5 EBALUAZIORAKO BALIABIDEAK LEHEN HEZKUNTZA Euskara eta Literatura Aurkezpena.......................................
Views 227 Downloads 13 File size 6MB
5
EBALUAZIORAKO BALIABIDEAK
LEHEN HEZKUNTZA
Euskara eta Literatura
Aurkezpena.......................................................... Hasierako ebaluaziorako baliabideak .................. Aldizkako ebaluaziorako baliabideak ................... – Unitateen ebaluazioa ........................................ – Hiruhilekoen ebaluazioa.................................... – Azken ebaluazioa .............................................
Enfocus Software - Customer Support
3 5 33 34 94 106
Adi-Adi euskarari 5 Ebaluaziorako baliabideak Zubia Editoriala, S. L.ren eta Santillana Educación, S.L.ren Lehen Hezkuntzako Sailean JOSEBA SANTXO URIARTEren eta JOSÉ TOMÁS HENAOren zuzendaritzapean sortu, taxutu eta gauzaturiko talde-lana da. Testua: Nerea Ziaurritz Ortuzar Irudiak: Katrin Mallet, Daniel Gibert, Juan Carlos Carmona eta José María Valera Edizioa: Ainhoa Basterretxea
© 2009 by Zubia Editoriala, S.L / Santillana Educación, S. L. Legizamon poligonoa, Gipuzkoa kalea, 31,1.esk. 48450 Etxebarri (Bizkaia) Imprimatzailea:
EK: 132966 Lege gordailua:
Koaderno hau egile-eskubideen legeek babesturik dago eta beronen jabetza intelektuala Santillanarena da. Koadernoaren legezko erabiltzaileek material honen fotokopiak egin ditzakete ikasgelarako material gisa erabiltzeko. Debekaturik dago baimendutako erabilera ez den beste edozertarako erabiltzea, batik bat merkataritza-xedea duten erabileretarako.
2
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Aurkezpena Irakasleei beren jardunean laguntzeko asmoz, bilduma honetan ondoko baliabide hauek eskaintzen dira: 1. Hasierako ebaluaziorako baliabideak. Atal honetan ageri diren baliabideak lagungarriak izango zaizkie irakasleei ikasturte hasierako lehen asteetan ikasleen abiapuntuko egoeraren berri izateko. Honakoak aurkituko dituzue hemen: • Ebaluazio-irizpideak. Lehen Hezkuntzako bosgarren maila hastean ikasleek izan beharreko lekuaren adierazle gisakoak dira. Ebaluazioa ahalik eta osatuena izan dadin, irizpideak zazpi multzo hauetan sailkaturik daude: ahozko adierazpena, irakurmena, irakurritakoaren ulermena, gramatika, ortografia, idazmena eta lexikoa. • Ariketetarako iradokizunak. Ikasleak zuzen behatzeko eta haien abiapuntuaren balorazioa egiten laguntzeko proposamenak dira. Ariketak bakarka, taldeka edota ikasgelako ikasle guztion artean egin daitezke eta ebaluaziorako irizpideekin lotuta daude. • Proba idatziak. Banakako ebaluaziorako fitxa fotokopiagarriak dira, arestian aipaturiko ebaluaziorako irizpideak direla-eta, ikasle bakoitzaren egoera zein den jakiteko balio dutenak. Orrialde biko proba bana dago zazpi multzoetako bakoitzerako. Proben xedea eduki guztiak jorratzea da, hasierako ebaluazio hau prozesu bat izan dadin, ez unean-unean egindako zerbait. • Banakako erregistroaren inprimakia. jasotzeko orri fotokopiagarria.
Ikasle
bakoitzaren
emaitzak
• Erantzunak. Idatzizko proben erantzunak.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
3
2. Unitateen ebaluaziorako baliabideak. Atal honetan, ikasleen segimendua ikasturte osoan egiteko baliabideak biltzen dira: Unitate bakoitzerako honako elementu hauek eskaintzen dira: • Kontrola. Bi orriko fitxa, unitatearen berrikusketa egiteko ariketak biltzen dituena. • Testa erako proba. Orrialde bateko fitxa, aukera anitzeko galderak biltzen dituena, ebaluazio azkarra egin ahal izateko. Proba mota hauen izaerak behartuta, eduki kontzeptual nagusienei dagozkie galderak. Horrelako proben bidez, ikasleek ebaluazio-mota bat baino gehiago egiteko ohitura hartzea ere lortu nahi da. • Ebaluazio-irizpideak. Ebaluaziorako irizpideen zerrenda, aurretik egindako probetako ariketekin lotuta. • Erantzunak. Kontroletako fitxen eta test erako proben erantzunak. 3. Hiruhileko ebaluazioak. Atal honetan, ikasleak hiruhileko bakoitzaren amaieran ebaluatzeko probak ageri dira. Unitateetan bezalatsu, honakoak eskaintzen dira: • Hiruhileko ebaluazioa. Bi orriko fitxa, eduki garrantzitsuenak biltzen dituzten
ariketak aurkezten dituena. • Test erako proba. Aukera anitzeko galderak biltzen dituen orria. • Erantzunak. Amaitzeko, hiruhilekoei dagozkien proben erantzunak biltzen
dira. 4. Azken ebaluazioa. Ikasturte amaieran ebaluazio orokorra egin nahi duten irakasleentzat, bi proba mota eskaintzen ditugu (bata ariketak biltzen dituena eta bestea test erakoa), erantzun eta guzti.
4
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluaziorako baliabideak • Hasierako ebaluaziorako irizpideak eta iradokizunak. • Proba idatziak:
1. Ahozko adierazpena 2. Irakurmena 3. Irakurritakoaren ulermena 4. Gramatika 5. Ortografia 6. Idazmena 7. Lexikoa • Banakako erregistroa.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
5
Hasierako ebaluaziorako irizpideak eta iradokizunak Lehen Hezkuntzako 5.mailako Euskara
Irizpideak
Ariketak proba idatziak
Iradokizunak
Ahozko adierazpena
• Ahozko mezu desberdinak
1, 2, 3, 4
• Eskatu ikasleei oporretan egin dutenaren berri emateko, hots, non egon diren, nola ibili diren, zer ikusi duten eta abar kontatzeko. • Proposatu ikasleei pertsonaia famatuen gisa aurkeztea. Horretarako, klasea hiruko taldetan bana daiteke eta eskatu kirol munduko, zientzietako, telebistako edota musikako pertsonaia bat aukera dezatela. Pertsonaiak ez errepikatzeko, ikasleek beraien aurkezpena egin aurretik, irakasleari esan behar diote zein pertsonaia aukeratu duten. Ondoren, talde bakoitzeko kide batek, pertsonaia horren papera egiten hasiko da bere izena esan barik. Gainontzeko taldeek pertsonaia asmatzen saiatuko dira. • Lauko taldeak egin eta proposatu ikasleei eguneroko bizitzako egoera desberdinak antzeztea. Adibidez: hiri ezezagun batera heldu dira eta turismo bulegora doaz, bisitatu behar diren lekuen berri izateko; non har dezaketen ostatu jakiteko;zer nolako garraiobideak dauden jakiteko… Taldeko kide bakoitzak paper bat izango du eta antzezpenak ez du 15 minutu baino gehiago luzatu behar.
Irakurgaiak: • Osaba Eugeneren sudurra. • Senitartekoak. • Euskaldun bat Marten.
• Komenigarria da testu desberdinak erabiltzea ikaslearen irakurmenerako gaitasuna neurtzeko. Hasierako ebaluziorako sekuentzia honakoa izan daiteke: – Lehenik,bakarka irakurtzeko testu bat proposatzea.Ikasleei behar duten denbora eman. Egiaztatu ezpainak mugitu gabe eta atzamarrekin lerroak jarraitu gabe irakurtzen dutela.
ulertzen ditu.
• Bere sentimendu, ezaguera eta esperientziak ahoz azaltzen dakizki.
• Ahoz zuzen jarduten da, intonazioa, keinuak eta arau linguistikoak aintzat hartzen dituelarik.
Irakurmena
• Mota desberdinetako testuak irakurtzen ditu, ozenki zein ahopekako irakurketa tartekatuz eta edukia ulertuz.
• Modu adierazkorrean irakurri ez ezik, puntuazio-zeinuak kontuan hartzen ditu.
6
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Irizpideak
Ariketak proba idatziak
• Abiadura egokian irakurtzen
Iradokizunak
– Ondoren,eskatu ikasleei ahoz gorako eta katean irakurketa egitea.Mota honetako irakurketak ikasleen arreta bermatzen du. – Azkenik, irakurketak ahalbidetzen badu,irakurketa dramatizatua proposa daiteke. Aukeratu ikasleak narratzailearen eta istoriaren pertsonaia desberdinen interbentzioak irakurtzeko.
du intonazio egokia jarriz.
Irakurritakoaren ulermena
• Mota desberdinetako testuen informazio garrantzitsuena ateratzen du.
• Testu batean agertzen diren lehenengo mailako ideiak eta bigarren mailakoak identifikatzen ditu.
Irakurritakoaren ulermena: • Osaba Eugeneren sudurra. • Senitartekoak. • Euskaldun bat Marten.
• Irakurritakoaren ulermena lantzeko fitxak proposaturiko irakurgaiekin loturik daude zuzen-zuzenean. • Horrezaz gain, testuak irakurri baino lehen, bitartean eta ondoren ariketa hauek egin daitezke besteak beste: gertakariak aurreratu, gertatutako dena aurrikusi, testuaren izenburutik edo paragrafo batetik abiatuta, inferentziak egin, amaierak aldatu, antzeztu…
1, 2, 3
• Egunkariko albiste bat hartu aditz laguntzaileak
• Informazioa aurkitzeko testuerrekurtso desberdinak ezagutzen ditu: zenbakizko kodeak edo alfabetikoak, errekurtso tipografikoak…
• Testuingurutik erauzten du hitz ezezagunen esanahia. Gramatika
• Mota desberdinetako hitzak identifikatzen ditu: izenak, aditzak, izenondoak, izenordainak, aditzondoak…
eta perpaus desberdinak identifikatzeko. • Idatzi telefono bidezko elkarrizketa bat, adierazpen-perpausak, aginte-perpausak eta harridura-perpausak erabiliz.
• Izen mota desberdinak identifikatzen ditu: zenbakarriak, zenbakaitzak, neurgarriak eta neurgaitzak.
• Aditz laguntzaileak eta motak desberdintzen daki.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
5, 6, 7,8
• Perpaus desberdinak identifikatzen ditu: adierazpen-perpausak, galde-perpausak, aginte-perpausak eta harridura-perpausak.
7
Irizpideak
• Aditzondoak eta aditzlagunak
Ariketak proba idatziak
Iradokizunak
4
desberdintzen ditu.
• Izenordain motak bereizten
3
ditu.
• Hitz, esaldi eta perpaus mota
4,5,6
• Idatzi arbelean zailtasun desberdineko perpaus batzuk eta eskatu ikasleei beraien koadernoetan morfologikoki aztertzea.Ondoren, guztion artean zuzendu daiteke.
1, 2, 3
• Ikasleen maila ortografikoa ebaluatzeko, erabilgarriena diktaketa laburrak egitea da. Horretarako, ondoko lan-sekuentziak jarraitzea komeni da: - Diktaketaren testua ozenki irakurri eta ikasleek bertan ageri diren hitz guztien esanahia dutela ziurtatu. - Testua diktatu. - Ikasleei idatzitakoa irakurtzeko eskatu eta egoki iruditzen zaiena beren kasa zuzentzeko esan. - Testua arbelean idatzi, ikasleek beren koadernoetan dutena zuzen dezaten.
desberdinak morfologikoki aztertzen ditu, mota desberdinetako hitzak identifikatuz. Ortografia
• Txistukariak, bai arruntak (s,z,x) eta bai multzokariak ere (ts, tz, tx) bereizten ditu eta zuzen ahoskatzen ditu.
• H letra zuzen erabiltzen du. • A itsatsia duten hitz elkartuak
5,6 4
bereizten ditu.
• Puntuazio-zeinuak (hala nola,
7
koma, puntua…) zuzen erabiltzen ditu.
• Leherkari ahoskabea (tt) eta ahostuna (dd) desberdintzen ditu eta zuzen ahoskatzen ditu.
• Galde, harridura eta
7
puntuazio-zeinuen erabilera ezagutzen du. Idazmena
• Testu mota desberdinak (narratiboak, gutunak, ipuinak…) idazteko gai da ortografia eta gramatika arauak aintzakotzat hartuz.
8
Enfocus Software - Customer Support
1, 2, 3
• Proposatu ikasleei amaiera desberdinak asmatzea eta idaztea,guztiok ezagutzen duten ipuin batentzat. • Ikasleak animatzea honako jokoa egitera: ikasle bakoitzak paper batean klaseko objektu baten deskribapena idatziko du. Ondoren, ikasle bakoitzak bere idazkia tolestu eta boltsa batean
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Irizpideak
Ariketak proba idatziak
• Testuak sortzen ditu urrats
Iradokizunak
sartuko du. Jarraian, zuk deskribapenak irakurriko dituzu eta ikasleek asmatu behar dute zein objektuaz ari zaren hitz egiten. • Fotokopiatu komiki abentura bat eta bunbuiloetako testuak borratu…Banatu ikasleei istorioaren kopia bat eta eskatu bunbuiloetako testuak idaztea marrazkiek iradokitzen dietenaren arabera. Azkenik, amankomunean jarri ikasleek egindako testuak.
zehatz batzuk jarraituz: planifikazioa,idazketa eta berrikustea.
• Idazkiak argitasunez eta garbi aurkezten ditu, testuaren aurkezpena, idazkera, ertzak, antolakuntza eta distribuzioa zainduz. Lexikoa
• Hitz polisemikoak,
1, 2, 3, 4, 5
homonimoak, paronimoak…identifikatzen eta erabiltzen ditu.
• Hitz eratorriak eta hitz
• Planteatu ikasleei bikoteetan egiteko joko bat. Baldintza desberdinak dituzten perpausak idatzi behar dituzte. Adibidez, hitz polisemiko bat duen perpausa; hitz homonimoak dituen perpausa… Bikote bakoitzak irizpide hoiek jarraituz, perpausak idatziko dituzte. Aldez aurretik zehaztutako denbora betetzean, ozenki irakurriko dituzte guztion artean zuzentzeko.
6,7,8,9
eratorrien barnean dauden atzizki desberdinak identifikatzen ditu.
• Euskal esapide eta esaera
10,11
• Idatzi esanahia bera duten esapideak arbelean eta esan ikasleei lotzeko. • Esan ikasleei esapide horiek erabiltzeko moduko egoerak aipatzeko eta, egoera horietara egokiturik, esapideok perpaus egokian jartzeko.
3,4,7
• Ikasleei eskatu haien hitzekin, hitz desberdin batzuen esanahia azaltzea. Ondoren, haiek emandako definizioa, hiztegiak dakarrenarekin egiaztatuko dute.
zaharrak ezagutzen ditu.
• Hiztegia erabiltzen du hitz ezezagunen esanahi desberdinak ezagutzeko.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
9
10
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluazioa
Ahozko adierazpena Izena
Data
1. Irakurri eta ikasi aho-korapilo hauek. Ondoren, azkar irakurri.
Sei sisa horixka ziren sorginak egosiak, sei sisa horixka ziren basotik ekarriak!
Gotzonek galtza beltzak jarri ditu. Non dira Gotzonen galtza beltzak? Gotzonek soinean ditu galtza beltzak, Gotzonek galtza beltzak jantzi ditu! 2. Irakurri poema behin baino gehiagotan eta prestatu jendaurreko irakurketa. Pentsatu non egingo dituzun etenaldiak, non egingo dituzun keinuak, non ahoskatuko duzun enfatikoki… Ikusten duzu goizean Ikusten duzu goizean, argia hasten denean, menditxo baten gainean, etxetxo txikitxo, txiki polit bat, lau haitz haundiren erdian, iturritxo bat aldean txakur zuri bat atean, han bizi naiz ni pakean. Nahiz ez den gaztelua, maite dut sorlekua, aiten aitek hautatua. J.B. Elizanburu © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
11
3. Egon al zara noizbait leku bitxiren batean? Azaldu zure ikaskideei nolakoa den leku hori, zer ekintza egiten zenituen han, norekin joan zinen, zergatik iruditzen zaizun hain bitxia… • Hemen gidoi bat egin dezakezu eta hura kontsultatu ikaskideei zure iritziak ematen
zauden bitartean.
4. Bikotea osatu zure ikaskidearekin eta honako pertsonaia batentzako elkarrizketa bat asmatu. Zuetariko bat elkarrizketa egilea izango da eta bestea elkarrizketatua.
• Hemen egingo dituzuen galderak eta erantzun posibleak idatz ditzakezu.
12
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluazioa
Irakurgaia Izena
Data Osaba Eugeneren sudurra
Aitak gaur eskolara eraman nau, bazkal ostean. Oso pozik joaten naiz aitarekin, hark laguntzen didanean, gauzak erosteko txanponak ematen baitizkit. Oraingo honetan ere horrela gertatu da. Jostailu dendatik pasa gara, eta eskaparatean, kartoizko sudurrak ikusi ditut, adiskideei barre eragiteko erabili ohi diren horietakoak. -Aita-esan diot-, erosi sudur bat! Aitak ezetz esan du, nik ez nuela sudur baten beharrik; baina handi bat erakutsi diot, gorri-gorria, eta esan diot: -Jo! Bai, aita! Erosi hura, osaba Eugeneren sudurra dirudi. Osaba Eugene, aitaren anaia, potoloa eta adar-jotzailea da, eta etengabe barre egiten du. Ez dugu askotan ikusten, bidaia asko egiten baitu, urrutiko lekutan gauzak saltzeko; Lyonen, Clermont-Ferranden, eta Saint-Etiennen. Aita barrez hasi da. -Egia da-esan du aitak-, osaba Eugeneren sudurra dirudi, txikiagoa.Etxera etortzen den bezain laster neuk jantziko dut. Eta gero dendan sartu gara, sudurra erosi eta aurpegian jarri dut; goma batez sostengatzen da, eta gero aitak aurpegian jarri du, eta gero saltzaileak aurpegian jarri dit niri, ispilu batean begiratu dugu geure burua biok, eta gogotik dibertitu gara. Nahi duzuena esango duzue, baina nire aita mundiala da. Eskolara heldu naizenean nire lagunei erakutsi diet nire sudurra eta primeran pasa dugu. Klasean geundenean, andereñoak oihuka egin du eta ikaratu nau. Andereñoak begiak erabat zabalduz begiratu dit. -Baina…zer duzu aurpegian?-galdetu dit. -Nire aitak erositako sudurra da!-adierazi dut negarrez. Andereñoa haserretu da bufoiak ez zaizkiola gustatzen esanez eta gero esan dit: -Ekarri sudur hori! Etxeratzerakoan amak zurbil ikusi nau eta gertatutakoa kontatu diot. Amak harriduraz begiratu dit eta ohera bidali nau. Gero, aita bulegotik etorri denean amak ondokoa esan dio: -Haurra oso urduri etorri da. Ez dakit ez ote diogun medikuari deitu beharko. -Egin du!-esan du aitak. Eugeneren sudurrarekin saltsaren bat izan duela esango nuke! Eta orduan guztiok ikaratu gara, ama ondoezik jarri baita eta medikuari hots egin diogu. Nikolas Txikiren errekreoak (moldatua) GOSCINNY SEMPER © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
13
Hasierako ebaluazioa
Ulermena Izena
Data
1. Irakurri testua eta erantzun. • Nor da ipuin hauen protagonista?
• Zer eskatu zion aitari?
• Nolakoa zen osaba Eugene?
• Zer esaten dio andereñoak?
• Zergatik deitzen diote medikuari?
2. Esan ondoko adierazpenak egia (E) ala gezurra (G) diren. • Amak harriduraz begiratu dit eta ohera bidali nau. • Jostailu dendatik pasa gara eta kartoizko betaurrekoak ikusi ditut. • Lagunei erakutsi diet eta primeran pasa dugu. • Saltzaileak aurpegian jarri dit, ispilu batean begiratu dugu eta gogotik dibertitu gara. 3. Azaldu honakoa zure hitzekin: • «amak zurbil ikusi nau» • «sudurrarekin saltsaren bat izan du»
4. Eman jarraipena ipuinari eta asmatu amaiera bat.
14
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluazioa
Irakurgaia Izena
Data Senitartekoak
Krokodiloak zergatik ez ote ditu oiloak jaten? Afrikarrek ondotxo dakite horren arrazoia, eta arrazoi hori aintzina gertatutako pasadizo batean oinarritzen da. Entzun. Behin batean oiloa ibaira joan zen ura edateko asmoz. Inguru hartan krokodiloa zen jaun eta jabe eta hark hartu zuen poza oilo eder hura ikusterakoan. «Gaur bai bazkari ederra!», pentsatu zuen. Begiak diz-diz zituen. Oiloari erruki barik egin zion salto eta, klask, iztar batetik heldu zion aho zabalaz. Hegaztiak kukurruku larria egin zuen, eta nola edo hala aho izugarri hartatik askatzen saiatu zen. Baina krokodiloak gogor eusten zion, ez zuen askatzeko asmorik. -«Aska nazazu, mesedez! Aska nazazu anaia nagusi!» Krokodiloa zur eta lur geratu zen: aho zabalik. «Anaia nagusi?» Zer dela eta deitu zion «Anaia nagusi»? Bueno, kontua da oiloa osorik iritsi zela oilategira. Hurrengo egunean oiloa lasai asko itzuli zen ibaira. Oraingoan ere han zegoen krokodiloa, goseak akatu beharrean, hark zeukan gosea! Imajinatu: Horrelako piztia bat bi egun baraurik! Kolpe egin eta berriz ere heldu zion oiloari, oraingoan buztanetik. -«Aska nazazu, mesedez! Aska nazazu anaia nagusi» Baina, baina…ze «anai nagusi» eta zer arraio! Zer esan nahi zuen hitz haiekin? Krokodiloak ezin zuen zalantzan jarraitu eta sugearengana joan zen argitasun eske.Sugeak, beti bezala, buztanari ikara egin, burua jaso eta hau esan zion: «Oiloak ez dizu gezurrik esan, kokolo hori. Oiloak, zuek bezala, arraultzetatik jaiotzen dira». -Kontxo! Krokodiloak begiak itxi eta pentsatzeari ekin zion. Sugeak egia dio. Oiloak arraultzak erruten ditu, nik bezala, beraz nire senitartekoa da. Nire lehengusina izan daiteke edo…nire arreba! Gertakari hura gertatu zenetik, oiloak eta txitoak ere lasai lasai ibiltzen dira Afrikako ibai ertzetan, krokodiloen beldurrik gabe. Izan ere, krokodiloak ez dira senitartekoak jaten hasiko, ezta? Hori besterik ez genuen behar! BERNARDO ATXAGA
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
15
Hasierako ebaluazioa
Ulermena Izena
Data
1. Irakurri testua eta erantzun. • Non gertatzen da pasadizo honen istorioa? • Nortzuk dira pertsonaia nagusiak? • Zer egin zuen krokodiloak oiloa ikusterakoan? • Zer esaten dio oiloak krokodiloari?
2. Idatzi esapide hauen esanahia. • jaun eta jabe : _______________________________________________________ ___________________________________________________________________ • zur eta lur geratu: ____________________________________________________ ___________________________________________________________________ • goseak akatu beharrean: _______________________________________________ ___________________________________________________________________ 3. Idatzi arrautzetatik jaiotzen diren zortzi animalien izena.
4. Aldatu ipuin honen titulua eta arrazoitu.
16
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluazioa
Irakurgaia Izena
Data Euskaldun bat Marten
Zarauzko kai txikian haurrak jolasean eta igeri zebiltzan. Arratsalde argia zen, eguzkiz betea. Itsasoa bare-bare zegoen, txalupa zuri, gorri, urdin eta orlegien tantoz zipriztindua. Unai, ume azkar eta jatorra, beste umeen artean zebilen murgilka eta igeri. Hamar urte zituen Unaik eta benetan ausarta eta kementsua zen. Arratsalde baketsu hartan, ume batean soinu berezi bat entzun zen Santa Barbara mendi gainean, eta geroxeago argi distiratsu eta itsugarri bat jaitsi zen goitik behera. Lehenbizi, haurrak izutu egin ziren, baina ondo begiratu ondoren, ovni eder bat ikusi zuten Santa Barbara gainean. Hegazkin hura ikusteko gogoari ezin eutsiz, Zarauzko haurrak saltoka eta arinka joan ziren aldapan gora. Tontorrera igo bezain laster, gizon txiki-txikiak ikusi zituzten: Marteko gizonak ziren, bi urteko edozein haur baino txikiagoak. Zarauzko haurrak ikusterakoan, beldurtu egin ziren martetarrak, Lurrean hain gizon handiak aurkitu zituztelakoan. Benetako gizonak azaldu izan balira, laster hanka egingo zuketen beren Marte aldera. Hamar gizon ziren hegazkinetik jaitsi eta haurrengana inguratu zirenak. Eta haietako batek haurrei hitz egin zien: -Mijail jolko xirono ahahu klunki. Eta Zarauzko haurrek elkarri begiratzen zioten eta hitzik ere ez zuten esaten harriturik. Orduan beste martetar batek hitz egin zuen: -Tziboski mirurkajaine milmi parotxo… Haur haiek ez zuten ezertxo ere ulertzen, eta ez zekiten zer egin. Halako batean, Unai irten haur taldetik aurrera eta honela esan zien: -Kaixo, mutiltxoak, arratsalde on! Zuetako inork ez al daki euskaraz? Martetarrek hamar hizkuntza ezberdinetako gizonak bidali zituzten, eta zorionez haietako batek euskara bazekien. Laster asko erantzun zion Unairi: -Arratsalde on, lurreko gizon handiak! Nik euskaraz egiten dut zuek bezala eta Zorrotz dut izena. Gu Martekoak gara eta bake asmotan etorri gara, zuekin bakea eta adiskidetasuna izateko gogoz. Gure Marte oso ederra da, baina ikusten dudanez lurralde hau ederragoa da. Benetan toki zoragarrian bizi zarete. IÑAKI ZUBELDIA © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
17
Hasierako ebaluazioa
Izena
Ulermena Data
1. Irakurri testua eta erantzun. • Zertan ari ziren Zarauzko haurrak? • Zergatik izutu egin ziren? • Zer ikusi zuten tontor gainean? • Unaik zer galdetu zien?
2. Zer kontatzen da istorio honetan? Markatu erantzun egokia. Zarauzko herria deskribatzen du. Martetarrak Lurrera zergatik etorri diren argudiatzen du. Haurren eta martetarren arteko topaketa nola ematen den kontatzen du. 3. Zorrotzek honela dio: «…bake asmotan etorri gara…» Zer esan nahi du?
4. Martetarrek Unai gonbidatzen dute hoiekin Martera joatea. Jarraitu istorioa.
18
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluazioa
Gramatika Izena
Data
1. Idatzi zenbakarriak ala zenbakaitzak diren eta eman beste adibide batzuk. • Pertsonak: umea, aitona f ____________________________________________ • Animaliak: astoa, katua f ____________________________________________ • Sentipenak: mina, poza f ____________________________________________ • Isurkariak: ura
f ____________________________________________
2. Sailkatu eskuinaldeko izenak honelako lauki batean. Nola neurtuko zenituzke? Kiloka
Litroka
Metroka
okela
_______ _______ _______
oihala
lastoa
esnea
ura
_______ _______ _______ _______
soka
olioa
izerdia
_______
3. Osatu elkarrizketa emandako izenordainekin. – ____ikusi al du nire ogitartekoa?
zeuek
ni
– ____ez dut ikusi eta ____, Iker, ikusi duzu? zu
– Ez, ____ ere ez dut ikusi. – Bada, hemen zegoen____. ____eraman du. – Ba al zuen ____ barruan?
edonor
inor
– Jakina! Gazta eta txorizoa zituen barruan. – Gazta eta txorizoa? ____ beste ____ jarriko nioke.
ezer norbait
– Utzi kontua eta esan egia, ____ hartu duzue? – Ez begiratu guri, hemen jende asko dabil eta ____ izan daiteke lapurra! 4. Bilatu NOR, NORK edota NORI kasuak perpausa hauetan. • Gure irakasleari autoa hondatu zaio. • Josuk Ainhoari aulkia apurtu dio. • Katuak sagutxoa beldurtu du. • Nire ikaskideak oso jatorrak dira. © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
19
5. Osatu perpausak emandako aditzondoekin eta sailkatu zure koadernoan esanahiaren arabera. aise
zintzoki
samar
beharbada
sekula
• Errusiako jokalariak __________ irabazi zuen xake-partida. • Aspaldian ikusi dudan filmerik onena da __________ • Nire etxea gertu __________ dago hemendik. • Herri honetan legea __________ betetzen dugu. • Ez dut __________ halakorik entzun! DENBORA
LEKUA
MODUA
MAILA
IRITZIA
6. Egin esaldiak aditz hauekin zure koadernoan. • dantzatu zuten
• ikusiko duzue
f
f
• gertatu zitzaidan f
• eskertu nizuen f
• esan zenidan
• hartu genituen f
f
f Sailkatu. Zein motatakoak dira goiko aditzak? NOR-NORK
NOR-NORI
NOR-NORI-NORK
7. Beheko egoerak kontutan hartuta, idatzi aginte-perpausak. • Etxekoek telebista itzaltzea nahi duzu.
f
• Ume txikiak isiltzea nahi duzu.
f
• Txakurra zure albora etortzea nahi duzu. f 8. Lotu egoerak eta harridura-perpausak koadernoan. Partxisean fitxa jan dizute. •
• Hau mina, hau!
Basamortuan galdu zara. •
• Bai zortea nirea!
Erleak eztena sartu dizu. •
• Kaka zaharra!
Bidaia bat suertatu zaizu. •
• Nolako beroa egiten duen!
20
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluazioa
Ortografia
Izena
Data
1. Idatzi s, z edo x • be___oa
• gai___ta___un
• mo___olokeria
• ___aleta___un
• ___ilborra
• neka___ari
• iradoki___un
• aho-___abaia
• ba___kari
• he___urrak
• e___tarria
• ___aboia
• e___kua
• e___tuta___un
• a___ala
• i___utu
2. Aukeratu esanahi bera duten hitzak eta egin esaldiak. • • • • • •
Itsusia: Isatsa: Gorotza: Otzana: Antxeta: Berritsua:
a) itxuragabea a) itsasoa a) goroldioa a) hozbera a) txintxeta a) hitzontzia
b) ederra b) eskaratza b) mokordoa b) mantsoa b) antza b) ipurterrea
c) zakarra c) buztana c) hotza c) otarrea c) kaioa c) tematia
3. Hauetako hamabost hitz beheko silaba-zopan daude silabaka zatiturik. Bilatu. KAN
PI
PE
KU
SO
RA
RRI
TA
A
XO
I
UL
XA
TU
MO
RI
HAZ
GA
KI
PA
MO
ZEN
RRA
ES
TI
LO
GA
KU
ZAU
LA
SE
GI
MA
TE
ES
SO
DRO
SO
RA
E
NA
ZAR
RO
HIZ
GI
ME
KA
A
PIZ
DO
BIN
TE
NO
A
KE
TAR
RA
KA
LE
TO
XE
RRA
ON
AS
HE
TA
ME
FRES
FE
AR
KU
RIN
ZI
GI
KI
TA
TU
TU
KA
TI
GA
AR
NA
SA
PO
LAR
KE
TA
RU
TU
KA
ME
BO
IN
DA
TO
DO
XO
I
A
XO
LA
KO
LA
LE
AR
TER
BAZ
ZAN
NO
ados aldizkari axola arnasa hazkura dexente auskalo azoka baxu aski bazter ixo astun bazkaldu kaxa desegin ezaugarri pixa eraso gezur pixkat eskale gizarte xerra uxatu eskutitz hezur xelebre freskatu hizketa
4. Jarri koadernoan definizio bakoitzari dagokion hitz elkartua. • Kulturaz arduratzen den sailburua. • Naturari buruzko jardunaldiak. • Hizkuntza lantzen den liburua. • Biologiaz arduratzen den mintegia. • Euskara sustatzeaz arduratzen den zerbitzua. • Familiako guztiak elkartzen dituen afaria. © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
21
5. Egin esaldiak koadernoan zuzen idatzita daudenekin. • oihu / ohiu
• oihal / ohial
• saihets / sahiets
• aihen / ahien
• ehiera / eihera
• ahuen / auhen
• lehiaketa / leihaketa
• Oiher / Ohier
• zuhaixka / zuahixka
6. Aukeratu esanahi bera duten hitzak eta egin esaldiak. • hanka-motza a) hanka-sartzea
b) motela
c) herrena
b) ahoberoa
c) umila
b) ahalegina
c) ahultasuna
b) beherakoa
c) burutik beherakoa
• harroputza a) hitzontzia • lotsa a) ahalkea • katarroa a) elgorria
7. Jarri testuan falta diren komak, eta puntu eta komak. GUZTIZ GARBI Gure inguruko ibaiak errekak errekastoak eta aintzirak garbitzen ari dira izan ere kolore marroia betiko kentzea da aspaldi dugun zorretako bat. Alde batetik pozik gaude azkenean serio hartu dutelako kontua bestetik askok uste dute lehenago ere egin behar zutela hori. Zuk zer uste duzu?
22
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluazioa
Izena
Idazmena Data
1. Aukeratu hauetariko pertsonaia bat eta deskribatu. Deskribapenak paragrafo bat baino gehiago izan behar du.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
23
2. Erreparatu irudiari eta idatzi albiste bat kontatzen ari dena azalduz.
3. Aukeratu hauetariko leku bat eta idatzi bertan bete behar diren hiru arau.
1.
2.
3.
24
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluazioa
Lexikoa Izena
Data
1. Berridatzi esaldiak arte, hori eta baso hitzak erabiliz. • Kafetegira heldu bezain laster, ________ bat ur eskatu nuen. • Ibai eta Mikel ________ -an galduta ibili ziren egun osoa. • ________ da Mirenen zaletasunik handiena. Bere etxea koadroz beteta dauka. • Irakaslea heldu ________ ikasleak oihuka egon ziren klasean. • Bizkaiko ________ -etan pagoak ditugu eta Nafarrokoetan ________ -ak. • Hamabiak ________ egon nintzen zure zain. • Irunerekin datorren mutil ________ oso atsegina da. • Erosi duzun jertsea laranja eta berdearen arteko kolorekoa da, ________ alegia. 2. Aztertu hitzak eta irudiak, lotu eta eman hitzen adierak koadernoan. Kontuan hartu hitz bakoitzak bi adiera dituela. • arratoia / xagua • hanka • katua • ahoa • bankua
3. Adierazi zein definizio dagokion hitz bakoitzari. ar • orri • har • horri • hur • ur •
• paper zatia • edatekoa • fruitua • horkoari • zizarea • emea ez dena
4. Bilatu esanahi hauetako hitz homonimoak. • Neska hori gaizki dago, aurpegia hori du. • Azterketa zuri utzi zenuen, eta zuri dagokizu azalpenak ematea. • Hari asko gustatzen zaio jostea. Hari eta jostorratzak oso ondo erabiltzen daki. • Aitor harrapatzen dudanean, gorriak ikusiko ditu! Aurpegia gorri jarriko diot! © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
25
5. Egin esaldi bana honako hitz mota bakoitzarekin: • Hitz polisemikoa f • Hitz homonimoa f • Hitz paronimoa f 6. Azaldu hitz bakoitzaren esanahia. • euritsu
f
• platerkada f • osasuntsu f • elurtza
f
• eskukada f 7. Egin esaldi bana zure koadernoan, joera-atzizki hauek erabiliz: -bera
-erraz
-zale
-kor
-gaitz
-ezin
8. Sortu hitzak behekoei –gailu, -(k)ari, -kin edo –ki erantsiz. • garbitu f
• gertatu
f
• hondatu f
• piztu
f
• jostatu
f
• hoztu
• aste
f
• saihets f
• entzun f
• bero
f
• bihurtu
• txerri
f
f
f
9. Kopiatu definizioak eta eman –tasun , keria, -kuntza eta –kizun dituzten hitzak. • Esanahia igartzeko hitz jokoa. f • Euskaldunok erabiltzen duguna komunikatzeko euskara da. f • Argitasunik eza. f • Pertsona leloek egiten ohi dituzten ekintzak. f 10. Osatu esapideak,atalak lotuz. • On egin!
• Zaharrak berri.
• Zer moduz?
• Halan ekarri.
• Zer berri?
• Eskerrik asko eta berdin.
• Arratsalde on!
• Hainbestean
26
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hasierako ebaluaziorako banakako erregistroa Lehen Hezkuntzako 5.mailako Euskara Izena
Data
Irizpideak
BAI
IB*
Oharrak
Ahozko adierazpena
• Ahozko mezu desberdinak ulertzen ditu. • Bere sentimendu, ezaguerak eta pentsamenduak, ahoz azaltzen dakizki. • Ahoz zuzen jarduten da, intonazioa,keinuak eta arau linguistikoak aintzakotzat hartuz. Irakurmena • Mota desberdinetako testuak irakurtzen ditu, ozenki zein ahopekako irakurketa tartekatuz eta edukia ulertuz. • Modu adierazkorrean irakurri ez ezik, puntuazio-zeinuak kontuan hartzen ditu. • Abiadura egokian irakurtzen du, intonazio egokia jarriz. Irakurritakoaren ulermena • Mota desberdinetako testuen informazio garrantzitsuena ateratzen du. • Testu batean agertzen diren lehenengo mailako eta bigarren mailako ideiak identifikatzen ditu. • Informazioa aurkitzeko testu-errekurtso desberdinak ezagutzen ditu: zenbakizko kodeak edo alfabetikoak, errekurtso tipografikoak… • Testuingurutik erauzten du hitz ezezagunen esanahia. Gramatika • Mota desberdinetako hitzak identifikatzen ditu: izenak, aditzak, izenondoak, pertsona-
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
27
Irizpideak
BAI
IB*
Oharrak
izenordainak, aditzondoak… • Izen mota desberdinak identifikatzen ditu: zenbakarriak, zenbakaitzak, neurgarriak eta neurgaitzak. • Aditz laguntzaileak eta motak desberdintzen daki. • Perpaus desberdinak identifikatzen ditu: adierazpen-perpausak, galde-perpausak, aginte-perpausak eta harridura-perpausak. • Hitz, esaldi eta perpaus mota desberdinak morfologikoki aztertzen ditu, mota desberdinetako hitzak identifikatuz. Ortografia
• Txistukariak, bai arruntak (s,z,x) eta bai multzokariak (ts, tz, tx) ere bereizten ditu eta zuzen ahoskatzen ditu.
• H letra zuzen erabiltzen du. • A itsatsia duten hitz elkartuak bereizten ditu.
• Puntuazio-zeinuak ( hala nola, koma, puntua…) zuzen erabiltzen ditu.
• Leherkari ahoskabea (tt) eta ahostuna (dd) desberdintzen ditu eta ahoskatzen ditu.
• Galde, harridura eta puntuazio-zeinuen erabilera ezagutzen du. Idazmena
• Testu mota desberdinak (narratiboak, gutunak, ipuinak…) idazteko gai da, ortografia eta gramatika arauak aintzakotzat hartuz.
• Testuak sortzen ditu urrats zehatz batzuk jarraituz: planifikazioa, idazketa eta berrikusketa.
• Idazkiak argitasunez eta garbi aurkezten ditu, testuaren aurkezpena, idazkera, ertzak, antolakuntza eta distribuzioa zainduz.
28
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Irizpideak
BAI
IB*
Oharrak
Lexikoa
• Hitz polisemikoak, homonimoak, paronimoak… identifikatzen eta erabiltzen ditu.
• Hitz eratorriak eta hitz eratorrien barnean dauden atzizkiak identifikatzen ditu.
• Euskal esapide eta esaera zaharrak ezagutzen ditu.
• Hiztegia erabiltzen du ezezagunak diren hitzen esanahi desberdinak ezagutzeko. IB: Indartzea behar du.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
29
Erantzunak Hasierako ebaluazioa –Irakurritakoaren ulermena (14.orrialdea) 1. ume bat. / sudur bat / potoloa eta adar-jotzailea / bufoiak ez zaizkiola gustatzen eta zigortu du. / ama ondoezik jarri delako. 2. egia / gezurra / egia / egia. 3. amak zuri ikusi nau / sudurra dela eta arazoren bat izan du. 4. Erantzun askea.
Hasierako ebaluazioa – Irakurritakoaren ulermena (16.orrialdea) 1. Afrikako ibai batean./ oiloa, krokodiloa eta sugea. / beraren gainean salto egin,bera jateko asmoz. / ¨aska nazazu anaia nagusi¨./ sugearengana. / oiloak ,krokodiloak bezala, arrautzetatik jaiotzen direla esan zion. 2. Guztiaren jabea izatea / harrituta geratzea. / gosea dela eta, hiltzeko zorian egon. 3. Oiloa, sugea, krokodiloa, arraina, usoa, dordoka, igela eta zikoina. 4. Erantzun askea.
Hasierako ebaluazioa – Irakurritakoaren ulermena (18.orrialdea) 1. Jolasean eta igeri zebiltzan./ argi disdiratsu eta itsugarri bat ikusi zutelako. / gizon txiki-txikiak ikusi zituzten: Marteko gizonak. / ea hoietariko inor ez al zekien euskara. 2. Haurren eta martetarren arteko topaketa nola ematen den kontatzen du. 3. Ez direla arazoak sortzeko asmotan etorri. Baketsuak direla.
Hasierako ebaluazioa – Gramatika (19-20.orrialdeak) 1. Pertsonak: zenbakarria. Adibz: ama,neska, mutila… Animaliak: zenbakarria. Adibz: txakurra, lehoia, arratoia… Sentimenduak: zenbakaitza. Adibz: tristezia, zoriona, haserrea… Isurkariak: zenbakaitza. Adibz: esnea, olioa, harea… 2. Kiloka: okela eta lastoa. Litroka: esnea, olioa, izerdia eta ura. Metroka: soka, oihala. 3. –Inor ikusi al du nire ogitartekoa? -Nik ez dut ikusi eta zu, Iker, ikusi al duzu? -Ez, nik ere ez dut ikusi. -Bada, hemen zegoen. Norbaitek eraman du. -Ba al zuen ezer barruan? -Jakina! Gazta eta txorizoa zituen barruan. -Gazta eta txorizoa? Nik beste ezer jarriko nioke. -Utzi kontua eta esan egia, zeuek hartu duzue? -Ez begiratu guri, hemen jende asko dabil eta edonor izan daiteke lapurra! 4. Irakasleari (Nori) ; Autoa (Nor). Josuk (Nork); Ainhoari (Nori) ; aulkia (Nor). Katuak (Nork); sagutxoa (Nor). Ikaskideak (Nor); jatorrak (Nor). 30
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Errusiako jokalariak aise irabazi zuen xake-partida. Aspaldi ikusi dudan filmerik onena da beharbada. Nire etxea gertu samar dago hemendik. Herri honetan legea zintzoki betetzen dugu. Ez dut sekula halakorik entzun! 6. dantzatu zuten: Nor-Nork gertatu zitzaidan: Nor-Nori esan zenidan: Nor-Nork
ikusiko duzue: Nor-Nork eskertu nizuen: Nor-Nori-Nork hartu genituen: Nor-Nork
7. Itzal ezazue telebista! Isil zaitezte! Zatoz hona! 8. Partxisean fitxa jan dizute. Basamortuan galdu zara. Erleak eztena sartu dizu. Bidaia bat suertatu zaizu.
f Kaka zaharra! f Nolako beroa egiten duen! f Hau mina, hau! f Bai zortea nirea!
Hasierako ebaluazioa – Ortografia (21-22.orrialdeak) 1. besoa zilborra bazkari eskua
gaixotasun nekazari hezurrak estutasun
2. itsusia: itxuragabea isatsa: buztana gorotza: goroldioa
mozolokeria iradokizun eztarria azala
zaletasun aho-sabaia xaboia izutu
otzana: mantsoa antxeta: kaioa berritsua: hitzontzia
3. uxatu, ezaugarri, hazkura, gizarte, xerra, eskale, hizketa, aski, freskatu, axola, bazter, ixo, arnasa, pixa, eraso. 4. Kultura-sailburua Natura-jardunaldiak
Hizkuntza-liburua Biologia-mintegia
5. oihu aihen lehiaketa
saihets ahuen zuhaixka
oihal eihera Oiher
6. hanka-motza: herrena harroputza: ahoberoa
Euskara-zerbitzua Familia-afaria
lotsa: ahalkea katarroa: burutik beherakoa
7. Gure inguruko ibaiak, errekak, errekastoak eta aintzirak garbitzen ari dira; izan ere, kolore marroia kentzea da aspaldi dugun zorretako bat. Alde batetik, pozik gaude azkenean serio hartu dutelako kontua; bestetik, askok uste dute lehenago ere egin behar zutela hori. Zuk zer uste duzu?
Hasierako ebaluazioa – Idazmena (23-24.orrialdeak) 1. Erantzun askea. 2. Erantzun askea. 3. Erantzun askea.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
31
Hasierako ebaluazioa – Lexikoa (25-26.orrialdeak) 1. Kafetegira heldu bezain laster, baso bat ur eskatu nuen. Ibai eta Mikel basoan galduta ibili ziren egun osoa. Artea da Mirenen zaletasunik handiena. Bere etxea koadroz beteta dauka. Irakaslea heldu arte, ikasleak oihuka egon ziren klasean. Bizkaiko basoetan pagoak ditugu eta Nafarroakoetan arteak. Hamabiak arte egon nintzen zure zain. Irunerekin datorren mutil hori oso atsegina da. Erosi duzun jertsea laranja eta berdearen arteko kolorekoa da, horia alegia. 2. arratoia: 1. animalia ; 2. ordenagailuaren atal bat. hanka: 1. gorputz-atala ; 2. mahai baten hanka. katua: 1. animalia ; 2. autoak daraman herraminta. bankua: 1.dirua gordetzen den lekua ; 2. eserlekua. ahoa: 1.gorputz-atala ; 2. metrora jaisteko sarrera. 3. ar: zizarea orri: paper zatia har: emea ez dena
horri: horkoari hur: fruitua ur: edatekoa
4. Erantzun askea. 5. Erantzun askea. 6. Euritsu: euri asko egiten du. Platerkada: plater bateko tamainakoa. Osasuntsu: osasuna daukana. Elurtza: elur asko dagoenean. Eskukada: esku bateko tamainakoa. 7. Erantzun askea. 8. Garbigailu Pizgailu Astekari Berogailu
gertakari jostailu saiheski bihurgailu
hondakin hozkailu entzungailu txerriki
9. Asmakizun ,hizkuntza, iluntasun, lelokeria. 10. On egin! Zer moduz? Zer berri? Arratsalde on!
f Eskerrik asko eta berdin. f Hainbestean. f Zaharrak berri. f Halan ekarri!
11. Erantzun askea.
32
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Aldizkako ebaluazioetarako baliabideak Unitateen ebaluazioa. Hiruhilekoen ebaluazioa. Azken ebaluazioa.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
33
Kontrola
1 Izena
Data
1. Idatzi ts, tz edo tx esaldietako hutsuneetan. • A___o lau a___o bildu ziren e___ean. E___i hemere___i bilduko dira. • Ho___ egin iezaiozu Anderri el___oa garbi___en lagun___eko. • Nahiago dut e___anda egon erra___a pasatu baino; oso nekatuta nago eta. • Zure laguna ___o___lo hu___a da. Argia i___ali zigun eta ilunpetan i….u ibili ginen. 2. Egin esaldi bana hitz pare hauekin. • hotz / hots
• iritsi / iritzi
3. Deskribatu irudiko animalia. Aipatu gorputzeko atalak eta esan nolakoak diren. Hau Sanson da, nire daniar handia. Sansonek mutur handi eta karratua du,
4. Irakurri testua eta azpimarratu gorriz predikatuak eta urdinez subjektuak. Kuala Lumpur, Malaysiako tigrea Asiako hiririk zirraragarrienetarikoa Kuala Lumpur da, Malaysiako hiriburua. Ez da oso handia, eta bi milioi lagun ere ez ditu. Baina oso bizia da, hazkunde ekonomikoan sartua dago, eta euren artean desberdintasun handiak dituzten kulturak ditu. KL hirian, era laburtu horretan deitzen diote bertakoek, bada irudi tipiko bat: Petronas Dorreak. Bi etxe-orratz hauen jabea Petronas da-hortik datorkie izena-Malaysiako petrolio-etxerik nagusiena. Dorre biki hauek munduko garaienak dira. 34
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Asmatu subjektu hauen predikatuak eta osatu perpaus osoa. • ikertzaileak • zure aita • jendeak • Ane • medikua • guztiok • • • • • • 6. Berridatzi perpausok, parentesi artekoak zeharkako objektu bihurtuz. • Argazki politak egiten ditut oporretan. (monumentuak) • Elurra egiten duenean, bolak botatzen dituzue. (elkar) • Amaiak ilunak jarriko ditu kristalak. (autoa)
7. Perpaus hauetan etxe hitzak zer funtzio betetzen du? • Nire lehengusuak etxe berria erosi du.
f
• Nire etxeak hiru logela ditu.
f
• Nire etxeari bi pintura-geruza falta zaizkio. f
8. Idatzi. Zeintzuk dira hizkuntza literariokoak (L) , eta zeintzuk, arruntekoak (A). Ez ezazu negarrik egin! Nire esku balego, zure begien iturria itxiko nuke.
9. Asmatu eta esan modu literarioan. • Zelako begi argiak dituzun! f • Oso ile iluna duzu
f
• Zure ahotsa oso atsegina
f
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
35
Testa
1 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Aukeratu ortografia akatsik ez duena. a) tzerria
b) tsahal
c) otsoa
2. Hauetatik, zein hitz erabiltzen dugu pertsona zahar bati buruz hitz egitean? a) atso
b) atxo
c) atzo
3. Animalia baten deskribapena egitean, zer informazio bildu behar da? a) gorputzeko atalak. b) animaliaren izaera. c) animaliaren elikadura. 4. Beheko perpausetan bakarra dago ondo. Zein? a) Zure lagunek ez nahi dute gurekin etorri. b) Bihar amonak ekarriko merienda du. c) Aitonaren auto zaharra matxuratuta dago. 5. Zein da ondo dagoen perpauseko subjektua? a) aitonaren b) matxuratuta dago c) aitonaren auto zaharra 6. Eta zein da aditza? a) zaharra
b) autoa
c) matxuratuta dago
7. Zein da izen-sintagma honen izena? Herriko plaza handia. a) herriko
b) handia
c) plaza
8. Hauetatik, zein da perpausa? a) emakume hori
b) etorriko da
c) Amaia dator
9. Testu mota hauetatik, zein da literarioa? a) olerkiak
b) iragarkiak
c) albisteak
10. Zer esan nahi du eguzki-irribarrea? a) eguzkiaren irribarrea b) eguzkiaren argia c) eguzkiaren atal bat
36
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
1.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak
• Txistukarien erabilera eta ahoskera bereiztea.
1
2
K T
K T
• Animalia baten deskribapena egitea.
• Perpausean subjektua eta predikatua bereiztea.
3
4
5
6
K T
K T
T
7
8
9
10
K T
T
K T
• Izen-sintagmen funtzio desberdinak bereiztea.
• Testu mota literarioak eta arruntak bereiztea.
K
T K T K
K: kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola
Test
1. • atzo lau atso bildu ziren etxean. Etzi hemeretzi bilduko dira. • hots egin iezaiozu Anderri eltzoa garbitzen laguntzeko. • nahiago dut etzanda egon erratza pasatu baino. • zure laguna mozolo hutsa da. Argia itzali zigun eta itsu ibili ginen.
3. a.
2. Erantzun askea.
4. c.
3. Erantzun askea.
5. c.
4. Subjektuak: Kuala Lumpur ; bertakoek; dorre biki hauek. Predikatuak: gainontzekoa.
6. c.
5. Erantzun askea. 6. • argazki politak egiten dizkiet monumentuei. • elurra egiten duenean, elkarri bolak botatzen dizkiozue. • Amaiak autoari kristal ilunak jarriko dizkio.
1. c. 2. a.
7. c. 8. c. 9. a. 10. b.
7. • etxe: osagarri zuzena ; etxeak: subjektua ; etxeari: zehar osagarria. 8. Ez ezazu negarrik egin! (arrunta) ; nire esku balego, zure begien iturria itxiko nuke (literarioa). 9. Erantzun askea.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
37
Kontrola
2 Izena
Data
1. Idatzi hitzotan falta diren s, z eta x letrak. • hamabo___t
• ___uloa
• gere___i
• ___ikina
• ponpo___o
• ai___e
• ___igorra
• po___polo
• ___agarra
• ___aboia
• a___ola
• a___eria
• ___ikoina
• ___u___traia
• ha___errea
• ___ugea
2. Kendu edo ipini h letra, perpaus hauek zuzentzeko. • Txoria abiarantz habiatu da. • Herri onetan ez dago polikiroldegirik. • Naiz eta hamairu urte izan, ez daki guk baino geiago. • Hegia ahal da lehiotik behera erori dela katua?
3. Idatzi letraz kopuru hauek. • 11.203
f
• 24.517
f
• 1.325.012 f 4. Deskribatu irudiko pertsonaia. Erabili konparazioak zure deskribapenean.
Fatima arrosa baino
38
Enfocus Software - Customer Support
da
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Azpimarratu testuko izenak eta adierazi esaldiak E (egia) ala G (gezurra) diren. ATAUN Ataun Gipuzkoan dago, Goierri eskualdean. Nafarroarekin muga egiten du eta Aralarko parke naturalaren barruan dago. Menditsua da eta baso zabalak ditu; pagoak eta arteak aurki daitezke bertan, besteak beste. Nekazaritza eta abeltzaintza (ardiak batez ere) eta industria txikia dira ekonomia-jarduera nagusiak. Ataun Jose Migel Barandiaranen jaioterria da.
• Ataun industriagune garrantzitsua da. • Ataun naturagune batean dago kokaturik. • Ataunen artzaintza oso garrantzitsua da. • Ez dago ataundar ezagunik.
6. Sailkatu goiko testuko izenak. • Izen bereziak
f
• Izen arruntak
f
• Izen bizidunak f • Izen bizigabeak f 7. Pasatu garbira arrautza-esnea egiteko osagaien zerrenda. ARRAUTZA-ESNEA EGITEKO OSAGAIAK
• Esnea → 1l
•
• Arrautzak → 6 gorringo
•
• Azukrea → asko (6 koilarakada)
•
• Limoia → 1 (azala)
•
• Kanela → 1 (makila)
•
• Arto-irina → 20 g
8. Sailkatu osagaiak. • Izen zenbakarriak f • Izen zenbakaitzak f 9. Irakurri poema eta erantzun. OIHARTZUNA Leize batera sarturik, Eta oihartzunak, beldurraren beldurrez, ozenki, galdetu nuen oihuka ihardetsi zidan: barruan inor zenez. ezzzzzz… XABIER OLASO
• Zergatik zegoen beldurrez ? • Zer esan nahi du ihardetsi hitzak? • Zeren oihartzuna da ezzzzzzzz? © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
39
Testa
2 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Hauetatik, zeinek balio du mozteko? a) xerrak
b) serrak
c) zerrak
2. Aukeratu zuzena dena. a) ahari
b) haari
c) aari
3. Pertsona bat deskribatzerakoan, zer informazio bildu behar da? a) izaera eta itxura b) soilik itxura c) pertsonaren zaletasunak 4. Inguratu egia dena. a) Izen arruntak bi motatakoak izan daitezke: zenbakarriak eta zenbakaitzak. b) Izen bereziak ere zenbakarriak edo zenbakaitzak izan daitezke. c) Izen zenbakarriak neurgarriak izan daitezke. 5. Hauetatik zein hitz da biziduna eta arrunta? a) txakurra
b) Maider
c) azukrea
6. Hauetatik zein hitz da zenbakaitza? a) esnea
b) liburuak
c) ogitartekoak
7. Hauetatik, zein hitz da zenbakarria? a) mina
b) pilula
c) hotza
8. Olioa neurtu egin daiteke? a) bai, litroka
b) ez
c) bai, kiloka
9. Aukeratu zuzen dagoena. a) Egunero ur litro bi edaten ditut. b) Buruko min handia nuen eta aspirina eman zidan amak. c) Hotz asko egiten duenean, jertse lodiak janzten ditut. 10. Xabier Olasoren Oihartzuna testua zeri dagokio? a) prosari b) poesiari c) ez bata ez besteari
40
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
2.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• Txistukarien erabilera bereiztea. • H letraren erabilera jakitea.
2
3
4
5
6
K T
K
7
8
K
K T
K T
K T
9
10
K T K T
• Pertsonen deskribapena egitea.
K T
• Izen motak bereiztea.
T
• Izen neurgaitzak zuzen adieraztea. • Izen neurgarriak eta haiei dagozkien neurriak zuzen erabiltzea.
• Prosazko eta poesiazko testuak bereiztea.
T
T
T
K
T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. hamabost, zuloa, gerezi, zikina; ponpoxo, aise, zigorra, poxpolo; sagarra, xaboia, axola, azeria; zikoina, sustraia, haserrea, sugea. 2. txoria abiarantz abiatu da; herri honetan ez dago polikiroldegirik; nahiz eta hamahiru urte izan, ez daki guk baino gehiago; egia al da leihotik behera erori dela katua?. 3. hamaika mila berrehun eta hiru; hogeitalau mila bostehun eta hamazazpi; milioi bat hiruehun hogeitabost mila eta hamabi. 4. Erantzun askea. 5. Izenak: Ataun, Gipuzkoa, Goierri, eskualdea, Nafarroa, muga, Aralar, parke, baso, pagoak, arteak, nekazaritza, abeltzaintza, industria, ekonomia-jarduera, Jose Migel Barandiaran, jaioterria. • gezurra / egia / egia / gezurra. 6. Izen bereziak: Ataun, Gipuzkoa, Aralar, Nafarroa eta Jose Migel Barandiaran. ; izen arruntak: eskualdea, muga, parke, baso, arteak, pagoak, nekazaritza, abeltzaintza, industria, ekonomia-jarduera, jaioterria; izen bizidunak: Jose Migel Barandiaran; izen bizigabeak: Ataun, Gipuzkoa, Aralar, Nafarroa, eskualdea, muga, parke,baso, arteak, pagoak, nekazaritza, abeltzaintza, industria, jaioterria, ekonomia-jarduera.
Testa 1. c. 2. a. 3. a. 4. a. 5. a. 6. a. 7. b. 8. a. 9. b. 10. b.
7. litro bat esne; sei arrautzetako gorringoa; sei koilarakada azukre; limoi bateko azala; makila bat kanela; 20gr arto-irin. 8. Izen zenbakarriak: arrautza, limoia eta kanela; zenbakaitza: esnea, azukrea, arto-irina. 9. leize batean zegoelako; erantzun; leizeko ahotsarena.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
41
Kontrola
3 Izena
Data
1. Hitz hauetan guztietan h letra falta da. Berridatzi zuzen. • __________
• _______________
leoi
• __________
• _______________
biar
• __________
• _______________
saieski
• __________
• _______________
• __________
• _______________
oial
amasei oea
ots aizea
egazti giartsu
2. Deskribatu objektu hau. • Zertarako da? • Nolakoa da? • Nola erabiltzen da?
3. Idatzi izenordain egokiak esaldietako hutsuneetan. • _____________ esan genizuen zer egin eta __________ ez zeniguten kasurik egin. • Anttonik eta Anttonek ____________ maite dute, eta munduan ez dago __________ ____________________ bananduko dituenik. • Zuetako ______________ etorri nahi al du? ______________ etorri nahi badu, biok ______________ joango gara. • ______________ ez dut _________ ulertzen. ______________ egin beharko nuke, baina zer? Horixe galdetzen diot ____________________ • Ez iezadazu ______________ galde. ______________ ez dizut ________________ esango. Igar ezazu ______________! 4. Sailkatu aurreko ariketako izenordainak. • Pertsona-izenordainak
f
• Izenordain zehaztugabeak f • Izenordain bihurkariak
f
• Izenordain elkarkariak
f
42
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Markatu gurutze batez noiz erabiltzen diren izenordain hauek. INOR baiezkoetan
NORBAIT
EDONOR
EDOZER
EZER
ZERBAIT
X
ezezkoetan galderetan
6. Berridatzi esaldiak, izenordain elkarkariak erabiliz. • Nik zu ikusi zintudan kiroldegian. Zuk ni ikusi ninduzun kiroldegian. • Haiek guri argazkiak egin zizkiguten. Guk haiei argazkiak egin genizkien. • Zuk konfidantza duzu nigan. Nik konfidantza dut zugan.
7. Irakurri poema eta erantzun. • Zer testu mota da? • Zer-nolako ezaugarriak ditu? ZURE AHOA Zure ahoa • Zein da testuaren gaia?
Kalakari zintzo Jariozko mintzo Isiltasunarentzat otso
• Nori zuzenduta dago?
Niretzat txokolatezko bizkotxo, Ixo! Ixo! Emadazu musu goxo. JON SUAREZ
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
43
Testa
3 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Hauetatik zein hitzek ez du h letra behar ? a) haizea
b) hegaztia
c) hazala
2. Objektu bat deskribatzerakoan, zer informazio bildu behar da? a) itxura eta tamaina b) funtzionamendua c) itxura, tamaina eta funtzionamendua 3. Aukeratu perpaus honetako izenordaina. Amaiak zuei eman dizue oparia. a) Amaiak
b) zuei
c) oparia
4. Ordezkatu azpimarratuta dagoena pertsona-izenordain batekin: Jasone eta zu, beti zaudete laguntzeko prest. a) zuek
b) zu
c) zeu
5. Aukeratu. Zein perpausetan dago zuzen erabilita izenordain indartua? a) Neuk ogia ekarri nuen b) Neuk beti ekartzen dut ogia. c) Ogia neuk ekarri nuen. 6. Noiz erabiltzen dira inor eta ezer izenordain zehaztugabeak? a) baiezko perpausetan b) nahi dugunean c) galderetan eta ezezko perpausetan 7. Aukeratu erantzun zuzena. Zer kendu diozu ikaskideari? a) ezer
b) ezer ez
c) zerbait ez
8. Aukeratu zuzena dena. a) guk elkar maite dugu
b) guk elkarri maite dugu c) guk elkarri maite gara
9. Poemek nolako ezaugarriak izan ohi dituzte? a) oso laburrak dira guztiak b) neurtitzez idatzita daude c) oso testu landuak dira. 10. Poemetan non soma daiteke egilearen presentzia? a) sinaduran
44
Enfocus Software - Customer Support
b) lehenengo pertsonaren erabileran
c) izenondoetan
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
3.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• H letra zuzen erabiltzea. • Objektuen deskribapena egitea. • Izenordain arruntak eta indartuak bereiztea eta zuzen erabiltzea.
• Izenordain zehaztugabeak bereiztea eta zuzen erabiltzea.
• Izenordain elkarkariak zuzen erabiltzea.
2
3
4
5
K T
K T
T
K
K
K
K
K
6
7
8
T
T
9
10
T
T
K T K T
• Poema baten ezaugarriak bereiztea.
K
T K
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. lehoi, gihar, leiho, biharamun, hiruortz, ohitura, hilerri, oihan, halaber, aihen. 2. Erantzun askea. 3. zuei esan genizuen zer egin eta zuek ez zeniguten kasurik egin; Anttonik eta Anttonek elkar maite dute, eta munduan ez dago inor haiek bananduko dituenik; zuetako norbait etorri nahi al du? Hura etorri nahi badu, biok elkarrekin joango gara;nik ez dut ezer ulertzen. Zerbait egin beharko nuke, baina zer egin? Horixe galdetzen diot nire buruari; ez iezadazu ezer galde. Nik ez dizut ezer esango. Igar ezazu zuk! 4. pertsona-izenordainak: zuei, zuek, haiek, hura, nik, nik,zuk; izenordain zehaztugabeak: inor, norbait, ezer, zerbait, ezer, ezer; izenordain bihurkariak: nire buruari; izenordain elkarkariak: elkar, elkarrekin.
Testa 1. c. 2. c. 3. b. 4. a. 5. c. 6. c. 7. b. 8. a. 9. b. 10. b.
5. inor: baiezkoetan; norbait: baiezkoetan eta galderetan; edonor: baiezkoetan; edozer: baiezkoetan; ezer: ezezkoetan eta galderetan; zerbait: baiezkoetan eta galderetan. 6. elkar ikusi genuen kiroldegian; elkarri argazkiak egin genizkien; elkarrekiko konfidantza dugu. 7. poema bat da; laburra da, poetaren sentipenak agertzen dira eta neurtitzez idatzita dago; ahoa; maite duen pertsonari zuzentzen dio poema.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
45
Kontrola
4 Izena
Data
1. Zuzendu esaldi hauetan dauden akats ortografiko guztiak. • kaixo ander zelan zabiltza? atso bilbon ikusi zintudan gugenheimetik urbil. • Amasei urte nituenetik asko gustatsen zait ezkiatzera joatea • mikelen aitak abere asko ditu baserrian: tzerriak txaalak untziak beiak … • atzo orri etzeko giltsa galdu zaio eta niri bota dit errua. aurpegia bear da gero!
2. Idatzi ondoko esaldiak SMS eran. • Kaixo Ainhoa! Noiz helduko zara geltokira?
• Bihar lanera iristean irakurriko dut emaila. Muxu handi bat eta ondo izan!
• Berandu iritsiko naiz. Nahi baduzue has zaitezte afaltzen. Gero arte.
• Egun on! Zer moduz Bartzelonan? Opor onak igaro. Oso ondo pasa eta hurren arte!
Muxu pila.
3. Inguratu ondoko esaldietako mugatzaileak. • Umea oso haserre dago txakur horrek kosk egin diolako. • Ikasgela horretako neskak zein mutilak oso ikasle onak dira. • Emakume hura ikusi nuenean, zutaz gogoratu nintzen. • Opil hoiek nire semearentzat ekarri ditut.
4. Bete hutsuneak behar diren artikuluekin. • Afari…oso goxoa egon da. Errepikatu beharko dugu. • Julen…beti botatzen digu errieta gauza…hankaz gora uzteagatik. • Asko lan egin dut eta orain atseden… behar dut. • Aitona…sarritan hitz egiten du bere ikasle denboraz. • Etxean dituzun lapiko…oso zahar… dira. Berri…erosi beharko zenituzke.
46
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Aukeratu egokia dena. • Nirekin hona etorri den ume …oso lotsatia da.
a) hau
b) hori
c) hura
• Horko neska…esan zion isiltzeko.
a) honi
b) horri
c) hari
• Hango irakasle… topo egin dut gaur goizean.
a) horrekin
b) honekin
c) harekin
• Hemen dagoen mutil…erakutsi dit bere azterketa.
a) honek
b) horrek
c) harek
6. Osatu taula. SINGULARRA
PLURALA
ikasleak aulkia ardiak enpresek langileak
7. Irakurri poema eta erantzun. BIHOTZEAN MIN DUT Bihotzean min dut, min etsia, Negar isila darion miña. Amona bat nun: gaur enarak etorri garaiez aldegiña. Eguzkirik ez dute
• Zenbat ahapaldi ditu? • Zenbat bertso-lerro ditu? • Bertso-lerroak luzeak ala motzak dira?
leihotan zapiak; Haur-jolasik ez dago gaur zure kalean. Hodeiek lits urratu itsasoak orro. Gizaldi bat geldirik ; gero bat-batean. X. LIZARDI, BIhotz-begietan (moldatua) © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
47
Testa
4 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Leku-izenak eta pertsona-izenak beti idazten dira… a) maiuskulaz b) minuskulaz c) nahi den bezala 2. Inguratu egokia dena. a) xarma
b) tsanpona
c) aseria
3. SMS-etan zein emotikono erabiltzen dugu poza adierazteko? a) ;)
b) :(
c) :)
4. Nola idatziko zenuke zer moduz laburtuta? a) zmduz
b) zmz
c) zrmoduz
5. Zein da egokia? a) Hemen dagoen mutil horrek b) Horko neska hura c) Hango ikasle honek 6. Hurbiltasuna adierazteko erakuslea…da. a) hau / honek
b) hori / horiek
c) hura / haiek
7. Urruntasuna adierazteko, zein erakusle erabiltzen dugu? a) haiek
b) hauek
c) horiek
8. Ikastolak hitza pluralez. a) ikastolak
b) ikastola
c) ikastolek
9. Zer da ahapaldia? a) poema bat banatzen den lerro-multzoetako bakoitza. b) lau bertso-lerroko paragrafoa. c) edozein neurriko paragrafoa. 10. Bertso-lerroak luzeak direnean, poemaren erritmoa…da. a) normala b) geldoa c) azkarra
48
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
4.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak
• Puntuazio-markak, letra larriak eta txistukariak zuzen erabiltzea.
1
2
K T
T
• SMS idazkera erabiltzea. • Mugaitzaileak identifikatzea.
K
3
4
T
T
5
6
7
8
K T
K T
T
T
9
10
T
T
K
• Artikuluak ondo erabiltzea eta deklinatzea.
K
• Ahapaldiaren eta bertso-lerroa zer den ulertzea.
K
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. Kaixo Ander! Zelan zabiltza? Atzo Bilbon ikusi zintudan Guggenheimetik hurbil. / Hamasei urte nituenetik, asko gustatzen zait eskiatzera joatea. / Mikelen aitak abere asko ditu baserrian: txerriak, txahalak, untxiak, behiak…/ Atso horri etxeko giltza galdu zaio eta niri bota dit errua. Aurpegia behar da gero!. 2. kx ainoa! noz elduko zra gltokira? / 2ar lanra iristean iraku riko dt maila. mx andi1 ta ondo izan! / brand iritsiko naz.nai bazue as zaitzt afaltzn.gro art. / egunon! zmz bartzlonan? ox onak igaro. os ond psa ta ta urrn art.mx pila. 3. umea / horrek; neskak / mutilak / onak; hura; hoiek. 4. afaria; Julenek / gauzak; atsedena; aitonak; lapikoak / zaharrak / berriak. 5. hau; horri; harekin; honek.
Testa 1. a. 2. a. 3. c. 4. b. 5. b. 6. a. 7. a. 8. c. 9. a. 10. c.
6. ikasleak / ikasleek; aulkia / aulkiak; ardia / ardiak; enpresak / enpresek; langileak / langileek. 7. bi; hamabi; motzak.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
49
Kontrola
5 Izena
Data
1. Azpimarratu a itsatsia duten hitzak. ahizpa kaiola burdina
lotsa uhina ganora
habia nahaspila okela
pertsona harea hondarra
izotza eliza panpina
2. Irakurri eta idatzi egunkarian argitaratzeko iritzi-gutuna, zure ustez arazoa konpontzeko zer egin daitekeen azalduz. Aurten ez dugu herria Gabonetarako apainduko, oso garestia da-eta.
Zuzendari jaun / andreari:
3. Idatzi zenbatzaile egokiak esaldietako hutsuneetan. • Zapata parea
zapata dira;
praka parea, berriz, praka •
zenbait
.
pertsonak oso diru dute. Bizitzeko
• Lagun
• Berekoiek, gauza
irabazten
dena
nahikoa bi
batzuk
ere ez.
gutxi
etorri zitzaizkigun etxera eta
postrerako geneukan tarta
ugari
osoa
jan ziguten. edukita ere,
bat
nahi izaten dute.
4. Sailkatu aurreko ariketako zenbatzaileak. • Zenbatzaile zehaztuak: ________________________________________________ • Zenbatzaile zehaztugabeak: ____________________________________________ • Zenbatzaile orokorrak: _________________________________________________ 50
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Idatzi. Zertan dira desberdinak esaldi hauek? Katuak bost kume egin ditu.
Katuak egindako bost kumeak txiki-txikiak dira.
6. Osatu esaldietako hutsuneak zenbatzaile orokorrekin. • Hozkailua zabaltzean arrautza__________erori ziren. • Pastel __________jaten baduzu, tripako mina izando duzu. • Beti dago barrezka; __________ematen dio barregura. • Botila __________ardo ekarri zidan Aitorrek. • Jokatzeko zituen pilota__________galdu zituen partidua hasi aurretik.
7. Osatu hitzak, silaba egokiak lotuz. Ondoren, osatu poema eta erantzun.
dan •
Dantzan, luma
;
dantzan, dantzan
• xi
•
ur
•
• tzan •
bi
•
• du
• ri •
•
bertso MIKEL ZARATE
• Zenbat ahapaldi ditu? _________________________________________________ • Zenbat silaba dituzte bertso-lerroek? _____________________________________ • Ba al dago diptongo edo sinalefarik? Non? ________________________________
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
51
Testa
5 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Zeinek dauka a itsatsiduna? a) arnasa
b) sugea
c) bihotza
b) anaia
c) idei
2. Inguratu egokia dena. a) anai
3. Zertarako idazten dira iritzi-gutunak? a) gai baten inguruko iritzia emateko. b) gure ustez txarto egin den zerbaiti buruzko iritzia emateko berriro gerta ez dadin. c) gure iritziak besteei jakinarazteko. 4. Bi determinatzaile mota daude: ___________ eta ___________. a) artikuluak eta mugatzaileak b) zenbatzaileak eta erakusleak c) mugatzaileak eta zenbatzaileak 5. Zer zenbatzaile mota da ugari? a) zehaztugabea
b) zehaztua
c) orokorra
6. Osatu esaldia. Peruk sagar-tarta ___________ jan zuen eta orain gaixo dago. a) osoa
b) bi
c) gutxi
7. Kantitate zehatz bat eman nahi dugunean, zer zenbatzaile darabilgu? a) zehaztugabea b) zehaztua c) orokorra 8. Zein dago zuzen? a) Jende askori gustatzen zaio elurretara joatea. b) Familia batzuetan hiru autoak dauzkate. c) Mikel oso pertson ona da. 9. Hitz bat bokalez amaitzean eta hurrengoa bokalez hastean, bi bokalak batera ahoskatzeari ___________ deritzogu. a) sinalefa
b) aferesia
c) diptongoa
10. Bertso-lerroak poema osatzen duten ___________ dira. a) silabak 52
Enfocus Software - Customer Support
b) lerroak
c) paragrafoak © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak
• A itsatsia zuzen erabiltzea. • Iritzi-gutun bat zer den jakitea eta egitea.
1
2
K T
T K
• Zenbatzaile zehaztuak, zehaztugabeak eta orokorrak erabiltzea.
3
4
5
6
7
8
K
K T
K T
T
T
9
10
T
T K
• Bertso-lerroen luzera aztertzea.
K
T
• Sinalefak identifikatzen jakitea.
K
T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. kaiola, burdina, lotsa, habia, okela, pertsona, harea, eliza, panpina. 2. Erantzun askea. 3. lau, bi / hainbat, gutxi, adina / batzuk, osoa / asko, gehiago. 4. zehaztuak: lau, bi / zehaztugabeak: hainbat, gutxi, adina batzuk , asko / orokorrak: osoa, gehiago.
Testa 1. a. 2. b. 3. b. 4. c. 5. a. 6. a.
5. lehenengoan kopuruari ematen zaio garantiza, bigarrenean, berriz, katuen tamainari.
7. b.
6. asko / osoa / denak / bete / guztiak.
8. a.
7. dantzan, dantzan; luma urduri, dantzan, dantzan, bertso bitxi. / bat / lau silaba / bai, luma-urduri.
9. a.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
10. b.
53
Kontrola
6 Izena
Data
1. Bete hutsuneak m, n, g eta j jarriz. • ko___paratu
• i___itoa
• erli___ioa
• geolo___ia
• i___itaia
• ___i___ ___astika
• i___a___inatu
• go___bidatu
• pa___pina
2. Idatzi aurpegiko mozorro bat egiteko jarraibideak. Lehenik, aukeratu behar da.
3. Aukeratu adjektibo egokiak kapela hitzari eransteko. • Kapela __________________
biguna
• __________________ kapela.
artilezko
egoskorra burdinazko beroa
• Kapela__________________
oihala
4. Azpimarratu testuko adjektiboak eta sailkatu. EROSTEN IZENLAGUNAK
54
Enfocus Software - Customer Support
Porturako bidean, kale batean denda berezi bat ikusi genuen. Denetariko gauza bitxiak saltzen ziren. Zurezko aingura txiki bat gustatu zitzaidan bereziki. Prezio garestia zuen arren, erosi egin genuen. Itzelezko erosketa izan zen!
IZENLAGUNAK
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Idatzi –(e)ko edo –(r)en hutsuneetan. DENA ZURI–BELTZEAN Gu______ lagun______ etxea oso berezia zen. Horma______ margolanak zuri-beltzean zeuden. Egongela______ telebistan ere zuri-beltzean ikusten zen. Sarrera______ atean ez zegoen txirrinik, aldaba baizik. Badakizu, kantoi______ etxe horretan gu______ lagun______ guraso______ aiton-amonak jaio ziren.
6. Bete hutsune bakoitza aukera egokiarekin. • Mendi hori __________ da ordubetean igotzeko.
a) altuegia
b) altuena
• Himalaiako mendikatea munduko __________ omen da.
a) arriskutsuegia
b) arriskutsuena
• Anboto baino __________ dela diote.
a) malkartsuegia
b) malkartsuagoa
7. Aukeratu beheko hitz hauekin errimatzen duten hiruna hitz.
azeri
• igeri
argia
gangarra lanpara
negarra • aparra
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
Joxeri
langarra atzerri hotzeri
55
Testa
6 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Zer idazten da euskaraz b eta p aurrean? a) n
b) m
c) bata zein bestea
b) jirafa
c) jiro
2. Inguratu egokia dena. a) pedagojia 3. Zertarako dira jarraibideak? a) zerbait egiteko urrats batzuk jarraituz. b) norbait jarraitzeko. c) leku batera joan behar dugunean, bidea zein den jakiteko. 4. Zer dira adjektiboak? a) izenak nolakoak diren adierazten duten osagaiak. b) aditzak nolakoak diren adierazten duten osagaiak. c) aditzondoak nolakoak diren adierazten duten osagaiak. 5. Bi adjektibo mota daude: ___________ eta ___________ a) determinatzaileak eta izenondoak b) izenondoak eta izenlagunak c) izenlagunak eta aditzondoak 6. Zein dago zuzen? a) lantegiaren ateak
b) lantegiko ateak
c) lantegidun ateak
7. Izenak deskribatzeko, izenondoei hiru gradu gehitzen zaizkie: a) –ago(a), -egi(a), -en(a)
b) –ren, -eko, -ago
c) –egi, -ago, -eko
b) bilbodun umea
c) bilbotar umea
8. Bilbon jaiotako umea: a) ume bilbotarra / bilbotar umea 9. Zer da errima? a) bertso-lerroen tamaina. b) bertso-lerroek amaieran duten hots berdina edo antzekoa. c) ahapaldien luzera. 10. Poemek errimarik ez dutenean, erritmoa sortzeko ___________ erabiltzen dira. a) errepikapenak
56
Enfocus Software - Customer Support
b) baliabide literarioak
c) sinalefak
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
6.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak
• g eta j letrak eta nb, np multzoak zuzen erabiltzea.
• Jarraibide-testu bat zer den jakitea eta egitea.
1
2
K T
T
K
• Adjektiboak eta motak jakitea.
3
4
5
6
K T
K T
K
K
K
K
7
8
T
T
9
10
T
T
T K
• Izenlagunak eta izenondoak desberdintzea eta lantzea.
• Errima zer den jakitea eta aztertzea.
K
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. konparatu, geologia, imajinatu, ijitoa, igitaia, gonbidatu, erlijioa, gimnastika, panpina. 2. Erantzun askea. 3. biguna, beroa, artilezkoa. 4. izenlagunak: porturako, denetariko, itzelezko, zurezko / izenondoak: berezi, bitxi, txiki, garesti.
Testa 1. a. 2. b. 3. a. 4. a. 5. b. 6. b.
5. gure lagunaren / hormado / egongelako / sarrerako/ kantoiko,gure lagunaren gurasoen.
7. a.
6. altuegia / arriskutsuena / malkartsuagoa.
8. a.
7. igeri: azeri, hotzeri, Joxeri / aparra: negarra, langarra, gangarra.
9. b. 10. a.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
57
Kontrola
7 Izena
Data
1. Jarri falta diren puntuazio-markak eta letra larriak. HIRUGARREN ESPIRITUA ___espiritua Scroogen alboan gelditu zen___ ___rduan___ Scrooge belauniko jarri zen___ espiritu hark beldur handia ematen baitzion___ ___amua beltzez jantzirik zegoen burutik behera, eta inguruko iluntasunarekin nahasten zen___ ___rropa beltz haien artean haren eskua besterik ez zen ageri___ CHARLES DICKENS (moldatua) Gabonetako kanta
2. Ordenatu datuok eta idatzi Charles Dickensen biografia. • 1843 Gabonetako kanta argitaratu. • 1812 Portsmouth-en jaio. • 1846 Daily News egunkaria sortu. • 1836 Pickwick klubeko hilondoko
paperak zatika argitaratzen hasi egunkari batean. • 1849 David Copperfield argitaratu. • 1870 Gadshill-en hil.
3. Lotu galderak erantzunekin. NORI? •
• Bere eleberria argitaratu zuen.
NOR? •
• Printzea igel bilakatu zen.
NORK? • ZER? •
58
Enfocus Software - Customer Support
• Igelari musu eman zion. • Erromesak bide osoa egin zuen. © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
4. Sailkatu beltzez nabarmendutako hitzak taula honetan. • Bideak ezagutzen ditu. • Gamelua erori zen.
MUGATA SINGULARRA
• Lau bidaia egin zituen. • Zer hiri da hori?
MUGATA PLURALA
MUGAGABEA
5. Markatu aukera zuzena kasu bakoitzean eta osatu esaldiak. • __________ giltza falta zaio.
a) Ateri
b) Ateari
• __________ baloia oparitu diote.
a) Ikerrei
b) Ikerri
• __________ ez zaizkie indabak gustatzen.
a) Haurrei
b) Haurri
• __________ telebista daukate.
a) Autobusak
b) Autobusek
6. Bete esaldietako hutsuneak, deklinabide-marka egokiak erantsiz. –Hara! Ez daukazu diru ______________? –Ez, ez dut txanpon ______________ ekarri. –Horrela, ezin izango dugu txartel ______________ erosi. –Tira, hurrengo batean joango gara tranbiaz.
7. Sailkatu makila hitzarekin errimatzen dutenak. •
Errima pobrea
• •
•
Errima aberatsa
• •
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
59
Testa
7 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Izen bereziak beti ___________ idazten dira. a) letra larriz
b) letra xehez
c) nahi bezala
2. Zer da biografia bat? a) pertsona baten bizitzaren kontakizuna. b) pertsona batek idatzitako liburuen zerrenda. c) pertsona batek dituen zaletasunen kontakizuna. 3. Zer nolako datuak ageri dira biografia batean? a) jaiotza eta zaletasunak. b) jaiotza eta heriotza datak, bizilekua eta lana. c) jaiotza eta heriotza datak eta ikasketak. 4. Inguratu azpimarratutako hitzari dagokion galdera. Atzo hanka apurtu nuen. a) nor?
b) nola?
c) zer?
b) zein katua sartu da?
c) zein katuak sartu da?
5. Zein dago zuzen? a) zein katu sartu da?
6. Jarri ondoko esaldia ezezko eran. Gaur euria egin du. a) gaur ez du euriarik egin. b) gaur ez du euririk egin. c) gaur ez du euriak egin. 7. Subjektua adierazteko erabiltzen den kasua _________ da. a) Nork
b) Nor
c) Zer
8. Markatu egokia dena. a) Iaz aitoni txoriak ihes egin zion. b) Iaz aitonari txoriak ihes egin zion. c) Iaz aitonei txoriak ihes egin zion. 9. Zeintzuk dira errima motak? a) aberatsa eta pobrea
b) handia eta txikia
c) luzea eta laburra
10. Noiz izaten da errima aberatsa? a) hitzen hoskidetasuna handia denean b) inoiz ez c) errima polita denean 60
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
7.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• Puntuazio-markak zuzen erabiltzea. • Biografia zer den jakitea eta bat egitea. • Deklinabidea: Nor, Nork , Nori eta Zerik kasuen erabilera.
2
3
K T
T
4
5
6
7
8
K T
K T
K T
T
T
9
10
K
K
K T
K
• Errima motak jakitea eta aztertzea.
K
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. Espiritua Scroogen alboan gelditu zen. Orduan, Scrooge belauniko jarri zen, espiritu hark beldur handia ematen baitzion. Mamua beltzez jantzirik zegoen burutik behera, eta inguruko iluntasunarekin nahasten zen. Arropa beltz haien artean haren eskua besterik ez zen ageri. 2. 1812 Portsmouthen jaio. / 1836 Pickwick klubeko hilondoko paperak zatika argitaratzen hasi egunkari batean / 1843 Gabonetako kantak argitaratu / 1846 Daily News egunkaria sortu / 1849 David Copperfield argitaratu/ 1870 Gadshill-en hil. 3. Nori?: Igelari musu eman zion / Nor?: Printzea igel bilakatu zen / Nork?: Erromesak bide osoa egin zuen / Zer?: Bere eleberria argitaratu zuen. 4. Bidea / bideak / bide; gamelua / gameluak / gamelu; bidaia / bidaiak / bidaia; hiria / hiriak / hiri.
Testa 1. a. 2. a. 3. b. 4. c. 5. a. 6. b. 7. a. 8. b. 9. a. 10. a.
5. Ateari giltza falta zaio / Ikerri balioa oparitu diote / Haurrei ez zaizkie indabak gustatzen / Autobuses telebista daukate. 6. Hara! Ez daukazu dirurik? / Ez, ez dut txanponik ekarri / Horrela ezin izango dugu txartelik erosi/ Tira, hurrengo batean joango gara tranbiaz. 7. Errima pobrea: girgila, dontzeila, teila / errima. Aberatsa: erroskila, andrakila, ezkila.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
61
Kontrola
8 Izena
Data
1. Bete hutsuneak, falta diren puntuazio-markak jarriz. Bost pauso eman aurretik –Gezurretan ari da –Potter
ahots zoil bat entzun zuen
Gezurretan ari da
itzul zaitez hona
Esadazu egia
–oihu egin zuen Quirrellek–.
Zer ikusi duzu J.K. Rowling Harry Potter eta sorgin-harria ( moldatua)
2. Deskribatu zure ikasgela: nolakoa den; zer duen, non, eta zertarako… Gure ikasgela
3. Sailkatu nabarmendutako hitzak. • Oihanean piztia ugari bizi dira. • Zer autobideetara sartu zineten? • Tontorretik lasterka jaitsi ziren. • Animaliengandik asko ikas daiteke.
DEKLINABIDE-KASUA
NUMEROA
NON mugagabea
4. Sortu esaldiak hitz hauekin. • Arbasoengandik: _____________________________________________________ • Ikaskideengan: ______________________________________________________ • Albaitariarengana: ____________________________________________________ • Jolastokietara: _______________________________________________________ • Bidegorrietatik: _______________________________________________________ 62
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Bete testuko hutsuneak, laukiko hitz egokiak aukeratuz. kiroldegira hormetatik bere buruarengan monitorearengana lagunetatik monitorerengana lagunengandik hormatik bere buruan kiroldegitara Lehengoan, Eneko bere auzoko _______________ joan zen, eskalada egitera. Halako batean, _______________ jausi zen eta golpe ederra hartu zuen. Enekok _______________ konfiantza du eta trebea da, baina edonori gerta dakioke istripua. Hango _______________ hurbildu zen, eta gertatutakoa kontatu zionean, ez zen, bada, barreka hasi! Horrelako asko hartu behar zituela esan zion. Eskerrak _______________ adorea jaso zuen. Jo eta ke ikasi arte! 6. Deklinatu hitz hauek singularrean, pluralean eta mugagabean. SINGULARRA
PLURALA
MUGAGABEA
• ikaskide
NOREGAN
• lagun
NOREGANA
• ama
NOREGANDIK
• mediku
NORENGANA
7. Osatu bertsoa irudiko hitzekin eta erantzun. LARRAURIALDEA Bertso berri batzutan inguruko _____________ ematera gara gu
ekarri
etorri herri berri
Larraurira _____________. Astinduko ditugu auzo eta _____________, euria hasten badu zakua _____________. XABIER AMURIZA (moldatua) © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
63
Testa
8 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Nola idazten dira aldizkarien izenak? a) kurtsibaz eta letra larriz
b) letra xehez
c) azpimarratuta
2. Toki-deskribapen bat egitean aipatu beharreko aspektuak: a) zer gauza dauden bertan. b) nolakoa den, zer gauza dauden eta zertarako eta nola erabiltzen diren. c) lekua polita den edo ez. 3. Zein dago zuzen? a) atzo arratsaldean autobusean ikusi zintudan. b) atzo arratsaldean autobusengan ikusi zintudan. c) atzo arratsaldean autobusarengana ikusi zintudan. 4. Zer kasu motak dira Non, Nondik, Norengana etabar. a) denborazko kasuak
b) leku-denborazko kasuak
c) lekuzko kasuak
5. Zer desberdintasun dago Non, Nora, Nondik eta Norengan, Norengana, Norengandik-en artean? a) ez dago desberdintasunik. Guztiak dira leku-denborazko kasuak. b) Non, Nora, Nondik izen bizigabeekin erabiltzen dira eta besteak bizidunekin. c) ez dute zerikusirik talde batekoak beste taldekoekin. 6. Inguratu galderari erantzuten diona. Nondik zatoz hain berandu? a) errekatik
b) errekarengandik
c) errekagatik
7. Non dago esaldi honetan leku-denborazko kasua? Euskararen etorkizuna gazterian dago. a) euskararen
b) gazterian
c) etorkizuna
8. Bertsoak zerez osatuta daude? a) ahapaldiz, lerroz, puntuz eta oinez
b) lerroz
c) lerroz eta puntuz
9. Zer da puntua? a) puntuazio-zeinua baino ez
b) bertso zatia
c) ahapaldi mota bat
10. Puntuko azken hitzari, errima daukanari ___________ deritzo. a) oina 64
Enfocus Software - Customer Support
b) puntua
c) errima © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
8.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• Puntuazio-markak eta letra larriak zuzen erabiltzea.
• Toki-deskribapenaren ezaugarriak ikustea eta deskribapen bat egitea.
• Leku-denborazko kasuak aztertzea.
2
3
4
5
6
7
8
K T
K T
K T
K T
T
T
K
T
9
10
T
T
K T K T
• Bertsoa eta bere osagaiak lantzea. K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. Bost pauso eman aurretik, ahots zabalik entzun zuen. / Gezurretan ari da! Gezurretan ari da! / Potter, itzul zaitez hona! – oihu egin zion Quirrellek-. / Esadazu egia! Zer ikusi duzu? 2. Erantzun askea. 3. Oihanean: Non/ singularra; autobidetara: mugagabea; tontorretik: Nondik / singularra; animaliengandik: Norengandik / plurala.
Testa 1. a. 2. b. 3. a. 4. b. 5. b.
4. Erantzun askea.
6. a.
5. Eneko bere auzoko kiroldegira joan zen, eskalada egitera. Halako batean, hormatik jausi zen eta kolpe ederra hartu zuen. Enekok, bere buruarengan konfiantza du eta trebea da, baina edonori gerta dakioke istripua. Hango monitorearengana hurbildu zen, eta gertatutakoa kontatu zionean, ez zen, bada, barreka hasi! Horrelako golpe asko hartu behar zituela esan zion. Eskerrak lagunengandik adorea jaso zuen. Jo eta ke ikasi arte!
7. b. 8. a. 9. b. 10. a.
6. ikaskidearengan / ikaskideengan / ikaskiderengan; lagunarengana / lagunengana / lagunengana; amarengandik / amengandik / amarengandik; medikuarengana / medikuengana / medikurengana. 7. inguruko berri / Larraurira etorri / auzo eta herri / zakua ekarri.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
65
Kontrola
9 Izena
Data
1. Berridatzi perpausak aukera egokienekin. • Nik Getxoko _____________ ikasten dut.
a) hezkuntza-eskolan
b) hezkuntzaeskolan
c) hezkuntzako eskolan
• _____________ elkartzen gara beti eguerdi aldera.
a) kulturetxean
b) kultura-etxean
c) kultura etxean
• _____________ arazoak ditu erretzaile bihurtu denetik.
a) arnas aparatuko
b) arnasa aparatuko
c) arnas-aparatuko
2. Egin ipuin-lehiaketa baterako deialdiaren kartela. GOGORATU
IPUIN-LEHIAKETA
• Deialdia zertarako den. • Nork egin duen. • Nork parte har dezakeen. • Noiz eta nola azalduko diren emaitzak.
3. Berridatzi esaldiak parentesi arteko hitzei deklinabide-marka egokiak jarriz. • (Neba-arrebak) ___________________ arteko harremanak oso estuak dira. • (Amaia) ___________________ auto berria asko gustatzen zait. • Bihar, (aita) ___________________ joango naiz erosketa batzuk egitera. • (Mutil hura) ___________________ haserre aurpegia ikusten zaio. • (Ni) ___________________ iritzia azken muturreraino mantenduko dut.
4. Egin galderak esadli hauei. • Ainhoarekin joango naiz kontzertura. • Ihauterietan katuz mozorrotu ziren. • Azkenaldian askotan gogoratzen naiz zutaz. • Mikelen etxean oso ondo pasatzen dugu. • Pastel hau zuretzat ekarri dut. 66
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Osatu taula, hitzei Norentzat kasuko markak ipiniz. SINGULARRA
PLURALA
MUGAGABEA
txakur ume landare emakume
6. Jarri Zerez kasua Norekin kasuaren ordez. • Ogia ez da eskuarekin moztu behar; labanarekin baizik.
• Klaseko leihoa harri batekin apurtu omen dute.
• Futbol-jokalariak eskuarekin sartu du gola eta epaileak baliogabetu du.
• Etxea pintura berdearekin margotu du.
7. Irakurri koplak. FURRA - FURRA Gaur goizean jaiki naiz _____
Ez dakit zer daukagun _____
suerte onean, ____________
bakea ala gerra, __________
tanke bat topatu dut _______
Baina nik badaezpada _____
neure kafesnean. _________
egin dut puzkerra. _________
■ Zenbatu silabak eta markatu errima. Nolako kopla da, handia ala txikia?
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
67
Testa
9 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Zeinek du a itsatsia? a) habia
b) garrantzia
c) ardia
b) irratsaio
c) irrati saio
2. Zein da zuzena? a) irrati-saio
3. Zertarako egiten dira deialdiak? a) jendea ekimen batean parte hartzera bultzatzeko. b) besterik gabe jendea deitzeko. c) jendea zerbait egitera behartzeko. 4. Norengatik etorri da Ane festara? a) Mikelengandik
b) Mikelengatik
c) Mikelekin
5. Nire lepotik barre egin zuen. a) nire bizkarrera barre egin zuen. b) nire lepoaren ondoan egon zen barrezka. c) lepotik heldu zidan eta barre egin zuen. 6. Amari ___________ hitz egitea gustatzen zaio. a) telefonoarekin
b) telefonoz
c) telefonoarentzat
7. Osaba-izebek etorri dira ___________ bakarrik joan ez gaitezen. a) gurekin
b) guretzat
c) guregandik
8. Literatura herrikoia: _________________________________________________ a) egile ezagunik ez duen eta ahoz aho eta belaunaldiz belaunaldi trasmititzen da. b) egile ezaguna duen eta ahoz aho trasmititzen den literatura da. c) herriko literatura idatzia da. 9. Noiz sortu ziren koplak? a) XX.mendean
b) Erdi Aroan
c) Historiaurrean
10. Kopla-bilduma nagusietariko bat ___________ egindakoa izan zen. a) Manuel Lekuonak b) Bernardo Atxagak c) Mariasun Landak 68
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
9.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak
• A itsatsia eta hitz elkartuak zuzen erabiltzea.
• Deialdiaren ezaugarriak ikustea.
1
2
K T
T K
• Deklinabideko Noren, Norentzat, Norekin, Norengatik, Zerez, Zertaz eta Nortaz kasuak lantzea.
3
4
5
6
7
K T
K T
K T
T
8
9
10
T
T
T
T
K
• Koplak aztertzea eta bere ezaugarriak ikustea.
K
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola
Testa
1. hezkuntza-eskolan / kultura-etxean / arnasa aparatuko.
1. a.
2. Erantzun askea.
2. b.
3. neba-arreben / Amaiaren / aitarekin / mutil horri / nire.
3. a.
4. norekin / zerez / nortaz / non / norentzat.
4. b.
5. txakur: txakurrarentzat, txakurrentzat, txakurrentzat / ume: umearentzat, umeentzat, umerentzat / landare: landarearentzat, landareentzat, landareentzat / emakume: emakumearentzat, emakumeentzat, emakumerentzat.
5. a.
6. eskuz / harriz / eskuz / berdez.
8. a.
7. 7 / 6ko errima / kopla txikia.
9. b.
6. b. 7. a.
10. a.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
69
Kontrola
10 Izena
Data
1. Banatu bait- partikularekin sortutako aditzak. • baitziren: __________ + __________
• baitator: _________ + __________
• baikenituen: _______ + __________
• bainago: ________ + __________
• bailitzateke: _______ + __________
2. Idatzi euskararen eguna ospatzeko egitaraua, zerrendako informazioa kontuan hartuz.
ZERRENDA • Tokia • Data • Antolatzailea • Hasierako ordua • Ekintzak • Oharrak
EUSKARAREN EGUNA
3. Lotu aditz jokatuak jokatugabeekin zenbaki bidez. Beren-beregi deitu nion etor zedin.
etortzea
Ez zuen nahi zu etor zintezen.
ekarritako
Garesti iritzi arren, eros dezan utzi diot.
hautatzeko
Agerian utzi nizkien hauta zitzaten.
erosten
Ekarri zigun jokoa guztiz jolasgarria zen.
etortzeko
4. Sailkatu multzoko aditz trinkoak eta perifrastikoak. TRINKOAK
PERIFRASTIKOAK
joan daiteke genekien zeukaten diogu
70
Enfocus Software - Customer Support
eramango nau hautsiko dituzte doaz
ekarri zituen erasoko
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Bete testuko hutsuneak, lehenaldiko aditz jokatuak eta aditz jokatugabeak erabiliz. BERRIKETAN Ajoubek egunero hainbat kilometro (egin) _______________ oinez eskolara (joan) _______________ Beti (aurkitu) _______________ norbait bidean. Gaitera, lagun berriak (egin) _______________ gustatzen zitzaion…Behin, herriko agure batekin (topo egin) _______________ eta solasean (jardun) _______________, harik eta erlojuari begiratu eta, hara!, eskolara (sartu) _______________ ordua (izan) _______________ eta bera oraindik hain urrun. Agur esan eta lasterka (egin) _______________ ekin zion.
6. Lotu zutabeak era egokian.
Aditz trinkoak
bi hitzez osatuta daude.
Aditz perifrastikoak
pertsona, numeroa, aldia eta modua agertzen dira.
Aditz nagusian
hitz bakarrez osatuta daude.
Aditz laguntzailean
aditzaren esanahia eta aspektua agertzen dira.
7. Osatu bertsoak eta erantzun. Euskaldun jaio ginan,
Euskera laztan maite,
_________________,
_________________.
euskeraz euskulako
Euskera hilez gero,
_________________.
_________________.
Felipe Arrese Beitia (moldatua)
ez dogu nahi bizi amak erakutsi Euskaldunak hazi zabiltz gugaz beti
■ Nolako zortzikoa da? Zein da errima? __________________________________ © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
71
Testa
10 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Zein dago zuzen? a) bat-batean
b) bat batean
c) batbatean
2. Atzo ez ninduzun ikusi, arin-arin zindoazen-eta. a) baizindoazen
b) baitzindoazen
c) bait zindoazen
3. Nolako informazioa biltzen da egitarauetan? a) antolatzailea, datak, orduak eta ekintzak. b) orduak, ekintzak eta oharrak. c) ekintzak eta prezioa. 4. Aditz jokatuak _______ eta _______ izan daitezke. a) burutuak eta burutugabeak b) trinkoak eta perifrastikoak c) orainaldikoak eta lehenaldikoak 5. Pertsona eta aldi guztietarako balio duten aditzak, ______________ dira. a) aditz jokatugabeak
b) aditz jokatuak
c) aditz trinkoak
6. Aditz trinkoak ______________ osatuta daude. a) bi hitzez
b) hitz bakarrez
c) bi hitz baino gehiagoz
7. _____________ bi hitzez osatuta daude: aditz nagusiaz eta aditz perifrastikoaz. a) aditz trinkoak
b) aditz jokatuak
c) aditz perifrastikoak
8. Aditz nagusian zer nolako informazioa ageri da? a) aditzaren esanahia eta aspektua. b) aditzaren denbora. c) aditzaren aspektua. 9. Zer irizten diozu arratsaldean elkartzeari? a) dirudizu
b) deritzozu
c) diharduzu
10. Zeintzuk dira zortziko motak? a) txikia (7 eta 6 silabakoa) eta handia (10 eta 8 silabakoa). b) txikia ( 6 eta 5 silabakoa) eta ertaina ( 9 eta 7 silabakoa). c) laburra eta luzea. 72
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
10.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak
• Batera eta bereiz idazten diren hitzak zuzen idaztea. • Egitaraua zer den jakitea eta lantzea. • Aditz jokatuak eta jokatugabeak lantzea.
1
2
K T
T K
3
4
5
T
K T
6
7
8
9
K T
T
T
T
10
T K
• Aditz trinkoak eta perifrastikoak lantzea.
K
• Zortzikoaren kontzeptua eta motak aztertzea.
K
T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. bait + ziren / bait + genuen / bait + litzateke / bait +dator / bait + nago. 2. Erantzun askea. 3. etor zedin: etortzeko / etor zintezen: etortzea / eros dezan: erosten / hauta zitzaten: hautatzeko/ ekarri zigun: ekarritako. 4. trinkoak: zeukaten, doaz, diogu, zebiltzan / perifrastikoak: joan daiteke, eramango nau, hautsiko dituzte, ekarri zituen, erasoko diete. 5. egiten dituzte / joateko / aurkitzen du / egitea / topo egin zuen / jardun zuten / sartzeko / zen / egiteari. 6. aditz trinkoak: hitz bakarrez osatuta daude / aditz perifrastikoak: bi hitzez osatuta daude / aditz nagusian: aditzaren esanahia eta aspektua agertzen dira/ aditz laguntzailean: pertsona, numeroa, aldia eta modua agertzen dira.
Testa 1. a. 2. b. 3. a. 4. b. 5. a. 6. b. 7. c. 8. a. 9. b. 10. a.
7. Euskaldun jaio ginan, euskaldunak hazi, euskeraz. / Euskulako amak erakutsi. / Euskera laztan maite, zabiltz gugaz beti. Euskera hilez gero, ez dogu nahi bizi.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
73
Kontrola
11 Izena
Data
1. Osatu hitzak in, il, dd edo tt idatziz. • on____oa
• danbol____a
• ba____a
• bot____a
• Ma____alen
• leihat____a
• po____oka
• op____a
• b____a
2. Idatzi kexa-gutuna eskolako zuzendariari jolastokian paperontzirik ez dagoela-eta. Zuzendari jauna / andrea: Gutun honen bidez jakinarazi nahi nizuke
3. Idatzi taulan falta diren aditzak. BURUTUA
BURUTUGABEA
GEROALDIA
ekarri dituzte
___________ dituzte ekarriko dituzte
____________ dio
erantzuten dio
____________ dio
jaso du
____________ du
____________ du
gertatu zen
____________ zen
____________ zen
4. Inguratu aditz bakoitzaren forma puntukaria. • ekarri
ekartzen dute dakarte
• joan
zihoazen joaten ziren
• sartu
sartzen ari da sartzen da
• ibili
ibiltzen dira dabiltza
• egon
nengoen egoten nintzen
74
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Osatu postala, aditzen aspektu egokia idatziz. Kaixo, Aner:
Aner Galartza
Zer moduz? Gu orain ederto batear (egon) . Egunero (joan) hondartzara. Atzo ere bainu ederra (hartu) Zumarraga kalea, 14, 1-A
. Orain hotelera (joan) bazkaltzera, baina arratsaldean hondartzara (ikusi)
Bilbo 48006
berriro. Laster elkar. Joana
Agur
6. Idatzi aditz jokatu hauen ezaugarriak. ADITZA
ASPEKTUA
ALDIA
PERTSONA
• zindoazen • erantzun zion • daukagu • zekarten • egiten duzue • etorriko naiz
7. Aztertu eta erantzun. Inork ez du betetzen Kyotoko kuota, ta Bushek zer esango beti Europa. Egon badaude hainbat
• Zenbat bertso-lerro daude? ______________________
emisio mota,
• Zenbat silaba dituzte bertso-lerroek? ______________
kotxeak saldu baina
• Zer lerrotan daude errimak? Nolakoak dira? ________
zigarroen kontra. Beharbada puzkarrik ezingo da bota. UNAI ELORRIAGA (moldatua) © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
_______________________________________________ • Zer motatako bertsoa da? ________________________
_______________________________________________ • Zein da gaia? __________________________________ 75
Testa
11 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Euskal Herriko zaldi txikia __________ a) pottoka
b) potxoka
c) potoka
2. Zeintzuk agertzen dira kexa-gutun batean? a) agurra eta kexa. b) agurra , kexa, konponbidea eta sinadura. c) kexa eta konponbidea. 3. Ekintza bukatu da. a) jan du
b) jaten du
c) jango du
4. Adiz perifrastikoetan aspektua hiru motatakoa izan daiteke: a) burutugabea, geroaldia eta jokatugabea. b) burutua, burutugabea eta geroaldia. c) burutua, geroaldia, puntukaria. 5. Noiz izan daiteke aspektua, betikotasunekoa edo puntukaria? a) aditz trinkoetan b) aditz perifrastikoetan c) inoiz ez 6. Zure aita janaria prestatzen dago. a) puntukaria b) betikotasunekoa c) geroaldikoa 7. Amaiak hanka motzak ditu. a) puntukaria
b) burutua
c) betikotasunekoa
8. Aditzaren ___________ ekintza noiz gertatzen den zehazten du. a) aldiak
b) moduak
c) aspektuak
9. Zein da esaldi honen aldia? Eneko negarrez etorri zitzaidan. a) orainaldia
b) lehenaldia
c) geroaldia
10. Hamar lerroko bertso-lerroak dituzten bertsoak: _____________________ a) hamarrekoak
76
Enfocus Software - Customer Support
b) zortzikoak
c) koplak
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
11.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• dd, tt, in , il letra multzoen erabilera. • Kexa-gutuna egitea eta ezaugarriak aztertzea.
2
3
4
5
6
7
8
9
K T
K T
K T
K T
T
T
T
10
K T K T
• Aditzaren aspektua eta aldia aztertzea. • Hamarreko bertsoa lantzea.
K
T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. Onddoa, botila, pottoka, danbolina, Maddalen opila, baina, leihatila, bila, baino. 2. Erantzun askea. 3. ekarri dizute / ekartzen dizute / ekarriko dituzte; erantzun dio / erantzuten dio / erantzungo dio; jaso du / jasotzen du / jasoko du; gertatu zen / gertatzen zen / gertatuko zen. 4. ekarri: dakarte; ibili: dabiltza; sartu: sartzen ari da; joan: zihoazen; egon: nengoen.. 5. gaude / joaten gara / hartu genuen / joango gara / ikusiko dugu. 6. zindoazen: joan / burutua / lehenaldia / haiek; erantzun zion: erantzun / burutua / lehenaldia / harkhari; daukagu: eduki / puntukaria / orainaldia / gukhura; zekarten: ekarri / puntukaria / lehenaldia / haiekhura; egiten duzue: egin / burutugabea / orainaldia / zuek-hura; etorriko naiz; etorri / geroaldia / geroaldia/ni.
Testa 1. a. 2. b. 3. a. 4. b. 5. a. 6. a. 7. b. 8. a. 9. b. 10. a.
7. 10 bertso-lerro / 7 / 6 silabakoak dira / bigarren, seigarren eta hamargarren lerroetan / hamarrekoa / kutsadurari buruzkoa.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
77
Kontrola
12 Izena
Data
1. Inguratu data egokia kasu bakoitzean. • 1919an / 1919n sortu zen Euskaltzaindia. • Nire anaia 2005eko irailaren 10ean / 10an jaio zen. • Euroa 1999an / 1999n erabiltzen hasi ginen. • Merkealdiak urtarrilan / urtarrilean izaten dira. • Apirilaren 28an / apirilak 28an San Prudentzio eguna ospatzen dugu Araban.
2. Ordenatu datu hauek zenbaki bidez eta idatzi eskabide-gutuna, Betizuko txartela eskuratzeko. Mamia Igorlearen helbidea Azken agurra Sinadura Lekua eta data Hasierako agurra Hartzailearen helbidea 3. Idatzi hutsuneetan aditz laguntzaile egokiak. • Ez dugu autorik ekarri; joan ______________ zuekin Bilbora? • Bihar klase osoa joango ______________ Italiara. • Jonek nahi duena egin ______________ baina nik ez dut egingo. • Atzo zure amak deitu ______________ eta denbora luzez
hitz egin _____________ • Asko ikasten dut baina ez dut gainditzen. Zer gehiago
egin _____________ azterketa gainditzeko? 4. Idatzi esaldiak beste modu batera. • Gauean ezin naiz etorri • Edonork egin ahal du horrelako lan bat. • Egunero ikasita, erraztasunez gainditu ahal duzue.
78
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Osatu hutsuneak, aditz laguntzaile egokiak jarriz. • Peruri Sarrionandiaren liburuak asko gustatzen _______________ • Harry Potteren filmak oso ospetsuak ______________________________ • Atzo Irunek harri batekin behaztopa egin ________ eta hanka bihurritu __________ • Pasadan astean, Anderrek eta biok zoologikoan egon _______ eta ikusi _________ • animaliak asko gustatu _______________ • Nik arreba bakarra _______________ eta oso ondo konpontzen _______________
6. Pentsatu zure ikaskideekin hiru eguneko txango batera zoazela. Idatzi hiru egun hoietan egin ditzakezuen gauzak indikatiboa eta ahalera erabiliz. MUNDAKARA Ostiral goizean Mundakara ____________ Arratsaldean, ____________Larunbatean, __________________________________ eta gero, _____________ Igande goizean, hondartza ______________________ eta ______________________ Zazpiak inguru _______________________________________________ etxera _______________
7. Irakurri kanta hau eta erantzun. Gernikako Arbola Gernikako Arbola
Mila urte inguru da
da bedeinkatua
esaten dutela
euskaldunen artean
Jainkoak jarri zuela
guztiz maitatua.
Gernikako Arbola.
Eman ta zabal zazu
Zaude bada zutikan
munduan frutua
orain ta denbora
adoratzen zaitugu
eroritzen bazera
arbola santua.
arras galdu gera. IPARRAGIRRE
• Zenbat ahapaldi daude? ____________ Zenbat bertso-lerro? _______________ • Zein lerrotan daude puntuak? _________________________________________ • Esan zeintzuk diren puntuak. __________________________________________ © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
79
Testa
12 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Idatzi ondoko data: 1802 / 04 / 28 a) 1802.eko apirilaren 28a b) 1802ren apirileko 28 c) apirilaren 28a 1802 urtean 2. Zeintzuk daude eskabide-gutun batean? a) Igorlearen helbidea, mamia eta agurra. b) Igorlearen eta hartzailearen helbidea, lekua, data, agurra ,mamia eta sinadura. c) Igorlearen eta hartzailearen helbidea, lekua, mamia eta agurra. 3. Zer motatako aditza da egin diezaiokezu? a) indikatiboa
b) subjuntiboa
c) ahalera
4. Gaur kalera joan ___________ paseo bat ematera, eguraldi ederra dago-eta! a) gaitezke
b) ginen
c) dezagun
5. Gogoratzen banaiz, etxera heltzen naizenean Juleni deituko ______________ a) dizut
b) diot
c) diezaiodan
6. Modu ___________ hiztunak ekintza era objektiboan adierazten du. a) indikatiboan
b) subjuntiboan
c) ahalerazkoan
7. Zeintzuk dira ahaleraren ezaugarri bereizgarrienak? a) aditz nagusiak aspektu burutugabea du eta laguntzaileak –ke marka darama. b) aditz nagusiak ez du aspektu-markarik eta laguntzaileak –ke marka darama. c) aditz nagusiak aspektu burutua hartzen du. 8. Hauetako zein aditzek adierazten du baimena edo gaitasuna? lagunduko dizut / lagun zaitzaket. a) lagun zaitzaket
b) lagunduko dizut
c) biek
9. Zeinenak dira zezenaren bertsoak? a) Txirritarenak
b) Xenpelarrenak
c) Arresebeitiarenak
10. Zer da puntua? a) bertso-lerro baten amaierako hitza. b) bertso-lerro amaierako azken silaba. c) ahapaldiko azken bertso-lerroa. 80
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
12.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• Datak nola idazten diren jakitea.
2
3
4
5
6
7
8
K T
K T
K T
K T
T
T
9
10
K T
• Eskabide-gutuna egitea eta lantzea.
K T
• Indikatiboko eta ahalerako aditzak lantzea. • Neurri bereziko bertsoak aztertzea.
K
• Puntua zer den ikustea eta lantzea.
K
T T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola
Testa
1. 1919an / 10ean / 1999n / urtarrilean / Apirilaren 28an.
1. a.
2. Erantzun askea.
2. b.
3. naiteke / gara / dezake / zidan; genuen / dezaket.
3. c.
4. gatean ezin naiteke etorri / edonork egin dezake horrelako lan bat / egunero ikasita, erraztasunez gaindi dezakezue.
4. a.
5. zaizkio / dira / zuen; zuen / ginen; genituen; zitzaizkigun / dut; gara. 6. Erantzun askea. 7. bi / hamasei / lehenengo ahapaldian: bigarrenean, laugarrenean, seigarrenean eta zortzigarrenean; bigarren ahapaldian: bigarrenean, hirugarrenean, laugarrenean, seigarrenean, zazpigarrenean eta zortzigarrenean.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
5. b. 6. a. 7. b. 8. a. 9. b. 10. a.
81
Kontrola
13 Izena
Data
1. Aukeratu egokia dena. a) skaner
b) eskaner
a) formazio
b) formatzio
a) paisajea
b) paisaia
a) Barzelona
b) Bartzelona
2. Idatzi elezahar bat ondoko eskema kontutan hartuz. ELEZAHARRA • transmisioa • tokia • xedea • gaiak • denbora • magia
3. Jarri ondorioa baldintza hauei. • Mendian galtzen banaiz, _______________________________________________ • Ikasleek azterketa gainditzen ez badute, __________________________________ • Elur asko egiten badu, _________________________________________________ • Berandu iristen bagara, ________________________________________________ • Ariketak egiten baldin badakizu, _________________________________________
4. Jokatu perpaus hauetako aditzak. • Haiek ez ikasi / azterketa suspenditu.
• Hura berandu oheratu / lo gutxi egin.
• Laguntza eskatu Amaiari / oso gustura eman.
82
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Jarri baldintza ondorio hauei. • ____________________________, garaiz helduko nintzateke. • ____________________________, damutuko zinateke. • ____________________________, barre egingo luke. • ____________________________, irabaziko genuen. • ____________________________, tarta bat ekarriko nizuke.
6. Berridatzi perpausak, hutsuneetan aditz forma egokiak jarriz. • Saria tokatuko ______________, opari bat egingo ______________ nire amari. • Zuk antzerkia ondo prestatuko ______________, andereñoa asko poztuko
______________. • Mikel, hemen gelditzen ba _______, gu joan ________ Ainhoaren bila. • Anek Mireni erlojua erosiko __________, Mirenek esker onez hartuko __________ • Aitona etorriko ______________, mendira joango ______________.
7. Irakurri igarkizunak eta asmatu. 3. Neguan kalean, ez naute maite, udan hozkailuan nahi naute.
1. Hilero-hilero jaiotzen naiz berria, eta jaten ez dudan arren, gau batzutan nago betea.
2. Suak beldurra dit, ume zikiina tirria, lurrari eta gizakiari asetzen diet egarria.
4. Matxin dut izena eta saltoka ibiltzen naiz, ez naiz oso gizena baina azkar eta arina bai.
5. Mikelek eta Mirenek badute baina Xabierrek ez , mendi eta muinoek ere bai baina zelaiek ez.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
83
Testa
13 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Larruazalean egindako marrazkia. a) tatuajea
b) tatuaia
c) tatua
2. Zer da elezaharra? a) Antzinako alegiazko gertaeren kontakizuna. b) Erdi Aroko gertaeren kontakizuna. c) Historiaurreko gertaeren kontakizuna. 3. Baldintza bi eratakoa izan daiteke: __________ eta __________ a) erreala eta irreala b) benetazkoa eta irreala c) etorkizunekoa eta erreala 4. Orain deitzen badiot, laister egon __________ hemen. a) daiteke
b) da
c) dezan
5. Amari gehiago lagunduko __________, oso pozik egongo __________ a) bazenu / litzateke
b) bazenio / litzateke
c) balio / dadin
6. Ekintza gertagarria denean baldintza __________ erabiltzen dugu. a) erreala
b) hipotetikoa
c) irreala
7. Etorkizuneko baldintzan, baldintzako nahiz ondorioko aditz nagusiak __________ hartzen du. a) tu / du
b) ko / go
c) ten / tzen
8. Zein da ondorioa? Ez nioke berriro hitz egingo zugatik ez balitz. a) ez nioke berriro hitz egingo
b) zugatik ez balitz
c) osoa da ondorioa
9. Ez da urrezkoa baizik tintazkoa. Hutsa balio du ezkerrean, milioiak eskuinean. Zer da? a) 0 zifra
b) boligrafoa
c) txipiroia
10. Zer dira ditxoak? a) haserrea eragiteko esaldiak. b) barrea eragiteko edo ziria sartzeko esaldiak. c) jendea zoratzeko esaldiak.
84
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
13.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• Daten idazkera lantzea.
2
3
4
5
6
7
8
K T
K T
K T
K T
T
T
9
10
K T
• Elezaharra lantzea eta bat asmatzea. • Baldintza lantzea.
K T
• Igarkizunak asmatzea.
K
T
• Ditxoak zer diren jakitea.
T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola
Testa
1. eskaner / formazio / paisaia / Bartzelona.
1. a.
2. Erantzun askea.
2. a.
3. Erantzun askea.
3. a.
4. Haiek ez badute ikasten, azterketa suspendituko dute / hura berandu oheratzen bada, lo gutxi egingo du / laguntza eskatzen badiozu. Amaiari, oso gustura emango lizuke.
4. a.
5. Erantzun askea. 6. Saria tokatuko balitzait, opari bat egingo nioke amari. / zuk antzerkia ondo prestatuko bazenu, andereñoa asko poztuko litzateke. /Mikel hemen gelditzen bada, gu joan gaitezke Ainhoaren bila./ Anek Miren erlojua erosiko balio, Mirenek esker onez hartuko lioke /luke. / Aitona etorriko baliz, mendira joango ginateke.
5. b. 6. a. 7. b. 8. a. 9. a. 10. b.
7. 1. ilargia / 2.ura / 3. izotza / 4.matxinsalto / 5.M letra.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
85
Kontrola
14 Izena
Data
1. Idatzi letraz zer ordutan diren saio hauek. • 07:45: Doraemon
f
• 11:50: Bertatik Bertara f
f
• 12:15: Sautrela
• 08:25: Vicky Bikingoa f
2. Egin irudian agertzen den eszenaren deskribapena. Nor ageri dira? Zertan? Non? Zer ospatzen ari dira?
3. Eman aditz hauek aspektu markarik gabe. • eman • jakin • jolastu
• etorri • apurtu • egin
• ibili • jaitsi • deitu
• konpondu • ikusi • entzun
4. Idatzi subjuntiboko aditzak –t(z)ea eta t(z)eko formen ordez. • Espero dut zuk hau laister bukatzea.
• Txakurrak kosk ez egitea nahi du bere jabeak.
• Zoriontsu izatea opa dizut.
• Azalduko diot zein den bidea ,ez galtzeko.
• Emaidazu eskua, ez erortzeko.
86
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Lotu esaldiak aginterako aditzekin. Mikelek zu etxerako lanak egin ditzazun nahi du. • Osasuntsu egon zaitezten lekak prestatu ditut. • Berokia eraman diezaiozun eskatu du. • Aintzanek zu etor zaitezen nahi du. • Amonak tarta bat ekar dezadan eskatu dit. •
• Eraman iezaiozu! • Etor zaitez! • Egon zaitezte! • Egin itzazu! • Ekar ezazu!
6. Erantzun galderei subjuntiboko aditzak erabiliz. • Zertarako ikasten duzu? _______________________________________________ • Zer agindu zizun zure amak? ___________________________________________ • Zertarako ureztatzen dira landareak? _____________________________________ • Zer eskatu dizu Gorkak? _______________________________________________ • Zer esan zion irakasleak Unairi? _________________________________________
7. Irakurri ondoko haikuak eta erantzun. 1. Zergatik zuriz, Ilbeltz , bihotza dezu zipriztindurik? 2. Inork bide hau ez du kurritzen jada, arratsak salbu.
• Zenbat bertso-lerro ditu haiku bakoitzak? __________________________________ • Zein urtarorekin lotu zenituzke haiku hauek? _______________________________ • Zenbat silaba dituzte bertso-lerroek? _____________________________________ • Ba al dute errimarik? __________________________________________________
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
87
Testa
14 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Zein ordutan sartzen zara ikastolara? a) goizeko zortziak eta erdietan. b) goizeko zortzi t `erditan. c) goizeko zortzi ta erditan. 2. Zer azaldu behar da eszena baten deskribapenean? a) nor ageri den, zer egiten dauden eta non dauden. b) nor ageri den eta zer egiten dagoen. c) eszena non den eta zer gertatzen ari den. 3. Modu ____________ hiztunak helburua eta desira adierazten du. a) indikatiboan
b) aginteran
c) subjuntiboan
4. Subjuntiboan aditz nagusiak ez du aspektu-markarik hartzen eta laguntzaileak ____________ marka hartzen du. a) –ko / go
b) –(e)n
c) –ten / -tzen
5. ____________ aditz nagusiak ez ezik, laguntzaileak ere ez du aspektu-markarik. a) aginteran
b) ahaleran
c) indikatiboan
6. Marraztu aditza aspektu-markarik gabe. a) marrazt
b) marraz
c) marraztu
7. Haurrek ____________ nahi dute gurasoek. a) ikas dezaten b) ikasi dezaten c) ikasteko 8. Amaiak bere seme-alabei etxera garaiz heltzea eskatu die. a) etorriko zarete! b) etor zaitezte! c) etor zaitezten! 9. Haikuek errimarik al dute? a) ez
b) bai
c) batzutan
10. Nongo poesian dira haikuak ospetsuak? a) Greziarrean 88
Enfocus Software - Customer Support
b) Norbegiakoan
c) Japoniakoan © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
14.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• Orduak ondo idazten jakitea. • Eszena baten deskribapena lantzea.
2
3
4
5
6
7
8
K T
K T
K T
K T
T
T
9
10
T
T
K T K T
• Subjuntiboa eta agintera aztertzea. • Haikuak lantzea eta bere ezaugarriak aztertzea.
K
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola 1. Doraemon: zazpiak laurden gutxiagotan / Bertatik Bertara: hamabiak hamar gutxiagotan / Sautrela: hamabiak eta laurdenetan / Vicky Bikingoa: zortziak eta hogeitabostetan. 2. Erantzun askea. 3. eman; jakin; jolas / etor; apur; egin / ibil; jaits; dei / konpon; ikus; entzun. 4. espero dut zuk hau laister buka dezazun / txakurrak koska egin ez dezan nahi du jabeak / zoriontsu izan zaitezen opa dizut / azalduko diot zein den bidea gal ez dadin / emaidazu eskua, eror ez zaitezen. 5. 1.egin itzazu / 2.egon zaitezte / 3.eraman iezaiozu / 4.etor zaitez / 5.ekar ezazu.
Testa 1. a. 2. a. 3. c. 4. b. 5. a. 6. b. 7. a. 8. b. 9. b. 10. c.
6. Erantzun askea. 7. hiru / udazkenarekin / 5 / 7 silabakoak dira / ez.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
89
Kontrola
15 Izena
Data
1. Zer esan nahi dute sigla, ikur eta laburdura hauek? • BEZ: _________________________________________ • EAE: _________________________________________ • DBH: _________________________________________ • cm: _______________________
• tel: _________________________
• l: _________________________
• jn. / and: ____________________
• min: _______________________
• or.: _________________________
2. Aukeratu gai bat eta zerrendatu horma-irudia prestatzeko egin beharreko urratsak. GAIA:
3. Bete hutsuneak, adizlagunak erabiliz, eta adierazi zein motatako adizlagunak diren: deklinabide-marken bidez sortutakoak (D) ala postposizioen bidezkoak (P). • Saio horretan (zertaz) _______________ aritu ziren.
D
P
• _______________ (esku) dago arazo hori konpontzea. • Ez zenuten ikusi _______________ (buruz) emandako saioa. • _______________ heldu zen etorkinak euskaraz zekien. • Ez zion amuarrainik erosi, kutsatutako _______________
harrapatu zituelako. 4. Bete esaldietako hutsuneak, bina adberbio erabiliz. • NON / NOLA: Gure _____________ agertu zen txakurra _____________ zegoen. • NORI / NOREKIN: _________ esker lortu genuen ikastetxeko ________ hitz egitea. • NONDIK / NORI: _____________ zetorrenari _____________ buruz galdetu nion. • NORA / ZERIK: Ezin izango zinateke _____________ heldu ____________ (gabe). • NOIZ / NORA: Atzo _____________ ekarritako bizikleta Indurainena bezalakoa zen. 90
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Sailkatu aditzondo hauek. • • • • • • •
inoiz aurki urrun nahiko ederto akaso eztiki
• • • • • • •
inon agian erabat arras antza han oihuka
DENBORA-A.
MODU-A.
LEKU-A.
MAILA-A.
IRITZI-A.
6. Egin esaldiak hitz hauekin. • Norentzat: __________________________________________ • Zenbat: ____________________________________________ • Nonbait: ____________________________________________ • Astiro: ______________________________________________ • -tik kanpo: ___________________________________________
7. Irakurri olerki hau eta erantzun galderei. Ondoren, saiatu kaligrama itxura ematen. Bi zubi ilun bi putzu argitsu. Bi ortzadar beltz bi zelai alaitsu. Bi kopetilun bi zeru euritsu. JUAN KRUZ IGERABID • Zer ideia adierazi nahi digu idazleak? ___________________________________ • Zer irudi egingo zenuke olerki horretan esaten dena adierazteko?
___________________________________________________________________ • Idatzi olerki bat izurdearen irudiarekin.
___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
91
Testa
15 Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Euskal Irrati Telebista. a) EITB
b) ETB
c) TB
2. Zer nolako gauzak ageri behar dira horma-irudi batean? a) baliabide grafikoak b) baliabide grafikoak eta informazioa. c) informazioa bakarrik, argazkirik gabe. 3. _____________ aditza laguntzeko eta osatzeko erabiltzen dugu. a) adberbioak b) izenondoak c) izenordainak 4. Bi adberbio mota daude: _____________ eta _____________ a) izenondoak eta adizlagunak b) adizlagunak eta aditzondoak c) izenlagunak eta aditzondoak 5. Deklinabide-marken edo posposizio bidez sortutakoak _____________ dira. a) adizlagunak
b) aditzondoak
c) adjektiboak
6. Zeintzuk dira aditzondo motak? a) denborazkoak, lekuzkoak eta moduzkoak. b) denborazkoak, lekuzkoak, moduzkoak, mailazkoak eta iritzizkoak. c) lekuzkoak eta iritzizkoak. 7. Anek oso ongi egin ditu etxerako lanak. a) maila-aditzondoa
b) leku-aditzondoa
c) denbora-aditzondoa
8. Oihu eginez: _____________ a) oihukatuz
b) oihuka
c) oihuz
9. Gaurko jardunaldiak _____________ dira. a) musikari buruzkoak
b) musikaz
c) musiken buruz
10. _____________ egileak irudiak sortzen ditu letrekin. a) olerkietan 92
Enfocus Software - Customer Support
b) haikuetan
c) kaligrametan © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
15.unitatea
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• Laburdurak, siglak eta ikurrak zuzen erabiltzea.
2
3
4
5
6
7
8
9
K T
K T
K T
K T
T
T
T
10
K T
• Horma-irudi bat egitea. • Aditzondoak eta adizlagunak lantzea.
K T
• Kaligrama: definizioa eta bat aztertzea.
K
T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola
Testa
1. BEZ: Balio Erantsiaren gaineko Zerga / EAE: Euskal Autonomia Erkidegoa / DBH: Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza / cm: zentimetro / l: litro / min: minutu / tel: telefonoa / jn /and: jaun-andre / or: orrialdea.
3. a.
2. Erantzun askea.
4. b.
3. musikaz / zure esku / animaliei buruz / Marokotik / arrainetatik; D: Marokotik, arrainetatik, musikaz; P: zure esku, animaliei buruz.
5. a.
4. denbora: inoiz, inon, aurki, etzidamu./ modua: nahiko, oihuka, ederto, eztiki / lekua: urrun, han / maila: arras, erabat / iritzia: agian, antza, akaso.
7. a. 8. b.
5. Erantzun askea.
9. a.
6. Gure etxean agertu zen txakurra zikin zegoen / Amaiari esker lortu genuen ikastetxeko zuzendariarekin hitz egitea / ezin izando zinateke inora heldu dirurik gabe.
1. a. 2. b.
6. b.
10. c.
7. Aurpegiari buruz hitz egiten du / Erantzun askea.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
93
Kontrola
Ebaluazioa. Lehen hiruhilekoa Izena
Data
1. Eman definizio hauei dagozkien hitzak. • Ornodunen eskeletoa sortzen duten pieza bakoitza f ________________________ • Zenbaki atomikoa duen elementu kimikoa f ________________________ • Zerbaiten edo norbaiten ohoretan egindako konposizio poetikoa f ______________ • Jendaurrean gai jakin bati buruz egiten den jarduna f _______________________
2. Aukeratu irudiko elementuetako bat (pertsona, animalia edo objektua) eta deskribatu. ZEHATZ-MEHATZ
3. Irakurri testua eta azpimarratu bertako izen guztiak. JUAN CRISOSTOMO ARRIAGA Bizkaitar musikagile hau Bilbon jaio zen eta bizitza osoa eman zuen musitaren inguruan. Txikitatik musikarako dohain bereziak agertu zituen. Hamaika urterekin bere lehen lana onda zuen. Aurrerantzean beste lan asko sortu zituen: operak, sinfoniak, oktetoak… Gaztetan Parisera joan zen musika ikastera.Han, musikagile-lanetan ez ezik, irakasle ere aritu zen kontserbatorioan. Tuberkulosiak jo zuen eta gaixotasun horrek eraman zuen, hogei urte besterik ez zuenean. 4. Sailkatu goiko testuko determinatzaileak. • MUGATZAILEAK: ____________________________________________________ • ZENBATZAILEAK: ____________________________________________________ 94
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Idatzi izenordain egokiak esaldietako hutsuneetan. • Gelaren barruan ez zegoen ________________________ egon izan balitz, berehala
konturatuko ginen. • Zergatik ezin duzue _____________ ikusi? Horixe galdetzen diot ______________. • Jaira _____________ joango gara. _____________ etxean geratuko zarete. • Jakin al duzu _____________ berririk? _____________ jakinez gero, esan niri.
6. Esan hauek egia (E) ala gezurra (G) diren. • Izen guztiak letra larriz idazten dira. • Izen zenbakaitz guztiak neurgarriak dira. • Izenordainek izenaren funtzio bera betetzen dute. • Izenek, arruntak zein bereziak izan, determinatzailea behar dute beti. • Zenbatzaileak kantitate edo kopuru zehatza adierazten dute.
7. Idatzi txistukari egokiak hutsuneetan. • ego__i
• __entibera
• __u__traia
• e__peran__a
• a__aparka
• __e__ena
• adei__ua
• __inparta
• __amurra
8. Irakurri testua eta erantzun galderei. GIMNASTIKAKO KLASE BATEN ONDOREN IDATZITAKO POEMA Ikasle potoloak bildu ziren eta aho batez oihu egin zuten: “Ez dezagun gimnastikako klaserik onar! Eraso baloi eta sare orori! ”. Eta futbolean hasi ziren jo eta su. IGERASORO (moldatua) • Zer motatako testua da? _______________________________________________ • Zenbat ahapaldi ditu? Zenbat bertso-lerro? _________________________________ • Zein da gaia? ________________________________________________________ • Laburtu. Zer kontatzen da bertan? _______________________________________
___________________________________________________________________ © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
95
Testa
Ebaluazioa. Lehen hiruhilekoa Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. ___ez nuen jakin. ___ jakin zenuen eta ___harrituta geratu ziren. a) Nik / Zuk / haiek b) Nik / Zuek / haiek c) Neuk / Zu / haiek 2. Hauetatik, zein hitz erabiltzen dugu pertsona zahar bati buruz hitz egitean? a) atso
b) atxo
c) atzo
3. Animalia baten deskribapena egitean, zer informazio bildu behar da? a) gorputzeko atalak. b) animaliaren izaera. c) animaliaren elikadura. 4. Edozer egingo nuke zu eta biok __________ egoteagatik. a) elkar
b) elkarrekin
c) elkarrengatik
5. __________ ikusten baduzu nire pilotarekin jolasten, esaidazu. a) norbait
b) inor
c) ezer
6. __________ galdetzen diot behin eta berriro hori nola gerta liteke. a) niri
b) neure buruari
c) neuretzat
7. Bizkotxo __________ jaten baduzu, gaixotuko zara. a) dena
b) osoa
c) zatia
8. Hemen dagoen gizon __________ ez dit esan, baizik eta hor dagoen _________. a) hark / horrek
b) honek / harek
c) honek / horrek
9. Testu mota hauetatik, zein da literarioa? a) olerkiak
b) iragarkiak
c) albisteak
10. Poemek zer helburu dituzte? a) irakurleari jolasgarri gertatzea. b) jolasgarria gertatzea batzuetan eta sentimenduak adieraztea beste batzuetan. c) ez dute helbururik.
96
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Lehen hiruhilekoaren ebaluazioa
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• Txistukarien erabilera eta ahoskera
2
3
4
5
6
T
K
egitea.
eta erakusleak lantzea.
• Izenordain motak desberdintzea eta lantzea.
9
10
K
• Animalia baten deskribapena • Determinatzaile mugatzaileak
8
K
bereiztea.
• H letra ondo erabiltzea.
7
T
T K
K T T
T K T
• Olerki bat identifikatzea eta bere ezaugarriak jakitea.
T
T K
T
T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola
Testa
1. Hezurra. / H2O / Himnoa / Hitzaldia.
1. a.
2. Erantzun askea.
2. a.
3. Juan Crisóstomo Arriaga / musikagile / bizitza / dohain / lana / operak / sinfoniak / oktetoak / musika / irakasle / tuberkulosiak / gaixotasun / urte.
3. a. 4. b.
4. Mugatzaileak: hau / bereziak / lana / operak / sinfoniak / oktetoak / tuberkulosiak / horrek. Zenbatzaileak: osoa / hamaika / hogei.
6. b.
5. edonor / zerbait; neura buruari / elkarrekin; zuek / horren; edozer.
7. b.
6. Gezurra / Gezurra / Egia / Gezurra / Gezurra.
8. c.
7. egosi / esperantza / adeitsua / sentibera / atzaparka / txinparta / sustraia / zezena / xamurra.
9. a.
5. a.
10. b.
8. olerkia / bat; bost / ikasleek ez dutela gimnastika gustoko eta kexaka hasten dira futbolean aritu nahi dutelako.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
97
Kontrola
Ebaluazioa. Bigarren hiruhilekoa Izena
Data
1. Aukeratu a itsatsia duten hitzak. • itxura
• pertsona
• garrantzia
• kultura
• izara
• izotza
• abiadura
• pertsonaia
• jela
• arnasa
• kirola
• ipuina
2. Deskribatu ezagutzen duzun herri txiki bat: non dagoen, nolakoa den, jendean, harremanak , zerbitzuak, bizimodua…
3. Lotu hitz hauek, -(e)ko edo –(r)en erabiliz, adibidean bezala.
Ilea
kolorea
Ilearen kolorea
telebista
pantalla
neurria
zapata
itxura
koloreko...
4. Irakurri testua, azpimarratu izenak eta izenordainak, eta sailkatu taulan. HORIEK BAI DANTZARIAK!
NORI
Musika hasi eta guztiak dantzan. Nik ez dut inoiz horrelakorik ikusi. Hankak gora eta eskuak
NORK
behera aritu ziren. Guri bihotza ere dantzan jarri ziguten. Eta zuri? Pentsa zuk halako zirrararik noiz sentitu duzun.
98
Enfocus Software - Customer Support
ZER ZERIK
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Bete hutsuneak, NON, NORA, NONDIK, eta NORENGANA kasuen markak erabiliz. Bai mundu txikia! Tiragomarekin (leihoa) _____________ harri txiki bat bota, eta gizon bat (balkoia) _____________ oihuka hasi ez zitzaigun, bada! Ez ikusiarena egin arren, gure (gurasoak) _____________ joko zuela esan eta (etxe) _____________ sartu zen. Ez genion sinetsi, baina laster (ataria) _____________ zen, eta gu tximista baino arinago lasterka hasi ginen. (Kantoia) _____________ ezkutuan geundela, halako batean belarria) _____________ tiraka hasi zitzaion Juleni gizon hura. –Hi Ana Marirena haiz! Goazen hire (ama) _____________. 6. Bete hutsuneka, deklinabide-marka egokiak jarriz. • Jakin zuenean (poza) __________________ saltoka hasi zen. • (Lankidea) _____________ arduratuta zegoen hura astelehenean agertu ez zelako. • Bere urtebetetzea (lagunak) __________________ ospatu zuen jolasparke horretan. • Lore sorta bat hartu zuen basoan (Ane) __________________. • (Sorginkeria) __________________ hitz egitea oso gustoko zuen.
7. Inguratu aukera zuzena kasu bakoitzean. • jipoitu / gipoitu
• larumbata / larunbata
• onddoa / ondoa
• siderurgia / siderurgia
• konpondu / kompondu
• opila / opilla
• neba arrebak / neba-arrebak
• bat batean / bat-batean
• botilla / botila
8. Irakurri bertso hau eta erantzun galderei. Euskal Herrian Portu ginen, hazi eta hezi, eta inolaz ez det joan nahi neure herritik ihesi. Denek ez dute hemen egiten, denek ez dute ikasi, eta egiten ez dunak ez du euskaldun izenik me(re)zi. (bis) ANJEL MARI PEÑAGARIKANO © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
• Zenbat lerro ditu bertsoak? __________________ • Zenbat silaba ditu lerro bakoitzak? ____________ • Zein da eta nolakoa da errima? _______________
________________________________________ 99
Testa
Ebaluazioa. Bigarren hiruhilekoa Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Hauetatik, zeinek dauka a itsatsia? a) arnasa
b) erakundea
c) zartagina
b) girafa
c) bonbila
2. Zein da zuzena? a) gimnastika
3. Atzo ____________ ikusi zintudan. a) autobusengan b) autobusean c) autobusetako 4. Iada Mirenek ez dauka inolako ____________ Mikelengan. a) konfiantzarik b) konfiantzik c) konfiantza 5. Filma hori ikusteko ____________ joan beharko duzu. a) zinemako
b) zinemara
c) zinematik
6. Nire lehengusua herrialde asko ________ ibilia da. a) –k
b) –tan
c) -tako
7. _________________arteko harremanak oso estuak dira. a) Neba-arreben b) Neba eta arrebaren c) Neba-arrebaren 8. _____ esku dago hori ondo ateratzea. a) zu
b) zure
c) zuren
9. Pozaren ____________ joan zen amamaren etxera. a) pozarekin
b) poza
c) pozez
10. Bertso batean azken bi bokalak baino ez badute errimatzen….. a) errima pobrea da b) errima aberatsa da c) ez dago errimarik
100
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Bigarren hiruhilekoaren ebaluazioa
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak
1
• A itsatsia ondo erabiltzea. • G eta J eta NB , NP kontsonante multzoak ondo erabiltzea.
2
4
5
6
7
8
9
T
T
10
K T T
• Toki baten deskribapena egitea.
K
• Deklinabide kasu desberdinak
T
lantzea.
3
K
K T
K T
K T
• Bertso bat aztertzea.
K T
T
K
T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak Kontrola
Testa
1. Itxura / izara / pertsona / arnasa / abiadura / kirola / kultura / pertsonaia.
1. a.
2. Erantzun askea.
2. a.
3. Telebistako pantalla / Zapataren neurria / Ilearen itxura.
3. b.
4. Nori: guri / zuri ; Nork: horiek / zuk; Zer: dantzariak / eskuak / bihotza ; Zerik: horrelakorik / zirrararik.
4. a.
5. Tiragomarekin leihora harri txiki bat bota, eta gizon bat balkoitik oihuka hasi ez zitzaigun, bada! Ez ikusiarena egin arren, gure gurasoengana joko zuela esan eta etxean sartu zen. Ez genion sinetsi, baina laster atarian zen, eta gu tximista baino arinago lasterka hasi ginen. Kantoian ezkutuan geundela, halako batean belarritik tiraka hasi zitzaion Juleni gizon hura. Hi Ana Mariren haiz! Goazen hire amarengana. 6. Jakin zuenean pozaren pozez saltoka hasi zen. / Lankidearengatik arduratuta zegoen hura astelehenean agertu ez zelako./ Bere urte-betetzea lagunekin ospatu zuen jolasparke horretan. / Lore sorta bat hartu zuen basoan Anerentzat. / Sorginkeriaz hitz egitea oso gustoko zuen.
5. b. 6. b. 7. a. 8. b. 9. c. 10. a.
7. jipoitu / siderurgia / neba-arrebak / larunbata / konpondu / bat-batean / onddoa / opila / botila. 8. zortzi / 8 / 7 silabakoak / errima pobrea da. AB-BAB-B
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
101
Kontrola
Ebaluazioa. Hirugarren hiruhilekoa Izena
Data
1. Osatu hitzak BER- / BIR-/ -ZIO edo –TZIO jarriz. • administra___
• anun___
• ___piztu
• eduka___
• ___erabili
• infek___
• afi___
• ___jaio
• fun___
• absten___
• ___landu
• ___pasatu
2. Idatzi eskabide-gutuna zuzendariari, jantoki-orduan xake-ikastaroa antolatzeko. EZ AHAZTU DATU HAUEK! 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7.
ESKABIDE-GUTUNA
Igorlearen helbidea Hartzailearen helbidea Lekua eta data Hasierako agurra Mamia Azken agurra Sinadura
3. Irakurri testua eta azpimarratu aditz guztiak. ZERGATIK EZ! Lehen, Ane etorri zaigu gauzatxo bat galdetzera. Badakizu zer? Ea utziko diogun gurekin futbolean jokatzen. Zergatik ez? Agian, hobeto pasatuko dugu. Gainera, aurrekoan Athleticeko nesken partida ikusi nuen eta on-onak dira. Etortzeko esango diot. Gurekin jokatzen hasten bada, besteak ere… Hara, hor datoz!
4. Sailkatu aurreko testuan azpimarratutako aditzak. trinkoak • Jokatuak
perifrastikoak • Jokatugabeak 102
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
5. Aukeratu esaldi bakoitzean aditz jokatugabearen ordain egokia. • Neskek futbolean jokatzea nahi dute mutilek.
a) joka daitezen
b) joka dezaten
• Utzi Aneri etxerako lanak amaitzen.
a) amai dítzala b) amai ditzan • Guk ez genuen zuek berandu ibiltzerik nahi.
a) ibil zintezten b) ibil zaitezten • Jolastokian aurkitutako pilota ez zen haiena.
a) aurkitu zuten
b) aurki zezaten
6. Bilatu testu honetan adizlagunak eta aditzondoak. Atea zabalik ikustea eta gela hutsik egotea tentaldi handiegia izan zen Hall andrearentzat eta gelan sartzea erabaki zuen. Horrela, gizon ezezagunaren esperimentuak ikusiko zituen. Hall andreak goitik behera miatu zuen gela osoa. Ohera hurbildu zen eta izarak ukitu zituen. –Izarak hotz daude- esan zion Hall andreak bere senarrari–. Aspaldi atera da!
ADIZLAGUNAK
ADITZONDOAK
H.G. WELLS, Gizon ikusezina 7. Idatzi letraz ordu eta data hauek. • 07:10 f
• 1999/XI/13 f
• 14:30 f
• 2006/IV/24 f
• 21:15 f
• 1879/03/12 f
8. Idatzi bertso mota hauen ezaugarriak. KOPLA Lerro kopurua
ZORTZIKOA
HAMARREKOA
4
Motak Silaba kopurua
handia 10 /8
• Beraz, zein da haien arteko alde bakarra? ________________________________ • Eta kaligrama? Eta haikua?zer dira? _____________________________________ © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
103
Testa
Ebaluazioa. Hirugarren hiruhilekoa Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Zerbait bigarren aldiz ikustea. a) berrikusi
b) birrikusi
c) ber-ikusi
2. _________________ etorriko naiz zure bila. a) zazpiak eta laurdenetan b) zazpi eta laurdenean c) zazpiak laurdenetan 3. Aitak ohea ___________ esan dit. a) egitea b) egiteko c) egiten 4. Atzo parkean __________ ikusi zintudan. a) jolasten b) jolastu c) jolasteko 5. Maitek ez du nahi inor bere gauzetan __________ a) ibiltzeko
b) ibili
c) ibiltzerik
6. Zer iruditzen zaizu filma hori ikustea? a) deritzozu
b) duzu
c) dagokizu
7. Ekintza hauetatik zein da bukatua? a) ekartzen zuen
b) ekarri du
c) ekartzen ari da
8. Aditzean, aldiak zer adierazten du? a) ekintza zein den adierazten du. b) ekintza non gertatzen den adierazten du. c) ekintza noiz gertatzen den adierazten du. 9. Oso haserre jarri zen eta etxe ___ kanpora bota zuen. a) –tik
b) –ra
c) -ko
10. Koplak zenbat bertso-lerro ditu. a) lau
104
Enfocus Software - Customer Support
b) bi
c) hiru © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Hirugarren hiruhilekoaren ebaluazioa
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak
1
• Maileguak ondo idazten jakitea.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
K T
• Datak eta orduak ondo idaztea.
T
• Eskabide-gutun bat egitea.
K
• Aditz jokatuak eta jokatugabeak lantzea.
K
K T
K T
K T
• Aditzondoak eta adizlagunak desberdintzea.
• Koplen, zortzikoen eta hamarrekoen ezaugarriak aztertzea.
T
T
T
K
T
K
T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
Erantzunak •
Kontrola 1. Administrazio / berrerabili / funtzio / anuntzio / infekzio / abstentzio / berpiztu / afizio / berlandu / edukazio / birjaio / birpasatu. 2. Erantzun askea. 3. etorri zaigu / galdetzera / badakizu / utziko diogun jokatzen / pasatuko dugu / ikusi nuen / dira / etortzeko / esango diot / jokatzen hasten bada / datoz.
Testa 1. a. 2. a. 3. b. 4. a. 5. c.
4. trinkoak: badakizu / dira / datoz ; perifrastikoak: etorri zaigu / pasatuko dugu / ikusi nuen / esango diot; jokatugabeak: galdetzera / jokatzen / etortzeko.
7. b.
5. joka dezaten / amai ditzan / ibil zintezten / aurkitu zuten.
8. c.
6. Adizlagunak: andrearentzat / gelan / goitik behera ; Aditzondoak: zabalik / hutsik / aspaldi.
9. a.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
6. a.
10. a.
105
Kontrola
Azken ebaluazioa Izena
Data
1. Bete taulak emandako hitzak zuzen deklinatuz. NORK NORI
NON medikuari
mendira
NORA
NOR
NONDIK
SINGULARRA
PLURALA
MUGAGABEA
NORENGAN NORENGANDIK
lagunengandik
NORENGANA
2. Osatu hutsuneak, erakusleak zuzen erabiliz.
• Ume hau etorri da.
• Udaltzain ______ agindu du.
• Neska ______ etorri da.
• Andereño ______ agindu du.
• Mutil ______ etorri da.
• Emakume ______ agindu du.
• Hemengo irakasle __________ etorri dira / agindu dute. • Hango lagun __________ etorri dira / agindu dute. • Horko andre __________ etorri dira / agindu dute. 106
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
3. Idatzi zenbatzaile egokiak esaldietako hutsuneetan.
batzuk
• Tarta _______ jan nuen eta orain larri nabil. • Lagun _______ etorri dira gurekin egotera.
bi
osoa
• Zapata parea _______ zapata dira. • _______ jendek hori uste arren, nik badakit zein den egia.
zenbait
4. Asmatu esaldi bana, aditz hauek erabiliz. daki
• _______________________________________________
egiten du
• _______________________________________________
dakartzagu
• _______________________________________________
aginduko dio
• _______________________________________________
diozue
• _______________________________________________
5. Azpimarratu testuko aditzak eta sailkatu. KOKOTERAINO! Ea! Joango gara? Ez dakit
INDIKATIBOA
SUBJUNTIBOA AGINTERA
AHALERA
nola esan etor zaitezten! Etor zaitezte! Hara, etor zaitezkete, ala ez? Inor ez dit erantzuten eta. Orduak pasa ditzaket gauza bera esaten, baina dagoeneko nekatuta nago.Zoazte pikutara! egin ezazue nahi duzuena!
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
107
6. Osatu hitzak, ortografia zuzena erabiliz.
S
Z
TS
X
TZ
TX
• __artagin
• gau__a
• __anda
• __ingor
• la__tana
• hau__po
• ekai__
• i__aso
• ke__ka
• __ume
• __alagarta
• __ori
• lei__e
• __u__trai
• __o__ongilo
• hari__a
• __a__pi
• __ubi
• a__egin
• o__oa
• __aboi
• __u__iri
7. Osatu erantzunak a itsatsidun hitzekin.
–Nola iritsi zara hain azkar? –__________ bizian etorri naizelako.
–Non egon zarete? –Zoologikoan. __________ asko daude eta oso politak.
–Zer ari zara jaten? –__________ zati bat.
–Non dago Mikel? –__________ horretan dago.
108
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
8. Markatu x batez letra larriaren erabilera egokiak.
kaixo nekane! bilbon nago.
Kaixo Maite! Non zaude?
zu bilbon? hiriburuei diezun gorrotoarekin? beno ba, ea ikusten garen! aio!
Ja! Ja! Hori lehen zen. Orain hiri zale amorratua naiz. Musu handi bat! Egongo gara!
9. Egin zure lagun baten deskribapena, konparazioak erabiliz.
___________________ baino __________ da ________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________ _____________________________________________________________
10. Osatu olerkia. BEGIAK
besoak
eder
marroi
gauzak
Zure begiak __________, nire __________ urdin, bionak eder eta zure __________ nireak bezain __________. Zure __________ nireak baino eder. © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
109
Testa
Izena
Data
Inguratu erantzun zuzena. 1. Markatu perpaus honen egilea: Gure irakasleak azterketak ekarri ditu. a) gure irakasleak
b) azterketak
c) ekarri ditu
2. Markatu goiko perpausaren ekintza. a) gure irakasleak
b) azterketak
c) ekarri ditu
3. Osatu perpaus hau: Egunero… a) …eskolara joaten naiz. b) …eskolara joaten ari naiz. c) …eskolara joan naiz. 4. Aukeratu egile egokia perpaus honetarako: Zenbait…ez dute gustoko okela. a) lagunek
b) lagun
c) lagunak
5. Noiz erabiltzen dugu mugagabea? a) Izendatzen duguna ezaguna ez denean. b) Izendatzen duguna ezaguna denean. c) Pertsona eta gauza askotaz ari garenean. 6. Inguratu egia dena. a) Bilbo izen arrunta da. b) Itsusi hitza izena da. c) Pertsona-izenak letra larriz idazten dira. 7. Perpaus hauetatik, zeinek du aditz trinkoa? a) Gaur pozik ikusi zaitut. b) Ez dut ezer onik atera esperientzia honetatik. c) Opari asko dakarkizuet lan handia egiteagatik. 8. Aditza perifrastikoa denean, zer adierazten du aditz laguntzaileak? a) Ekintza zein den.
b) Ekintza nork egin duen.
c) Ez du ezer adierazten.
9. Aukeratu perpausean falta diren aditzak: Zuk gertatu dena…..baina ez…………kontatu nahi. a) …dakizu….diguzu.
b) …jakin duzu….diguzu. c) …jakingo duzu…diguzu.
10. Hitz hauetatik, zein da erakuslea? a) asko 110
Enfocus Software - Customer Support
b) lau
c) honek © 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
11. Zer adierazten dute zenbatzaileek? a) Aipatzen duguna non dagoen. b) Kantitatea eta kopurua. c) Aipatzen duguna nolakoa den. 12. Zein galdera dagokio Lapurrarengandik ihesi joan da perpausari? a) Norengandik ihes egin du? b) Norengana ihes egin du? c) Nondik ihes egin du? 13. Aukeratu erantzun zuzena. Nori kontatu diozu patioan ikusi duzuna? a) Irakasleari b) Irakasleak c) Irakaslearengandik 14. Aukeratu erantzun zuzena. a) mehatxu
b) mehatsu
c) mehatzu
15. Zein da Nafarroko hiriburua? a) iruna
b) Iruña
c) irunea
16. Aurrekoa, zer motatako izena da? a) Berezia
b) Arrunta
c) Zenbakarria
17. Zertarako erabiltzen ditugu erakusleak? a) Izenak eta izenondoak zehazteko. b) Izenak bakarrik zehazteko. c) Singularra eta plurala desberdintzeko. 18. Zenbat zenbatzaile mota daude? a) hiru
b) bi
c) lau
19. Zein perpausek du zenbatzaile zehaztugabea? a) Gauean zenbait lagun etorriko dira afaltzera. b) Gauean bi lagun etorriko dira afaltzera. c) Gauean lagun guztiak etorriko dira afaltzera. 20. Hoietatik, zeinek dauka zenbatzaile orokorra? a) Gauean zenbait lagun etorriko dira afaltzera. b) Gauean bi lagun etorriko dira afaltzera. c) Gauean lagun guztiak etorriko dira afaltzera.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
111
21. Aditz………hitz bakarrez osatuta daude. a) trinkoak b) perifrastikoak c) laguntzaileak 22. Aditz perifrastikoetan, aditz laguntzaileak informazio hau biltzen du: a) Esanahia eta aspektua. b) Pertsona, aldia eta modua. c) Pertsona, numeroa, aldia eta modua. 23. Hauetatik, zein da joan aditzaren forma burutugabea? a) joango
b) joan
c) joaten
24. Zein da aspektu burutuaren marka? a) –ko/-go
b) –tu / -du
c) –ten / -tzen
25. Inguratu ahalerazko aditza duena. a) Mikel nire etxera etorri da. b) Mikel nire etxera etor daiteke. c) Mikel nire etxera etor dadin. 26. Zein da perpaus honen subjuntibozko forma? Ondo pasatzea opa dizut. a) pasa dezazun b) pasa dezakezu c) pasa ezazu! 27. Irakasleak etxerako lanak egin ditzazun nahi du. Zer esango dizu? a) Egin itzazu!
b) Egin dezazun
c) Egin beza!
28. Poemak normalean nola daude idatzita? a) Neurtitzez
b) Hitz lauz
c) Bi modutara
29. Bertsoak zerez osatzen dira? a) Ahapaldiz eta lerroz. b) Ahapaldiz eta puntuz. c) Ahapaldiz, lerroz, puntuz eta oinez. 30. Pertsona baten deskribapena egitean, zeri erreparatu behar diogu? a) Bakarrik pertsonaren itxura. b) Itxura eta izaera. c) Izaera eta bere zaletasunak.
112
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Azken ebaluazioa
Ebaluaziorako irizpideak Ariketak 1
• Deklinabide-kasuak ezagutzea eta zuzen erabiltzea.
2
3
4
5
6
7
8
9
10
K
• Erakusleak zuzen erabiltzea.
K
• Zenbatzaile motak desberdintzea eta zuzen
K
erabiltzea.
• Aditz trinkoak eta perifrastikoak desberdintzea
K
eta perpausak sortzea.
• Aditzaren moduak desberdintzea eta
K
identifikatzea.
• Txistukariak zuzen erabiltzea.
K
• A itsatsia duten hitzak bereiztea.
K
• Letra larria zuzen erabiltzea.
K
• Pertsona baten deskribapena egitea eta
K
konparazioa erabiltzea.
• Olerki bat osatzea eta ulertzea.
K
Ariketak
• Perpausetan subjektua eta predikatua bereiztea.
1
2
T
T
3
T
• Aditzaren aspektua bereiztea.
T
• Pertsona-izenak letra larriz idaztea. • Aditz trinkoak eta perifrastikoak desberdintzea eta aztertzea.
• Erakusleak zeintzuk diren jakitea.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
5
6
7
8
9
T
T
T
10
T
• Perpausak modu egokian osatzea. • Mugagabea zuzen erabiltzea.
4
T
T T
T
113
Ariketak 11
• Zenbatzaileek zer adierazten duten jakitea.
12
13
T
T
14
15
16
17
18
19
20
T
T
T
28
29
30
T
• Deklinabide-kasu desberdinak zuzen erabiltzea.
• Txistukariak zuzen erabiltzea.
T
• Leku-izenak letra larriz idaztea.
T
• Izen motak desberdintzea.
T
• Erakusleen erabilera jakitea.
T
• Zenbatzaile motak desberdintzea.
Ariketak 21
• Aditz trinkoak zer diren jakitea. • Aditz perrifrastikoetan biltzen den informazioa jakitea.
• Aditzaren aspektua ezagutzea. • Ahalerazko aditzak identifikatzea. • Subjuntiboa identifikatzea. • Agintera ondo erabiltzea. • Poemak nola idatzita dauden jakitea. • Bertsoak zerez osatuta dauden jakitea. • Pertsona baten deskribapena egiten jakitea.
22
23
24
T
T
25
26
27
T T
T T T T T T
K: Kontrola; T: Test erako proba.
114
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Erantzunak Kontrola 1. Medikuak, medikuari, medikua. Mendian, mendira, menditik. Lagunarengan, lagunarengandik, lagunarengan / lagunengan, lagunengandik, lagunengan / lagunarengan,lagunengan, lagunegandik.
6. s,z,x: zartagin, laztana, kezka, leize, zazpi, xaboi /gauza, hauspo, xume, sustrai, zubi, suziri. ts, tz, tx: txanda, ekaitz, txalaparta, txotxongilo,atsegin, txingor, itsaso, txori, haritza, otsoa. 7. Nola iritsi zara hain azkar? Abiadura bizian etorri naizelako. / Non egon zarete? Zoologikoan. Animalia asko daude eta oso politak. / Zer ari zara jaten? Okela zati bat. / Non dago Mikel ? Taberna horretan dago.
2. Ume hau etorri da. Neska hori etorri da. Mutil hura etorri da. Udaltzain honek agindu du. Andereño horrek agindu du. Emakume hark agindu du. Hemengo irakasle hauek etorri dira / agindu dute. Hango andre haiek etorri dira / agindu dute. Horko lagun horiek etorri dira / agindu dute. 3. Tarta osoa jan nuen eta orain larri nabil. Lagun batzuk etorri dira gurekin egotera. Zapata parea bi zapata dira. Zenbait jendek hori uste arren, nik badakit zein den egia.
8. Kaixo Maite! Non zaude? / Ja! Ja! Hori lehen zen. Orain hiri zale amorratua naiz. Musu handi bat! Egongo gara! 9. Erantzun askea. 10. Zure begiak marroi, nire begiak urdin, bionak eder eta zure besoak, nireak bezain eder. Zure gauzak nireak baino eder
4. Erantzun askea. 5. Indikatiboa: joango gara, dakit, ez dit erantzuten, nekatuta nago. Subjuntiboa: etor zaitezten. Agintera: etor zaitezte, zoazte, egin ezazue. Ahalera: etor zaitezkete, pasa ditzaket.
.
Testa 1. a.
16. a.
2. c.
17. a.
3. a.
18. a.
4. a.
19. a.
5. a.
20. c.
6. c.
21. a.
7. c.
22. c.
8. b.
23. c.
9. a.
24. b.
10. c.
25. b.
11. b.
26. a.
12. a.
27. a.
13. a.
28. a.
14. a.
29. c.
15. b.
30. b.
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.
Enfocus Software - Customer Support
115
116
Enfocus Software - Customer Support
© 2009 Zubia Editoriala, S. L. / Santillana Educación, S. L.