan aiJ ejpaggelivai kai; tw`/ spevrmati aujtou`. ouj levgei: kai; toi`" spevrmasin, wJ" ejpi; pollw`n ajllÆ wJ" ejfÆ eJnov": kai; tw`/ spevrmati sou, o{" ejstin Cristov". 17tou`to de; levgw: diaqhvkhn prokekurwmevnhn uJpo; tou` qeou` oJ meta; tetrakovsia kai; triavkonta e[th gegonw;" novmo" oujk ajkuroi` eij" to; katargh`sai th;n ejpaggelivan. 18eij ga;r ejk novmou hJ klhronomiva, oujkevti ejx ejpaggeliva": tw`/ de; A j braa;m diÆ ejpaggeliva" 19 kecavristai oJ qeov". Tiv ou\n oJ novmo"É tw`n parabavsewn cavrin prosetevqh, a[cri" ou| e[lqh/ to; spevrma w|/ ejphvggeltai, diatagei;" diÆ ajggevlwn ejn ceiri; mesivtou. 20oJ de; mesivth" eJno;" oujk e[stin, oJ de; qeo;" ei|" ejstin. 21 oJ ou\n novmo" kata; tw`n ejpaggeliw`n »tou` qeou`¼É mh; gevnoito. eij ga;r ejdovqh novmo" oJ dunavmeno" zw/opoih`sai, o[ntw" ejk novmou a]n h\n hJ dikaiosuvnh. 22ajlla; sunevkleisen hJ grafh; ta; pavnta uJpo; aJmartivan, i{na hJ ejpaggeliva ejk pivstew" Ij hsou` Cristou` doqh`/ toi`" pisteuvousin. 23 Pro; tou` de; ejlqei`n th;n pivstin uJpo; novmon ejfrourouvmeqa sugkleiovmenoi eij" th;n mevllousan pivstin ajpokalufqh`nai, 24w{ste oJ novmo" paidagwgo;" hJmw`n gevgonen eij" Cristovn, i{na ejk pivstew" dikaiwqw`men: 25ejlqouvsh" de; th`" pivstew" oujkevti uJpo; paidagwgovn ejsmen. 26 Pavnte" ga;r uiJoi; qeou` ejste dia; th`" pivstew" ejn Cristw`/ jIhsou`: 27 o{soi ga;r eij" Cristo;n ejbaptivsqhte, Cristo;n ejneduvsasqe. 28oujk e[ni Ij oudai`o" oujde; E { llhn, oujk e[ni dou`lo" oujde; ejleuvqero", oujk e[ni a[rsen kai; qh`lu: pavnte" ga;r uJmei`" ei|" ejste ejn Cristw`/ jIhsou`. 29eij de; uJmei`" Cristou`, a[ra tou` A j braa;m spevrma ejstev, katÆ ejpaggelivan klhronovmoi. 4 Levgw dev, ejfÆ o{son crovnon oJ klhronovmo" nhvpio" ejstin, oujde;n diafevrei douvlou kuvrio" pavntwn w[n, 2ajlla; uJpo; ejpitrovpou" ejsti;n kai; oijkonovmou" a[cri th`" proqesmiva" tou` patrov". 3ou{tw" kai; hJmei`", o{te h\men nhvpioi, uJpo; ta; stoicei`a tou` kovsmou h[meqa dedoulwmevnoi: 4o{te de; h\lqen to; plhvrwma tou` crovnou, ejxapevsteilen oJ qeo;" to;n uiJo;n aujtou`, genovmenon ejk gunaikov", genovmenon uJpo; novmon, 5i{na tou;" uJpo; novmon ejxagoravsh/, i{na th;n uiJoqesivan ajpolavbwmen. 6 {Oti dev ejste uiJoiv, ejxapevsteilen oJ qeo;" to; pneu`ma

tou` uiJou` aujtou` eij" ta;" kardiva" hJmw`n kra`zon: ajbba oJ pathvr. 7w{ste oujkevti ei\ dou`lo" ajlla; uiJo" v : eij de; uiJo" v , kai; klhronovmo" dia; qeou`. 8 A j lla; tovte me;n oujk eijdovte" qeo;n ejdouleuvsate toi`" fuvsei mh; ou\sin qeoi`": 9nu`n de; gnovnte" qeovn, ma`llon de; gnwsqevnte" uJpo; qeou`, pw`" ejpistrevfete pavlin ejpi; ta; ajsqenh` kai; ptwca; stoicei`a oi|" pavlin a[nwqen douleuvein qevleteÉ 10hJmevra" parathrei`sqe kai; mh`na" kai; kairou;" kai; ejniautouv", 11fobou`mai uJma`" mhv pw" eijkh`/ kekopivaka eij" uJma`". 12 Givnesqe wJ" ejgwv, o{ti kagw; wJ" uJmei`", ajdelfoiv, devomai uJmw`n. oujdevn me hjdikhvsate: 13oi[date de; o{ti diÆ ajsqevneian th`" sarko;" eujhggelisavmhn uJmi`n to; provteron, 14kai; to;n peirasmo;n uJmw`n ejn th`/ sarkiv mou oujk ejxouqenhvsate oujde; ejxeptuvsate, ajlla; wJ" a[ggelon qeou` ejdevxasqe me, wJ" Cristo;n Ij hsou`n. 15pou` ou\n oJ makarismo;" uJmw`nÉ marturw` ga;r uJmi`n o{ti eij dunato;n tou;" ojfqalmou;" uJmw`n ejxoruvxante" ejdwvkate moi. 16w{ste ejcqro;" uJmw`n gevgona ajlhqeuvwn uJmi`nÉ 17zhlou`sin uJma`" ouj kalw`", ajlla; ejkklei`sai uJma`" qevlousin, i{na aujtou;" zhlou`te: 18kalo;n de; zhlou`sqai ejn kalw`/ pavntote kai; mh; movnon ejn tw`/ parei`nai me pro;" uJma`". 19tevkna mou, ou}" pavlin wjdivnw mevcri" ou| morfwqh`/ Cristo;" ejn uJmi`n: 20h[qelon de; parei`nai pro;" uJma`" a[rti kai; ajllavxai th;n fwnhvn mou, o{ti ajporou`mai ejn uJmi`n. 21 Levgete moi, oiJ uJpo; novmon qevlonte" ei\nai, to;n novmon oujk ajkouveteÉ 22gevgraptai ga;r o{ti A j braa;m duvo uiJou;" e[scen, e{na ejk th`" paidivskh" kai; e{na ejk th`" ejleuqevra". 23ajllÆ oJ me;n ejk th`" paidivskh" kata; savrka gegevnnhtai, oJ de; ejk th`" ejleuqevra" diÆ ejpaggeliva". 24a{tina ejstin ajllhgorouvmena: au|tai gavr eijsin duvo diaqh`kai, miva me;n ajpo; o[rou" Sina` eij" douleivan gennw`sa, h{ti" ejsti;n A J gavr. 25to; de; A J ga;r Sina` o[ro" ejsti;n ejn th`/ A j rabiva:/ sustoicei` de; th`/ nu`n Ij erousalhvm, douleuvei ga;r meta; tw`n tevknwn aujth`". 26hJ de; a[nw Ij erousalh;m ejleuqevra ejstivn, h{ti" ejsti;n mhvthr hJmw`n: 27gevgraptai gavr: eujfravnqhti, stei`ra hJ ouj tivktousa, rJh`xon kai; bovhson, hJ oujk wjdivnousa: o{ti polla; ta; tevkna th`" ejrhvmou ma`llon h] th`" ejcouvsh" to;n a[ndra. 28 uJmei`" dev, ajdelfoiv, kata; Ij saa;k ejpaggeliva" tevkna ejstev. 29ajllÆ

w{sper tovte oJ kata; savrka gennhqei;" ejdivwken to;n kata; pneu`ma, ou{tw" kai; nu`n. 30ajlla; tiv levgei hJ grafhvÉ e[kbale th;n paidivskhn kai; to;n uiJo;n aujth`": ouj ga;r mh; klhronomhvsei oJ uiJo" ; th`" 31 paidivskh" meta; tou` uiJou` th`" ejleuqevra". diov, ajdelfoiv, oujk ejsme;n paidivskh" tevkna ajlla; th`" ejleuqevra". 5 Th`/ ejleuqeriva/ hJma`" Cristo;" hjleuqevrwsen: sthvkete ou\n kai; mh; pavlin zugw`/ douleiva" ejnevcesqe. 2 I[ de ejgw; Pau`lo" levgw uJmi`n o{ti eja;n peritevmnhsqe, Cristo;" uJma`" oujde;n wjfelhvsei. 3martuvromai de; pavlin panti; ajnqrwvpw/ peritemnomevnw/ o{ti ojfeilevth" ejsti;n o{lon to;n novmon poih`sai. 4 kathrghvqhte ajpo; Cristou`, oi{tine" ejn novmw/ dikaiou`sqe, th`" cavrito" ejxepevsate. 5hJmei`" ga;r pneuvmati ejk pivstew" ejlpivda dikaiosuvnh" ajpekdecovmeqa. 6ejn ga;r Cristw`/ Ij hsou` ou[te peritomhv ti ijscuvei ou[te ajkrobustiva ajlla; pivsti" diÆ ajgavph" ejnergoumevnh. 7 E j trevcete kalw`": tiv" uJma`" ejnevkoyen »th`¼/ ajlhqeiva/ mh; peivqesqaiÉ 8hJ peismonh; oujk ejk tou` kalou`nto" uJma`". 9mikra; zuvmh o{lon to; fuvrama zumoi`. 10ejgw; pevpoiqa eij" uJma`" ejn kurivw/ o{ti oujde;n a[llo fronhvsete: oJ de; taravsswn uJma`" bastavsei to; krivma, o{sti" eja;n h\./ 11 E j gw; dev, ajdelfoiv, eij peritomh;n e[ti khruvssw, tiv e[ti diwvkomaiÉ a[ra kathvrghtai to; skavndalon tou` staurou`. 12 [Ofelon kai; ajpokovyontai oiJ ajnastatou`nte" uJma`". 13 uJmei`" ga;r ejpÆ ejleuqeriva/ ejklhvqhte, ajdelfoiv: movnon mh; th;n ejleuqerivan eij" ajformh;n th`/ sarkiv, ajlla; dia; th`" ajgavph" douleuvete ajllhvloi". 14oJ ga;r pa`" novmo" ejn eJni; lovgw/ peplhvrwtai, ejn tw`:/ ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ" seautovn. 15eij de; ajllhvlou" davknete kai; katesqivete, blevpete mh; uJpÆ ajllhvlwn ajnalwqh`te. 16 Levgw dev, pneuvmati peripatei`te kai; ejpiqumivan sarko;" ouj mh; televshte. 17hJ ga;r sa;rx ejpiqumei` kata; tou` pneuvmato", to; de; pneu`ma kata; th`" sarkov", tau`ta ga;r ajllhvloi" ajntivkeitai, i{na mh; a} eja;n qevlhte tau`ta poih`te. 18eij de; pneuvmati a[gesqe, oujk ejste; uJpo; novmon. 19fanera; dev ejstin ta; e[rga th`" sarkov", a{tina ejstin porneiva, ajkaqarsiva, ajsevlgeia, 20eijdwlolatriva, farmakeiva, e[cqrai, e[ri", zh`lo", qumoiv, ejriqei`ai, dicostasivai, aiJrevsei", 21fqovnoi, mevqai, kw`moi kai; ta; o{moia touvtoi", a} prolevgw uJmi`n, kaqw;" proei`pon o{ti oiJ ta; toiau`ta pravssonte" basileivan qeou` ouj

klhronomhvsousin. 22 oJ de; karpo;" tou` pneuvmato" ejstin ajgavph cara; eijrhvnh, makroqumiva crhstovth" ajgaqwsuvnh, pivsti" 23prau?th" ejgkravteia: kata; tw`n toiouvtwn oujk e[stin novmo". 24oiJ de; tou` Cristou` » Ij hsou`¼ th;n savrka ejstauvrwsan su;n toi`" paqhvmasin kai; tai`" ejpiqumivai". 25 Eij zw`men pneuvmati, pneuvmati kai; stoicw`men. 26mh; ginwvmeqa kenovdoxoi, ajllhvlou" prokalouvmenoi, ajllhvloi" fqonou`nte". 6 A j delfoiv, eja;n kai; prolhmfqh`/ a[nqrwpo" e[n tini paraptwvmati, uJmei`" oiJ pneumatikoi; katartivzete to;n toiou`ton ejn pneuvmati prau?thto", skopw`n seauto;n mh; kai; su; peirasqh`/". 2 A j llhvlwn ta; bavrh bastavzete kai; ou{tw" ajnaplhrwvsete to;n novmon tou` Cristou`. 3eij ga;r dokei` ti" ei\nai ti mhde;n w[n, frenapata`/ eJautovn. 4to; de; e[rgon eJautou` dokimazevtw e{kasto", kai; tovte eij" eJauto;n movnon to; kauvchma e{xei kai; oujk eij" to;n e{teron: 5e{kasto" ga;r to; i[dion fortivon bastavsei. 6Koinwneivtw de; oJ kathcouvmeno" to;n lovgon tw`/ kathcou`nti ejn pa`sin ajgaqoi`". 7Mh; plana`sqe, qeo;" ouj mukthrivzetai. o} ga;r eja;n speivrh/ a[nqrwpo", tou`to kai; qerivsei: 8o{ti oJ speivrwn eij" th;n savrka eJautou` ejk th`" sarko;" qerivsei fqoravn, oJ de; speivrwn eij" to; pneu`ma ejk tou` pneuvmato" qerivsei zwh;n aijwvnion. 9 to; de; kalo;n poiou`nte" mh; ejgkakw`men, kairw`/ ga;r ijdivw/ qerivsomen mh; ejkluovmenoi. 10 A [ ra ou\n wJ" kairo;n e[comen, ejrgazwvmeqa to; ajgaqo;n pro;" pavnta", mavlista de; pro;" tou;" oijkeivou" th`" pivstew". 11 i[dete phlivkoi" uJmi`n gravmmasin e[graya th`/ ejmh`/ ceiriv. 12 {Osoi qevlousin eujproswph`sai ejn sarkiv, ou|toi ajnagkavzousin uJma`" peritevmnesqai, movnon i{na tw`/ staurw`/ tou` Cristou` mh; diwvkwntai. 13 oujde; ga;r oiJ peritemnovmenoi aujtoi; novmon fulavssousin, ajlla; qevlousin uJma`" peritevmnesqai i{na ejn th`/ uJmetevra/ sarki; kauchvswntai. 14 E j moi; de; mh; gevnoito kauca`sqai eij mh; ejn tw`/ staurw`/ tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`, diÆ ou| ejmoi; kovsmo" ejstauvrwtai kagw; kovsmw/. 15ou[te ga;r peritomhv tiv ejstin ou[te ajkrobustiva ajlla; kainh; ktivsi". 16kai; o{soi tw`/ kanovni touvtw/ stoichvsousin, eijrhvnh ejpÆ aujtou;" kai; e[leo" kai; ejpi; to;n Ij srah;l tou` qeou`. 17 Tou` loipou` kovpou" moi mhdei;" parecevtw: ejgw; ga;r ta; stivgmata tou` jIhsou` ejn tw`/ swvmati mou bastavzw. 18 H J cavri" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` meta; tou` pneuvmato" uJmw`n, ajdelfoiv: ajmhvn.

PROS EFESIOUS 1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato" qeou` toi`" aJgivoi" toi`" ou\sin »ejn E j fevsw/¼ kai; pistoi`" ejn Cristw`/ Ij hsou`, 2 cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou Ij hsou` Cristou`. 3 Eujloghto;" oJ qeo;" kai; path;r tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou`, oJ eujloghvsa" hJma`" ejn pavsh/ eujlogiva/ pneumatikh`/ ejn toi`" ejpouranivoi" ejn Cristw`,/ 4kaqw;" ejxelevxato hJma`" ejn aujtw`/ pro; katabolh`" kovsmou ei\nai hJma`" aJgivou" kai; ajmwvmou" katenwvpion aujtou` ejn ajgavph/, 5proorivsa" hJma`" eij" uiJoqesivan dia; jIhsou` Cristou` eij" aujtovn, kata; th;n eujdokivan tou` qelhvmato" aujtou`, 6eij" e[painon dovxh" th`" cavrito" aujtou` h|" ejcarivtwsen hJma`" ejn tw`/ hjgaphmevnw/. 7 jEn w|/ e[comen th;n ajpoluvtrwsin dia; tou` ai{mato" aujtou`, th;n a[fesin tw`n paraptwmavtwn, kata; to; plou`to" th`" cavrito" aujtou` 8h|" ejperivsseusen eij" hJma`", ejn pavsh/ sofiva/ kai; fronhvsei, 9gnwrivsa" hJmi`n to; musthvrion tou` qelhvmato" aujtou`, kata; th;n eujdokivan aujtou` h}n proevqeto ejn aujtw`/ 10eij" oijkonomivan tou` plhrwvmato" tw`n kairw`n, ajnakefalaiwvsasqai ta; pavnta ejn tw`/ Cristw`,/ ta; ejpi; toi`" oujranoi`" kai; ta; ejpi; th`" gh`" ejn aujtw`./ 11 E j n w|/ kai; ejklhrwvqhmen proorisqevnte" kata; provqesin tou` ta; pavnta ejnergou`nto" kata; th;n boulh;n tou` qelhvmato" aujtou` 12eij" to; ei\nai hJma`" eij" e[painon dovxh" aujtou` tou;" prohlpikovta" ejn tw`/ Cristw`./ 13 E j n w|/ kai; uJmei`" ajkouvsante" to;n lovgon th`" ajlhqeiva", to; eujaggevlion th`" swthriva" uJmw`n, ejn w|/ kai; pisteuvsante" ejsfragivsqhte tw`/ pneuvmati th`" ejpaggeliva" tw`/ aJgivw,/ 14o{ ejstin ajrrabw;n th`" klhronomiva" hJmw`n, eij" ajpoluvtrwsin th`" peripoihvsew", eij" e[painon th`" dovxh" aujtou`. 15 Dia; tou`to kagw; ajkouvsa" th;n kaqÆ uJma`" pivstin ejn tw`/ kurivw/ Ij hsou` kai; th;n ajgavphn th;n eij" pavnta" tou;" aJgivou" 16ouj pauvomai eujcaristw`n uJpe;r uJmw`n mneivan poiouvmeno" ejpi; tw`n proseucw`n mou, 17 i{na oJ qeo;" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`, oJ path;r th`" dovxh", dwvh/ uJmi`n pneu`ma sofiva" kai; ajpokaluvyew" ejn ejpignwvsei aujtou`, 18 pefwtismevnou" tou;" ojfqalmou;" th`" kardiva" »uJmw`n¼ eij" to; eijdevnai uJma`" tiv" ejstin hJ ejlpi;" th`" klhvsew" aujtou`, tiv" oJ plou`to" th`" dovxh" th`" klhronomiva" aujtou` ejn toi`" aJgivoi", 19kai; tiv to;

uJperbavllon mevgeqo" th`" dunavmew" aujtou` eij" hJma`" tou;" pisteuvonta" kata; th;n ejnevrgeian tou` kravtou" th`" ijscuvo" aujtou`. 20 H { n ejnhvrghsen ejn tw`/ Cristw`/ ejgeivra" aujto;n ejk nekrw`n kai; kaqivsa" ejn dexia`/ aujtou` ejn toi`" ejpouranivoi" 21uJperavnw pavsh" ajrch`" kai; ejxousiva" kai; dunavmew" kai; kuriovthto" kai; panto;" ojnovmato" ojnomazomevnou, ouj movnon ejn tw`/ aijw`ni touvtw/ ajlla; kai; ejn tw`/ mevllonti: 22kai; pavnta uJpevtaxen uJpo; tou;" povda" aujtou` kai; aujto;n e[dwken kefalh;n uJpe;r pavnta th`/ ejkklhsiva,/ 23h{ti" ejsti;n to; sw`ma aujtou`, to; plhvrwma tou` ta; pavnta ejn pa`sin plhroumevnou. 2 Kai; uJma`" o[nta" nekrou;" toi`" paraptwvmasin kai; tai`" aJmartivai" uJmw`n, 2ejn ai|" pote periepathvsate kata; to;n aijw`na tou` kovsmou touvtou, kata; to;n a[rconta th`" ejxousiva" tou` ajerv o", tou` pneuvmato" tou` nu`n ejnergou`nto" ejn toi`" uiJoi`" th`" ajpeiqeiva": 3ejn oi|" kai; hJmei`" pavnte" ajnestravfhmen pote ejn tai`" ejpiqumivai" th`" sarko;" hJmw`n poiou`nte" ta; qelhvmata th`" sarko;" kai; tw`n dianoiw`n, kai; h[meqa tevkna fuvsei ojrgh`" wJ" kai; oiJ loipoiv: 4oJ de; qeo;" plouvsio" w]n ejn ejlevei, dia; th;n pollh;n ajgavphn aujtou` h}n hjgavphsen hJma`", 5kai; o[nta" hJma`" nekrou;" toi`" paraptwvmasin sunezwopoivhsen tw`/ Cristw`,/ - cavriti ejste sesw/smevnoi- 6kai; sunhvgeiren kai; sunekavqisen ejn toi`" ejpouranivoi" ejn Cristw`/ Ij hsou`, 7i{na ejndeivxhtai ejn toi`" aijws ` in toi`" ejpercomevnoi" to; uJperbavllon plou`to" th`" cavrito" aujtou` ejn crhstovthti ejfÆ hJma`" ejn Cristw`/ Ij hsou`. 8Th`/ ga;r cavriti ejste sesw/smevnoi dia; pivstew": kai; tou`to oujk ejx uJmw`n, qeou` to; dw`ron: 9oujk ejx e[rgwn, i{na mhv ti" kauchvshtai. 10 aujtou` gavr ejsmen poivhma, ktisqevnte" ejn Cristw`/ Ij hsou` ejpi; e[rgoi" ajgaqoi`" oi|" prohtoivmasen oJ qeo;", i{na ejn aujtoi`" peripathvswmen. 11 Dio; mnhmoneuvete o{ti pote; uJmei`" ta; e[qnh ejn sarkiv, oiJ legovmenoi ajkrobustiva uJpo; th`" legomevnh" peritomh`" ejn sarki; ceiropoihvtou, 12o{ti h\te tw`/ kairw`/ ejkeivnw/ cwri;" Cristou`, ajphllotriwmevnoi th`" politeiva" tou` Ij srah;l kai; xevnoi tw`n diaqhkw`n th`" ejpaggeliva", ejlpivda mh; e[conte" kai; a[qeoi ejn tw`/ kovsmw/. 13nuni; de; ejn Cristw`/ Ij hsou` uJmei`" oi{ pote o[nte" makra;n ejgenhvqhte ejggu;" ejn tw`/ ai{mati tou` Cristou`. 14 Aujto;" gavr ejstin hJ eijrhvnh hJmw`n, oJ poihvsa" ta; ajmfovtera e}n kai; to; mesovtoicon tou` fragmou` luvsa", th;n e[cqran ejn th`/ sarki; aujtou`,

15

to;n novmon tw`n ejntolw`n ejn dovgmasin katarghvsa", i{na tou;" duvo ktivsh/ ejn aujtw`/ eij" e{na kaino;n a[nqrwpon poiw`n eijrhvnhn 16kai; ajpokatallavxh/ tou;" ajmfotevrou" ejn eJni; swvmati tw`/ qew`/ dia; tou` staurou`, ajpokteivna" th;n e[cqran ejn aujtw`./ 17kai; ejlqw;n eujhggelivsato eijrhvnhn uJmi`n toi`" makra;n kai; eijrhvnhn toi`" ejgguv": 18 o{ti diÆ aujtou` e[comen th;n prosagwgh;n oiJ ajmfovteroi ejn eJni; pneuvmati pro;" to;n patevra. 19 A [ ra ou\n oujkevti ejste; xevnoi kai; pavroikoi ajlla; ejste; sumpoli`tai tw`n aJgivwn kai; oijkei`oi tou` qeou`, 20 ejpoikodomhqevnte" ejpi; tw`/ qemelivw/ tw`n ajpostovlwn kai; profhtw`n, o[nto" ajkrogwniaivou aujtou` Cristou` Ij hsou`, 21ejn w|/ pa`sa oijkodomh; sunarmologoumevnh au[xei eij" nao;n a{gion ejn kurivw,/ 22ejn w|/ kai; uJmei`" sunoikodomei`sqe eij" katoikhthvrion tou` qeou` ejn pneuvmati. 3 Touvtou cavrin ejgw; Pau`lo" oJ devsmio" tou` Cristou` » Ij hsou`¼ uJpe;r uJmw`n tw`n ejqnw`n -2ei[ ge hjkouvsate th;n oijkonomivan th`" cavrito" tou` qeou` th`" doqeivsh" moi eij" uJma`", 3»o{ti¼ kata; ajpokavluyin ejgnwrivsqh moi to; musthvrion, kaqw;" proevgraya ejn ojlivgw/, 4pro;" o} duvnasqe ajnaginwvskonte" noh`sai th;n suvnesin mou ejn tw`/ musthrivw/ tou` Cristou`, 5o} eJtevrai" geneai`" oujk ejgnwrivsqh toi`" uiJoi`" tw`n ajnqrwvpwn wJ" nu`n ajpekaluvfqh toi`" aJgivoi" ajpostovloi" aujtou` kai; profhvtai" ejn pneuvmati, 6ei\nai ta; e[qnh sugklhronovma kai; suvsswma kai; summevtoca th`" ejpaggeliva" ejn Cristw`/ Ij hsou` dia; tou` eujaggelivou, 7ou| ejgenhvqhn diavkono" kata; th;n dwrea;n th`" cavrito" tou` qeou` th`" doqeivsh" moi kata; th;n ejnevrgeian th`" dunavmew" aujtou`. 8 E j moi; tw`/ ejlacistotevrw/ pavntwn aJgivwn ejdovqh hJ cavri" au{th, toi`" e[qnesin eujaggelivsasqai to; ajnexicnivaston plou`to" tou` Cristou` 9kai; fwtivsai »pavnta"¼ tiv" hJ oijkonomiva tou` musthrivou tou` ajpokekrummevnou ajpo; tw`n aijwvnwn ejn tw`/ qew`/ tw`/ ta; pavnta ktivsanti, 10i{na gnwrisqh`/ nu`n tai`" ajrcai`" kai; tai`" ejxousivai" ejn toi`" ejpouranivoi" dia; th`" ejkklhsiva" hJ polupoivkilo" sofiva tou` qeou`, 11kata; provqesin tw`n aijwvnwn h}n ejpoivhsen ejn tw`/ Cristw`/ Ij hsou` tw`/ kurivw/ hJmw`n, 12ejn w|/ e[comen th;n parrhsivan kai; prosagwgh;n ejn pepoiqhvsei dia; th`" pivstew" aujtou`. 13dio; aijtou`mai mh; ejgkakei`n ejn tai`" qlivyesin mou uJpe;r uJmw`n, h{ti" ejsti;n dovxa uJmw`n. 14 Touvtou cavrin kavmptw ta; govnata mou pro;" to;n patevra, 15ejx ou|

pa`sa patria; ejn oujranoi`" kai; ejpi; gh`" ojnomavzetai, 16i{na dw`/ uJmi`n kata; to; plou`to" th`" dovxh" aujtou` dunavmei krataiwqh`nai dia; tou` pneuvmato" aujtou` eij" to;n e[sw a[nqrwpon, 17katoikh`sai to;n Cristo;n dia; th`" pivstew" ejn tai`" kardivai" uJmw`n, ejn ajgavph/ ejrrizwmevnoi kai; teqemeliwmevnoi, 18i{na ejxiscuvshte katalabevsqai su;n pa`sin toi`" aJgivoi" tiv to; plavto" kai; mh`ko" kai; u{yo" kai; bavqo", 19gnw`nai te th;n uJperbavllousan th`" gnwvsew" ajgavphn tou` Cristou`, i{na plhrwqh`te eij" pa`n to; plhvrwma tou` qeou`. 20 Tw`/ de; dunamevnw/ uJpe;r pavnta poih`sai uJperekperissou` w|n aijtouvmeqa h] noou`men kata; th;n duvnamin th;n ejnergoumevnhn ejn hJmi`n, 21 aujtw`/ hJ dovxa ejn th`/ ejkklhsiva/ kai; ejn Cristw`/ Ij hsou` eij" pavsa" ta;" genea;" tou` aijw`no" tw`n aijwvnwn, ajmhvn. 4 Parakalw` ou\n uJma`" ejgw; oJ devsmio" ejn kurivw/ ajxivw" peripath`sai th`" klhvsew" h|" ejklhvqhte, 2meta; pavsh" tapeinofrosuvnh" kai; prau?thto", meta; makroqumiva", ajnecovmenoi ajllhvlwn ejn ajgavph/, 3spoudavzonte" threi`n th;n eJnovthta tou` pneuvmato" ejn tw`/ sundevsmw/ th`" eijrhvnh": 4 E { n sw`ma kai; e}n pneu`ma, kaqw;" kai; ejklhvqhte ejn mia`/ ejlpivdi th`" klhvsew" uJmw`n: 5ei|" kuvrio", miva pivsti", e}n bavptisma, 6ei|" qeo;" kai; path;r pavntwn, oJ ejpi; pavntwn kai; dia; pavntwn kai; ejn pa`sin. 7 E J ni; de; eJkavstw/ hJmw`n ejdovqh hJ cavri" kata; to; mevtron th`" dwrea`" tou` Cristou`. 8dio; levgei: ajnaba;" eij" u{yo" hj/cmalwvteusen aijcmalwsivan, e[dwken dovmata toi`" ajnqrwvpoi". 9 to; de; ajnevbh tiv ejstin, eij mh; o{ti kai; katevbh eij" ta; katwvtera »mevrh¼ th`" gh`"É 10oJ kataba;" aujtov" ejstin kai; oJ ajnaba;" uJperavnw pavntwn tw`n oujranw`n, i{na plhrwvsh/ ta; pavnta. 11Kai; aujto;" e[dwken tou;" me;n ajpostovlou", tou;" de; profhvta", tou;" de; eujaggelistav", tou;" de; poimevna" kai; didaskavlou", 12pro;" to;n katartismo;n tw`n aJgivwn eij" e[rgon diakoniva", eij" oijkodomh;n tou` swvmato" tou` Cristou`, 13mevcri katanthvswmen oiJ pavnte" eij" th;n eJnovthta th`" pivstew" kai; th`" ejpignwvsew" tou` uiJou` tou` qeou`, eij" a[ndra tevleion, eij" mevtron hJlikiva" tou` plhrwvmato" tou` Cristou`, 14i{na mhkevti w\men nhvpioi, kludwnizovmenoi kai; periferovmenoi panti; ajnevmw/ th`" didaskaliva" ejn th`/ kubeiva/ tw`n ajnqrwvpwn, ejn panourgiva/ pro;" th;n meqodeivan th`"

plavnh", 15ajlhqeuvonte" de; ejn ajgavph/ aujxhvswmen eij" aujto;n ta; pavnta, o{" ejstin hJ kefalhv, Cristov", 16ejx ou| pa`n to; sw`ma sunarmologouvmenon kai; sumbibazovmenon dia; pavsh" aJfh`" th`" ejpicorhgiva" katÆ ejnevrgeian ejn mevtrw/ eJno;" eJkavstou mevrou" th;n au[xhsin tou` swvmato" poiei`tai eij" oijkodomh;n eJautou` ejn ajgavph/. 17 Tou`to ou\n levgw kai; martuvromai ejn kurivw,/ mhkevti uJma`" peripatei`n, kaqw;" kai; ta; e[qnh peripatei` ejn mataiovthti tou` noo;" aujtw`n, 18ejskotwmevnoi th`/ dianoiva/ o[nte", ajphllotriwmevnoi th`" zwh`" tou` qeou` dia; th;n a[gnoian th;n ou\san ejn aujtoi`", dia; th;n pwvrwsin th`" kardiva" aujtw`n, 19oi{tine" ajphlghkovte" eJautou;" parevdwkan th`/ ajselgeiva/ eij" ejrgasivan ajkaqarsiva" pavsh" ejn pleonexiva./ 20uJmei`" de; oujc ou{tw" ejmavqete to;n Cristovn, 21ei[ ge aujto;n hjkouvsate kai; ejn aujtw`/ ejdidavcqhte, kaqwv" ejstin ajlhvqeia ejn tw`/ Ij hsou`, 22ajpoqevsqai uJma`" kata; th;n protevran ajnastrofh;n to;n palaio;n a[nqrwpon to;n fqeirovmenon kata; ta;" ejpiqumiva" th`" ajpavth", 23ajnaneou`sqai de; tw`/ pneuvmati tou` noo;" uJmw`n 24kai; ejnduvsasqai to;n kaino;n a[nqrwpon to;n kata; qeo;n ktisqevnta ejn dikaiosuvnh/ kai; oJsiovthti th`" ajlhqeiva". 25 Dio; ajpoqevmenoi to; yeu`do" lalei`te ajlhvqeian e{kasto" meta; tou` plhsivon aujtou`, o{ti ejsme;n ajllhvlwn mevlh. 26ojrgivzesqe kai; mh; aJmartavnete: oJ h{lio" mh; ejpiduevtw ejpi; »tw`¼/ parorgismw`/ uJmw`n, 27 mhde; divdote tovpon tw`/ diabovlw/. 28oJ klevptwn mhkevti kleptevtw, ma`llon de; kopiavtw ejrgazovmeno" tai`" »ijdivai"¼ cersi;n to; ajgaqovn, i{na e[ch/ metadidovnai tw`/ creivan e[conti. 29pa`" lovgo" sapro;" ejk tou` stovmato" uJmw`n mh; ejkporeuevsqw, ajlla; ei[ ti" ajgaqo;" pro;" oijkodomh;n th`" creiva", i{na dw`/ cavrin toi`" ajkouvousin. 30kai; mh; lupei`te to; pneu`ma to; a{gion tou` qeou`, ejn w|/ ejsfragivsqhte eij" hJmevran ajpolutrwvsew". 31pa`sa pikriva kai; qumo;" kai; ojrgh; kai; kraugh; kai; blasfhmiva ajrqhvtw ajfÆ uJmw`n su;n pavsh/ kakiva./ 32givnesqe »de;¼ eij" ajllhvlou" crhstoiv, eu[splagcnoi, carizovmenoi eJautoi`", kaqw;" kai; oJ qeo;" ejn Cristw`/ ejcarivsato uJmi`n. 5 Givnesqe ou\n mimhtai; tou` qeou` wJ" tevkna ajgaphta; 2kai; peripatei`te ejn ajgavph/, kaqw;" kai; oJ Cristo;" hjgavphsen hJma`" kai; parevdwken eJauto;n uJpe;r hJmw`n prosfora;n kai; qusivan tw`/ qew`/ eij" ojsmh;n eujwdiva". 3Porneiva de; kai; ajkaqarsiva pa`sa h] pleonexiva mhde; ojnomazevsqw ejn uJmi`n, kaqw;" prevpei aJgivoi", 4kai; aijscrovth" kai;

mwrologiva h] eujtrapeliva, a} oujk ajnh`ken, ajlla; ma`llon eujcaristiva. 5 tou`to ga;r i[ste ginwvskonte", o{ti pa`" povrno" h] ajkavqarto" h] pleonevkth", o{ ejstin eijdwlolavtrh", oujk e[cei klhronomivan ejn th`/ basileiva/ tou` Cristou` kai; qeou`. 6 Mhdei;" uJma`" ajpatavtw kenoi`" lovgoi": dia; tau`ta ga;r e[rcetai hJ ojrgh; tou` qeou` ejpi; tou;" uiJou;" th`" ajpeiqeiva". 7mh; ou\n givnesqe summevtocoi aujtw`n: 8h\te gavr pote skovto", nu`n de; fw`" ejn kurivw:/ wJ" tevkna fwto;" peripatei`te -9oJ ga;r karpo;" tou` fwto;" ejn pavsh/ ajgaqwsuvnh/ kai; dikaiosuvnh/ kai; ajlhqeiva-/ 10dokimavzonte" tiv ejstin eujarv eston tw`/ kurivw,/ 11kai; mh; sugkoinwnei`te toi`" e[rgoi" toi`" ajkavrpoi" tou` skovtou", ma`llon de; kai; ejlevgcete. 12ta; ga;r krufh`/ ginovmena uJpÆ aujtw`n aijscrovn ejstin kai; levgein, 13ta; de; pavnta ejlegcovmena uJpo; tou` fwto;" fanerou`tai, 14pa`n ga;r to; fanerouvmenon fw`" ejstin. dio; levgei: e[geire, oJ kaqeuvdwn, kai; ajnavsta ejk tw`n nekrw`n, kai; ejpifauvsei soi oJ Cristov". 15 Blevpete ou\n ajkribw`" pw`" peripatei`te, mh; wJ" a[sofoi ajllÆ wJ" sofoiv, 16ejxagorazovmenoi to;n kairovn, o{ti aiJ hJmevrai ponhraiv eijsin. 17 dia; tou`to mh; givnesqe a[frone", ajlla; sunivete tiv to; qevlhma tou` kurivou. 18kai; mh; mequvskesqe oi[nw/, ejn w|/ ejstin ajswtiva, ajlla; plhrou`sqe ejn pneuvmati, 19lalou`nte" eJautoi`" »ejn¼ yalmoi`" kai; u{mnoi" kai; wjd/ ai`" pneumatikai`", a[d/ onte" kai; yavllonte" th`/ kardiva/ uJmw`n tw`/ kurivw,/ 20eujcaristou`nte" pavntote uJpe;r pavntwn ejn ojnovmati tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` tw`/ qew`/ kai; patriv. 21 U J potassovmenoi ajllhvloi" ejn fovbw/ Cristou`, 22 aiJ gunai`ke" toi`" ijdivoi" ajndravsin wJ" tw`/ kurivw,/ 23o{ti ajnhvr ejstin kefalh; th`" gunaiko;" wJ" kai; oJ Cristo;" kefalh; th`" ejkklhsiva", aujto;" swth;r tou` swvmato": 24ajlla; wJ" hJ ejkklhsiva uJpotavssetai tw`/ Cristw`,/ ou{tw" kai; aiJ gunai`ke" toi`" ajndravsin ejn pantiv. 25OiJ a[ndre", ajgapa`te ta;" gunai`ka", kaqw;" kai; oJ Cristo;" hjgavphsen th;n ejkklhsivan kai; eJauto;n parevdwken uJpe;r aujth`", 26i{na aujth;n aJgiavsh/ kaqarivsa" tw`/ loutrw`/ tou` u{dato" ejn rJhm v ati, 27i{na parasthvsh/ aujto;" eJautw`/ e[ndoxon th;n ejkklhsivan, mh; e[cousan spivlon h] rJutivda h[ ti tw`n toiouvtwn, ajllÆ i{na h\/ aJgiva kai; a[mwmo".

28

ou{tw" ojfeivlousin »kai;¼ oiJ a[ndre" ajgapa`n ta;" eJautw`n gunai`ka" wJ" ta; eJautw`n swvmata. oJ ajgapw`n th;n eJautou` gunai`ka eJauto;n ajgapa`:/ 29Oujdei;" gavr pote th;n eJautou` savrka ejmivshsen ajlla; ejktrevfei kai; qavlpei aujthvn, kaqw;" kai; oJ Cristo;" th;n ejkklhsivan, 30 o{ti mevlh ejsme;n tou` swvmato" aujtou`. 31ajnti; touvtou kataleivyei a[nqrwpo" »to;n¼ patevra kai; »th;n¼ mhtevra kai; proskollhqhvsetai pro;" th;n gunai`ka aujtou`, kai; e[sontai oiJ duvo eij" savrka mivan. 32to; musthvrion tou`to mevga ejstivn: ejgw; de; levgw eij" Cristo;n kai; eij" th;n ejkklhsivan. 33plh;n kai; uJmei`" oiJ kaqÆ e{na, e{kasto" th;n eJautou` gunai`ka ou{tw" ajgapavtw wJ" eJautovn, hJ de; gunh; i{na fobh`tai to;n a[ndra. 6 Ta; tevkna, uJpakouvete toi`" goneu`sin uJmw`n »ejn kurivw¼/ : tou`to gavr ejstin divkaion. 2tivma to;n patevra sou kai; th;n mhtevra, h{ti" ejsti;n ejntolh; prwvth ejn ejpaggeliva,/ 3i{na eu\ soi gevnhtai kai; e[sh/ makrocrovnio" ejpi; th`" gh`". 4Kai; oiJ patevre", mh; parorgivzete ta; tevkna uJmw`n ajlla; ejktrevfete aujta; ejn paideiva/ kai; nouqesiva/ kurivou. 5 OiJ dou`loi, uJpakouvete toi`" kata; savrka kurivoi" meta; fovbou kai; trovmou ejn aJplovthti th`" kardiva" uJmw`n wJ" tw`/ Cristw`,/ 6mh; katÆ ojfqalmodoulivan wJ" ajnqrwpavreskoi ajllÆ wJ" dou`loi Cristou` poiou`nte" to; qevlhma tou` qeou` ejk yuch`", 7metÆ eujnoiva" douleuvonte" wJ" tw`/ kurivw/ kai; oujk ajnqrwvpoi", 8eijdovte" o{ti e{kasto" ejavn ti poihvsh/ ajgaqovn, tou`to komivsetai para; kurivou ei[te dou`lo" ei[te ejleuvqero". 9Kai; oiJ kuvrioi, ta; aujta; poiei`te pro;" aujtouv", ajnievnte" th;n ajpeilhvn, eijdovte" o{ti kai; aujtw`n kai; uJmw`n oJ kuvrio" ejstin ejn oujranoi`" kai; proswpolhmyiva oujk e[stin parÆ aujtw`./ 10 Tou` loipou`, ejndunamou`sqe ejn kurivw/ kai; ejn tw`/ kravtei th`" ijscuvo" aujtou`. 11ejnduvsasqe th;n panoplivan tou` qeou` pro;" to; duvnasqai uJma`" sth`nai pro;" ta;" meqodeiva" tou` diabovlou: 12o{ti oujk e[stin hJmi`n hJ pavlh pro;" ai|ma kai; savrka ajlla; pro;" ta;" ajrcav", pro;" ta;" ejxousiva", pro;" tou;" kosmokravtora" tou` skovtou" touvtou, pro;" ta; pneumatika; th`" ponhriva" ejn toi`" ejpouranivoi". 13dia; tou`to ajnalavbete th;n panoplivan tou` qeou`, i{na dunhqh`te ajntisth`nai ejn th`/ hJmevra/ th`/ ponhra`/ kai; a{panta katergasavmenoi sth`nai. 14sth`te ou\n perizwsavmenoi th;n ojsfu;n uJmw`n ejn ajlhqeiva/ kai; ejndusavmenoi to;n qwvraka th`" dikaiosuvnh" 15kai; uJpodhsavmenoi tou;"

povda" ejn eJtoimasiva/ tou` eujaggelivou th`" eijrhvnh", 16ejn pa`sin ajnalabovnte" to;n qureo;n th`" pivstew", ejn w|/ dunhvsesqe pavnta ta; bevlh tou` ponhrou` »ta;¼ pepurwmevna sbevsai: 17kai; th;n perikefalaivan tou` swthrivou devxasqe kai; th;n mavcairan tou` pneuvmato", o{ ejstin rJhm ` a qeou`. 18Dia; pavsh" proseuch`" kai; dehvsew" proseucovmenoi ejn panti; kairw`/ ejn pneuvmati, kai; eij" aujto; ajgrupnou`nte" ejn pavsh/ proskarterhvsei kai; dehvsei peri; pavntwn tw`n aJgivwn 19kai; uJpe;r ejmou`, i{na moi doqh`/ lovgo" ejn ajnoivxei tou` stovmato" mou, ejn parrhsiva/ gnwrivsai to; musthvrion tou` eujaggelivou, 20uJpe;r ou| presbeuvw ejn aJluvsei, i{na ejn aujtw`/ parrhsiavswmai wJ" dei` me lalh`sai. 21 I{ na de; eijdh`te kai; uJmei`" ta; katÆ ejmev, tiv pravssw, pavnta gnwrivsei uJmi`n Tuvciko" oJ ajgaphto;" ajdelfo;" kai; pisto;" diavkono" ejn kurivw,/ 22o}n e[pemya pro;" uJma`" eij" aujto; tou`to, i{na gnw`te ta; peri; hJmw`n kai; parakalevsh/ ta;" kardiva" uJmw`n. 23 Eijrhvnh toi`" ajdelfoi`" kai; ajgavph meta; pivstew" ajpo; qeou` patro;" kai; kurivou Ij hsou` Cristou`. 24hJ cavri" meta; pavntwn tw`n ajgapwvntwn to;n kuvrion hJmw`n Ij hsou`n Cristo;n ejn ajfqarsiva./

PROS FILIPPHSIOUS 1 Pau`lo" kai; Timovqeo" dou`loi Cristou` Ij hsou` pa`sin toi`" aJgivoi" ejn Cristw`/ jIhsou` toi`" ou\sin ejn Filivppoi" su;n ejpiskovpoi" kai; diakovnoi", 2cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou jIhsou` Cristou`. 3 Eujcaristw` tw`/ qew`/ mou ejpi; pavsh/ th`/ mneiva/ uJmw`n 4pavntote ejn pavsh/ dehvsei mou uJpe;r pavntwn uJmw`n, meta; cara`" th;n devhsin poiouvmeno", 5ejpi; th`/ koinwniva/ uJmw`n eij" to; eujaggevlion ajpo; th`" prwvth" hJmevra" a[cri tou` nu`n, 6pepoiqw;" aujto; tou`to, o{ti oJ ejnarxavmeno" ejn uJmi`n e[rgon ajgaqo;n ejpitelevsei a[cri hJmevra" Cristou` jIhsou`: 7Kaqwv" ejstin divkaion ejmoi; tou`to fronei`n uJpe;r pavntwn uJmw`n dia; to; e[cein me ejn th`/ kardiva/ uJma`", e[n te toi`" desmoi`" mou kai; ejn th`/ ajpologiva/ kai; bebaiwvsei tou` eujaggelivou sugkoinwnouv" mou th`" cavrito" pavnta" uJma`" o[nta". 8mavrtu" gavr mou oJ qeov" wJ" ejpipoqw` pavnta" uJma`" ejn splavgcnoi" Cristou` Ij hsou`. 9Kai; tou`to proseuvcomai, i{na hJ ajgavph uJmw`n e[ti ma`llon kai; ma`llon perisseuvh/ ejn ejpignwvsei kai; pavsh/ aijsqhvsei 10eij" to; dokimavzein uJma`" ta; diafevronta, i{na h\te eijlikrinei`" kai; ajprovskopoi eij" hJmevran Cristou`, 11peplhrwmevnoi karpo;n dikaiosuvnh" to;n dia; jIhsou` Cristou` eij" dovxan kai; e[painon qeou`. 12 Ginwvskein de; uJma`" bouvlomai, ajdelfoiv, o{ti ta; katÆ ejme; ma`llon eij" prokoph;n tou` eujaggelivou ejlhvluqen, 13w{ste tou;" desmouv" mou fanerou;" ejn Cristw`/ genevsqai ejn o{lw/ tw`/ praitwrivw/ kai; toi`" loipoi`" pavsin, 14kai; tou;" pleivona" tw`n ajdelfw`n ejn kurivw/ pepoiqovta" toi`" desmoi`" mou perissotevrw" tolma`n ajfovbw" to;n lovgon lalei`n. 15 tine;" me;n kai; dia; fqovnon kai; e[rin, tine;" de; kai; diÆ eujdokivan to;n Cristo;n khruvssousin: 16oiJ me;n ejx ajgavph", eijdovte" o{ti eij" ajpologivan tou` eujaggelivou kei`mai, 17oiJ de; ejx ejriqeiva" to;n Cristo;n kataggevllousin, oujc aJgnw`", oijom v enoi qli`yin ejgeivrein toi`" 18 desmoi`" mou. Tiv gavrÉ plh;n o{ti panti; trovpw/, ei[te profavsei ei[te ajlhqeiva,/ Cristo;" kataggevlletai, kai; ejn touvtw/ caivrw. A j lla; kai; 19 carhvsomai, oi\da ga;r o{ti tou`to moi ajpobhvsetai eij" swthrivan dia; th`" uJmw`n dehvsew" kai; ejpicorhgiva" tou` pneuvmato" Ij hsou` 20 Cristou` kata; th;n ajpokaradokivan kai; ejlpivda mou, o{ti ejn oujdeni;

aijscunqhvsomai ajllÆ ejn pavsh/ parrhsiva/ wJ" pavntote kai; nu`n megalunqhvsetai Cristo;" ejn tw`/ swvmati mou, ei[te dia; zwh`" ei[te dia; qanavtou. 21 E j moi; ga;r to; zh`n Cristo;" kai; to; ajpoqanei`n kevrdo". 22eij de; to; zh`n ejn sarkiv, tou`to moi karpo;" e[rgou, kai; tiv aiJrhvsomai ouj gnwrivzw. 23sunevcomai de; ejk tw`n duvo, th;n ejpiqumivan e[cwn eij" to; ajnalu`sai kai; su;n Cristw`/ ei\nai, pollw`/ »ga;r¼ ma`llon krei`sson: 24to; de; ejpimevnein »ejn¼ th`/ sarki; ajnagkaiovteron diÆ uJma`". 25kai; tou`to pepoiqw;" oi\da o{ti menw` kai; paramenw` pa`sin uJmi`n eij" th;n uJmw`n prokoph;n kai; cara;n th`" pivstew", 26i{na to; kauvchma uJmw`n perisseuvh/ ejn Cristw`/ Ij hsou` ejn ejmoi; dia; th`" ejmh`" parousiva" pavlin pro;" uJma`". 27 Movnon ajxivw" tou` eujaggelivou tou` Cristou` politeuvesqe, i{na ei[te ejlqw;n kai; ijdw;n uJma`" ei[te ajpw;n ajkouvw ta; peri; uJmw`n, o{ti sthvkete ejn eJni; pneuvmati, mia`/ yuch`/ sunaqlou`nte" th`/ pivstei tou` eujaggelivou 28 kai; mh; pturovmenoi ejn mhdeni; uJpo; tw`n ajntikeimevnwn, h{ti" ejsti;n aujtoi`" e[ndeixi" ajpwleiva", uJmw`n de; swthriva", kai; tou`to ajpo; qeou`: 29 o{ti uJmi`n ejcarivsqh to; uJpe;r Cristou`, ouj movnon to; eij" aujto;n pisteuvein ajlla; kai; to; uJpe;r aujtou` pavscein, 30to;n aujto;n ajgw`na e[conte", oi|on ei[dete ejn ejmoi; kai; nu`n ajkouvete ejn ejmoiv. 2 Ei[ ti" ou\n paravklhsi" ejn Cristw`,/ ei[ ti paramuvqion ajgavph", ei[ ti" koinwniva pneuvmato", ei[ ti" splavgcna kai; oijktirmoiv, 2 plhrwvsate mou th;n cara;n i{na to; aujto; fronh`te, th;n aujth;n ajgavphn e[conte", suvmyucoi, to; e}n fronou`nte", 3mhde;n katÆ ejriqeivan mhde; kata; kenodoxivan, ajlla; th`/ tapeinofrosuvnh/ ajllhvlou" hJgouvmenoi uJperevconta" eJautw`n, 4mh; ta; eJautw`n e{kasto" skopou`nte" ajlla; »kai;¼ ta; eJtevrwn e{kastoi. 5Tou`to fronei`te ejn uJmi`n o} kai; ejn Cristw`/ Ij hsou`, 6o}" ejn morfh`/ qeou` uJpavrcwn oujc aJrpagmo;n hJghvsato to; ei\nai i[sa qew`,/ 7ajlla; eJauto;n ejkevnwsen morfh;n douvlou labwvn, ejn oJmoiwvmati ajnqrwvpwn genovmeno": kai; schvmati euJreqei;" wJ" a[nqrwpo" 8ejtapeivnwsen eJauto;n genovmeno" uJphvkoo" mevcri qanavtou, qanavtou de; staurou`. 9dio; kai; oJ qeo;" aujto;n uJperuvywsen kai; ejcarivsato aujtw`/ to; o[noma to; uJpe;r pa`n o[noma, 10 i{na ejn tw`/ ojnovmati Ij hsou` pa`n govnu kavmyh/ ejpouranivwn kai; ejpigeivwn kai; katacqonivwn 11kai; pa`sa glw`ssa ejxomologhvshtai o{ti kuvrio" Ij hsou`" Cristo;" eij" dovxan qeou` patrov". 12 {Wste, ajgaphtoiv mou, kaqw;" pavntote uJphkouvsate, mh; wJ" ejn th`/

parousiva/ mou movnon ajlla; nu`n pollw`/ ma`llon ejn th`/ ajpousiva/ mou, meta; fovbou kai; trovmou th;n eJautw`n swthrivan katergavzesqe: 13qeo;" gavr ejstin oJ ejnergw`n ejn uJmi`n kai; to; qevlein kai; to; ejnergei`n uJpe;r th`" eujdokiva". 14Pavnta poiei`te cwri;" goggusmw`n kai; dialogismw`n, 15 i{na gevnhsqe a[memptoi kai; ajkevraioi, tevkna qeou` a[mwma mevson genea`" skolia`" kai; diestrammevnh", ejn oi|" faivnesqe wJ" fwsth`re" ejn kovsmw/, 16lovgon zwh`" ejpevconte", eij" kauvchma ejmoi; eij" hJmevran Cristou`, o{ti oujk eij" keno;n e[dramon oujde; eij" keno;n ejkopivasa. 17 A j lla; eij kai; spevndomai ejpi; th`/ qusiva/ kai; leitourgiva/ th`" pivstew" uJmw`n, caivrw kai; sugcaivrw pa`sin uJmi`n: 18to; de; aujto; kai; uJmei`" caivrete kai; sugcaivrete moi. 19 E j lpivzw de; ejn kurivw/ Ij hsou` Timovqeon tacevw" pevmyai uJmi`n, i{na kagw; eujyucw` gnou;" ta; peri; uJmw`n. 20oujdevna ga;r e[cw ijsovyucon, o{sti" gnhsivw" ta; peri; uJmw`n merimnhvsei: 21oiJ pavnte" ga;r ta; eJautw`n zhtou`sin, ouj ta; Ij hsou` Cristou`. 22th;n de; dokimh;n aujtou` ginwvskete, o{ti wJ" patri; tevknon su;n ejmoi; ejdouvleusen eij" to; eujaggevlion. 23tou`ton me;n ou\n ejlpivzw pevmyai wJ" a]n ajfivdw ta; peri; ejme; ejxauth`": 24pevpoiqa de; ejn kurivw/ o{ti kai; aujto;" tacevw" ejleuvsomai. 25 A j nagkai`on de; hJghsavmhn E j pafrovditon to;n ajdelfo;n kai; sunergo;n kai; sustratiwvthn mou, uJmw`n de; ajpovstolon kai; leitourgo;n th`" creiva" mou, pevmyai pro;" uJma`", 26ejpeidh; ejpipoqw`n h\n pavnta" uJma`" kai; ajdhmonw`n, diovti hjkouvsate o{ti hjsqevnhsen. 27 kai; ga;r hjsqevnhsen paraplhvsion qanavtw/: ajlla; oJ qeo;" hjlevhsen aujtovn, oujk aujto;n de; movnon ajlla; kai; ejmev, i{na mh; luvphn ejpi; luvphn scw`. 28spoudaiotevrw" ou\n e[pemya aujto;n, i{na ijdovnte" aujto;n pavlin carh`te kagw; ajlupovtero" w\. 29prosdevcesqe ou\n aujto;n ejn kurivw/ meta; pavsh" cara`" kai; tou;" toiouvtou" ejntivmou" e[cete, 30o{ti dia; to; e[rgon Cristou` mevcri qanavtou h[ggisen paraboleusavmeno" th`/ yuch`,/ i{na ajnaplhrwvsh/ to; uJmw`n uJstevrhma th`" prov" me leitourgiva". 3 To; loipovn, ajdelfoiv mou, caivrete ejn kurivw./ ta; aujta; gravfein uJmi`n ejmoi; me;n oujk ojknhrovn, uJmi`n de; ajsfalev". 2 Blevpete tou;" kuvna", blevpete tou;" kakou;" ejrgavta", blevpete th;n katatomhvn. 3hJmei`" gavr ejsmen hJ peritomhv, oiJ pneuvmati qeou` latreuvonte" kai; kaucwvmenoi ejn Cristw`/ jIhsou` kai; oujk ejn sarki;

pepoiqovte", 4kaivper ejgw; e[cwn pepoivqhsin kai; ejn sarkiv. Ei[ ti" dokei` a[llo" pepoiqevnai ejn sarkiv, ejgw; ma`llon: 5peritomh`/ ojktahvmero", ejk gevnou" Ij srahvl, fulh`" Beniamivn, E J brai`o" ejx 6 E J braivwn, kata; novmon Farisai`o", kata; zh`lo" diwvkwn th;n ejkklhsivan, kata; dikaiosuvnhn th;n ejn novmw/ genovmeno" a[mempto". 7» A j lla;¼ a{tina h\n moi kevrdh, tau`ta h{ghmai dia; to;n Cristo;n zhmivan. 8 ajlla; menou`nge kai; hJgou`mai pavnta zhmivan ei\nai dia; to; uJperevcon th`" gnwvsew" Cristou` Ij hsou` tou` kurivou mou, diÆ o}n ta; pavnta ejzhmiwvqhn, kai; hJgou`mai skuvbala, i{na Cristo;n kerdhvsw 9kai; euJreqw` ejn aujtw`,/ mh; e[cwn ejmh;n dikaiosuvnhn th;n ejk novmou ajlla; th;n dia; pivstew" Cristou`, th;n ejk qeou` dikaiosuvnhn ejpi; th`/ pivstei, 10tou` gnw`nai aujto;n kai; th;n duvnamin th`" ajnastavsew" aujtou` kai; »th;n¼ koinwnivan »tw`n¼ paqhmavtwn aujtou`, summorfizovmeno" tw`/ qanavtw/ aujtou`, 11ei[ pw" katanthvsw eij" th;n ejxanavstasin th;n ejk nekrw`n. 12 Oujc o{ti h[dh e[labon h] h[dh teteleivwmai, diwvkw de; eij kai; katalavbw, ejfÆ w|/ kai; katelhvmfqhn uJpo; Cristou` » Ij hsou`¼. 13ajdelfoiv, ejgw; ejmauto;n ouj logivzomai kateilhfevnai: e}n dev, ta; me;n ojpivsw ejpilanqanovmeno" toi`" de; e[mprosqen ejpekteinovmeno", 14kata; skopo;n diwvkw eij" to; brabei`on th`" a[nw klhvsew" tou` qeou` ejn Cristw`/ Ij hsou`. 15 {Osoi ou\n tevleioi, tou`to fronw`men: kai; ei[ ti eJtevrw" fronei`te, kai; tou`to oJ qeo;" uJmi`n ajpokaluvyei: 16plh;n eij" o} ejfqavsamen, tw`/ aujtw`/ stoicei`n. 17 Summimhtaiv mou givnesqe, ajdelfoiv, kai; skopei`te tou;" ou{tw peripatou`nta" kaqw;" e[cete tuvpon hJma`". 18polloi; ga;r peripatou`sin ou}" pollavki" e[legon uJmi`n, nu`n de; kai; klaivwn levgw, tou;" ejcqrou;" tou` staurou` tou` Cristou`, 19w|n to; tevlo" ajpwvleia, w|n oJ qeo;" hJ koiliva kai; hJ dovxa ejn th`/ aijscuvnh/ aujtw`n, oiJ ta; ejpivgeia fronou`nte". 20hJmw`n ga;r to; polivteuma ejn oujranoi`" uJpavrcei, ejx ou| kai; swth`ra ajpekdecovmeqa kuvrion Ij hsou`n Cristovn, 21o}" metaschmativsei to; sw`ma th`" tapeinwvsew" hJmw`n suvmmorfon tw`/ swvmati th`" dovxh" aujtou` kata; th;n ejnevrgeian tou` duvnasqai aujto;n kai; uJpotavxai aujtw`/ ta; pavnta. 4 {Wste, ajdelfoiv mou ajgaphtoi; kai; ejpipovqhtoi, cara; kai; stevfano" mou, ou{tw" sthvkete ejn kurivw,/ ajgaphtoiv. 2 Eujodivan parakalw` kai; Suntuvchn parakalw` to; aujto; fronei`n ejn kurivw./ 3nai; ejrwtw` kai; sev, gnhvsie suvzuge, sullambavnou aujtai`",

ai{tine" ejn tw`/ eujaggelivw/ sunhvqlhsan moi meta; kai; Klhvmento" kai; tw`n loipw`n sunergw`n mou, w|n ta; ojnovmata ejn bivblw/ zwh`". 4Caivrete ejn kurivw/ pavntote: pavlin ejrw`, caivrete. 5to; ejpieike;" uJmw`n gnwsqhvtw pa`sin ajnqrwvpoi". oJ kuvrio" ejgguv". 6mhde;n merimna`te, ajllÆ ejn panti; th`/ proseuch`/ kai; th`/ dehvsei meta; eujcaristiva" ta; aijthvmata uJmw`n gnwrizevsqw pro;" to;n qeovn. 7kai; hJ eijrhvnh tou` qeou` hJ uJperevcousa pavnta nou`n frourhvsei ta;" kardiva" uJmw`n kai; ta; nohvmata uJmw`n ejn Cristw`/ Ij hsou`. 8 To; loipovn, ajdelfoiv, o{sa ejsti;n ajlhqh`, o{sa semnav, o{sa divkaia, o{sa aJgnav, o{sa prosfilh`, o{sa eu[fhma, ei[ ti" ajreth; kai; ei[ ti" e[paino", tau`ta logivzesqe: 9a} kai; ejmavqete kai; parelavbete kai; hjkouvsate kai; ei[dete ejn ejmoiv, tau`ta pravssete: kai; oJ qeo;" th`" eijrhvnh" e[stai meqÆ uJmw`n. 10 E j cavrhn de; ejn kurivw/ megavlw" o{ti h[dh pote; ajneqavlete to; uJpe;r ejmou` fronei`n, ejfÆ w|/ kai; ejfronei`te, hjkairei`sqe dev. 11oujc o{ti kaqÆ uJstevrhsin levgw, ejgw; ga;r e[maqon ejn oi|" eijmi aujtavrkh" ei\nai. 12oi\da kai; tapeinou`sqai, oi\da kai; perisseuvein: ejn panti; kai; ejn pa`sin memuvhmai, kai; cortavzesqai kai; peina`n kai; perisseuvein kai; uJsterei`sqai: 13pavnta ijscuvw ejn tw`/ ejndunamou`nti me. 14plh;n kalw`" ejpoihvsate sugkoinwnhvsante" mou th`/ qlivyei. 15 oi[date de; kai; uJmei`", Filipphvsioi, o{ti ejn ajrch`/ tou` eujaggelivou, o{te ejxh`lqon ajpo; Makedoniva", oujdemiva moi ejkklhsiva ejkoinwvnhsen eij" lovgon dovsew" kai; lhvmyew" eij mh; uJmei`" movnoi, 16o{ti kai; ejn Qessalonivkh/ kai; a{pax kai; di;" eij" th;n creivan moi ejpevmyate. 17oujc o{ti ejpizhtw` to; dovma, ajlla; ejpizhtw` to;n karpo;n to;n pleonavzonta eij" lovgon uJmw`n. 18ajpevcw de; pavnta kai; perisseuvw: peplhvrwmai dexavmeno" para; E j pafrodivtou ta; parÆ uJmw`n, ojsmh;n eujwdiva", qusivan dekthvn, eujarv eston tw`/ qew`./ 19oJ de; qeov" mou plhrwvsei pa`san creivan uJmw`n kata; to; plou`to" aujtou` ejn dovxh/ ejn Cristw`/ Ij hsou`. 20 tw`/ de; qew`/ kai; patri; hJmw`n hJ dovxa eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn, ajmhvn. 21 A j spavsasqe pavnta a{gion ejn Cristw`/ jIhsou`. ajspavzontai uJma`" oiJ su;n ejmoi; ajdelfoiv. 22ajspavzontai uJma`" pavnte" oiJ a{gioi, mavlista de; oiJ ejk th`" Kaivsaro" oijkiva". 23 H J cavri" tou` kurivou jIhsou` Cristou` meta; tou` pneuvmato" uJmw`n.

PROS KOLOSSAEIS 1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato" qeou` kai; Timovqeo" oJ ajdelfo;" 2toi`" ejn Kolossai`" aJgivoi" kai; pistoi`" ajdelfoi`" ejn Cristw`,/ cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n. 3 Eujcaristou`men tw`/ qew`/ patri; tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` pavntote peri; uJmw`n proseucovmenoi, 4ajkouvsante" th;n pivstin uJmw`n ejn Cristw`/ Ij hsou` kai; th;n ajgavphn h}n e[cete eij" pavnta" tou;" aJgivou" 5dia; th;n ejlpivda th;n ajpokeimevnhn uJmi`n ejn toi`" oujranoi`", h}n prohkouvsate ejn tw`/ lovgw/ th`" ajlhqeiva" tou` eujaggelivou 6tou` parovnto" eij" uJma`", kaqw;" kai; ejn panti; tw`/ kovsmw/ ejsti;n karpoforouvmenon kai; aujxanovmenon kaqw;" kai; ejn uJmi`n, ajfÆ h|" hJmevra" hjkouvsate kai; ejpevgnwte th;n cavrin tou` qeou` ejn ajlhqeiva:/ 7 kaqw;" ejmavqete ajpo; E j pafra` tou` ajgaphtou` sundouvlou hJmw`n, o{" ejstin pisto;" uJpe;r uJmw`n diavkono" tou` Cristou`, 8oJ kai; dhlwvsa" hJmi`n th;n uJmw`n ajgavphn ejn pneuvmati. 9 Dia; tou`to kai; hJmei`", ajfÆ h|" hJmevra" hjkouvsamen, ouj pauovmeqa uJpe;r uJmw`n proseucovmenoi kai; aijtouvmenoi, i{na plhrwqh`te th;n ejpivgnwsin tou` qelhvmato" aujtou` ejn pavsh/ sofiva/ kai; sunevsei pneumatikh`,/ 10peripath`sai ajxivw" tou` kurivou eij" pa`san ajreskeivan, ejn panti; e[rgw/ ajgaqw`/ karpoforou`nte" kai; aujxanovmenoi th`/ ejpignwvsei tou` qeou`, 11ejn pavsh/ dunavmei dunamouvmenoi kata; to; kravto" th`" dovxh" aujtou` eij" pa`san uJpomonh;n kai; makroqumivan. Meta; cara`" 12eujcaristou`nte" tw`/ patri; tw`/ iJkanwvsanti uJma`" eij" th;n merivda tou` klhvrou tw`n aJgivwn ejn tw`/ fwtiv: 13o}" ejrruvsato hJma`" ejk th`" ejxousiva" tou` skovtou" kai; metevsthsen eij" th;n basileivan tou` uiJou` th`" ajgavph" aujtou`, 14ejn w|/ e[comen th;n ajpoluvtrwsin, th;n a[fesin tw`n aJmartiw`n: 15o{" ejstin eijkw;n tou` qeou` tou` ajoravtou, prwtovtoko" pavsh" ktivsew", 16o{ti ejn aujtw`/ ejktivsqh ta; pavnta ejn toi`" oujranoi`" kai; ejpi; th`" gh`", ta; oJrata; kai; ta; ajorv ata, ei[te qrovnoi ei[te kuriovthte" ei[te ajrcai; ei[te ejxousivai: ta; pavnta diÆ aujtou` kai; eij" aujto;n e[ktistai: 17kai; aujtov" ejstin pro; pavntwn kai; ta; pavnta ejn aujtw`/ sunevsthken, 18kai; aujtov" ejstin hJ kefalh; tou` swvmato" th`" ejkklhsiva": o{" ejstin ajrchv, prwtovtoko" ejk tw`n nekrw`n, i{na gevnhtai ejn pa`sin aujto;" prwteuvwn, 19o{ti ejn aujtw`/ eujdovkhsen pa`n to; plhvrwma katoikh`sai 20kai; diÆ aujtou`

ajpokatallavxai ta; pavnta eij" aujtovn, eijrhnopoihvsa" dia; tou` ai{mato" tou` staurou` aujtou`, »diÆ aujtou`¼ ei[te ta; ejpi; th`" gh`" ei[te ta; ejn toi`" oujranoi`". 21 Kai; uJma`" pote o[nta" ajphllotriwmevnou" kai; ejcqrou;" th`/ dianoiva/ ejn toi`" e[rgoi" toi`" ponhroi`", 22nuni; de; ajpokathvllaxen ejn tw`/ swvmati th`" sarko;" aujtou` dia; tou` qanavtou parasth`sai uJma`" aJgivou" kai; ajmwvmou" kai; ajnegklhvtou" katenwvpion aujtou`, 23ei[ ge ejpimevnete th`/ pivstei teqemeliwmevnoi kai; eJdrai`oi kai; mh; metakinouvmenoi ajpo; th`" ejlpivdo" tou` eujaggelivou ou| hjkouvsate, tou` khrucqevnto" ejn pavsh/ ktivsei th`/ uJpo; to;n oujranovn, ou| ejgenovmhn ejgw; Pau`lo" diavkono". 24 Nu`n caivrw ejn toi`" paqhvmasin uJpe;r uJmw`n kai; ajntanaplhrw` ta; uJsterhvmata tw`n qlivyewn tou` Cristou` ejn th`/ sarkiv mou uJpe;r tou` swvmato" aujtou`, o{ ejstin hJ ejkklhsiva, 25h|" ejgenovmhn ejgw; diavkono" kata; th;n oijkonomivan tou` qeou` th;n doqei`san moi eij" uJma`" plhrw`sai to;n lovgon tou` qeou`, 26to; musthvrion to; ajpokekrummevnon ajpo; tw`n aijwvnwn kai; ajpo; tw`n genew`n- nu`n de; ejfanerwvqh toi`" aJgivoi" aujtou`, 27 oi|" hjqevlhsen oJ qeo;" gnwrivsai tiv to; plou`to" th`" dovxh" tou` musthrivou touvtou ejn toi`" e[qnesin, o{ ejstin Cristo;" ejn uJmi`n, hJ ejlpi;" th`" dovxh": 28o}n hJmei`" kataggevllomen nouqetou`nte" pavnta a[nqrwpon kai; didavskonte" pavnta a[nqrwpon ejn pavsh/ sofiva,/ i{na parasthvswmen pavnta a[nqrwpon tevleion ejn Cristw`:/ 29eij" o} kai; kopiw` ajgwnizovmeno" kata; th;n ejnevrgeian aujtou` th;n ejnergoumevnhn ejn ejmoi; ejn dunavmei. 2 Qevlw ga;r uJma`" eijdevnai hJlivkon ajgw`na e[cw uJpe;r uJmw`n kai; tw`n ejn Laodikeiva/ kai; o{soi oujc eJorv akan to; provswpon mou ejn sarkiv, 2i{na paraklhqw`sin aiJ kardivai aujtw`n sumbibasqevnte" ejn ajgavph/ kai; eij" pa`n plou`to" th`" plhroforiva" th`" sunevsew", eij" ejpivgnwsin tou` musthrivou tou` qeou`, Cristou`, 3ejn w|/ eijsin pavnte" oiJ qhsauroi; th`" sofiva" kai; gnwvsew" ajpovkrufoi. 4Tou`to levgw, i{na mhdei;" uJma`" paralogivzhtai ejn piqanologiva./ 5eij ga;r kai; th`/ sarki; a[peimi, ajlla; tw`/ pneuvmati su;n uJmi`n eijmi, caivrwn kai; blevpwn uJmw`n th;n tavxin kai; to; sterevwma th`" eij" Cristo;n pivstew" uJmw`n. 6 JW" ou\n parelavbete to;n Cristo;n Ij hsou`n to;n kuvrion, ejn aujtw`/ peripatei`te, 7ejrrizwmevnoi kai; ejpoikodomouvmenoi ejn aujtw`/ kai; bebaiouvmenoi th`/ pivstei kaqw;" ejdidavcqhte, perisseuvonte" ejn

eujcaristiva./ 8Blevpete mhv ti" uJma`" e[stai oJ sulagwgw`n dia; th`" filosofiva" kai; kenh`" ajpavth" kata; th;n paravdosin tw`n ajnqrwvpwn, kata; ta; stoicei`a tou` kovsmou kai; ouj kata; Cristovn: 9o{ti ejn aujtw`/ katoikei` pa`n to; plhvrwma th`" qeovthto" swmatikw`", 10kai; ejste; ejn aujtw`/ peplhrwmevnoi, o{" ejstin hJ kefalh; pavsh" ajrch`" kai; ejxousiva". 11 E j n w|/ kai; perietmhvqhte peritomh`/ ajceiropoihvtw/ ejn th`/ ajpekduvsei tou` swvmato" th`" sarkov", ejn th`/ peritomh`/ tou` Cristou`, 12 suntafevnte" aujtw`/ ejn tw`/ baptismw`,/ ejn w|/ kai; sunhgevrqhte dia; th`" pivstew" th`" ejnergeiva" tou` qeou` tou` ejgeivranto" aujto;n ejk nekrw`n: 13kai; uJma`" nekrou;" o[nta" »ejn¼ toi`" paraptwvmasin kai; th`/ ajkrobustiva/ th`" sarko;" uJmw`n, sunezwopoivhsen uJma`" su;n aujtw`,/ carisavmeno" hJmi`n pavnta ta; paraptwvmata. 14ejxaleivya" to; kaqÆ hJmw`n ceirovgrafon toi`" dovgmasin o} h\n uJpenantivon hJmi`n, kai; aujto; h\rken ejk tou` mevsou proshlwvsa" aujto; tw`/ staurw`:/ 15ajpekdusavmeno" ta;" ajrca;" kai; ta;" ejxousiva" ejdeigmavtisen ejn parrhsiva,/ qriambeuvsa" aujtou;" ejn aujtw`./ 16 Mh; ou\n ti" uJma`" krinevtw ejn brwvsei kai; ejn povsei h] ejn mevrei eJorth`" h] neomhniva" h] sabbavtwn: 17a{ ejstin skia; tw`n mellovntwn, to; de; sw`ma tou` Cristou`. 18mhdei;" uJma`" katabrabeuevtw qevlwn ejn tapeinofrosuvnh/ kai; qrhskeiva/ tw`n ajggevlwn, a} eJorv aken ejmbateuvwn, eijkh`/ fusiouvmeno" uJpo; tou` noo;" th`" sarko;" aujtou`, 19kai; ouj kratw`n th;n kefalhvn, ejx ou| pa`n to; sw`ma dia; tw`n aJfw`n kai; sundevsmwn ejpicorhgouvmenon kai; sumbibazovmenon au[xei th;n au[xhsin tou` qeou`. 20 Eij ajpeqavnete su;n Cristw`/ ajpo; tw`n stoiceivwn tou` kovsmou, tiv wJ" zw`nte" ejn kovsmw/ dogmativzesqeÉ 21mh; a{yh/ mhde; geuvsh/ mhde; qivgh/", 22 a{ ejstin pavnta eij" fqora;n th`/ ajpocrhvsei, kata; ta; ejntavlmata kai; didaskaliva" tw`n ajnqrwvpwn, 23a{tina ejstin lovgon me;n e[conta sofiva" ejn ejqeloqrhskiva/ kai; tapeinofrosuvnh/ »kai;¼ ajfeidiva/ swvmato", oujk ejn timh`/ tini pro;" plhsmonh;n th`" sarkov". 3 Eij ou\n sunhgevrqhte tw`/ Cristw`,/ ta; a[nw zhtei`te, ou| oJ Cristov" ejstin ejn dexia`/ tou` qeou` kaqhvmeno": 2ta; a[nw fronei`te, mh; ta; ejpi; th`" gh`". 3ajpeqavnete ga;r kai; hJ zwh; uJmw`n kevkruptai su;n tw`/ Cristw`/ ejn tw`/ qew`./ 4o{tan oJ Cristo;" fanerwqh`,/ hJ zwh; uJmw`n, tovte kai; uJmei`" su;n aujtw`/ fanerwqhvsesqe ejn dovxh/. 5 Nekrwvsate ou\n ta; mevlh ta; ejpi; th`" gh`", porneivan ajkaqarsivan pavqo" ejpiqumivan kakhvn, kai; th;n pleonexivan, h{ti" ejsti;n

eijdwlolatriva, 6diÆ a} e[rcetai hJ ojrgh; tou` qeou` »ejpi; tou;" uiJou;" th`" ajpeiqeiva"¼. 7ejn oi|" kai; uJmei`" periepathvsate pote, o{te ejzh`te ejn touvtoi": 8nuni; de; ajpovqesqe kai; uJmei`" ta; pavnta, ojrghvn, qumovn, kakivan, blasfhmivan, aijscrologivan ejk tou` stovmato" uJmw`n: 9mh; yeuvdesqe eij" ajllhvlou", ajpekdusavmenoi to;n palaio;n a[nqrwpon su;n tai`" pravxesin aujtou` 10kai; ejndusavmenoi to;n nevon to;n ajnakainouvmenon eij" ejpivgnwsin katÆ eijkovna tou` ktivsanto" aujtovn, 11 o{pou oujk e[ni E { llhn kai; Ij oudai`o", peritomh; kai; ajkrobustiva, bavrbaro", Skuvqh", dou`lo", ejleuvqero", ajlla; »ta;¼ pavnta kai; ejn pa`sin Cristov". 12 E j nduvsasqe ou\n, wJ" ejklektoi; tou` qeou` a{gioi kai; hjgaphmevnoi, splavgcna oijktirmou` crhstovthta tapeinofrosuvnhn prau?thta makroqumivan, 13ajnecovmenoi ajllhvlwn kai; carizovmenoi eJautoi`" ejavn ti" prov" tina e[ch/ momfhvn: kaqw;" kai; oJ kuvrio" ejcarivsato uJmi`n, ou{tw" kai; uJmei`": 14ejpi; pa`sin de; touvtoi" th;n ajgavphn, o{ ejstin suvndesmo" th`" teleiovthto". 15kai; hJ eijrhvnh tou` Cristou` brabeuevtw ejn tai`" kardivai" uJmw`n, eij" h}n kai; ejklhvqhte ejn eJni; swvmati: kai; eujcavristoi givnesqe. 16 JO lovgo" tou` Cristou` ejnoikeivtw ejn uJmi`n plousivw", ejn pavsh/ sofiva/ didavskonte" kai; nouqetou`nte" eJautou;", yalmoi`" u{mnoi" wjd/ ai`" pneumatikai`" ejn »th`¼/ cavriti a[d/ onte" ejn tai`" kardivai" uJmw`n tw`/ qew`:/ 17kai; pa`n o{ ti eja;n poih`te ejn lovgw/ h] ejn e[rgw/, pavnta ejn ojnovmati kurivou Ij hsou`, eujcaristou`nte" tw`/ qew`/ patri; diÆ aujtou`. 18 AiJ gunai`ke", uJpotavssesqe toi`" ajndravsin wJ" ajnh`ken ejn kurivw./ 19 OiJ a[ndre", ajgapa`te ta;" gunai`ka" kai; mh; pikraivnesqe pro;" aujtav". 20 Ta; tevkna, uJpakouvete toi`" goneu`sin kata; pavnta, tou`to ga;r eujarv eston ejstin ejn kurivw./ 21OiJ patevre", mh; ejreqivzete ta; tevkna uJmw`n, i{na mh; ajqumw`sin. 22 OiJ dou`loi, uJpakouvete kata; pavnta toi`" kata; savrka kurivoi", mh; ejn ojfqalmodouliva/ wJ" ajnqrwpavreskoi, ajllÆ ejn aJplovthti kardiva" fobouvmenoi to;n kuvrion. 23o} eja;n poih`te, ejk yuch`" ejrgavzesqe wJ" tw`/ kurivw/ kai; oujk ajnqrwvpoi", 24eijdovte" o{ti ajpo; kurivou ajpolhvmyesqe th;n ajntapovdosin th`" klhronomiva". tw`/ kurivw/ Cristw`/ douleuvete: 25oJ ga;r ajdikw`n komivsetai o} hjdivkhsen, kai; oujk e[stin proswpolhmyiva.

4 OiJ kuvrioi, to; divkaion kai; th;n ijsovthta toi`" douvloi" parevcesqe, eijdovte" o{ti kai; uJmei`" e[cete kuvrion ejn oujranw`./ 2 Th`/ proseuch`/ proskarterei`te, grhgorou`nte" ejn aujth`/ ejn eujcaristiva,/ 3proseucovmenoi a{ma kai; peri; hJmw`n, i{na oJ qeo;" ajnoivxh/ hJmi`n quvran tou` lovgou lalh`sai to; musthvrion tou` Cristou`, diÆ o} kai; devdemai, 4i{na fanerwvsw aujto; wJ" dei` me lalh`sai. 5 E j n sofiva/ peripatei`te pro;" tou;" e[xw to;n kairo;n ejxagorazovmenoi. 6oJ lovgo" uJmw`n pavntote ejn cavriti, a{lati hjrtumevno", eijdevnai pw`" dei` uJma`" eJni; eJkavstw/ ajpokrivnesqai. 7 Ta; katÆ ejme; pavnta gnwrivsei uJmi`n Tuvciko" oJ ajgaphto;" ajdelfo;" kai; pisto;" diavkono" kai; suvndoulo" ejn kurivw,/ 8o}n e[pemya pro;" uJma`" eij" aujto; tou`to, i{na gnw`te ta; peri; hJmw`n kai; parakalevsh/ ta;" kardiva" uJmw`n, 9su;n jOnhsivmw/ tw`/ pistw`/ kai; ajgaphtw`/ ajdelfw`,/ o{" ejstin ejx uJmw`n: pavnta uJmi`n gnwrivsousin ta; w|de. 10 A j spavzetai uJma`" A j rivstarco" oJ sunaicmavlwto" mou kai; Ma`rko" oJ ajneyio;" Barnaba`( peri; ou| ejlavbete ejntolav", eja;n e[lqh/ pro;" uJma`", devxasqe aujtovn) 11kai; Ij hsou`" oJ legovmeno" Ij ou`sto", oiJ o[nte" ejk peritomh`", ou|toi movnoi sunergoi; eij" th;n basileivan tou` qeou`, oi{tine" ejgenhvqhsan moi parhgoriva. 12ajspavzetai uJma`" E j pafra`" oJ ejx uJmw`n, dou`lo" Cristou` » Ij hsou`¼, pavntote ajgwnizovmeno" uJpe;r uJmw`n ejn tai`" proseucai`", i{na staqh`te tevleioi kai; peplhroforhmevnoi ejn panti; qelhvmati tou` qeou`. 13marturw` ga;r aujtw`/ o{ti e[cei polu;n povnon uJpe;r uJmw`n kai; tw`n ejn Laodikeiva/ kai; tw`n ejn IJ erapovlei. 14ajspavzetai uJma`" Louka`" oJ ijatro;" oJ ajgaphto;" kai; Dhma`". 15 A j spavsasqe tou;" ejn Laodikeiva/ ajdelfou;" kai; Nuvmfan kai; th;n katÆ oi\kon aujth`" ejkklhsivan. 16kai; o{tan ajnagnwsqh`/ parÆ uJmi`n hJ ejpistolhv, poihvsate i{na kai; ejn th`/ Laodikevwn ejkklhsiva/ ajnagnwsqh`,/ kai; th;n ejk Laodikeiva" i{na kai; uJmei`" ajnagnw`te. 17kai; ei[pate A j rcivppw/: Blevpe th;n diakonivan h}n parevlabe" ejn kurivw,/ i{na aujth;n plhroi`". 18 JO ajspasmo;" th`/ ejmh`/ ceiri; Pauvlou. mnhmoneuvete mou tw`n desmw`n. hJ cavri" meqÆ uJmw`n.

PROS QESSALONIKEIS AV 1 Pau`lo" kai; Silouano;" kai; Timovqeo" th`/ ejkklhsiva/ Qessalonikevwn ejn qew`/ patri; kai; kurivw/ Ij hsou` Cristw`,/ cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh. 2Eujcaristou`men tw`/ qew`/ pavntote peri; pavntwn uJmw`n mneivan poiouvmenoi ejpi; tw`n proseucw`n hJmw`n, ajdialeivptw" 3 mnhmoneuvonte" uJmw`n tou` e[rgou th`" pivstew" kai; tou` kovpou th`" ajgavph" kai; th`" uJpomonh`" th`" ejlpivdo" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` e[mprosqen tou` qeou` kai; patro;" hJmw`n, 4eijdovte", ajdelfoi; hjgaphmevnoi uJpo; »tou`¼ qeou`, th;n ejklogh;n uJmw`n, 5o{ti to; eujaggevlion hJmw`n oujk ejgenhvqh eij" uJma`" ejn lovgw/ movnon ajlla; kai; ejn dunavmei kai; ejn pneuvmati aJgivw/ kai; »ejn¼ plhroforiva/ pollh`,/ kaqw;" oi[date oi|oi ejgenhvqhmen »ejn¼ uJmi`n diÆ uJma`". 6 Kai; uJmei`" mimhtai; hJmw`n ejgenhvqhte kai; tou` kurivou, dexavmenoi to;n lovgon ejn qlivyei pollh`/ meta; cara`" pneuvmato" aJgivou, 7w{ste genevsqai uJma`" tuvpon pa`sin toi`" pisteuvousin ejn th`/ Makedoniva/ kai; ejn th`/ A j caiva Ÿ ./ 8 ajfÆ uJmw`n ga;r ejxhvchtai oJ lovgo" tou` kurivou ouj movnon ejn th`/ Makedoniva/ kai; »ejn th`¼/ A j caiva Ÿ ,/ ajllÆ ejn panti; tovpw/ hJ pivsti" uJmw`n hJ pro;" to;n qeo;n ejxelhvluqen, w{ste mh; creivan e[cein hJma`" lalei`n ti. 9 aujtoi; ga;r peri; hJmw`n ajpaggevllousin oJpoivan ei[sodon e[scomen pro;" uJma`", kai; pw`" ejpestrevyate pro;" to;n qeo;n ajpo; tw`n eijdwvlwn douleuvein qew`/ zw`nti kai; ajlhqinw`/ 10 kai; ajnamevnein to;n uiJo;n aujtou` ejk tw`n oujranw`n, o}n h[geiren ejk »tw`n¼ nekrw`n, Ij hsou`n to;n rJuovmenon hJma`" ejk th`" ojrgh`" th`" ejrcomevnh". 2 Aujtoi; ga;r oi[date, ajdelfoiv, th;n ei[sodon hJmw`n th;n pro;" uJma`" o{ti ouj kenh; gevgonen, 2ajlla; propaqovnte" kai; uJbrisqevnte", kaqw;" oi[date, ejn Filivppoi" ejparrhsiasavmeqa ejn tw`/ qew`/ hJmw`n lalh`sai pro;" uJma`" to; eujaggevlion tou` qeou` ejn pollw`/ ajgw`ni. 3 hJ ga;r paravklhsi" hJmw`n oujk ejk plavnh" oujde; ejx ajkaqarsiva" oujde; ejn dovlw/, 4 ajlla; kaqw;" dedokimavsmeqa uJpo; tou` qeou` pisteuqh`nai to; eujaggevlion, ou{tw" lalou`men, oujc wJ" ajnqrwvpoi" ajrevskonte" ajlla; qew`/ tw`/ dokimavzonti ta;" kardiva" hJmw`n. 5 Ou[te gavr pote ejn lovgw/ kolakeiva" ejgenhvqhmen, kaqw;" oi[date, ou[te ejn profavsei pleonexiva", qeo;" mavrtu",

6

ou[te zhtou`nte" ejx ajnqrwvpwn dovxan ou[te ajfÆ uJmw`n ou[te ajpÆ a[llwn, 7 dunavmenoi ejn bavrei ei\nai wJ" Cristou` ajpovstoloi. ajlla; ejgenhvqhmen nhvpioi ejn mevsw/ uJmw`n, wJ" eja;n trofo;" qavlph/ ta; eJauth`" tevkna, 8 ou{tw" oJmeirovmenoi uJmw`n eujdokou`men metadou`nai uJmi`n ouj movnon to; eujaggevlion tou` qeou` ajlla; kai; ta;" eJautw`n yucav", diovti ajgaphtoi; hJmi`n ejgenhvqhte. 9 Mnhmoneuvete gavr, ajdelfoiv, to;n kovpon hJmw`n kai; to;n movcqon: nukto;" kai; hJmevra" ejrgazovmenoi pro;" to; mh; ejpibarh`sai tina uJmw`n ejkhruvxamen eij" uJma`" to; eujaggevlion tou` qeou`. 10 uJmei`" mavrture" kai; oJ qeov", wJ" oJsivw" kai; dikaivw" kai; ajmevmptw" uJmi`n toi`" pisteuvousin ejgenhvqhmen, 11 kaqavper oi[date, wJ" e{na e{kaston uJmw`n wJ" path;r tevkna eJautou` 12 parakalou`nte" uJma`" kai; paramuqouvmenoi kai; marturovmenoi eij" to; peripatei`n uJma`" ajxivw" tou` qeou` tou` kalou`nto" uJma`" eij" th;n eJautou` basileivan kai; dovxan. 13 Kai; dia; tou`to kai; hJmei`" eujcaristou`men tw`/ qew`/ ajdialeivptw", o{ti paralabovnte" lovgon ajkoh`" parÆ hJmw`n tou` qeou` ejdevxasqe ouj lovgon ajnqrwvpwn ajlla; kaqwv" ejstin ajlhqw`" lovgon qeou`, o}" kai; ejnergei`tai ejn uJmi`n toi`" pisteuvousin. 14 uJmei`" ga;r mimhtai; ejgenhvqhte, ajdelfoiv, tw`n ejkklhsiw`n tou` qeou` tw`n oujsw`n ejn th`/ Ij oudaiva/ ejn Cristw`/ Ij hsou`, o{ti ta; aujta; ejpavqete kai; uJmei`" uJpo; tw`n ijdivwn sumfuletw`n kaqw;" kai; aujtoi; uJpo; tw`n Ij oudaivwn, 15 tw`n kai; to;n kuvrion ajpokteinavntwn Ij hsou`n kai; tou;" profhvta" kai; hJma`" ejkdiwxavntwn kai; qew`/ mh; ajreskovntwn kai; pa`sin ajnqrwvpoi" ejnantivwn, 16 kwluovntwn hJma`" toi`" e[qnesin lalh`sai i{na swqw`sin, eij" to; ajnaplhrw`sai aujtw`n ta;" aJmartiva" pavntote. e[fqasen de; ejpÆ aujtou;" hJ ojrgh; eij" tevlo". 17 hJmei`" dev, ajdelfoiv, ajporfanisqevnte" ajfÆ uJmw`n pro;" kairo;n w{ra", proswvpw/ ouj kardiva,/ perissotevrw" ejspoudavsamen to; provswpon uJmw`n ijdei`n ejn pollh`/ ejpiqumiva./

18

diovti hjqelhvsamen ejlqei`n pro;" uJma`", ejgw; me;n Pau`lo" kai; a{pax kai; div", kai; ejnevkoyen hJma`" oJ satana`". 19 tiv" ga;r hJmw`n ejlpi;" h] cara; h] stevfano" kauchvsew"- h] oujci; kai; uJmei`"- e[mprosqen tou` kurivou hJmw`n jIhsou` ejn th`/ aujtou` parousivaÉ/ 20 uJmei`" gavr ejste hJ dovxa hJmw`n kai; hJ carav. 3 Dio; mhkevti stevgonte" eujdokhvsamen kataleifqh`nai ejn A j qhvnai" movnoi 2 kai; ejpevmyamen Timovqeon, to;n ajdelfo;n hJmw`n kai; sunergo;n tou` qeou` ejn tw`/ eujaggelivw/ tou` Cristou`, eij" to; sthrivxai uJma`" kai; parakalevsai uJpe;r th`" pivstew" uJmw`n 3 to; mhdevna saivnesqai ejn tai`" qlivyesin tauvtai". aujtoi; ga;r oi[date o{ti eij" tou`to keivmeqa: 4 kai; ga;r o{te pro;" uJma`" h\men, proelevgomen uJmi`n o{ti mevllomen qlivbesqai, kaqw;" kai; ejgevneto kai; oi[date. 5 dia; tou`to kagw; mhkevti stevgwn e[pemya eij" to; gnw`nai th;n pivstin uJmw`n, mhv pw" ejpeivrasen uJma`" oJ peiravzwn kai; eij" keno;n gevnhtai oJ kovpo" hJmw`n. 6 A [ rti de; ejlqovnto" Timoqevou pro;" hJma`" ajfÆ uJmw`n kai; eujaggelisamevnou hJmi`n th;n pivstin kai; th;n ajgavphn uJmw`n kai; o{ti e[cete mneivan hJmw`n ajgaqh;n pavntote, ejpipoqou`nte" hJma`" ijdei`n kaqavper kai; hJmei`" uJma`", 7 dia; tou`to pareklhvqhmen, ajdelfoiv, ejfÆ uJmi`n ejpi; pavsh/ th`/ ajnavgkh/ kai; qlivyei hJmw`n dia; th`" uJmw`n pivstew", 8 o{ti nu`n zw`men eja;n uJmei`" sthvkete ejn kurivw./ 9 tivna ga;r eujcaristivan dunavmeqa tw`/ qew`/ ajntapodou`nai peri; uJmw`n ejpi; pavsh/ th`/ cara`/ h|/ caivromen diÆ uJma`" e[mprosqen tou` qeou` hJmw`n, 10 nukto;" kai; hJmevra" uJperekperissou` deovmenoi eij" to; ijdei`n uJmw`n to; provswpon kai; katartivsai ta; uJsterhvmata th`" pivstew" uJmw`nÉ 11 Aujto;" de; oJ qeo;" kai; path;r hJmw`n kai; oJ kuvrio" hJmw`n Ij hsou`" kateuquvnai th;n oJdo;n hJmw`n pro;" uJma`":

12

uJma`" de; oJ kuvrio" pleonavsai kai; perisseuvsai th`/ ajgavph/ eij" ajllhvlou" kai; eij" pavnta" kaqavper kai; hJmei`" eij" uJma`", 13 eij" to; sthrivxai uJmw`n ta;" kardiva" ajmevmptou" ejn aJgiwsuvnh/ e[mprosqen tou` qeou` kai; patro;" hJmw`n ejn th`/ parousiva/ tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` meta; pavntwn tw`n aJgivwn aujtou` »,ajmhvn¼. 4 Loipo;n ou\n, ajdelfoiv, ejrwtw`men uJma`" kai; parakalou`men ejn kurivw/ Ij hsou`, i{na kaqw;" parelavbete parÆ hJmw`n to; pw`" dei` uJma`" peripatei`n kai; ajrevskein qew`,/ kaqw;" kai; peripatei`te, i{na perisseuvhte ma`llon. 2 oi[date ga;r tivna" paraggeliva" ejdwvkamen uJmi`n dia; tou` kurivou Ij hsou`. 3 Tou`to gavr ejstin qevlhma tou` qeou`, oJ aJgiasmo;" uJmw`n, ajpevcesqai uJma`" ajpo; th`" porneiva", 4 eijdevnai e{kaston uJmw`n to; eJautou` skeu`o" kta`sqai ejn aJgiasmw`/ kai; timh`,/ 5 mh; ejn pavqei ejpiqumiva" kaqavper kai; ta; e[qnh ta; mh; eijdovta to;n qeovn, 6 to; mh; uJperbaivnein kai; pleonektei`n ejn tw`/ pravgmati to;n ajdelfo;n aujtou`, diovti e[kdiko" kuvrio" peri; pavntwn touvtwn, kaqw;" kai; proeivpamen uJmi`n kai; diemarturavmeqa. 7 ouj ga;r ejkavlesen hJma`" oJ qeo;" ejpi; ajkaqarsiva/ ajllÆ ejn aJgiasmw`./ 8 toigarou`n oJ ajqetw`n oujk a[nqrwpon ajqetei` ajlla; to;n qeo;n to;n »kai;¼ didovnta to; pneu`ma aujtou` to; a{gion eij" uJma`". 9 Peri; de; th`" filadelfiva" ouj creivan e[cete gravfein uJmi`n, aujtoi; ga;r uJmei`" qeodivdaktoi ejste eij" to; ajgapa`n ajllhvlou", 10 kai; ga;r poiei`te aujto; eij" pavnta" tou;" ajdelfou;" »tou;"¼ ejn o{lh/ th`/ Makedoniva./ Parakalou`men de; uJma`", ajdelfoiv, perisseuvein ma`llon 11 kai; filotimei`sqai hJsucavzein kai; pravssein ta; i[dia kai; ejrgavzesqai tai`" »ijdivai"¼ cersi;n uJmw`n, kaqw;" uJmi`n parhggeivlamen, 12 i{na peripath`te eujschmovnw" pro;" tou;" e[xw kai; mhdeno;" creivan e[chte.

13

Ouj qevlomen de; uJma`" ajgnoei`n, ajdelfoiv, peri; tw`n koimwmevnwn, i{na mh; luph`sqe kaqw;" kai; oiJ loipoi; oiJ mh; e[conte" ejlpivda. 14 eij ga;r pisteuvomen o{ti Ij hsou`" ajpevqanen kai; ajnevsth, ou{tw" kai; oJ qeo;" tou;" koimhqevnta" dia; tou` Ij hsou` a[xei su;n aujtw`./ 15 Tou`to ga;r uJmi`n levgomen ejn lovgw/ kurivou, o{ti hJmei`" oiJ zw`nte" oiJ perileipovmenoi eij" th;n parousivan tou` kurivou ouj mh; fqavswmen tou;" koimhqevnta": 16 o{ti aujto;" oJ kuvrio" ejn keleuvsmati, ejn fwnh`/ ajrcaggevlou kai; ejn savlpiggi qeou`, katabhvsetai ajpÆ oujranou` kai; oiJ nekroi; ejn Cristw`/ ajnasthvsontai prw`ton, 17 e[peita hJmei`" oiJ zw`nte" oiJ perileipovmenoi a{ma su;n aujtoi`" aJrpaghsovmeqa ejn nefevlai" eij" ajpavnthsin tou` kurivou eij" ajerv a: kai; ou{tw" pavntote su;n kurivw/ ejsovmeqa. 18 {Wste parakalei`te ajllhvlou" ejn toi`" lovgoi" touvtoi". 5 Peri; de; tw`n crovnwn kai; tw`n kairw`n, ajdelfoiv, ouj creivan e[cete uJmi`n gravfesqai, 2 aujtoi; ga;r ajkribw`" oi[date o{ti hJmevra kurivou wJ" klevpth" ejn nukti; ou{tw" e[rcetai. 3 o{tan levgwsin: eijrhvnh kai; ajsfavleia, tovte aijfnivdio" aujtoi`" ejfivstatai o[leqro" w{sper hJ wjdi;n th`/ ejn gastri; ejcouvsh/, kai; ouj mh; ejkfuvgwsin. 4 uJmei`" dev, ajdelfoiv, oujk ejste; ejn skovtei, i{na hJ hJmevra uJma`" wJ" klevpth" katalavbh/: 5 pavnte" ga;r uJmei`" uiJoi; fwtov" ejste kai; uiJoi; hJmevra". Oujk ejsme;n nukto;" oujde; skovtou": 6 a[ra ou\n mh; kaqeuvdwmen wJ" oiJ loipoiv ajlla; grhgorw`men kai; nhvfwmen. 7 OiJ ga;r kaqeuvdonte" nukto;" kaqeuvdousin kai; oiJ mequskovmenoi nukto;" mequvousin: 8 hJmei`" de; hJmevra" o[nte" nhvfwmen ejndusavmenoi qwvraka pivstew" kai; ajgavph" kai; perikefalaivan ejlpivda swthriva": 9 o{ti oujk e[qeto hJma`" oJ qeo;" eij" ojrgh;n ajlla; eij" peripoivhsin swthriva" dia; tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`

10

tou` ajpoqanovnto" uJpe;r hJmw`n, i{na ei[te grhgorw`men ei[te kaqeuvdwmen a{ma su;n aujtw`/ zhvswmen. 11 Dio; parakalei`te ajllhvlou" kai; oijkodomei`te ei|" to;n e{na, kaqw;" kai; poiei`te. 12 E j rwtw`men de; uJma`", ajdelfoiv, eijdevnai tou;" kopiw`nta" ejn uJmi`n kai; proi>stamevnou" uJmw`n ejn kurivw/ kai; nouqetou`nta" uJma`" 13 kai; hJgei`sqai aujtou;" uJperekperissou` ejn ajgavph/ dia; to; e[rgon aujtw`n. eijrhneuvete ejn eJautoi`". 14 Parakalou`men de; uJma`", ajdelfoiv, nouqetei`te tou;" ajtavktou", paramuqei`sqe tou;" ojligoyuvcou", ajntevcesqe tw`n ajsqenw`n, makroqumei`te pro;" pavnta". 15 oJra`te mhv ti" kako;n ajnti; kakou` tini ajpodw`,/ ajlla; pavntote to; ajgaqo;n diwvkete »kai;¼ eij" ajllhvlou" kai; eij" pavnta". 16 Pavntote caivrete, 17 ajdialeivptw" proseuvcesqe, 18 ejn panti; eujcaristei`te: tou`to ga;r qevlhma qeou` ejn Cristw`/ Ij hsou` eij" uJma`". 19 to; pneu`ma mh; sbevnnute, 20 profhteiva" mh; ejxouqenei`te, 21 pavnta de; dokimavzete, to; kalo;n katevcete, 22 ajpo; panto;" ei[dou" ponhrou` ajpevcesqe. 23 Aujto;" de; oJ qeo;" th`" eijrhvnh" aJgiavsai uJma`" oJlotelei`", kai; oJlovklhron uJmw`n to; pneu`ma kai; hJ yuch; kai; to; sw`ma ajmevmptw" ejn th`/ parousiva/ tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` thrhqeivh. 24 pisto;" oJ kalw`n uJma`", o}" kai; poihvsei. 25 A j delfoiv, proseuvcesqe »kai;¼ peri; hJmw`n. 26 A j spavsasqe tou;" ajdelfou;" pavnta" ejn filhvmati aJgivw./ 27 E j norkivzw uJma`" to;n kuvrion ajnagnwsqh`nai th;n ejpistolh;n pa`sin toi`" ajdelfoi`". 28 H J cavri" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` meqÆ uJmw`n.

PROS QESSALONIKEIS BV 1 Pau`lo" kai; Silouano;" kai; Timovqeo" th`/ ejkklhsiva/ Qessalonikevwn ejn qew`/ patri; hJmw`n kai; kurivw/ Ij hsou` Cristw`,/ 2 cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" »hJmw`n¼ kai; kurivou Ij hsou` Cristou`. 3 Eujcaristei`n ojfeivlomen tw`/ qew`/ pavntote peri; uJmw`n, ajdelfoiv, kaqw;" a[xion ejstin, o{ti uJperauxavnei hJ pivsti" uJmw`n kai; pleonavzei hJ ajgavph eJno;" eJkavstou pavntwn uJmw`n eij" ajllhvlou", 4w{ste aujtou;" hJma`" ejn uJmi`n ejgkauca`sqai ejn tai`" ejkklhsivai" tou` qeou` uJpe;r th`" uJpomonh`" uJmw`n kai; pivstew" ejn pa`sin toi`" diwgmoi`" uJmw`n kai; tai`" qlivyesin ai|" ajnevcesqe, 5 e[ndeigma th`" dikaiva" krivsew" tou` qeou` eij" to; kataxiwqh`nai uJma`" th`" basileiva" tou` qeou`, uJpe;r h|" kai; pavscete, 6ei[per divkaion para; qew`/ ajntapodou`nai toi`" qlivbousin uJma`" qli`yin 7kai; uJmi`n toi`" qlibomevnoi" a[nesin meqÆ hJmw`n, ejn th`/ ajpokaluvyei tou` kurivou Ij hsou` ajpÆ oujranou` metÆ ajggevlwn dunavmew" aujtou` 8ejn puri; flogov", didovnto" ejkdivkhsin toi`" mh; eijdovsin qeo;n kai; toi`" mh; uJpakouvousin tw`/ eujaggelivw/ tou` kurivou hJmw`n Ij hsou`, 9oi{tine" divkhn tivsousin o[leqron aijwvnion ajpo; proswvpou tou` kurivou kai; ajpo; th`" dovxh" th`" ijscuvo" aujtou`, 10o{tan e[lqh/ ejndoxasqh`nai ejn toi`" aJgivoi" aujtou` kai; qaumasqh`nai ejn pa`sin toi`" pisteuvsasin, o{ti ejpisteuvqh to; martuvrion hJmw`n ejfÆ uJma`", ejn th`/ hJmevra/ ejkeivnh/. 11Eij" o} kai; proseucovmeqa pavntote peri; uJmw`n, i{na uJma`" ajxiwvsh/ th`" klhvsew" oJ qeo;" hJmw`n kai; plhrwvsh/ pa`san eujdokivan ajgaqwsuvnh" kai; e[rgon pivstew" ejn dunavmei, 12o{pw" ejndoxasqh`/ to; o[noma tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` ejn uJmi`n, kai; uJmei`" ejn aujtw`,/ kata; th;n cavrin tou` qeou` hJmw`n kai; kurivou jIhsou` Cristou`. 2 E j rwtw`men de; uJma`", ajdelfoiv, uJpe;r th`" parousiva" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` kai; hJmw`n ejpisunagwgh`" ejpÆ aujto;n 2eij" to; mh; tacevw" saleuqh`nai uJma`" ajpo; tou` noo;" mhde; qroei`sqai, mhvte dia; pneuvmato" mhvte dia; lovgou mhvte diÆ ejpistolh`" wJ" diÆ hJmw`n, wJ" o{ti ejnevsthken hJ hJmevra tou` kurivou: 3Mhv ti" uJma`" ejxapathvsh/ kata; mhdevna trovpon. o{ti eja;n mh; e[lqh/ hJ ajpostasiva prw`ton kai; ajpokalufqh`/ oJ a[nqrwpo" th`" ajnomiva", oJ uiJo" ; th`" ajpwleiva", 4oJ ajntikeivmeno" kai; uJperairovmeno" ejpi; pavnta legovmenon qeo;n h] sevbasma, w{ste aujto;n eij" to;n nao;n tou` qeou` kaqivsai ajpodeiknuvnta

eJauto;n o{ti e[stin qeov". 5Ouj mnhmoneuvete o{ti e[ti w]n pro;" uJma`" tau`ta e[legon uJmi`nÉ 6kai; nu`n to; katevcon oi[date eij" to; ajpokalufqh`nai aujto;n ejn tw`/ eJautou` kairw`./ 7to; ga;r musthvrion h[dh ejnergei`tai th`" ajnomiva": movnon oJ katevcwn a[rti e{w" ejk mevsou gevnhtai. 8kai; tovte ajpokalufqhvsetai oJ a[nomo", o}n oJ kuvrio" » Ij hsou`"¼ ajnelei` tw`/ pneuvmati tou` stovmato" aujtou` kai; katarghvsei th`/ ejpifaneiva/ th`" parousiva" aujtou`, 9ou| ejstin hJ parousiva katÆ ejnevrgeian tou` satana` ejn pavsh/ dunavmei kai; shmeivoi" kai; tevrasin yeuvdou" 10kai; ejn pavsh/ ajpavth/ ajdikiva" toi`" ajpollumevnoi", ajnqÆ w|n th;n ajgavphn th`" ajlhqeiva" oujk ejdevxanto eij" to; swqh`nai aujtouv". 11 kai; dia; tou`to pevmpei aujtoi`" oJ qeo;" ejnevrgeian plavnh" eij" to; pisteu`sai aujtou;" tw`/ yeuvdei, 12i{na kriqw`sin pavnte" oiJ mh; pisteuvsante" th`/ ajlhqeiva/ ajlla; eujdokhvsante" th`/ ajdikiva./ 13hJmei`" de; ojfeivlomen eujcaristei`n tw`/ qew`/ pavntote peri; uJmw`n, ajdelfoi; hjgaphmevnoi uJpo; kurivou, o{ti ei{lato uJma`" oJ qeo;" ajparch;n eij" swthrivan ejn aJgiasmw`/ pneuvmato" kai; pivstei ajlhqeiva", 14eij" o} »kai;¼ ejkavlesen uJma`" dia; tou` eujaggelivou hJmw`n eij" peripoivhsin dovxh" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`. 15 A [ ra ou\n, ajdelfoiv, sthvkete kai; kratei`te ta;" paradovsei" a}" ejdidavcqhte ei[te dia; lovgou ei[te diÆ ejpistolh`" hJmw`n. 16Aujto;" de; oJ kuvrio" hJmw`n Ij hsou`" Cristo;" kai; »oJ¼ qeo;" oJ path;r hJmw`n oJ ajgaphvsa" hJma`" kai; dou;" paravklhsin aijwnivan kai; ejlpivda ajgaqh;n ejn cavriti, 17parakalevsai uJmw`n ta;" kardiva" kai; sthrivxai ejn panti; e[rgw/ kai; lovgw/ ajgaqw`./ 3 To; loipo;n proseuvcesqe, ajdelfoiv, peri; hJmw`n, i{na oJ lovgo" tou` kurivou trevch/ kai; doxavzhtai kaqw;" kai; pro;" uJma`", 2kai; i{na rJusqw`men ajpo; tw`n ajtovpwn kai; ponhrw`n ajnqrwvpwn: ouj ga;r pavntwn hJ pivsti". 3Pisto;" dev ejstin oJ kuvrio", o}" sthrivxei uJma`" kai; fulavxei ajpo; tou` ponhrou`. 4pepoivqamen de; ejn kurivw/ ejfÆ uJma`", o{ti a} paraggevllomen »kai;¼ poiei`te kai; poihvsete. 5 JO de; kuvrio" kateuquvnai uJmw`n ta;" kardiva" eij" th;n ajgavphn tou` qeou` kai; eij" th;n uJpomonh;n tou` Cristou`. 6Paraggevllomen de; uJmi`n, ajdelfoiv, ejn ojnovmati tou` kurivou »hJmw`n¼ Ij hsou` Cristou` stevllesqai uJma`" ajpo; panto;" ajdelfou` ajtavktw" peripatou`nto" kai; mh; kata; th;n paravdosin h}n parelavbosan parÆ hJmw`n. 7Aujtoi; ga;r oi[date pw`" dei` mimei`sqai hJma`", o{ti oujk hjtakthvsamen ejn uJmi`n 8oujde; dwrea;n a[rton ejfavgomen parav tino", ajllÆ ejn kovpw/ kai; movcqw/ nukto;" kai; hJmevra"

ejrgazovmenoi pro;" to; mh; ejpibarh`sai tina uJmw`n: 9oujc o{ti oujk e[comen ejxousivan, ajllÆ i{na eJautou;" tuvpon dw`men uJmi`n eij" to; mimei`sqai hJma`". 10kai; ga;r o{te h\men pro;" uJma`", tou`to parhggevllomen uJmi`n, o{ti ei[ ti" ouj qevlei ejrgavzesqai mhde; ejsqievtw. 11 A j kouvomen gavr tina" peripatou`nta" ejn uJmi`n ajtavktw" mhde;n ejrgazomevnou" ajlla; periergazomevnou": 12toi`" de; toiouvtoi" paraggevllomen kai; parakalou`men ejn kurivw/ Ij hsou` Cristw`,/ i{na meta; hJsuciva" ejrgazovmenoi to;n eJautw`n a[rton ejsqivwsin. 13uJmei`" dev, ajdelfoiv, mh; ejgkakhvshte kalopoiou`nte". 14Eij dev ti" oujc uJpakouvei tw`/ lovgw/ hJmw`n dia; th`" ejpistolh`", tou`ton shmeiou`sqe mh; sunanamivgnusqai aujtw`,/ i{na ejntraph`:/ 15kai; mh; wJ" ejcqro;n hJgei`sqe, ajlla; nouqetei`te wJ" ajdelfovn. 16Aujto;" de; oJ kuvrio" th`" eijrhvnh" dwv/h uJmi`n th;n eijrhvnhn dia; panto;" ejn panti; trovpw/. oJ kuvrio" meta; pavntwn uJmw`n. 17 JO ajspasmo;" th`/ ejmh`/ ceiri; Pauvlou, o{ ejstin shmei`on ejn pavsh/ ejpistolh`:/ ou{tw" gravfw. 18 H J cavri" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` meta; pavntwn uJmw`n.

PROS TIMOQEON AV 1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` katÆ ejpitagh;n qeou` swth`ro" hJmw`n kai; Cristou` Ij hsou` th`" ejlpivdo" hJmw`n 2Timoqevw/ gnhsivw/ tevknw/ ejn pivstei, cavri" e[leo" eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" kai; Cristou` jIhsou` tou` kurivou hJmw`n. 3 Kaqw;" parekavlesa se prosmei`nai ejn E j fevsw/ poreuovmeno" eij" Makedonivan, i{na paraggeivlh/" tisi;n mh; eJterodidaskalei`n 4mhde; prosevcein muvqoi" kai; genealogivai" ajperavntoi", ai{tine" ejkzhthvsei" parevcousin ma`llon h] oijkonomivan qeou` th;n ejn pivstei. 5 to; de; tevlo" th`" paraggeliva" ejsti;n ajgavph ejk kaqara`" kardiva" kai; suneidhvsew" ajgaqh`" kai; pivstew" ajnupokrivtou, 6w|n tine" ajstochvsante" ejxetravphsan eij" mataiologivan 7qevlonte" ei\nai nomodidavskaloi, mh; noou`nte" mhvte a} levgousin mhvte peri; tivnwn diabebaiou`ntai. 8 Oi[damen de; o{ti kalo;" oJ novmo", ejavn ti" aujtw`/ nomivmw" crh`tai, 9 eijdw;" tou`to, o{ti dikaivw/ novmo" ouj kei`tai, ajnovmoi" de; kai; ajnupotavktoi", ajsebevsi kai; aJmartwloi`", ajnosivoi" kai; bebhvloi", patrolwva / i" kai; mhtrolwva / i", ajndrofovnoi" 10povrnoi" ajrsenokoivtai" ajndrapodistai`" yeuvstai" ejpiovrkoi", kai; ei[ ti e{teron th`/ uJgiainouvsh/ didaskaliva/ ajntivkeitai 11kata; to; eujaggevlion th`" dovxh" tou` makarivou qeou`, o} ejpisteuvqhn ejgwv. 12 Cavrin e[cw tw`/ ejndunamwvsanti me Cristw`/ Ij hsou` tw`/ kurivw/ hJmw`n, o{ti pistovn me hJghvsato qevmeno" eij" diakonivan 13to; provteron o[nta blavsfhmon kai; diwvkthn kai; uJbristhvn, ajlla; hjlehvqhn, o{ti ajgnow`n ejpoivhsa ejn ajpistiva:/ 14uJperepleovnasen de; hJ cavri" tou` kurivou hJmw`n meta; pivstew" kai; ajgavph" th`" ejn Cristw`/ Ij hsou`. 15 pisto;" oJ lovgo" kai; pavsh" ajpodoch`" a[xio", o{ti Cristo;" Ij hsou`" h\lqen eij" to;n kovsmon aJmartwlou;" sw`sai, w|n prw`to" eijmi ejgwv. 16 ajlla; dia; tou`to hjlehvqhn, i{na ejn ejmoi; prwvtw/ ejndeivxhtai Cristo;" Ij hsou`" th;n a{pasan makroqumivan pro;" uJpotuvpwsin tw`n mellovntwn pisteuvein ejpÆ aujtw`/ eij" zwh;n aijwvnion. 17Tw`/ de; basilei` tw`n aijwvnwn, ajfqavrtw/ ajoravtw/ movnw/ qew`,/ timh; kai; dovxa eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn, ajmhvn. 18 Tauvthn th;n paraggelivan parativqemai soi, tevknon Timovqee, kata; ta;" proagouvsa" ejpi; se; profhteiva", i{na strateuvh/ ejn aujtai`" th;n

kalh;n strateivan 19e[cwn pivstin kai; ajgaqh;n suneivdhsin, h{n tine" ajpwsavmenoi peri; th;n pivstin ejnauavghsan, 20w|n ejstin U J mevnaio" kai; A j levxandro", ou}" parevdwka tw`/ satana`,/ i{na paideuqw`sin mh; blasfhmei`n. 2 Parakalw` ou\n prw`ton pavntwn poiei`sqai dehvsei" proseuca;" ejnteuvxei" eujcaristiva" uJpe;r pavntwn ajnqrwvpwn, 2uJpe;r basilevwn kai; pavntwn tw`n ejn uJperoch`/ o[ntwn, i{na h[remon kai; hJsuvcion bivon diavgwmen ejn pavsh/ eujsebeiva/ kai; semnovthti. 3tou`to kalo;n kai; ajpovdekton ejnwvpion tou` swth`ro" hJmw`n qeou`, 4o}" pavnta" ajnqrwvpou" qevlei swqh`nai kai; eij" ejpivgnwsin ajlhqeiva" ejlqei`n. 5ei|" ga;r qeov", ei|" kai; mesivth" qeou` kai; ajnqrwvpwn, a[nqrwpo" Cristo;" Ij hsou`", 6oJ dou;" eJauto;n ajntivlutron uJpe;r pavntwn, to; martuvrion kairoi`" ijdivoi". 7 eij" o} ejtevqhn ejgw; kh`rux kai; ajpovstolo", ajlhvqeian levgw ouj yeuvdomai, didavskalo" ejqnw`n ejn pivstei kai; ajlhqeiva./ 8 Bouvlomai ou\n proseuvcesqai tou;" a[ndra" ejn panti; tovpw/ ejpaivronta" oJsivou" cei`ra" cwri;" ojrgh`" kai; dialogismou`. 9 JWsauvtw" »kai;¼ gunai`ka" ejn katastolh`/ kosmivw/ meta; aijdou`" kai; swfrosuvnh" kosmei`n eJautav", mh; ejn plevgmasin kai; crusivw/ h] margarivtai" h] iJmatismw`/ polutelei`, 10ajllÆ o} prevpei gunaixi;n ejpaggellomevnai" qeosevbeian, diÆ e[rgwn ajgaqw`n. 11Gunh; ejn hJsuciva/ manqanevtw ejn pavsh/ uJpotagh`:/ 12didavskein de; gunaiki; oujk ejpitrevpw j da;m ga;r prw`to" oujde; aujqentei`n ajndrov", ajllÆ ei\nai ejn hJsuciva./ 13 A 14 ejplavsqh, ei\ta Eu{a. kai; A j da;m oujk hjpathvqh, hJ de; gunh; ejxapathqei`sa ejn parabavsei gevgonen: 15swqhvsetai de; dia; th`" teknogoniva", eja;n meivnwsin ejn pivstei kai; ajgavph/ kai; aJgiasmw`/ meta; swfrosuvnh": 3 Pisto;" oJ lovgo". Ei[ ti" ejpiskoph`" ojrevgetai, kalou` e[rgou ejpiqumei`. 2dei` ou\n to;n ejpivskopon ajnepivlhmpton ei\nai, mia`" gunaiko;" a[ndra, nhfavlion swvfrona kovsmion filovxenon didaktikovn, 3 mh; pavroinon mh; plhvkthn, ajlla; ejpieikh` a[macon ajfilavrguron, 4tou` ijdivou oi[kou kalw`" proi>stavmenon, tevkna e[conta ejn uJpotagh`,/ meta; pavsh" semnovthto" (5eij dev ti" tou` ijdivou oi[kou prosth`nai oujk oi\den, pw`" ejkklhsiva" qeou` ejpimelhvsetaiÉ), 6mh; neovfuton, i{na mh; tufwqei;" eij" krivma ejmpevsh/ tou` diabovlou. 7dei` de; kai; marturivan kalh;n e[cein ajpo; tw`n e[xwqen, i{na mh; eij" ojneidismo;n ejmpevsh/ kai;

pagivda tou` diabovlou. 8 Diakovnou" wJsauvtw" semnouv", mh; dilovgou", mh; oi[nw/ pollw`/ prosevconta", mh; aijscrokerdei`", 9e[conta" to; musthvrion th`" pivstew" ejn kaqara`/ suneidhvsei. 10kai; ou|toi de; dokimazevsqwsan prw`ton, ei\ta diakoneivtwsan ajnevgklhtoi o[nte". 11Gunai`ka" wJsauvtw" semnav", mh; diabovlou", nhfalivou", pista;" ejn pa`sin. 12 diavkonoi e[stwsan mia`" gunaiko;" a[ndre", tevknwn kalw`" proi>stavmenoi kai; tw`n ijdivwn oi[kwn. 13oiJ ga;r kalw`" diakonhvsante" baqmo;n eJautoi`" kalo;n peripoiou`ntai kai; pollh;n parrhsivan ejn pivstei th`/ ejn Cristw`/ Ij hsou`. 14 Tau`ta soi gravfw ejlpivzwn ejlqei`n pro;" se; ejn tavcei: 15eja;n de; braduvnw, i{na eijdh`" / pw`" dei` ejn oi[kw/ qeou` ajnastrevfesqai, h{ti" ejsti;n ejkklhsiva qeou` zw`nto", stu`lo" kai; eJdraivwma th`" ajlhqeiva". 16 kai; oJmologoumevnw" mevga ejsti;n to; th`" eujsebeiva" musthvrion: o}" ejfanerwvqh ejn sarkiv, ejdikaiwvqh ejn pneuvmati, w[fqh ajggevloi", ejkhruvcqh ejn e[qnesin, ejpisteuvqh ejn kovsmw/, ajnelhvmfqh ejn dovxh/. 4 To; de; pneu`ma rJhtw`" levgei o{ti ejn uJstevroi" kairoi`" ajposthvsontai tine" th`" pivstew" prosevconte" pneuvmasin plavnoi" kai; didaskalivai" daimonivwn, 2ejn uJpokrivsei yeudolovgwn, kekausthriasmevnwn th;n ijdivan suneivdhsin, 3kwluovntwn gamei`n, ajpevcesqai brwmavtwn, a} oJ qeo;" e[ktisen eij" metavlhmyin meta; eujcaristiva" toi`" pistoi`" kai; ejpegnwkovsi th;n ajlhvqeian. 4o{ti pa`n ktivsma qeou` kalo;n kai; oujde;n ajpovblhton meta; eujcaristiva" lambanovmenon: 5aJgiavzetai ga;r dia; lovgou qeou` kai; ejnteuvxew". 6 Tau`ta uJpotiqevmeno" toi`" ajdelfoi`" kalo;" e[sh/ diavkono" Cristou` jIhsou`, ejntrefovmeno" toi`" lovgoi" th`" pivstew" kai; th`" kalh`" didaskaliva" h|/ parhkolouvqhka": 7tou;" de; bebhvlou" kai; grawvdei" muvqou" paraitou`. Guvmnaze de; seauto;n pro;" eujsevbeian: 8 hJ ga;r swmatikh; gumnasiva pro;" ojlivgon ejsti;n wjfevlimo", hJ de; eujsevbeia pro;" pavnta wjfevlimo" ejstin ejpaggelivan e[cousa zwh`" th`" nu`n kai; th`" mellouvsh". 9pisto;" oJ lovgo" kai; pavsh" ajpodoch`" a[xio": 10eij" tou`to ga;r kopiw`men kai; ajgwnizovmeqa, o{ti hjlpivkamen

ejpi; qew`/ zw`nti, o{" ejstin swth;r pavntwn ajnqrwvpwn mavlista pistw`n. Paravggelle tau`ta kai; divdaske. 12Mhdeiv" sou th`" neovthto" katafroneivtw, ajlla; tuvpo" givnou tw`n pistw`n ejn lovgw/, ejn ajnastrofh`,/ ejn ajgavph/, ejn pivstei, ejn aJgneiva./ 13e{w" e[rcomai provsece th`/ ajnagnwvsei, th`/ paraklhvsei, th`/ didaskaliva./ 14mh; ajmevlei tou` ejn soi; carivsmato", o} ejdovqh soi dia; profhteiva" meta; ejpiqevsew" tw`n ceirw`n tou` presbuterivou. 15tau`ta melevta, ejn touvtoi" i[sqi, i{na sou hJ prokoph; fanera; h\/ pa`sin. 16e[pece seautw`/ kai; th`/ didaskaliva,/ ejpivmene aujtoi`": tou`to ga;r poiw`n kai; seauto;n swvsei" kai; tou;" ajkouvonta" sou. 5 Presbutevrw/ mh; ejpiplhvxh/" ajlla; parakavlei wJ" patevra, newtevrou" wJ" ajdelfouv", 2presbutevra" wJ" mhtevra", newtevra" wJ" ajdelfa;" ejn pavsh/ aJgneiva./ 3 Chvra" tivma ta;" o[ntw" chvra". 4eij dev ti" chvra tevkna h] e[kgona e[cei, manqanevtwsan prw`ton to;n i[dion oi\kon eujsebei`n kai; ajmoiba;" ajpodidovnai toi`" progovnoi": tou`to gavr ejstin ajpovdekton ejnwvpion tou` qeou`. 5hJ de; o[ntw" chvra kai; memonwmevnh h[lpiken ejpi; qeo;n kai; prosmevnei tai`" dehvsesin kai; tai`" proseucai`" nukto;" kai; hJmevra", 6 hJ de; spatalw`sa zw`sa tevqnhken. 7kai; tau`ta paravggelle, i{na ajnepivlhmptoi w\sin. 8eij dev ti" tw`n ijdivwn kai; mavlista oijkeivwn ouj pronoei`, th;n pivstin h[rnhtai kai; e[stin ajpivstou ceivrwn. 9Chvra katalegevsqw mh; e[latton ejtw`n eJxhvkonta gegonui`a, eJno;" ajndro;" gunhv, 10ejn e[rgoi" kaloi`" marturoumevnh, eij ejteknotrovfhsen, eij ejxenodovchsen, eij aJgivwn povda" e[niyen, eij qlibomevnoi" ejphvrkesen, eij panti; e[rgw/ ajgaqw`/ ejphkolouvqhsen. 11newtevra" de; chvra" paraitou`: o{tan ga;r katastrhniavswsin tou` Cristou`, gamei`n qevlousin 12e[cousai krivma o{ti th;n prwvthn pivstin hjqevthsan: 13a{ma de; kai; ajrgai; manqavnousin periercovmenai ta;" oijkiva", ouj movnon de; ajrgai; ajlla; kai; fluvaroi kai; perivergoi, lalou`sai ta; mh; devonta. 14 Bouvlomai ou\n newtevra" gamei`n, teknogonei`n, oijkodespotei`n, mhdemivan ajformh;n didovnai tw`/ ajntikeimevnw/ loidoriva" cavrin: 15h[dh gavr tine" ejxetravphsan ojpivsw tou` satana`. 16ei[ ti" pisth; e[cei chvra", ejparkeivtw aujtai`" kai; mh; bareivsqw hJ ejkklhsiva, i{na tai`" o[ntw" chvrai" ejparkevsh/. 17 OiJ kalw`" proestw`te" presbuvteroi diplh`" timh`" ajxiouvsqwsan, mavlista oiJ kopiw`nte" ejn lovgw/ kai; didaskaliva./ 18levgei ga;r hJ 11

grafhv: bou`n ajlow`nta ouj fimwvsei", kaiv: a]xio" oJ ejrgavth" tou` misqou` aujtou`. 19kata; presbutevrou kathgorivan mh; paradevcou, ejkto;" eij mh; ejpi; duvo h] triw`n martuvrwn. 20Tou;" aJmartavnonta" ejnwvpion pavntwn e[legce, i{na kai; oiJ loipoi; fovbon e[cwsin. 21 Diamartuvromai ejnwvpion tou` qeou` kai; Cristou` Ij hsou` kai; tw`n ejklektw`n ajggevlwn, i{na tau`ta fulavxh/" cwri;" prokrivmato", mhde;n poiw`n kata; provsklisin. 22cei`ra" tacevw" mhdeni; ejpitivqei mhde; koinwvnei aJmartivai" ajllotrivai": seauto;n aJgno;n thvrei. 23Mhkevti uJdropovtei, ajlla; oi[nw/ ojlivgw/ crw` dia; to;n stovmacon kai; ta;" puknav" sou ajsqeneiva". 24 Tinw`n ajnqrwvpwn aiJ aJmartivai provdhloi eijsin proavgousai eij" krivsin, tisi;n de; kai; ejpakolouqou`sin: 25wJsauvtw" kai; ta; e[rga ta; kala; provdhla, kai; ta; a[llw" e[conta krubh`nai ouj duvnantai. 6 {Osoi eijsi;n uJpo; zugo;n dou`loi, tou;" ijdivou" despovta" pavsh" timh`" ajxivou" hJgeivsqwsan, i{na mh; to; o[noma tou` qeou` kai; hJ didaskaliva blasfhmh`tai. 2oiJ de; pistou;" e[conte" despovta" mh; katafroneivtwsan, o{ti ajdelfoiv eijsin, ajlla; ma`llon douleuevtwsan, o{ti pistoiv eijsin kai; ajgaphtoi; oiJ th`" eujergesiva" ajntilambanovmenoi. Tau`ta divdaske kai; parakavlei. 3ei[ ti" eJterodidaskalei` kai; mh; prosevrcetai uJgiaivnousin lovgoi" toi`" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` kai; th`/ katÆ eujsevbeian didaskaliva,/ 4tetuvfwtai, mhde;n ejpistavmeno", ajlla; nosw`n peri; zhthvsei" kai; logomaciva", ejx w|n givnetai fqovno" e[ri" blasfhmivai, uJpovnoiai ponhraiv, 5 diaparatribai; diefqarmevnwn ajnqrwvpwn to;n nou`n kai; ajpesterhmevnwn th`" ajlhqeiva", nomizovntwn porismo;n ei\nai th;n eujsevbeian. 6 E [ stin de; porismo;" mevga" hJ eujsevbeia meta; 7 aujtarkeiva": oujde;n ga;r eijshnevgkamen eij" to;n kovsmon, o{ti oujde; ejxenegkei`n ti dunavmeqa: 8e[conte" de; diatrofa;" kai; skepavsmata, touvtoi" ajrkesqhsovmeqa. 9oiJ de; boulovmenoi ploutei`n ejmpivptousin eij" peirasmo;n kai; pagivda kai; ejpiqumiva" polla;" ajnohvtou" kai; blaberav", ai{tine" buqivzousin tou;" ajnqrwvpou" eij" o[leqron kai; ajpwvleian: 10rJiz v a ga;r pavntwn tw`n kakw`n ejstin hJ filarguriva, h|" tine" ojregovmenoi ajpeplanhvqhsan ajpo; th`" pivstew" kai; eJautou;" perievpeiran ojduvnai" pollai`". 11 Su; dev, w\ a[nqrwpe qeou`, tau`ta feu`ge: divwke de; dikaiosuvnhn

eujsevbeian pivstin, ajgavphn uJpomonh;n prau>paqivan. 12ajgwnivzou to;n kalo;n ajgw`na th`" pivstew", ejpilabou` th`" aijwnivou zwh`", eij" h}n ejklhvqh" kai; wJmolovghsa" th;n kalh;n oJmologivan ejnwvpion pollw`n martuvrwn. 13paraggevllw »soi¼ ejnwvpion tou` qeou` tou` zw/ogonou`nto" ta; pavnta kai; Cristou` Ij hsou` tou` marturhvsanto" ejpi; Pontivou Pilavtou th;n kalh;n oJmologivan, 14thrh`sai se th;n ejntolh;n a[spilon ajnepivlhmpton mevcri th`" ejpifaneiva" tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou`, 15h}n kairoi`" ijdivoi" deivxei oJ makavrio" kai; movno" dunavsth", oJ basileu;" tw`n basileuovntwn kai; kuvrio" tw`n kurieuovntwn, 16oJ movno" e[cwn ajqanasivan, fw`" oijkw`n ajprovsiton, o}n ei\den oujdei;" ajnqrwvpwn oujde; ijdei`n duvnatai: w|/ timh; kai; kravto" aijwvnion, ajmhvn. 17 Toi`" plousivoi" ejn tw`/ nu`n aijw`ni paravggelle mh; uJyhlofronei`n mhde; hjlpikevnai ejpi; plouvtou ajdhlovthti ajllÆ ejpi; qew`/ tw`/ parevconti hJmi`n pavnta plousivw" eij" ajpovlausin, 18ajgaqoergei`n, ploutei`n ejn e[rgoi" kaloi`", eujmetadovtou" ei\nai, koinwnikouv", 19 ajpoqhsaurivzonta" eJautoi`" qemevlion kalo;n eij" to; mevllon, i{na ejpilavbwntai th`" o[ntw" zwh`". 20 \W Timovqee, th;n paraqhvkhn fuvlaxon ejktrepovmeno" ta;" bebhvlou" kenofwniva" kai; ajntiqevsei" th`" yeudwnuvmou gnwvsew", 21 h{n tine" ejpaggellovmenoi peri; th;n pivstin hjstovchsan. H J cavri" meqÆ uJmw`n.

PROS TIMOQEON BV 1 Pau`lo" ajpovstolo" Cristou` Ij hsou` dia; qelhvmato" qeou` katÆ ejpaggelivan zwh`" th`" ejn Cristw`/ jIhsou` 2Timoqevw/ ajgaphtw`/ tevknw/, cavri" e[leo" eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" kai; Cristou` Ij hsou` tou` kurivou hJmw`n. 3 Cavrin e[cw tw`/ qew`,/ w|/ latreuvw ajpo; progovnwn ejn kaqara`/ suneidhvsei, wJ" ajdiavleipton e[cw th;n peri; sou` mneivan ejn tai`" dehvsesin mou nukto;" kai; hJmevra", 4ejpipoqw`n se ijdei`n, memnhmevno" sou tw`n dakruvwn, i{na cara`" plhrwqw`, 5uJpovmnhsin labw;n th`" ejn soi; ajnupokrivtou pivstew", h{ti" ejnwvk/ hsen prw`ton ejn th`/ mavmmh/ sou LwivdŸ i kai; th`/ mhtriv sou Eujnivkh/, pevpeismai de; o{ti kai; ejn soiv. 6DiÆ h}n aijtivan ajnamimnhvs / kw se ajnazwpurei`n to; cavrisma tou` qeou`, o{ ejstin ejn soi; dia; th`" ejpiqevsew" tw`n ceirw`n mou. 7ouj ga;r e[dwken hJmi`n oJ qeo;" pneu`ma deiliva" ajlla; dunavmew" kai; ajgavph" kai; swfronismou`. 8 mh; ou\n ejpaiscunqh`" / to; martuvrion tou` kurivou hJmw`n mhde; ejme; to;n devsmion aujtou`, ajlla; sugkakopavqhson tw`/ eujaggelivw/ kata; duvnamin qeou`, 9tou` swvsanto" hJma`" kai; kalevsanto" klhvsei aJgiva,/ ouj kata; ta; e[rga hJmw`n ajlla; kata; ijdivan provqesin kai; cavrin, th;n doqei`san hJmi`n ejn Cristw`/ Ij hsou` pro; crovnwn aijwnivwn, 10fanerwqei`san de; nu`n dia; th`" ejpifaneiva" tou` swth`ro" hJmw`n Cristou` Ij hsou`, katarghvsanto" me;n to;n qavnaton fwtivsanto" de; zwh;n kai; ajfqarsivan dia; tou` eujaggelivou 11eij" o} ejtevqhn ejgw; kh`rux kai; ajpovstolo" kai; didavskalo", 12diÆ h}n aijtivan kai; tau`ta pavscw: ajllÆ oujk ejpaiscuvnomai, oi\da ga;r w|/ pepivsteuka kai; pevpeismai o{ti dunatov" ejstin th;n paraqhvkhn mou fulavxai eij" ejkeivnhn th;n hJmevran. 13 U J potuvpwsin e[ce uJgiainovntwn lovgwn w|n parÆ ejmou` h[kousa" ejn pivstei kai; ajgavph/ th`/ ejn Cristw`/ jIhsou`: 14th;n kalh;n paraqhvkhn fuvlaxon dia; pneuvmato" aJgivou tou` ejnoikou`nto" ejn hJmi`n. 15 Oi\da" tou`to, o{ti ajpestravfhsan me pavnte" oiJ ejn th`/ A j siva,/ w|n 16 ejstin Fuvgelo" kai; E J rmogevnh". dwv/h e[leo" oJ kuvrio" tw`/ jOnhsifovrou oi[kw/, o{ti pollavki" me ajnevyuxen kai; th;n a{lusin mou oujk ejpaiscuvnqh, 17ajlla; genovmeno" ejn R J wvmh/ spoudaivw" ejzhvthsen 18 me kai; eu|ren: dwv/h aujtw`/ oJ kuvrio" euJrei`n e[leo" para; kurivou ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/. kai; o{sa ejn E j fevsw/ dihkovnhsen, bevltion su; ginwvskei".

2 Su; ou\n, tevknon mou, ejndunamou` ejn th`/ cavriti th`/ ejn Cristw`/ Ij hsou`, 2kai; a} h[kousa" parÆ ejmou` dia; pollw`n martuvrwn, tau`ta paravqou pistoi`" ajnqrwvpoi", oi{tine" iJkanoi; e[sontai kai; eJtevrou" didavxai. 3Sugkakopavqhson wJ" kalo;" stratiwvth" Cristou` Ij hsou`. 4 oujdei;" strateuovmeno" ejmplevketai tai`" tou` bivou pragmateivai", i{na tw`/ stratologhvsanti ajrevsh/. 5eja;n de; kai; ajqlh`/ ti", ouj stefanou`tai eja;n mh; nomivmw" ajqlhvsh/. 6to;n kopiw`nta gewrgo;n dei` prw`ton tw`n karpw`n metalambavnein. 7novei o} levgw: dwvsei gavr soi oJ kuvrio" suvnesin ejn pa`sin. 8 Mnhmovneue Ij hsou`n Cristo;n ejghgermevnon ejk nekrw`n, ejk spevrmato" Dauivd, kata; to; eujaggevlion mou, 9ejn w|/ kakopaqw` mevcri desmw`n wJ" kakou`rgo", ajlla; oJ lovgo" tou` qeou` ouj devdetai: 10dia; tou`to pavnta uJpomevnw dia; tou;" ejklektouv", i{na kai; aujtoi; swthriva" tuvcwsin th`" ejn Cristw`/ Ij hsou` meta; dovxh" aijwnivou. 11pisto;" oJ lovgo": eij ga;r sunapeqavnomen, kai; suzhvsomen: 12 eij uJpomevnomen, kai; sumbasileuvsomen: eij ajrnhsovmeqa, kakei`no" ajrnhvsetai hJma`": 13 eij ajpistou`men, ejkei`no" pisto;" mevnei, ajrnhvsasqai ga;r eJauto;n ouj duvnatai. 14 Tau`ta uJpomivmnh/ske diamarturovmeno" ejnwvpion tou` qeou` mh; logomacei`n, ejpÆ oujde;n crhvsimon, ejpi; katastrofh`/ tw`n ajkouovntwn. 15 spouvdason seauto;n dovkimon parasth`sai tw`/ qew`,/ ejrgavthn ajnepaivscunton, ojrqotomou`nta to;n lovgon th`" ajlhqeiva". 16ta;" de; bebhvlou" kenofwniva" periivs Ÿ taso: ejpi; plei`on ga;r prokovyousin 17 ajsebeiva" kai; oJ lovgo" aujtw`n wJ" gavggraina nomh;n e{xei. w|n ejstin U J mevnaio" kai; Fivlhto", 18oi{tine" peri; th;n ajlhvqeian hjstovchsan, levgonte" »th;n¼ ajnavstasin h[dh gegonevnai, kai; ajnatrevpousin thvn tinwn pivstin. 19oJ mevntoi stereo;" qemevlio" tou` qeou` e{sthken, e[cwn th;n sfragi`da tauvthn: e[gnw kuvrio" tou;" o[nta" aujtou`, kaiv: ajposthvtw ajpo; ajdikiva" pa`" oJ ojnomavzwn to; o[noma kurivou. 20 E j n megavlh/ de; oijkiva/ oujk e[stin movnon skeuvh crusa` kai; ajrgura` ajlla; kai; xuvlina kai; ojstravkina, kai; a} me;n eij" timh;n a} de; eij" ajtimivan: 21eja;n ou\n ti" ejkkaqavrh/ eJauto;n ajpo; touvtwn, e[stai skeu`o" eij" timhvn, hJgiasmevnon, eu[crhston tw`/ despovth/, eij" pa`n e[rgon ajgaqo;n

hJtoimasmevnon. 22Ta;" de; newterika;" ejpiqumiva" feu`ge, divwke de; dikaiosuvnhn pivstin ajgavphn eijrhvnhn meta; tw`n ejpikaloumevnwn to;n kuvrion ejk kaqara`" kardiva". 23ta;" de; mwra;" kai; ajpaideuvtou" zhthvsei" paraitou`, eijdw;" o{ti gennw`sin mavca": 24dou`lon de; kurivou ouj dei` mavcesqai ajlla; h[pion ei\nai pro;" pavnta", didaktikovn, ajnexivkakon, 25ejn prau?thti paideuvonta tou;" ajntidiatiqemevnou", mhvpote dwv/h aujtoi`" oJ qeo;" metavnoian eij" ejpivgnwsin ajlhqeiva" 26kai; ajnanhvywsin ejk th`" tou` diabovlou pagivdo", ejzwgrhmevnoi uJpÆ aujtou` eij" to; ejkeivnou qevlhma. 3 Tou`to de; givnwske, o{ti ejn ejscavtai" hJmevrai" ejnsthvsontai kairoi; calepoiv: 2e[sontai ga;r oiJ a[nqrwpoi fivlautoi filavrguroi ajlazovne" uJperhvfanoi blavsfhmoi, goneu`sin ajpeiqei`", ajcavristoi ajnovsioi 3a[storgoi a[spondoi diavboloi ajkratei`" ajnhvmeroi ajfilavgaqoi 4prodovtai propetei`" tetufwmevnoi, filhvdonoi ma`llon h] filovqeoi, 5e[conte" movrfwsin eujsebeiva" th;n de; duvnamin aujth`" hjrnhmevnoi: kai; touvtou" ajpotrevpou. 6ejk touvtwn gavr eijsin oiJ ejnduvnonte" eij" ta;" oijkiva" kai; aijcmalwtivzonte" gunaikavria seswreumevna aJmartivai", ajgovmena ejpiqumivai" poikivlai", 7pavntote manqavnonta kai; mhdevpote eij" ejpivgnwsin ajlhqeiva" ejlqei`n dunavmena. 8o}n trovpon de; Ij avnnh" kai; Ij ambrh`" ajntevsthsan Mwu>sei`, ou{tw" kai; ou|toi ajnqivstantai th`/ ajlhqeiva,/ a[nqrwpoi katefqarmevnoi to;n nou`n, ajdovkimoi peri; th;n pivstin. 9ajllÆ ouj prokovyousin ejpi; plei`on: hJ ga;r a[noia aujtw`n e[kdhlo" e[stai pa`sin, wJ" kai; hJ ejkeivnwn ejgevneto. 10 Su; de; parhkolouvqhsa" mou th`/ didaskaliva,/ th`/ ajgwgh`,/ th`/ proqevsei, th`/ pivstei, th`/ makroqumiva,/ th`/ ajgavph/, th`/ uJpomonh`,/ 11toi`" diwgmoi`", toi`" paqhvmasin, oi|a moi ejgevneto ejn A j ntioceiva,/ ejn Ij konivw,/ ejn luvstroi", oi{ou" diwgmou;" uJphvnegka kai; ejk pavntwn me ejrruvsato oJ kuvrio". 12kai; pavnte" de; oiJ qevlonte" eujsebw`" zh`n ejn Cristw`/ Ij hsou` diwcqhvsontai. 13ponhroi; de; a[nqrwpoi kai; govhte" prokovyousin ejpi; to; cei`ron planw`nte" kai; planwvmenoi. 14Su; de; mevne ejn oi|" e[maqe" kai; ejpistwvqh", eijdw;" para; tivnwn e[maqe", 15kai; o{ti ajpo; brevfou" »ta;¼ iJera; gravmmata oi\da", ta; dunavmena se sofivsai eij" swthrivan dia; pivstew" th`" ejn Cristw`/ Ij hsou`. 16pa`sa grafh; qeovpneusto" kai; wjfevlimo" pro;" didaskalivan, pro;" ejlegmovn, pro;" ejpanovrqwsin, pro;" paideivan th;n ejn dikaiosuvnh/,

17

i{na a[rtio" h\/ oJ tou` qeou` a[nqrwpo", pro;" pa`n e[rgon ajgaqo;n ejxhrtismevno". 4 Diamartuvromai ejnwvpion tou` qeou` kai; Cristou` Ij hsou` tou` mevllonto" krivnein zw`nta" kai; nekrouv", kai; th;n ejpifavneian aujtou` kai; th;n basileivan aujtou`: 2khvruxon to;n lovgon, ejpivsthqi eujkaivrw" ajkaivrw", e[legxon, ejpitivmhson, parakavleson, ejn pavsh/ makroqumiva/ kai; didach`./ 3 E [ stai ga;r kairo;" o{te th`" uJgiainouvsh" didaskaliva" oujk ajnevxontai ajlla; kata; ta;" ijdiva" ejpiqumiva" eJautoi`" ejpiswreuvsousin didaskavlou" knhqovmenoi th;n ajkoh;n 4kai; ajpo; me;n th`" ajlhqeiva" th;n ajkoh;n ajpostrevyousin, ejpi; de; tou;" muvqou" ejktraphvsontai. 5Su; de; nh`fe ejn pa`sin, kakopavqhson, e[rgon poivhson eujaggelistou`, th;n diakonivan sou plhrofovrhson. 6 E j gw; ga;r h[dh spevndomai, kai; oJ kairo;" th`" ajnaluvsew" mou ejfevsthken. 7to;n kalo;n ajgw`na hjgwvnismai, to;n drovmon tetevleka, th;n pivstin tethvrhka: 8loipo;n ajpovkeitai moi oJ th`" dikaiosuvnh" stevfano", o}n ajpodwvsei moi oJ kuvrio" ejn ejkeivnh/ th`/ hJmevra/, oJ divkaio" krithv", ouj movnon de; ejmoi; ajlla; kai; pa`si toi`" hjgaphkovsi th;n ejpifavneian aujtou`. 9 Spouvdason ejlqei`n prov" me tacevw": 10Dhma`" gavr me ejgkatevlipen ajgaphvsa" to;n nu`n aijw`na kai; ejporeuvqh eij" Qessalonivkhn, Krhvskh" eij" Galativan, Tivto" eij" Dalmativan: 11 Louka`" ejstin movno" metÆ ejmou`. Ma`rkon ajnalabw;n a[ge meta; seautou`, e[stin gavr moi eu[crhsto" eij" diakonivan. 12Tuvcikon de; ajpevsteila eij" E [ feson. 13to;n failovnhn o}n ajpevlipon ejn Trw/adv i para; Kavrpw/ ejrcovmeno" fevre, kai; ta; bibliva mavlista ta;" membravna". 14 A j levxandro" oJ calkeu;" pollav moi kaka; ejnedeivxato: ajpodwvsei aujtw`/ oJ kuvrio" kata; ta; e[rga aujtou`: 15o}n kai; su; fulavssou, livan ga;r ajntevsth toi`" hJmetevroi" lovgoi". 16 E j n th`/ prwvth/ mou ajpologiva/ oujdeiv" moi paregevneto, ajlla; pavnte" me ejgkatevlipon: mh; aujtoi`" logisqeivh: 17oJ de; kuvrio" moi parevsth kai; ejnedunavmwsen me, i{na diÆ ejmou` to; khvrugma plhroforhqh`/ kai; ajkouvswsin pavnta ta; e[qnh, kai; ejrruvsqhn ejk stovmato" levonto". 18rJus v etai me oJ kuvrio" ajpo; panto;" e[rgou ponhrou` kai; swvsei eij" th;n basileivan aujtou` th;n ejpouravnion: w|/ hJ dovxa eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn, ajmhvn. 19 A [ spasai Privskan kai; A j kuvlan kai; to;n jOnhsifovrou oi\kon. 20

E [ rasto" e[meinen ejn Korivnqw/, Trovfimon de; ajpevlipon ejn Milhvtw/ ajsqenou`nta. 21Spouvdason pro; ceimw`no" ejlqei`n. A j spavzetai se Eu[boulo" kai; Pouvdh" kai; Livno" kai; Klaudiva kai; oiJ ajdelfoi; pavnte". 22 JO kuvrio" meta; tou` pneuvmato" sou. hJ cavri" meqÆ uJmw`n.

PROS TITON 1 Pau`lo" dou`lo" qeou`, ajpovstolo" de; Ij hsou` Cristou` kata; pivstin ejklektw`n qeou` kai; ejpivgnwsin ajlhqeiva" th`" katÆ eujsevbeian 2 ejpÆ ejlpivdi zwh`" aijwnivou, h}n ejphggeivlato oJ ajyeudh;" qeo;" pro; crovnwn aijwnivwn, 3ejfanevrwsen de; kairoi`" ijdivoi" to;n lovgon aujtou` ejn khruvgmati, o} ejpisteuvqhn ejgw; katÆ ejpitagh;n tou` swth`ro" hJmw`n qeou`, 4Tivtw/ gnhsivw/ tevknw/ kata; koinh;n pivstin, cavri" kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" kai; Cristou` Ij hsou` tou` swth`ro" hJmw`n. 5 Touvtou cavrin ajpevlipon se ejn Krhvth/, i{na ta; leivponta ejpidiorqwvsh/ kai; katasthvsh/" kata; povlin presbutevrou", wJ" ejgwv soi dietaxavmhn, 6ei[ tiv" ejstin ajnevgklhto", mia`" gunaiko;" ajnhvr, tevkna e[cwn pistav, mh; ejn kathgoriva/ ajswtiva" h] ajnupovtakta. 7dei` ga;r to;n ejpivskopon ajnevgklhton ei\nai wJ" qeou` oijkonovmon, mh; aujqavdh, mh; ojrgivlon, mh; pavroinon, mh; plhvkthn, mh; aijscrokerdh`, 8 ajlla; filovxenon filavgaqon swvfrona divkaion o{sion ejgkrath`, 9 ajntecovmenon tou` kata; th;n didach;n pistou` lovgou, i{na dunato;" h\/ kai; parakalei`n ejn th`/ didaskaliva/ th`/ uJgiainouvsh/ kai; tou;" ajntilevgonta" ejlevgcein. 10 Eijsi;n ga;r polloi; »kai;¼ ajnupovtaktoi, mataiolovgoi kai; frenapavtai, mavlista oiJ ejk th`" peritomh`", 11ou}" dei` ejpistomivzein, oi{tine" o{lou" oi[kou" ajnatrevpousin didavskonte" a} mh; dei` aijscrou` kevrdou" cavrin. 12ei\pen ti" ejx aujtw`n i[dio" aujtw`n profhvth": Krh`te" ajei; yeu`stai, kaka; qhriva, gastevre" ajrgaiv. 13hJ marturiva au{th ejsti;n ajlhqhv". diÆ h}n aijtivan e[legce aujtou;" ajpotovmw", i{na uJgiaivnwsin ejn th`/ pivstei, 14mh; prosevconte" Ij oudai>koi`" muvqoi" kai; ejntolai`" ajnqrwvpwn ajpostrefomevnwn th;n ajlhvqeian. 15pavnta kaqara; toi`" kaqaroi`": toi`" de; memiammevnoi" kai; ajpivstoi" oujde;n kaqarovn, ajlla; memivantai aujtw`n kai; oJ nou`" kai; hJ suneivdhsi". 16qeo;n oJmologou`sin eijdevnai, toi`" de; e[rgoi" ajrnou`ntai, bdeluktoi; o[nte" kai; ajpeiqei`" kai; pro;" pa`n e[rgon ajgaqo;n ajdovkimoi. 2 Su; de; lavlei a} prevpei th`/ uJgiainouvsh/ didaskaliva./ 2Presbuvta" nhfalivou" ei\nai, semnouv", swvfrona", uJgiaivnonta" th`/ pivstei, th`/ ajgavph/, th`/ uJpomonh`:/ 3Presbuvtida" wJsauvtw" ejn katasthvmati iJeroprepei`", mh; diabovlou" mh; oi[nw/ pollw`/ dedoulwmevna", kalodidaskavlou", 4i{na swfronivzwsin ta;" neva" filavndrou" ei\nai,

5 filotevknou" swvfrona" aJgna;" oijkourgou;" ajgaqav", uJpotassomevna" toi`" ijdivoi" ajndravsin, i{na mh; oJ lovgo" tou` qeou` blasfhmh`tai. 6Tou;" newtevrou" wJsauvtw" parakavlei swfronei`n 7 peri; pavnta, seauto;n parecovmeno" tuvpon kalw`n e[rgwn, ejn th`/ didaskaliva/ ajfqorivan, semnovthta, 8lovgon uJgih` ajkatavgnwston, i{na oJ ejx ejnantiva" ejntraph`/ mhde;n e[cwn levgein peri; hJmw`n fau`lon. 9 Douvlou" ijdivoi" despovtai" uJpotavssesqai ejn pa`sin, eujarevstou" ei\nai, mh; ajntilevgonta", 10mh; nosfizomevnou", ajlla; pa`san pivstin ejndeiknumevnou" ajgaqhvn, i{na th;n didaskalivan th;n tou` swth`ro" hJmw`n qeou` kosmw`sin ejn pa`sin. 11 E j pefavnh ga;r hJ cavri" tou` qeou` swthvrio" pa`sin ajnqrwvpoi" 12 paideuvousa hJma`", i{na ajrnhsavmenoi th;n ajsevbeian kai; ta;" kosmika;" ejpiqumiva" swfrovnw" kai; dikaivw" kai; eujsebw`" zhvswmen ejn tw`/ nu`n aijw`ni, 13prosdecovmenoi th;n makarivan ejlpivda kai; ejpifavneian th`" dovxh" tou` megavlou qeou` kai; swth`ro" hJmw`n Ij hsou` Cristou`, 14o}" e[dwken eJauto;n uJpe;r hJmw`n, i{na lutrwvshtai hJma`" ajpo; pavsh" ajnomiva" kai; kaqarivsh/ eJautw`/ lao;n periouvsion, zhlwth;n kalw`n e[rgwn. 15Tau`ta lavlei kai; parakavlei kai; e[legce meta; pavsh" ejpitagh`": mhdeiv" sou perifroneivtw. 3 U J pomivmnh/ske aujtou;" ajrcai`" ejxousivai" uJpotavssesqai, peiqarcei`n, pro;" pa`n e[rgon ajgaqo;n eJtoivmou" ei\nai, 2mhdevna blasfhmei`n, ajmavcou" ei\nai, ejpieikei`", pa`san ejndeiknumevnou" prau?thta pro;" pavnta" ajnqrwvpou". 3 \Hmen gavr pote kai; hJmei`" ajnovhtoi, ajpeiqei`", planwvmenoi, douleuvonte" ejpiqumivai" kai; hJdonai`" poikivlai", ejn kakiva/ kai; fqovnw/ diavgonte", stughtoiv, misou`nte" ajllhvlou". 4o{te de; hJ crhstovth" kai; hJ filanqrwpiva ejpefavnh tou` swth`ro" hJmw`n qeou`, 5oujk ejx e[rgwn tw`n ejn dikaiosuvnh/ a} ejpoihvsamen hJmei`" ajlla; kata; to; aujtou` e[leo" e[swsen hJma`" dia; loutrou` paliggenesiva" kai; ajnakainwvsew" pneuvmato" aJgivou, 6ou| ejxevceen ejfÆ hJma`" plousivw" dia; Ij hsou` Cristou` tou` swth`ro" hJmw`n, 7i{na dikaiwqevnte" th`/ ejkeivnou cavriti klhronovmoi genhqw`men katÆ ejlpivda zwh`" aijwnivou. 8 Pisto;" oJ lovgo": kai; peri; touvtwn bouvlomai se diabebaiou`sqai, i{na frontivzwsin kalw`n e[rgwn proivs Ÿ tasqai oiJ pepisteukovte" qew`:/ tau`ta ejstin kala; kai; wjfevlima toi`" ajnqrwvpoi". 9mwra;" de; zhthvsei" kai; genealogiva" kai; e[rei" kai; mavca" nomika;"

periivs Ÿ taso: eijsi;n ga;r ajnwfelei`" kai; mavtaioi. 10aiJretiko;n a[nqrwpon meta; mivan kai; deutevran nouqesivan paraitou`, 11eijdw;" o{ti ejxevstraptai oJ toiou`to" kai; aJmartavnei w]n aujtokatavkrito". 12 {Otan pevmyw A j rtema`n pro;" se; h] Tuvcikon, spouvdason ejlqei`n prov" me eij" Nikovpolin, ejkei` ga;r kevkrika paraceimavsai. 13Zhna`n to;n nomiko;n kai; A j pollw`n spoudaivw" provpemyon, i{na mhde;n 14 aujtoi`" leivph/. manqanevtwsan de; kai; oiJ hJmevteroi kalw`n e[rgwn proivs Ÿ tasqai eij" ta;" ajnagkaiva" creiva", i{na mh; w\sin a[karpoi. 15 A j spavzontai se oiJ metÆ ejmou` pavnte". a[spasai tou;" filou`nta" hJma`" ejn pivstei. H J cavri" meta; pavntwn uJmw`n.

PROS FILHMONA 1 Pau`lo" devsmio" Cristou` Ij hsou` kai; Timovqeo" oJ ajdelfo;" Filhvmoni tw`/ ajgaphtw`/ kai; sunergw`/ hJmw`n 2kai; A j pfiva/ th`/ ajdelfh`/ kai; A j rcivppw/ tw`/ sustratiwvth/ hJmw`n kai; th`/ katÆ oi\kon sou ejkklhsiva,/ 3cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; qeou` patro;" hJmw`n kai; kurivou Ij hsou` Cristou`. 4 Eujcaristw` tw`/ qew`/ mou pavntote mneivan sou poiouvmeno" ejpi; tw`n proseucw`n mou, 5ajkouvwn sou th;n ajgavphn kai; th;n pivstin, h}n e[cei" pro;" to;n kuvrion Ij hsou`n kai; eij" pavnta" tou;" aJgivou", 6o{pw" hJ koinwniva th`" pivstew" sou ejnergh;" gevnhtai ejn ejpignwvsei panto;" ajgaqou` tou` ejn hJmi`n eij" Cristovn. 7cara;n ga;r pollh;n e[scon kai; paravklhsin ejpi; th`/ ajgavph/ sou, o{ti ta; splavgcna tw`n aJgivwn ajnapevpautai dia; sou`, ajdelfev. 8 Dio; pollh;n ejn Cristw`/ parrhsivan e[cwn ejpitavssein soi to; ajnh`kon 9dia; th;n ajgavphn ma`llon parakalw`, toiou`to" w]n wJ" Pau`lo" presbuvth" nuni; de; kai; devsmio" Cristou` jIhsou`: 10parakalw` se peri; tou` ejmou` tevknou, o}n ejgevnnhsa ejn toi`" desmoi`", jOnhvsimon, 11 tovn potev soi a[crhston nuni; de; »kai;¼ soi; kai; ejmoi; eu[crhston, 12o}n ajnevpemya soi, aujtovn, tou`tÆ e[stin ta; ejma; splavgcna: 13 }On ejgw; ejboulovmhn pro;" ejmauto;n katevcein, i{na uJpe;r sou` moi diakonh`/ ejn toi`" desmoi`" tou` eujaggelivou, 14cwri;" de; th`" sh`" gnwvmh" oujde;n hjqevlhsa poih`sai, i{na mh; wJ" kata; ajnavgkhn to; ajgaqovn sou h\/ ajlla; kata; eJkouvsion. 15Tavca ga;r dia; tou`to ejcwrivsqh pro;" w{ran, i{na aijwvnion aujto;n ajpevch/", 16oujkevti wJ" dou`lon ajllÆ uJpe;r dou`lon, ajdelfo;n ajgaphtovn, mavlista ejmoiv, povsw/ de; ma`llon soi; kai; ejn sarki; kai; ejn kurivw./ 17 eij ou\n me e[cei" koinwnovn, proslabou` aujto;n wJ" ejmev. 18eij dev ti hjdivkhsen se h] ojfeivlei, tou`to ejmoi; ejllovga. 19ejgw; Pau`lo" e[graya th`/ ejmh`/ ceiriv, ejgw; ajpotivsw: i{na mh; levgw soi o{ti kai; seautovn moi prosofeivlei". 20naiv ajdelfev, ejgwv sou ojnaivmhn ejn kurivw:/ ajnavpauson mou ta; splavgcna ejn Cristw`./ 21 Pepoiqw;" th`/ uJpakoh`/ sou e[graya soi, eijdw;" o{ti kai; uJpe;r a} levgw poihvsei". 22a{ma de; kai; eJtoivmaze moi xenivan: ejlpivzw ga;r o{ti dia; tw`n proseucw`n uJmw`n carisqhvsomai uJmi`n. 23 A j spavzetai se E j pafra`" oJ sunaicmavlwto" mou ejn Cristw`/

Ij hsou`, 24Ma`rko", A j rivstarco", Dhma`", Louka`", oiJ sunergoiv mou. 25 H J cavri" tou` kurivou Ij hsou` Cristou` meta; tou` pneuvmato" uJmw`n.

PROS EBRAIOUS 1 Polumerw`" kai; polutrovpw" pavlai oJ qeo;" lalhvsa" toi`" patravsin ejn toi`" profhvtai" 2ejpÆ ejscavtou tw`n hJmerw`n touvtwn ejlavlhsen hJmi`n ejn uiJw,`/ o}n e[qhken klhronovmon pavntwn, diÆ ou| kai; ejpoivhsen tou;" aijw`na": 3o}" w]n ajpauvgasma th`" dovxh" kai; carakth;r th`" uJpostavsew" aujtou`, fevrwn te ta; pavnta tw`/ rJhm v ati th`" dunavmew" aujtou`, kaqarismo;n tw`n aJmartiw`n poihsavmeno" ejkavqisen ejn dexia`/ th`" megalwsuvnh" ejn uJyhloi`", 4tosouvtw/ kreivttwn genovmeno" tw`n ajggevlwn o{sw/ diaforwvteron parÆ aujtou;" keklhronovmhken o[noma. 5 Tivni ga;r ei\pen pote tw`n ajggevlwn: uiJov" mou ei\ suv, ejgw; shvmeron gegevnnhka seÉ kai; pavlin: ejgw; e[somai aujtw`/ eij" patevra, kai; aujto;" e[stai moi eij" uiJovnÉ 6 o{tan de; pavlin eijsagavgh/ to;n prwtovtokon eij" th;n oijkoumevnhn, levgei: kai; proskunhsavtwsan aujtw`/ pavnte" a[ggeloi qeou`. 7kai; pro;" me;n tou;" ajggevlou" levgei: oJ poiw`n tou;" ajggevlou" aujtou` pneuvmata kai; tou;" leitourgou;" aujtou` puro;" flovga, 8 pro;" de; to;n uiJovn: oJ qrovno" sou oJ qeo;" eij" to;n aijw`na tou` aijw`no", kai; hJ rJavbdo" th`" eujquvthto" rJavbdo" th`" basileiva" sou. 9 hjgavphsa" dikaiosuvnhn kai; ejmivshsa" ajnomivan: dia; tou`to e[crisen se oJ qeo;" oJ qeov" sou e[laion ajgalliavsew" para; tou;" metovcou" sou. 10 kaiv: su; katÆ ajrcav", kuvrie, th;n gh`n ejqemelivwsa", kai; e[rga tw`n ceirw`n souv eijsin oiJ oujranoiv:

11

aujtoi; ajpolou`ntai, su; de; diamevnei", kai; pavnte" wJ" iJmavtion palaiwqhvsontai, 12 kai; wJsei; peribovlaion eJlivxei" aujtouv", wJ" iJmavtion kai; ajllaghvsontai: su; de; oJ aujto;" ei\ kai; ta; e[th sou oujk ejkleivyousin. 13 pro;" tivna de; tw`n ajggevlwn ei[rhken pote: kavqou ejk dexiw`n mou, e{w" a]n qw` tou;" ejcqrouv" sou uJpopovdion tw`n podw`n souÉ 14 oujci; pavnte" eijsi;n leitourgika; pneuvmata eij" diakonivan ajpostellovmena dia; tou;" mevllonta" klhronomei`n swthrivanÉ 2 Dia; tou`to dei` perissotevrw" prosevcein hJma`" toi`" ajkousqei`sin, mhvpote pararuw`men. 2eij ga;r oJ diÆ ajggevlwn lalhqei;" lovgo" ejgevneto bevbaio" kai; pa`sa paravbasi" kai; parakoh; e[laben e[ndikon misqapodosivan, 3pw`" hJmei`" ejkfeuxovmeqa thlikauvth" ajmelhvsante" swthriva", h{ti" ajrch;n labou`sa lalei`sqai dia; tou` kurivou uJpo; tw`n ajkousavntwn eij" hJma`" ejbebaiwvqh, 4 sunepimarturou`nto" tou` qeou` shmeivoi" te kai; tevrasin kai; poikivlai" dunavmesin kai; pneuvmato" aJgivou merismoi`" kata; th;n aujtou` qevlhsinÉ 5 Ouj ga;r ajggevloi" uJpevtaxen th;n oijkoumevnhn th;n mevllousan, peri; h|" lalou`men. 6diemartuvrato dev pouv ti" levgwn: tiv ejstin a[nqrwpo" o{ti mimnhv/skh/ aujtou`, h] uiJo;" ajnqrwvpou o{ti ejpiskevpth/ aujtovnÉ 7 hjlavttwsa" aujto;n bracuv ti parÆ ajggevlou", dovxh/ kai; timh`/ ejstefavnwsa" aujtovn, 8 pavnta uJpevtaxa" uJpokavtw tw`n podw`n aujtou`. ejn tw`/ ga;r uJpotavxai »aujtw`¼/ ta; pavnta oujde;n ajfh`ken aujtw`/ ajnupovtakton. Nu`n de; ou[pw oJrw`men aujtw`/ ta; pavnta uJpotetagmevna: 9to;n de; bracuv ti parÆ ajggevlou" hjlattwmevnon blevpomen Ij hsou`n dia; to; pavqhma tou` qanavtou dovxh/ kai; timh`/ ejstefanwmevnon, o{pw" cavriti qeou` uJpe;r panto;" geuvshtai qanavtou. 10 e[prepen ga;r aujtw`,/ diÆ o}n ta; pavnta kai; diÆ ou| ta; pavnta, pollou;" uiJou;" eij" dovxan ajgagovnta to;n ajrchgo;n th`" swthriva"

aujtw`n dia; paqhmavtwn teleiw`sai. 11o{ te ga;r aJgiavzwn kai; oiJ aJgiazovmenoi ejx eJno;" pavnte": diÆ h}n aijtivan oujk ejpaiscuvnetai ajdelfou;" aujtou;" kalei`n 12levgwn: ajpaggelw` to; o[noma sou toi`" ajdelfoi`" mou, ejn mevsw/ ejkklhsiva" uJmnhvsw se, 13 kai; pavlin: ejgw; e[somai pepoiqw;" ejpÆ aujtw`/, kai; pavlin: ijdou; ejgw; kai; ta; paidiva a{ moi e[dwken oJ qeov". 14 E j pei; ou\n ta; paidiva kekoinwvnhken ai{mato" kai; sarkov", kai; aujto;" paraplhsivw" metevscen tw`n aujtw`n, i{na dia; tou` qanavtou katarghvsh/ to;n to; kravto" e[conta tou` qanavtou, tou`tÆ e[stin to;n diavbolon, 15kai; ajpallavxh/ touvtou", o{soi fovbw/ qanavtou dia; panto;" tou` zh`n e[nocoi h\san douleiva". 16ouj ga;r dhvpou ajggevlwn ejpilambavnetai ajlla; spevrmato" A j braa;m ejpilambavnetai. 17o{qen w[feilen kata; pavnta toi`" ajdelfoi`" oJmoiwqh`nai, i{na ejlehvmwn gevnhtai kai; pisto;" ajrciereu;" ta; pro;" to;n qeo;n eij" to; iJlavskesqai ta;" aJmartiva" tou` laou`. 18ejn w|/ ga;r pevponqen aujto;" peirasqeiv", duvnatai toi`" peirazomevnoi" bohqh`sai. 3 {Oqen, ajdelfoi; a{gioi, klhvsew" ejpouranivou mevtocoi, katanohvsate to;n ajpovstolon kai; ajrciereva th`" oJmologiva" hJmw`n Ij hsou`n, 2pisto;n o[nta tw`/ poihvsanti aujto;n wJ" kai; Mwu>sh`" ejn »o{lw/¼ tw`/ oi[kw/ aujtou`. 3pleivono" ga;r ou|to" dovxh" para; Mwu>sh`n hjxivwtai, kaqÆ o{son pleivona timh;n e[cei tou` oi[kou oJ kataskeuavsa" aujtovn: 4 pa`" ga;r oi\ko" kataskeuavzetai uJpov tino", oJ de; pavnta kataskeuavsa" qeov". 5kai; Mwu>sh`" me;n pisto;" ejn o{lw/ tw`/ oi[kw/ aujtou` wJ" qeravpwn eij" martuvrion tw`n lalhqhsomevnwn, 6Cristo;" de; wJ" uiJo" ; ejpi; to;n oi\kon aujtou`: ou| oi\ko" ejsmen hJmei`", ejavnper th;n parrhsivan kai; to; kauvchma th`" ejlpivdo" katavscwmen. 7 Diov, kaqw;" levgei to; pneu`ma to; a{gion: shvmeron eja;n th`" fwnh`" aujtou` ajkouvshte, 8 mh; sklhruvnhte ta;" kardiva" uJmw`n wJ" ejn tw`/ parapikrasmw`/ kata; th;n hJmevran tou` peirasmou` ejn th`/ ejrhvmw/, 9 ou| ejpeivrasan oiJ patevre" uJmw`n ejn

dokimasiva/ kai; ei\don ta; e[rga mou 10 tesseravkonta e[th: dio; proswvcqisa th`/ genea`/ tauvth/ kai; ei\pon: ajei; planw`ntai th`/ kardiva/, aujtoi; de; oujk e[gnwsan ta;" oJdouv" mou, 11 wJ" w[mosa ejn th`/ ojrgh`/ mou: eij eijseleuvsontai eij" th;n katavpausin mou. 12 Blevpete, ajdelfoiv, mhvpote e[stai e[n tini uJmw`n kardiva ponhra; ajpistiva" ejn tw`/ ajposth`nai ajpo; qeou` zw`nto", 13ajlla; parakalei`te eJautou;" kaqÆ eJkavsthn hJmevran, a[cri" ou| to; shvmeron kalei`tai, i{na mh; sklhrunqh`/ ti" ejx uJmw`n ajpavth/ th`" aJmartiva"- 14mevtocoi ga;r tou` Cristou` gegovnamen, ejavnper th;n ajrch;n th`" uJpostavsew" mevcri tevlou" bebaivan katavscwmen- 15ejn tw`/ levgesqai: shvmeron eja;n th`" fwnh`" aujtou` ajkouvshte, mh; sklhruvnhte ta;" kardiva" uJmw`n wJ" ejn tw`/ parapikrasmw`/. 16 tivne" ga;r ajkouvsante" parepivkrananÉ ajllÆ ouj pavnte" oiJ ejxelqovnte" ejx Aijguvptou dia; Mwu>sevw"É 17tivsin de; proswvcqisen tesseravkonta e[thÉ oujci; toi`" aJmarthvsasin, w|n ta; kw`la e[pesen ejn th`/ ejrhvmw/É 18tivsin de; w[mosen mh; eijseleuvsesqai eij" th;n katavpausin aujtou` eij mh; toi`" ajpeiqhvsasinÉ 19kai; blevpomen o{ti oujk hjdunhvqhsan eijselqei`n diÆ ajpistivan. 4 fobhqw`men ou\n, mhvpote kataleipomevnh" ejpaggeliva" eijselqei`n eij" th;n katavpausin aujtou` dokh`/ ti" ejx uJmw`n uJsterhkevnai. 2kai; gavr ejsmen eujhggelismevnoi kaqavper kakei`noi: ajllÆ oujk wjfevlhsen oJ lovgo" th`" ajkoh`" ejkeivnou" mh; sugkekerasmevnou" th`/ pivstei toi`" ajkouvsasin. 3Eijsercovmeqa ga;r eij" »th;n¼ katavpausin oiJ pisteuvsante", kaqw;" ei[rhken: wJ" w[mosa ejn th`/ ojrgh`/ mou: eij eijseleuvsontai eij" th;n katavpausin mou, kaivtoi tw`n e[rgwn ajpo; katabolh`" kovsmou genhqevntwn. 4ei[rhken gavr pou peri; th`" eJbdovmh" ou{tw": kai; katevpausen oJ qeo;" ejn th`/ hJmevra/ th`/ eJbdovmh/ ajpo; pavntwn tw`n e[rgwn aujtou`, 5kai; ejn touvtw/ pavlin: eij eijseleuvsontai eij" th;n katavpausin mou. 6ejpei; ou\n ajpoleivpetai

tina;" eijselqei`n eij" aujthvn, kai; oiJ provteron eujaggelisqevnte" oujk eijsh`lqon diÆ ajpeivqeian, 7pavlin tina; oJrivzei hJmevran, shvmeron, ejn Daui;d levgwn meta; tosou`ton crovnon, kaqw;" proeivrhtai: shvmeron eja;n th`" fwnh`" aujtou` ajkouvshte, mh; sklhruvnhte ta;" kardiva" uJmw`n. 8eij ga;r aujtou;" Ij hsou`" katevpausen, oujk a]n peri; a[llh" ejlavlei meta; tau`ta hJmevra". 9a[ra ajpoleivpetai sabbatismo;" tw`/ law`/ tou` qeou`. 10oJ ga;r eijselqw;n eij" th;n katavpausin aujtou` kai; aujto;" katevpausen ajpo; tw`n e[rgwn aujtou` w{sper ajpo; tw`n ijdivwn oJ qeov". 11Spoudavswmen ou\n eijselqei`n eij" ejkeivnhn th;n katavpausin, i{na mh; ejn tw`/ aujtw`/ ti" uJpodeivgmati pevsh/ th`" ajpeiqeiva". 12 Zw`n ga;r oJ lovgo" tou` qeou` kai; ejnergh;" kai; tomwvtero" uJpe;r pa`san mavcairan divstomon kai; dii>knouvmeno" a[cri merismou` yuch`" kai; pneuvmato", aJrmw`n te kai; muelw`n, kai; kritiko;" ejnqumhvsewn kai; ejnnoiw`n kardiva": 13kai; oujk e[stin ktivsi" ajfanh;" ejnwvpion aujtou`, pavnta de; gumna; kai; tetrachlismevna toi`" ojfqalmoi`" aujtou`, pro;" o}n hJmi`n oJ lovgo". 14 E [ conte" ou\n ajrciereva mevgan dielhluqovta tou;" oujranouv", Ij hsou`n to;n uiJo;n tou` qeou`, kratw`men th`" oJmologiva". 15ouj ga;r e[comen ajrciereva mh; dunavmenon sumpaqh`sai tai`" ajsqeneivai" hJmw`n, pepeirasmevnon de; kata; pavnta kaqÆ oJmoiovthta cwri;" aJmartiva". 16 prosercwvmeqa ou\n meta; parrhsiva" tw`/ qrovnw/ th`" cavrito", i{na lavbwmen e[leo" kai; cavrin eu{rwmen eij" eu[kairon bohvqeian. 5 Pa`" ga;r ajrciereu;" ejx ajnqrwvpwn lambanovmeno" uJpe;r ajnqrwvpwn kaqivstatai ta; pro;" to;n qeovn, i{na prosfevrh/ dw`ra te kai; qusiva" uJpe;r aJmartiw`n, 2metriopaqei`n dunavmeno" toi`" ajgnoou`sin kai; planwmevnoi", ejpei; kai; aujto;" perivkeitai ajsqevneian 3kai; diÆ aujth;n ojfeivlei, kaqw;" peri; tou` laou`, ou{tw" kai; peri; aujtou` prosfevrein peri; aJmartiw`n. 4kai; oujc eJautw`/ ti" lambavnei th;n timh;n ajlla; kalouvmeno" uJpo; tou` qeou` kaqwvsper kai; jAarwvn. 5 ou{tw" kai; oJ Cristo;" oujc eJauto;n ejdovxasen genhqh`nai ajrciereva ajllÆ oJ lalhvsa" pro;" aujtovn: uiJov" mou ei\ suv, ejgw; shvmeron gegevnnhka se: 6 kaqw;" kai; ejn eJtevrw/ levgei: su; iJereu;" eij" to;n aijw`na

kata; th;n tavxin Melcisevdek, o}" ejn tai`" hJmevrai" th`" sarko;" aujtou` dehvsei" te kai; iJkethriva" pro;" to;n dunavmenon swvz / ein aujto;n ejk qanavtou meta; kraugh`" ijscura`" kai; dakruvwn prosenevgka" kai; eijsakousqei;" ajpo; th`" eujlabeiva", 8kaivper w]n uiJo" v , e[maqen ajfÆ w|n e[paqen th;n uJpakohvn, 9 kai; teleiwqei;" ejgevneto pa`sin toi`" uJpakouvousin aujtw`/ ai[tio" swthriva" aijwnivou, 10prosagoreuqei;" uJpo; tou` qeou` ajrciereu;" kata; th;n tavxin Melcisevdek. 11 Peri; ou| polu;" hJmi`n oJ lovgo" kai; dusermhvneuto" levgein, ejpei; nwqroi; gegovnate tai`" ajkoai`". 12kai; ga;r ojfeivlonte" ei\nai didavskaloi dia; to;n crovnon, pavlin creivan e[cete tou` didavskein uJma`" tina; ta; stoicei`a th`" ajrch`" tw`n logivwn tou` qeou` kai; gegovnate creivan e[conte" gavlakto" »kai;¼ ouj sterea`" trofh`". 13 pa`" ga;r oJ metevcwn gavlakto" a[peiro" lovgou dikaiosuvnh", nhvpio" gavr ejstin: 14teleivwn dev ejstin hJ sterea; trofhv, tw`n dia; th;n e{xin ta; aijsqhthvria gegumnasmevna ejcovntwn pro;" diavkrisin kalou` te kai; kakou`. 6 Dio; ajfevnte" to;n th`" ajrch`" tou` Cristou` lovgon ejpi; th;n teleiovthta ferwvmeqa, mh; pavlin qemevlion kataballovmenoi metanoiva" ajpo; nekrw`n e[rgwn kai; pivstew" ejpi; qeovn, 2baptismw`n didach`" ejpiqevsew" te ceirw`n, ajnastavsew" te nekrw`n kai; krivmato" aijwnivou. 3kai; tou`to poihvsomen, ejavnper ejpitrevph/ oJ qeov". 4 A j duvnaton ga;r tou;" a{pax fwtisqevnta", geusamevnou" te th`" dwrea`" th`" ejpouranivou kai; metovcou" genhqevnta" pneuvmato" aJgivou 5kai; kalo;n geusamevnou" qeou` rJhm ` a dunavmei" te mevllonto" 6 aijw`no" kai; parapesovnta", pavlin ajnakainivzein eij" metavnoian, ajnastaurou`nta" eJautoi`" to;n uiJo;n tou` qeou` kai; 7 paradeigmativzonta". gh` ga;r hJ piou`sa to;n ejpÆ aujth`" ejrcovmenon pollavki" uJeto;n kai; tivktousa botavnhn eu[qeton ejkeivnoi" diÆ ou}" kai; gewrgei`tai, metalambavnei eujlogiva" ajpo; tou` qeou`: 8ejkfevrousa de; ajkavnqa" kai; tribovlou", ajdovkimo" kai; katavra" ejgguv", h|" to; tevlo" eij" kau`sin. 9 Pepeivsmeqa de; peri; uJmw`n, ajgaphtoiv, ta; kreivssona kai; ejcovmena swthriva", eij kai; ou{tw" lalou`men. 10ouj ga;r a[diko" oJ qeo;" ejpilaqevsqai tou` e[rgou uJmw`n kai; th`" ajgavph" h|" ejnedeivxasqe eij" to; o[noma aujtou`, diakonhvsante" toi`" aJgivoi" kai; diakonou`nte". 7

11

ejpiqumou`men de; e{kaston uJmw`n th;n aujth;n ejndeivknusqai spoudh;n pro;" th;n plhroforivan th`" ejlpivdo" a[cri tevlou", 12i{na mh; nwqroi; gevnhsqe, mimhtai; de; tw`n dia; pivstew" kai; makroqumiva" klhronomouvntwn ta;" ejpaggeliva". 13 Tw`/ ga;r A j braa;m ejpaggeilavmeno" oJ qeov", ejpei; katÆ oujdeno;" ei\cen meivzono" ojmovsai, w[mosen kaqÆ eJautou` 14levgwn: eij mh;n eujlogw`n eujloghvsw se kai; plhquvnwn plhqunw` se: 15kai; ou{tw" makroqumhvsa" ejpevtucen th`" ejpaggeliva". 16a[nqrwpoi ga;r kata; tou` meivzono" ojmnuvousin, kai; pavsh" aujtoi`" ajntilogiva" pevra" eij" bebaivwsin oJ o{rko": 17ejn w|/ perissovteron boulovmeno" oJ qeo;" ejpidei`xai toi`" klhronovmoi" th`" ejpaggeliva" to; ajmetavqeton th`" boulh`" aujtou` ejmesivteusen o{rkw/, 18i{na dia; duvo pragmavtwn ajmetaqevtwn, ejn oi|" ajduvnaton yeuvsasqai »to;n¼ qeovn, ijscura;n paravklhsin e[cwmen oiJ katafugovnte" krath`sai th`" prokeimevnh" ejlpivdo": 19h}n wJ" a[gkuran e[comen th`" yuch`" ajsfalh` te kai; bebaivan kai; eijsercomevnhn eij" to; ejswvteron tou` katapetavsmato", 20 o{pou provdromo" uJpe;r hJmw`n eijsh`lqen Ij hsou`", kata; th;n tavxin Melcisevdek ajrciereu;" genovmeno" eij" to;n aijw`na. 7 Ou|to" ga;r oJ Melcisevdek, basileu;" Salhvm, iJereu;" tou` qeou` tou` uJyivstou, oJ sunanthvsa" jAbraa;m uJpostrevfonti ajpo; th`" koph`" tw`n basilevwn kai; eujloghvsa" aujtovn, 2w|/ kai; dekavthn ajpo; pavntwn ejmevrisen jAbraavm, prw`ton me;n eJrmhneuovmeno" basileu;" dikaiosuvnh" e[peita de; kai; basileu;" Salhvm, o{ ejstin basileu;" eijrhvnh", 3ajpavtwr ajmhvtwr ajgenealovghto", mhvte ajrch;n hJmerw`n mhvte zwh`" tevlo" e[cwn, ajfwmoiwmevno" de; tw`/ uiJw`/ tou` qeou`, mevnei iJereu;" eij" to; dihnekev". 4 Qewrei`te de; phlivko" ou|to", w|/ »kai;¼ dekavthn A j braa;m e[dwken 5 ejk tw`n ajkroqinivwn oJ patriavrch". kai; oiJ me;n ejk tw`n uiJw`n Leui; th;n iJerateivan lambavnonte" ejntolh;n e[cousin ajpodekatou`n to;n lao;n kata; to;n novmon, tou`tÆ e[stin tou;" ajdelfou;" aujtw`n, kaivper ejxelhluqovta" ejk th`" ojsfuvo" jAbraavm: 6oJ de; mh; genealogouvmeno" ejx aujtw`n dedekavtwken A j braa;m kai; to;n e[conta ta;" ejpaggeliva" 7 eujlovghken. cwri;" de; pavsh" ajntilogiva" to; e[latton uJpo; tou` kreivttono" eujlogei`tai. 8kai; w|de me;n dekavta" ajpoqnhvs / konte" 9 a[nqrwpoi lambavnousin, ejkei` de; marturouvmeno" o{ti zh`./ kai; wJ" e[po" eijpei`n, diÆ A j braa;m kai; Leui; oJ dekavta" lambavnwn dedekavtwtai:

10

e[ti ga;r ejn th`/ ojsfuvi> tou` patro;" h\n o{te sunhvnthsen aujtw`/ Melcisevdek. 11 Eij me;n ou\n teleivwsi" dia; th`" Leuitikh`" iJerwsuvnh" h\n, oJ lao;" ga;r ejpÆ aujth`" nenomoqevthtai, tiv" e[ti creiva kata; th;n tavxin Melcisevdek e{teron ajnivstasqai iJereva kai; ouj kata; th;n tavxin A j arw;n levgesqaiÉ 12metatiqemevnh" ga;r th`" iJerwsuvnh" ejx ajnavgkh" kai; novmou metavqesi" givnetai. 13ejfÆ o}n ga;r levgetai tau`ta, fulh`" eJtevra" metevschken, ajfÆ h|" oujdei;" prosevschken tw`/ qusiasthrivw:/ 14 provdhlon ga;r o{ti ejx Ij ouvda ajnatevtalken oJ kuvrio" hJmw`n, eij" h}n fulh;n peri; iJerevwn oujde;n Mwu>sh`" ejlavlhsen. 15kai; perissovteron e[ti katavdhlon ejstin, eij kata; th;n oJmoiovthta Melcisevdek ajnivstatai iJereu;" e{tero", 16o}" ouj kata; novmon ejntolh`" sarkivnh" gevgonen ajlla; kata; duvnamin zwh`" ajkataluvtou. 17marturei`tai ga;r o{ti su; iJereu;" eij" to;n aijw`na kata; th;n tavxin Melcisevdek. 18 ajqevthsi" me;n ga;r givnetai proagouvsh" ejntolh`" dia; to; aujth`" ajsqene;" kai; ajnwfelev"- 19oujde;n ga;r ejteleivwsen oJ novmo"ejpeisagwgh; de; kreivttono" ejlpivdo" diÆ h|" ejggivzomen tw`/ qew`./ 20 Kai; kaqÆ o{son ouj cwri;" oJrkwmosiva": oiJ me;n ga;r cwri;" oJrkwmosiva" eijsi;n iJerei`" gegonovte", 21oJ de; meta; oJrkwmosiva" dia; tou` levgonto" pro;" aujtovn: w[mosen kuvrio" kai; ouj metamelhqhvsetai: su; iJereu;" eij" to;n aijw`na. 22kata; tosou`to »kai;¼ kreivttono" diaqhvkh" gevgonen e[gguo" Ij hsou`". 23Kai; oiJ me;n pleivone" eijsin gegonovte" iJerei`" dia; to; qanavtw/ kwluvesqai paramevnein: 24oJ de; dia; to; mevnein aujto;n eij" to;n aijw`na ajparavbaton e[cei th;n iJerwsuvnhn: 25 o{qen kai; swvz / ein eij" to; pantele;" duvnatai tou;" prosercomevnou" diÆ aujtou` tw`/ qew`,/ pavntote zw`n eij" to; ejntugcavnein uJpe;r aujtw`n. 26 Toiou`to" ga;r hJmi`n kai; e[prepen ajrciereuv", o{sio" a[kako" ajmivanto", kecwrismevno" ajpo; tw`n aJmartwlw`n kai; uJyhlovtero" tw`n oujranw`n genovmeno", 27o}" oujk e[cei kaqÆ hJmevran ajnavgkhn, w{sper oiJ ajrcierei`", provteron uJpe;r tw`n ijdivwn aJmartiw`n qusiva" ajnafevrein e[peita tw`n tou` laou`: tou`to ga;r ejpoivhsen ejfavpax eJauto;n ajnenevgka". 28oJ novmo" ga;r ajnqrwvpou" kaqivsthsin ajrcierei`" e[conta" ajsqevneian, oJ lovgo" de; th`" oJrkwmosiva" th`" meta; to;n

novmon uiJo;n eij" to;n aijw`na teteleiwmevnon. 8 Kefavlaion de; ejpi; toi`" legomevnoi", toiou`ton e[comen ajrciereva, o}" ejkavqisen ejn dexia`/ tou` qrovnou th`" megalwsuvnh" ejn toi`" oujranoi`", 2tw`n aJgivwn leitourgo;" kai; th`" skhnh`" th`" ajlhqinh`", h}n e[phxen oJ kuvrio", oujk a[nqrwpo". 3Pa`" ga;r ajrciereu;" eij" to; prosfevrein dw`ra te kai; qusiva" kaqivstatai: o{qen ajnagkai`on e[cein ti kai; tou`ton o} prosenevgkh/. 4eij me;n ou\n h\n ejpi; gh`", oujdÆ a]n h\n iJereuv", o[ntwn tw`n prosferovntwn kata; novmon ta; dw`ra: 5oi{tine" uJpodeivgmati kai; skia`/ latreuvousin tw`n ejpouranivwn, kaqw;" kecrhmavtistai Mwu>sh`" mevllwn ejpitelei`n th;n skhnhvn: o{ra gavr fhsin, poihvsei" pavnta kata; to;n tuvpon to;n deicqevnta soi ejn tw`/ o[rei: 6Nuni; de; diaforwtevra" tevtucen leitourgiva", o{sw/ kai; kreivttono" ejstin diaqhvkh" mesivth", h{ti" ejpi; kreivttosin ejpaggelivai" nenomoqevthtai. 7 Eij ga;r hJ prwvth ejkeivnh h\n a[mempto", oujk a]n deutevra" ejzhtei`to tovpo". 8memfovmeno" ga;r aujtou;" levgei: ijdou; hJmevrai e[rcontai, levgei kuvrio", kai; suntelevsw ejpi; to;n oi\kon jIsrah;l kai; ejpi; to;n oi\kon jIouvda diaqhvkhn kainhvn, 9 ouj kata; th;n diaqhvkhn, h}n ejpoivhsa toi`" patravsin aujtw`n ejn hJmevra/ ejpilabomevnou mou th`" ceiro;" aujtw`n ejxagagei`n aujtou;" ejk gh`" Aijguvptou, o{ti aujtoi; oujk ejnevmeinan ejn th`/ diaqhvkh/ mou, kagw; hjmevlhsa aujtw`n, levgei kuvrio": 10 o{ti au{th hJ diaqhvkh, h}n diaqhvsomai tw`/ oi[kw/ jIsrah;l meta; ta;" hJmevra" ejkeivna", levgei kuvrio": didou;" novmou" mou eij" th;n diavnoian aujtw`n kai; ejpi; kardiva" aujtw`n ejpigravyw aujtouv", kai; e[somai aujtoi`" eij" qeovn, kai; aujtoi; e[sontai moi eij" laovn: 11 kai; ouj mh; didavxwsin e{kasto" to;n polivthn aujtou`

kai; e{kasto" to;n ajdelfo;n aujtou` levgwn: gnw`qi to;n kuvrion, o{ti pavnte" eijdhvsousin me ajpo; mikrou` e{w" megavlou aujtw`n, 12 o{ti i{lew" e[somai tai`" ajdikivai" aujtw`n kai; tw`n aJmartiw`n aujtw`n ouj mh; mnhsqw` e[ti. 13 ejn tw`/ levgein kainh;n pepalaivwken th;n prwvthn: to; de; palaiouvmenon kai; ghravskon ejggu;" ajfanismou`. 9 Ei\ce me;n ou\n »kai;¼ hJ prwvth dikaiwvmata latreiva" tov te a{gion kosmikovn. 2skhnh; ga;r kateskeuavsqh hJ prwvth ejn h|/ h{ te lucniva kai; hJ travpeza kai; hJ provqesi" tw`n a[rtwn, h{ti" levgetai A { gia: 3meta; de; to; deuvteron katapevtasma skhnh; hJ legomevnh A { gia A J givwn, 4 crusou`n e[cousa qumiathvrion kai; th;n kibwto;n th`" diaqhvkh" perikekalummevnhn pavntoqen crusivw,/ ejn h|/ stavmno" crush` e[cousa to; mavnna kai; hJ rJab v do" A j arw;n hJ blasthvsasa kai; aiJ plavke" th`" 5 diaqhvkh", uJperavnw de; aujth`" Ceroubi;n dovxh" kataskiavzonta to; iJlasthvrion: peri; w|n oujk e[stin nu`n levgein kata; mevro". 6 Touvtwn de; ou{tw" kateskeuasmevnwn eij" me;n th;n prwvthn skhnh;n dia; panto;" eijsivasin oiJ iJerei`" ta;" latreiva" ejpitelou`nte", 7eij" de; th;n deutevran a{pax tou` ejniautou` movno" oJ ajrciereuv", ouj cwri;" ai{mato" o} prosfevrei uJpe;r eJautou` kai; tw`n tou` laou` ajgnohmavtwn, 8 tou`to dhlou`nto" tou` pneuvmato" tou` aJgivou, mhvpw pefanerw`sqai th;n tw`n aJgivwn oJdo;n e[ti th`" prwvth" skhnh`" ejcouvsh" stavsin, 9h{ti" parabolh; eij" to;n kairo;n to;n ejnesthkovta, kaqÆ h}n dw`ra te kai; qusivai prosfevrontai mh; dunavmenai kata; suneivdhsin teleiw`sai to;n latreuvonta, 10movnon ejpi; brwvmasin kai; povmasin kai; diafovroi" baptismoi`", dikaiwvmata sarko;" mevcri kairou` diorqwvsew" ejpikeivmena. 11 Cristo;" de; paragenovmeno" ajrciereu;" tw`n genomevnwn ajgaqw`n dia; th`" meivzono" kai; teleiotevra" skhnh`" ouj ceiropoihvtou, tou`tÆ e[stin ouj tauvth" th`" ktivsew", 12oujde; diÆ ai{mato" travgwn kai; movscwn dia; de; tou` ijdivou ai{mato" eijsh`lqen ejfavpax eij" ta; a{gia aijwnivan luvtrwsin euJravmeno". 13eij ga;r to; ai|ma travgwn kai; tauvrwn kai; spodo;" damavlew" rJantivzousa tou;" kekoinwmevnou" aJgiavzei pro;" th;n th`" sarko;" kaqarovthta, 14povsw/ ma`llon to; ai|ma tou` Cristou`, o}" dia; pneuvmato" aijwnivou eJauto;n proshvnegken a[mwmon

tw`/ qew`,/ kaqariei` th;n suneivdhsin hJmw`n ajpo; nekrw`n e[rgwn eij" to; latreuvein qew`/ zw`nti. 15 Kai; dia; tou`to diaqhvkh" kainh`" mesivth" ejstivn, o{pw" qanavtou genomevnou eij" ajpoluvtrwsin tw`n ejpi; th`/ prwvth/ diaqhvkh/ parabavsewn th;n ejpaggelivan lavbwsin oiJ keklhmevnoi th`" aijwnivou klhronomiva". 16 {Opou ga;r diaqhvkh, qavnaton ajnavgkh fevresqai tou` diaqemevnou: 17 diaqhvkh ga;r ejpi; nekroi`" bebaiva, ejpei; mhvpote ijscuvei o{te zh`/ oJ diaqevmeno". 18o{qen oujde; hJ prwvth cwri;" ai{mato" ejgkekaivnistai: 19 lalhqeivsh" ga;r pavsh" ejntolh`" kata; to;n novmon uJpo; Mwu>sevw" panti; tw`/ law`,/ labw;n to; ai|ma tw`n movscwn »kai; tw`n travgwn¼ meta; u{dato" kai; ejrivou kokkivnou kai; uJsswvpou aujtov te to; biblivon kai; pavnta to;n lao;n ejrravntisen 20levgwn: tou`to to; ai|ma th`" diaqhvkh" h|" ejneteivlato pro;" uJma`" oJ qeov". 21kai; th;n skhnh;n de; kai; pavnta ta; skeuvh th`" leitourgiva" tw`/ ai{mati oJmoivw" ejrravntisen. 22kai; scedo;n ejn ai{mati pavnta kaqarivzetai kata; to;n novmon kai; cwri;" aiJmatekcusiva" ouj givnetai a[fesi". 23 A j navgkh ou\n ta; me;n uJpodeivgmata tw`n ejn toi`" oujranoi`" touvtoi" kaqarivzesqai, aujta; de; ta; ejpouravnia kreivttosin qusivai" para; tauvta". 24ouj ga;r eij" ceiropoivhta eijsh`lqen a{gia Cristov", ajntivtupa tw`n ajlhqinw`n, ajllÆ eij" aujto;n to;n oujranovn, nu`n ejmfanisqh`nai tw`/ proswvpw/ tou` qeou` uJpe;r hJmw`n: 25oujdÆ i{na pollavki" prosfevrh/ eJautovn, w{sper oJ ajrciereu;" eijsevrcetai eij" ta; a{gia katÆ ejniauto;n ejn ai{mati ajllotrivw,/ 26ejpei; e[dei aujto;n pollavki" paqei`n ajpo; katabolh`" kovsmou: nuni; de; a{pax ejpi; sunteleiva/ tw`n aijwvnwn eij" ajqevthsin »th`"¼ aJmartiva" dia; th`" qusiva" aujtou` pefanevrwtai. 27kai; kaqÆ o{son ajpovkeitai toi`" ajnqrwvpoi" a{pax ajpoqanei`n, meta; de; tou`to krivsi", 28ou{tw" kai; oJ Cristo;" a{pax prosenecqei;" eij" to; pollw`n ajnenegkei`n aJmartiva" ejk deutevrou cwri;" aJmartiva" ojfqhvsetai toi`" aujto;n ajpekdecomevnoi" eij" swthrivan. 10 Skia;n ga;r e[cwn oJ novmo" tw`n mellovntwn ajgaqw`n, oujk aujth;n th;n eijkovna tw`n pragmavtwn, katÆ ejniauto;n tai`" aujtai`" qusivai" a}" prosfevrousin eij" to; dihneke;" oujdevpote duvnatai tou;" 2 prosercomevnou" teleiw`sai: ejpei; oujk a]n ejpauvsanto prosferovmenai dia; to; mhdemivan e[cein e[ti suneivdhsin aJmartiw`n tou;" latreuvonta" a{pax kekaqarismevnou"É 3ajllÆ ejn aujtai`" ajnavmnhsi" aJmartiw`n katÆ ejniautovn: 4ajduvnaton ga;r ai|ma tauvrwn

kai; travgwn ajfairei`n aJmartiva". 5 Dio; eijsercovmeno" eij" to;n kovsmon levgei: qusivan kai; prosfora;n oujk hjqevlhsa", sw`ma de; kathrtivsw moi: 6 oJlokautwvmata kai; peri; aJmartiva" oujk eujdovkhsa". 7 tovte ei\pon: ijdou; h{kw, ejn kefalivdi biblivou gevgraptai peri; ejmou`, tou` poih`sai oJ qeo;" to; qevlhma sou. 8ajnwvteron levgwn o{ti qusiva" kai; prosfora;" kai; oJlokautwvmata kai; peri; aJmartiva" oujk hjqevlhsa" oujde; eujdovkhsa", ai{tine" kata; novmon prosfevrontai, 9tovte ei[rhken: ijdou; h{kw tou` poih`sai to; qevlhma sou. ajnairei` to; prw`ton i{na to; deuvteron sthvsh/, 10ejn w|/ qelhvmati hJgiasmevnoi ejsme;n dia; th`" prosfora`" tou` swvmato" Ij hsou` Cristou` ejfavpax. 11 Kai; pa`" me;n iJereu;" e{sthken kaqÆ hJmevran leitourgw`n kai; ta;" aujta;" pollavki" prosfevrwn qusiva", ai{tine" oujdevpote duvnantai perielei`n aJmartiva", 12ou|to" de; mivan uJpe;r aJmartiw`n prosenevgka" qusivan eij" to; dihneke;" ejkavqisen ejn dexia`/ tou` qeou`, 13to; loipo;n ejkdecovmeno" e{w" teqw`sin oiJ ejcqroi; aujtou` uJpopovdion tw`n podw`n aujtou`. 14mia`/ ga;r prosfora`/ teteleivwken eij" to; dihneke;" tou;" aJgiazomevnou". 15 Marturei` de; hJmi`n kai; to; pneu`ma to; a{gion: meta; ga;r to; eijrhkevnai: 16 au{th hJ diaqhvkh h}n diaqhvsomai pro;" aujtou;" meta; ta;" hJmevra" ejkeivna", levgei kuvrio": didou;" novmou" mou ejpi; kardiva" aujtw`n kai; ejpi; th;n diavnoian aujtw`n ejpigravyw aujtouv", 17 kai; tw`n aJmartiw`n aujtw`n kai; tw`n ajnomiw`n aujtw`n ouj mh; mnhsqhvsomai e[ti. 18 o{pou de; a[fesi" touvtwn, oujkevti prosfora; peri; aJmartiva". 19 E [ conte" ou\n, ajdelfoiv, parrhsivan eij" th;n ei[sodon tw`n aJgivwn ejn tw`/ ai{mati jIhsou`, 20h}n ejnekaivnisen hJmi`n oJdo;n provsfaton kai;

zw`san dia; tou` katapetavsmato", tou`tÆ e[stin th`" sarko;" aujtou`, 21 kai; iJereva mevgan ejpi; to;n oi\kon tou` qeou`, 22prosercwvmeqa meta; ajlhqinh`" kardiva" ejn plhroforiva/ pivstew" rJerantismevnoi ta;" kardiva" ajpo; suneidhvsew" ponhra`" kai; lelousmevnoi to; sw`ma u{dati kaqarw`:/ 23katevcwmen th;n oJmologivan th`" ejlpivdo" ajklinh` pisto;" ga;r oJ ejpaggeilavmeno", 24kai; katanow`men ajllhvlou" eij" paroxusmo;n ajgavph" kai; kalw`n e[rgwn, 25mh; ejgkataleivponte" th;n ejpisunagwgh;n eJautw`n, kaqw;" e[qo" tisivn, ajlla; parakalou`nte", kai; tosouvtw/ ma`llon o{sw/ blevpete ejggivzousan th;n hJmevran. 26 E J kousivw" ga;r aJmartanovntwn hJmw`n meta; to; labei`n th;n ejpivgnwsin th`" ajlhqeiva", oujkevti peri; aJmartiw`n ajpoleivpetai qusiva, 27 fobera; dev ti" ejkdoch; krivsew" kai; puro;" zh`lo" ejsqivein mevllonto" tou;" uJpenantivou". 28ajqethvsa" ti" novmon Mwu>sevw" cwri;" oijktirmw`n ejpi; dusi;n h] trisi;n mavrtusin ajpoqnhvs / kei: 29povsw/ dokei`te ceivrono" ajxiwqhvsetai timwriva" oJ to;n uiJo;n tou` qeou` katapathvsa" kai; to; ai|ma th`" diaqhvkh" koino;n hJghsavmeno" ejn w|/ hJgiavsqh, kai; to; pneu`ma th`" cavrito" ejnubrivsa"É 30oi[damen ga;r to;n eijpovnta: ejmoi; ejkdivkhsi", ejgw; ajntapodwvsw. kai; pavlin: krinei` kuvrio" to;n lao;n aujtou`. 31fobero;n to; ejmpesei`n eij" cei`ra" qeou` zw`nto". 32 A j namimnhvs / kesqe de; ta;" provteron hJmevra", ejn ai|" fwtisqevnte" pollh;n a[qlhsin uJpemeivnate paqhmavtwn, 33tou`to me;n ojneidismoi`" te kai; qlivyesin qeatrizovmenoi, tou`to de; koinwnoi; tw`n ou{tw" ajnastrefomevnwn genhqevnte". 34kai; ga;r toi`" desmivoi" sunepaqhvsate kai; th;n aJrpagh;n tw`n uJparcovntwn uJmw`n meta; cara`" prosedevxasqe ginwvskonte" e[cein eJautou;" kreivttona u{parxin kai; mevnousan. 35Mh; ajpobavlhte ou\n th;n parrhsivan uJmw`n, h{ti" e[cei megavlhn misqapodosivan. 36uJpomonh`" ga;r e[cete creivan i{na to; qevlhma tou` qeou` poihvsante" komivshsqe th;n ejpaggelivan. 37 e[ti ga;r mikro;n o{son o{son, oJ ejrcovmeno" h{xei kai; ouj cronivsei: 38 oJ de; divkaio" mou ejk pivstew" zhvsetai, kai; eja;n uJposteivlhtai, oujk eujdokei` hJ yuchv mou ejn aujtw`/. 39 hJmei`" de; oujk ejsme;n uJpostolh`" eij" ajpwvleian ajlla; pivstew" eij"

peripoivhsin yuch`". 11 E [ stin de; pivsti" ejlpizomevnwn uJpovstasi", pragmavtwn e[legco" ouj blepomevnwn. 2ejn tauvth/ ga;r ejmarturhvqhsan oiJ presbuvteroi. 3 Pivstei noou`men kathrtivsqai tou;" aijw`na" rJhm v ati qeou`, eij" to; mh; ejk fainomevnwn to; blepovmenon gegonevnai. 4 Pivstei pleivona qusivan A { bel para; Kavi>n proshvnegken tw`/ qew`,/ diÆ h|" ejmarturhvqh ei\nai divkaio", marturou`nto" ejpi; toi`" dwvroi" aujtou` tou` qeou`, kai; diÆ aujth`" ajpoqanw;n e[ti lalei`. 5Pivstei E J nw;c metetevqh tou` mh; ijdei`n qavnaton, kai; oujc hJurivsketo diovti metevqhken aujto;n oJ qeov". pro; ga;r th`" metaqevsew" memartuvrhtai eujaresthkevnai tw`/ qew`/: 6cwri;" de; pivstew" ajduvnaton eujaresth`sai: pisteu`sai ga;r dei` to;n prosercovmenon tw`/ qew`/ o{ti e[stin kai; toi`" ejkzhtou`sin aujto;n misqapodovth" givnetai. 7Pivstei crhmatisqei;" Nw`e peri; tw`n mhdevpw blepomevnwn, eujlabhqei;" kateskeuvasen kibwto;n eij" swthrivan tou` oi[kou aujtou` diÆ h|" katevkrinen to;n kovsmon, kai; th`" kata; pivstin dikaiosuvnh" ejgevneto klhronovmo". 8 Pivstei kalouvmeno" A j braa;m uJphvkousen ejxelqei`n eij" tovpon o}n h[mellen lambavnein eij" klhronomivan, kai; ejxh`lqen mh; ejpistavmeno" pou` e[rcetai. 9Pivstei parwvk/ hsen eij" gh`n th`" ejpaggeliva" wJ" ajllotrivan ejn skhnai`" katoikhvsa" meta; Ij saa;k kai; Ij akw;b tw`n sugklhronovmwn th`" ejpaggeliva" th`" aujth`": 10ejxedevceto ga;r th;n tou;" qemelivou" e[cousan povlin h|" tecnivth" kai; dhmiourgo;" oJ qeov". 11 Pivstei kai; aujth; Savrra stei`ra duvnamin eij" katabolh;n spevrmato" e[laben kai; para; kairo;n hJlikiva", ejpei; pisto;n hJghvsato to;n ejpaggeilavmenon. 12dio; kai; ajfÆ eJno;" ejgennhvqhsan, kai; tau`ta nenekrwmevnou, kaqw;" ta; a[stra tou` oujranou` tw`/ plhvqei kai; wJ" hJ a[mmo" hJ para; to; cei`lo" th`" qalavssh" hJ ajnarivqmhto". 13 Kata; pivstin ajpevqanon ou|toi pavnte", mh; labovnte" ta;" ejpaggeliva" ajlla; povrrwqen aujta;" ijdovnte" kai; ajspasavmenoi kai; oJmologhvsante" o{ti xevnoi kai; parepivdhmoi eijsin ejpi; th`" gh`". 14oiJ ga;r toiau`ta levgonte" ejmfanivzousin o{ti patrivda ejpizhtou`sin. 15 kai; eij me;n ejkeivnh" ejmnhmovneuon ajfÆ h|" ejxevbhsan, ei\con a]n kairo;n ajnakavmyai: 16nu`n de; kreivttono" ojrevgontai, tou`tÆ e[stin ejpouranivou. dio; oujk ejpaiscuvnetai aujtou;" oJ qeo;" qeo;"

ejpikalei`sqai aujtw`n: hJtoivmasen ga;r aujtoi`" povlin. 17 Pivstei prosenhvnocen A j braa;m to;n Ij saa;k peirazovmeno" kai; to;n monogenh` prosevferen, oJ ta;" ejpaggeliva" ajnadexavmeno", 18 pro;" o}n ejlalhvqh o{ti ejn jIsaa;k klhqhvsetai soi spevrma, 19 logisavmeno" o{ti kai; ejk nekrw`n ejgeivrein dunato;" oJ qeov", o{qen aujto;n kai; ejn parabolh`/ ejkomivsato. 20Pivstei kai; peri; mellovntwn eujlovghsen Ij saa;k to;n jIakw;b kai; to;n H j sau`. 21Pivstei Ij akw;b ajpoqnhvs / kwn e{kaston tw`n uiJw`n Ij wsh;f eujlovghsen kai; prosekuvnhsen ejpi; to; a[kron th`" rJavbdou aujtou`. 22Pivstei Ij wsh;f teleutw`n peri; th`" ejxovdou tw`n uiJw`n Ij srah;l ejmnhmovneusen kai; peri; tw`n ojstevwn aujtou` ejneteivlato. 23 Pivstei Mwu>sh`" gennhqei;" ejkruvbh trivmhnon uJpo; tw`n patevrwn aujtou`, diovti ei\don ajstei`on to; paidivon kai; oujk ejfobhvqhsan to; diavtagma tou` basilevw". 24Pivstei Mwu>sh`" mevga" genovmeno" hjrnhvsato levgesqai uiJo" ; qugatro;" Farawv, 25ma`llon eJlovmeno" sugkakoucei`sqai tw`/ law`/ tou` qeou` h] provskairon e[cein aJmartiva" ajpovlausin, 26meivzona plou`ton hJghsavmeno" tw`n Aijguvptou qhsaurw`n to;n ojneidismo;n tou` Cristou`: ajpevblepen ga;r eij" th;n misqapodosivan. 27Pivstei katevlipen Ai[gupton mh; fobhqei;" to;n qumo;n tou` basilevw": to;n ga;r ajorv aton wJ" oJrw`n ejkartevrhsen. 28 Pivstei pepoivhken to; pavsca kai; th;n provscusin tou` ai{mato", i{na mh; oJ ojloqreuvwn ta; prwtovtoka qivgh/ aujtw`n. 29Pivstei dievbhsan th;n ejruqra;n qavlassan wJ" dia; xhra`" gh`", h|" pei`ran labovnte" oiJ Aijguvptioi katepovqhsan. 30Pivstei ta; teivch Ij ericw; e[pesan 31 kuklwqevnta ejpi; eJpta; hJmevra". Pivstei JRaa;b hJ povrnh ouj sunapwvleto toi`" ajpeiqhvsasin dexamevnh tou;" kataskovpou" metÆ eijrhvnh". 32 Kai; tiv e[ti levgwÉ ejpileivyei me ga;r dihgouvmenon oJ crovno" peri; Gedewvn, Baravk, Samywvn, Ij efqave, Dauivd te kai; Samouh;l kai; tw`n profhtw`n, 33oi} dia; pivstew" kathgwnivsanto basileiva", eijrgavsanto dikaiosuvnhn, ejpevtucon ejpaggeliw`n, e[fraxan stovmata leovntwn, 34 e[sbesan duvnamin purov", e[fugon stovmata macaivrh", ejdunamwvqhsan ajpo; ajsqeneiva", ejgenhvqhsan ijscuroi; ejn polevmw/, parembola;" e[klinan ajllotrivwn. 35 E [ labon gunai`ke" ejx ajnastavsew" tou;" nekrou;" aujtw`n: a[lloi de; ejtumpanivsqhsan ouj prosdexavmenoi th;n ajpoluvtrwsin, i{na kreivttono" ajnastavsew"

tuvcwsin: 36e{teroi de; ejmpaigmw`n kai; mastivgwn pei`ran e[labon, e[ti de; desmw`n kai; fulakh`": 37ejliqavsqhsan, ejprivsqhsan, ejn fovnw/ macaivrh" ajpevqanon, perih`lqon ejn mhlwtai`", ejn aijgeivoi" devrmasin, uJsterouvmenoi, qlibovmenoi, kakoucouvmenoi, 38w|n oujk h\n a[xio" oJ kovsmo", ejpi; ejrhmivai" planwvmenoi kai; o[resin kai; sphlaivoi" kai; tai`" ojpai`" th`" gh`". 39 Kai; ou|toi pavnte" marturhqevnte" dia; th`" pivstew" oujk ejkomivsanto th;n ejpaggelivan, 40tou` qeou` peri; hJmw`n krei`tton ti probleyamevnou, i{na mh; cwri;" hJmw`n teleiwqw`sin. 12 Toigarou`n kai; hJmei`" tosou`ton e[conte" perikeivmenon hJmi`n nevfo" martuvrwn, o[gkon ajpoqevmenoi pavnta kai; th;n eujperivstaton aJmartivan, diÆ uJpomonh`" trevcwmen to;n prokeivmenon hJmi`n ajgw`na 2 ajforw`nte" eij" to;n th`" pivstew" ajrchgo;n kai; teleiwth;n Ij hsou`n, o}" ajnti; th`" prokeimevnh" aujtw`/ cara`" uJpevmeinen stauro;n aijscuvnh" katafronhvsa" ejn dexia`/ te tou` qrovnou tou` qeou` kekavqiken. 3 ajnalogivsasqe ga;r to;n toiauvthn uJpomemenhkovta uJpo; tw`n aJmartwlw`n eij" eJauto;n ajntilogivan, i{na mh; kavmhte tai`" yucai`" uJmw`n ejkluovmenoi. 4 Ou[pw mevcri" ai{mato" ajntikatevsthte pro;" th;n aJmartivan ajntagwnizovmenoi. 5kai; ejklevlhsqe th`" paraklhvsew", h{ti" uJmi`n wJ" uiJoi`" dialevgetai: uiJev mou, mh; ojligwvrei paideiva" kurivou mhde; ejkluvou uJpÆ aujtou` ejlegcovmeno": 6 o}n ga;r ajgapa`/ kuvrio" paideuvei, mastigoi` de; pavnta uiJo;n o}n paradevcetai. 7 eij" paideivan uJpomevnete, wJ" uiJoi`" uJmi`n prosfevretai oJ qeov". tiv" ga;r uiJo" ; o}n ouj paideuvei pathvrÉ 8eij de; cwriv" ejste paideiva" h|" mevtocoi gegovnasin pavnte", a[ra novqoi kai; oujc uiJoiv ejste. 9ei\ta tou;" me;n th`" sarko;" hJmw`n patevra" ei[comen paideuta;" kai; ejnetrepovmeqa: ouj polu; »de;¼ ma`llon uJpotaghsovmeqa tw`/ patri; tw`n pneumavtwn kai; zhvsomenÉ 10oiJ me;n ga;r pro;" ojlivga" hJmevra" kata; to; dokou`n aujtoi`" ejpaivdeuon, oJ de; ejpi; to; sumfevron eij" to; metalabei`n th`" aJgiovthto" aujtou`. 11pa`sa de; paideiva pro;" me;n to; paro;n ouj dokei` cara`" ei\nai ajlla; luvph", u{steron de; karpo;n eijrhniko;n toi`" diÆ aujth`" gegumnasmevnoi" ajpodivdwsin dikaiosuvnh". 12 Dio; ta;" pareimevna" cei`ra" kai; ta; paralelumevna govnata

ajnorqwvsate, 13kai; trocia;" ojrqa;" poiei`te toi`" posi;n uJmw`n, i{na mh; to; cwlo;n ejktraph`,/ ijaqh`/ de; ma`llon. 14 Eijrhvnhn diwvkete meta; pavntwn kai; to;n aJgiasmovn, ou| cwri;" oujdei;" o[yetai to;n kuvrion, 15ejpiskopou`nte" mhv ti" uJsterw`n ajpo; th`" cavrito" tou` qeou`, mhv ti" rJiz v a pikriva" a[nw fuvousa ejnoclh`/ kai; 16 diÆ aujth`" mianqw`sin polloiv, mhv ti" povrno" h] bevbhlo" wJ" H j sau`, 17 o}" ajnti; brwvsew" mia`" ajpevdeto ta; prwtotovkia eJautou`. i[ste ga;r o{ti kai; metevpeita qevlwn klhronomh`sai th;n eujlogivan ajpedokimavsqh, metanoiva" ga;r tovpon oujc eu|ren kaivper meta; dakruvwn ejkzhthvsa" aujthvn. 18 Ouj ga;r proselhluvqate yhlafwmevnw/ kai; kekaumevnw/ puri; kai; gnovfw/ kai; zovfw/ kai; quevllh/ 19kai; savlpiggo" h[cw/ kai; fwnh`/ rJhmavtwn, h|" oiJ ajkouvsante" parh/thvsanto mh; prosteqh`nai aujtoi`" lovgon, 20 oujk e[feron ga;r to; diastellovmenon: ka;n qhrivon qivgh/ tou` o[rou", liqobolhqhvsetai: 21kaiv, ou{tw fobero;n h\n to; fantazovmenon, Mwu>sh`" ei\pen: e[kfobo" eijmi kai; e[ntromo". 22ajlla; proselhluvqate Siw;n o[rei kai; povlei qeou` zw`nto", Ij erousalh;m ejpouranivw,/ kai; muriavsin ajggevlwn, panhguvrei 23kai; ejkklhsiva/ prwtotovkwn ajpogegrammevnwn ejn oujranoi`" kai; krith`/ qew`/ pavntwn kai; pneuvmasi dikaivwn teteleiwmevnwn 24kai; diaqhvkh" neva" mesivth/ jIhsou` kai; ai{mati rJantismou` krei`tton lalou`nti para; to;n A { bel. 25 Blevpete mh; paraithvshsqe to;n lalou`nta: eij ga;r ejkei`noi oujk ejxevfugon ejpi; gh`" paraithsavmenoi to;n crhmativzonta, polu; ma`llon hJmei`" oiJ to;n ajpÆ oujranw`n ajpostrefovmenoi, 26ou| hJ fwnh; th;n gh`n ejsavleusen tovte, nu`n de; ejphvggeltai levgwn: e[ti a{pax ejgw; seivsw ouj movnon th;n gh`n ajlla; kai; to;n oujranovn. 27to; de; e[ti a{pax dhloi` »th;n¼ tw`n saleuomevnwn metavqesin wJ" pepoihmevnwn, i{na meivnh/ ta; mh; saleuovmena. 28Dio; basileivan ajsavleuton paralambavnonte" e[cwmen cavrin, diÆ h|" latreuvwmen eujarevstw" tw`/ qew`/ meta; eujlabeiva" kai; devou": 29kai; ga;r oJ qeo;" hJmw`n pu`r katanalivskon. 13 H J filadelfiva menevtw. 2th`" filoxeniva" mh; ejpilanqavnesqe, dia; tauvth" ga;r e[laqon tine" xenivsante" ajggevlou". 3mimnhvs / kesqe tw`n desmivwn wJ" sundedemevnoi, tw`n kakoucoumevnwn wJ" kai; aujtoi; o[nte" ejn swvmati. 4Tivmio" oJ gavmo" ejn pa`sin kai; hJ koivth ajmivanto",

povrnou" ga;r kai; moicou;" krinei` oJ qeov". 5 A j filavrguro" oJ trovpo", ajrkouvmenoi toi`" parou`sin. aujto;" ga;r ei[rhken: ouj mhv se ajnw` oujdÆ ouj mhv se ejgkatalivpw, 6w{ste qarrou`nta" hJma`" levgein: kuvrio" ejmoi; bohqov", » kai;¼ ouj fobhqhvsomai, tiv poihvsei moi a[nqrwpo"É 7 Mnhmoneuvete tw`n hJgoumevnwn uJmw`n, oi{tine" ejlavlhsan uJmi`n to;n lovgon tou` qeou`, w|n ajnaqewrou`nte" th;n e[kbasin th`" ajnastrofh`" mimei`sqe th;n pivstin. 8 Ij hsou`" Cristo;" ejcqe;" kai; shvmeron oJ aujto;" kai; eij" tou;" aijw`na". 9Didacai`" poikivlai" kai; xevnai" mh; parafevresqe: kalo;n ga;r cavriti bebaiou`sqai th;n kardivan, ouj brwvmasin ejn oi|" oujk wjfelhvqhsan oiJ peripatou`nte". 10e[comen qusiasthvrion ejx ou| fagei`n oujk e[cousin ejxousivan oiJ th`/ skhnh`/ latreuvonte". 11w|n ga;r eijsfevretai zwv/wn to; ai|ma peri; aJmartiva" eij" ta; a{gia dia; tou` ajrcierevw", touvtwn ta; swvmata katakaivetai e[xw th`" parembolh`". 12Dio; kai; Ij hsou`", i{na aJgiavsh/ dia; tou` ijdivou ai{mato" to;n laovn, e[xw th`" puvlh" e[paqen. 13toivnun ejxercwvmeqa pro;" aujto;n e[xw th`" parembolh`" to;n ojneidismo;n aujtou` fevronte": 14 ouj ga;r e[comen w|de mevnousan povlin ajlla; th;n mevllousan ejpizhtou`men. 15DiÆ aujtou` »ou\n¼ ajnafevrwmen qusivan aijnevsew" dia; panto;" tw`/ qew`/, tou`tÆ e[stin karpo;n ceilevwn oJmologouvntwn tw`/ ojnovmati aujtou`. 16th`" de; eujpoiiva Ÿ " kai; koinwniva" mh; ejpilanqavnesqe: toiauvtai" ga;r qusivai" eujarestei`tai oJ qeov". 17 Peivqesqe toi`" hJgoumevnoi" uJmw`n kai; uJpeivkete, aujtoi; ga;r ajgrupnou`sin uJpe;r tw`n yucw`n uJmw`n wJ" lovgon ajpodwvsonte", i{na meta; cara`" tou`to poiw`sin kai; mh; stenavzonte": ajlusitele;" ga;r uJmi`n tou`to. 18 Proseuvcesqe peri; hJmw`n: peiqovmeqa ga;r o{ti kalh;n suneivdhsin e[comen, ejn pa`sin kalw`" qevlonte" ajnastrevfesqai. 19perissotevrw" de; parakalw` tou`to poih`sai, i{na tavcion ajpokatastaqw` uJmi`n. 20 JO de; qeo;" th`" eijrhvnh", oJ ajnagagw;n ejk nekrw`n to;n poimevna tw`n probavtwn to;n mevgan ejn ai{mati diaqhvkh" aijwnivou, to;n kuvrion hJmw`n Ij hsou`n, 21katartivsai uJma`" ejn panti; ajgaqw`/ eij" to; poih`sai to; qevlhma aujtou`, poiw`n ejn hJmi`n to; eujarv eston ejnwvpion aujtou` dia; Ij hsou` Cristou`, w|/ hJ dovxa eij" tou;" aijw`na" »tw`n aijwvnwn¼, ajmhvn. 22 Parakalw` de; uJma`", ajdelfoiv, ajnevcesqe tou` lovgou th`"

paraklhvsew", kai; ga;r dia; bracevwn ejpevsteila uJmi`n. 23Ginwvskete to;n ajdelfo;n hJmw`n Timovqeon ajpolelumevnon, meqÆ ou| eja;n tavcion e[rchtai o[yomai uJma`". 24 A j spavsasqe pavnta" tou;" hJgoumevnou" uJmw`n kai; pavnta" tou;" aJgivou". A j spavzontai uJma`" oiJ ajpo; th`" Ij taliva". 25 H J cavri" meta; pavntwn uJmw`n.

IAKWBOU 1 Ij avkwbo" qeou` kai; kurivou Ij hsou` Cristou` dou`lo" tai`" dwvdeka fulai`" tai`" ejn th`/ diaspora`/ caivrein. 2 Pa`san cara;n hJghvsasqe, ajdelfoiv mou, o{tan peirasmoi`" peripevshte poikivloi", 3ginwvskonte" o{ti to; dokivmion uJmw`n th`" pivstew" katergavzetai uJpomonhvn. 4hJ de; uJpomonh; e[rgon tevleion ejcevtw, i{na h\te tevleioi kai; oJlovklhroi ejn mhdeni; leipovmenoi. 5Eij dev ti" uJmw`n leivpetai sofiva", aijteivtw para; tou` didovnto" qeou` pa`sin aJplw`" kai; mh; ojneidivzonto" kai; doqhvsetai aujtw`./ 6aijteivtw de; ejn pivstei mhde;n diakrinovmeno": oJ ga;r diakrinovmeno" e[oiken kluvdwni v qw oJ a[nqrwpo" qalavssh" ajnemizomevnw/ kai; rJipizomevnw/. 7mh; ga;r oijes 8 ejkei`no" o{ti lhvmyetai ti para; tou` kurivou, ajnh;r divyuco", ajkatavstato" ejn pavsai" tai`" oJdoi`" aujtou`. 9 Kaucavsqw de; oJ ajdelfo;" oJ tapeino;" ejn tw`/ u{yei aujtou`, 10oJ de; plouvsio" ejn th`/ tapeinwvsei aujtou`, o{ti wJ" a[nqo" covrtou pareleuvsetai. 11ajnevteilen ga;r oJ h{lio" su;n tw`/ kauvswni kai; ejxhvranen to;n covrton kai; to; a[nqo" aujtou` ejxevpesen kai; hJ eujprevpeia tou` proswvpou aujtou` ajpwvleto: ou{tw" kai; oJ plouvsio" ejn tai`" poreivai" aujtou` maranqhvsetai. 12 Makavrio" ajnh;r o}" uJpomevnei peirasmovn, o{ti dovkimo" genovmeno" lhvmyetai to;n stevfanon th`" zwh`" o}n ejphggeivlato toi`" ajgapw`sin aujtovn. 13Mhdei;" peirazovmeno" legevtw o{ti ajpo qeou` peiravzomai: oJ ga;r qeo;" ajpeivrasto" ejstin kakw`n, peiravzei de; aujto;" oujdevna. 14e{kasto" de; peiravzetai uJpo; th`" ijdiva" ejpiqumiva" ejxelkovmeno" kai; deleazovmeno": 15ei\ta hJ ejpiqumiva sullabou`sa tivktei aJmartivan, hJ de; aJmartiva ajpotelesqei`sa ajpokuvei qavnaton. 16 Mh; plana`sqe, ajdelfoiv mou ajgaphtoiv. 17pa`sa dovsi" ajgaqh; kai; pa`n dwvrhma tevleion a[nwqen ejstin katabai`non ajpo; tou` patro;" tw`n fwvtwn, parÆ w|/ oujk e[ni parallagh; h] troph`" ajposkivasma. 18 boulhqei;" ajpekuvhsen hJma`" lovgw/ ajlhqeiva" eij" to; ei\nai hJma`" ajparchvn tina tw`n aujtou` ktismavtwn. 19 I[ ste, ajdelfoiv mou ajgaphtoiv: e[stw de; pa`" a[nqrwpo" tacu;" eij" to; ajkou`sai, bradu;" eij" to; lalh`sai, bradu;" eij" ojrghvn: 20ojrgh; ga;r ajndro;" dikaiosuvnhn qeou` oujk ejrgavzetai. 21dio; ajpoqevmenoi pa`san rJuparivan kai; perisseivan kakiva" ejn prau?thti, devxasqe to;n

e[mfuton lovgon to;n dunavmenon sw`sai ta;" yuca;" uJmw`n. 22 Givnesqe de; poihtai; lovgou kai; mh; movnon ajkroatai; paralogizovmenoi eJautouv". 23o{ti ei[ ti" ajkroath;" lovgou ejsti;n kai; ouj poihthv", ou|to" e[oiken ajndri; katanoou`nti to; provswpon th`" genevsew" aujtou` ejn ejsovptrw/: 24katenovhsen ga;r eJauto;n kai; ajpelhvluqen kai; eujqevw" ejpelavqeto oJpoi`o" h\n. 25oJ de; parakuvya" eij" novmon tevleion to;n th`" ejleuqeriva" kai; parameivna", oujk ajkroath;" ejpilhsmonh`" genovmeno" ajlla; poihth;" e[rgou, ou|to" makavrio" ejn th`/ poihvsei aujtou` e[stai. 26 Ei[ ti" dokei` qrhsko;" ei\nai mh; calinagwgw`n glw`ssan aujtou` ajlla; ajpatw`n kardivan aujtou`, touvtou mavtaio" hJ qrhskeiva. 27qrhskeiva kaqara; kai; ajmivanto" para; tw`/ qew`/ kai; patri; au{th ejstivn, ejpiskevptesqai ojrfanou;" kai; chvra" ejn th`/ qlivyei aujtw`n, a[spilon eJauto;n threi`n ajpo; tou` kovsmou. 2 A j delfoiv mou, mh; ejn proswpolhmyivai" e[cete th;n pivstin tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` th`" dovxh". 2eja;n ga;r eijsevlqh/ eij" sunagwgh;n uJmw`n ajnh;r crusodaktuvlio" ejn ejsqh`ti lampra`,/ eijsevlqh/ de; kai; ptwco;" ejn rJupara`/ ejsqh`ti, 3ejpiblevyhte de; ejpi; to;n forou`nta th;n ejsqh`ta th;n lampra;n kai; ei[phte: su; kavqou w|de kalw`", kai; tw`/ ptwcw`/ ei[phte: su; sth`qi ejkei` h] kavqou uJpo; to; uJpopovdion mou, 4ouj diekrivqhte ejn eJautoi`" kai; ejgevnesqe kritai; dialogismw`n ponhrw`nÉ 5 A j kouvsate, ajdelfoiv mou ajgaphtoiv: oujc oJ qeo;" ejxelevxato tou;" ptwcou;" tw`/ kovsmw/ plousivou" ejn pivstei kai; klhronovmou" th`" basileiva" h|" ejphggeivlato toi`" ajgapw`sin aujtovnÉ 6uJmei`" de; hjtimavsate to;n ptwcovn. oujc oiJ plouvsioi katadunasteuvousin uJmw`n kai; aujtoi; e{lkousin uJma`" eij" krithvriaÉ 7oujk aujtoi; blasfhmou`sin to; kalo;n o[noma to; ejpiklhqe;n ejfÆ uJma`"É 8Eij mevntoi novmon telei`te basiliko;n kata; th;n grafhvn: ajgaphvsei" to;n plhsivon sou wJ" seautovn, kalw`" poiei`te: 9eij de; proswpolhmptei`te, aJmartivan ejrgavzesqe ejlegcovmenoi uJpo; tou` novmou wJ" parabavtai. 10o{sti" ga;r o{lon to;n novmon thrhvsh/ ptaivsh/ de; ejn eJniv, gevgonen pavntwn e[noco". 11 oJ ga;r eijpwvn: mh; moiceuvsh/", ei\pen kaiv: mh; foneuvsh/": eij de; ouj moiceuvei" foneuvei" dev, gevgona" parabavth" novmou. 12ou{tw" lalei`te kai; ou{tw" poiei`te wJ" dia; novmou ejleuqeriva" mevllonte" krivnesqai. 13hJ ga;r krivsi" ajnevleo" tw`/ mh; poihvsanti e[leo": katakauca`tai e[leo" krivsew".

14

Tiv to; o[felo", ajdelfoiv mou, eja;n pivstin levgh/ ti" e[cein e[rga de; mh; e[ch/É mh; duvnatai hJ pivsti" sw`sai aujtovnÉ 15eja;n ajdelfo;" h] ajdelfh; gumnoi; uJpavrcwsin kai; leipovmenoi th`" ejfhmevrou trofh`" 16ei[ph/ dev ti" aujtoi`" ejx uJmw`n: uJpavgete ejn eijrhvnh/, qermaivnesqe kai; cortavzesqe, mh; dw`te de; aujtoi`" ta; ejpithvdeia tou` swvmato", tiv to; o[felo"É 17ou{tw" kai; hJ pivsti", eja;n mh; e[ch/ e[rga, nekrav ejstin kaqÆ eJauthvn. 18 A j llÆ ejrei` ti": su; pivstin e[cei", kagw; e[rga e[cw: dei`xon moi th;n pivstin sou cwri;" tw`n e[rgwn, kagwv soi deivxw ejk tw`n e[rgwn mou th;n pivstin. 19su; pisteuvei" o{ti ei|" ejstin oJ qeov", kalw`" poiei`": kai; ta; daimovnia pisteuvousin kai; frivssousin. 20Qevlei" de; gnw`nai, w\ a[nqrwpe kenev, o{ti hJ pivsti" cwri;" tw`n e[rgwn ajrghv ejstinÉ 21 A j braa;m oJ path;r hJmw`n oujk ejx e[rgwn ejdikaiwvqh ajnenevgka" Ij saa;k to;n uiJo;n aujtou` ejpi; to; qusiasthvrionÉ 22blevpei" o{ti hJ pivsti" sunhvrgei toi`" e[rgoi" aujtou` kai; ejk tw`n e[rgwn hJ pivsti" ejteleiwvqh, 23kai; ejplhrwvqh hJ grafh; hJ levgousa: ejpivsteusen de; jAbraa;m tw`/ qew`/, kai; ejlogivsqh aujtw`/ eij" dikaiosuvnhn kai; fivlo" qeou` ejklhvqh. 24oJra`te o{ti ejx e[rgwn dikaiou`tai a[nqrwpo" kai; oujk ejk pivstew" movnon. 25 oJmoivw" de; kai; R J aa;b hJ povrnh oujk ejx e[rgwn ejdikaiwvqh uJpodexamevnh tou;" ajggevlou" kai; eJtevra/ oJdw`/ ejkbalou`saÉ 26w{sper ga;r to; sw`ma cwri;" pneuvmato" nekrovn ejstin, ou{tw" kai; hJ pivsti" cwri;" e[rgwn nekrav ejstin. 3 Mh; polloi; didavskaloi givnesqe, ajdelfoiv mou, eijdovte" o{ti mei`zon krivma lhmyovmeqa. 2polla; ga;r ptaivomen a{pante". ei[ ti" ejn lovgw/ ouj ptaivei, ou|to" tevleio" ajnh;r dunato;" calinagwgh`sai kai; o{lon to; sw`ma. 3eij de; tw`n i{ppwn tou;" calinou;" eij" ta; stovmata bavllomen eij" to; peivqesqai aujtou;" hJmi`n, kai; o{lon to; sw`ma aujtw`n metavgomen. 4ijdou; kai; ta; ploi`a thlikau`ta o[nta kai; uJpo; ajnevmwn sklhrw`n ejlaunovmena, metavgetai uJpo; ejlacivstou phdalivou o{pou hJ oJrmh; tou` eujquvnonto" bouvletai, 5ou{tw" kai; hJ glw`ssa mikro;n mevlo" ejsti;n kai; megavla aujcei`. ijdou; hJlivkon pu`r hJlivkhn u{lhn ajnavptei: 6kai; hJ glw`ssa pu`r: oJ kovsmo" th`" ajdikiva" hJ glw`ssa kaqivstatai ejn toi`" mevlesin hJmw`n, hJ spilou`sa o{lon to; sw`ma kai; flogivzousa to;n troco;n th`" genevsew" kai; flogizomevnh uJpo; th`" geevnnh". 7pa`sa ga;r fuvsi" qhrivwn te kai; peteinw`n, eJrpetw`n te kai; ejnalivwn damavzetai kai; dedavmastai th`/

fuvsei th`/ ajnqrwpivnh/, 8th;n de; glw`ssan oujdei;" damavsai duvnatai ajnqrwvpwn, ajkatavstaton kakovn, mesth; ijou` qanathfovrou. 9ejn aujth`/ eujlogou`men to;n kuvrion kai; patevra kai; ejn aujth`/ katarwvmeqa tou;" ajnqrwvpou" tou;" kaqÆ oJmoivwsin qeou` gegonovta", 10ejk tou` aujtou` stovmato" ejxevrcetai eujlogiva kai; katavra. ouj crhv, ajdelfoiv mou, tau`ta ou{tw" givnesqai. 11mhvti hJ phgh; ejk th`" aujth`" ojph`" bruvei to; gluku; kai; to; pikrovnÉ 12mh; duvnatai, ajdelfoiv mou, sukh` ejlaiva" poih`sai h] a[mpelo" su`kaÉ ou[te aJluko;n gluku; poih`sai u{dwr. 13 Tiv" sofo;" kai; ejpisthvmwn ejn uJmi`nÉ deixavtw ejk th`" kalh`" ajnastrofh`" ta; e[rga aujtou` ejn prau?thti sofiva". 14eij de; zh`lon pikro;n e[cete kai; ejriqeivan ejn th`/ kardiva/ uJmw`n, mh; katakauca`sqe kai; yeuvdesqe kata; th`" ajlhqeiva". 15oujk e[stin au{th hJ sofiva a[nwqen katercomevnh ajlla; ejpivgeio", yucikhv, daimoniwvdh". 16o{pou ga;r zh`lo" kai; ejriqeiva, ejkei` ajkatastasiva kai; pa`n fau`lon pra`gma. 17hJ de; a[nwqen sofiva prw`ton me;n aJgnhv ejstin, e[peita eijrhnikhv, ejpieikhv", eujpeiqhv", mesth; ejlevou" kai; karpw`n ajgaqw`n, ajdiavkrito", ajnupovkrito". 18karpo;" de; dikaiosuvnh" ejn eijrhvnh/ speivretai toi`" poiou`sin eijrhvnhn. 4 Povqen povlemoi kai; povqen mavcai ejn uJmi`nÉ oujk ejnteu`qen, ejk tw`n hJdonw`n uJmw`n tw`n strateuomevnwn ejn toi`" mevlesin uJmw`nÉ 2 ejpiqumei`te kai; oujk e[cete, foneuvete kai; zhlou`te kai; ouj duvnasqe ejpitucei`n, mavcesqe kai; polemei`te, oujk e[cete dia; to; mh; aijtei`sqai uJma`", 3aijtei`te kai; ouj lambavnete diovti kakw`" aijtei`sqe, i{na ejn tai`" hJdonai`" uJmw`n dapanhvshte. 4moicalivde", oujk oi[date o{ti hJ filiva tou` kovsmou e[cqra tou` qeou` ejstinÉ o}" eja;n ou\n boulhqh`/ fivlo" ei\nai tou` kovsmou, ejcqro;" tou` qeou` kaqivstatai. 5h] dokei`te o{ti kenw`" hJ grafh; levgei: pro;" fqovnon ejpipoqei` to; pneu`ma o} katwvk/ isen ejn hJmi`n, 6 meivzona de; divdwsin cavrinÉ dio; levgei: oJ qeo;" uJperhfavnoi" ajntitavssetai, tapeinoi`" de; divdwsin cavrin. 7 uJpotavghte ou\n tw`/ qew`,/ ajntivsthte de; tw`/ diabovlw/ kai; feuvxetai ajfÆ uJmw`n, 8ejggivsate tw`/ qew`/ kai; ejggiei` uJmi`n. kaqarivsate cei`ra", aJmartwloiv, kai; aJgnivsate kardiva", divyucoi. 9talaipwrhvsate kai; penqhvsate kai; klauvsate. oJ gevlw" uJmw`n eij" pevnqo" metatraphvtw kai; hJ cara; eij" kathvfeian. 10tapeinwvqhte ejnwvpion kurivou kai;

uJywvsei uJma`". 11 Mh; katalalei`te ajllhvlwn, ajdelfoiv. oJ katalalw`n ajdelfou` h] krivnwn to;n ajdelfo;n aujtou` katalalei` novmou kai; krivnei novmon: eij de; novmon krivnei", oujk ei\ poihth;" novmou ajlla; krithv". 12ei|" ejstin »oJ¼ nomoqevth" kai; krith;" oJ dunavmeno" sw`sai kai; ajpolevsai: su; de; tiv" ei\ oJ krivnwn to;n plhsivonÉ 13 A [ ge nu`n oiJ levgonte": shvmeron h] au[rion poreusovmeqa eij" thvnde th;n povlin kai; poihvsomen ejkei` ejniauto;n kai; ejmporeusovmeqa kai; kerdhvsomen: 14oi{tine" oujk ejpivstasqe to; th`" au[rion poiva hJ zwh; uJmw`n: ajtmi;" gavr ejste hJ pro;" ojlivgon fainomevnh, e[peita kai; ajfanizomevnh. 15ajnti; tou` levgein uJma`": eja;n oJ kuvrio" qelhvsh/ kai; zhvsomen kai; poihvsomen tou`to h] ejkei`no. 16nu`n de; kauca`sqe ejn tai`" ajlazoneivai" uJmw`n: pa`sa kauvchsi" toiauvth ponhrav ejstin. 17eijdovti ou\n kalo;n poiei`n kai; mh; poiou`nti, aJmartiva aujtw`/ ejstin. 5 A [ ge nu`n oiJ plouvsioi, klauvsate ojloluvzonte" ejpi; tai`" talaipwrivai" uJmw`n tai`" ejpercomevnai". 2oJ plou`to" uJmw`n sevshpen kai; ta; iJmavtia uJmw`n shtovbrwta gevgonen, 3oJ cruso;" uJmw`n kai; oJ a[rguro" kativwtai kai; oJ ijo" ; aujtw`n eij" martuvrion uJmi`n e[stai kai; favgetai ta;" savrka" uJmw`n wJ" pu`r. ejqhsaurivsate ejn ejscavtai" hJmevrai". 4ijdou; oJ misqo;" tw`n ejrgatw`n tw`n ajmhsavntwn ta;" cwvra" uJmw`n oJ ajpesterhmevno" ajfÆ uJmw`n kravzei, kai; aiJ boai; tw`n qerisavntwn eij" ta; w\ta kurivou sabaw;q eijselhluvqasin. 5ejtrufhvsate ejpi; th`" gh`" kai; ejspatalhvsate, ejqrevyate ta;" kardiva" uJmw`n ejn hJmevra/ sfagh`", 6katedikavsate, ejfoneuvsate to;n divkaion, oujk ajntitavssetai uJmi`n. 7 Makroqumhvsate ou\n, ajdelfoiv, e{w" th`" parousiva" tou` kurivou. ijdou; oJ gewrgo;" ejkdevcetai to;n tivmion karpo;n th`" gh`" makroqumw`n ejpÆ aujtw`/ e{w" lavbh/ provi>mon kai; o[yimon. 8makroqumhvsate kai; uJmei`", sthrivxate ta;" kardiva" uJmw`n, o{ti hJ parousiva tou` kurivou h[ggiken. 9 mh; stenavzete, ajdelfoiv, katÆ ajllhvlwn i{na mh; kriqh`te: ijdou; oJ krith;" pro; tw`n qurw`n e{sthken. 10uJpovdeigma lavbete, ajdelfoiv, th`" kakopaqiva" kai; th`" makroqumiva" tou;" profhvta" oi} ejlavlhsan ejn tw`/ ojnovmati kurivou. 11ijdou; makarivzomen tou;" uJpomeivnanta": th;n uJpomonh;n Ij w;b hjkouvsate kai; to; tevlo" kurivou ei[dete, o{ti poluvsplagcno" ejstin oJ kuvrio" kai; oijktivrmwn. 12 Pro; pavntwn dev, ajdelfoiv mou, mh; ojmnuvete mhvte to;n oujrano;n

mhvte th;n gh`n mhvte a[llon tina; o{rkon: h[tw de; uJmw`n to; nai; nai; kai; to; ou] ou[, i{na mh; uJpo; krivsin pevshte. 13 Kakopaqei` ti" ejn uJmi`n, proseucevsqw: eujqumei` ti", yallevtw: 14 ajsqenei` ti" ejn uJmi`n, proskalesavsqw tou;" presbutevrou" th`" ejkklhsiva" kai; proseuxavsqwsan ejpÆ aujto;n ajleivyante" »aujto;n¼ ejlaivw/ ejn tw`/ ojnovmati tou` kurivou. 15kai; hJ eujch; th`" pivstew" swvsei to;n kavmnonta kai; ejgerei` aujto;n oJ kuvrio": ka;n aJmartiva" h\/ pepoihkwv", ajfeqhvsetai aujtw`./ 16ejxomologei`sqe ou\n ajllhvloi" ta;" aJmartiva" kai; eu[cesqe uJpe;r ajllhvlwn o{pw" ijaqh`te. Polu; ijscuvei devhsi" dikaivou ejnergoumevnh. 17 H j liva" a[nqrwpo" h\n oJmoiopaqh;" hJmi`n, kai; proseuch`/ proshuvxato tou` mh; brevxai, kai; oujk e[brexen ejpi; th`" gh`" ejniautou;" trei`" kai; mh`na" e{x: 18kai; pavlin proshuvxato, kai; oJ oujrano;" uJeto;n e[dwken kai; hJ gh` ejblavsthsen to;n karpo;n aujth`". 19 A j delfoiv mou, ejavn ti" ejn uJmi`n planhqh`/ ajpo; th`" ajlhqeiva" kai; ejpistrevyh/ ti" aujtovn, 20ginwskevtw o{ti oJ ejpistrevya" aJmartwlo;n ejk plavnh" oJdou` aujtou` swvsei yuch;n aujtou` ejk qanavtou kai; kaluvyei plh`qo" aJmartiw`n.

PETROU AV 1 Pevtro" ajpovstolo" Ij hsou` Cristou` ejklektoi`" parepidhvmoi" diaspora`" Povntou, Galativa", Kappadokiva", A j siva" kai; 2 Biquniva", kata; provgnwsin qeou` patro;" ejn aJgiasmw`/ pneuvmato" eij" uJpakoh;n kai; rJantismo;n ai{mato" Ij hsou` Cristou`, cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh plhqunqeivh. 3 Eujloghto;" oJ qeo;" kai; path;r tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou`, oJ kata; to; polu; aujtou` e[leo" ajnagennhvsa" hJma`" eij" ejlpivda zw`san diÆ ajnastavsew" Ij hsou` Cristou` ejk nekrw`n, 4eij" klhronomivan a[fqarton kai; ajmivanton kai; ajmavranton, tethrhmevnhn ejn oujranoi`" eij" uJma`" 5tou;" ejn dunavmei qeou` frouroumevnou" dia; pivstew" eij" swthrivan eJtoivmhn ajpokalufqh`nai ejn kairw`/ ejscavtw/. 6ejn w|/ ajgallia`sqe, ojlivgon a[rti eij devon »ejsti;n¼ luphqevnte" ejn poikivloi" peirasmoi`", 7i{na to; dokivmion uJmw`n th`" pivstew" polutimovteron crusivou tou` ajpollumevnou dia; puro;" de; dokimazomevnou, euJreqh`/ eij" e[painon kai; dovxan kai; timh;n ejn ajpokaluvyei Ij hsou` Cristou`: 8o}n oujk ijdovnte" ajgapa`te, eij" o}n a[rti mh; oJrw`nte" pisteuvonte" de; ajgallia`sqe cara`/ ajneklalhvtw/ kai; dedoxasmevnh/ 9komizovmenoi to; tevlo" th`" pivstew" »uJmw`n¼ swthrivan yucw`n. 10 peri; h|" swthriva" ejxezhvthsan kai; ejxhrauvnhsan profh`tai oiJ peri; th`" eij" uJma`" cavrito" profhteuvsante", 11ejraunw`nte" eij" tivna h] poi`on kairo;n ejdhvlou to; ejn aujtoi`" pneu`ma Cristou` promarturovmenon ta; eij" Cristo;n paqhvmata kai; ta;" meta; tau`ta dovxa". 12oi|" ajpekaluvfqh o{ti oujc eJautoi`" uJmi`n de; dihkovnoun aujtav, a} nu`n ajnhggevlh uJmi`n dia; tw`n eujaggelisamevnwn uJma`" »ejn¼ pneuvmati aJgivw/ ajpostalevnti ajpÆ oujranou`, eij" a} ejpiqumou`sin a[ggeloi parakuvyai. 13 Dio; ajnazwsavmenoi ta;" ojsfuva" th`" dianoiva" uJmw`n nhvfonte" teleivw" ejlpivsate ejpi; th;n feromevnhn uJmi`n cavrin ejn ajpokaluvyei Ij hsou` Cristou`. 14wJ" tevkna uJpakoh`" mh; suschmatizovmenoi tai`" provteron ejn th`/ ajgnoiva/ uJmw`n ejpiqumivai" 15ajlla; kata; to;n kalevsanta uJma`" a{gion kai; aujtoi; a{gioi ejn pavsh/ ajnastrofh`/ genhvqhte, 16diovti gevgraptai »o{ti¼ a{gioi e[sesqe, o{ti ejgw; a{gio" »eijmi¼. 17kai; eij patevra ejpikalei`sqe to;n ajproswpolhvmptw" krivnonta kata; to; eJkavstou e[rgon, ejn fovbw/ to;n th`" paroikiva" uJmw`n

crovnon ajnastravfhte, 18eijdovte" o{ti ouj fqartoi`", ajrgurivw/ h] crusivw,/ ejlutrwvqhte ejk th`" mataiva" uJmw`n ajnastrofh`" patroparadovtou 19 ajlla; timivw/ ai{mati wJ" ajmnou` ajmwvmou kai; ajspivlou Cristou`, 20 proegnwsmevnou me;n pro; katabolh`" kovsmou fanerwqevnto" de; ejpÆ ejscavtou tw`n crovnwn diÆ uJma`" 21tou;" diÆ aujtou` pistou;" eij" qeo;n to;n ejgeivranta aujto;n ejk nekrw`n kai; dovxan aujtw`/ dovnta, w{ste th;n pivstin uJmw`n kai; ejlpivda ei\nai eij" qeovn. 22 Ta;" yuca;" uJmw`n hJgnikovte" ejn th`/ uJpakoh`/ th`" ajlhqeiva" eij" filadelfivan ajnupovkriton, ejk »kaqara`"¼ kardiva" ajllhvlou" ajgaphvsate ejktenw`" 23ajnagegennhmevnoi oujk ejk spora`" fqarth`" ajlla; ajfqavrtou dia; lovgou zw`nto" qeou` kai; mevnonto". 24diovti pa`sa sa;rx wJ" covrto" kai; pa`sa dovxa aujth`" wJ" a[nqo" covrtou: ejxhravnqh oJ covrto" kai; to; a[nqo" ejxevpesen: 25 to; de; rJh`ma kurivou mevnei eij" to;n aijw`na. tou`to dev ejstin to; rJhm ` a to; eujaggelisqe;n eij" uJma`". 2 A j poqevmenoi ou\n pa`san kakivan kai; pavnta dovlon kai; uJpokrivsei" kai; fqovnou" kai; pavsa" katalaliav", 2wJ" ajrtigevnnhta brevfh to; logiko;n a[dolon gavla ejpipoqhvsate, i{na ejn aujtw`/ aujxhqh`te eij" swthrivan, 3eij ejgeuvsasqe o{ti crhsto;" oJ kuvrio". 4pro;" o}n prosercovmenoi livqon zw`nta uJpo; ajnqrwvpwn me;n ajpodedokimasmevnon para; de; qew`/ ejklekto;n e[ntimon, 5kai; aujtoi; wJ" livqoi zw`nte" oijkodomei`sqe oi\ko" pneumatiko;" eij" iJeravteuma a{gion ajnenevgkai pneumatika;" qusiva" eujprosdevktou" »tw`¼/ qew`/ dia; Ij hsou` Cristou`. 6 diovti perievcei ejn grafh`:/ ijdou; tivqhmi ejn Siw;n livqon ajkrogwniai`on ejklekto;n e[ntimon kai; oJ pisteuvwn ejpÆ aujtw`/ ouj mh; kataiscunqh`./ 7uJmi`n ou\n hJ timh; toi`" pisteuvousin, ajpistou`sin de; livqo" o}n ajpedokivmasan oiJ oijkodomou`nte", ou|to" ejgenhvqh eij" kefalh;n gwniva" 8 kai; livqo" proskovmmato" kai; pevtra skandavlou: oi} proskovptousin tw`/ lovgw/ ajpeiqou`nte" eij" o} kai; ejtevqhsan.

9

uJmei`" de; gevno" ejklektovn, basivleion iJeravteuma, e[qno" a{gion, lao;" eij" peripoivhsin, o{pw" ta;" ajreta;" ejxaggeivlhte tou` ejk skovtou" uJma`" kalevsanto" eij" to; qaumasto;n aujtou` fw`": 10 oi{ pote ouj lao;" nu`n de; lao;" qeou`, oiJ oujk hjlehmevnoi nu`n de; ejlehqevnte". 11 A j gaphtoiv, parakalw` wJ" paroivkou" kai; parepidhvmou" ajpevcesqai tw`n sarkikw`n ejpiqumiw`n ai{tine" strateuvontai kata; th`" yuch`": 12th;n ajnastrofh;n uJmw`n ejn toi`" e[qnesin e[conte" kalhvn, i{na ejn w|/ katalalou`sin uJmw`n wJ" kakopoiw`n ejk tw`n kalw`n e[rgwn ejpopteuvonte" doxavswsin to;n qeo;n ejn hJmevra/ ejpiskoph`". 13 U J potavghte pavsh/ ajnqrwpivnh/ ktivsei dia; to;n kuvrion, ei[te basilei` wJ" uJperevconti, 14ei[te hJgemovsin wJ" diÆ aujtou` pempomevnoi" eij" ejkdivkhsin kakopoiw`n e[painon de; ajgaqopoiw`n: 15o{ti ou{tw" ejsti;n to; qevlhma tou` qeou` ajgaqopoiou`nta" fimou`n th;n tw`n ajfrovnwn ajnqrwvpwn ajgnwsivan, 16wJ" ejleuvqeroi kai; mh; wJ" ejpikavlumma e[conte" th`" kakiva" th;n ejleuqerivan ajllÆ wJ" qeou` dou`loi. 17pavnta" timhvsate, th;n ajdelfovthta ajgapa`te, to;n qeo;n fobei`sqe, to;n basileva tima`te. 18 OiJ oijkevtai uJpotassovmenoi ejn panti; fovbw/ toi`" despovtai", ouj movnon toi`" ajgaqoi`" kai; ejpieikevsin ajlla; kai; toi`" skolioi`". 19tou`to ga;r cavri" eij dia; suneivdhsin qeou` uJpofevrei ti" luvpa" pavscwn ajdivkw". 20poi`on ga;r klevo" eij aJmartavnonte" kai; kolafizovmenoi uJpomenei`teÉ ajllÆ eij ajgaqopoiou`nte" kai; pavsconte" uJpomenei`te, tou`to cavri" para; qew`./ 21eij" tou`to ga;r ejklhvqhte, o{ti kai; Cristo;" e[paqen uJpe;r uJmw`n uJmi`n uJpolimpavnwn uJpogrammo;n i{na ejpakolouqhvshte toi`" i[cnesin aujtou`, 22 o}" aJmartivan oujk ejpoivhsen oujde; euJrevqh dovlo" ejn tw`/ stovmati aujtou`, 23 o}" loidorouvmeno" oujk ajnteloidovrei, pavscwn oujk hjpeivlei, paredivdou de; tw`/ krivnonti dikaivw": 24o}" ta;" aJmartiva" hJmw`n aujto;" ajnhvnegken ejn tw`/ swvmati aujtou` ejpi; to; xuvlon, i{na tai`" aJmartivai" ajpogenovmenoi th`/ dikaiosuvnh/ zhvswmen, ou| tw`/ mwvlwpi ijaqv hte. 25h\te ga;r wJ" provbata planwvmenoi, ajlla; ejpestravfhte nu`n ejpi; to;n

poimevna kai; ejpivskopon tw`n yucw`n uJmw`n. 3 JOmoivw" »aiJ¼ gunai`ke", uJpotassovmenai toi`" ijdivoi" ajndravsin, i{na kai; ei[ tine" ajpeiqou`sin tw`/ lovgw/, dia; th`" tw`n gunaikw`n ajnastrofh`" a[neu lovgou kerdhqhvsontai, 2ejpopteuvsante" th;n ejn fovbw/ aJgnh;n ajnastrofh;n uJmw`n. 3w|n e[stw oujc oJ e[xwqen ejmplokh`" tricw`n kai; periqevsew" crusivwn h] ejnduvsew" iJmativwn kovsmo" 4ajllÆ oJ krupto;" th`" kardiva" a[nqrwpo" ejn tw`/ ajfqavrtw/ tou` praevw" kai; hJsucivou pneuvmato", o{ ejstin ejnwvpion tou` qeou` polutelev". 5ou{tw" gavr pote kai; aiJ a{giai gunai`ke" aiJ ejlpivzousai eij" qeo;n ejkovsmoun eJautav" uJpotassovmenai toi`" ijdivoi" ajndravsin, 6wJ" Savrra uJphvkousen tw`/ A j braavm kuvrion aujto;n kalou`sa, h|" ejgenhvqhte tevkna ajgaqopoiou`sai kai; mh; fobouvmenai mhdemivan ptovhsin. 7 OiJ a[ndre" oJmoivw", sunoikou`nte" kata; gnw`sin wJ" ajsqenestevrw/ skeuvei tw`/ gunaikeivw,/ ajponevmonte" timh;n wJ" kai; sugklhronovmoi" cavrito" zwh`" eij" to; mh; ejgkovptesqai ta;" proseuca;" uJmw`n. 8 To; de; tevlo" pavnte" oJmovfrone", sumpaqei`", filavdelfoi, eu[splagcnoi, tapeinovfrone", 9mh; ajpodidovnte" kako;n ajnti; kakou` h] loidorivan ajnti; loidoriva", tounantivon de; eujlogou`nte" o{ti eij" tou`to ejklhvqhte i{na eujlogivan klhronomhvshte. 10 oJ ga;r qevlwn zwh;n ajgapa`n kai; ijdei`n hJmevra" ajgaqa;" pausavtw th;n glw`ssan ajpo; kakou` kai; ceivlh tou` mh; lalh`sai dovlon, 11 ejkklinavtw de; ajpo; kakou` kai; poihsavtw ajgaqovn, zhthsavtw eijrhvnhn kai; diwxavtw aujthvn: 12 o{ti ojfqalmoi; kurivou ejpi; dikaivou" kai; w\ta aujtou` eij" devhsin aujtw`n, provswpon de; kurivou ejpi; poiou`nta" kakav. 13 Kai; tiv" oJ kakwvswn uJma`" eja;n tou` ajgaqou` zhlwtai; gevnhsqeÉ 14ajllÆ eij kai; pavscoite dia; dikaiosuvnhn, makavrioi. to;n de; fovbon aujtw`n mh; fobhqh`te mhde; taracqh`te, 15kuvrion de; to;n Cristo;n aJgiavsate ejn tai`" kardivai" uJmw`n, e{toimoi ajei; pro;" ajpologivan panti; tw`/ aijtou`nti uJma`" lovgon peri; th`" ejn uJmi`n ejlpivdo", 16ajlla; meta; prau?thto" kai; fovbou, suneivdhsin e[conte" ajgaqhvn, i{na ejn w|/ katalalei`sqe kataiscunqw`sin oiJ ejphreavzonte" uJmw`n th;n ajgaqh;n ejn Cristw`/ ajnastrofhvn. 17krei`tton ga;r ajgaqopoiou`nta", eij qevloi

to; qevlhma tou` qeou`, pavscein h] kakopoiou`nta". 18o{ti kai; Cristo;" a{pax peri; aJmartiw`n e[paqen, divkaio" uJpe;r ajdivkwn, i{na uJma`" prosagavgh/ tw`/ qew`/ qanatwqei;" me;n sarki; zw/opoihqei;" de; pneuvmati: 19ejn w|/ kai; toi`" ejn fulakh`/ pneuvmasin poreuqei;" ejkhvruxen, 20ajpeiqhvsasin pote o{te ajpexedevceto hJ tou` qeou` makroqumiva ejn hJmevrai" Nw`e kataskeuazomevnh" kibwtou` eij" h}n ojlivgoi, tou`tÆ e[stin ojktw; yucaiv, dieswvqhsan diÆ u{dato". 21o} kai; uJma`" ajntivtupon nu`n swvz / ei bavptisma, ouj sarko;" ajpovqesi" rJuvpou ajlla; suneidhvsew" ajgaqh`" ejperwvthma eij" qeovn, diÆ ajnastavsew" Ij hsou` Cristou`, 22o{" ejstin ejn dexia`/ »tou`¼ qeou` poreuqei;" eij" oujranovn uJpotagevntwn aujtw`/ ajggevlwn kai; ejxousiw`n kai; dunavmewn. 4 Cristou` ou\n paqovnto" sarki; kai; uJmei`" th;n aujth;n e[nnoian oJplivsasqe, o{ti oJ paqw;n sarki; pevpautai aJmartiva" 2eij" to; mhkevti ajnqrwvpwn ejpiqumivai" ajlla; qelhvmati qeou` to;n ejpivloipon ejn sarki; biw`sai crovnon. 3ajrketo;" ga;r oJ parelhluqw;" crovno" to; bouvlhma tw`n ejqnw`n kateirgavsqai peporeumevnou" ejn ajselgeivai", ejpiqumivai", oijnoflugivai", kwvmoi", povtoi" kai; ajqemivtoi" eijdwlolatrivai". 4ejn w|/ xenivzontai mh; suntrecovntwn uJmw`n eij" th;n aujth;n th`" ajswtiva" ajnavcusin blasfhmou`nte", 5oi} ajpodwvsousin lovgon tw`/ eJtoivmw" e[conti kri`nai zw`nta" kai; nekrouv". 6eij" tou`to ga;r kai; nekroi`" eujhggelivsqh, i{na kriqw`si me;n kata; ajnqrwvpou" sarki; zw`si de; kata; qeo;n pneuvmati. 7 Pavntwn de; to; tevlo" h[ggiken. swfronhvsate ou\n kai; nhvyate eij" proseucav": 8pro; pavntwn th;n eij" eJautou;" ajgavphn ejktenh` e[conte", o{ti ajgavph kaluvptei plh`qo" aJmartiw`n. 9filovxenoi eij" ajllhvlou" a[neu goggusmou`, 10e{kasto" kaqw;" e[laben cavrisma eij" eJautou;" aujto; diakonou`nte" wJ" kaloi; oijkonovmoi poikivlh" cavrito" qeou`. 11ei[ ti" lalei`, wJ" lovgia qeou`: ei[ ti" diakonei`, wJ" ejx ijscuvo" h|" corhgei` oJ qeov", i{na ejn pa`sin doxavzhtai oJ qeo;" dia; jIhsou` Cristou`, w|/ ejstin hJ dovxa kai; to; kravto" eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn, ajmhvn. 12 A j gaphtoiv, mh; xenivzesqe th`/ ejn uJmi`n purwvsei pro;" peirasmo;n uJmi`n ginomevnh/ wJ" xevnou uJmi`n sumbaivnonto", 13ajlla; kaqo; koinwnei`te toi`" tou` Cristou` paqhvmasin caivrete, i{na kai; ejn th`/ ajpokaluvyei th`" dovxh" aujtou` carh`te ajgalliwvmenoi. 14eij ojneidivzesqe ejn ojnovmati Cristou`, makavrioi, o{ti to; th`" dovxh" kai; to; tou` qeou` pneu`ma ejfÆ uJma`" ajnapauvetai. 15mh; gavr ti" uJmw`n pascevtw wJ"

foneu;" h] klevpth" h] kakopoio;" h] wJ" ajllotriepivskopo": 16eij de; wJ" Cristianov", mh; aijscunevsqw, doxazevtw de; to;n qeo;n ejn tw`/ ojnovmati touvtw/. 17o{ti »oJ¼ kairo;" tou` a[rxasqai to; krivma ajpo; tou` oi[kou tou` qeou`: eij de; prw`ton ajfÆ hJmw`n, tiv to; tevlo" tw`n ajpeiqouvntwn tw`/ tou` qeou` eujaggelivwÉ/ 18 kai; eij oJ divkaio" movli" swvz / etai, oJ ajsebh;" kai; aJmartwlo;" pou` fanei`taiÉ 19 w{ste kai; oiJ pavsconte" kata; to; qevlhma tou` qeou` pistw`/ ktivsth/ paratiqevsqwsan ta;" yuca;" aujtw`n ejn ajgaqopoiiva Ÿ ./ 5 Presbutevrou" ou\n ejn uJmi`n parakalw` oJ sumpresbuvtero" kai; mavrtu" tw`n tou` Cristou` paqhmavtwn, oJ kai; th`" mellouvsh" ajpokaluvptesqai dovxh" koinwnov": 2poimavnate to; ejn uJmi`n poivmnion tou` qeou` »ejpiskopou`nte"¼ mh; ajnagkastw`" ajlla; eJkousivw" kata; qeovn, mhde; aijscrokerdw`" ajlla; proquvmw", 3mhdÆ wJ" katakurieuvonte" tw`n klhvrwn ajlla; tuvpoi ginovmenoi tou` poimnivou: 4 kai; fanerwqevnto" tou` ajrcipoivmeno" komiei`sqe to;n ajmaravntinon th`" dovxh" stevfanon. 5 JOmoivw", newvteroi, uJpotavghte presbutevroi": pavnte" de; ajllhvloi" th;n tapeinofrosuvnhn ejgkombwvsasqe, o{ti » oJ¼ qeo;" uJperhfavnoi" ajntitavssetai, tapeinoi`" de; divdwsin cavrin. 6 Tapeinwvqhte ou\n uJpo; th;n krataia;n cei`ra tou` qeou`, i{na uJma`" uJywvsh/ ejn kairw`,/ 7pa`san th;n mevrimnan uJmw`n ejpirivyante" ejpÆ aujtovn, o{ti aujtw`/ mevlei peri; uJmw`n. 8 Nhvyate, grhgorhvsate. oJ ajntivdiko" uJmw`n diavbolo" wJ" levwn wjruovmeno" peripatei` zhtw`n »tina¼ katapiei`n: 9w|/ ajntivsthte stereoi; th`/ pivstei eijdovte" ta; aujta; tw`n paqhmavtwn th`/ ejn »tw`¼/ kovsmw/ uJmw`n ajdelfovthti ejpitelei`sqai. 10 JO de; qeo;" pavsh" cavrito", oJ kalevsa" uJma`" eij" th;n aijwvnion aujtou` dovxan ejn Cristw`/ » Ij hsou`¼, ojlivgon paqovnta" aujto;" katartivsei, sthrivxei, sqenwvsei, qemeliwvsei. 11aujtw`/ to; kravto" eij" tou;" aijw`na", ajmhvn. 12 Dia; Silouanou` uJmi`n tou` pistou` ajdelfou`, wJ" logivzomai, diÆ ojlivgwn e[graya parakalw`n kai; ejpimarturw`n tauvthn ei\nai ajlhqh` cavrin tou` qeou` eij" h}n sth`te. 13 A j spavzetai uJma`" hJ ejn Babulw`ni suneklekth; kai; Ma`rko" oJ uiJo" v mou. 14ajspavsasqe ajllhvlou" ejn filhvmati ajgavph". Eijrhvnh uJmi`n pa`sin toi`" ejn Cristw`./

PETROU BV 1 Sumew;n Pevtro" dou`lo" kai; ajpovstolo" Ij hsou` Cristou` toi`" ijsovtimon hJmi`n lacou`sin pivstin ejn dikaiosuvnh/ tou` qeou` hJmw`n kai; swth`ro" Ij hsou` Cristou`, 2cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh plhqunqeivh ejn ejpignwvsei tou` qeou` kai; Ij hsou` tou` kurivou hJmw`n. 3 JW" pavnta hJmi`n th`" qeiva" dunavmew" aujtou` ta; pro;" zwh;n kai; eujsevbeian dedwrhmevnh" dia; th`" ejpignwvsew" tou` kalevsanto" hJma`" ijdiva/ dovxh/ kai; ajreth`,/ 4diÆ w|n ta; tivmia kai; mevgista hJmi`n ejpaggevlmata dedwvrhtai, i{na dia; touvtwn gevnhsqe qeiva" koinwnoi; fuvsew" ajpofugovnte" th`" ejn tw`/ kovsmw/ ejn ejpiqumiva/ fqora`". 5Kai; aujto; tou`to de; spoudh;n pa`san pareisenevgkante" ejpicorhghvsate ejn th`/ pivstei uJmw`n th;n ajrethvn, ejn de; th`/ ajreth`/ th;n gnw`sin, 6ejn de; th`/ gnwvsei th;n ejgkravteian, ejn de; th`/ ejgkrateiva/ th;n uJpomonhvn, ejn de; th`/ uJpomonh`/ th;n eujsevbeian, 7ejn de; th`/ eujsebeiva/ th;n filadelfivan, ejn de; th`/ filadelfiva/ th;n ajgavphn. 8tau`ta ga;r uJmi`n uJpavrconta kai; pleonavzonta oujk ajrgou;" oujde; ajkavrpou" kaqivsthsin eij" th;n tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou` ejpivgnwsin: 9w|/ ga;r mh; pavrestin tau`ta, tuflov" ejstin muwpavzwn, lhvqhn labw;n tou` kaqarismou` tw`n pavlai aujtou` aJmartiw`n. 10dio; ma`llon, ajdelfoiv, spoudavsate bebaivan uJmw`n th;n klh`sin kai; ejklogh;n poiei`sqai: tau`ta ga;r poiou`nte" ouj mh; ptaivshte pote. 11ou{tw" ga;r plousivw" ejpicorhghqhvsetai uJmi`n hJ ei[sodo" eij" th;n aijwvnion basileivan tou` kurivou hJmw`n kai; swth`ro" Ij hsou` Cristou`. 12 Dio; mellhvsw ajei; uJma`" uJpomimnhvs / kein peri; touvtwn kaivper eijdovta" kai; ejsthrigmevnou" ejn th`/ parouvsh/ ajlhqeiva./ 13divkaion de; hJgou`mai, ejfÆ o{son eijmi; ejn touvtw/ tw`/ skhnwvmati, diegeivrein uJma`" ejn uJpomnhvsei, 14eijdw;" o{ti tacinhv ejstin hJ ajpovqesi" tou` skhnwvmato" mou kaqw;" kai; oJ kuvrio" hJmw`n Ij hsou`" Cristo;" ejdhvlwsen moi, 15 spoudavsw de; kai; eJkavstote e[cein uJma`" meta; th;n ejmh;n e[xodon th;n touvtwn mnhvmhn poiei`sqai. 16 Ouj ga;r sesofismevnoi" muvqoi" ejxakolouqhvsante" ejgnwrivsamen uJmi`n th;n tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` duvnamin kai; parousivan ajllÆ ejpovptai genhqevnte" th`" ejkeivnou megaleiovthto". 17labw;n ga;r para; qeou` patro;" timh;n kai; dovxan fwnh`" ejnecqeivsh" aujtw`/ toia`sde uJpo; th`" megaloprepou`" dovxh": oJ uiJo" v mou oJ ajgaphtov" mou

ou|to" ejstin eij" o}n ejgw; eujdovkhsa, 18kai; tauvthn th;n fwnh;n hJmei`" hjkouvsamen ejx oujranou` ejnecqei`san su;n aujtw`/ o[nte" ejn tw`/ aJgivw/ o[rei. 19 kai; e[comen bebaiovteron to;n profhtiko;n lovgon, w|/ kalw`" poiei`te prosevconte" wJ" luvcnw/ faivnonti ejn aujcmhrw`/ tovpw/, e{w" ou| hJmevra diaugavsh/ kai; fwsfovro" ajnateivlh/ ejn tai`" kardivai" uJmw`n, 20tou`to prw`ton ginwvskonte" o{ti pa`sa profhteiva grafh`" ijdiva" ejpiluvsew" ouj givnetai: 21ouj ga;r qelhvmati ajnqrwvpou hjnevcqh profhteiva potev, ajlla; uJpo; pneuvmato" aJgivou ferovmenoi ejlavlhsan ajpo; qeou` a[nqrwpoi. 2 E j gevnonto de; kai; yeudoprofh`tai ejn tw`/ law`,/ wJ" kai; ejn uJmi`n e[sontai yeudodidavskaloi, oi{tine" pareisavxousin aiJrevsei" ajpwleiva" kai; to;n ajgoravsanta aujtou;" despovthn ajrnouvmenoi. 2 ejpavgonte" eJautoi`" tacinh;n ajpwvleian, kai; polloi; ejxakolouqhvsousin aujtw`n tai`" ajselgeivai" diÆ ou}" hJ oJdo;" th`" ajlhqeiva" blasfhmhqhvsetai, 3kai; ejn pleonexiva/ plastoi`" lovgoi" uJma`" ejmporeuvsontai, oi|" to; krivma e[kpalai oujk ajrgei` kai; hJ ajpwvleia aujtw`n ouj nustavzei. 4 Eij ga;r oJ qeo;" ajggevlwn aJmarthsavntwn oujk ejfeivsato ajlla; seirai`" zovfou tartarwvsa" parevdwken eij" krivsin throumevnou", 5 kai; ajrcaivou kovsmou oujk ejfeivsato ajlla; o[gdoon Nw`e dikaiosuvnh" khvruka ejfuvlaxen kataklusmo;n kovsmw/ ajsebw`n ejpavxa", 6kai; povlei" Sodovmwn kai; Gomovrra" tefrwvsa" »katastrofh`¼/ katevkrinen uJpovdeigma mellovntwn ajsebevsin teqeikwv", 7kai; divkaion Lw;t kataponouvmenon uJpo; th`" tw`n ajqevsmwn ejn ajselgeiva/ ajnastrofh`" ejrruvsato: 8blevmmati ga;r kai; ajkoh`/ oJ divkaio" ejgkatoikw`n ejn aujtoi`" hJmevran ejx hJmevra" yuch;n dikaivan ajnovmoi" e[rgoi" ejbasavnizen: 9 oi\den kuvrio" eujsebei`" ejk peirasmou` rJuvesqai, ajdivkou" de; eij" hJmevran krivsew" kolazomevnou" threi`n, 10mavlista de; tou;" ojpivsw sarko;" ejn ejpiqumiva/ miasmou` poreuomevnou" kai; kuriovthto" katafronou`nta". tolmhtai; aujqavdei", dovxa" ouj trevmousin blasfhmou`nte", 11o{pou a[ggeloi ijscuvi> kai; dunavmei meivzone" o[nte" ouj fevrousin katÆ aujtw`n para; kurivou blavsfhmon krivsin. 12Ou|toi de; wJ" a[loga zw`a / gegennhmevna fusika; eij" a{lwsin kai; fqora;n ejn oi|" ajgnoou`sin blasfhmou`nte", ejn th`/ fqora`/ aujtw`n kai; fqarhvsontai 13ajdikouvmenoi misqo;n ajdikiva", hJdonh;n hJgouvmenoi th;n ejn hJmevra/ trufhvn, spivloi kai;

mw`moi ejntrufw`nte" ejn tai`" ajpavtai" aujtw`n suneuwcouvmenoi uJmi`n, 14 ojfqalmou;" e[conte" mestou;" moicalivdo" kai; ajkatapauvstou" aJmartiva", deleavzonte" yuca;" ajsthrivktou", kardivan gegumnasmevnhn pleonexiva" e[conte", katavra" tevkna: 15 kataleivponte" eujqei`an oJdo;n ejplanhvqhsan, ejxakolouqhvsante" th`/ oJdw`/ tou` Balaa;m tou` Bosovr, o}" misqo;n ajdikiva" hjgavphsen 16e[legxin de; e[scen ijdiva" paranomiva": uJpozuvgion a[fwnon ejn ajnqrwvpou fwnh`/ fqegxavmenon ejkwvlusen th;n tou` profhvtou parafronivan. 17 ou|toi eijsin phgai; a[nudroi kai; oJmivclai uJpo; laivlapo" ejlaunovmenai, oi|" oJ zovfo" tou` skovtou" tethvrhtai. 18uJpevrogka ga;r mataiovthto" fqeggovmenoi deleavzousin ejn ejpiqumivai" sarko;" ajselgeivai" tou;" ojlivgw" ajpofeuvgonta" tou;" ejn plavnh/ ajnastrefomevnou", 19ejleuqerivan aujtoi`" ejpaggellovmenoi, aujtoi; dou`loi uJpavrconte" th`" fqora`": w|/ gavr ti" h{tthtai, touvtw/ dedouvlwtai. 20eij ga;r ajpofugovnte" ta; miavsmata tou` kovsmou ejn ejpignwvsei tou` kurivou »hJmw`n¼ kai; swth`ro" Ij hsou` Cristou`, touvtoi" de; pavlin ejmplakevnte" hJttw`ntai, gevgonen aujtoi`" ta; e[scata ceivrona tw`n prwvtwn. 21krei`tton ga;r h\n aujtoi`" mh; ejpegnwkevnai th;n oJdo;n th`" dikaiosuvnh" h] ejpignou`sin uJpostrevyai ejk th`" paradoqeivsh" aujtoi`" aJgiva" ejntolh`". 22sumbevbhken aujtoi`" to; th`" ajlhqou`" paroimiva": kuvwn ejpistrevya" ejpi; to; i[dion ejxevrama, kaiv: u|" lousamevnh eij" kulismo;n borbovrou. 3 Tauvthn h[dh, ajgaphtoiv, deutevran uJmi`n gravfw ejpistolhvn, ejn ai|" diegeivrw uJmw`n ejn uJpomnhvsei th;n eijlikrinh` diavnoian 2 mnhsqh`nai tw`n proeirhmevnwn rJhmavtwn uJpo; tw`n aJgivwn profhtw`n kai; th`" tw`n ajpostovlwn uJmw`n ejntolh`" tou` kurivou kai; swth`ro", 3 tou`to prw`ton ginwvskonte" o{ti ejleuvsontai ejpÆ ejscavtwn tw`n hJmerw`n »ejn¼ ejmpaigmonh`/ ejmpai`ktai kata; ta;" ijdiva" ejpiqumiva" aujtw`n poreuovmenoi 4kai; levgonte": pou` ejstin hJ ejpaggeliva th`" parousiva" aujtou`É ajfÆ h|" ga;r oiJ patevre" ejkoimhvqhsan, pavnta ou{tw" diamevnei ajpÆ ajrch`" ktivsew". 5Lanqavnei ga;r aujtou;" tou`to qevlonta" o{ti oujranoi; h\san e[kpalai kai; gh` ejx u{dato" kai; diÆ u{dato" sunestw`sa tw`/ tou` qeou` lovgw/, 6diÆ w|n oJ tovte kovsmo" u{dati kataklusqei;" ajpwvleto: 7oiJ de; nu`n oujranoi; kai; hJ gh` tw`/ aujtw`/ lovgw/ teqhsaurismevnoi eijsi;n puriv throuvmenoi eij" hJmevran krivsew" kai;

ajpwleiva" tw`n ajsebw`n ajnqrwvpwn. 8 E } n de; tou`to mh; lanqanevtw uJma`", ajgaphtoiv, o{ti miva hJmevra para; kurivw/ wJ" civlia e[th kai; civlia e[th wJ" hJmevra miva. 9ouj braduvnei kuvrio" th`" ejpaggeliva", w{" tine" braduvthta hJgou`ntai, ajlla; makroqumei` eij" uJma`", mh; boulovmeno" tina" ajpolevsqai ajlla; pavnta" eij" metavnoian cwrh`sai. 10 H { xei de; hJmevra kurivou wJ" klevpth", ejn h|/ oiJ oujranoi; rJoizhdo;n pareleuvsontai stoicei`a de; kausouvmena luqhvsetai kai; gh` kai; ta; ejn aujth`/ e[rga euJreqhvsetai. 11Touvtwn ou{tw" pavntwn luomevnwn potapou;" dei` uJpavrcein »uJma`"¼ ejn aJgivai" ajnastrofai`" kai; eujsebeivai", 12prosdokw`nta" kai; speuvdonta" th;n parousivan th`" tou` qeou` hJmevra" diÆ h}n oujranoi; purouvmenoi luqhvsontai kai; stoicei`a kausouvmena thvketai. 13kainou;" de; oujranou;" kai; gh`n kainh;n kata; to; ejpavggelma aujtou` prosdokw`men, ejn oi|" dikaiosuvnh katoikei`. 14 Diov, ajgaphtoiv, tau`ta prosdokw`nte" spoudavsate a[spiloi kai; ajmwvmhtoi aujtw`/ euJreqh`nai ejn eijrhvnh/ 15kai; th;n tou` kurivou hJmw`n makroqumivan swthrivan hJgei`sqe, kaqw;" kai; oJ ajgaphto;" hJmw`n ajdelfo;" Pau`lo" kata; th;n doqei`san aujtw`/ sofivan e[grayen uJmi`n, 16 wJ" kai; ejn pavsai" ejpistolai`" lalw`n ejn aujtai`" peri; touvtwn, ejn ai|" ejstin dusnovhta tina, a} oiJ ajmaqei`" kai; ajsthvriktoi streblou`sin wJ" kai; ta;" loipa;" grafa;" pro;" th;n ijdivan aujtw`n ajpwvleian. 17uJmei`" ou\n, ajgaphtoiv, proginwvskonte" fulavssesqe, i{na mh; th`/ tw`n ajqevsmwn plavnh/ sunapacqevnte" ejkpevshte tou` ijdivou sthrigmou`, 18 aujxavnete de; ejn cavriti kai; gnwvsei tou` kurivou hJmw`n kai; swth`ro" Ij hsou` Cristou`. aujtw`/ hJ dovxa kai; nu`n kai; eij" hJmevran aijw`no". »ajmhvn.¼

IWANNOU AV 1 }O h\n ajpÆ ajrch`", o} ajkhkovamen, o} eJwravkamen toi`" ojfqalmoi`" hJmw`n, o} ejqeasavmeqa kai; aiJ cei`re" hJmw`n ejyhlavfhsan peri; tou` lovgou th`" zwh`"- 2kai; hJ zwh; ejfanerwvqh, kai; eJwravkamen kai; marturou`men kai; ajpaggevllomen uJmi`n th;n zwh;n th;n aijwvnion h{ti" h\n pro;" to;n patevra kai; ejfanerwvqh hJmi`n3 o} eJwravkamen kai; ajkhkovamen, ajpaggevllomen kai; uJmi`n, i{na kai; uJmei`" koinwnivan e[chte meqÆ hJmw`n. kai; hJ koinwniva de; hJ hJmetevra meta; tou` patro;" kai; meta; tou` uiJou` aujtou` jIhsou` Cristou`. 4kai; tau`ta gravfomen hJmei`", i{na hJ cara; hJmw`n h\/ peplhrwmevnh. 5Kai; e[stin au{th hJ ajggeliva h}n ajkhkovamen ajpÆ aujtou` kai; ajnaggevllomen uJmi`n, o{ti oJ qeo;" fw`" ejstin kai; skotiva ejn aujtw`/ oujk e[stin oujdemiva. 6 E j a;n ei[pwmen o{ti koinwnivan e[comen metÆ aujtou` kai; ejn tw`/ skovtei peripatw`men, yeudovmeqa kai; ouj poiou`men th;n ajlhvqeian: 7eja;n de; ejn tw`/ fwti; peripatw`men wJ" aujtov" ejstin ejn tw`/ fwtiv, koinwnivan e[comen metÆ ajllhvlwn kai; to; ai|ma Ij hsou` tou` uiJou` aujtou` kaqarivzei hJma`" ajpo; pavsh" aJmartiva". 8eja;n ei[pwmen o{ti aJmartivan oujk e[comen, eJautou;" planw`men kai; hJ ajlhvqeia oujk e[stin ejn hJmi`n. 9 eja;n oJmologw`men ta;" aJmartiva" hJmw`n, pistov" ejstin kai; divkaio", i{na ajfh`/ hJmi`n ta;" aJmartiva" kai; kaqarivsh/ hJma`" ajpo; pavsh" ajdikiva". 10 eja;n ei[pwmen o{ti oujc hJmarthvkamen, yeuvsthn poiou`men aujto;n kai; oJ lovgo" aujtou` oujk e[stin ejn hJmi`n. 2 Tekniva mou, tau`ta gravfw uJmi`n i{na mh; aJmavrthte. kai; ejavn ti" aJmavrth/, paravklhton e[comen pro;" to;n patevra Ij hsou`n Cristo;n divkaion: 2 kai; aujto;" iJlasmov" ejstin peri; tw`n aJmartiw`n hJmw`n, ouj peri; tw`n hJmetevrwn de; movnon ajlla; kai; peri; o{lou tou` kovsmou. 3Kai; ejn touvtw/ ginwvskomen o{ti ejgnwvkamen aujtovn, eja;n ta;" ejntola;" aujtou` thrw`men. 4oJ levgwn o{ti e[gnwka aujtovn kai; ta;" ejntola;" aujtou` mh; thrw`n, yeuvsth" ejstivn kai; ejn touvtw/ hJ ajlhvqeia oujk e[stin: 5o}" dÆ a]n thrh`/ aujtou` to;n lovgon, ajlhqw`" ejn touvtw/ hJ ajgavph tou` qeou` teteleivwtai, ejn touvtw/ ginwvskomen o{ti ejn aujtw`/ ejsmen. 6oJ levgwn ejn aujtw`/ mevnein ojfeivlei kaqw;" ejkei`no" periepavthsen kai; aujto;" »ou{tw"¼ peripatei`n. 7 A j gaphtoiv, oujk ejntolh;n kainh;n gravfw uJmi`n ajllÆ ejntolh;n palaia;n h}n ei[cete ajpÆ ajrch`": hJ ejntolh; hJ palaiav

ejstin oJ lovgo" o}n hjkouvsate. 8pavlin ejntolh;n kainh;n gravfw uJmi`n, o{ ejstin ajlhqe;" ejn aujtw`/ kai; ejn uJmi`n, o{ti hJ skotiva paravgetai kai; to; fw`" to; ajlhqino;n h[dh faivnei. 9 JO levgwn ejn tw`/ fwti; ei\nai kai; to;n ajdelfo;n aujtou` misw`n ejn th`/ skotiva/ ejsti;n e{w" a[rti. 10oJ ajgapw`n to;n ajdelfo;n aujtou` ejn tw`/ fwti; mevnei kai; skavndalon ejn aujtw`/ oujk e[stin: 11 oJ de; misw`n to;n ajdelfo;n aujtou` ejn th`/ skotiva/ ejsti;n kai; ejn th`/ skotiva/ peripatei` kai; oujk oi\den pou` uJpavgei, o{ti hJ skotiva ejtuvflwsen tou;" ojfqalmou;" aujtou`. 12Gravfw uJmi`n, tekniva, o{ti ajfevwntai uJmi`n aiJ aJmartivai dia; to; o[noma aujtou`. 13gravfw uJmi`n, patevre", o{ti ejgnwvkate to;n ajpÆ ajrch`". gravfw uJmi`n, neanivskoi, o{ti nenikhvkate to;n ponhrovn. 14e[graya uJmi`n, paidiva, o{ti ejgnwvkate to;n patevra. e[graya uJmi`n, patevre", o{ti ejgnwvkate to;n ajpÆ ajrch`". e[graya uJmi`n, neanivskoi, o{ti ijscuroiv ejste kai; oJ lovgo" tou` qeou` ejn uJmi`n mevnei kai; nenikhvkate to;n ponhrovn. 15Mh; ajgapa`te to;n kovsmon mhde; ta; ejn tw`/ kovsmw/. ejavn ti" ajgapa`/ to;n kovsmon, oujk e[stin hJ ajgavph tou` patro;" ejn aujtw`:/ 16o{ti pa`n to; ejn tw`/ kovsmw/, hJ ejpiqumiva th`" sarko;" kai; hJ ejpiqumiva tw`n ojfqalmw`n kai; hJ ajlazoneiva tou` bivou, oujk e[stin ejk tou` patro;" ajlla; ejk tou` kovsmou ejstivn. 17kai; oJ kovsmo" paravgetai kai; hJ ejpiqumiva aujtou`, oJ de; poiw`n to; qevlhma tou` qeou` mevnei eij" to;n aijw`na. 18Paidiva, ejscavth w{ra ejstivn, kai; kaqw;" hjkouvsate o{ti ajntivcristo" e[rcetai, kai; nu`n ajntivcristoi polloi; gegovnasin, o{qen ginwvskomen o{ti ejscavth w{ra ejstivn. 19ejx hJmw`n ejxh`lqan ajllÆ oujk h\san ejx hJmw`n: eij ga;r ejx hJmw`n h\san, memenhvkeisan a]n meqÆ hJmw`n: ajllÆ i{na fanerwqw`sin o{ti oujk eijsi;n pavnte" ejx hJmw`n. 20kai; uJmei`" cri`sma e[cete ajpo; tou` aJgivou kai; oi[date pavnte". 21oujk e[graya uJmi`n o{ti oujk oi[date th;n ajlhvqeian ajllÆ o{ti oi[date aujth;n kai; o{ti pa`n yeu`do" ejk th`" ajlhqeiva" oujk e[stin. 22 Tiv" ejstin oJ yeuvsth" eij mh; oJ ajrnouvmeno" o{ti Ij hsou`" oujk e[stin oJ Cristov"É ou|to" ejstin oJ ajntivcristo", oJ ajrnouvmeno" to;n patevra kai; to;n uiJovn. 23pa`" oJ ajrnouvmeno" to;n uiJo;n oujde; to;n patevra e[cei, oJ oJmologw`n to;n uiJo;n kai; to;n patevra e[cei. 24uJmei`" o} hjkouvsate ajpÆ ajrch`", ejn uJmi`n menevtw. eja;n ejn uJmi`n meivnh/ o} ajpÆ ajrch`" hjkouvsate, kai; uJmei`" ejn tw`/ uiJw`/ kai; ejn tw`/ patri; menei`te. 25kai; au{th ejsti;n hJ ejpaggeliva h}n aujto;" ejphggeivlato hJmi`n, th;n zwh;n th;n aijwvnion. 26 Tau`ta e[graya uJmi`n peri; tw`n planwvntwn uJma`". 27kai; uJmei`" to; cri`sma o} ejlavbete ajpÆ aujtou`, mevnei ejn uJmi`n kai; ouj creivan e[cete i{na

ti" didavskh/ uJma`", ajllÆ wJ" to; aujtou` cri`sma didavskei uJma`" peri; pavntwn kai; ajlhqev" ejstin kai; oujk e[stin yeu`do", kai; kaqw;" ejdivdaxen uJma`", mevnete ejn aujtw`./ 28Kai; nu`n, tekniva, mevnete ejn aujtw`,/ i{na eja;n fanerwqh`/ scw`men parrhsivan kai; mh; aijscunqw`men ajpÆ aujtou` ejn th`/ parousiva/ aujtou`. 29eja;n eijdh`te o{ti divkaio" ejstin, ginwvskete o{ti kai; pa`" oJ poiw`n th;n dikaiosuvnhn ejx aujtou` gegevnnhtai. 3 i[dete potaph;n ajgavphn devdwken hJmi`n oJ path;r, i{na tevkna qeou` klhqw`men, kai; ejsmevn. dia; tou`to oJ kovsmo" ouj ginwvskei hJma`", o{ti oujk e[gnw aujtovn. 2ajgaphtoiv, nu`n tevkna qeou` ejsmen, kai; ou[pw ejfanerwvqh tiv ejsovmeqa. oi[damen o{ti eja;n fanerwqh`,/ o{moioi aujtw`/ ejsovmeqa, o{ti ojyovmeqa aujto;n kaqwv" ejstin. 3kai; pa`" oJ e[cwn th;n ejlpivda tauvthn ejpÆ aujtw`/ aJgnivzei eJauto;n, kaqw;" ejkei`no" aJgnov" ejstin. 4Pa`" oJ poiw`n th;n aJmartivan kai; th;n ajnomivan poiei`, kai; hJ aJmartiva ejsti;n hJ ajnomiva. 5kai; oi[date o{ti ejkei`no" ejfanerwvqh, i{na ta;" aJmartiva" a[rh/, kai; aJmartiva ejn aujtw`/ oujk e[stin. 6pa`" oJ ejn aujtw`/ mevnwn oujc aJmartavnei: pa`" oJ aJmartavnwn oujc eJwrv aken aujto;n oujde; e[gnwken aujtovn. 7Tekniva, mhdei;" planavtw uJma`": oJ poiw`n th;n dikaiosuvnhn divkaio" ejstin, kaqw;" ejkei`no" divkaio" ejstin: 8oJ poiw`n th;n aJmartivan ejk tou` diabovlou ejstivn, o{ti ajpÆ ajrch`" oJ diavbolo" aJmartavnei. eij" tou`to ejfanerwvqh oJ uiJo" ; tou` qeou`, i{na luvsh/ ta; e[rga tou` diabovlou. 9 Pa`" oJ gegennhmevno" ejk tou` qeou` aJmartivan ouj poiei`, o{ti spevrma aujtou` ejn aujtw`/ mevnei, kai; ouj duvnatai aJmartavnein, o{ti ejk tou` qeou` gegevnnhtai. 10ejn touvtw/ fanerav ejstin ta; tevkna tou` qeou` kai; ta; tevkna tou` diabovlou: pa`" oJ mh; poiw`n dikaiosuvnhn oujk e[stin ejk tou` qeou`, kai; oJ mh; ajgapw`n to;n ajdelfo;n aujtou`. 11 {Oti au{th ejsti;n hJ ajggeliva h}n hjkouvsate ajpÆ ajrch`", i{na ajgapw`men ajllhvlou", 12ouj kaqw;" Kavi>n ejk tou` ponhrou` h\n kai; e[sfaxen to;n ajdelfo;n aujtou`: kai; cavrin tivno" e[sfaxen aujtovnÉ o{ti ta; e[rga aujtou` ponhra; h\n ta; de; tou` ajdelfou` aujtou` divkaia. 13»Kai;¼ mh; qaumavzete, ajdelfoiv, eij misei` uJma`" oJ kovsmo". 14hJmei`" oi[damen o{ti metabebhvkamen ejk tou` qanavtou eij" th;n zwhvn, o{ti ajgapw`men tou;" ajdelfouv": oJ mh; ajgapw`n mevnei ejn tw`/ qanavtw/. 15pa`" oJ misw`n to;n ajdelfo;n aujtou` ajnqrwpoktovno" ejstivn, kai; oi[date o{ti pa`" ajnqrwpoktovno" oujk e[cei zwh;n aijwnv ion ejn aujtw`/ mevnousan. 16ejn touvtw/ ejgnwvkamen th;n ajgavphn, o{ti ejkei`no" uJpe;r hJmw`n th;n yuch;n aujtou` e[qhken: kai; hJmei`" ojfeivlomen uJpe;r tw`n ajdelfw`n ta;" yuca;" qei`nai. 17o}" dÆ a]n e[ch/ to;n bivon tou` kovsmou kai;

qewrh`/ to;n ajdelfo;n aujtou` creivan e[conta kai; kleivsh/ ta; splavgcna aujtou` ajpÆ aujtou`, pw`" hJ ajgavph tou` qeou` mevnei ejn aujtw`É/ 18Tekniva, mh; ajgapw`men lovgw/ mhde; th`/ glwvssh/ ajlla; ejn e[rgw/ kai; ajlhqeiva./ 19»Kai;¼ ejn touvtw/ gnwsovmeqa o{ti ejk th`" ajlhqeiva" ejsmevn, kai; e[mprosqen aujtou` peivsomen th;n kardivan hJmw`n, 20o{ti eja;n kataginwvskh/ hJmw`n hJ kardiva, o{ti meivzwn ejsti;n oJ qeo;" th`" kardiva" hJmw`n kai; ginwvskei pavnta. 21 A j gaphtoiv, eja;n hJ kardiva »hJmw`n¼ mh; kataginwvskh/, parrhsivan e[comen pro;" to;n qeovn 22kai; o} eja;n aijtw`men lambavnomen ajpÆ aujtou`, o{ti ta;" ejntola;" aujtou` throu`men kai; ta; ajresta; ejnwvpion aujtou` poiou`men. 23Kai; au{th ejsti;n hJ ejntolh; aujtou`, i{na pisteuvswmen tw`/ ojnovmati tou` uiJou` aujtou` Ij hsou` Cristou` kai; ajgapw`men ajllhvlou", kaqw;" e[dwken ejntolh;n hJmi`n. 24kai; oJ thrw`n ta;" ejntola;" aujtou` ejn aujtw`/ mevnei kai; aujto;" ejn aujtw`:/ kai; ejn touvtw/ ginwvskomen o{ti mevnei ejn hJmi`n, ejk tou` pneuvmato" ou| hJmi`n e[dwken. 4 A j gaphtoiv, mh; panti; pneuvmati pisteuvete ajlla; dokimavzete ta; pneuvmata eij ejk tou` qeou` ejstin, o{ti polloi; yeudoprofh`tai ejxelhluvqasin eij" to;n kovsmon. 2ejn touvtw/ ginwvskete to; pneu`ma tou` qeou`: pa`n pneu`ma o} oJmologei` Ij hsou`n Cristo;n ejn sarki; ejlhluqovta ejk tou` qeou` ejstin, 3kai; pa`n pneu`ma o} mh; oJmologei` to;n Ij hsou`n ejk tou` qeou` oujk e[stin: kai; tou`to ejstin to; tou` ajnticrivstou, o} ajkhkovate o{ti e[rcetai, kai; nu`n ejn tw`/ kovsmw/ ejsti;n h[dh. 4uJmei`" ejk tou` qeou` ejste, tekniva, kai; nenikhvkate aujtouv", o{ti meivzwn ejsti;n oJ ejn uJmi`n h] oJ ejn tw`/ kovsmw/. 5aujtoi; ejk tou` kovsmou eijsivn, dia; tou`to ejk tou` kovsmou lalou`sin kai; oJ kovsmo" aujtw`n ajkouvei. 6hJmei`" ejk tou` qeou` ejsmen, oJ ginwvskwn to;n qeo;n ajkouvei hJmw`n, o}" oujk e[stin ejk tou` qeou` oujk ajkouvei hJmw`n. ejk touvtou ginwvskomen to; pneu`ma th`" ajlhqeiva" kai; to; pneu`ma th`" plavnh". 7 A j gaphtoiv, ajgapw`men ajllhvlou", o{ti hJ ajgavph ejk tou` qeou` ejstin, kai; pa`" oJ ajgapw`n ejk tou` qeou` gegevnnhtai kai; ginwvskei to;n qeovn. 8oJ mh; ajgapw`n oujk e[gnw to;n qeovn, o{ti oJ qeo;" ajgavph ejstivn. 9ejn touvtw/ ejfanerwvqh hJ ajgavph tou` qeou` ejn hJmi`n, o{ti to;n uiJo;n aujtou` to;n monogenh` ajpevstalken oJ qeo;" eij" to;n kovsmon i{na zhvswmen diÆ aujtou`. 10ejn touvtw/ ejsti;n hJ ajgavph, oujc o{ti hJmei`" hjgaphvkamen to;n qeo;n ajllÆ o{ti aujto;" hjgavphsen hJma`" kai; ajpevsteilen to;n uiJo;n aujtou` iJlasmo;n peri; tw`n aJmartiw`n hJmw`n. 11 A j gaphtoiv, eij ou{tw" oJ qeo;" hjgavphsen hJma`", kai; hJmei`" ojfeivlomen ajllhvlou" ajgapa`n. 12qeo;n oujdei;" pwvpote teqevatai. eja;n ajgapw`men

ajllhvlou", oJ qeo;" ejn hJmi`n mevnei kai; hJ ajgavph aujtou` ejn hJmi`n teteleiwmevnh ejstivn. 13 E j n touvtw/ ginwvskomen o{ti ejn aujtw`/ mevnomen kai; aujto;" ejn hJmi`n, o{ti ejk tou` pneuvmato" aujtou` devdwken hJmi`n. 14kai; hJmei`" teqeavmeqa kai; marturou`men o{ti oJ path;r ajpevstalken to;n uiJo;n swth`ra tou` kovsmou. 15 }O" eja;n oJmologhvsh/ o{ti Ij hsou`" ejstin oJ uiJo" ; tou` qeou`, oJ qeo;" ejn aujtw`/ mevnei kai; aujto;" ejn tw`/ qew`./ 16kai; hJmei`" ejgnwvkamen kai; pepisteuvkamen th;n ajgavphn h}n e[cei oJ qeo;" ejn hJmi`n. JO qeo;" ajgavph ejstivn, kai; oJ mevnwn ejn th`/ ajgavph/ ejn tw`/ qew`/ mevnei kai; oJ qeo;" ejn aujtw`/ mevnei. 17 E j n touvtw/ teteleivwtai hJ ajgavph meqÆ hJmw`n, i{na parrhsivan e[cwmen ejn th`/ hJmevra/ th`" krivsew", o{ti kaqw;" ejkei`no" ejstin kai; hJmei`" ejsmen ejn tw`/ kovsmw/ touvtw/. 18fovbo" oujk e[stin ejn th`/ ajgavph/ ajllÆ hJ teleiva ajgavph e[xw bavllei to;n fovbon, o{ti oJ fovbo" kovlasin e[cei, oJ de; fobouvmeno" ouj teteleivwtai ejn th`/ ajgavph/. 19hJmei`" ajgapw`men, o{ti aujto;" prw`to" hjgavphsen hJma`". 20ejavn ti" ei[ph/ o{ti ajgapw` to;n qeo;n kai; to;n ajdelfo;n aujtou` mish`,/ yeuvsth" ejstivn: oJ ga;r mh; ajgapw`n to;n ajdelfo;n aujtou` o}n eJwrv aken, to;n qeo;n o}n oujc eJwrv aken ouj duvnatai ajgapa`n. 21kai; tauvthn th;n ejntolh;n e[comen ajpÆ aujtou`, i{na oJ ajgapw`n to;n qeo;n ajgapa`/ kai; to;n ajdelfo;n aujtou`. 5 Pa`" oJ pisteuvwn o{ti Ij hsou`" ejstin oJ Cristo;", ejk tou` qeou` gegevnnhtai, kai; pa`" oJ ajgapw`n to;n gennhvsanta ajgapa`/ »kai;¼ to;n gegennhmevnon ejx aujtou`. 2ejn touvtw/ ginwvskomen o{ti ajgapw`men ta; tevkna tou` qeou`, o{tan to;n qeo;n ajgapw`men kai; ta;" ejntola;" aujtou` poiw`men. 3au{th gavr ejstin hJ ajgavph tou` qeou`, i{na ta;" ejntola;" aujtou` thrw`men, kai; aiJ ejntolai; aujtou` barei`ai oujk eijsivn. 4o{ti pa`n to; gegennhmevnon ejk tou` qeou` nika`/ to;n kovsmon: kai; au{th ejsti;n hJ nivkh hJ nikhvsasa to;n kovsmon, hJ pivsti" hJmw`n. 5Tiv" »dev¼ ejstin oJ nikw`n to;n kovsmon eij mh; oJ pisteuvwn o{ti Ij hsou`" ejstin oJ uiJo" ; tou` qeou`É 6ou|to" ejstin oJ ejlqw;n diÆ u{dato" kai; ai{mato", Ij hsou`" Cristov", oujk ejn tw`/ u{dati movnon ajllÆ ejn tw`/ u{dati kai; ejn tw`/ ai{mati: kai; to; pneu`ma ejstin to; marturou`n, o{ti to; pneu`ma ejstin hJ ajlhvqeia. 7o{ti trei`" eijsin oiJ marturou`nte", 8to; pneu`ma kai; to; u{dwr kai; to; ai|ma, kai; oiJ trei`" eij" to; e{n eijsin. 9eij th;n marturivan tw`n ajnqrwvpwn lambavnomen, hJ marturiva tou` qeou` meivzwn ejstivn: o{ti au{th ejsti;n hJ marturiva tou` qeou` o{ti memartuvrhken peri; tou` uiJou` aujtou`. 10oJ pisteuvwn eij" to;n uiJo;n tou` qeou` e[cei th;n marturivan ejn eJautw`,/ oJ mh; pisteuvwn tw`/ qew`/ yeuvsthn pepoivhken aujtovn, o{ti ouj pepivsteuken

eij" th;n marturivan h}n memartuvrhken oJ qeo;" peri; tou` uiJou` aujtou`. Kai; au{th ejsti;n hJ marturiva, o{ti zwh;n aijwvnion e[dwken hJmi`n oJ qeov", kai; au{th hJ zwh; ejn tw`/ uiJw`/ aujtou` ejstin. 12oJ e[cwn to;n uiJo;n e[cei th;n zwhvn: oJ mh; e[cwn to;n uiJo;n tou` qeou` th;n zwh;n oujk e[cei. 13Tau`ta e[graya uJmi`n i{na eijdh`te o{ti zwh;n e[cete aijwnv ion, toi`" pisteuvousin eij" to; o[noma tou` uiJou` tou` qeou`. 14Kai; au{th ejsti;n hJ parrhsiva h}n e[comen pro;" aujtovn o{ti ejavn ti aijtwvmeqa kata; to; qevlhma aujtou` ajkouvei hJmw`n. 15kai; eja;n oi[damen o{ti ajkouvei hJmw`n o} eja;n aijtwvmeqa, oi[damen o{ti e[comen ta; aijthvmata a} hj/thvkamen ajpÆ aujtou`. 16 E j avn ti" i[dh/ to;n ajdelfo;n aujtou` aJmartavnonta aJmartivan mh; pro;" qavnaton, aijthvsei kai; dwvsei aujtw`/ zwhvn, toi`" aJmartavnousin mh; pro;" qavnaton. e[stin aJmartiva pro;" qavnaton: ouj peri; ejkeivnh" levgw i{na ejrwthvsh/. 17 pa`sa ajdikiva aJmartiva ejstivn, kai; e[stin aJmartiva ouj pro;" qavnaton. 18 Oi[damen o{ti pa`" oJ gegennhmevno" ejk tou` qeou` oujc aJmartavnei, ajllÆ oJ gennhqei;" ejk tou` qeou` threi` aujtovn kai; oJ ponhro;" oujc a{ptetai aujtou`. 19oi[damen o{ti ejk tou` qeou` ejsmen kai; oJ kovsmo" o{lo" ejn tw`/ ponhrw`/ kei`tai. 20oi[damen de; o{ti oJ uiJo" ; tou` qeou` h{kei kai; devdwken hJmi`n diavnoian i{na ginwvskwmen to;n ajlhqinovn, kai; ejsme;n ejn tw`/ ajlhqinw`,/ ejn tw`/ uiJw`/ aujtou` Ij hsou` Cristw`./ ou|to" ejstin oJ ajlhqino;" qeo;" kai; zwh; aijwvnio". 21Tekniva, fulavxate eJauta; ajpo; tw`n eijdwvlwn. 11

IWANNOU BV 1 JO presbuvtero" ejklekth`/ kuriva/ kai; toi`" tevknoi" aujth`", ou}" ejgw; ajgapw` ejn ajlhqeiva,/ kai; oujk ejgw; movno" ajlla; kai; pavnte" oiJ ejgnwkovte" th;n ajlhvqeian, 2dia; th;n ajlhvqeian th;n mevnousan ejn hJmi`n kai; meqÆ hJmw`n e[stai eij" to;n aijw`na. 3e[stai meqÆ hJmw`n cavri" e[leo" eijrhvnh para; qeou` patro;" kai; para; jIhsou` Cristou` tou` uiJou` tou` patro;" ejn ajlhqeiva/ kai; ajgavph/. 4 E j cavrhn livan o{ti eu{rhka ejk tw`n tevknwn sou peripatou`nta" ejn ajlhqeiva,/ kaqw;" ejntolh;n ejlavbomen para; tou` patrov". 5kai; nu`n ejrwtw` se, kuriva, oujc wJ" ejntolh;n kainh;n gravfwn soi ajlla; h}n ei[comen ajpÆ ajrch`", i{na ajgapw`men ajllhvlou". 6 kai; au{th ejsti;n hJ ajgavph, i{na peripatw`men kata; ta;" ejntola;" aujtou`: au{th hJ ejntolhv ejstin, kaqw;" hjkouvsate ajpÆ ajrch`", i{na ejn aujth`/ peripath`te. 7 {Oti polloi; plavnoi ejxh`lqon eij" to;n kovsmon, oiJ mh; oJmologou`nte" Ij hsou`n Cristo;n ejrcovmenon ejn sarkiv: ou|to" ejstin oJ plavno" kai; oJ ajntivcristo". 8blevpete eJautouv", i{na mh; ajpolevshte a} eijrgasavmeqa ajlla; misqo;n plhvrh ajpolavbhte. 9Pa`" oJ proavgwn kai; mh; mevnwn ejn th`/ didach`/ tou` Cristou` qeo;n oujk e[cei: oJ mevnwn ejn th`/ didach`,/ ou|to" kai; to;n patevra kai; to;n uiJo;n e[cei. 10ei[ ti" e[rcetai pro;" uJma`" kai; tauvthn th;n didach;n ouj fevrei, mh; lambavnete aujto;n eij" oijkivan kai; caivrein aujtw`/ mh; levgete: 11oJ levgwn ga;r aujtw`/ caivrein koinwnei` toi`" e[rgoi" aujtou` toi`" ponhroi`". 12 Polla; e[cwn uJmi`n gravfein oujk ejboulhvqhn dia; cavrtou kai; mevlano", ajlla; ejlpivzw genevsqai pro;" uJma`" kai; stovma pro;" stovma lalh`sai, i{na hJ cara; hJmw`n peplhrwmevnh h\./ 13 A j spavzetai se ta; tevkna th`" ajdelfh`" sou th`" ejklekth`".

IWANNOU GV 1 JO presbuvtero" GaivŸw/ tw`/ ajgaphtw`,/ o}n ejgw; ajgapw` ejn ajlhqeiva./ 2 A j gaphtev, peri; pavntwn eu[comai se eujodou`sqai kai; uJgiaivnein, kaqw;" eujodou`tai sou hJ yuchv. 3ejcavrhn ga;r livan ejrcomevnwn ajdelfw`n kai; marturouvntwn sou th`/ ajlhqeiva,/ kaqw;" su; ejn ajlhqeiva/ peripatei`". 4meizotevran touvtwn oujk e[cw caravn, i{na ajkouvw ta; ejma; tevkna ejn th`/ ajlhqeiva/ peripatou`nta. 5 A j gaphtev, pisto;n poiei`" o} eja;n ejrgavsh/ eij" tou;" ajdelfou;" kai; tou`to xevnou", 6oi} ejmartuvrhsan sou th`/ ajgavph/ ejnwvpion ejkklhsiva", ou}" kalw`" poihvsei" propevmya" ajxivw" tou` qeou`: 7uJpe;r ga;r tou` ojnovmato" ejxh`lqon mhde;n lambavnonte" ajpo; tw`n ejqnikw`n. 8hJmei`" ou\n ojfeivlomen uJpolambavnein tou;" toiouvtou", i{na sunergoi; ginwvmeqa th`/ ajlhqeiva./ 9 E [ graya ti th`/ ejkklhsiva:/ ajllÆ oJ filoprwteuvwn aujtw`n Diotrevfh" oujk ejpidevcetai hJma`". 10dia; tou`to, eja;n e[lqw, uJpomnhvsw aujtou` ta; e[rga a} poiei` lovgoi" ponhroi`" fluarw`n hJma`", kai; mh; ajrkouvmeno" ejpi; touvtoi" ou[te aujto;" ejpidevcetai tou;" ajdelfou;" kai; tou;" boulomevnou" kwluvei kai; ejk th`" ejkklhsiva" ejkbavllei. 11 A j gaphtev, mh; mimou` to; kako;n ajlla; to; ajgaqovn. oJ ajgaqopoiw`n ejk tou` qeou` ejstin: oJ kakopoiw`n oujc eJwrv aken to;n qeovn. 12Dhmhtrivw/ memartuvrhtai uJpo; pavntwn kai; uJpo; aujth`" th`" ajlhqeiva": kai; hJmei`" de; marturou`men, kai; oi\da" o{ti hJ marturiva hJmw`n ajlhqhv" ejstin. 13Polla; ei\con gravyai soi ajllÆ ouj qevlw dia; mevlano" kai; kalavmou soi gravfein: 14 ejlpivzw de; eujqevw" se ijdei`n, kai; stovma pro;" stovma lalhvsomen. 15 eijrhvnh soi. ajspavzontai se oiJ fivloi. ajspavzou tou;" fivlou" katÆ o[noma.

IOUDA 1 Ij ouvda" Ij hsou` Cristou` dou`lo", ajdelfo;" de; jIakwvbou, toi`" ejn qew`/ patri; hjgaphmevnoi" kai; Ij hsou` Cristw`/ tethrhmevnoi" klhtoi`": 2 e[leo" uJmi`n kai; eijrhvnh kai; ajgavph plhqunqeivh. 3 A j gaphtoiv, pa`san spoudh;n poiouvmeno" gravfein uJmi`n peri; th`" koinh`" hJmw`n swthriva" ajnavgkhn e[scon gravyai uJmi`n parakalw`n ejpagwnivzesqai th`/ a{pax paradoqeivsh/ toi`" aJgivoi" pivstei. 4 pareisevdusan gavr tine" a[nqrwpoi, oiJ pavlai progegrammevnoi eij" tou`to to; krivma, ajsebei`", th;n tou` qeou` hJmw`n cavrita metatiqevnte" eij" ajsevlgeian kai; to;n movnon despovthn kai; kuvrion hJmw`n jIhsou`n Cristo;n ajrnouvmenoi. 5 U J pomnh`sai de; uJma`" bouvlomai, eijdovta" »uJma`"¼ pavnta o{ti »oJ¼ kuvrio" a{pax lao;n ejk gh`" Aijguvptou swvsa" to; deuvteron tou;" mh; pisteuvsanta" ajpwvlesen, 6ajggevlou" te tou;" mh; thrhvsanta" th;n eJautw`n ajrch;n ajlla; ajpolipovnta" to; i[dion oijkhthvrion eij" krivsin megavlh" hJmevra" desmoi`" aijdŸ ivoi" uJpo; zovfon tethvrhken, 7wJ" Sovdoma kai; Govmorra kai; aiJ peri; aujta;" povlei" to;n o{moion trovpon touvtoi" ejkporneuvsasai kai; ajpelqou`sai ojpivsw sarko;" eJtevra", provkeintai dei`gma puro;" aijwnivou divkhn uJpevcousai. 8 JOmoivw" mevntoi kai; ou|toi ejnupniazovmenoi savrka me;n miaivnousin kuriovthta de; ajqetou`sin dovxa" de; blasfhmou`sin. 9 JO de; Micah;l oJ ajrcavggelo", o{te tw`/ diabovlw/ diakrinovmeno" dielevgeto peri; tou` Mwu>sevw" swvmato", oujk ejtovlmhsen krivsin ejpenegkei`n blasfhmiva" ajlla; ei\pen: ejpitimhvsai soi kuvrio". 10Ou|toi de; o{sa me;n oujk oi[dasin blasfhmou`sin, o{sa de; fusikw`" wJ" ta; a[loga zw`a / ejpivstantai, ejn 11 touvtoi" fqeivrontai. oujai; aujtoi`", o{ti th`/ oJdw`/ tou` Kavi>n ejporeuvqhsan kai; th`/ plavnh/ tou` Balaa;m misqou` ejxecuvqhsan kai; th`/ ajntilogiva/ tou` Kovre ajpwvlonto. 12Ou|toi eijsin oiJ ejn tai`" ajgavpai" uJmw`n spilavde" suneuwcouvmenoi ajfovbw", eJautou;" poimaivnonte", nefevlai a[nudroi uJpo; ajnevmwn paraferovmenai, devndra fqinopwrina; a[karpa di;" ajpoqanovnta ejkrizwqevnta, 13kuvmata a[gria qalavssh" ejpafrivzonta ta;" eJautw`n aijscuvna", ajstevre" planh`tai oi|" oJ zovfo" tou` skovtou" eij" aijw`na tethvrhtai. 14 Proefhvteusen de; kai; touvtoi" e{bdomo" ajpo; A j da;m E J nw;c 15 levgwn: ijdou; h\lqen kuvrio" ejn aJgivai" muriavsin aujtou` poih`sai krivsin kata; pavntwn kai; ejlevgxai pa`san yuch;n peri; pavntwn tw`n

e[rgwn ajsebeiva" aujtw`n w|n hjsevbhsan kai; peri; pavntwn tw`n sklhrw`n w|n ejlavlhsan katÆ aujtou` aJmartwloi; ajsebei`". 16Ou|toi eijsin goggustai; memyivmoiroi kata; ta;" ejpiqumiva" eJautw`n poreuovmenoi, kai; to; stovma aujtw`n lalei` uJpevrogka, qaumavzonte" provswpa wjfeleiva" cavrin. 17 uJmei`" dev, ajgaphtoiv, mnhvsqhte tw`n rJhmavtwn tw`n proeirhmevnwn uJpo; tw`n ajpostovlwn tou` kurivou hJmw`n Ij hsou` Cristou` 18o{ti e[legon uJmi`n: »o{ti¼ ejp ejscavtou »tou`¼ crovnou ejsontai ejmpai`ktai kata; ta;" eJautw`n ejpiqumiva" poreuovmenoi tw`n ajsebeiw`n. 19Ou|toi eijsin oiJ ajpodiorivzonte", yucikoiv, pneu`ma mh; e[conte". 20uJmei`" dev, ajgaphtoiv, ejpoikodomou`nte" eJautou;" th`/ aJgiwtavth/ uJmw`n pivstei, ejn pneuvmati aJgivw/ proseucovmenoi, 21eJautou;" ejn ajgavph/ qeou` thrhvsate prosdecovmenoi to; e[leo" tou` kurivou hJmw`n jIhsou` Cristou` eij" zwh;n aijwvnion. 22Kai; ou}" me;n ejlea`te diakrinomevnou", 23ou}" de; swvz / ete ejk puro;" aJrpavzonte", ou}" de; ejlea`te ejn fovbw/ misou`nte" kai; to;n ajpo; th`" sarko;" ejspilwmevnon citw`na. 24 Tw`/ de; dunamevnw/ fulavxai uJma`" ajptaivstou" kai; sth`sai katenwvpion th`" dovxh" aujtou` ajmwvmou" ejn ajgalliavsei, 25movnw/ qew`/ swth`ri hJmw`n dia; Ij hsou` Cristou` tou` kurivou hJmw`n dovxa megalwsuvnh kravto" kai; ejxousiva pro; panto;" tou` aijw`no" kai; nu`n kai; eij" pavnta" tou;" aijw`na", ajmhvn.

APOKALUYIS IOANNOU 1 A j pokavluyi" Ij hsou` Cristou` h}n e[dwken aujtw`/ oJ qeo;" dei`xai toi`" douvloi" aujtou` a} dei` genevsqai ejn tavcei, kai; ejshvmanen ajposteivla" dia; tou` ajggevlou aujtou` tw`/ douvlw/ aujtou` Ij wavnnh/, 2o}" ejmartuvrhsen to;n lovgon tou` qeou` kai; th;n marturivan Ij hsou` Cristou` o{sa ei\den. 3Makavrio" oJ ajnaginwvskwn kai; oiJ ajkouvonte" tou;" lovgou" th`" profhteiva" kai; throu`nte" ta; ejn aujth`/ gegrammevna, oJ ga;r kairo;" ejgguv". 4 Ij wavnnh" tai`" eJpta; ejkklhsivai" tai`" ejn th`/ jAsiva:/ cavri" uJmi`n kai; eijrhvnh ajpo; oJ w]n kai; oJ h\n kai; oJ ejrcovmeno" kai; ajpo; tw`n eJpta; pneumavtwn a} ejnwvpion tou` qrovnou aujtou` 5kai; ajpo; jIhsou` Cristou`, oJ mavrtu", oJ pistov", oJ prwtovtoko" tw`n nekrw`n kai; oJ a[rcwn tw`n basilevwn th`" gh`". Tw`/ ajgapw`nti hJma`" kai; luvsanti hJma`" ejk tw`n aJmartiw`n hJmw`n ejn tw`/ ai{mati aujtou`, 6kai; ejpoivhsen hJma`" basileivan, iJerei`" tw`/ qew`/ kai; patri; aujtou`, aujtw`/ hJ dovxa kai; to; kravto" eij" tou;" aijw`na" »tw`n aijwvnwn¼: ajmhvn. 7 Ij dou; e[rcetai meta; tw`n nefelw`n, kai; o[yetai aujto;n pa`" ojfqalmo;" kai; oi{tine" aujto;n ejxekevnthsan, kai; kovyontai ejpÆ aujto;n pa`sai aiJ fulai; th`" gh`". naiv, ajmhvn. 8 E j gwv eijmi to; a[lfa kai; to; w\, levgei kuvrio" oJ qeov", oJ w]n kai; oJ h\n kai; oJ ejrcovmeno", oJ pantokravtwr. 9 E j gw; Ij wavnnh", oJ ajdelfo;" uJmw`n kai; sugkoinwno;" ejn th`/ qlivyei kai; basileiva/ kai; uJpomonh`/ ejn Ij hsou`, ejgenovmhn ejn th`/ nhvsw/ th`/ kaloumevnh/ Pavtmw/ dia; to;n lovgon tou` qeou` kai; th;n marturivan Ij hsou`. 10ejgenovmhn ejn pneuvmati ejn th`/ kuriakh`/ hJmevra/ kai; h[kousa ojpivsw mou fwnh;n megavlhn wJ" savlpiggo" 11legouvsh": o} blevpei" gravyon eij" biblivon kai; pevmyon tai`" eJpta; ejkklhsivai", eij" E [ feson kai; eij" Smuvrnan kai; eij" Pevrgamon kai; eij" Quavteira kai; eij" Savrdei" kai; eij" Filadevlfeian kai; eij" Laodivkeian. 12 Kai; ejpevstreya blevpein th;n fwnh;n h{ti" ejlavlei metÆ ejmou`, kai; ejpistrevya" ei\don eJpta; lucniva" crusa`" 13kai; ejn mevsw/ tw`n lucniw`n o{moion uiJo;n ajnqrwvpou ejndedumevnon podhvrh kai; periezwsmevnon pro;" toi`" mastoi`" zwvnhn crusa`n. 14hJ de; kefalh; aujtou` kai; aiJ

trivce" leukai; wJ" e[rion leukovn wJ" ciw;n kai; oiJ ojfqalmoi; aujtou` wJ" flo;x puro;" 15kai; oiJ povde" aujtou` o{moioi calkolibavnw/ wJ" ejn kamivnw/ pepurwmevnh" kai; hJ fwnh; aujtou` wJ" fwnh; uJdavtwn pollw`n, 16kai; e[cwn ejn th`/ dexia`/ ceiri; aujtou` ajstevra" eJpta; kai; ejk tou` stovmato" aujtou` rJomfaiva divstomo" ojxei`a ejkporeuomevnh kai; hJ o[yi" aujtou` wJ" oJ h{lio" faivnei ejn th`/ dunavmei aujtou`. 17 Kai; o{te ei\don aujtovn, e[pesa pro;" tou;" povda" aujtou` wJ" nekrov", kai; e[qhken th;n dexia;n aujtou` ejpÆ ejme; levgwn: mh; fobou`: ejgwv eijmi oJ prw`to" kai; oJ e[scato" 18kai; oJ zw`n, kai; ejgenovmhn nekro;" kai; ijdou; zw`n eijmi eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn kai; e[cw ta;" klei`" tou` qanavtou kai; tou` a{d/ ou. 19gravyon ou\n a} ei\de" kai; a} eijsi;n kai; a} mevllei genevsqai meta; tau`ta. 20to; musthvrion tw`n eJpta; ajstevrwn ou}" ei\de" ejpi; th`" dexia`" mou kai; ta;" eJpta; lucniva" ta;" crusa`": oiJ eJpta; ajstevre" a[ggeloi tw`n eJpta; ejkklhsiw`n eijsin kai; aiJ lucnivai aiJ eJpta; eJpta; ejkklhsivai eijsivn. 2 Tw`/ ajggevlw/ th`" ejn E j fevsw/ ejkklhsiva" gravyon: Tavde levgei oJ kratw`n tou;" eJpta; ajstevra" ejn th`/ dexia`/ aujtou`, oJ peripatw`n ejn mevsw/ tw`n eJpta; lucniw`n tw`n crusw`n: 2oi\da ta; e[rga sou kai; to;n kovpon kai; th;n uJpomonhvn sou kai; o{ti ouj duvnh/ bastavsai kakouv", kai; ejpeivrasa" tou;" levgonta" eJautou;" ajpostovlou" kai; oujk eijsi;n kai; eu|re" aujtou;" yeudei`", 3kai; uJpomonh;n e[cei" kai; ejbavstasa" dia; to; o[noma mou kai; ouj kekopivake". 4ajlla; e[cw kata; sou` o{ti th;n ajgavphn sou th;n prwvthn ajfh`ke". 5mnhmovneue ou\n povqen pevptwka" kai; metanovhson kai; ta; prw`ta e[rga poivhson: eij de; mhv, e[rcomai soi kai; kinhvsw th;n lucnivan sou ejk tou` tovpou aujth`", eja;n mh; metanohvsh/". 6 ajlla; tou`to e[cei", o{ti misei`" ta; e[rga tw`n Nikolai>tw`n a} kagw; misw`. 7 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai". Tw`/ nikw`nti dwvsw aujtw`/ fagei`n ejk tou` xuvlou th`" zwh`", o{ ejstin ejn tw`/ paradeivsw/ tou` qeou`. 8 Kai; tw`/ ajggevlw/ th`" ejn Smuvrnh/ ejkklhsiva" gravyon: Tavde levgei oJ prw`to" kai; oJ e[scato", o}" ejgevneto nekro;" kai; e[zhsen: 9oi\da sou th;n qli`yin kai; th;n ptwceivan, ajlla; plouvsio" ei\, kai; th;n blasfhmivan ejk tw`n legovntwn Ij oudaivou" ei\nai eJautou;" kai; oujk eijsi;n ajlla; sunagwgh; tou` satana`. 10mhde;n fobou` a} mevllei" pavscein. ijdou; mevllei bavllein oJ diavbolo" ejx uJmw`n eij" fulakh;n i{na peirasqh`te kai; e{xete qli`yin hJmerw`n devka. givnou pisto;" a[cri

qanavtou, kai; dwvsw soi to;n stevfanon th`" zwh`". 11 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai". JO nikw`n ouj mh; ajdikhqh`/ ejk tou` qanavtou tou` deutevrou. 12 Kai; tw`/ ajggevlw/ th`" ejn Pergavmw/ ejkklhsiva" gravyon: Tavde levgei oJ e[cwn th;n rJomfaivan th;n divstomon th;n ojxei`an: 13 oi\da pou` katoikei`", o{pou oJ qrovno" tou` satana`, kai; kratei`" to; o[noma mou kai; oujk hjrnhvsw th;n pivstin mou kai; ejn tai`" hJmevrai" A j ntipa`" oJ mavrtu" mou oJ pistov" mou, o}" ajpektavnqh parÆ uJmi`n, o{pou oJ satana`" katoikei`. 14ajllÆ e[cw kata; sou` ojlivga o{ti e[cei" ejkei` kratou`nta" th;n didach;n Balaavm, o}" ejdivdasken tw`/ Bala;k balei`n skavndalon ejnwvpion tw`n uiJw`n Ij srah;l fagei`n eijdwlovquta kai; porneu`sai. 15ou{tw" e[cei" kai; su; kratou`nta" th;n didach;n »tw`n¼ Nikolai>tw`n oJmoivw". 16metanovhson ou\n: eij de; mhv, e[rcomai soi tacu; kai; polemhvsw metÆ aujtw`n ejn th`/ rJomfaiva/ tou` stovmato" mou. 17 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai". Tw`/ nikw`nti dwvsw aujtw`/ tou` mavnna tou` kekrummevnou kai; dwvsw aujtw`/ yh`fon leukhvn, kai; ejpi; th;n yh`fon o[noma kaino;n gegrammevnon o} oujdei;" oi\den eij mh; oJ lambavnwn. 18 Kai; tw`/ ajggevlw/ th`" ejn Quateivroi" ejkklhsiva" gravyon: Tavde levgei oJ uiJo" ; tou` qeou`, oJ e[cwn tou;" ojfqalmou;" aujtou` wJ" flovga puro;" kai; oiJ povde" aujtou` o{moioi calkolibavnw/: 19oi\da sou ta; e[rga kai; th;n ajgavphn kai; th;n pivstin kai; th;n diakonivan kai; th;n uJpomonhvn sou, kai; ta; e[rga sou ta; e[scata pleivona tw`n prwvtwn. 20 ajlla; e[cw kata; sou` o{ti ajfei`" th;n gunai`ka Ij ezavbel, hJ levgousa eJauth;n profh`tin kai; didavskei kai; plana`/ tou;" ejmou;" douvlou" porneu`sai kai; fagei`n eijdwlovquta. 21kai; e[dwka aujth`/ crovnon i{na metanohvsh/, kai; ouj qevlei metanoh`sai ejk th`" porneiva" aujth`". 22ijdou; bavllw aujth;n eij" klivnhn kai; tou;" moiceuvonta" metÆ aujth`" eij" qli`yin megavlhn, eja;n mh; metanohvswsin ejk tw`n e[rgwn aujth`", 23kai; ta; tevkna aujth`" ajpoktenw` ejn qanavtw/. kai; gnwvsontai pa`sai aiJ ejkklhsivai o{ti ejgwv eijmi oJ ejraunw`n nefrou;" kai; kardiva", kai; dwvsw uJmi`n eJkavstw/ kata; ta; e[rga uJmw`n. 24uJmi`n de; levgw toi`" loipoi`" toi`" ejn Quateivroi", o{soi oujk e[cousin th;n didach;n tauvthn, oi{tine" oujk e[gnwsan ta; baqeva tou` satana` wJ" levgousin: ouj bavllw ejfÆ uJma`" a[llo bavro", 25plh;n o} e[cete krathvsate a[cri" ou| a]n h{xw. 26Kai; oJ nikw`n kai; oJ thrw`n a[cri tevlou" ta; e[rga mou,

dwvsw aujtw`/ ejxousivan ejpi; tw`n ejqnw`n kai; poimanei` aujtou;" ejn rJab v dw/ sidhra`/ wJ" ta; skeuvh ta; keramika; suntrivbetai, 28 wJ" kagw; ei[lhfa para; tou` patrov" mou, kai; dwvsw aujtw`/ to;n ajstevra to;n prwi>novn. 29 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai". 3 Kai; tw`/ ajggevlw/ th`" ejn Savrdesin ejkklhsiva" gravyon: Tavde levgei oJ e[cwn ta; eJpta; pneuvmata tou` qeou` kai; tou;" eJpta; ajstevra": oi\da sou ta; e[rga o{ti o[noma e[cei" o{ti zh`" / , kai; nekro;" ei\. 2givnou grhgorw`n kai; sthvrison ta; loipa; a} e[mellon ajpoqanei`n, ouj ga;r eu{rhka sou ta; e[rga peplhrwmevna ejnwvpion tou` qeou` mou. 3 mnhmovneue ou\n pw`" ei[lhfa" kai; h[kousa" kai; thvrei kai; metanovhson. eja;n ou\n mh; grhgorhvsh/", h{xw wJ" klevpth", kai; ouj mh; gnw`" / poivan w{ran h{xw ejpi; sev. 4ajlla; e[cei" ojlivga ojnovmata ejn Savrdesin a} oujk ejmovlunan ta; iJmavtia aujtw`n, kai; peripathvsousin metÆ ejmou` ejn leukoi`", o{ti a[xioi eijsin. 5 JO nikw`n ou{tw" peribalei`tai ejn iJmativoi" leukoi`" kai; ouj mh; ejxaleivyw to; o[noma aujtou` ejk th`" bivblou th`" zwh`" kai; oJmologhvsw to; o[noma aujtou` ejnwvpion tou` patrov" mou kai; ejnwvpion tw`n ajggevlwn aujtou`. 6 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai". 7 Kai; tw`/ ajggevlw/ th`" ejn Filadelfeiva/ ejkklhsiva" gravyon: Tavde levgei oJ a{gio", oJ ajlhqinov", oJ e[cwn th;n klei`n Dauivd, oJ ajnoivgwn kai; oujdei;" kleivsei kai; kleivwn kai; oujdei;" ajnoivgei: 8 oi\da sou ta; e[rga, ijdou; devdwka ejnwvpion sou quvran hjnew/gmevnhn, h}n oujdei;" duvnatai klei`sai aujthvn, o{ti mikra;n e[cei" duvnamin kai; ejthvrhsa" mou to;n lovgon kai; oujk hjrnhvsw to; o[noma mou. 9ijdou; didw` ejk th`" sunagwgh`" tou` satana` tw`n legovntwn eJautou;" jIoudaivou" ei\nai, kai; oujk eijsi;n ajlla; yeuvdontai. ijdou; poihvsw aujtou;" i{na h{xousin kai; proskunhvsousin ejnwvpion tw`n podw`n sou kai; gnw`sin o{ti ejgw; hjgavphsa se. 10o{ti ejthvrhsa" to;n lovgon th`" uJpomonh`" mou, kagwv se thrhvsw ejk th`" w{ra" tou` peirasmou` th`" mellouvsh" e[rcesqai ejpi; th`" oijkoumevnh" o{lh" peiravsai tou;" katoikou`nta" ejpi; th`" gh`". 11e[rcomai tacuv: kravtei o} e[cei", i{na mhdei;" lavbh/ to;n stevfanon sou. 12 JO nikw`n poihvsw aujto;n stu`lon ejn tw`/ naw`/ tou` qeou` 27

mou kai; e[xw ouj mh; ejxevlqh/ e[ti kai; gravyw ejpÆ aujto;n to; o[noma tou` qeou` mou kai; to; o[noma th`" povlew" tou` qeou` mou, th`" kainh`" Ij erousalh;m hJ katabaivnousa ejk tou` oujranou` ajpo; tou` qeou` mou, kai; to; o[noma mou to; kainovn. 13 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai". 14 Kai; tw`/ ajggevlw/ th`" ejn Laodikeiva/ ejkklhsiva" gravyon: Tavde levgei oJ ajmhvn, oJ mavrtu" oJ pisto;" kai; ajlhqinov", hJ ajrch; th`" ktivsew" tou` qeou`: 15oi\da sou ta; e[rga o{ti ou[te yucro;" ei\ ou[te zestov". o[felon yucro;" h\" h] zestov". 16ou{tw" o{ti cliaro;" ei\ kai; ou[te zesto;" ou[te yucrov", mevllw se ejmevsai ejk tou` stovmato" mou. 17 o{ti levgei" o{ti plouvsio" eijmi kai; peplouvthka kai; oujde;n creivan e[cw, kai; oujk oi\da" o{ti su; ei\ oJ talaivpwro" kai; ejleeino;" kai; ptwco;" kai; tuflo;" kai; gumnov", 18sumbouleuvw soi ajgoravsai parÆ ejmou` crusivon pepurwmevnon ejk puro;" i{na plouthvsh/", kai; iJmavtia leuka; i{na peribavlh/ kai; mh; fanerwqh`/ hJ aijscuvnh th`" gumnovthto" sou, kai; kollouvrion ejgcri`sai tou;" ojfqalmouv" sou i{na blevph/". 19ejgw; o{sou" eja;n filw` ejlevgcw kai; paideuvw: zhvleue ou\n kai; metanovhson. 20 Ij dou; e{sthka ejpi; th;n quvran kai; krouvw: ejavn ti" ajkouvsh/ th`" fwnh`" mou kai; ajnoivxh/ th;n quvran, »kai;¼ eijseleuvsomai pro;" aujto;n kai; deipnhvsw metÆ aujtou` kai; aujto;" metÆ ejmou`. 21 JO nikw`n dwvsw aujtw`/ kaqivsai metÆ ejmou` ejn tw`/ qrovnw/ mou, wJ" kagw; ejnivkhsa kai; ejkavqisa meta; tou` patrov" mou ejn tw`/ qrovnw/ aujtou`. 22 JO e[cwn ou\" ajkousavtw tiv to; pneu`ma levgei tai`" ejkklhsivai". 4 Meta; tau`ta ei\don, kai; ijdou; quvra hjnew/gmevnh ejn tw`/ oujranw`,/ kai; hJ fwnh; hJ prwvth h}n h[kousa wJ" savlpiggo" lalouvsh" metÆ ejmou` levgwn: ajnavba w|de, kai; deivxw soi a} dei` genevsqai meta; tau`ta. 2 Eujqevw" ejgenovmhn ejn pneuvmati, kai; ijdou; qrovno" e[keito ejn tw`/ oujranw`,/ kai; ejpi; to;n qrovnon kaqhvmeno", 3kai; oJ kaqhvmeno" o{moio" oJravsei livqw/ ijavspidi kai; sardivw,/ kai; i\ri" kuklovqen tou` qrovnou o{moio" oJravsei smaragdivnw/. 4Kai; kuklovqen tou` qrovnou qrovnou" ei[kosi tevssare", kai; ejpi; tou;" qrovnou" ei[kosi tevssara" presbutevrou" kaqhmevnou" peribeblhmevnou" ejn iJmativoi" leukoi`" kai; ejpi; ta;" kefala;" aujtw`n stefavnou" crusou`". 5Kai; ejk tou` qrovnou ejkporeuvontai ajstrapai; kai; fwnai; kai; brontaiv, kai; eJpta; lampavde" puro;" kaiovmenai ejnwvpion tou` qrovnou, a{ eijsin ta; eJpta; pneuvmata tou` qeou`, 6kai; ejnwvpion tou` qrovnou wJ" qavlassa uJalivnh

oJmoiva krustavllw/. Kai; ejn mevsw/ tou` qrovnou kai; kuvklw/ tou` qrovnou tevssara zw`a / 7 gevmonta ojfqalmw`n e[mprosqen kai; o[pisqen. kai; to; zw`o/ n to; prw`ton o{moion levonti kai; to; deuvteron zw`o/ n o{moion movscw/ kai; to; trivton zw`o/ n e[cwn to; provswpon wJ" ajnqrwvpou kai; to; tevtarton zw`o/ n o{moion ajetw`/ petomevnw/. 8kai; ta; tevssara zw`a / , e}n kaqÆ e}n aujtw`n e[cwn ajna; ptevruga" e{x, kuklovqen kai; e[swqen gevmousin ojfqalmw`n, kai; ajnavpausin oujk e[cousin hJmevra" kai; nukto;" levgonte": a{gio" a{gio" a{gio" kuvrio" oJ qeo;" oJ pantokravtwr, oJ h\n kai; oJ w]n kai; oJ ejrcovmeno". 9 Kai; o{tan dwvsousin ta; zw`a / dovxan kai; timh;n kai; eujcaristivan tw`/ kaqhmevnw/ ejpi; tw`/ qronw`/ tw`/ zw`nti eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn, 10 pesou`ntai oiJ ei[kosi tevssare" presbuvteroi ejnwvpion tou` kaqhmevnou ejpi; tou` qrovnou kai; proskunhvsousin tw`/ zw`nti eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn kai; balou`sin tou;" stefavnou" aujtw`n ejnwvpion tou` qrovnou levgonte": 11 a[xio" ei\, oJ kuvrio" kai; oJ qeo;" hJmw`n, labei`n th;n dovxan kai; th;n timh;n kai; th;n duvnamin, o{ti su; e[ktisa" ta; pavnta kai; dia; to; qevlhma sou h\san kai; ejktivsqhsan. 5 Kai; ei\don ejpi; th;n dexia;n tou` kaqhmevnou ejpi; tou` qrovnou biblivon gegrammevnon e[swqen kai; o[pisqen katesfragismevnon sfragi`sin eJptav. 2kai; ei\don a[ggelon ijscuro;n khruvssonta ejn fwnh`/ megavlh/: tiv" a[xio" ajnoi`xai to; biblivon kai; lu`sai ta;" sfragi`da" aujtou`É 3kai; oujdei;" ejduvnato ejn tw`/ oujranw`/ oujde; ejpi; th`" gh`" oujde; uJpokavtw th`" gh`" ajnoi`xai to; biblivon ou[te blevpein aujtov. 4kai; e[klaion poluv, o{ti oujdei;" a[xio" euJrevqh ajnoi`xai to; biblivon ou[te blevpein aujtov. 5kai; ei|" ejk tw`n presbutevrwn levgei moi: mh; klai`e, ijdou; ejnivkhsen oJ levwn oJ ejk th`" fulh`" jIouvda, hJ rJiz v a Dauivd, ajnoi`xai to; biblivon kai; ta;" eJpta; sfragi`da" aujtou`. 6 Kai; ei\don ejn mevsw/ tou` qrovnou kai; tw`n tessavrwn zwv/wn kai; ejn mevsw/ tw`n presbutevrwn ajrnivon eJsthko;" wJ" ejsfagmevnon e[cwn kevrata eJpta; kai; ojfqalmou;" eJpta; oi{ eijsin ta; »eJpta;¼ pneuvmata tou` qeou` ajpestalmevnoi eij" pa`san th;n gh`n. 7kai; h\lqen kai; ei[lhfen ejk

th`" dexia`" tou` kaqhmevnou ejpi; tou` qrovnou. 8Kai; o{te e[laben to; biblivon, ta; tevssara zw`a / kai; oiJ ei[kosi tevssare" presbuvteroi e[pesan ejnwvpion tou` ajrnivou e[conte" e{kasto" kiqavran kai; fiavla" crusa`" gemouvsa" qumiamavtwn, ai{ eijsin aiJ proseucai; tw`n aJgivwn, 9 kai; a[d/ ousin wjd/ h;n kainh;n levgonte": a[xio" ei\ labei`n to; biblivon kai; ajnoi`xai ta;" sfragi`da" aujtou`, o{ti ejsfavgh" kai; hjgovrasa" tw`/ qew`/ ejn tw`/ ai{mati sou ejk pavsh" fulh`" kai; glwvssh" kai; laou` kai; e[qnou" 10 kai; ejpoivhsa" aujtou;" tw`/ qew`/ hJmw`n basileivan kai; iJerei`", kai; basileuvsousin ejpi; th`" gh`". 11 Kai; ei\don, kai; h[kousa fwnh;n ajggevlwn pollw`n kuvklw/ tou` qrovnou kai; tw`n zwv/wn kai; tw`n presbutevrwn, kai; h\n oJ ajriqmo;" aujtw`n muriavde" muriavdwn kai; ciliavde" ciliavdwn 12levgonte" fwnh`/ megavlh/: a[xion ejstin to; ajrnivon to; ejsfagmevnon labei`n th;n duvnamin kai; plou`ton kai; sofivan kai; ijscu;n kai; timh;n kai; dovxan kai; eujlogivan. 13kai; pa`n ktivsma o} ejn tw`/ oujranw`/ kai; ejpi; th`" gh`" kai; uJpokavtw th`" gh`" kai; ejpi; th`" qalavssh" kai; ta; ejn aujtoi`" pavnta h[kousa levgonta": tw`/ kaqhmevnw/ ejpi; tw`/ qronw`/ kai; tw`/ ajrnivw/ hJ eujlogiva kai; hJ timh; kai; hJ dovxa kai; to; kravto" eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn. 14kai; ta; tevssara zw`a / e[legon: ajmhvn. kai; oiJ presbuvteroi e[pesan kai; prosekuvnhsan. 6 Kai; ei\don o{te h[noixen to; ajrnivon mivan ejk tw`n eJpta; sfragivdwn, kai; h[kousa eJno;" ejk tw`n tessavrwn zwv/wn levgonto" wJ" fwnh; bronth`": e[rcou. 2kai; ei\don, kai; ijdou; i{ppo" leukov", kai; oJ kaqhvmeno" ejpÆ aujto;n e[cwn tovxon kai; ejdovqh aujtw`/ stevfano" kai; ejxh`lqen nikw`n kai; i{na nikhvsh/. 3 Kai; o{te h[noixen th;n sfragi`da th;n deutevran, h[kousa tou` deutevrou zwvo/ u levgonto": e[rcou. 4kai; ejxh`lqen a[llo" i{ppo" purrov", kai; tw`/ kaqhmevnw/ ejpÆ aujto;n ejdovqh aujtw`/ labei`n th;n eijrhvnhn ejk th`" gh`" kai; i{na ajllhvlou" sfavxousin kai; ejdovqh aujtw`/ mavcaira megavlh.

5

Kai; o{te h[noixen th;n sfragi`da th;n trivthn, h[kousa tou` trivtou zwvo/ u levgonto": e[rcou. kai; ei\don, kai; ijdou; i{ppo" mevla", kai; oJ kaqhvmeno" ejpÆ aujto;n e[cwn zugo;n ejn th`/ ceiri; aujtou`. 6kai; h[kousa wJ" fwnh;n ejn mevsw/ tw`n tessavrwn zwv/wn levgousan: coi`nix sivtou dhnarivou kai; trei`" coivnike" kriqw`n dhnarivou, kai; to; e[laion kai; to;n oi\non mh; ajdikhvsh/". 7 Kai; o{te h[noixen th;n sfragi`da th;n tetavrthn, h[kousa fwnh;n tou` tetavrtou zwvo/ u levgonto": e[rcou. 8kai; ei\don, kai; ijdou; i{ppo" clwrov", kai; oJ kaqhvmeno" ejpavnw aujtou` o[noma aujtw`/ »oJ¼ qavnato", kai; oJ a{/dh" hjkolouvqei metÆ aujtou` kai; ejdovqh aujtoi`" ejxousiva ejpi; to; tevtarton th`" gh`" ajpoktei`nai ejn rJomfaiva/ kai; ejn limw`/ kai; ejn qanavtw/ kai; uJpo; tw`n qhrivwn th`" gh`". 9 Kai; o{te h[noixen th;n pevmpthn sfragi`da, ei\don uJpokavtw tou` qusiasthrivou ta;" yuca;" tw`n ejsfagmevnwn dia; to;n lovgon tou` qeou` kai; dia; th;n marturivan h}n ei\con. 10kai; e[kraxan fwnh`/ megavlh/ levgonte": e{w" povte, oJ despovth" oJ a{gio" kai; ajlhqinov", ouj krivnei" kai; ejkdikei`" to; ai|ma hJmw`n ejk tw`n katoikouvntwn ejpi; th`" gh`"É 11kai; ejdovqh aujtoi`" eJkavstw/ stolh; leukh; kai; ejrrevqh aujtoi`" i{na ajnapauvsontai e[ti crovnon mikrovn, e{w" plhrwqw`sin kai; oiJ suvndouloi aujtw`n kai; oiJ ajdelfoi; aujtw`n oiJ mevllonte" ajpoktevnnesqai wJ" kai; aujtoiv. 12 Kai; ei\don o{te h[noixen th;n sfragi`da th;n e{kthn, kai; seismo;" mevga" ejgevneto kai; oJ h{lio" ejgevneto mevla" wJ" savkko" trivcino" kai; hJ selhvnh o{lh ejgevneto wJ" ai|ma 13kai; oiJ ajstevre" tou` oujranou` e[pesan eij" th;n gh`n, wJ" sukh` bavllei tou;" ojluvnqou" aujth`" uJpo; ajnevmou megavlou seiomevnh, 14kai; oJ oujrano;" ajpecwrivsqh wJ" biblivon eJlissovmenon kai; pa`n o[ro" kai; nh`so" ejk tw`n tovpwn aujtw`n ejkinhvqhsan. 15Kai; oiJ basilei`" th`" gh`" kai; oiJ megista`ne" kai; oiJ cilivarcoi kai; oiJ plouvsioi kai; oiJ ijscuroi; kai; pa`" dou`lo" kai; ejleuvqero" e[kruyan eJautou;" eij" ta; sphvlaia kai; eij" ta;" pevtra" tw`n ojrevwn 16kai; levgousin toi`" o[resin kai; tai`" pevtrai": pevsete ejfÆ hJma`" kai; kruvyate hJma`" ajpo; proswvpou tou` kaqhmevnou ejpi; tou` qrovnou kai; ajpo; th`" ojrgh`" tou` ajrnivou, 17o{ti h\lqen hJ hJmevra hJ megavlh th`" ojrgh`" aujtw`n, kai; tiv" duvnatai staqh`naiÉ 7 Meta; tou`to ei\don tevssara" ajggevlou" eJstw`ta" ejpi; ta;" tevssara" gwniva" th`" gh`", kratou`nta" tou;" tevssara" ajnevmou"

th`" gh`" i{na mh; pnevh/ a[nemo" ejpi; th`" gh`" mhvte ejpi; th`" qalavssh" mhvte ejpi; pa`n devndron. 2Kai; ei\don a[llon a[ggelon ajnabaivnonta ajpo; ajnatolh`" hJlivou e[conta sfragi`da qeou` zw`nto", kai; e[kraxen fwnh`/ megavlh/ toi`" tevssarsin ajggevloi" oi|" ejdovqh aujtoi`" ajdikh`sai th;n gh`n kai; th;n qavlassan 3levgwn: mh; ajdikhvshte th;n gh`n mhvte th;n qavlassan mhvte ta; devndra, a[cri sfragivswmen tou;" douvlou" tou` qeou` hJmw`n ejpi; tw`n metwvpwn aujtw`n. 4Kai; h[kousa to;n ajriqmo;n tw`n ejsfragismevnwn, eJkato;n tesseravkonta tevssare" ciliavde", ejsfragismevnoi ejk pavsh" fulh`" uiJw`n Ij srahvl: 5 ejk fulh`" Ij ouvda dwvdeka ciliavde" ejsfragismevnoi, ejk fulh`" R J oubh;n dwvdeka ciliavde", ejk fulh`" Ga;d dwvdeka ciliavde", 6 ejk fulh`" A j sh;r dwvdeka ciliavde", ejk fulh`" Nefqali;m dwvdeka ciliavde", ejk fulh`" Manassh` dwvdeka ciliavde", 7 ejk fulh`" Sumew;n dwvdeka ciliavde", ejk fulh`" Leui; dwvdeka ciliavde", ejk fulh`" jIssaca;r dwvdeka ciliavde", 8 ejk fulh`" Zaboulw;n dwvdeka ciliavde", ejk fulh`" jIwsh;f dwvdeka ciliavde", ejk fulh`" Beniami;n dwvdeka ciliavde" ejsfragismevnoi. 9 Meta; tau`ta ei\don, kai; ijdou; o[clo" poluv", o}n ajriqmh`sai aujto;n oujdei;" ejduvnato, ejk panto;" e[qnou" kai; fulw`n kai; law`n kai; glwssw`n eJstw`te" ejnwvpion tou` qrovnou kai; ejnwvpion tou` ajrnivou peribeblhmevnou" stola;" leuka;" kai; foivnike" ejn tai`" cersi;n aujtw`n, 10kai; kravzousin fwnh`/ megavlh/ levgonte": hJ swthriva tw`/ qew`/ hJmw`n tw`/ kaqhmevnw/ ejpi; tw`/ qrovnw/ kai; tw`/ ajrnivw./ 11Kai; pavnte" oiJ a[ggeloi eiJsthvkeisan kuvklw/ tou` qrovnou kai; tw`n presbutevrwn kai; tw`n tessavrwn zwv/wn kai; e[pesan ejnwvpion tou` qrovnou ejpi; ta; provswpa aujtw`n kai; prosekuvnhsan tw`/ qew`/ 12levgonte": ajmhvn, hJ eujlogiva kai; hJ dovxa kai; hJ sofiva kai; hJ eujcaristiva kai; hJ timh; kai; hJ duvnami" kai; hJ ijscu;" tw`/ qew`/ hJmw`n eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn: ajmhvn. 13 Kai; ajpekrivqh ei|" ejk tw`n presbutevrwn levgwn moi: ou|toi oiJ

peribeblhmevnoi ta;" stola;" ta;" leuka;" tivne" eijsi;n kai; povqen h\lqonÉ 14kai; ei[rhka aujtw`:/ kuvrie mou, su; oi\da". kai; ei\pen moi: ou|toi eijsin oiJ ejrcovmenoi ejk th`" qlivyew" th`" megavlh" kai; e[plunan ta;" stola;" aujtw`n kai; ejleuvkanan aujta;" ejn tw`/ ai{mati tou` ajrnivou. 15 dia; tou`to eijsin ejnwvpion tou` qrovnou tou` qeou` kai; latreuvousin aujtw`/ hJmevra" kai; nukto;" ejn tw`/ naw`/ aujtou`, kai; oJ kaqhvmeno" ejpi; tou` qrovnou skhnwvsei ejpÆ aujtouv". 16 ouj peinavsousin e[ti oujde; diyhvsousin e[ti oujde; mh; pevsh/ ejpÆ aujtou;" oJ h{lio" oujde; pa`n kau`ma, 17 o{ti to; ajrnivon to; ajna; mevson tou` qrovnou poimanei` aujtou;" kai; oJdhghvsei aujtou;" ejpi; zwh`" phga;" uJdavtwn, kai; ejxaleivyei oJ qeo;" pa`n davkruon ejk tw`n ojfqalmw`n aujtw`n. 8 Kai; o{tan h[noixen th;n sfragi`da th;n eJbdovmhn, ejgevneto sigh; ejn tw`/ oujranw`/ wJ" hJmiwvrion. 2Kai; ei\don tou;" eJpta; ajggevlou" oi} ejnwvpion tou` qeou` eJsthvkasin, kai; ejdovqhsan aujtoi`" eJpta; savlpigge". 3 Kai; a[llo" a[ggelo" h\lqen kai; ejstavqh ejpi; tou` qusiasthrivou e[cwn libanwto;n crusou`n, kai; ejdovqh aujtw`/ qumiavmata pollav, i{na dwvsei tai`" proseucai`" tw`n aJgivwn pavntwn ejpi; to; qusiasthvrion to; crusou`n to; ejnwvpion tou` qrovnou. 4kai; ajnevbh oJ kapno;" tw`n qumiamavtwn tai`" proseucai`" tw`n aJgivwn ejk ceiro;" tou` ajggevlou ejnwvpion tou` qeou`. 5kai; ei[lhfen oJ a[ggelo" to;n libanwto;n kai; ejgevmisen aujto;n ejk tou` puro;" tou` qusiasthrivou kai; e[balen eij" th;n gh`n, kai; ejgevnonto brontai; kai; fwnai; kai; ajstrapai; kai; seismov". 6 Kai; oiJ eJpta; a[ggeloi oiJ e[conte" ta;" eJpta; savlpigga" hJtoivmasan aujtou;" i{na salpivswsin. 7 Kai; oJ prw`to" ejsavlpisen: kai; ejgevneto cavlaza kai; pu`r memigmevna ejn ai{mati kai; ejblhvqh eij" th;n gh`n, kai; to; trivton th`" gh`" katekavh kai; to; trivton tw`n devndrwn katekavh kai; pa`" covrto" clwro;" katekavh. 8 Kai; oJ deuvtero" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; wJ" o[ro" mevga puri;

kaiovmenon ejblhvqh eij" th;n qavlassan, kai; ejgevneto to; trivton th`" qalavssh" ai|ma 9kai; ajpevqanen to; trivton tw`n ktismavtwn tw`n ejn th`/ qalavssh/ ta; e[conta yuca;" kai; to; trivton tw`n ploivwn diefqavrhsan. 10 Kai; oJ trivto" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; e[pesen ejk tou` oujranou` ajsth;r mevga" kaiovmeno" wJ" lampa;" kai; e[pesen ejpi; to; trivton tw`n potamw`n kai; ejpi; ta;" phga;" tw`n uJdavtwn, 11kai; to; o[noma tou` ajstevro" levgetai oJ A [ yinqo", kai; ejgevneto to; trivton tw`n uJdavtwn eij" a[yinqon kai; polloi; tw`n ajnqrwvpwn ajpevqanon ejk tw`n uJdavtwn o{ti ejpikravnqhsan. 12 Kai; oJ tevtarto" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; ejplhvgh to; trivton tou` hJlivou kai; to; trivton th`" selhvnh" kai; to; trivton tw`n ajstevrwn, i{na skotisqh`/ to; trivton aujtw`n kai; hJ hJmevra mh; favnh/ to; trivton aujth`" kai; hJ nu;x oJmoivw". 13 Kai; ei\don, kai; h[kousa eJno;" ajetou` petomevnou ejn mesouranhvmati levgonto" fwnh`/ megavlh/: oujai; oujai; oujai; tou;" katoikou`nta" ejpi; th`" gh`" ejk tw`n loipw`n fwnw`n th`" savlpiggo" tw`n triw`n ajggevlwn tw`n mellovntwn salpivzein. 9 Kai; oJ pevmpto" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; ei\don ajstevra ejk tou` oujranou` peptwkovta eij" th;n gh`n, kai; ejdovqh aujtw`/ hJ klei;" tou` frevato" th`" ajbuvssou 2kai; h[noixen to; frevar th`" ajbuvssou, kai; ajnevbh kapno;" ejk tou` frevato" wJ" kapno;" kamivnou megavlh", kai; ejskotwvqh oJ h{lio" kai; oJ ajhr; ejk tou` kapnou` tou` frevato". 3kai; ejk tou` kapnou` ejxh`lqon ajkrivde" eij" th;n gh`n, kai; ejdovqh aujtai`" ejxousiva wJ" e[cousin ejxousivan oiJ skorpivoi th`" gh`". 4kai; ejrrevqh aujtai`" i{na mh; ajdikhvsousin to;n covrton th`" gh`" oujde; pa`n clwro;n oujde; pa`n devndron, eij mh; tou;" ajnqrwvpou" oi{tine" oujk e[cousi th;n sfragi`da tou` qeou` ejpi; tw`n metwvpwn. 5kai; ejdovqh aujtoi`" i{na mh; ajpokteivnwsin aujtouv", ajllÆ i{na basanisqhvsontai mh`na" pevnte, kai; oJ basanismo;" aujtw`n wJ" basanismo;" skorpivou o{tan paivsh/ a[nqrwpon. 6kai; ejn tai`" hJmevrai" ejkeivnai" zhthvsousin oiJ a[nqrwpoi to;n qavnaton kai; ouj mh; euJrhvsousin aujtovn, kai; ejpiqumhvsousin ajpoqanei`n kai; feuvgei oJ qavnato" ajpÆ aujtw`n. 7 Kai; ta; oJmoiwvmata tw`n ajkrivdwn o{moia i{ppoi" hJtoimasmevnoi" eij" povlemon, kai; ejpi; ta;" kefala;" aujtw`n wJ" stevfanoi o{moioi crusw`,/ kai; ta; provswpa aujtw`n wJ" provswpa ajnqrwvpwn, 8kai; ei\con trivca" wJ" trivca" gunaikw`n, kai; oiJ ojdovnte" aujtw`n wJ" leovntwn

h\san, 9kai; ei\con qwvraka" wJ" qwvraka" sidhrou`", kai; hJ fwnh; tw`n pteruvgwn aujtw`n wJ" fwnh; aJrmavtwn i{ppwn pollw`n trecovntwn eij" povlemon, 10kai; e[cousin oujra;" oJmoiva" skorpivoi" kai; kevntra, kai; ejn tai`" oujrai`" aujtw`n hJ ejxousiva aujtw`n ajdikh`sai tou;" ajnqrwvpou" mh`na" pevnte, 11e[cousin ejpÆ aujtw`n basileva to;n a[ggelon th`" ajbuvssou, o[noma aujtw`/ E J brai>sti; A j baddwvn, kai; ejn th`/ E J llhnikh`/ o[noma e[cei A j polluvwn. 12 H J oujai; hJ miva ajph`lqen: ijdou; e[rcetai e[ti duvo oujai; meta; tau`ta. 13 Kai; oJ e{kto" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; h[kousa fwnh;n mivan ejk tw`n »tessavrwn¼ keravtwn tou` qusiasthrivou tou` crusou` tou` ejnwvpion tou` qeou`, 14levgonta tw`/ e{ktw/ ajggevlw/, oJ e[cwn th;n savlpigga: lu`son tou;" tevssara" ajggevlou" tou;" dedemevnou" ejpi; tw`/ potamw`/ tw`/ megavlw/ Eujfravth/. 15kai; ejluvqhsan oiJ tevssare" a[ggeloi oiJ hJtoimasmevnoi eij" th;n w{ran kai; hJmevran kai; mh`na kai; ejniautovn, i{na ajpokteivnwsin to; trivton tw`n ajnqrwvpwn. 16kai; oJ ajriqmo;" tw`n strateumavtwn tou` iJppikou` dismuriavde" muriavdwn, h[kousa to;n ajriqmo;n aujtw`n. 17Kai; ou{tw" ei\don tou;" i{ppou" ejn th`/ oJravsei kai; tou;" kaqhmevnou" ejpÆ aujtw`n, e[conta" qwvraka" purivnou" kai; uJakinqivnou" kai; qeiwvdei", kai; aiJ kefalai; tw`n i{ppwn wJ" kefalai; leovntwn, kai; ejk tw`n stomavtwn aujtw`n ejkporeuvetai pu`r kai; kapno;" kai; qei`on. 18ajpo; tw`n triw`n plhgw`n touvtwn ajpektavnqhsan to; trivton tw`n ajnqrwvpwn, ejk tou` puro;" kai; tou` kapnou` kai; tou` qeivou tou` ejkporeuomevnou ejk tw`n stomavtwn aujtw`n. 19hJ ga;r ejxousiva tw`n i{ppwn ejn tw`/ stovmati aujtw`n ejstin kai; ejn tai`" oujrai`" aujtw`n, aiJ ga;r oujrai; aujtw`n o{moiai o[fesin, e[cousai kefala;" kai; ejn aujtai`" ajdikou`sin. 20 Kai; oiJ loipoi; tw`n ajnqrwvpwn, oi} oujk ajpektavnqhsan ejn tai`" plhgai`" tauvtai", oujde; metenovhsan ejk tw`n e[rgwn tw`n ceirw`n aujtw`n, i{na mh; proskunhvsousin ta; daimovnia kai; ta; ei[dwla ta; crusa` kai; ta; ajrgura` kai; ta; calka` kai; ta; livqina kai; ta; xuvlina, a} ou[te blevpein duvnantai ou[te ajkouvein ou[te peripatei`n, 21kai; ouj metenovhsan ejk tw`n fovnwn aujtw`n ou[te ejk tw`n farmavkwn aujtw`n ou[te ejk th`" porneiva" aujtw`n ou[te ejk tw`n klemmavtwn aujtw`n. 10 Kai; ei\don a[llon a[ggelon ijscuro;n katabaivnonta ejk tou` oujranou` peribeblhmevnon nefevlhn, kai; hJ i\ri" ejpi; th`" kefalh`" aujtou` kai; to; provswpon aujtou` wJ" oJ h{lio" kai; oiJ povde" aujtou` wJ" stu`loi purov", 2kai; e[cwn ejn th`/ ceiri; aujtou` biblarivdion

hjnew/gmevnon. kai; e[qhken to;n povda aujtou` to;n dexio;n ejpi; th`" qalavssh", to;n de; eujwvnumon ejpi; th`" gh`", 3kai; e[kraxen fwnh`/ megavlh/ w{sper levwn muka`tai. kai; o{te e[kraxen, ejlavlhsan aiJ eJpta; brontai; ta;" eJautw`n fwnav". 4kai; o{te ejlavlhsan aiJ eJpta; brontaiv, h[mellon gravfein, kai; h[kousa fwnh;n ejk tou` oujranou` levgousan: sfravgison a} ejlavlhsan aiJ eJpta; brontaiv, kai; mh; aujta; gravyh/". 5Kai; oJ a[ggelo", o}n ei\don eJstw`ta ejpi; th`" qalavssh" kai; ejpi; th`" gh`", h\ren th;n cei`ra aujtou` th;n dexia;n eij" to;n oujrano;n 6 kai; w[mosen ejn tw`/ zw`nti eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn, o}" e[ktisen to;n oujrano;n kai; ta; ejn aujtw`/ kai; th;n gh`n kai; ta; ejn aujth`/ kai; th;n qavlassan kai; ta; ejn aujth`,/ o{ti crovno" oujkevti e[stai, 7ajllÆ ejn tai`" hJmevrai" th`" fwnh`" tou` eJbdovmou ajggevlou, o{tan mevllh/ salpivzein, kai; ejtelevsqh to; musthvrion tou` qeou`, wJ" eujhggevlisen tou;" eJautou` douvlou" tou;" profhvta". 8 Kai; hJ fwnh; h}n h[kousa ejk tou` oujranou` pavlin lalou`san metÆ ejmou` kai; levgousan: u{page lavbe to; biblivon to; hjnew/gmevnon ejn th`/ ceiri; tou` ajggevlou tou` eJstw`to" ejpi; th`" qalavssh" kai; ejpi; th`" gh`". 9kai; ajph`lqa pro;" to;n a[ggelon levgwn aujtw`/ dou`nai moi to; biblarivdion. kai; levgei moi: lavbe kai; katavfage aujtov, kai; pikranei` sou th;n koilivan, ajllÆ ejn tw`/ stovmati sou e[stai gluku; wJ" mevli. 10Kai; e[labon to; biblarivdion ejk th`" ceiro;" tou` ajggevlou kai; katevfagon aujtov, kai; h\n ejn tw`/ stovmati mou wJ" mevli gluku; kai; o{te e[fagon aujtov, ejpikravnqh hJ koiliva mou. 11kai; levgousin moi: dei` se pavlin profhteu`sai ejpi; laoi`" kai; e[qnesin kai; glwvssai" kai; basileu`sin polloi`". 11 Kai; ejdovqh moi kavlamo" o{moio" rJab v dw/, levgwn: e[geire kai; mevtrhson to;n nao;n tou` qeou` kai; to; qusiasthvrion kai; tou;" proskunou`nta" ejn aujtw`./ 2kai; th;n aujlh;n th;n e[xwqen tou` naou` e[kbale e[xwqen kai; mh; aujth;n metrhvsh/", o{ti ejdovqh toi`" e[qnesin, kai; th;n povlin th;n aJgivan pathvsousin mh`na" tesseravkonta »kai;¼ duvo. 3 Kai; dwvsw toi`" dusi;n mavrtusin mou kai; profhteuvsousin hJmevra" ciliva" diakosiva" eJxhvkonta peribeblhmevnoi savkkou". 4ou|toi eijsin aiJ duvo ejlai`ai kai; aiJ duvo lucnivai aiJ ejnwvpion tou` kurivou th`" gh`" eJstw`te". 5kai; ei[ ti" aujtou;" qevlei ajdikh`sai pu`r ejkporeuvetai ejk tou` stovmato" aujtw`n kai; katesqivei tou;" ejcqrou;" aujtw`n: kai; ei[ ti"

qelhvsh/ aujtou;" ajdikh`sai, ou{tw" dei` aujto;n ajpoktanqh`nai. 6ou|toi e[cousin th;n ejxousivan klei`sai to;n oujranovn, i{na mh; uJeto;" brevch/ ta;" hJmevra" th`" profhteiva" aujtw`n, kai; ejxousivan e[cousin ejpi; tw`n uJdavtwn strevfein aujta; eij" ai|ma kai; patavxai th;n gh`n ejn pavsh/ plhgh`/ oJsavki" eja;n qelhvswsin. 7Kai; o{tan televswsin th;n marturivan aujtw`n, to; qhrivon to; ajnabai`non ejk th`" ajbuvssou poihvsei metÆ aujtw`n povlemon kai; nikhvsei aujtou;" kai; ajpoktenei` aujtouv". 8kai; to; ptw`ma aujtw`n ejpi; th`" plateiva" th`" povlew" th`" megavlh", h{ti" kalei`tai pneumatikw`" Sovdoma kai; Ai[gupto", o{pou kai; oJ kuvrio" aujtw`n ejstaurwvqh. 9kai; blevpousin ejk tw`n law`n kai; fulw`n kai; glwssw`n kai; ejqnw`n to; ptw`ma aujtw`n hJmevra" trei`" kai; h{misu kai; ta; ptwvmata aujtw`n oujk ajfivousin teqh`nai eij" mnh`ma. 10kai; oiJ katoikou`nte" ejpi; th`" gh`" caivrousin ejpÆ aujtoi`" kai; eujfraivnontai kai; dw`ra pevmyousin ajllhvloi", o{ti ou|toi oiJ duvo profh`tai ejbasavnisan tou;" katoikou`nta" ejpi; th`" gh`". 11Kai; meta; ta;" trei`" hJmevra" kai; h{misu pneu`ma zwh`" ejk tou` qeou` eijsh`lqen ejn aujtoi`", kai; e[sthsan ejpi; tou;" povda" aujtw`n, kai; fovbo" mevga" ejpevpesen ejpi; tou;" qewrou`nta" aujtouv". 12kai; h[kousan fwnh`" megavlh" ejk tou` oujranou` legouvsh" aujtoi`": ajnavbate w|de. kai; ajnevbhsan eij" to;n oujrano;n ejn th`/ nefevlh/, kai; ejqewvrhsan aujtou;" oiJ ejcqroi; aujtw`n. 13Kai; ejn ejkeivnh/ th`/ w{ra/ ejgevneto seismo;" mevga" kai; to; devkaton th`" povlew" e[pesen kai; ajpektavnqhsan ejn tw`/ seismw`/ ojnovmata ajnqrwvpwn ciliavde" eJpta; kai; oiJ loipoi; e[mfoboi ejgevnonto kai; e[dwkan dovxan tw`/ qew`/ tou` oujranou`. 14 H J oujai; hJ deutevra ajph`lqen: ijdou; hJ oujai; hJ trivth e[rcetai tacuv. 15 Kai; oJ e{bdomo" a[ggelo" ejsavlpisen: kai; ejgevnonto fwnai; megavlai ejn tw`/ oujranw`/ levgonte": ejgevneto hJ basileiva tou` kovsmou tou` kurivou hJmw`n kai; tou` cristou` aujtou`, kai; basileuvsei eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn. 16Kai; oiJ ei[kosi tevssare" presbuvteroi »oi}¼ ejnwvpion tou` qeou` kaqhvmenoi ejpi; tou;" qrovnou" aujtw`n e[pesan ejpi; ta; provswpa aujtw`n kai; prosekuvnhsan tw`/ qew`/ 17levgonte": eujcaristou`men soi, kuvrie oJ qeo;" oJ pantokravtwr, oJ w]n kai; oJ h\n, o{ti ei[lhfa" th;n duvnamin sou th;n megavlhn kai; ejbasivleusa".

18

kai; ta; e[qnh wjrgivsqhsan, kai; h\lqen hJ ojrghv sou kai; oJ kairo;" tw`n nekrw`n kriqh`nai kai; dou`nai to;n misqo;n toi`" douvloi" sou toi`" profhvtai" kai; toi`" aJgivoi" kai; toi`" foboumevnoi" to; o[noma sou, tou;" mikrou;" kai; tou;" megavlou", kai; diafqei`rai tou;" diafqeivronta" th;n gh`n. 19Kai; hjnoivgh oJ nao;" tou` qeou` oJ ejn tw`/ oujranw`/ kai; w[fqh hJ kibwto;" th`" diaqhvkh" aujtou` ejn tw`/ naw`/ aujtou`, kai; ejgevnonto ajstrapai; kai; fwnai; kai; brontai; kai; seismo;" kai; cavlaza megavlh. 12 Kai; shmei`on mevga w[fqh ejn tw`/ oujranw`,/ gunh; peribeblhmevnh to;n h{lion, kai; hJ selhvnh uJpokavtw tw`n podw`n aujth`" kai; ejpi; th`" kefalh`" aujth`" stevfano" ajstevrwn dwvdeka, 2kai; ejn gastri; e[cousa, kai; kravzei wjdivnousa kai; basanizomevnh tekei`n. 3kai; w[fqh a[llo shmei`on ejn tw`/ oujranw`,/ kai; ijdou; dravkwn mevga" purro;" e[cwn kefala;" eJpta; kai; kevrata devka kai; ejpi; ta;" kefala;" aujtou` eJpta; diadhvmata, 4kai; hJ oujra; aujtou` suvrei to; trivton tw`n ajstevrwn tou` oujranou` kai; e[balen aujtou;" eij" th;n gh`n. Kai; oJ dravkwn e{sthken ejnwvpion th`" gunaiko;" th`" mellouvsh" tekei`n, i{na o{tan tevkh/ to; tevknon aujth`" katafavgh/. 5kai; e[teken uiJo;n a[rsen, o}" mevllei poimaivnein pavnta ta; e[qnh ejn rJab v dw/ sidhra`./ kai; hJrpavsqh to; tevknon aujth`" pro;" to;n qeo;n kai; pro;" to;n qrovnon aujtou`. 6kai; hJ gunh; e[fugen eij" th;n e[rhmon, o{pou e[cei ejkei` tovpon hJtoimasmevnon ajpo; tou` qeou`, i{na ejkei` trevfwsin aujth;n hJmevra" ciliva" diakosiva" eJxhvkonta. 7 Kai; ejgevneto povlemo" ejn tw`/ oujranw`,/ oJ Micah;l kai; oiJ a[ggeloi aujtou` tou` polemh`sai meta; tou` dravkonto". kai; oJ dravkwn ejpolevmhsen kai; oiJ a[ggeloi aujtou`, 8kai; oujk i[scusen oujde; tovpo" euJrevqh aujtw`n e[ti ejn tw`/ oujranw`/. 9kai; ejblhvqh oJ dravkwn oJ mevga", oJ o[fi" oJ ajrcai`o", oJ kalouvmeno" Diavbolo" kai; oJ Satana`", oJ planw`n th;n oijkoumevnhn o{lhn, ejblhvqh eij" th;n gh`n, kai; oiJ a[ggeloi aujtou` metÆ aujtou` ejblhvqhsan. 10kai; h[kousa fwnh;n megavlhn ejn tw`/ oujranw`/ levgousan: a[rti ejgevneto hJ swthriva kai; hJ duvnami" kai; hJ basileiva tou` qeou` hJmw`n

kai; hJ ejxousiva tou` cristou` aujtou`, o{ti ejblhvqh oJ kathvgwr tw`n ajdelfw`n hJmw`n, oJ kathgorw`n aujtou;" ejnwvpion tou` qeou` hJmw`n hJmevra" kai; nuktov". 11 kai; aujtoi; ejnivkhsan aujto;n dia; to; ai|ma tou` ajrnivou kai; dia; to;n lovgon th`" marturiva" aujtw`n kai; oujk hjgavphsan th;n yuch;n aujtw`n a[cri qanavtou. 12 dia; tou`to eujfraivnesqe, »oiJ¼ oujranoi; kai; oiJ ejn aujtoi`" skhnou`nte". oujai; th;n gh`n kai; th;n qavlassan, o{ti katevbh oJ diavbolo" pro;" uJma`" e[cwn qumo;n mevgan, eijdw;" o{ti ojlivgon kairo;n e[cei. 13 Kai; o{te ei\den oJ dravkwn o{ti ejblhvqh eij" th;n gh`n, ejdivwxen th;n gunai`ka h{ti" e[teken to;n a[rsena. 14kai; ejdovqhsan th`/ gunaiki; aiJ duvo ptevruge" tou` ajetou` tou` megavlou, i{na pevthtai eij" th;n e[rhmon eij" to;n tovpon aujth`", o{pou trevfetai ejkei` kairo;n kai; kairou;" kai; h{misu kairou` ajpo; proswvpou tou` o[few". 15kai; e[balen oJ o[fi" ejk tou` stovmato" aujtou` ojpivsw th`" gunaiko;" u{dwr wJ" potamovn, i{na aujth;n potamofovrhton poihvsh/. 16kai; ejbohvqhsen hJ gh` th`/ gunaiki; kai; h[noixen hJ gh` to; stovma aujth`" kai; katevpien to;n potamo;n o}n e[balen oJ dravkwn ejk tou` stovmato" aujtou`. 17kai; wjrgivsqh oJ dravkwn ejpi; th`/ gunaiki; kai; ajph`lqen poih`sai povlemon meta; tw`n loipw`n tou` spevrmato" aujth`" tw`n throuvntwn ta;" ejntola;" tou` qeou` kai; ejcovntwn th;n marturivan Ij hsou`. 18Kai; ejstavqh ejpi; th;n a[mmon th`" qalavssh". 13 Kai; ei\don ejk th`" qalavssh" qhrivon ajnabai`non, e[con kevrata devka kai; kefala;" eJpta; kai; ejpi; tw`n keravtwn aujtou` devka diadhvmata kai; ejpi; ta;" kefala;" aujtou` ojnovmata blasfhmiva". 2kai; to; qhrivon o} ei\don h\n o{moion pardavlei kai; oiJ povde" aujtou` wJ" a[rkou kai; to; stovma aujtou` wJ" stovma levonto". kai; e[dwken aujtw`/ oJ dravkwn th;n duvnamin aujtou` kai; to;n qrovnon aujtou` kai; ejxousivan megavlhn. 3kai; mivan ejk tw`n kefalw`n aujtou` wJ" ejsfagmevnhn eij" qavnaton, kai; hJ plhgh; tou` qanavtou aujtou` ejqerapeuvqh. Kai; ejqaumavsqh o{lh hJ gh` ojpivsw tou` qhrivou 4kai; prosekuvnhsan tw`/ dravkonti, o{ti e[dwken th;n ejxousivan tw`/ qhrivw,/ kai; prosekuvnhsan tw`/ qhrivw/ levgonte": tiv"

o{moio" tw`/ qhrivw/ kai; tiv" duvnatai polemh`sai metÆ aujtou`É 5 Kai; ejdovqh aujtw`/ stovma lalou`n megavla kai; blasfhmiva" kai; ejdovqh aujtw`/ ejxousiva poih`sai mh`na" tesseravkonta »kai;¼ duvo. 6kai; h[noixen to; stovma aujtou` eij" blasfhmiva" pro;" to;n qeo;n blasfhmh`sai to; o[noma aujtou` kai; th;n skhnh;n aujtou`, tou;" ejn tw`/ oujranw`/ skhnou`nta". 7kai; ejdovqh aujtw`/ poih`sai povlemon meta; tw`n aJgivwn kai; nikh`sai aujtouv", kai; ejdovqh aujtw`/ ejxousiva ejpi; pa`san fulh;n kai; lao;n kai; glw`ssan kai; e[qno". 8kai; proskunhvsousin aujto;n pavnte" oiJ katoikou`nte" ejpi; th`" gh`", ou| ouj gevgraptai to; o[noma aujtou` ejn tw`/ biblivw/ th`" zwh`" tou` ajrnivou tou` ejsfagmevnou ajpo; katabolh`" kovsmou. 9 Ei[ ti" e[cei ou\" ajkousavtw. 10 ei[ ti" eij" aijcmalwsivan, eij" aijcmalwsivan uJpavgei: ei[ ti" ejn macaivrh/ ajpoktanqh`nai aujto;n ejn macaivrh/ ajpoktanqh`nai. |Wde ejstin hJ uJpomonh; kai; hJ pivsti" tw`n aJgivwn. 11 Kai; ei\don a[llo qhrivon ajnabai`non ejk th`" gh`", kai; ei\cen kevrata duvo o{moia ajrnivw/ kai; ejlavlei wJ" dravkwn. 12kai; th;n ejxousivan tou` prwvtou qhrivou pa`san poiei` ejnwvpion aujtou`, kai; poiei` th;n gh`n kai; tou;" ejn aujth`/ katoikou`nta" i{na proskunhvsousin to; qhrivon to; prw`ton, ou| ejqerapeuvqh hJ plhgh; tou` qanavtou aujtou`. 13kai; poiei` shmei`a megavla, i{na kai; pu`r poih`/ ejk tou` oujranou` katabaivnein eij" th;n gh`n ejnwvpion tw`n ajnqrwvpwn, 14kai; plana`/ tou;" katoikou`nta" ejpi; th`" gh`" dia; ta; shmei`a a} ejdovqh aujtw`/ poih`sai ejnwvpion tou` qhrivou, levgwn toi`" katoikou`sin ejpi; th`" gh`" poih`sai eijkovna tw`/ qhrivw,/ o}" e[cei th;n plhgh;n th`" macaivrh" kai; e[zhsen. 15Kai; ejdovqh aujtw`/ dou`nai pneu`ma th`/ eijkovni tou` qhrivou, i{na kai; lalhvsh/ hJ eijkw;n tou` qhrivou kai; poihvsh/ »i{na¼ o{soi eja;n mh; proskunhvswsin th`/ eijkovni tou` qhrivou ajpoktanqw`sin. 16kai; poiei` pavnta", tou;" mikrou;" kai; tou;" megavlou", kai; tou;" plousivou" kai; tou;" ptwcouv", kai; tou;" ejleuqevrou" kai; tou;" douvlou", i{na dw`sin aujtoi`" cavragma ejpi; th`" ceiro;" aujtw`n th`" dexia`" h] ejpi; to; mevtwpon aujtw`n 17kai; i{na mhv ti" duvnhtai ajgoravsai h] pwlh`sai eij mh; oJ e[cwn to; cavragma to; o[noma tou` qhrivou h] to;n ajriqmo;n tou` ojnovmato" aujtou`. 18 |Wde hJ sofiva ejstivn. oJ e[cwn nou`n yhfisavtw to;n ajriqmo;n tou` qhrivou, ajriqmo;" ga;r

ajnqrwvpou ejstivn, kai; oJ ajriqmo;" aujtou` eJxakovsioi eJxhvkonta e{x. 14 Kai; ei\don, kai; ijdou; to; ajrnivon eJsto;" ejpi; to; o[ro" Siw;n kai; metÆ aujtou` eJkato;n tesseravkonta tevssare" ciliavde" e[cousai to; o[noma aujtou` kai; to; o[noma tou` patro;" aujtou` gegrammevnon ejpi; tw`n metwvpwn aujtw`n. 2kai; h[kousa fwnh;n ejk tou` oujranou` wJ" fwnh;n uJdavtwn pollw`n kai; wJ" fwnh;n bronth`" megavlh", kai; hJ fwnh; h}n h[kousa wJ" kiqarw/dw`n kiqarizovntwn ejn tai`" kiqavrai" aujtw`n. 3kai; a[d/ ousin »wJ"¼ wjd/ h;n kainh;n ejnwvpion tou` qrovnou kai; ejnwvpion tw`n tessavrwn zwv/wn kai; tw`n presbutevrwn, kai; oujdei;" ejduvnato maqei`n th;n wjd/ h;n eij mh; aiJ eJkato;n tesseravkonta tevssare" ciliavde", oiJ hjgorasmevnoi ajpo; th`" gh`". 4ou|toi eijsin oi} meta; gunaikw`n oujk ejmoluvnqhsan, parqevnoi gavr eijsin, ou|toi oiJ ajkolouqou`nte" tw`/ ajrnivw/ o{pou a]n uJpavgh/. ou|toi hjgoravsqhsan ajpo; tw`n ajnqrwvpwn ajparch; tw`/ qew`/ kai; tw`/ ajrnivw,/ 5kai; ejn tw`/ stovmati aujtw`n oujc euJrevqh yeu`do", a[mwmoi eijsin. 6 Kai; ei\don a[llon a[ggelon petovmenon ejn mesouranhvmati, e[conta eujaggevlion aijwvnion eujaggelivsai ejpi; tou;" kaqhmevnou" ejpi; th`" gh`" kai; ejpi; pa`n e[qno" kai; fulh;n kai; glw`ssan kai; laovn, 7levgwn ejn fwnh`/ megavlh/: fobhvqhte to;n qeo;n kai; dovte aujtw`/ dovxan, o{ti h\lqen hJ w{ra th`" krivsew" aujtou`, kai; proskunhvsate tw`/ poihvsanti to;n oujrano;n kai; th;n gh`n kai; qavlassan kai; phga;" uJdavtwn. 8 Kai; a[llo" a[ggelo" deuvtero" hjkolouvqhsen levgwn: e[pesen e[pesen Babulw;n hJ megavlh h} ejk tou` oi[nou tou` qumou` th`" porneiva" aujth`" pepovtiken pavnta ta; e[qnh. 9 Kai; a[llo" a[ggelo" trivto" hjkolouvqhsen aujtoi`" levgwn ejn fwnh`/ megavlh/: ei[ ti" proskunei` to; qhrivon kai; th;n eijkovna aujtou` kai; lambavnei cavragma ejpi; tou` metwvpou aujtou` h] ejpi; th;n cei`ra aujtou`, 10 kai; aujto;" pivetai ejk tou` oi[nou tou` qumou` tou` qeou` tou` kekerasmevnou ajkravtou ejn tw`/ pothrivw/ th`" ojrgh`" aujtou` kai; basanisqhvsetai ejn puri; kai; qeivw/ ejnwvpion ajggevlwn aJgivwn kai; ejnwvpion tou` ajrnivou. 11kai; oJ kapno;" tou` basanismou` aujtw`n eij" aijw`na" aijwvnwn ajnabaivnei, kai; oujk e[cousin ajnavpausin hJmevra" kai; nukto;" oiJ proskunou`nte" to; qhrivon kai; th;n eijkovna aujtou` kai; ei[ ti" lambavnei to; cavragma tou` ojnovmato" aujtou`. 12 |Wde hJ uJpomonh; tw`n aJgivwn ejstivn, oiJ throu`nte" ta;" ejntola;" tou` qeou` kai; th;n pivstin Ij hsou`.

13

Kai; h[kousa fwnh`" ejk tou` oujranou` legouvsh": gravyon: makavrioi oiJ nekroi; oiJ ejn kurivw/ ajpoqnhvs / konte" ajpÆ a[rti. naiv, levgei to; pneu`ma, i{na ajnapahvsontai ejk tw`n kovpwn aujtw`n, ta; ga;r e[rga aujtw`n ajkolouqei` metÆ aujtw`n. 14 Kai; ei\don, kai; ijdou; nefevlh leukhv, kai; ejpi; th;n nefevlhn kaqhvmenon o{moion uiJo;n ajnqrwvpou, e[cwn ejpi; th`" kefalh`" aujtou` stevfanon crusou`n kai; ejn th`/ ceiri; aujtou` drevpanon ojxuv. 15kai; a[llo" a[ggelo" ejxh`lqen ejk tou` naou` kravzwn ejn fwnh`/ megavlh/ tw`/ kaqhmevnw/ ejpi; th`" nefevlh": pevmyon to; drevpanon sou kai; qevrison, o{ti h\lqen hJ w{ra qerivsai, o{ti ejxhravnqh oJ qerismo;" th`" gh`". 16kai; e[balen oJ kaqhvmeno" ejpi; th`" nefevlh" to; drevpanon aujtou` ejpi; th;n gh`n kai; ejqerivsqh hJ gh`. 17 Kai; a[llo" a[ggelo" ejxh`lqen ejk tou` naou` tou` ejn tw`/ oujranw`/ e[cwn kai; aujto;" drevpanon ojxuv. 18kai; a[llo" a[ggelo" »ejxh`lqen¼ ejk tou` qusiasthrivou »oJ¼ e[cwn ejxousivan ejpi; tou` purov", kai; ejfwvnhsen fwnh`/ megavlh/ tw`/ e[conti to; drevpanon to; ojxu; levgwn: pevmyon sou to; drevpanon to; ojxu; kai; truvghson tou;" bovtrua" th`" ajmpevlou th`" gh`", o{ti h[kmasan aiJ stafulai; aujth`". 19kai; e[balen oJ a[ggelo" to; drevpanon aujtou` eij" th;n gh`n kai; ejtruvghsen th;n a[mpelon th`" gh`" kai; e[balen eij" th;n lhno;n tou` qumou` tou` qeou` to;n mevgan. 20kai; ejpathvqh hJ lhno;" e[xwqen th`" povlew" kai; ejxh`lqen ai|ma ejk th`" lhnou` a[cri tw`n calinw`n tw`n i{ppwn ajpo; stadivwn cilivwn eJxakosivwn. 15 Kai; ei\don a[llo shmei`on ejn tw`/ oujranw`/ mevga kai; qaumastovn, ajggevlou" eJpta; e[conta" plhga;" eJpta; ta;" ejscavta", o{ti ejn aujtai`" ejtelevsqh oJ qumo;" tou` qeou`. 2 Kai; ei\don wJ" qavlassan uJalivnhn memigmevnhn puri; kai; tou;" nikw`nta" ejk tou` qhrivou kai; ejk th`" eijkovno" aujtou` kai; ejk tou` ajriqmou` tou` ojnovmato" aujtou` eJstw`ta" ejpi; th;n qavlassan th;n uJalivnhn e[conta" kiqavra" tou` qeou`. 3kai; a[d/ ousin th;n wjd/ h;n Mwu>sevw" tou` douvlou tou` qeou` kai; th;n wjd/ h;n tou` ajrnivou levgonte": megavla kai; qaumasta; ta; e[rga sou, kuvrie oJ qeo;" oJ pantokravtwr: divkaiai kai; ajlhqinai; aiJ oJdoiv sou, oJ basileu;" tw`n ejqnw`n: 4 tiv" ouj mh; fobhqh`,/ kuvrie, kai; doxavsei to; o[noma souÉ

o{ti movno" o{sio", o{ti pavnta ta; e[qnh h{xousin kai; proskunhvsousin ejnwvpion sou, o{ti ta; dikaiwvmata sou ejfanerwvqhsan. 5 Kai; meta; tau`ta ei\don, kai; hjnoivgh oJ nao;" th`" skhnh`" tou` marturivou ejn tw`/ oujranw`,/ 6kai; ejxh`lqon oiJ eJpta; a[ggeloi »oiJ¼ e[conte" ta;" eJpta; plhga;" ejk tou` naou` ejndedumevnoi livnon kaqaro;n lampro;n kai; periezwsmevnoi peri; ta; sthvqh zwvna" crusa`". 7kai; e}n ejk tw`n tessavrwn zwv/wn e[dwken toi`" eJpta; ajggevloi" eJpta; fiavla" crusa`" gemouvsa" tou` qumou` tou` qeou` tou` zw`nto" eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn. 8kai; ejgemivsqh oJ nao;" kapnou` ejk th`" dovxh" tou` qeou` kai; ejk th`" dunavmew" aujtou`, kai; oujdei;" ejduvnato eijselqei`n eij" to;n nao;n a[cri telesqw`sin aiJ eJpta; plhgai; tw`n eJpta; ajggevlwn. 16 Kai; h[kousa megavlh" fwnh`" ejk tou` naou` legouvsh" toi`" eJpta; ajggevloi": uJpavgete kai; ejkcevete ta;" eJpta; fiavla" tou` qumou` tou` qeou` eij" th;n gh`n. 2 Kai; ajph`lqen oJ prw`to" kai; ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` eij" th;n gh`n, kai; ejgevneto e{lko" kako;n kai; ponhro;n ejpi; tou;" ajnqrwvpou" tou;" e[conta" to; cavragma tou` qhrivou kai; tou;" proskunou`nta" th`/ eijkovni aujtou`. 3 Kai; oJ deuvtero" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` eij" th;n qavlassan, kai; ejgevneto ai|ma wJ" nekrou`, kai; pa`sa yuch; zwh`" ajpevqanen ta; ejn th`/ qalavssh/. 4 Kai; oJ trivto" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` eij" tou;" potamou;" kai; ta;" phga;" tw`n uJdavtwn, kai; ejgevneto ai|ma. 5Kai; h[kousa tou` ajggevlou tw`n uJdavtwn levgonto": divkaio" ei\, oJ w]n kai; oJ h\n, oJ o{sio", o{ti tau`ta e[krina", 6 o{ti ai|ma aJgivwn kai; profhtw`n ejxevcean kai; ai|ma aujtoi`" devdwka" piei`n, a[xioi eijsin. 7Kai; h[kousa tou` qusiasthrivou levgonto": nai; kuvrie oJ qeo;" oJ pantokravtwr, ajlhqinai; kai; divkaiai aiJ krivsei" sou. 8 Kai; oJ tevtarto" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` ejpi; to;n h{lion, kai; ejdovqh aujtw`/ kaumativsai tou;" ajnqrwvpou" ejn puriv. 9kai;

ejkaumativsqhsan oiJ a[nqrwpoi kau`ma mevga kai; ejblasfhvmhsan to; o[noma tou` qeou` tou` e[conto" th;n ejxousivan ejpi; ta;" plhga;" tauvta" kai; ouj metenovhsan dou`nai aujtw`/ dovxan. 10 Kai; oJ pevmpto" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` ejpi; to;n qrovnon tou` qhrivou, kai; ejgevneto hJ basileiva aujtou` ejskotwmevnh, kai; ejmasw`nto ta;" glwvssa" aujtw`n ejk tou` povnou, 11kai; ejblasfhvmhsan to;n qeo;n tou` oujranou` ejk tw`n povnwn aujtw`n kai; ejk tw`n eJlkw`n aujtw`n kai; ouj metenovhsan ejk tw`n e[rgwn aujtw`n. 12 Kai; oJ e{kto" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` ejpi; to;n potamo;n to;n mevgan to;n Eujfravthn, kai; ejxhravnqh to; u{dwr aujtou`, i{na eJtoimasqh`/ hJ oJdo;" tw`n basilevwn tw`n ajpo; ajnatolh`" hJlivou. 13Kai; ei\don ejk tou` stovmato" tou` dravkonto" kai; ejk tou` stovmato" tou` qhrivou kai; ejk tou` stovmato" tou` yeudoprofhvtou pneuvmata triva ajkavqarta wJ" bavtracoi: 14eijsi;n ga;r pneuvmata daimonivwn poiou`nta shmei`a, a} ejkporeuvetai ejpi; tou;" basilei`" th`" oijkoumevnh" o{lh" sunagagei`n aujtou;" eij" to;n povlemon th`" hJmevra" th`" megavlh" tou` qeou` tou` pantokravtoro". 15 Ij dou; e[rcomai wJ" klevpth". makavrio" oJ grhgorw`n kai; thrw`n ta; iJmavtia aujtou`, i{na mh; gumno;" peripath`/ kai; blevpwsin th;n ajschmosuvnhn aujtou`. 16Kai; sunhvgagen aujtou;" eij" to;n tovpon to;n kalouvmenon E J brai>sti; JArmagedwvn. 17 Kai; oJ e{bdomo" ejxevceen th;n fiavlhn aujtou` ejpi; to;n ajerv a, kai; ejxh`lqen fwnh; megavlh ejk tou` naou` ajpo; tou` qrovnou levgousa: gevgonen. 18kai; ejgevnonto ajstrapai; kai; fwnai; kai; brontai; kai; seismo;" ejgevneto mevga", oi|o" oujk ejgevneto ajfÆ ou| a[nqrwpo" ejgevneto ejpi; th`" gh`" thlikou`to" seismo;" ou{tw mevga". 19kai; ejgevneto hJ povli" hJ megavlh eij" triva mevrh kai; aiJ povlei" tw`n ejqnw`n e[pesan. kai; Babulw;n hJ megavlh ejmnhvsqh ejnwvpion tou` qeou` dou`nai aujth`/ to; pothvrion tou` oi[nou tou` qumou` th`" ojrgh`" aujtou`. 20kai; pa`sa nh`so" e[fugen kai; o[rh oujc euJrevqhsan. 21kai; cavlaza megavlh wJ" talantiaiva katabaivnei ejk tou` oujranou` ejpi; tou;" ajnqrwvpou", kai; ejblasfhvmhsan oiJ a[nqrwpoi to;n qeo;n ejk th`" plhgh`" th`" calavzh", o{ti megavlh ejsti;n hJ plhgh; aujth`" sfovdra. 17 Kai; h\lqen ei|" ejk tw`n eJpta; ajggevlwn tw`n ejcovntwn ta;" eJpta; fiavla" kai; ejlavlhsen metÆ ejmou` levgwn: deu`ro, deivxw soi to; krivma th`" povrnh" th`" megavlh" th`" kaqhmevnh" ejpi; uJdavtwn pollw`n, 2meqÆ h|" ejpovrneusan oiJ basilei`" th`" gh`" kai; ejmequvsqhsan oiJ

katoikou`nte" th;n gh`n ejk tou` oi[nou th`" porneiva" aujth`". 3kai; ajphvnegken me eij" e[rhmon ejn pneuvmati. Kai; ei\don gunai`ka kaqhmevnhn ejpi; qhrivon kovkkinon, gevmonta ojnovmata blasfhmiva", e[cwn kefala;" eJpta; kai; kevrata devka. 4kai; hJ gunh; h\n peribeblhmevnh porfurou`n kai; kovkkinon kai; kecruswmevnh crusivw/ kai; livqw/ timivw/ kai; margarivtai", e[cousa pothvrion crusou`n ejn th`/ ceiri; aujth`" gevmon bdelugmavtwn kai; ta; ajkavqarta th`" porneiva" aujth`" 5kai; ejpi; to; mevtwpon aujth`" o[noma gegrammevnon, musthvrion, Babulw;n hJ megavlh, hJ mhvthr tw`n pornw`n kai; tw`n bdelugmavtwn th`" gh`". 6kai; ei\don th;n gunai`ka mequvousan ejk tou` ai{mato" tw`n aJgivwn kai; ejk tou` ai{mato" tw`n martuvrwn Ij hsou`. Kai; ejqauvmasa ijdw;n aujth;n qau`ma mevga. 7Kai; ei\pen moi oJ a[ggelo": dia; tiv ejqauvmasa"É ejgw; ejrw` soi to; musthvrion th`" gunaiko;" kai; tou` qhrivou tou` bastavzonto" aujth;n tou` e[conto" ta;" eJpta; kefala;" kai; ta; devka kevrata. 8To; qhrivon o} ei\de" h\n kai; oujk e[stin kai; mevllei ajnabaivnein ejk th`" ajbuvssou kai; eij" ajpwvleian uJpavgei, kai; qaumasqhvsontai oiJ katoikou`nte" ejpi; th`" gh`", w|n ouj gevgraptai to; o[noma ejpi; to; biblivon th`" zwh`" ajpo; katabolh`" kovsmou, blepovntwn to; qhrivon o{ti h\n kai; oujk e[stin kai; parevstai 9 w|de oJ nou`" oJ e[cwn sofivan. AiJ eJpta; kefalai; eJpta; o[rh eijsivn, o{pou hJ gunh; kavqhtai ejpÆ aujtw`n. kai; basilei`" eJptav eijsin: 10oiJ pevnte e[pesan, oJ ei|" e[stin, oJ a[llo" ou[pw h\lqen, kai; o{tan e[lqh/ ojlivgon aujto;n dei` mei`nai. 11kai; to; qhrivon o} h\n kai; oujk e[stin kai; aujto;" o[gdoo" ejstin kai; ejk tw`n eJptav ejstin, kai; eij" ajpwvleian uJpavgei. 12 Kai; ta; devka kevrata a} ei\de" devka basilei`" eijsin, oi{tine" basileivan ou[pw e[labon, ajlla; ejxousivan wJ" basilei`" mivan w{ran lambavnousin meta; tou` qhrivou. 13ou|toi mivan gnwvmhn e[cousin kai; th;n duvnamin kai; ejxousivan aujtw`n tw`/ qhrivw/ didovasin. 14ou|toi meta; tou` ajrnivou polemhvsousin kai; to; ajrnivon nikhvsei aujtouv", o{ti kuvrio" kurivwn ejsti;n kai; basileu;" basilevwn kai; oiJ metÆ aujtou` klhtoi; kai; ejklektoi; kai; pistoiv. 15 Kai; levgei moi: ta; u{data a} ei\de" ou| hJ povrnh kavqhtai, laoi; kai; o[cloi eijsi;n kai; e[qnh kai; glw`ssai. 16kai; ta; devka kevrata a} ei\de" kai; to; qhrivon ou|toi mishvsousin th;n povrnhn kai; hjrhmwmevnhn poihvsousin aujth;n kai; gumnh;n kai; ta;" savrka" aujth`" favgontai kai; aujth;n katakauvsousin ejn puriv. 17oJ ga;r qeo;" e[dwken eij" ta;" kardiva"

aujtw`n poih`sai th;n gnwvmhn aujtou` kai; poih`sai mivan gnwvmhn kai; dou`nai th;n basileivan aujtw`n tw`/ qhrivw/ a[cri telesqhvsontai oiJ lovgoi tou` qeou`. 18kai; hJ gunh; h}n ei\de" e[stin hJ povli" hJ megavlh hJ e[cousa basileivan ejpi; tw`n basilevwn th`" gh`". 18 Meta; tau`ta ei\don a[llon a[ggelon katabaivnonta ejk tou` oujranou` e[conta ejxousivan megavlhn, kai; hJ gh` ejfwtivsqh ejk th`" dovxh" aujtou`. 2kai; e[kraxen ejn ijscura`/ fwnh`/ levgwn: e[pesen e[pesen Babulw;n hJ megavlh, kai; ejgevneto katoikhthvrion daimonivwn kai; fulakh; panto;" pneuvmato" ajkaqavrtou kai; fulakh; panto;" ojrnevou ajkaqavrtou » kai; fulakh; panto;" qhrivou ajkaqavrtou¼ kai; memishmevnou, 3 o{ti ejk tou` oi[nou tou` qumou` th`" porneiva" aujth`" pevpwkan pavnta ta; e[qnh kai; oiJ basilei`" th`" gh`" metÆ aujth`" ejpovrneusan kai; oiJ e[mporoi th`" gh`" ejk th`" dunavmew" tou` strhvnou" aujth`" ejplouvthsan. 4 Kai; h[kousa a[llhn fwnh;n ejk tou` oujranou` levgousan: ejxevlqate oJ laov" mou ejx aujth`" i{na mh; sugkoinwnhvshte tai`" aJmartivai" aujth`", kai; ejk tw`n plhgw`n aujth`" i{na mh; lavbhte, 5 o{ti ejkollhvqhsan aujth`" aiJ aJmartivai a[cri tou` oujranou` kai; ejmnhmovneusen oJ qeo;" ta; ajdikhvmata aujth`". 6 ajpovdote aujth`/ wJ" kai; aujth; ajpevdwken kai; diplwvsate ta; dipla` kata; ta; e[rga aujth`", ejn tw`/ pothrivw/ w|/ ejkevrasen keravsate aujth`/ diplou`n, 7 o{sa ejdovxasen aujth;n kai; ejstrhnivasen, tosou`ton dovte aujth`/ basanismo;n kai; pevnqo". o{ti ejn th`/ kardiva/ aujth`" levgei o{ti kavqhmai basivlissa kai; chvra oujk eijmi; kai; pevnqo" ouj mh; i[dw. 8 dia; tou`to ejn mia`/ hJmevra/ h{xousin aiJ plhgai; aujth`", qavnato" kai; pevnqo" kai; limov",

kai; ejn puri; katakauqhvsetai, o{ti ijscuro;" kuvrio" oJ qeo;" oJ krivna" aujthvn. 9 Kai; klauvsousin kai; kovyontai ejpÆ aujth;n oiJ basilei`" th`" gh`" oiJ metÆ aujth`" porneuvsante" kai; strhniavsante", o{tan blevpwsin to;n kapno;n th`" purwvsew" aujth`", 10ajpo; makrovqen eJsthkovte" dia; to;n fovbon tou` basanismou` aujth`" levgonte": oujai; oujaiv, hJ povli" hJ megavlh, Babulw;n hJ povli" hJ ijscurav, o{ti mia`/ w{ra/ h\lqen hJ krivsi" sou. 11 Kai; oiJ e[mporoi th`" gh`" klaivousin kai; penqou`sin ejpÆ aujthvn, o{ti to;n govmon aujtw`n oujdei;" ajgoravzei oujkevti 12govmon crusou` kai; ajrguvrou kai; livqou timivou kai; margaritw`n kai; bussivnou kai; porfuvra" kai; sirikou` kai; kokkivnou, kai; pa`n xuvlon quvi>non kai; pa`n skeu`o" ejlefavntinon kai; pa`n skeu`o" ejk xuvlou timiwtavtou kai; calkou` kai; sidhvrou kai; marmavrou, 13kai; kinnavmwmon kai; a[mwmon kai; qumiavmata kai; muvron kai; livbanon kai; oi\non kai; e[laion kai; semivdalin kai; si`ton kai; kthvnh kai; provbata, kai; i{ppwn kai; rJedw`n kai; swmavtwn, kai; yuca;" ajnqrwvpwn. 14 kai; hJ ojpwvra sou th`" ejpiqumiva" th`" yuch`" ajph`lqen ajpo; sou`, kai; pavnta ta; lipara; kai; ta; lampra; ajpwvleto ajpo; sou` kai; oujkevti ouj mh; aujta; euJrhvsousin. 15 OiJ e[mporoi touvtwn oiJ plouthvsante" ajpÆ aujth`" ajpo; makrovqen sthvsontai dia; to;n fovbon tou` basanismou` aujth`" klaivonte" kai; penqou`nte" 16levgonte": oujai; oujaiv, hJ povli" hJ megavlh, hJ peribeblhmevnh buvssinon kai; porfurou`n kai; kovkkinon kai; kecruswmevnh »ejn¼ crusivw/ kai; livqw/ timivw/ kai; margarivth/, 17 o{ti mia`/ w{ra/ hjrhmwvqh oJ tosou`to" plou`to". Kai; pa`" kubernhvth" kai; pa`" oJ ejpi; tovpon plevwn kai; nau`tai kai; o{soi th;n qavlassan ejrgavzontai, ajpo; makrovqen e[sthsan 18kai; e[krazon blevponte" to;n kapno;n th`" purwvsew" aujth`" levgonte": tiv" oJmoiva th`/ povlei th`/ megavlh/É 19kai; e[balon cou`n ejpi; ta;" kefala;"

aujtw`n kai; e[krazon klaivonte" kai; penqou`nte" levgonte": oujai; oujaiv, hJ povli" hJ megavlh, ejn h|/ ejplouvthsan pavnte" oiJ e[conte" ta; ploi`a ejn th`/ qalavssh/ ejk th`" timiovthto" aujth`", o{ti mia`/ w{ra/ hjrhmwvqh. 20 Eujfraivnou ejpÆ aujth`,/ oujrane; kai; oiJ a{gioi kai; oiJ ajpovstoloi kai; oiJ profh`tai, o{ti e[krinen oJ qeo;" to; krivma uJmw`n ejx aujth`". 21 Kai; h\ren ei|" a[ggelo" ijscuro;" livqon wJ" muvlinon mevgan kai; e[balen eij" th;n qavlassan levgwn: ou{tw" oJrmhvmati blhqhvsetai Babulw;n hJ megavlh povli" kai; ouj mh; euJreqh`/ e[ti. 22 kai; fwnh; kiqarw/dw`n kai; mousikw`n kai; aujlhtw`n kai; salpistw`n ouj mh; ajkousqh`/ ejn soi; e[ti, kai; pa`" tecnivth" pavsh" tevcnh" ouj mh; euJreqh`/ ejn soi; e[ti, kai; fwnh; muvlou ouj mh; ajkousqh`/ ejn soi; e[ti, 23 kai; fw`" luvcnou ouj mh; favnh/ ejn soi; e[ti, kai; fwnh; numfivou kai; nuvmfh" ouj mh; ajkousqh`/ ejn soi; e[ti: o{ti oiJ e[mporoi sou h\san oiJ megista`ne" th`" gh`", o{ti ejn th`/ farmakeiva/ sou ejplanhvqhsan pavnta ta; e[qnh, 24 kai; ejn aujth`/ ai|ma profhtw`n kai; aJgivwn euJrevqh kai; pavntwn tw`n ejsfagmevnwn ejpi; th`" gh`". 19 Meta; tau`ta h[kousa wJ" fwnh;n megavlhn o[clou pollou` ejn tw`/ oujranw`/ legovntwn: aJllhloui>a:v hJ swthriva kai; hJ dovxa kai; hJ duvnami" tou` qeou` hJmw`n, 2 o{ti ajlhqinai; kai; divkaiai aiJ krivsei" aujtou`: o{ti e[krinen th;n povrnhn th;n megavlhn h{ti" e[fqeiren th;n gh`n ejn th`/ porneiva/ aujth`", kai; ejxedivkhsen to; ai|ma tw`n douvlwn aujtou`

ejk ceiro;" aujth`". kai; deuvteron ei[rhkan: aJllhloui>a:v kai; oJ kapno;" aujth`" ajnabaivnei eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn. 4 kai; e[pesan oiJ presbuvteroi oiJ ei[kosi tevssare" kai; ta; tevssara zw`a / kai; prosekuvnhsan tw`/ qew`/ tw`/ kaqhmevnw/ ejpi; tw`/ qrovnw/ levgonte": ajmh;n aJllhloui>a,v 5 Kai; fwnh; ajpo; tou` qrovnou ejxh`lqen levgousa: aijnei`te tw`/ qew`/ hJmw`n pavnte" oiJ dou`loi aujtou` » kai;¼ oiJ fobouvmenoi aujtovn, oiJ mikroi; kai; oiJ megavloi. 6 Kai; h[kousa wJ" fwnh;n o[clou pollou` kai; wJ" fwnh;n uJdavtwn pollw`n kai; wJ" fwnh;n brontw`n ijscurw`n legovntwn: aJllhloui>a,v o{ti ejbasivleusen kuvrio" oJ qeo;" »hJmw`n¼ oJ pantokravtwr. 7 caivrwmen kai; ajgalliw`men kai; dwvswmen th;n dovxan aujtw`,/ o{ti h\lqen oJ gavmo" tou` ajrnivou kai; hJ gunh; aujtou` hJtoivmasen eJauth;n 8 kai; ejdovqh aujth`/ i{na peribavlhtai buvssinon lampro;n kaqarovn: to; ga;r buvssinon ta; dikaiwvmata tw`n aJgivwn ejstivn. 9 Kai; levgei moi: gravyon: makavrioi oiJ eij" to; dei`pnon tou` gavmou tou` ajrnivou keklhmevnoi. kai; levgei moi: ou|toi oiJ lovgoi ajlhqinoi; tou` qeou` eijsin. 10kai; e[pesa e[mprosqen tw`n podw`n aujtou` proskunh`sai aujtw`./ kai; levgei moi: o{ra mhv: suvndoulo" souv eijmi kai; tw`n ajdelfw`n sou tw`n ejcovntwn th;n marturivan Ij hsou`: tw`/ qew`/ proskuvnhson. hJ ga;r marturiva jIhsou` ejstin to; pneu`ma th`" profhteiva". 11 Kai; ei\don to;n oujrano;n hjnew/gmevnon, kai; ijdou; i{ppo" leukov" kai; oJ kaqhvmeno" ejpÆ aujto;n »kalouvmeno"¼ pisto;" kai; ajlhqinov", kai; ejn dikaiosuvnh/ krivnei kai; polemei`. 12oiJ de; ojfqalmoi; aujtou` »wJ"¼ flo;x purov", kai; ejpi; th;n kefalh;n aujtou` diadhvmata pollav, e[cwn o[noma gegrammevnon o} oujdei;" oi\den eij mh; aujtov", 13kai; peribeblhmevno" 3

iJmavtion bebammevnon ai{mati, kai; kevklhtai to; o[noma aujtou` oJ lovgo" tou` qeou`. 14Kai; ta; strateuvmata »ta;¼ ejn tw`/ oujranw`/ hjkolouvqei aujtw`/ ejfÆ i{ppoi" leukoi`", ejndedumevnoi buvssinon leuko;n kaqarovn. 15kai; ejk tou` stovmato" aujtou` ejkporeuvetai rJomfaiva ojxei`a, i{na ejn aujth`/ patavxh/ ta; e[qnh, kai; aujto;" poimanei` aujtou;" ejn rJab v dw/ sidhra`,/ kai; aujto;" patei` th;n lhno;n tou` oi[nou tou` qumou` th`" ojrgh`" tou` qeou` tou` pantokravtoro", 16kai; e[cei ejpi; to; iJmavtion kai; ejpi; to;n mhro;n aujtou` o[noma gegrammevnon: Basileu;" basilevwn kai; kuvrio" kurivwn. 17 Kai; ei\don e{na a[ggelon eJstw`ta ejn tw`/ hJlivw/ kai; e[kraxen »ejn¼ fwnh`/ megavlh/ levgwn pa`sin toi`" ojrnevoi" toi`" petomevnoi" ejn mesouranhvmati: Deu`te sunavcqhte eij" to; dei`pnon to; mevga tou` qeou` 18 i{na favghte savrka" basilevwn kai; savrka" ciliavrcwn kai; savrka" ijscurw`n kai; savrka" i{ppwn kai; tw`n kaqhmevnwn ejpÆ aujtw`n kai; savrka" pavntwn ejleuqevrwn te kai; douvlwn kai; mikrw`n kai; megavlwn. 19 Kai; ei\don to; qhrivon kai; tou;" basilei`" th`" gh`" kai; ta; strateuvmata aujtw`n sunhgmevna poih`sai to;n povlemon meta; tou` kaqhmevnou ejpi; tou` i{ppou kai; meta; tou` strateuvmato" aujtou`. 20kai; ejpiavsqh to; qhrivon kai; metÆ aujtou` oJ yeudoprofhvth" oJ poihvsa" ta; shmei`a ejnwvpion aujtou`, ejn oi|" ejplavnhsen tou;" labovnta" to; cavragma tou` qhrivou kai; tou;" proskunou`nta" th`/ eijkovni aujtou`: zw`nte" ejblhvqhsan oiJ duvo eij" th;n livmnhn tou` puro;" th`" kaiomevnh" ejn qeivw./ 21kai; oiJ loipoi; ajpektavnqhsan ejn th`/ rJomfaiva/ tou` kaqhmevnou ejpi; tou` i{ppou th`/ ejxelqouvsh/ ejk tou` stovmato" aujtou`, kai; pavnta ta; o[rnea ejcortavsqhsan ejk tw`n sarkw`n aujtw`n. 20 Kai; ei\don a[ggelon katabaivnonta ejk tou` oujranou` e[conta th;n klei`n th`" ajbuvssou kai; a{lusin megavlhn ejpi; th;n cei`ra aujtou`. 2kai; ejkravthsen to;n dravkonta, oJ o[fi" oJ ajrcai`o", o{" ejstin Diavbolo" kai; oJ Satana`", kai; e[dhsen aujto;n civlia e[th 3kai; e[balen aujto;n eij" th;n a[busson kai; e[kleisen kai; ejsfravgisen ejpavnw aujtou`, i{na mh; planhvsh/ e[ti ta; e[qnh a[cri telesqh`/ ta; civlia e[th. meta; tau`ta dei` luqh`nai aujto;n mikro;n crovnon. 4 Kai; ei\don qrovnou" kai; ejkavqisan ejpÆ aujtou;" kai; krivma ejdovqh aujtoi`", kai; ta;" yuca;" tw`n pepelekismevnwn dia; th;n marturivan Ij hsou` kai; dia; to;n lovgon tou` qeou` kai; oi{tine" ouj prosekuvnhsan to; qhrivon oujde; th;n eijkovna aujtou` kai; oujk e[labon to; cavragma ejpi; to; mevtwpon kai; ejpi; th;n cei`ra aujtw`n. kai; e[zhsan kai; ejbasivleusan

meta; tou` Cristou` civlia e[th. 5oiJ loipoi; tw`n nekrw`n oujk e[zhsan a[cri telesqh`/ ta; civlia e[th. Au{th hJ ajnavstasi" hJ prwvth. 6makavrio" kai; a{gio" oJ e[cwn mevro" ejn th`/ ajnastavsei th`/ prwvth/: ejpi; touvtwn oJ deuvtero" qavnato" oujk e[cei ejxousivan, ajllÆ e[sontai iJerei`" tou` qeou` kai; tou` Cristou` kai; basileuvsousin metÆ aujtou` »ta;¼ civlia e[th. 7 Kai; o{tan telesqh`/ ta; civlia e[th, luqhvsetai oJ satana`" ejk th`" fulakh`" aujtou` 8kai; ejxeleuvsetai planh`sai ta; e[qnh ta; ejn tai`" tevssarsin gwnivai" th`" gh`", to;n Gw;g kai; Magwvg, sunagagei`n aujtou;" eij" to;n povlemon, w|n oJ ajriqmo;" aujtw`n wJ" hJ a[mmo" th`" qalavssh". 9kai; ajnevbhsan ejpi; to; plavto" th`" gh`" kai; ejkuvkleusan th;n parembolh;n tw`n aJgivwn kai; th;n povlin th;n hjgaphmevnhn, kai; katevbh pu`r ejk tou` oujranou` kai; katevfagen aujtouv". 10kai; oJ diavbolo" oJ planw`n aujtou;" ejblhvqh eij" th;n livmnhn tou` puro;" kai; qeivou o{pou kai; to; qhrivon kai; oJ yeudoprofhvth", kai; basanisqhvsontai hJmevra" kai; nukto;" eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn. 11 Kai; ei\don qrovnon mevgan leuko;n kai; to;n kaqhvmenon ejpÆ aujtovn, ou| ajpo; tou` proswvpou e[fugen hJ gh` kai; oJ oujrano;" kai; tovpo" oujc euJrevqh aujtoi`". 12kai; ei\don tou;" nekrouv", tou;" megavlou" kai; tou;" mikrouv", eJstw`ta" ejnwvpion tou` qrovnou. kai; bibliva hjnoivcqhsan, kai; a[llo biblivon hjnoivcqh, o{ ejstin th`" zwh`", kai; ejkrivqhsan oiJ nekroi; ejk tw`n gegrammevnwn ejn toi`" biblivoi" kata; ta; e[rga aujtw`n. 13kai; e[dwken hJ qavlassa tou;" nekrou;" tou;" ejn aujth`/ kai; oJ qavnato" kai; oJ a{d/ h" e[dwkan tou;" nekrou;" tou;" ejn aujtoi`", kai; ejkrivqhsan e{kasto" kata; ta; e[rga aujtw`n. 14kai; oJ qavnato" kai; oJ a{d/ h" ejblhvqhsan eij" th;n livmnhn tou` purov". ou|to" oJ qavnato" oJ deuvtero" ejstin, hJ livmnh tou` purov". 15kai; ei[ ti" oujc euJrevqh ejn th`/ bivblw/ th`" zwh`" gegrammevno", ejblhvqh eij" th;n livmnhn tou` purov". 21 Kai; ei\don oujrano;n kaino;n kai; gh`n kainhvn. oJ ga;r prw`to" oujrano;" kai; hJ prwvth gh` ajph`lqan kai; hJ qavlassa oujk e[stin e[ti. 2kai; th;n povlin th;n aJgivan Ij erousalh;m kainh;n ei\don katabaivnousan ejk tou` oujranou` ajpo; tou` qeou` hJtoimasmevnhn wJ" nuvmfhn kekosmhmevnhn tw`/ ajndri; aujth`". 3kai; h[kousa fwnh`" megavlh" ejk tou` qrovnou legouvsh": ijdou; hJ skhnh; tou` qeou` meta; tw`n ajnqrwvpwn, kai; skhnwvsei metÆ aujtw`n, kai; aujtoi; laoi; aujtou` e[sontai, kai; aujto;" oJ qeo;" metÆ aujtw`n e[stai »aujtw`n qeov"¼, 4kai; ejxaleivyei pa`n davkruon ejk tw`n ojfqalmw`n aujtw`n, kai; oJ qavnato" oujk e[stai e[ti ou[te pevnqo" ou[te

kraugh; ou[te povno" oujk e[stai e[ti, »o{ti¼ ta; prw`ta ajph`lqan. 5 Kai; ei\pen oJ kaqhvmeno" ejpi; tw`/ qrovnw/: ijdou; kaina; poiw` pavnta kai; levgei: gravyon, o{ti ou|toi oiJ lovgoi pistoi; kai; ajlhqinoiv eijsin. 6kai; ei\pen moi: gevgonan. ejgwv »eijmi¼ to; a[lfa kai; to; w\, hJ ajrch; kai; to; tevlo". ejgw; tw`/ diyw`nti dwvsw ejk th`" phgh`" tou` u{dato" th`" zwh`" dwreavn. 7oJ nikw`n klhronomhvsei tau`ta kai; e[somai aujtw`/ qeo;" kai; aujto;" e[stai moi uiJo" v . 8toi`" de; deiloi`" kai; ajpivstoi" kai; ejbdelugmevnoi" kai; foneu`sin kai; povrnoi" kai; farmavkoi" kai; eijdwlolavtrai" kai; pa`sin toi`" yeudevsin to; mevro" aujtw`n ejn th`/ livmnh/ th`/ kaiomevnh/ puri; kai; qeivw,/ o{ ejstin oJ qavnato" oJ deuvtero". 9 Kai; h\lqen ei|" ejk tw`n eJpta; ajggevlwn tw`n ejcovntwn ta;" eJpta; fiavla" tw`n gemovntwn tw`n eJpta; plhgw`n tw`n ejscavtwn kai; ejlavlhsen metÆ ejmou` levgwn: deu`ro, deivxw soi th;n nuvmfhn th;n gunai`ka tou` ajrnivou. 10kai; ajphvnegken me ejn pneuvmati ejpi; o[ro" mevga kai; uJyhlovn, kai; e[deixen moi th;n povlin th;n aJgivan Ij erousalh;m katabaivnousan ejk tou` oujranou` ajpo; tou` qeou` 11e[cousan th;n dovxan tou` qeou`, oJ fwsth;r aujth`" o{moio" livqw/ timiwtavtw/ wJ" livqw/ ijas v pidi 12 e[cousa tei`co" mevga kai; uJyhlovn, e[cousa krustallivzonti. pulw`na" dwvdeka kai; ejpi; toi`" pulw`sin ajggevlou" dwvdeka kai; ojnovmata ejpigegrammevna, a{ ejstin »ta; ojnovmata¼ tw`n dwvdeka fulw`n uiJw`n Ij srahvl: 13ajpo; ajnatolh`" pulw`ne" trei`" kai; ajpo; borra` pulw`ne" trei`" kai; ajpo; novtou pulw`ne" trei`" kai; ajpo; dusmw`n pulw`ne" trei`". 14kai; to; tei`co" th`" povlew" e[cwn qemelivou" dwvdeka kai; ejpÆ aujtw`n dwvdeka ojnovmata tw`n dwvdeka ajpostovlwn tou` ajrnivou. 15 Kai; oJ lalw`n metÆ ejmou` ei\cen mevtron kavlamon crusou`n, i{na metrhvsh/ th;n povlin kai; tou;" pulw`na" aujth`" kai; to; tei`co" aujth`". 16 kai; hJ povli" tetravgwno" kei`tai kai; to; mh`ko" aujth`" o{son »kai;¼ to; plavto". kai; ejmevtrhsen th;n povlin tw`/ kalavmw/ ejpi; stadivwn dwvdeka ciliavdwn, to; mh`ko" kai; to; plavto" kai; to; u{yo" aujth`" i[sa ejstivn. 17 kai; ejmevtrhsen to; tei`co" aujth`" eJkato;n tesseravkonta tessavrwn phcw`n mevtron ajnqrwvpou, o{ ejstin ajggevlou. 18kai; hJ ejndwvmhsi" tou` teivcou" aujth`" i[aspi" kai; hJ povli" crusivon kaqaro;n o{moion uJalv w/ kaqarw`./ 19oiJ qemevlioi tou` teivcou" th`" povlew" panti; livqw/ timivw/ kekosmhmevnoi: oJ qemevlio" oJ prw`to" i[aspi", oJ deuvtero" savpfiro", oJ trivto" calkhdwvn, oJ tevtarto" smavragdo", 20oJ pevmpto" sardovnux, oJ e{kto" savrdion, oJ e{bdomo" crusovliqo", oJ o[gdoo" bhvrullo", oJ

e[nato" topavzion, oJ devkato" crusovpraso", oJ eJndevkato" uJakv inqo", oJ dwdevkato" ajmevqusto", 21kai; oiJ dwvdeka pulw`ne" dwvdeka margari`tai, ajna; ei|" e{kasto" tw`n pulwvnwn h\n ejx eJno;" margarivtou. kai; hJ platei`a th`" povlew" crusivon kaqaro;n wJ" u{alo" diaughv". 22 Kai; nao;n oujk ei\don ejn aujth`,/ oJ ga;r kuvrio" oJ qeo;" oJ pantokravtwr nao;" aujth`" ejstin kai; to; ajrnivon. 23kai; hJ povli" ouj creivan e[cei tou` hJlivou oujde; th`" selhvnh" i{na faivnwsin aujth`,/ hJ ga;r dovxa tou` qeou` ejfwvtisen aujthvn, kai; oJ luvcno" aujth`" to; ajrnivon. 24kai; peripathvsousin ta; e[qnh dia; tou` fwto;" aujth`", kai; oiJ basilei`" th`" gh`" fevrousin th;n dovxan aujtw`n eij" aujthvn, 25kai; oiJ pulw`ne" aujth`" ouj mh; kleisqw`sin hJmevra", nu;x ga;r oujk e[stai ejkei`, 26kai; oi[sousin th;n dovxan kai; th;n timh;n tw`n ejqnw`n eij" aujthvn. 27kai; ouj mh; eijsevlqh/ eij" aujth;n pa`n koino;n kai; »oJ¼ poiw`n bdevlugma kai; yeu`do" eij mh; oiJ gegrammevnoi ejn tw`/ biblivw/ th`" zwh`" tou` ajrnivou. 22 Kai; e[deixen moi potamo;n u{dato" zwh`" lampro;n wJ" kruvstallon, ejkporeuovmenon ejk tou` qrovnou tou` qeou` kai; tou` ajrnivou. 2 ejn mevsw/ th`" plateiva" aujth`" kai; tou` potamou` ejnteu`qen kai; ejkei`qen xuvlon zwh`" poiou`n karpou;" dwvdeka, kata; mh`na e{kaston ajpodidou`n to;n karpo;n aujtou`, kai; ta; fuvlla tou` xuvlou eij" qerapeivan tw`n ejqnw`n. 3kai; pa`n katavqema oujk e[stai e[ti. kai; oJ qrovno" tou` qeou` kai; tou` ajrnivou ejn aujth`/ e[stai, kai; oiJ dou`loi aujtou` latreuvsousin aujtw`/ 4kai; o[yontai to; provswpon aujtou`, kai; to; o[noma aujtou` ejpi; tw`n metwvpwn aujtw`n. 5kai; nu;x oujk e[stai e[ti kai; oujk e[cousin creivan fwto;" luvcnou kai; fwto;" hJlivou, o{ti kuvrio" oJ qeo;" fwtivsei ejpÆ aujtouv", kai; basileuvsousin eij" tou;" aijw`na" tw`n aijwvnwn. 6 Kai; ei\pen moi: ou|toi oiJ lovgoi pistoi; kai; ajlhqinoiv, kai; oJ kuvrio" oJ qeo;" tw`n pneumavtwn tw`n profhtw`n ajpevsteilen to;n a[ggelon aujtou` dei`xai toi`" douvloi" aujtou` a} dei` genevsqai ejn tavcei. 7kai; ijdou; e[rcomai tacuv. makavrio" oJ thrw`n tou;" lovgou" th`" profhteiva" tou` biblivou touvtou. 8 Kagw; Ij wavnnh" oJ ajkouvwn kai; blevpwn tau`ta. kai; o{te h[kousa kai; e[bleya, e[pesa proskunh`sai e[mprosqen tw`n podw`n tou` ajggevlou tou` deiknuvonto" moi tau`ta. 9kai; levgei moi: o{ra mhv: suvndoulo" souv eijmi kai; tw`n ajdelfw`n sou tw`n profhtw`n kai; tw`n throuvntwn tou;" lovgou" tou` biblivou touvtou: tw`/ qew`/ proskuvnhson. 10Kai; levgei moi:

mh; sfragivsh/" tou;" lovgou" th`" profhteiva" tou` biblivou touvtou, oJ kairo;" ga;r ejgguv" ejstin. 11oJ ajdikw`n ajdikhsavtw e[ti kai; oJ rJuparo;" rJupanqhvtw e[ti, kai; oJ divkaio" dikaiosuvnhn poihsavtw e[ti kai; oJ a{gio" aJgiasqhvtw e[ti. 12 Ij dou; e[rcomai tacuv, kai; oJ misqov" mou metÆ ejmou` ajpodou`nai eJkavstw/ wJ" to; e[rgon ejsti;n aujtou`. 13ejgw; to; a[lfa kai; to; w\, oJ prw`to" kai; oJ e[scato", hJ ajrch; kai; to; tevlo". 14 Makavrioi oiJ pluvnonte" ta;" stola;" aujtw`n, i{na e[stai hJ ejxousiva aujtw`n ejpi; to; xuvlon th`" zwh`" kai; toi`" pulw`sin eijsevlqwsin eij" th;n povlin. 15e[xw oiJ kuvne" kai; oiJ favrmakoi kai; oiJ povrnoi kai; oiJ fonei`" kai; oiJ eijdwlolavtrai kai; pa`" filw`n kai; poiw`n yeu`do". 16 E j gw; jIhsou`" e[pemya to;n a[ggelon mou marturh`sai uJmi`n tau`ta ejpi; tai`" ejkklhsivai". ejgwv eijmi hJ rJiz v a kai; to; gevno" Dauivd, oJ ajsth;r 17 oJ lampro;" oJ prwi>nov". Kai; to; pneu`ma kai; hJ nuvmfh levgousin: e[rcou. kai; oJ ajkouvwn eijpavtw: e[rcou. kai; oJ diyw`n ejrcevsqw, oJ qevlwn labevtw u{dwr zwh`" dwreavn. 18 Marturw` ejgw; panti; tw`/ ajkouvonti tou;" lovgou" th`" profhteiva" tou` biblivou touvtou: ejavn ti" ejpiqh`/ ejpÆ aujtav, ejpiqhvsei oJ qeo;" ejpÆ aujto;n ta;" plhga;" ta;" gegrammevna" ejn tw`/ biblivw/ touvtw/, 19kai; ejavn ti" ajfevlh/ ajpo; tw`n lovgwn tou` biblivou th`" profhteiva" tauvth", ajfelei` oJ qeo;" to; mevro" aujtou` ajpo; tou` xuvlou th`" zwh`" kai; ejk th`" povlew" th`" aJgiva" tw`n gegrammevnwn ejn tw`/ biblivw/ touvtw/. 20 Levgei oJ marturw`n tau`ta: naiv, e[rcomai tacuv. A j mhvn, e[rcou kuvrie Ij hsou`. 21 H J cavri" tou` kurivou Ij hsou` meta; pavntwn. i

i

Aland, Kurt, Black, Matthew, Martini, Carlo M., Metzger, Bruce M., and Wikgren, Allen, The Greek New Testament, (Deutsche Bibelgesellschaft Stuttgart) 1983.