Euskera Gramatika

AHALERA NOR Naiteke Zaitezke Daiteke Gaitezke Zaitezkete Daitezke Nintekeen Zintezkeen Zitekeen Gintezkeen Zintezketen

Views 422 Downloads 47 File size 2MB

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD FILE

Recommend stories

Citation preview

AHALERA

NOR Naiteke Zaitezke Daiteke Gaitezke Zaitezkete Daitezke Nintekeen Zintezkeen Zitekeen Gintezkeen Zintezketen Zitezkeen Ninteke Zintezke Liteke Gintezke Zintezkete Litezke

ALEGIAZK OA

IRAGANA

ORAINA

AHALERA NOR-NORI Naki DA ke Zaki zki ZU ke Daki O ke Gaki zki GU ke Zaki zki ZUE ke te Daki zki E ke Nenki DA ke eN Zenki zki ZU ke eN Zeki O ke eN Genki zki GU ke eN Zenki zki ZUE ke te N Zeki zki E ke eN Nenki DA ke Zenki zki ZU ke Leki O ke Genki zki GU ke Zenki zki ZUE ke te Leki zki E ke

Naza ke T Zaitza ke ZU Deza ke --Gaitza ke GU Zaitza ke te ZUE Ditza ke TE Nintza ke DA N Zintza ke ZU N  ke --- eN Gintza ke GU N Zintza ke te ZUE N  ke TE N Nintza ke T Zintza ke ZU  ke --Gintza ke GU Zintza ke te ZUE  ke TE

NOR-NORK Dezaket Dezakezu Dezake Dezakegu Dezakezue Dezakete Nezakeen Zenezakeen Zezakeen Genezakeen Zenezaketen Zezaketen Nezake Zenezake Lezake Genezake Zenezakete Lezakete

Ditzaket Ditzakezu Ditzake Ditzakegu Ditzakezue Ditzakete Nitzakeen Zenitzakeen Zitzakeen Genitzakeen Zenitzaketen Zitzaketen Nitzake Zenitzake Litzake Genitzake Zenitzakete Litzakete

NOR-NORI-NORK DA ke T ZU ke ZU (i)O ke --Dieza (zki) GU ke GU ZUE ke ZUE (i)E ke TE Nieza DA ke eN Zenieza ZU ke eN Zieza (i)O ke eN Genieza(zki) GU ke eN Zenieza ZUE ke te N Zieza (i)E ke te N Nieza DA ke Zenieza ZU ke Lieza (i)O ke Genieza(zki) GU ke Zenieza ZUE ke te Lieza (i)E ke te

¿Me puedes dejar las llaves, por favor?  Utz diezazkidakezu giltzak, mesedez ? ¡Al menos, ellos podrían darnos las gracias!  Gutxienez, ezkerrak eman liezazkigukete!. ¿Puedes ver la pizarra desde tu asiento?  Ikus al dezakezu zure lekutik arbela? Yo también podía hacerlo pero no tuve tiempo  Nik ere egin nezakeen, baina ez nuen astirik izan. Hoy no puedo llevarte en coche porque no voy al trabajo  Gaur ezin zaitzaket zu eraman autoan, ez bainoa lanera. En las reuniones de la Direc. no puede tomar parte cualq.  Zuzendaritzaren bileretan ezin dezake edonork parte har. Puedo invitaros a mi casa pero antes tendré que hacer las compras  Nire etxera gonbida zaitzaketet baina aurretik erosketak beharko ditut. Koldo te podía tirar al suelo fácilmente  Koldok zu erraz bota zintzakeen lurrera. De pequeño no podíamos hacer ninguna pregunta a los profesores sobre esos temas  Txikitan irakasleei ezin geniezaiekeen galderarik egin gai horietaz. También los tontos pueden aprender a usar el ordenador  Tontoek ere ikas dezakete ordenagailua erabiltzen. Mientras hacéis ese trabajo, yo os puedo defender  Lan hori egiten duzuen bitartean, nik zuek babes zaitzaketet.

-



ORAINA IRAGANA

SUBJUNTIBOA

SUBJUNTIVO NOR Nadin Zaitezen Dadin Gaitezen Zaitezten Daitezen Nendin Zintezen Zedin Gintezen Zintezten Zitezen

NOR-NORI Naki DA N Zaki zki ZU N Daki O N Gaki zki GU N Zaki zki ZUE te N Daki zki E N Nenki DA N Zenki zki ZU N Zeki O N Genki zki GU N Zenki zki ZUE te N Zeki zki E N

Naza Zaitza Deza Gaitza Zaitzate Ditza Nintza Zintza  Gintza Zintzate 

DA N ZU N --- N GU N ZUE N TE N DA N ZU N --- N GU N ZUE N TE N

NOR-NORK Dezadan Dezazun Dezan Dezagun Dezazuen Dezaten Nezan Zenezan Zezan Genezan Zenezaten Zezaten

Ditzadan Ditzazun Ditzan Ditzagun Ditzazuen Ditzaten Nitzan Zenitzan Zitzan Genitzan Zenitzaten Zitzaten

NOR-NORI-NORK T T N ZU ZU N (i)O --- N Dieza(zki) GU GU N ZUE ZUE N (i)E TE N Nieza DA N Zenieza ZU N Zieza (i)O N Genieza (zki) GU N Zenieza ZUE te N Zieza (i)E te N

T(Z)EKO: Hemos venido a ayudar para que terminéis  Buka dezazuen laguntzera etorri gara = Bukatzeko laguntzera etorri gara No he traido nada para que bebas  Zuk edan dezazun ez dut ezer ekarri = Zuk edateko ez dut ekarri Mandamos el hijo a la escuela para que sea un hombre de verdad  Semea, benetako gizona izan dadin ikastolara bidaltzen dugu Llamó para que no fueramos  Gu joan ez gintezen deitu zuen



T(Z)EA:

Quiero que vengais a casa  Nik zuek etxera etor zaitezten nahi dut = Nik zuek etxera etortzea nahi dut No quieren que salgamos con cualq. chico  Edozein mutilarekin irten gaitezen ez dute nahi. No quereis que os acerque  Ez duzue ni zuei hurbil nakizuen



AGINDUA: 3. pertsona (-LA) Beste pertsona bat (-N)

 Que se vaya a freir esparragos  Joan dadila pikutara  Empecemos de una vez  Has gaitezen behingoz Entremos ahí  Horra sar gaitezen Pág. 12/45

IMPERATIVO NOR --Zaitez Bedi --Zaitezte Bitez

NOR-NORI

NO SE USA

NOR-NORK Naza ----ZU (B)eza --Gaitza ----ZUE (B)itza TE

NOR-NORI-NORK T --ZU ZU (b)ieza(zki) iO --GU --ZUE ZUE iE TE

 Beza Bezate Ezazu Ezazue Bezate

Bitza Bitzate Itzazu Itzazue Bitzate

Ejemplos: - Que vengan lo más rápido posible  Etor bitez ahalik eta azkarren. - Dime todo lo que sabes  Esan iezadazu dakizun guztia. - Llévame a casa  Eraman nazazu etxera. - Díselo a Pello  Esan iezaiozu hori Pellori - Venid aquí  Etor zaitezte hona. - No seais vagos  Ez zaitezte alferrik izan. - Aparece hacia las 4  Ager zaitez laurak inguruan. - Caiganse los montes sobre los enemigos  Eror bitez mendiak etsaien gainean. - No entreis a esa tienda  Denda horretara ez zaitezte sar. - Que no se mueva nadie de aquí  Inor ez bedi hemendik mugi. Los verbos correspondientes a 3ª persona se usan muy poco. Se sustituye por sobjuntivo + LA: - Joan bedi pikutara  Joan dadila pikutara. - Eraman biezazkio opariak umeari  Eraman diezazkiola opariak umeari. TRINKOAK EGON --zaude bego --zaudete beude -

-

Zaude isilik!

ETORRI --zatoz betor --zatozte betoz -

JOAN --zoaz bihoa --zoazte bihoaz

Zatoz hona!

Kontrakzioak: ESADAZUE egia  ESAN IEZADAZUE ESAIOZU gezurra dela  ESAN IEZAIOZU EMADAN musu bat  EMAN IEZADAN EMAIOZU ostia pare bat  EMAN IEZAIOZU UZTAZU bakean  UTZ EZAZU UTZKIKIDAZU apunteak  UTZ IEZAZKIDAZU EGIZU hori  EGIN EZAZU

-

IBILI --zabiltza bebil --zabiltzate bebiltza -

Zaudete lasai!

EGIOZU lana  EGIN IEZAIOZU GALDIOZU non ibili den  GALDETU IEZAIOZU ENTZUIOZU  ENTZUN IEZAIOZU BARKAIOZU  BARKATU IEZAIOZU AIZU JARTZAZU ate ondoan  JARRI ITZAZU.

COMPLETIVAS (Forma indirecta) Interrogativas Afirmativas Negativas Mandatos Exclamaciones

-N -LA -NIK -T(Z)EKO -N

Ea Dakit

-N -N

Bai Ez

Baietz Ezetz

Non bizi den Mikel galdetu dio  Le ha preguntado dónde vive Mikel Javi deitzen dela esan du  Ha dicho que se llama Javi Ez dut uste etxean dagoenik  No creo que esté en casa Etortzeko hona esan dio  Le ha dicho que venga aquí Zenbat jende dagoen hemen!  ¡Cuánta gente hay aquí! Ze(r) polita etorri zaren!  ¡Qué guapa has venido! Ea nondik atera dituzuen  A ver de donde los habeis sacado Ez dakit zer nahi duzun  No se que quieres Badakizu arpa jotzen  Ya sabes tocar el arpa Nik uste dut baietz  Creo que sí Nik uste dut ezetz  Creo que no Pág. 13/45

CONTADORES 

ZENBAT (Cuanto/s) + Sustantivo Zenbat jende etorri da?  ¿Cuánta gente ha venido? Zenbat diru ordaindu behar da?  Cuanto dinero tiene que pagar? Zenbati esan diezu  ¿A cuantos se lo has dicho? Zenbatek deitu du?  ¿Cuántos han llamado?



BATZUK (Algunos) + Sustantivo Pertsona batzuk oso lotsatiak dira  Algunas personas son muy vergonzosas Ikasle batzuek ez dute azterketarik egin  Algunos estudiantes no hacen los examenes Batzuetan leloa zarela pensatzen dut  Algunas veces pienso que eres tonto.



ZENBAIT (Algunos) + Sustantivo Zenbait umek jateko ere ez dauka(te)  Algunos niños no tienen ni para comer Zenbait lekutan hiru musu emateko ohitura daukate  En algunos sitios tienen la costumbre de dar 3 besos



ASKO (Mucho/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo Gaur jende asko etorri da  Hoy ha venido mucha gente Jende askori berdin dio nork irabazten duen  A mucha gente le da igual quien gane Ikasle askok ez dauka(te) esperientziarik  Muchos estudiantes no tienen experiencia Lotsati askoa da  Es muy timido Ondo asko zenekien  Lo sabías muy bien



GUTXI (Poco/s) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo Mutil horrek gutxi daki  Ese chico sabe poco Gaur bezero gutxi etorri da (dira)  Hoy han venido pocos clientes Oso jende gutxik ezagutzen du bide hau  Muy poca gente conoce este camino Nahiko esne gutxi geratzen zaigu  Nos queda bastante poca leche



HAINBAT (Mucho, bastante) + Sustantivo Hainbat lagun batu ginen  Nos reunimos bastantes amigos Hainbat arazo izan dugu  Hemos tenido bastantes problemas



UGARI (mucho, en abundancia) + Sustantivo Jende ugari izan da Bilboko jaietan  En fiestas de Bilbao ha habido gente en abundancia



DEXENTE (Bastante) + Sustantivo Horrek diru dexente irabazten du  Ese gana bastante dinero



SAMAR (Bastante, un poco) + Adjetivo, Adverbio Handi samarrak dira  Son bastante grandes Nekatu samartuta nago  Estoy bastante cansado



-XE, -TXO, -SKO (Bastante, un poco) + Adverbio Beranduxe heldu gara  Hemos llegado un poco tarde Gaur ondotxo dato  Hoy está bastante bien Lapikoa berosko dago  La cazuela está bastante caliente



-XEAGO (Un poco más) + Adverbio Geroxeago etorriko da  Vendrá un poco más tarde Handixeago behar genuke  Necesitaríamos un poco más grande



NAHIKO (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo Nahiko lan eman digu horrek  Nos ha dado bastante trabajo Nahiko ardo(rik) edan dugu gaurkoz  Hemos bebido suficiente vino por hoy Nahiko nekatuta nago. Nahiko altua da.



ASKI (Bastante, suficiente) + Sustantivo, Adverbio, o Adjetivo Aski jende hurbildu zen  Se acercó bastante gente Aski da txorakeriaz!  ¡Basta ya de tonterias! (es suficiente ...) Aski leloa da



PILO BAT, MORDO BAT, MAKINA BAT (Un montón) + Sustantivo Jende pilo bat etorri da  Ha venido un montón de gente Jende mordo bat etorri da  Ha venido un montón de gente Makina bat jendek deitu du informazioa eskatuz  Un montón de jente ha llamado pidiendo información



APUR BAT, PIXKA BAT, PITIN BAT (Poco) + Sustantivo Diru apur bat utz diezadakezu?  ¿Puedes dejarme un poco de dinero? Diru pixka bat ... Ardo pitin bat baino ez dut edan  No he bebido más que un poco de vino Pág. 14/45

NEURRIAK 

PRECIO

Zenbat balio du honek?  ¿Cuánto vale esto? Zenbat da hau?  ¿Cuánto es esto? Zenbat da dena?  ¿Cuánto es todo? Zenbatean dago gazta?  ¿A cuánto está el queso? Zenbatekoa da gazta hau?  ¿De cuánto es este queso? 

Honek hamar euro balio du Hamar euro dira Sei EURO eta berrogeita hamar EHUNEKO dira. Gazta sei eurotan dago Sei eurotakoa da

PESO, CAPACIDAD, CANTIDAD

Kilo erdi madari  Medio kilo de peras Kilo eta erdi sagar  Kilo y medio de manzanas Hiru kilo kipula  3 kilos de cebollas Ehun gramo txorizo  Cien gramos de chorizo Lau kilotako pakete bat  Un paquete de 4 kilos Hauek bost kilotakoak dira  Estos son de 5 kilos Litro erdi ur  Medio litro de agua 

Litro eta erdi esne  Litro y medio de leche Litro bat ardo  Un litro de vino Litro eta erdiko botila  Un botella de litro y medio Dozena erdi piper  Media docena de pimientos Dozena eta erdi porru  Docena y media de puerros Dozena bi piper berde  Dos docenas de pimientos verdes

-KADA

Bota bi koilarakada azukre  Echa dos cucharadas de azúcar Platerkada (platazo); eskukada (puñado); katilukada (tazón), basokada (baso) 

LARGURA, ANCHURA, ALTURA, PROFUNDIDAD

Zenbat metroko luzera dauka? Bi metro(ta)ko luzera dauka / Bi metro luze dauka  Tiene 4 metros de largo Bi metroko zabalera dauka / Bi metro zabal dauka  Tiene 2 metro de ancho Metro bateko altuera dauka / Metro bat altu dauka  Tiene 1 metro de alto Lau koma bost zentimetroko lodiera dauka / Lau koma bost zentimetro lodi  Tiene 4,5 centímetros de grosor Bi zentrimetrotako sakonera dauka / Bi zentimetro sakon dauka  Tiene 2 centimetros de profundidad 

VELOCIDAD

Laurogei kilometro orduko  Ochenta kms por hora Ehun kilometro orduko  Cien kms por hora 

Hogei metro segundoko  Veinte metro por segundo Hamar metro minutuko  10 metros por minuto

PORCENTAJES

%5  Ehuneko bost Gasolina ehuneko bost (%5) igo da  La gasolina ha subido un 5 por ciento Ehuneko bosteko (%5eko) deskontua egin dit  Me ha hecho un descuento del 5%. 

TANTEO (ETA, -NA)

Nola doaz? Lau ETA huts (4-0) irabazten  ¿Cómo van?. Ganando 4 a cero Hogeita bi ETA hogei (22-20) geratu dira  Han quedado veintidós veinte EMPATE (-NA): ZenbaNA doaz?. HusNA (huts + -NA) doaz  ¿Empate a cuanto van?. Empate a 0 BosNA amaitu dute Hainbana geratu dira  Han quedado empatados 

-NA  Cada uno, -NAKA  De ... en ...

-NA Liburu BANA erosiko dugu  Hemos comprado un libro cada uno EhuNA pezeta eman dizkiet umeei  A los niños les he dado cien pesetas Neska BANAREKIN etorri dira  Han venido cada uno con una chica HamarNA mila pezeta ordaindu dizkigute  Nos han pagado 10.000 pts a cada uno Kotxe BANATAN egorri gara  Hemos venido en un coche cada uno. -NAKA Horrek BINAKA igotzen ditu eskailerak  Ese sube las escaleras de 2 en 2 BANAKA-BANAKA (BANAN-BANAN) begiratu dugu  Los hemos mirado uno por uno Nik launaka jaten ditut gailetas  Como las galletas de 4 en 4 BOSNAKA jarri behar duzue  Tenéis que poneros de 5 en 5. Pág. 15/45

Erdi BANA  ErdiZKA ERDI BANA egin dugu  Lo hemos hecho a medias (la mitad cada uno) ERDIZKA egin dugu  Lo hemos hecho a medias (A medio terminar) 

Hogei BAT  Indica un numero aproximado Hogei bat etorriko dira  Vendrán unos veinte Hamabost bat izango gara  Seremos unos 15.



Ehun INGURU  Alrededor de... Ehun INGURU etorriko dira  Vendrán alrededor de cien Hamabi INGURU ekarri ditut  He traído alrededor de doce.



FRACCIONES 1/2  Erdi 1/3  Heren 1/4  Laurden

1/5  Bosten 1/7  Zazpiren 1/10  Hamarren

1/20  Hogeiren 2/3  Heren bi 3/4  Hiru laurden

4/5  Lau bosten 6/10  Sei hamarren 4/100  Lau ehunen

OPERACIONES ARITMETICAS SUMA Cinco más seis igual a once RESTA Nueve menos siete igual a dos MULTIPLICACION Cuatro por dos igual a 8 DIVISION Diez entre cinco igual a dos

5 + 6 = 11 97=2 4x2=8 10 / 5 = 2

POTENCIACION

32 = 9

Tres al cuadrado igual a nueve RADICACION Raiz cuadrada de dieciseis igual a cuatro

√16 = 4

BATUKETA Bost gehi sei berdin hamaika KENKETA Bederatzi ken zazpi berdin bi BIDERKAKETA Lau bider bi berdin zortzi ZATIKETA Hamar zati bost berdin bi BERREKETA Hiru ber bi berdin bederatzi ERROKETA Bi erro hamasei berdin lau

FONETIKA SILABA BAKARRA Ez da [eztá] Ez dut [eztút] Ez dakit [eztákìt] Ez gara [ezkárà]

Ez dakigu [eztákigù] Ez ditugu [eztítugù] Badaukat [badáukàt] Badakigu [badákigù]

Etxe bat [etxébàt] Mutil bat [mutílbàt] Nahi baduzu [naibáduzù]

Batek [baték] Agur [agúr]

Hori [horí] Horrek [horrék]

Apurtu [apúrtù] Laguna [lagúnà]

Honetan [honétàn] Ditugu [ditúgù]

Euskaltegi [euskáltegì] Irakasle [irákaslè]

Telebista [telébistà] Emakume [emákumè]

Aizkolaria [aizkólarià] Interesgarri [intéresgarrì]

Emakumea [emákumeà] Bertsolaria [bertsólarià]

BI SILABA Egin [egín] Mutil [mutíl] HIRU SILABA Ikusi [ikúsì] Mutila [mutílà] LAU SILABA Batasuna [batásunà] Ikastola [ikástolà] BOST SILABA Euskaltegia [euskátegià] Askatasuna [askátasunà] ADITZA SALDU HARTU

 sáldu, sáltzen, sáldukò, sáldutà  hártu, hártzen, hártukò, hártutà

IKASI  ikási, ikásikò, ikásità, ikásterà APURTU  apúrtu, apúrtukò, apúrtutà, apúrtukò

Pág. 16/45

ORDUA Es la una Son las 2 Son las 3 Son las 4 Son las 5 Son las 6 Son las 7 Son las 8 Son las 9 Son las 10 Son las 11 Son las 12 Es la una y cinco Son las 2 y 10 Son las 3 y cuarto Son las 4 y 20 Son las 5 y 25 Son las 6 y media Son las 7 menos 25 Son las 8 menos 20 Son las 9 menos cuarto Son las 10 menos 10 Son las 11 menos 5

Zer ordu da? Ordu bata da Ordu biak dira Hirurak dira Laurak dira Bostak dira Seiak dira Zazpiak dira Zortziak dira Bederatziak dira Hamarrak dira Hamaikak dira Hamabiak dira Ordu bata eta bost da Ordu biak eta hamar dira Hiru eta laurdenak dira Laurak eta hogei Bostak eta hogeita bost Sei eta erdiak dira Zazpiak hogeita bost gutxiago dira Zortziak hogei gutxiago dira Bederatziak laurden gutxiago dira Hamarrak hamar gutxiago dira Hamaikak bost gutxiago dira

16:54:00 07:02:06

Hamaseiak eta berrogeita hamalau Zazpi ordu bi minutu eta sei segundo

Desde las 9

Bederatzietatik 21:00etatik Bederatzietara / Bederatziak arte 21:00etara / 21:00ak arte

Hasta las 9

Zer ordutan? Ordu batean Ordu bietan Hiruretan Lauretan Bostetan Seietan Zazpietan Zortzietan Bederatzietan Hamarretan Hamaiketan Hamabietan Ordu bata eta bostean Ordubiak eta hamarrean Hiru eta laurdenetan Laurak eta hogeian Bostak eta hogeita bostean Sei eta erdietan Zazpiak hogeita bost gutxiagotan Zortziak hogei gutxiagotan Bederatziak laurden gutxiagotan Hamarrak hamar gutxiagotan Hamaikak bost gutxiagotan

ZENBAKIAK

225  Berrehun eta hogeita bost 1.003  Mila eta hiru 579  Bostehun eta hirurogeita hemeretzi 3.456  Hiru mila, laurehun eta berrogeita hamasei 908  Bederatziehun eta zortzi 35.436  Hogeita hamabost mila, laurehun eta hogeita hamasei 457.908  Laurehun eta berrogeita hamazazpi mila, bederatziehun eta zortzi 137.954.218  Ehun eta hogeita hamazazpi milloi, bederatziehun eta berrogeita hamalau mila, berrehun eta hamazortzi Pág. 17/45

EGURALDIA Euria egin Elurra egin Txingorra egin Zirimiria egin Haizea egin

: Llover : Nevar : Granizar : Sirimiri : Hacer viento

Hotz egin Bero egin Fresko egin Sargori egin Izotz egin

Eguraldi ona egin du  Ha hecho buen tiempo Egun ona egiten du  Hace buen día Euria egiten du  Llueve Bihar EZ du euriRIK egingo  Mañana no lloverá Aurten ez du elurrik egin  Este año no ha nevado

: Hacer frio : Hacer calor : Hacer fresco : Hacer bochorno : Helar

Atzo elurra egin zuen  Ayer nevó Bihar hotz egingo du  Mañana hará frío Zelako beroa egiten du  ¡Qué calor hace! Ez du batere hotzik egiten  No hace nada de frio

Además de esta forma, se utilizan también otras como: - IZAN :Euria da (Llueve), Elurra izan da (Ha nevado), Bero izango da (Hará calor) - BOTA :Euria botatzen du (Tira agua), Txingorra bota du (Ha tirado granizo) - ARI IZAN :Euria ari du (Está nevando), Elurra ari izan du (Ha estado nevando) Eguzkia dago : Hace sol Lainoa dago : Hay niebla Behelainoa dago : Hay niebla baja Haizea zegoen : Hacía viento

Hotza dago : Hace frio Beroa egon da : Ha hecho calor Sargoria zegoen: Hacía bochorno

 NO CONFUNDIR: BeroA dago (Hace calor) con Bero dago (Está caliente)

SENTIPENAK GOSE NAIZ Gose izan Egarri izan Hotz izan Logura izan

: Tener hambre : Tener sed : Tener frío : Tener sueño

Bero izan Beldur izan Lotsa izan

: Tener calor : Tener miedo : Tener vergüenza

Gose naiz,goazen zeozer jatera  Tengo hambre, vamos a comer algo Umeak egarri dira  Los niños tienen sed Beldur bazara, ez etorri  Si tienes miedo, no vengas HOTZAK NAGO Itxi leihoa hotzak nago eta  Cierra la ventana que tengo frio Beroak zaude, ala? Bai, izerditan nago  Tienes calor, o no? Si estoy sudando Hotzak hilda nago  Estoy muerto de calor LOGURA NAIZ Logura  Sueño Hazkura  Picor Barregura  Ganas de reir Negargura  Ganas de llorar

: Ohera noa, logura naiz eta (me voy a la cama porque tengo sueño) : Jertse honek hazkura ematen dit (Este jersey me da picor) : Horrek barregura ematen dit (Ese me da ganas de reir) : A ze tristura! Negargura naiz! (¡Qué tristeza!, tengo ganas de llorar)

-LARRI se usa para indicar URGENCIA: Txizalarri naiz (Tengo que ir a hacer pis urgentemente) BURUKO MINA DAUKAT Nongo mina daukazu? Tripako mina daukat  En donde tienes dolor. Tengo dolor de tripa. Begietako mina daukat  Tengo dolor de ojos Ez nago ezertarako buruko minez nago  No tengo para nada dolor de cabeza

DATA En Bayona, a 6 de abril de 1996 Bayona, a 6 de abril de 1996

 Baionan, 1996ko apirilaren 6an  Baiona, 1996ko apirilaren 6a.

06/04/1996

 1996/04/06

La reunión se celebrará el próximo martes 8 de Junio  Datorren asteartean , ekainak 8, egingo da bilera La reunión se celebrará el proximo día 8 de Junio, martes  Datorren ekainaren 8an, asteartea, egingo da bilera Pág. 18/45

EJERCICIOS  Pág. 40

DEKLINABIDEA

MUGA GABE

SINGULARRA

PLURALA

Egoki

Egoki-A

Egoki-AK

Gernika

Eneko

Labur

Laburr-A

Laburr-AK

Gasteiz

Ines

Egoki-RIK

----------

----------

Gernika-RIK

Eneko-RIK

Laburr-IK

----------

----------

Gasteiz-IK

Ines-IK

Egoki-K

Egoki-AK

Egoki-EK

Gernika-K

Eneko-K

Laburr-EK

Laburr-AK

Laburr-EK

Gasteiz-EK

Ines-EK

Egoki-RI

Egoki-ARI

Egoki-EI

Gernika-RI

Eneko-RI

Laburr-I

Laburr-ARI

Laburr-EI

Gasteiz-I

Ines-I

Egoki-REN

Egoki-AREN

Egoki-EN

Gernika-REN

Eneko-REN

Laburr-EN

Laburr-AREN

Laburr-EN

Gasteiz-EN

Ines-EN

Egoki-TAKO

Egoki-KO

Egoki-ETAKO

Gernika-KO

----------

Laburr-ETAKO

Laburr-EKO

Laburr-ETAKO

Gasteiz-(E)KO

----------

ZEREZ/ZERTAZ NORTAZ

Egoki-Z

Egoki-AZ

Egoki-EZ

Gernika-Z

Eneko-Z

Laburr-EZ

Laburr-AZ

Laburr-EZ

Gasteiz-EZ

Ines-EZ

NOREKIN ZEREKIN

Egoki-REKIN

Egoki-AREKIN

Egoki-EKIN

Gernika-REKIN

Eneko-REKIN

Laburr-EKIN

Laburr-AREKIN

Laburr-EKIN

Gasteiz-EKIN

Ines-EKIN

NORENGATIK ZERENGATIK

Egoki-(REN)GATIK

Egoki-A(REN)GATIK

Egoki-ENGATIK

Gernika-(REN)GATIK Eneko-(REN)GATIK

Laburr-ENGATIK

Laburr- A(REN)GATIK

Laburr-ENGATIK

Gasteiz-(EN)GATIK

Ines-(EN)GATIK

NORENTZAT

Egoki-RENTZAT

Egoki-ARENTZAT

Egoki-ENTZAT

Gernika-RENTZAT

Eneko-RENTZAT

Laburr-ENTZAT

Laburr-ARENTZAT

Laburr-ENTZAT

Gasteiz- ENTZAT

Ines-ENTZAT

Egoki-TZAT

----------

----------

Gernika-TZAT

Eneko-TZAT

Labur-TZAT

----------

----------

Gasteiz-TZAT

Ines-TZAT

Egoki-TAN

Egoki-AN

Egoki-ETAN

Gernika-N

----------

Laburr-ETAN

Laburr-EAN

Laburr-ETAN

Gasteiz-EN

----------

Egoki-TATIK

Egoki-TIK

Egoki-ETATIK

Gernika-TIK

----------

Laburr-ETATIK

Laburr-ETIK

Laburr-ETATIK

Gasteiz-(E)TIK

----------

Egoki-TARA

Egoki-RA

Egoki-ETARA

Gernika-RA

----------

Laburr-ETARA

Laburr-ERA

Laburr-ETARA

Gasteiz-ERA

----------

Egoki-TARAINO

Egoki-RAINO

Egoki-ETARAINO

Gernika-RAINO

----------

Laburr-ETARAINO

Laburr-ERAINO

Laburr-ETARAINO

Gasteiz-ERAINO

----------

Egoki-TARANTZ

Egoki-RANTZ

Egoki-ETARANTZ

Gernika-RANTZ

----------

Laburr-ETARANTZ

Laburr-ERANTZ

Laburr-ETARANTZ

Gasteiz-ERANTZ

----------

NORAKO / ZERTARAKO

Egoki-TARAKO

Egoki-RAKO

Egoki-ETARAKO

Gernika-RAKO

----------

Laburr-ETARAKO

Laburr-ERAKO

Laburr-ETARAKO

Gasteiz-ERAKO

----------

NORENGAN

Egoki-(REN)GAN

Egoki-A(REN)GAN

Egoki-ENGAN

----------

Eneko-(REN)GAN

Laburr-E(N)GAN

Laburr-A(REN)GAN

Laburr-ENGAN

----------

Ines-(EN)GAN

Egoki-(REN)GANDIK

Egoki-A(REN)GANDIK

Egoki-ENGANDIK

----------

Eneko-(REN)GANDIK

Laburr-E(N)GANDIK

Laburr-A(REN)GANDIK

Laburr-ENGANDIK

----------

Ines-(EN)GANDIK

Egoki-(REN)GANA

Egoki-A(REN)GANA

Egoki-ENGANA

----------

Eneko-(REN)GANA

Laburr-E(N)GANA

Laburr- A(REN)GANA

Laburr-ENGANA

----------

Ines-(EN)GANA

Egoki-(REN)GANAINO

Egoki-A(REN)GANAINO

Egoki-ENGANAINO

----------

Eneko-(REN)GANAINO

Laburr-E(N)GANAINO

Laburr- A(REN)GANAINO

Laburr-ENGANAINO

----------

Ines-(EN)GANAINO

Egoki-(REN)GANANTZ

Egoki-A(REN)GANANTZ

Egoki-ENGANANTZ

----------

Eneko-(REN)GANATZ

Laburr-E(N)GANANTZ

Laburr- A(REN)GANANTZ Laburr-ENGANANTZ

----------

Ines-(EN)GANANTZ

NOR - ZER

PARTITIBOA

NORK - ZERK

NORI - ZERI

NOREN -ZEREN

NONGO -NOIZKO

PROLATIBOA

NON

NONDIK

NORA

NORAINO

NORANTZ

NORENGANDIK

NORENGANA

NORENGANAINO

NORENGANANTZ

Pág. 19/45

IZEN BEREZIAK

LOTURAK COPULATIVAS Eta

Y

Aita tabernan dago ETA ama jokoan

Ere

También Tampoco También

Mutil hori gaur ERE agertu da Mutil hori gaur ERE ez da agertu Niri asko gustatzen zait eta Mireni ERE BAI

Ere bai Baita…ere Baita Ere ez Ezta…ere Ezta Ez bakarrik, …ere

Niri asko gustatzen zait, BAITA Mireni ERE Tampoco

Zuri asko gustatzen zaizu, baina Mireni? BAITA Ez zaigu gustatzen eta Mireni ERE EZ Ez zaigu gustatzen EZTA Mireni ERE

No solo … sino tb.

Zure amari gustatzen zaio? EZTA EZ Jonek BAKARRIK, beste guztiek ERE gaizki dute Hau BAKARRIK EZ, beste guztiak ERE jango dituzu

Ez ezik, …ere

Nik EZ EZIK, zuk ERE txarto egin duzu.

ADVERSATIVAS Baina

Pero

Asko gustatzen zait BAINA garestiegia da

Ordea Ostera Aldiz, berriz Alabaina Haatik Halarik ere Hala ere Hala eta guztiz ere Dena dela/dena den Nolanahi ere

Sin embargo

Portu Bizkaian dago, Mutriku, ORDEA, Gipuzkoan Hori merkeagoa da; besta hau, OSTERA, hobeto eginda dago.

Baizik Baino Baizik eta (Izan) ezik/ezean

Sino

Excepto

BAIZIK ETA gizona Laranja (IZAN) EZIK fruta gustatzen zait

Besterik Baino Ordez Barik Beharrean -z gain -z aparte

Sino

Ostegunetan BESTERIK ez dut erretzen

Aún así A pesar de todo Sea como fuera De todos modos

Gaur egun mantentzen da ohitura hori; ez HAATIK lehengo indarrez Eta HALARIK ERE, ez zara hori egitera ausartu Liburu hori oso ona da; HALA ERE ez zait gustatzen Merkea da; HALA ETA GUZTIZ ERE ez dut erosiko Oso zaila da; DENA DEN saiatu egin behar dugu Dirurik ez dut; NOLANAHI ere, hori ez da kezkatzen nauena Tipo hori ez da emakumea, gizona BAIZIK BAINO

Lagun bi BAINO ez gara etorri (No hemos venido sino 2 amigos) En lugar de

A parte de

Amarekin BARIK, aitarekin hitz egiten dut Konpondu BEHARREAN, apurtu egin du Lelokeriak egiteaZ GAIN, zer dakizu egiten? ZutaZ APARTE, nork daki?

DISTRIBUTIVAS Bai…bai… (baita…ere)

Tanto… como… (como tb.)…

Nahiz…nahiz Zein…zein Hala…nola / nola…hala Ez…ez… (ezta…ere)

Bilbon BAI goizez, BAI arratsaldez, jende asko dabil BAI hemen, BAI hor, BAITA han ERE euriak busti Nolanahi ere, NAHIZ batera NAHIZ bestera, lortuko dugu. ZEIN etxean ZEIN kalean beti ondo dago

Ni…ni… (ni tampoco)…

HALA lurrean NOLA zeruan EZ du lanik egiten EZ besteei lanean uzten EZ zu, EZ zure ama, EZTA zure aita ERE, ez zarete atseginak.

Edo…edo / ala…ala

O …o…

Oraindik ez dut EZ idazlana burutu, EZ mintza prestatu EDO zorra kendu EDO eraztuna itzuli

Dela…dela

Que si…que si…

Haiekin DELA gurekin DELA beti gezurretan dabil

Alde batetik…bestetik

Por un lado…Por otro...

ALDE BATETIK Errealekoa dela BESTETIK Athletikoak…

Ez bakarrik ... ere Ez ezik ... ere

No solo sino también

EZ Jonek BAKARRIK, beste guztiek ERE gaizki egin dute Klasean euskaraz EZEZIK erderaz ERE hitz egiten da Pág. 20/45

AGIAN APIKA BEHARBADA

Tal vez, quizás

AGIAN hilko da

ALDERANTZIZ AITZITIK

Por el contrario

Gizarte horietan, ALDERANTZIZ, emakumezkoek ez dute zer eginik.

ESATE BATERAKO HALA NOLA

Por ejemplo

ESATE BATERAKO, zu zara aberatsa eta ni behartsua Bihar lanak egin behar ditugu, HALA NOLA belarra moztu

ALEGIA HOTS HAU DA

Es decir, esto es

14 olerki hauetatik, 4 soilak ditugu; ALEGIA, zer ikusirik ez dutenak Batasunaren aldekoek, HOTS, guk, ez dugu zuzen jokatu. Zuk diru asko dituzu, HAU DA, zu zara aberatsa.

BERAZ ORDUAN HORTAZ

Por tanto

Ni zu baino gazteagoa naiz; BERAZ, zu ni baino zaharragoa zara. Zer esan behar dugu ORDUAN? Hasiera da polita; HORTAZ, has gaitezen ahalik eta gehienetan.

BADA

Pues, Entonces

Zer da, BADA, maitasuna?

HONELA

Así

HONELA ez goaz inora.

HAU DELA ETA HORI DELA ETA

Por este motivo

HORI DELA ETA, gaur egun hori egiten da.

ZENTZU HONETAN

En el mismo sentido

ZENTZU HONETAN esan behar da ...

INOLAZ ERE INONDIK ERE

De ningun modo

Ez dut uzte oker nagoenik eta ez nuke INOLAZ ERE oker egon nahi (No creo que esté equivocado y no quisiera estarlo de ninguna manera)

IZAN ERE

De hecho

IZAN ERE, argi eta garbi dio Estatuko Boletin Oficialak

ORO HAR

En general

ORO HAR eta salbuespenak salbu, baliagarria da (En general y salvo las excepciones, es útil)

ERA BEREAN

Así mismo.

Gogoan duzu ERA BEREAN, aurtengoarekin datozela 50 (Recuerdas así mismo que este año cumples 50).

HALABER

También, así mismo

Eskola haietan eta HALABER beste guztietan (En aquellas escuelas y también en todas las demás.

BAINA ERA BEREAN

Pero al mismo tiempo, a la vez.

Politak dira BAINA ERA BERAN merkeak. Badu antzen (semejanza) bat, baina era berean, zein ezberdina!

GAINERA

Además

Ez daukat dirurik, eta GAINERA ez dut erosi nahi

HAIN ZUZEN ERE

Precisamente, concretamente

Franco hil zen urtean HAIN ZUZEN ERE, hasi nintzen euskara ikasten (Precisamente el año que murió Franco, empecé a estudiar euskera)

BATEZ ERE BATEZBESTE

Sobre todo, Generalmente

Zaharragoak dira, BATEZBESTE, gurasoak irakasleak baino (Son mayores, generalmente, los padres que los profesores)

BESTEAK BESTE

Entre otros

Hor daude, BESTEAK BESTE, aldizkariko lanak

BEHIN ETA BERRIZ

Una y otra vez

BEHIN ETA BERRIZ esan duenez (Como ha dicho una y otra vez) BEHIN ETA BERRIRO gauza bera esanez dator (Viene repitiendo lo mismo una y otra vez)

BIDE BATEZ

De una vez

BIDE BATEZ egiten ditu bi mandatu (Hace 2 recados de una vez)

BADAEZPADA

Por si acaso

Eguraldi ona zen, baina BADAEZPADA euritakoa hartu zuen.

BESTELA

De lo contrario

Ekar ezazu; BESTELA ikusiko duzu zer den ona!

HARIK ETA

Hasta que

HARIK ETA ikusi arte ez naiz lasaituko (Hasta que no le vea no estaré tranquila)

ZORIONEZ

Afortunadamente, por suerte

ZORIONEZ, Athletic irabazi zuen

SEGURASKI

Seguramente

SEGURASKI berandu arte lan egingo dut

BEHARBADA etorriko da

BEHIN ETA BERRIRO

Pág. 21/45

NOMINALIZACION T(Z)EA GUSTATU BURURATU AHAZTU zait (Puntual) TOKATU PENTSATU ERABAKI ASMATU NAHI NAHIAGO dut DEBEKATU LORTU GOMENDATU ESPERO IMPORTA KOSTATU USTE EZINEZKOA ZAILA ERREZA BEHARREZKOA ONA TXARRA da HOBE KOMENI KALTEGARRIA MEREZI NORMALA ATSEGIN ALFERRIK ONDO GAIZKI dago DEBEKATUTA

EJERCICIOS  Pág. 43 T(Z)EN

ARI ARITU (lehen.) JARDUN HASI JARRAITU SEGITU AMAITU BUKATU JOAN ETORRI IBILI EGON

T(Z)ERA naiz

JOAN ETORRI naiz BIDALI HELDU IRITSI BEHARTU (Obligar N-Nk) ERAZI (Obligar)

naiz

dut

AUSARTU (Atreverse) BULTZATU KONDENATU ZIGORTU GONBIDATU ERAMAN EKARRI OHITU ADORETU (Animar)

naiz

GELDITU GERATU JAKIN IKASI IRAKATSI LAGUNDU

T(Z)EKO ESAN AGINDU ESKATU

dut

AHOLKATU GOGOA dut ASMOA dut PREST dago GERTU (preparado) ARRISKUA JOERA (tendencia) PREMIA (necesidad) BELDUR LOTSA da GAI GAUZA ORDUA

da

dut T(Z)EARI

T(Z)EAZ ARDURATU ASPERTU GOGAITU (molestar) GOGORATU naiz joateaz KEZKATU NEKATU POZTU

IRITZI LOTU EKIN UTZI

IKUSI ENTZUN dut OHITU SENTITU HARRAPATU dut AHASTU zait (Algo que sabias) SAIATU AUSARTU NEKATU ASPERTU UTZI (Dar permiso: Nire

Erretzeari utzi diot

Posten naiz zuek ikusteaz

OROITU naiz (acordarse)

jostailuak jolasten utzi diot)

COMPARATIVAS

EJERCICIOS  Pág. 45



-AGO (más)  Zu altuAGOa zara (Eres más alto)



-EGI (demasiado)  AltuEGIA zara (BeranduEGI etorri da)



-(R)IK -EN (El más)  NeskaRIK altuENa zara



…BAINO ASKOZ ERE …-AGO (Mucho más que…)  Ni BAINO ASKOZ ERE zaharragoa zara.

   

ON ONDO TXAR TXARTO HANDI ASKO GUTXI

HOBE HOBETO TXARRAGO TXARTOAGO HANDIAGO GEHIAGO GUTXIAGO

ONEN ONDOEN TXARREN TXARTOEN HANDIEN GEHIEN GUTXIEN

ONEGI ONDOEGI TXARREGI TXARTOEGI HANDIEGI GEHIEGI GUTXIEGI

HAIN (Tan)  Ez da HAIN txikia (No es tan pequeño) HAINBESTE (Tanto) = HONENBESTE, HORRENBESTE  Ez dago HAINBESTE diru (No hay tanto dinero) BEZAIN (Tan como)  Ni zu BEZAIN polita naiz (Soy tan guapa como tu) BESTE (Tanto como) = HAINBAT Nik zuk beste liburu daukat (Tengo tantos libros como tu)

ADINAKO / BESTEKO (Izen abstraktuak konparatzeko) Neska hori ederra da. Ni ederra naiz Ni neska hori BEZAIN ederra naiz

Neska horrek edertasuna dauka. Nik ere bai Nik neska horrek ADINAKO edertasuna daukat

NOTA: Adjektiboak deklinatzen dira  Ni zu baino azkarragoa naiz Adberbioak ez dira deklinatzen  Ni zu baino azkarrago etorri naiz Pág. 22/45

KAUSALAK 

LAKO Zergatik zaude nekatuta?  Lo gutxi egin dudalako / Lo nahiko egin ez dudalako ZEBILEN + LAKO = ZEBILELAKO

 

... ETA Nekatuta nago:

 Lo gutxi egin dut ETA / Ez dut lorik egin ETA

BAIT + Aditza Nekatuta nago:

 Lo gutxi egin BAITUT / Ez BAITUT lorik egin

BAIT + DUT BAIT + NUEN BAIT + ZIDAN BAIT + ZAIZU

= BAITUT = BAINUEN = BAITZIDAN = BAITZAIZU

BAIT + GARA BAIT + NABIL BAIT + DABIL BAIT + DA

= BAIKARA = BAINABIL = BAITABIL = BAITA



-T(Z)EAGATIK / -T(Z)EARREN Hori esateagatik betirako haserretu zitzaidan



-NEZ GERO Eguraldi ona egiten duenez gero, mendira joango gara  Porque hace bueno iremos al monte.



-LA ETA Lan asko dagoela eta, laguntza eskatu digu  Porque hay mucho trabajo, …



-LA BIDE / -LA MEDIO / -LA KAUSA Lana dela bide, istripu asko egon dira  Por causa del trabajo, ha habido muchos accidentes.



-ZEREN ETA Busti egin naiz zeren eta euria baita  Me he mojado porque ha llovido (Redundante) ZER DELA ETA? = ZERGATIK? ZE ... (Se utiliza solo hablado) Etxera noa ze gaixorik nago  Voy a casa porque estoy enfermo. EJERCICIOS  Pág. 44

KONTZESIBOAK 

NAHIZ ETA NAHIZ ETA nekatuta egon, ez dut hutsik egingo  Aunque estoy cansado , no faltaré NAHIZ ETA esan EZ, pentsatzen dago  Aunque no lo dice, lo está pensando NAHIZ ETA dirurik EDUKI EZ, ondo bizi naiz  Aunque no tengo dinero, vivo bien NAHIZ ETA etorri behar EZ izan, etorri zen  Aunque no tuvo que venir, vino NAHIZ ETA ikusten zaitudaN, ...  Aunque te vea, ... NAHIZ ETA ikusten ez zaitudaN, ...  Aunque no te vea, ...



ARREN EURIA EGIN ARREN, mendira joango gara  Aunque llueva, iremos al monte DIRURIK EDUKI EZ ARREN, ondo bizi naiz  Aunque no tengo dinero, vivo bien OSO GARESTIA EZ IZAN ARREN, ezin dut erosi  Aunque no es muy caro no puedo comprarlo Ikusten zaitudan ARREN  Aunque te vea Ikusten ez zaitudan ARREN  Aunque no te vea



BA... ERE Filma ikusi badut ere, ez dut ulertu  Aunque he visto la película, no la he entendido Filma ikusi ez badut ere, ondo dagoela esan didate  Aunque no he visto la peli me han dicho que está bien



-TA ERE / -RIK ERE Etxera etorrita ere, ez du ezer egin  Aunque he venido a casa, no he hecho nada Etxera ez etorrita ere, gauza asko egin ditut  Aunque no he venido a casa, he hecho muchas cosas



-AGATIK Etxera etorriagatik, ez dut ezer egin  Aunque he venido a casa no he hecho nada Etxera ez etorriagatik, ...  Aunque no he venido a casa, ... Pág. 23/45

EJERCICIOS  Pág. 42

TEMPORALES 

ETA GERO, ONDOREN, OSTEAN, -TAKOAN, -Z GERO  Después de ... Afaldu ETA GERO joango naiz  Iré después de cenar Lana amaituTAKOAN, etxera joan ginen  Después de terminar el trabajo, nos fuimos Zerbait janDAKOAN, hobeto sentituko zara  Despues de comer algo, te sentirás mejor Aita HILEZ GERO sortu zen  Nació depués de morir su padre



BAINO LEHEN, AURRETIK  Antes de ... Egin BAINO LEHEN, ondo pentsatu  Antes de hacerlo, piénsalo bien Etorri AURRETIK, telefonoz deitu  Antes de venir, llama por teléfono



-T(Z)ERAKOAN  Al ir a hacer algo. Argia pizTERAKOAN ikusi dut kablea solte  Al ir a encender la luz he visto el cable suelto OrdainTZERAKOAN konturatu da poltsa lapurtu diotelaAl ir a pagar se ha dado cuenta que le han robado el bolso



-NEAN, -LA(RIK)  Cuando ... Josu heltzen deNEAN, dena da problema Josu heltzen deNEAN, avísame

 Cuando llega Josu, todo son problemas  Cuando llegue Josu, avísame

Ikusten EZ duzuNEAN  Cuando no lo ves, o cuando no lo veas Menditik zetorreLA(RIK) istripu bat izan zuen  Cuando venía del monte 

-T(Z)EAZ, -AZ BATERA  Cuando ... Zuzendaria agerTZEAZ (agertuAZ) BATERA, denak isildu ziren  Cuando llegó el Director, todos callaron



-T(Z)EAN  Al hacer algo. Atea zabalTZEAN ikusi dut  Al abrir la puerta le he visto Argia piZTEAN jaso dut deskarga  Al encender la luz he recibido la descarga



-N BITARTEAN  Mientras ... Ikasten duDAN BITARTEAN, musika entzuten dut  Mientras estudio, escucho música Hori egiten ez duzuN BITARTEAN  Mientras no hagas eso



BEZAIN LASTER, ETA BEREHALA Tan pronto como ... Jakin BEZAIN LASTER etorri naiz  He venido tan pronto como lo he sabido Konturatu (naizen) BEZAIN LASTER joan naiz  He ido tan pronto como me he dado cuenta



-NEKO  Tan pronto como ... Etxera heldu nintzeNEKO, oheratu egin nintzen  Tan pronto como llegué a casa, me acosté en la cama



ORDUKO  Para cuando, en cuanto ... Medikua etorri ORDUKO eria hila izanen da  Para cuando llegue el médico, el enfermo estará muerto Konturatu ORDUKO, umea kalean zegoen  Para cuando se enteró el niño estaba en la calle Bilera amaitu ORDUKO alde egin zuen  En cuanto acabó la reunión, se marchó



-NERAKO, -T(Z)ERAKO  Para cuando ... Gu heldu gineNERAKO, ez zen inor geratzen  Para cuando llegamos, no quedaba nadie Zu itzulTZERAKO, gu lotan egongo dira  Para cuando regreses, estaremos dormidos



-N GARAIKO  De cuando... Argazki hauek Kuban egon ginen garaikoak dira  Estas fotos son de cuando estuvimos en Cuba.



-NETIK, -NEZ GEROZTIK  Desde que ... Ezkondu zeNETIK, ez dut berriro ikusi  Desde que se casó, no le he visto de nuevo Heldu zireNEZ GEROZTIK, ez dira gelarik irten  Desde que llegamos, no hemos salido de la habitación



ARTE, -N ARTE, HARIK ETA ... ARTE  Hasta que ... Medikua etorri deN ARTE, ezin izan dugu ezer egin  Hasta que ha venido el médico, no hemos podido hacer nada Ez mugitu HARIK ETA nik esaten dizudan ARTE  No te muevas hasta que yo te lo diga.

  

-N BAKOITZEAN  Cada vez que... -N GEHIENETAN  La mayoría de las veces que... -N GUZTIETAN  Todas las veces que... Saiatzen naizeN BAKOITZEAN, txarto ateratzen zait  Cada vez que lo intento, me sale mal Joan naizeN GEHIENETAN, damutu egin naiz  La mayoría de las veces que he ido, me he arrepentido Zurekin hitz egiten dudaN GUZTIETAN, gauza bera esaten didazu  Todas las veces q hablo contigo, me dices lo mismo. Pág. 24/45

MODUZKO PERPAUSAK 

-N BEZALA / -N BEZALAKO(A)  Como ... Jon zuk esan duzun bezala dago  Jon está como has dicho Jon zuk esan duzun bezalakoa da  Jon es como has dicho Zuk (egin duzun) bezala egin dut  Lo he hecho como tú. Zu (zaren) bezalakoa da  Es como tú. Nik zuk EZ BEZALA egin dut  Lo he hecho diferente a ti.



-N MODUAN / -N MODUKOA  Como ... Nahi duzun moduan egin dezakezu  Puedes hacerlo como quieras. Jonen autoa zuk esan duzun modukoa da  El coche de Jon es como has dicho.



-T(Z)EKO MODUAN  Como para ... Ez nago zure txantak eramateko moduan  No estoy como para aguantar tus bromas.



-NEZ  Como ... Irakasleak berak esan duenez egin dut  Lo he hecho como ha dicho el mismo profesor. Ikus daitekeenez, oso erraza da  Como se puede ver, es muy fácil.



-N ERAN  Como ... Aitak esan duen eran egin dut  Lo he hecho como ha dicho aita.



-N GISAN  Como ... Aitak esan duen gisan egin dut  Lo he hecho como ha dicho aita.



-N LEGEZ (Bizkaieraz)  Como ... Nahi duzun legez egin dezakezu  Puedes hacerlo como quieras.



-N ANTZERA  Parecido que ... Nik ere zuk egin duzun antzera egin dut  Yo también lo he hecho parecido que (como lo has hecho) tú.



-N NEURRIAN / -N HEINEAN  En la medida que ... Ahal den neurrian (heinean) saiatu egin behar da  En la medida que se pueda se tiene que intentar. Ikasten duzun neurrian (heinean), hobeto ulertuko duzu  En la medida que aprendas, entenderás mejor.



AHALA  A medida que … / Tan pronto … Afaltiarrak sartu ahala haien jarlekuak eraman itzazu  Tan pronto como entren los comensales, lleva sus asientos. Disko bat bukatu ahala hurrengoa jartzen dute  Tan pronto acaba un disco ponen el siguiente. Txiste bat kontatu ahala, barrez itotzen ginen  A medida que contaba un chiste nos moríamos de risa. Erretzeari utzi ahala edariari ematen zioten  Tan pronto dejaron de fumar le dieron a la bebida.



BA-... BEZALA  Como si … Niri ez hitz egin leloa banintz bezala  No me hables como si fuera tonto. Zure etxean egongo bazina bezala  Como si estuvieras en tu casa.

POSTPOSIZIOAK PARTITIBOA ... 

EJERCICIOS  Pág. 42

GABE  Sin -RIK GABE Ariketarik gabe  Sin ejercicios Ariketak gabe  Sin los ejercicios.

Verbo + GABE Egin gabe  Sin hacer

*** BARIK  Sin Betaurreko BARIK ez dut ezer ikusten  No veo nada sin gafas Gogo BARIK ezin da  Sin ganas no se puede. Con verbo: Begiratu, baina ukitu BARIK Pág. 25/45



EZEAN, FALTAN  Si no ...

Besterik EZEAN, honekin konformatu beharko dugu  Si no hay más nos tendremos que conformar con esto Liburu hori irakurri EZEAN, nekez jakingo duzu zertan ari naizen  Si no lees ese libro, dificilm. sabrás que estoy haciendo Ur FALTAN, esnea edango dut  Si falta agua, beberé leche NOREN ... 

GAINEAN, AZPIAN, AURREAN, ATZEAN, ONDOAN, BARRUAN, KANPOAN

Pertsonak: NOREN kasu-marka hartzen dute beti Noren GAINEAN dago umea? Aitaren gainean  ¿Encima de quien está el niño? Encima de aita. Zure AURREAN dago  Está delante de ti Nire ONDOAN dago Aitor  Aitor está a mi lado. Objetuak: normalean markarik gabe Liburua aulki AZPIAN utzi dut  He dejado el libro debajo de la silla Etxe horren ATZEAN ezkutatu da  Se ha escondido detrás de esa casa Etxe urdinaren ONDOAN dago  Está al lado de la casa azul 

INGURUAN  Dentro ...

Umeak mahai(aren) INGURUAN daude  Los niños están alrededor de la mesa 

BURUAN  Al cabo de Hiru egunen buruan egingo dut  Al cabo de 3 días lo haré.



GAINEAN = -(R)I BURUZ Acerca de

Horren gainean badaukat zer kontaturik  Tengo cosas que contar acerca de eso. 

ARTEAN  Entre ...

NORTZUEN ARTEAN dago Jon? Ana eta JosuREN ARTEAN  ¿Entre quienes está Jon? Entre Ana y Josu. Jendearen ARTEAN dago  Está entre la gente Jende askoren ARTEAN banatu ditugu  Hemos repartido entre mucha gente. 

ALDE, KONTRA (AURKA)  A favor, en contra ...

NOREN ALDE zaude? Zure alde nago  ¿ De parte de quién estás? Estoy de tu parte Ekonomi askatasunaren ALDE nago  Estoy a favor de la economía libre. Bihar Athletic-ek Osasunaren KONTRA (AURKA) jokatuko du  Mañana el Athletic jugará en contra de Osasuna 

ALDETIK, PARTEZ  Por el lado de, Por parte de ...

Ekonomia ALDETIK oso interesgarria da guretzat  Por el lado economico es muy interesante para nosotros Josuren ALDETIK ez dut uste arazorik egongo denik  Por parte de Josu no creo que haya ningun problema Goraintziak eman gurasoei Josuneren PARTEZ (aldetik)  Da recuerdos a los padres de parte de Josune 

KONTURA, KABUZ  Por mi cuenta ...

Ez daukat irakaslerik, neure KONTURA ikasten dut  No tengo profesor, aprendo por mi cuenta Bere KABUZ egin du  Lo ha hecho por su cuenta 

BIDEZ, BITARTEZ  Por medio de ...

Bidai agentzia baten BIDEZ lortu dut txartela  Por medi de una agencia de viajes he conseguido la entrada Anaiaren BITARTEZ lortu dut  Lo he conseguido por medio del hermano. 

ZAIN  A la espera ...

Amaiaren ZAIN nago  Estoy a la espera de ama 

BILA  En busca de ...

Amaiaren BILA joan da  Ha ido en busca de ama 

ARABERA  Según ...

Legearen ARABERA, besteak dauka arrazoia  Según la ley, el otro tiene razón Inkestek adierazten dutenAREN ARABERA  Según lo que anuncian las encuestas Pág. 26/45



ESKU  En manos de ...

Azken erabakia zure ESKU dago  La ultima decisión está de tu mano Hau ezin dugu edonoren ESKU utzi  Esto no lo podemos dejar en manos de cualquiera 

TRUKE  A cambio de ...

Honen TRUKE zer emango didazu?  ¿A cambio de esto que me darás? 

GISA  A modo de ...

Azeriaren GISA jokatu behar duzu  Tenemos que jugar como el zorro Adibide GISA proba bat egingo dugu  Haremos una prueba a modo de ejemplo 

LEKUAN  En su puesto

Zuk ere, bere LEKUAN, gauza bera egingo zenukeen  Tu también, en su puesto, hubieras hecho lo mismo 

ORDEZ  En lugar de ...

Joan naiteke zure ORDEZ  Puedo ir en tu lugar 

MAILAN  A nivel de ...

Ekonomia MAILAN gauzak hobetzen doaz  A nivel de economía las cosas van mejorando 

ARLOAN  En el campo de ...

Fisika ARLOAN oso ezaguna da teoria hori  En el campo de la física es muy conocida esa teoría. NORI ... 

BURUZ  Sobre ...

Nori BURUZ hitz egin du? Gabriel Arestiri BURUZ  ¿De quién ha hablado? De Gabriel Aresti. Zeri BURUZ hitz egin duzue? Ekonomiari BURUZ  ¿Sobre qué habéis hablado?. Sobre economía. Noiz da ekonomiari BURUZKO hitzaldia?. ¿Cuándo es la conferencia sobre economía? 

EZKER  Gracias a ...

Zuri ESKER lortu dugu  Lo hemos conseguido gracias a ti. Lagun bati EZKER lortu dugu  Lo hemos conseguido gracias a un amigo 

BEGIRA  Mirando a ...

Guri BEGIRA dago  Nos está mirando NON ... 

ZEHAR  A lo largo de ...

Historian ZEHAR  A lo largo de la historia Mendeetan zehar A través de los siglos Hortik ZEHAR  Por ahí. 

GORA, BEHERA  Arriba de , Abajo de ...

Aldapan GORA Mendian BEHERA NONDIK ... 

KANPORA, AT, LANDA, LEKORA  Fuera de ...

Etxetik KANPO bazkaldu dut gaur  Hoy he comido fuera de casa Herritik AT dabil  Anda fuera del pueblo. ZEREZ ... 

GAIN  Además de ...

Horretaz GAIN  Además de eso Pág. 27/45

BESTE KASUAK  GAZTEIZ ALDEAN En la zona de ... Donostia ALDEAN bizi da  Vive por la zona de Donostia 

Zazpiak ALDERA, Zazpiak INGURU  Alrededor de ...

 Aditz + BEHARREAN  En lugar de ... Kalera joan beharrean geratu etxean  En lugar de ir a la calle, quédate en casa.

ESTRUCTURAS 

ZENBAT ETA …AGO HAINBAT ETA …AGO  Cuanto más … más … ORDUAN ETA … AGO Zenbat eta gehiago irakurri, hainbat eta arinago ikasten du  Cuanto más lee, más rapido aprende. Zenbat eta ardo gehiago edan, hainbat eta gehiago moskortzen zara  Cuanto más vino bebes, más te emborrachas. edaten duzun Zenbat eta azkarrago egiten duzun hainbat eta goizago oheratu ahalko zara  Cuanto más rápido lo hagas, más pronto te podrás acostar Zenbat eta gehiago egin behar hainbat eta gogo gutxiago eduki izaten dira  Cuanto más haya que hacer, menos ganas se suelen tener Zenbat eta gehiago eztabaidatzen genuen, orduan eta urduriagoa zen giroa  Cuanto + discutíamos, el clima era + tenso



GERO ETA …AGO  Cada vez más … Bilbo gero eta kutsatuago dago  Bilbao está cada bez más contaminado. Gero eta alferragoa zara  Eres cada vez más vago.



-Z GERO  1.-Después de … / 2.- Si Después de ... Aita hilez gero sortu zen  Nació depués de morir su padre. Barbaroen inbasioaz gero ez da sekula horrelakorik ikusi  Desde la invasión de los Bárbaros no se ha visto nada semejante Si ... Gogor ikasiz gero, azterketa gaindituko nuke  Si estudiara con empeño aprobaría el examen.



HAIN … { NON } … BAIT/-N { EZEN }

 Tan … que … / Tanto … que

Hainbeste euri egiten zuen non ibaiak gora egin baitzuen  Llovió tanto que se desbordó el río. Hain leloa zara ezen ez baitzara/zaren ezertaz jabetzen  Eres tan tonto que no te enteras de nada. Hori hain txikia da non ezin baitu/duen ikusi  Eso es tan pequeño que no se puede ver. 

EJERCICIOS  Pág. 44 -LAKOAN  Creyendo que… / En la creencia de que … / Pensando que … Gurekin etorriko zarelakoan zuretzako ere prestatu dugu  Pensando que vas a venir con nos. nos hemos prep. para ti Etxera etorriko zinelakoan, janari gehiago prestatu du  Pensando que ibas a venir a casa, ha preparado más comida Eguraldi ona egingo zuelakoan goizeko 7etan altxatu gara  Pensando que iba a hacer buen tiempo nos hemos levantado a las 7 de la mañana Nire eskakizuna kontutan hartuko duzulakoan, adeitasunez agurtzen zaitut  Confiando que tenga a bien mi petición, le saluda afectuosamente …



AHALIK ETA (izena-RIK) adj./adb.-EN  Lo más … posible

EJERCICIOS  Pág. 42

Ahalik eta azkarren joan behar dugu  Tenemos que ir lo más rápido posible Ahalik eta lorerik politenak ekarri behar dituzu  Tienes que traer las flores más bonitas posibles 

AHAL DEN/DUZUN (izena-RIK) adj./adb.-EN  Lo más … que puedas

EJERCICIOS  Pág. 42

Ahal diren hizlaririk onenak ekarriko ditugu  Traeremos los mejores conferenciantes que se puedan 

ALBAIT adberbioa-EN  Lo más … posible

EJERCICIOS  Pág. 42

Albait isilen sartu ginen gelara  Entramos a la habitación lo más silencioso posible 

DENA, OSOA, GUZTIA -

DENA (sin nombre)  DENA jan dugu OSOA  Tarta OSOA – toda la tarta Pág. 28/45



GUZTIA

 Tarta GUZTIAK – todas las tartas

BATAK BESTEA – El uno al otro Gure etxean batak besteari mozten dio ilea  En nuestra casa el uno le corta el pelo al otro.



NORENGANDIK (Procedencia) – DE QUIEN Umeek gurasoengandik gauza asko ikasten dute  Los niños aprenden muchas cosas de los padres.



BERDINA  Igual - BERA (BERBERA)  El mismo Gogoratzen duzu atzoko autoa? - Bai, hori bera (berbera) da  Si, es el mismo; - Bai, hori berdina da  Si, es igual. Los dos cantaron la misma canción  Biek kanta bera abestu zuten. Las dos hermanas son iguales  Ahizpa biak berdinak dira. Hoy me he puesto el mismo vestido que ayer  Gaur atzoko soineko bera jantzi dut. Los dos vivían en la misma casa  Biak etxe berean bizi ziren. Es la misma chica que hemos visto por la mañana  Goizean ikusi dugun neska bera da. Siempre viste los mismos zapatos  Beti zapata berak janzten ditu.



SINGULAR ETA PLURAL HURBILA SINGULAR -

PLURAL

Aurton  Este año. Aspaldion  Esta última temporada. Asteon  Esta semana. Berton  Aquí mismo. Hileon  Este mes.

Tiene tres significados: - Estás dentro de un grupo  Gazteok uste dugu ... - Para expresar cercanía  Mendiotara goaz - Sentido despectivo  Umeok tontoak dira.

Ejs Declinación: Lagunok, Gazteokin, Guztioi, kaleotan, kaleotara, kaleotatik ... 

NOIZ ARTE? Izenak Adberbioak



 -RA ARTE  Ingandera arte, asatelehenera arte, datorren astera arte  ARTE  bihar arte, etzi arte, orain arte, gaur arte EJERCICIOS  Pág. 41

INOR, NORBAIT, EDONOR

NOR ZER NORK NORI NOREN NORENA NORENTZAT NOREKIN ZERTAN NOLA NON NORA NONDIK NONGO NONGOA NOIZ

Afirmativas NORBAIT ZERBAIT NORBAITEK NORBAITI NORBAITEN NORBAITENA NORBAITENTZAT NORBAITEKIN ZERBAITETAN NOLABAIT NONBAIT NORABAIT NONBAITETIK NONBAITEKO NONBAITEKOA NOIZBAIT

Negativas / Interrogat. INOR EZER INORK INORI INOREN INORENA INORENTZAT INOREKIN EZERTAN INOLA INON INORA INONDIK INONGO INONGOA INOIZ

Cualquier ... EDONOR EDOZER EDONORK EDONORI EDONOREN EDONORENA EDONORENTZAT EDONOREKIN EDOZERTAN EDONOLA EDONON EDONORA EDONONDIK EDONONGO EDONONGOA EDONOIZ

EDOZEIN + SUSTANTIVO (Muga gabe) = Cualquier ... Ej.: Edozein pertsona = Edonor = Cualquier persona. -

EDOZEIN MUTIL (EDONOR, o EDOZEIN) etor daiteke Arkautera  Cualquier chico puede venir a Arkaute EDOZEIN GAUZA (EDOZER o EDOZEIN) ekar dezakezu  Puedes traer cualquier cosa EDOZEIN UMERI (EDONORI o EDOZEINI) gustatzen zaio txokolatea  A cualquier niño le gusta el chocolate. EDOZEIN NESKARENTZAT (EDONORENTZAT o EDOZEINENTZAT) erosiko ditu lore horiek  Para cualquier chica ... EDOZEIN HONDARTZARA (EDONORA o EDOZEINETARA) joan gaitezke  Podemos ir a cualquier playa. Pág. 29/45



ERE  También, tampoco, incluso, ni siquiera Gu ere Gasteizen bizi gara  Nosotros también vivimos en Vitoria Izenik ere ez zidaten galdetu  No me preguntaron ni el nombre Jo ere egin zuten  Incluso le golpearon Ez al da inor etorriko? Inor ere ez  ¿No vendrá nadie?. Ni uno



HOBE ... HOBE DA Hobe da ondo pentsatzea  Es mejor pensarlo bien HOBE DUGU Hobe dugu etxean geratu  Mejor nos quedamos en casa



-TAKO /-DAKO(AK) Esan dugun ardoa Errioxakoa zen  El vino que hemos bebido era de la Rioja Edandako ardoa Errioxakoa zen (Esandakoa Errioxakoa zen) Soldadutzara joan direnak ez daude pozik = Los que se han ido a la mili no están contentos Soldadutzara joandakoak ez daude pozik Etorri den gizona nire aita da  El hombre que ha venido es mi padre Etorritako gizona nire aita da (Etorritakoa nire aita da)



REFLEXIVOS (Nire burua) Se ha suicidado  Bere burua hil du



-T(Z)EKOTAN = -T(Z)EKO ASMOTAN (Con la intención de...) Siempre estoy con la intención de ir y nunca voy  Beti nago joatekotan eta ez noa inoiz. Podeis entrar a la reunión a condición de no decir nada  Bilerera sar zaitezkete ezer ez esatekotan. Cambiaría de trabajo a condición de ganar un poco más  Lanez aldatuko nuke apur bat gehiago irabaztekotan. Han ido al cine con intención de ver la peli  Zinemara joan dira filma ikustekotan (ikusteko asmotan) De vender la casa, la vendería con todos los muebles  Etxea erostekotan altzariekin salduko nuke Tengo la intención de volver mañana  Bihar itzultzekotan nago. De no hacer las cosas como se deben hacer, mejor no hacer nada  Gauzak egin behar diren moduan ez egitekotan, ezer ez egitea hobe da. De llervarles algo a los niños, podríamos comprarlo aquí  Umeei zerbait eramatekotan, hemen eros gintezke.





Me gustaría ... 1.

Aditz + NAHI IZAN + nuke Zurekin bizi nahi nuke  Me gustaría vivir contigo Ez nuke hil nahi  No me gustaría morirme Ez nuke Malagara joan nahi  No me gustaría ir a Málaga Zuk kantatzea nahi genuke  Nos gustaría que cantases

2.

Potencial Herrira itzuliko nintzateke  Me volver al pueblo

3.

Posik edo Gustura + potencial Posik joango nintzateke zinemara  Me gustaría ir al cine Gustura edango nuke garagardo bat  Me gustaría beberme una cerveza.

4.

Baldintza. Aberatsa banintz ...!  Me gustaría ser rico.

Infinitivo + OHI + aux.  Suelo... Astero berarekin geratu ohi gara  Solemos quedar con él todas las semanas Txikitan telebistako pailazoak ikusi ohi nituen  De pequeño solía ver los payasos de la tele. Ohiko tabernara joatea gustatzen zaigu  Nos gusta ir a la taberna de costumbre



OMEN + aux.  Según parece..., Se dice... Mutil hori bihurria omen da  Según parece ese chico es un travieso Lau urte hauetan ez omen da kanpora atera  Según parece no ha salido en estos cuatro años.



OTE + aux.  Quizás..., acaso... Berak galdu ote zituelako susmoa zabaldu da  Se ha extendido la sospecha de que quizás fue él el que los perdió Horrela ote da?  ¿Acaso es así? Pág. 30/45



Falso Presente En castellano se emplea muy a menudo el presente para tiempos verbales en futuro o pasado. En euskera esto no es correcto: Alemania invade Polonia el 1 de Sept. de 1939 1939ko irailaren 1ean Alemaniak Polonia indarrez hartu zuen. Ya te oigo  Entzun dizut Te lo dejo en el bar  Tabernan utziko dizut Te lo comes o no vas  Jan ezazu, bestela ez zara joango Es correcto, sin embargo en frases como estas: A ver si aparecen mañana  Ea bihar agertzen zareten. Si vienes mañana...  Bihar etortzen bazara... Cuando venga aita, terminaremos el trabajo  Aita etortzen denean, lana amaituko dugu



ELKAR ELKAR

Elkar jo nahi dugu  Queremos pegarnos (el uno al otro) Elkar ikusiko dugu  Nos veremos

ELKARREKIN

Elkarrekin joan ginen mendira  Hemos ido juntos al monte

ELKARRI

Haiek elkarri eman diote musu bat  Se han dado un beso Eskua eman zioten elkarri  Se dieron la mano Pellok eta Mikelek elkarri opari bat eman diote  Pello y Mikel se han dado un regalo

ELKARREN

Horiek elkarren ondoan eseriko dira  Esos se sentarán juntos

ELKARRENGANA

Zu eta biok elkarrengana hurbilduko gara  Nos acercaremos el uno al otro

ELKARRENGANDIK Elkarrengandik urrundu ginen  Nos alejamos el uno del otro ELKARREZ 

Elkarrez askotan gogoratzen zarete  Os acordais mucho el uno del otro

GERUNDIO Umeak ikasten utzi ditut  He dejado a los niños estudiando Irakurtzen ari naiz  Estoy leyendo - Z (Respuesta a Nola) Nola lortu zuen? Erosiz  ¿cómo lo consiguió? Comprando Botoi hau sakatuz pizten da  Se enciende pulsando este botón Irakurriz asko ikasten da  Leyendo se aprende mucho - AN Noiz ezagutu nuen gogoratu nahian nabil  Ando queriendo recordar cuando le conocí - TA Atea itxita, alde egin zuen  Cerrando la puerta se fue Hau kenduta, besteak ondo daude  Quitando esto, los otros están bien - KA Nitaz gaizki esaka dabil  Anda hablando mal de mi Hor dabiltza denak oihuka  Anda gritando a todos  Oihuka, estulka, esaka, bultzaka, ... -T(z)EN

Pág. 31/45

ESKUTITZAK ADISKIDE/SENIDEEN ARTEAN HASTEKO: (Nire) Guraso Aita-ama Osaba-iseko Adiskide

maiteak/ok laztanak/ok biotzekoak/ok maitea / maite hori

Kaixo lagun / lagun hori / lagunak / lagunok Zer moduz neska / mutil / neskak / neskok / mutilak / mutilok Agur t’erdi  ¡Aupa ¡ BUKATZEKO: Besterik ez, … / besterik gabe, … / Honenbestez, … Agur / Agur t’erdi / Agur, ez adiorik Agur bero bat / Agur bihotzez Besarkada bat / Besarkada handi bat / Besarkada batez Musu handi bat / Musu luze Laztan luze / Laztan estu Laster arte / Hurrengora arte / Hurrena arte / Nahi duzun arte Ongi izan / Ongi bizi Bihotzez / Bihotz bihotzez Zure seme / Zure adiskide DATAK: Barakaldon, 2003ko Azaroaren 23an Barakaldon, 2003-02-13

HARREMAN OFIZIALETAN HASTEKO: Jaun-andre agurgarriok  Estimados (Queridos) señores y señoras Alkate jauna: / Lehendakari jauna: / Zuzendari Jauna: / Jauna: BUKATZEKO: Besterik gabe, …/ Oraingoz besterik ez  Sin más Honenbestez, …  Por tanto Agur / Agur t’erdi Ongi izan eta hurrengora arte Zure erantzunen zain geratzen naiz  Quedo a la espera de tu respuesta … Nire eskaera ahal bezain laster beteko duzulakoan  En la creencia de que se tenga a bien mi petición cuanto antes Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan  En el pensamiento de que tendrás en cuenta mi petición. Nire arazoak konponduko dituzulakoan  En la creencia de que me arreglarás los problemas Aldez aurretik eskerrak emanez, …  Dando las gracias por adelantado … Zure esanetara  A sus órdenes / Zure aginduetara  A sus mandatos Mila ezker / Eskerrik asko zure laguntzagatik Zure erantzuna baiezkoa izango delakoan, ... Ejemplos: Zure berri laster izango dugulakoan, eta aldez aurretik ezkerrak emanez, agur bero bat. Oraingoz besterik ez, ikusi arte. Ongi izan. Aldez aurretik ezkerrak emanez, har ezazu nire agurrik aldizkidetasuna (amistad) Nere begirurenik leialenaz, agur t’erdi  Con mi más sincero aprecio. Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan, agurtzen zaitut,... Pág. 32/45

ESAMOLDEAK (FRASES HECHAS)                                                       

Gracias! A medias En un santiamén En un suspiro Cuanto antes Cualquiera sabe! Fuera de aquí Desperezarse Acertar de pleno Irse al 5º pino Cantar las cuarenta Tener mucho curro ¡Hace un calor! ¡Echale una mano! Me gustaría ir al cine ¿Está Arantza por ahí? ¿Te ries de mi? Llevo 8 horas trabajando ¿Vamos a tomar un pote? ¡Menos mal que has venido! La radio no funciona Es de segunda mano Querer y no poder Está tronado Nos partimos de risa ¡Lo tienes claro! ¡La has hecho buena! La cagamos Ha aprendido por su cuenta ¡Vete a freir espárragos! Me apostaría el cuello De tanto decirlo le creimos ¿Una cerveza a medias? ¡Si no hay más! Me han puesto en un aprieto Siempre con excusas Se murió recién nacido Con buena intención Ya Ni pies ni cabeza ¡Y un jámón! Trabajar sin parar Hacer la colada En absoluto ¡Estás avisado! Estoy indispuesto ¡A que no le das! No dijo ni mú ¡Dímelo en voz baja! Es un hipócrita ¡Puto crío! Eres un bocazas ¡Estate quieto! Estoy hecho polvo Sin pelos en la lengua

   

Hala bazan, ez bazan, sar dadila kalabazan eta irten dadila Lazkaoko plazan = colorin colorado.... Horra non... : mira por donde Joan den egunean joan nintzen Mirenen bila eta HORRA NON klasean agertu zen Noren berri : saber noticias de alguien

 Gaitzerdi = Ezkerrak  Erdibana = Gauzak erditik banatu  Jesús batean = Amen batean = Denbora laburrean  Negar batean = Negar zotinka  Lehenengo eta behin = Batez ere! = Lehenik! = Garrantzitsuena!  Batek jakin! = Auskalo!  Alde hemendik! = Ospa!  Nagiak atera  Buru buruan  Lekutara joan  Kritorenak esan  Esku bete lan  Hau bero hau!  Lagun iezaiozu!  Zinemara joan nahi nuke  Arantza hor da? = Badago Arantza?  Nitaz barrezka?  8 ordu eman ditut lanean  Poterik hartuko dugu?  Ezkerrak etorri zaren!  Irratia ez dabil  Bigarren eskukoa da  Nahi eta ezin  Burutik dago  Barrez ito ginen  Jai daukazu!  Ederra egin duzu!  Gurea egin dugu  Bere kabuz (kontura) ikasi du  Joan zaitez antzarrak ferratzera  Lepoa egingo nuke  Esanaren esanez sinestu genion  Garagardo bat erdibana?  Besterik ezean!  Estu hartu naute  Beti aitzaki maitzaki  Jaio berritan hil zen  Ondo beharrean  Dagoeneko, Honez gero  Ez hanka , ez buru.  Baita zera ere!  Izarretik izarrera.  Lisiba egin  Batere. Ej: Gertaera horrek ez zaitu batere harritu.  Jakinaren gainean zaude  Ondoezik nago  Ezetz eman!  Ez zuen txintik ere esan.  Ahozpez esaidazu!  Pertsona zuria da  Ume madarikatua!  Ahobero hutsa zara  Geldi egon zaitez!  Neke-neke (porru) eginda nago  Ahoan legarrik gabe

Pág. 33/45

BEGI  Begietan hartu: coger mania (Nor-Nork)  Begietan izan: la niña de tus ojos  Begi ona du: tiene buen ojo  Begiluze: mirón  Begizkoa bota: mal de ojo (Nor-Nori-Nork)

EGIN  Bakeak egin: hacer las paces  Lepoa egin: apostar  Piper egin: hacer pira  Porrot egin: hacer ruina  Pot egin: fallar, no hacer bien  Topo egin: encontrarse  Txiki-txiki egin:Te voy a hacer polvo, paliza

BURU  Burutik eginda (edo jota): loco (Egon)  Burutsua: listo, sabio  Burugogorra: cabezón  Buruarina, txoriburu: ligero de cascos

EGON  Bistan egon: está a la vista  Egonean egon: perdiendo el tiempo  Gure esku egon: está en nuestras manos  Josita egon: lleno  Lekutan (tokitan) egon: estar muy lejos  Praketan kabitu ezinik: muy orgulloso, está que no caga

AHO  Ahotik kendu: quitar de la punta de la lengua  Ahozabal: bocazas  Ahozpez: boca abajo  Ahozkora: boca arriba

GARBI  Garbizalea: purista  Argi eta garbi: claro, fijo

LEPO  Leporaino: hasta el gorro LARRU  Larrugorrian, Larrugorritan jarri, biluzik, arroparik gabe: en pelotas  Larrua jo: echar un polvo  Larrututa (Egon): sin pelas ESKU  Eskuoneko: de buen corazón  Eskuluze: mano larga que pega  Eskupekoa eman: dar propina  Eskuzabal: generoso  Eskulana: manualidades GORRI  Gorriak ikusi: pasarlas moradas GOGO  Gogoan eduki: tenerlo en cuenta (resentido)  Gogoan hartu: tener en cuenta (consejo)  Gogait egin: dar asco  Gogaikarria: asqueroso  Gogoz kontra: contra mi voluntad OKER  Oker zaude: estás en un error  Okerreko bidetik: por el camino equivocado JO    

Behetik jota: echado por bajo Goitik jota: echado por alto Adarra jo: tomar el pelo Hitz eman: prometer

ATERA  Bizimodua atera: buscarse la vida  Honetatik atera: sacar de sus casillas

NOLA  Neure artean: para mis adentros  Atzekoz aurrera: al reves  Ez atzera ez aurrera: ni para atrás ni para adelante  Hutsaren truke: gratis, de balde  Izerdi patsetan: sudando como un cerdo  Nola edo hala: de alguna manera  Jo ta ke: erre que erre  Noiz aurretik: de antemano  Ez da atzo goizekoa: no es de ayer  Behin betiko: de una vez por todas  Behin behineko: provisionalmente  Behin edo behin, (Noizbehinka): alguna vez  Egunean baino egunean ...ago: cada día más ...  Lehenago eta behin: antes de nada  Sasoi ederrean: a buenas horas ESKLAMAZIOA  Auskalo, (Batek daki): vete tu a saber  Bejondeizula: enhorabuena  Hara bestea: mira el otro...  Hor dago gakoa: ahí está el problema  Hor konpon, Hor konpon, Marianton! = Bost axola neri!: arreglatelas  Txakurraren bibolinak: y una leche  Barra-barra : asko (euria)  Mara-mara: asko (elurra)  Tipi-tapa: ibili  Txipli-txapla: en los charcos  Zanga-zanga: asko edan  Zirti-zarta: kolpeka

ESAERA ZAHARRAK (REFRANES)      

Arrain handiak jaten du txikia = El pez grande se come al pequeño Txakur zaunkaria, gutxitan hoskaria = Perro ladrador poco mordedor Edozein txoriri eder bere habia(nido) = Cada persona como mejor está es su casa y en su ambiente. Geroa alferren leloa = No dejes para mañana lo que puedas hacer hoy Lan lasterra(rápido), lan alferra(inutil) = Lo que se hace muy rapido no vale para nada Nori berea da zuzenbidea = Cada uno con su cruz Pág. 34/45

          

Ustea ez da jakitea = Una cosa es la sospecha y otra el hecho Zauri gainean pikoa = Tocar en la llaga Goiz gorri arrats iturri = Cuando amanece el cielo rojizo, por la tarde llueve. Gogozko tokian aldaparik ez = Sarna con gusto no pica Haizea nora, zapiak hara = Chaquetero Zahar hitz, zuhur hitz = Las palabras antiguas son sabias Hil eta gero salda bero = A burro muerto la cebada al rabo Umeak zer ikusi hura ikasi = Los niños aprenden lo que ven Kanpoan uso etxean otso = En la calle paloma y en casa lobo Zenbat buru, hainbat aburu = Tantas cabezas, tantas opiniones Nolako egurra halako ezpala = De tal palo tal astilla

SIGLAK eta LABURDURAK -

Adib. etab. or. zenb. jn. esk. k. enp. prob. K.a.

 Adibidez e.b.  Eta abar e.a.  Orrialde orr.  Zenbakia zk.  Jaun and.  Eskuinalde ezk.  Kale pl.  Enparantza etorb.  Probintzia P.D..  Kristo aurretik K.o.

 Esate baterako  eta abar  Orrialdeak  Zenbakia  Andrea  Ezkeralde  Plaza  Etorbidea  Posdata  Kristo ondoren

-

EEBB EHBO ET FFAA IFZ NAN NATO HIES PFEZ

Pág. 35/45

 Estatu batuak (AEB)  Euskal Herriko Buletin Ofiziala  Eusko Trenbideak EH  Euskal Herria  Foru Aldundiak EJ  Eusko Jaurlaritza  Identifikazio Fiskalaren Kodea  Nortasun Agiri Nazionala (DNI)  Ipar Atlantikoko Trataruaren Erakundea (OTAN)  Hartutako Inmuno-Eskasiaren Sindromea (SIDA)  Pertsona Fisikoen Errenta gaineko Zerba (IRPF)

VOCABULARIO FAMILIA Aita Ama Gurasoak Semea Alaba Semealabak Umeak Anaia Neba Arreba Ahizpa Aitite Amama

padre madre padre y madre hijo hija hijos e hijas (en gral) hijos e hijas (en gral) hermano (de chico) hermano (de chica) hermana (de chico) hermana (de chica) abuelo abuela

Iloba Osaba Izeko Loba Lehengusu Lehengusina Gizona Jauna Senarra Emakumea Andrea Emaztea Ezkongaiak

nieto, nieta tío tía sobrino, sobrina primo prima hombre señor marido mujer señora esposa novios formales

Bularra Sorbalda Bizkarra Ditia Ditiburu Zila Besoa Ukondo Eskuturra Eskua Atzamarra Atzazala

pecho hombro espalda teta pezón ombligo brazo codo muñeca mano dedo uña

Neska novia (de chavales) Mutila novio (de chavales) Suhia nuero Errain nuera Aitaginarreba suegro Amaginarreba suegra Kuinatu cuñado, cuñada Aitabitxi padrino Amabitxi madrina Senide familiar Familia familia

GORPUTZA Burua Bekokia Bekaina Betile Ezpainak Kokotsa Lepoa Ilea Begia Sudurra Belarria Ahoa

cabeza frente ceja pestaña labios barbilla cuello pelo ojo nariz oreja boca

Hanka Belauna Oina Behatzak Zakila Barrabilak Alua Gerria Ipurdi Sabela

pierna rodilla pie dedos del pie pene testículos vagina cintura culo tripa

Garbigailua lavadora Labea horno Aulkia silla Mikrouhinak microndas Leihoa ventana mahaia mesa Hozkailua frigorífico Plater-ikuzgailua lavavajillas Platera plato Azpila fuente Edalontzia vaso

Sardeska Goilara Labana Lapikoa Zartagina Kazola Ipitza Ehogailua Katilua Garbikaria Lisakina

tenedor cuchara cuchillo olla sarten cazuela estropajo cafetera taza detergente plancha

Gorbata Soingainekoa Eskularruak Jertsea Bainujantzia Txapela Kapela Txanoa Bikinia Amantala

Zapia Galtzontziloak Kuleroak Betaurrekoak Txandala Belarritakoak Eraztuna Eskuturrekoa Idunekoa

pañuelo calzonzillos bragas gafas chandal pendientes anillo pulsera Collar

ETXEA Sukaldea Egongela Logela Komuna Teilatu Horma Solairu Igongailua Sutegia Txorroa Sukaltarria

cocina sala habitación vater tejado pared piso ascensor fuego grifo lavabo

JANTZIAK Soineko Gona Prakak Alkondara Galtzerdiak Jaka Gerrikoa Bularretakoa Zapatak Botak

vestido falda pantalones camisa calcetines chaqueta cinturón sujetador zapatos botas

Pág. 36/45

corbata abrigo guantes jersey trajebaño boina sombrero gorro bikini delantal

VERBOS Frecuentes: CASTELLANO - EUSKERA Abrir Abrir Aburrirse Acabar Acompañar Adornar Agarrar Amar Andar Apagar Apagar Aparecer Aprender Aprobar Asar Asustar Ayudar Bajar Beber Buscar Caer Cambiar Cansarse Cantar Cantar Casarse Celebrar Cenar Cerrar Cobrar Coger Comer Comer (mediodía) Comprar Conducir Conocer Contar (Narrar) Contar (Números) Corregir Cortar Cuidar Curar Dar Decir Dejar Desayunar Descansar Desear Despertar

Ireki Zabaldu Aspertu Bukatu Lagundu Apaindu Heldu Maitatu Ibili Amatatu Itzali Agertu Ikasi Gainditu Erre Beldurtu Lagundu Jaitsi Edan Bilatu Erori Aldatu Nekatu Kantatu Abestu Ezkondu Ospatu Afaldu Itxi Kobratu Hartu Jan Bazkaldu Erosi Gidatu Ezagutu Kontatu Kontatu Zuzendu Ebaki Zaindu Sendatu Eman Esan Utzi Gosaldu Atsedena hartu Nahi izan Esnatu

Desvestir Detenerse Dormir Echar Empezar Encender Encontrar Enfadarse Entender Entrar Enviar Esconderse Escribir Escuchar Esperar Estar Estudiar Freír Fumar Ganar Gastar Girar Guardar Hablar Hacer Ir Jugar Juntar Leer Levantar Levantarse Limpiar Llamar Llegar Llegar Llenar Llevar Matar Merendar Meter Mirar Morir Mostrar Nacer Nadar Necesitar Oír Olvidar Organizar Pagar Parar Pasar Pasear

Erantzi Gelditu Lo egin Bota Hasi Piztu Aurkitu Haserretu Ulertu Sartu Bidali Ezkutatu Idatzi Entzun Itxaron Egon Ikasi Frijitu Erre Irabazi Gastatu Hartu Gorde Hitz egin Egin Joan Jolastu Elkartu Irakurri Altxatu Jaiki Garbitu Deitu Heldu Iritsi Bete Eraman Hil Askaldu Sartu Begiratu Hil Erakutsi Jaio Igeri egin Behar izan Entzun Ahaztu Antolatu Ordaindu Gelditu Pasatu Paseatu

Pág. 37/45

Pedir Pegar Peinar Pensar Perder Perdonar Pintar Poder Poner Poner Poner de pie Preguntar Preparar Probar Prohibir Pudrir Quedarse Quemar Querer Quitar Recibir Recoger Regresar a casa Responder Romper Romper Saber Sacar Salir Saludar Sembrar Sentarse Ser Servir, valer Subir Suceder Tener Tener Terminar Terminar Tirar Trabajar Traer Trocear Utilizar Vender Venir Ver Vestirse Vivir Volver

Eskatu Jo Orraztu Pentsatu Galdu Barkatu Pintatu Ahal Jarri Ipini Zutitu Galdetu Prestatu Probatu Debekatu Usteldu Geratu Erre Nahi izan Kendu Jaso Batu Etxeratu Erantzun Hautsi Apurtu Jakin Atera Irten Agurtu Erein Jesarri Izan Balio izan Igo Gertatu Ukan Eduki Bukatu Amaitu Bota Lan egin Ekarri Txikitu Erabili Saldu Etorri Ikusi Jantzi Bizi izan itzuli

VERBOS Frecuentes: Abestu Afaldu Agertu Agurtu Ahal Ahaztu Aldatu Altxatu Amatatu Amaitu Antolatu Apaindu Apurtu Askaldu Aspertu Atera Atsedena hartu Aurkitu Balio izan Barkatu Batu Bazkaldu Begiratu Behar izan Beldurtu Bete Bidali Bilatu Bizi izan Bota Bota Bukatu Bukatu Debekatu Deitu Ebaki Edan Eduki Egin Egon Ekarri Elkartu Eman Entzun Entzun Erabili Erakutsi Eraman Erantzi Erantzun Erein

Cantar Cenar Aparecer Saludar Poder Olvidar Cambiar Levantar Apagar Terminar Organizar Adornar Romper Merendar Aburrirse Sacar Descansar Encontrar Servir, valer Perdonar Recoger Comer (mediodía) Mirar Necesitar Asustar Llenar Enviar Buscar Vivir Echar Tirar Acabar Terminar Prohibir Llamar Cortar Beber Tener Hacer Estar Traer Juntar Dar Escuchar Oír Utilizar Mostrar Llevar Desvestir Responder Sembrar

EUSKERA - CASTELLANO Erori Erosi Erre Erre Erre Esan Eskatu Esnatu Etorri Etxeratu Ezagutu Ezkondu Frijitu Gainditu Galdetu Galdu Garbitu Gastatu Gelditu Gelditu Geratu Gertatu Gidatu Gorde Gosaldu Hartu Hartu Haserretu Hasi Hautsi Heldu Heldu Hil Hil Hitz egin Ibili Idatzi Igeri egin Igo Ikasi Ikasi Ikusi Ipini Irabazi Irakurri Ireki Iritsi Irten Itxaron Itxi Itzali itzuli

Caer Comprar Asar Fumar Quemar Decir Pedir Despertar Venir Regresar a casa Conocer Casarse Freír Aprobar Preguntar Perder Limpiar Gastar Detenerse Parar Quedarse Suceder Conducir Guardar Desayunar Coger Girar Enfadarse Empezar Romper Agarrar Llegar Matar Morir Hablar Andar Escribir Nadar Subir Aprender Estudiar Ver Poner Ganar Leer Abrir Llegar Salir Esperar Cerrar Apagar Volver

Pág. 38/45

Izan Ezkutatu Jaiki Jaio Jaitsi Jakin Jan Jantzi Jarri Jaso Jesarri Jo Joan Jolastu Kantatu Kendu Kobratu Kontatu Kontatu Lagundu Lagundu Lan egin Lo egin Maitatu Nahi izan Nahi izan Nekatu Ordaindu Orraztu Ospatu Pasatu Paseatu Pentsatu Pintatu Piztu Prestatu Probatu Saldu Sartu Sartu Sendatu Txikitu Ukan Ulertu Usteldu Utzi Zabaldu Zaindu Zutitu Zuzendu

Ser Esconderse Levantarse Nacer Bajar Saber Comer Vestirse Poner Recibir Sentarse Pegar Ir Jugar Cantar Quitar Cobrar Contar (Narrar) Contar (Números) Acompañar Ayudar Trabajar Dormir Amar Querer Desear Cansarse Pagar Peinar Celebrar Pasar Pasear Pensar Pintar Encender Preparar Probar Vender Entrar Meter Curar Trocear Tener Entender Pudrir Dejar Abrir Cuidar Poner de pie Corregir

ADJETIVOS Frecuentes ANTONIMOS Bueno Mejor Hermoso Excelente Bonito Honrado/Formal Dócil/Formalito Alegre Joven Agradable/afable Campechano Humilde Rico Rápido/Listo Vigoroso/Agil Habilidoso Trabajador Tranquilo Adecuado Necesario Recto /Correcto Limpio Arreglado/pulcro Claro Caliente Templado Mojado Dulce Facil Tierno Blando Ligero Barato Grande Largo Mucho Más Bien Mejor Temprano Antes Cerca Arriba Especial Gordo Especial

On Hobe Eder Bikain Polit Zintzo Txintxo Alai Gazte Atsegin Jator Apal Aberats

Txar

Itsusi Gaizto Bihurri Triste Zahar Zakar Gezurti Harro Pobre Behartsu Azkar Motel Bizkor Baldar Trebe Trakets Langile Alfer Lasai Estu Egoki Desegoki Beharrezko Kaltegarri Zuzen Oker Garbi Zikin Txukun Narras Argi Ilun Bero Hotz Epel Busti Lehor Gozo Gazi Erraza Zail Samur Bigun Gogor Arin Astun Merke Garesti Handi Txiki Luze Labur Asko Gutxi Gehiago Gutxiago Gaizki/txarto Ondo Hobeto Okerrago Goiz Berandu Lehen Gero Hurbil Urruti Gora Behera Berezi Lodia Argal Berezi Arrunt

-GARRI Malo

Feo Malo/Malvado Travieso Triste Viejo Tosco Mentiroso Orgulloso Pobre Necesitado Lento Torpe Torpe Vago Apurado Inadecuado Perjudicial Incorrecto Sucio Desaliñado Oscuro Frio Seco Salado Dificil Duro Pesado Caro Pequeño Corto Poco Menos Mal Peor tarde Luego Lejos Abajo Flaco Ordinario

Pág. 39/45

Pozgarri Barregarri Maitagarri Zoragarri Ikusgarri Aipagarri Harrigarri Apaingarri Mesedegarri Kaltegarri Aspergarri Nekagarri Mingarri Nazkagarri Lotsagarri Penagarri Negargarri Beldurgarri Izugarri Ikaragarri Susmagarri -ARI, -LARI, -TARI Korrikalari Borrokalari Aizkolari Bertsolari hizlari Pelotari Gudari dendari Ehiztari agintari zuzendari -LE Irabazle Erosle Ikusle Entzule Idazle Irakurle Egile Eragile -TZAILE Antolatzaile Asmatzaile Sortzaile Laguntzaile Saltzaile Galtzaile Erretzaile Hiltzaile Jarraitzaile

Agente causante, ser digno de Gozoso, que produce alegría Gracioso Adorable Maravilloso, alucinante Vistoso Digno de mención Asombroso Elegante Provechoso, beneficioso Perjudicial Aburrido, fastidioso Fatigoso Doloroso Asqueroso Vergonzoso Penoso, lamentable Lamentable, deplorable Espantoso, que da miedo Terrible, enorme Terrible, enorme Sospechoso Actividad profesional, o aficción

Corredor Luchador

Orador Soldado Tendero Cazador Gobernante Director Verbos terminados en -n, o -i Ganador Comprador Espectador Oyente Escritor Lector Autor Promotor Resto de los verbos Organizador Acertante Creador Ayudante Vendedor Perdedor Fumador Matador Seguidor

EJERCICIOS DEKLINABIDE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46.

Izeko___ deitu du bere etxera joan gaitezen Lantegiko hamabi langile____, denei banatu dizkiete gabon-sariak Irudi horiek arkatz___ egin behar dituzue, ez boligrafo___ Zenbat ikasle___ irakurri ote du liburu hau? Hitzalditxo bat eskaini ziguten, aho-literatura___ Bero ziren eta ur___ sartu ziren denak Zein alderdi politiko___ emango zenioke zeure botoa? Gure herriko zenbait kale___ hondakin___ beterik dago Iruñeko lehengusu batzu___ etxera joango naiz etzi Edozein belarri___ entzun dezake hots hori Afaltzeko zera duzue: arrautzak patata frijitu___ Horko zuhaitz___ zenbat txori___ egingo ote du kabia? Lau___ hiru___ baino balio handiagoa dute,dudarik gabe Ez dakit zenbat ume___ daukaten Zein herri___ dagokio argazki hau? Atzo ez zuen inolako lan___ egin Ez dakit zenbat___ egon zen. Lau edo bost___ bai behintzat Badakit zein___ ikusi dudan? Aurten ez dut haren berri___ izan Uste dut bi esku___ idatz dezakeela Horretarako ez du edozein gazte___ balio Zenbat lagun___ ahaztu zaiek hire urtemuga? Ez zuen hango gauza___ erosi Eiffel dorrea burdina___ egin zuten Edozein___ egin dezake hori Ez zion inoren arrazoi___ kasurik egin Nolako___ da zure laguna? Non dago boligrafo___ egindako kopia? Goiz___ hamaika___ jaiki naiz Nirekin bizi den laguna___ konfiantza osoa daukat Su___ zegoen lapikoa Esku___ ala pala___ jokatzen duzue? Ez dakit zein kale___ dagoen denda hori Ez du inolako lagun___ Zer ordu___ iritsiko haiz hara? Ez diot inoren kotxe___ kristalik apurtu Hiru edo lau klase___ ikasle___ etorriko dira Konfiantza duzue edozein pertsona___ Zein ikasle___ datos kexa hori? Leku asko___ jende___ joango da jaialdi horretara Bero handia egiten zuen eta itzal___ itzal ibili ginen Horren etxera joateko ezke___ hartu beharko duzu Hamar bat adiskide___ jo dut, baina ez dut laguntza___ lortu Gau___ egindako lanak egun___ ageri Ez dakit zein mendi___ abiatu diren mendizaleak Ez dio inoren esana___ kasurik egiten

Soluciones: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

ak ri ez, z k z etan ri tan, ez rekin k

11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

ekin ean, k k, k --ri ik ekin, ekin --rik rekin

21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30.

k i rik z ek ari a z eko, etan rengan

Pág. 40/45

31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40.

tan az, z tan ik tan ko tara, ak rengan gandik tako, a

41. 42. 43. 44. 45. 46.

ez rretara rengana, rik ez, ez tara ri

ERE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.

Mikel ni me ha visto cuando ha pasado por la plaza ¿No vendrá nadie?. Ni uno. En Bilbao también hay casas elegantes Creemos que lo que hemos hecho tampoco sirve para nada En esta leccion veremos tambien una cosa nueva Mis padres estuvieron también en el museo del Louvre Idoia no es reponsable para nada Nosotros también vivimos en Vitoria ¿Vas a Bilbao? Yo también voy Eli no ha venido y Miren tampoco No solo lo hemos oído, también lo hemos leído Joxean también viene a cenar Despertaron hasta al amigo que estaba dormido Incluso le golpearon No me preguntaron ni el nombre ¿Ni siquiera sabes fregar? No vi absolutamente a nadie En ningún lugar lo encontrarás tan barato Si necesitas algo (sea lo que sea), llámame Aunque es caro lo compraré Aunque se lo digas 1000 veces no te hará caso Por dificil que sea, no has de ceder

 Mikelek ere ez zaitu plazatik pasatu denean  Ez al da inor etorriko? Inor ere ez  Bilbon ere badaude etxe dotoreak  Uste dugu egin dugunak ere ez duela balio ezertarako  Ikasgai honetan gauza berri bat ere ikusiko dugu.  Nire gurasoak Louvreko Museoan ere egon ziren  Idoia ezertaz ere ez da arduratzen  Gu ere Gasteizen bizi gara.  Zoaz Bilbora? Ni ere banoa (Ni ere bai)  Eli ez da etorri eta Miren ere ez  Ez bakarrik entzun, irakurri ere egin dugu  Joxean ere badator afaltzera  Lo zegoen laguna ere esnatu zuten  Jo ere egin zuten  Izenik ere ez zidaten galdetu  Harrikoa egiten ere ez dakizu?  Ez nuen inor ere ikusi  Inon ere ez duzu hain merke aurkituko  Ezer ere behar baduzu, deitu  Garestia bada ere, erosi egingo dut  Mila aldiz esanda ere, ez dizu jaramonik egingo  Zaila izanagatik, ez duzu etsi behar

INDEFINIDOS (Inor, norbait, edonor) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33.

No me regalaron nada Alguien irá contigo Cualquiera puede ir con nosotros Iremos a cualquier lugar Algo si sabe, pero no demasiado Tendrán que ir a algún lugar A cualquiera no le gusta una cosa así Para eso servirá la boina de cualquiera Otro como el mío lo podrás encontrar en cualquier sitio No lo haremos de cualquier modo, sino como tú has dicho Hacerlo de cualquier manera no traerá buenas consecuencias Cualquier momento es bueno para hacer lo que te guste No lo han podido hacer de ninguna manera Entre todos pensaremos si lo hacemos de algún modo Cualquier razón no nos convencerá Cuando está triste se acerca a donde cualquiera Más que el suyo le gusta el de cualquiera Cualquiera lo puede hacer antes de marcharse Se emborracha con cualquier vino Le gusta el vino de cualquier bodega ¿Hay jamón para alguien? Ese viste la ropa de cualquiera Cualquiera sabe eso A cualquier persona le parece mal lo que has hecho He traido estos libros para cualquier niño No les gustaron a nadie Nadie tenía fuego No doy mi vida por nadie ¿Con quién sueles ir al cine? Con cualquier amigo ¿A quién has escuchado eso?. A uno que tu sabes Vienes de cualquier sitio y sales con cualquier persona Es normal que no te aclares de nada Si te sientas al lado de cualquiera te puede pasar cualq. cosa

 Ez zidaten ezer oparitu  Norbait zurekin joango da  Edonor gurekin joan daiteke  Edozein lekutara (edonora) joango gara  Zerbait badaki baina ez gehiegi  Norabait joan beharko dute  Edonori horrelako gauza bat ez zaio gustatzen  Hartarako edonoren txapelak balio izango du  Nirea bezalako beste bat edonon aurkitu ahalko duzu  Ez dugu edonola egingo, zuk esan duzun moduan baizik  Edonola egiteak ez du ondorio onik ekarriko  Edonoiz ona da gustatzen zaizuna egiteko  Ezin izan dute inola egin  Denon artean nolabait egingo dugun pentsatuko dugu  Edozein arrazoik ez gaitu konbentzituko  Triste dagoenean edonorengana hurbiltzen da  Edonorena berea baino gehiago gustatzen zaio  Edonork egin ahal du joan aurretik  Edozein ardoz mozkortzen da  Edozein upelategiren ardoa gustatzen zaio  Urdaiazpikoa dago inorentzat?  Horrek edonoren arropa janzten du  Edonork daki hori  Edozein pertsonari zuk egin duzuna txarto iruditzen zaio  Edozein umerentzat liburu hauek ekarri ditut  Inori gustatu zitzaion  Inork zeukan surik  Ez dut inorengatik nire bizitza ematen  Norekin zinemara joaten zara? Edozein lagunekin  Nori entzun diozu hori? Zuk dakizun bati  Edonondik zatoz eta edonorekin ateratzen zara  Normala da zuk ezertaz ez jabetzen  Edonoren ondoan esertzen bazara edozer gertatu ahal zaizu

Pág. 41/45

GABE 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.

 Geranio bat lorerik gabe daukat  Libururik gabe ezin dut dena gogoratu  Gatzik gabe jan behar dugu  Presarik gabe etorri naiz gaur  Zigarro hau itzali gabe dago  Luis gogorik gabe lan egitera etortzen da  Mahaia pintatu gabe dago  Argaltzeko oliorik gabe jan behar da  Egia osoa nahi dut, gezurrik gabe  Filma ikusi gabe geratu gara

Tengo un geranio sin flores Sin libro no puedo recordarlo todo Tenemos que comer sin sal Hoy he venido sin prisa Este cigarro está sin apagar Luis viene a trabajar sin ganas La mesa está sin pintar Para adelgazar hay que comer sin aceite Quiero toda la verdad, sin mentiras Nos hemos quedado sin ver la película

ALHALIK ETA, AHAL DEN/DUZUN, ALBAIT 1.

Tienes que pintar esta habitación lo antes posible Ahalik eta lasterren gela hau pintatu behar duzu (Ahal duzun lasterren ...)

2.

Coje las flores más rojas posibles Ahalik eta lorerik gorrienak har itzazu (Ahal diren lorerik gorrienak hartu)

3.

Aunque hagas el examen lo peor posible, te voy a aprobar Nahiz eta ahal duzun azterketarik txarrena, egin, gaindituko dizut (Azterketa ahalik eta txarren egiten duzun arren, ...)

4.

Tienen que venir lo antes posible pq si no cerraremos la ventanilla Ahalik eta lasterren etorri behar dute, bestela leihatila itxiko dugu (Albait lasterren etorri behar dute, ...)

5.

Tenemos que juntar la mayor cantidad de gente posible Ahalik eta jenderik gehiena batu behar dugu

6.

Me dijo el fotógrafo que para cambiar el carrete, la habitación tiene que estar lo más oscura posible Karrete aldatzeko gelak ahal den ilunen izan behar duela esan zidan argazkilariak

7.

Aunque tenga el coche más rápido del mercado siempre va a 90 km. por hora Nahiz eta merkatuko autorik azkarrena eduki, beti doa orduko 90 kilometrotara

8.

Tenemos que encontrar el mejor jugador de baloncesto posible para ganar la liga Ahal den zazkibaloiko jokalaririk onena aurkitu behar dugu liga irabasteko

9.

Me ha dicho la andereño que escriba lo más claro posible Albait argien nik idazteko esan dit andereñoak

10. Ese trapecista hace los ejercicios más dificiles posibles Trapezista horrek ahalik eta ariketarik zailenak egiten ditu

TEMPORALES 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23.

Después de cenar nos fuimos al Casco Viejo  Afaldu ondoren Alde Zaharrera joan ginen Cuando quieres no puedes, y cuando no quieres ...  Nahi duzunean ezin duzu, eta nahi ez duzunean ... Mientras preparas el desayuno, yo me voy a duchar  Gosaria prestatzen duzun bitartean, ni dutxatu egingo naiz Cuando estoy solo, me sale mejor  Bakarrik nagoenean, hobeto ateratzen zait Mientras no rompan nada, déjales que jueguen  Ezer apurtzen ez duten bitartean, utzi jolasten Al ir a pagar se ha dado cuenta de q la han robado el bolso  Ordaintzerakoan konturatu da poltsa lapurtu diotela Al abrir el libro, se te ha caído este papel  Liburua zabaltzean, paper hau jausi zaizu Antes de salir de casa, teneis que hacer la cama  Etxetik irten baino lehen, ohera egin behar duzue Antes de venir, llamad por tfno  Etorri aurretik, telefonoz deitu ¿Cuándo vendrás?. Cuando pueda  ¿Noiz etorriko zara?. Ahal dudanean Para cuando se dio cuenta, el niño estaba en la calle  Konturatu orduko, umea kalean zegoen Después de cerrar la puerta me di cuenta que olvidé la llave  Atea itxitakoan konturatu nintzen giltza ahaztu nuela Tan pronto como lo dijo, me di cuenta que estaba mintiendo Esan zueneko konturatu nintzen gezurretan ari zela Al ver al perro han escapado  Txakurra ikustean, alde egin dute Cada vez que hablas, metes la pata  Hitz egiten duzun bakoitzean, hanka sartzen duzu Para cuando me di cuenta, era demasiado tarde  Konturatu nintzenerako, beranduegi zen Desde que has venido, no has parado ni un instante  Etorri zarenetik, ez zara une batez ere gelditu Desde que ha empezado a trabajar, a mejorado mucho  Lanean hasi zenez geroztik, asko hobetu du La mayoría de las veces q he quedado con el, no ha aparecido> Berarekin geratu naizen gehienetan, ez da agertu Esto lo tengo guardado para cuando venga aita  Hau gordeta daukat aita datorrenerako Hasta q ha conseguido lo q quería, no ha quedado tranquilo  Nahi zuena lortu duen arte, ez da lasai geratu Tan pronto como llegue a casa, te llamaré  Etxera heldu bezain laster, deituko dizut No se qué pasó desde entonces  Ez dakit zer gertatu zen harez geroztik Pág. 42/45

NOMINALIZACION 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63.

Te ayudaré a hacer eso Beber y fumar es muy perjudicial para la salud Yo no se tocar el txistu He dejado de beber No me dejan entrar Conviene hacer las cosas bien Al final, he conseguido aprobar Estoy acostumbrado a hacerlo así Empezó a hablar Están jugando a las cartas Se ha ido a comprar el pan Podeis venir oyendo la radio No me atrevo a hacerlo Venid a oir la radio Se me ha olvidado hacer integrales Se me ha olvidado apagar el fuego Está prohibido aparcar coches He aprendido a todar el acordeón Las cosas van arreglandose Me gusta ir al monte He empezado a comer Estoy cansado de hacer eso He traido unas patatas para hacer la cena Estoy haciendo porrusalda He pensado hacer otro Quiero aprender a jugar al mus Me han invitado a cenar Tengo que aprender a nadar Ha llegado a ofrecerme dinero He dejado de ver la televisión No me atrevo a hacerlo No se cose botones Espero que estés bien No sabíamos usar el vídeo Pronto aprenderemos a hablar inglés Es dificil jugar al futbol No quieres que vea la tele Oye, ¿nos enseñarás a andar en piragua? Los nadadores esperan venir a las olimpiadas Se ha atrevido a bailar ¿Quién me enseña a hacer eso? Me quedaré a estudiar contigo Me he esforzado por contarlo en euskera Creo que consiguieron salir de allí Han intentado hacerlo pero no han podido ¿Hasta cuando estarás aquí leyendo? Es necesario descansar El médico me ha recomendado comer poco Se le ha ocurrido comprar un coche nuevo Prefiero ir a casa Hemos terminado de hacer el pastel Has seguido cantando Rock and Roll Me he acostumbrado a hacer deporte Hemos andado haciendo tonterías He empezado a hacer los ejercicios Me ha ayudado a hacer los deberes Espero verte pronto Le he dejado pasar en el autobús Quiero que me hagas eso Ha aprendido a andar en bici Lo he roto al hacer la limpieza Andar un poco te hará bien Me alegro de veros

 Hori egiten lagunduko dizut  Edatea eta erretzea oso kaltegarria da osasunerako  Nik ez dakit txistua jotzen  Edateari utzi diot  Ez didate sartzen uzten  Gauzak ondo egitea komeni da  Azkenean gainditzea lortu dut  Honela egiten ohituta nago  Hizketan hasi zen  Kartetan ari dira  Ogia erostera joan da  Irratia entzuten joan zaitezkete  Ez naiz egitera ausartzen  Irratia entzutera etorri  Integralak egiten ahaztu zait  Sua itzaltzea ahaztu zait  Autoak aparkatzea debekatuta dago  Akordeoia jotzen ikasi dut  Gauzak konpontzen doaz  Mendira joatea gustatzen zait  Jaten hasi naiz  Hori egiten nekatuta nago  Patata batzuk ekarri ditut afaria egiteko  Porrusalda egiten nago  Beste bat egitea pentsatu dut  Musean ikasi nahi dut  Afaltzera gonbidatu naute  Igerian ikasi behar dut  Dirua eskaintzera heldu da  Telebista ikusteari utzi diot  Ez naiz egitera ausartzen  Ez dakit botoiak josten  Zu ondo egotea espero dut  Ez genekien bideoa erabiltzen  Laster ikasiko dugu ingelesaz hitz egiten  Futbolean jolastea zaila da  Ez duzu nahi nik telebista ikustea  Aizu, irakatsiko diguzu piraguaz ibiltzen  Igerilariek olinpiadetara etortzea espero dute  Dantzatzera ausartu da  Nork irakatsiko dit hori egiten?  Zurekin ikasten geratuko naiz  Euskeraz kontatzen saiatu naiz  Nik uste dut handik irtetea lortu zutela  Egiten saiatu dira baina ezin izan dute  Noiz arte hemen irakurtzen egongo zara  Atseden hartzea beharrezkoa da  Medikuak gutxi jatea gomendatu dit  Auto berri bat erostea bururatu zaio  Etxera joan nahiago dut  Pastela egiten amaitu dugu  Rock and Roll abesten jarraitu duzu  Kirola egiten ohitu naiz  Tontakeriak egiten ibili gara  Ariketak egiten hasi naiz  Etxerako lanak egiten lagundu dit  Laster ikustea espero dut  Autobusean pasatzen utzi diot  Zuk hori egitea nahi dut  Txirrindulaz ibiltzen ikasi du  Garbiketa egitean apurtu dut  Pixka bat ibiltzeak on egingo dizu  Pozten naiz zuek ikusteaz Pág. 43/45

KONTZEZIBOAK 1.

Aunque ese coche es muy caro, lo necesitamos (ARREN) (BA... ERE)

 Auto hori oso garestia izan arren, behar-beharrezkoa dugu  Auto hori oso garestia bada ere, ...

2.

Aunque has comprado gafas, cada vez ves menos (-TA ERE)  Betaurrekoak erosita ere, gero eta gutxiago ikusten duzu (BA... ERE)  Betaurrekoak erosi badituzu ere, ...

3.

Aunque no es rico, dio un dineral para los necesitados (-TA ERE)  Aberatsa ez izanda ere, dirutza eman zuen behartsuentzat (NAHIZ ETA)  Nahiz eta aberatsa izan, ...

4.

Aunque la han visto 2 veces, todavía no se han enterado del argumento (NAHIZ ETA ...N)  Nahiz eta bi aldiz ikusi duzuen, oraindik ez zarete argumentuaz jabetu (ARREN)  Bi aldiz ikusi arren, ...

5.

Aunque fueramos deprisa, no podríamos coger el autobús de las 7. (BA... ERE)  Arineketan joango bagina ere, ezin izango genuke 7etako autobusa hartu (ARREN)  Arineketan joan arren, ...

6.

Aunque nos caimos abajo desde un 6º piso, no nos rompimos ningún hueso (NAHIZ ETA)  Nahiz eta seigarren pisutik behera jautsi, ez genuen hezurrik apurtu

7.

Aunque tenía las llaves en la mano, no consiguió abrir la puerta (-AGATIK)  Giltzak eskuan edukiagatik, ez zuen lortu etxeko atea irekitzea (-N ARREN)  Giltzak eskuan zituen arren, ...

8.

Aunque anduvieron con dificultad, los montaneros consiguieron subir hasta arriba (-AGATIK)  Ezinean ibiliagatik, mendizaleek goraino igotzea lortu zuten (BA... ERE)  Ezinean ibili baziren ere, ...

9.

Aunque te lavé la ropa que me dejaste, no se notaba en absoluto (-TA ERE)  Utzi nizun jantzia garbituta ere, ez zen batere nabaritzen (BA... ERE)  Utzi nizun jantzia garbitu bazenidan ere, ...

ADITZ BEREZIAK 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.

¿Tienes miedo a la soledad?  Bakardadeari beldurra diozu? ¿A dónde mirais tan tristes?  Nora begiratzen duzue hain triste? Agarrale por los pelos y no se te escapará (HELDU)  Ileetatik heldu iezazkiozu eta ez dizu ihes emango Cuando nos vieron se echaron a llorar  Ikusi gintuztenean negarrari eman zioten Cuida las alubias mientras salgo a la puerta (BEGIRA)  Indabak begira itzazu atera irteten naizen bitartean Espérame hasta las 10 pero ni un minuto más  Itxaron nazazu hamarrak arte baina minutu bat gehiago ere ez. Esperaron hasta que os vieron salir del bar  Itxaron zuten tabernatik ikusi zintuzteten arte Mirame a la cara para decir esas cosas  Begira ezazu nire aurpegira gauza horiek esateko ¿Por qué no me esperas?. Te esperaré abajo  Zergatik ez didazu itxaroten? Behean itxarongo dizut ¿A qué miras? A ese coche rojo  Zeri begiratzen diozu? Auto gorri horri Me agarró del cuello y me tiró al suelo (HELDU)  Lepotik heldu zidan eta lurrera bota ninduen Cuando escuchó eso, le dio por llorar  Hori entzun zueneanm negarrari eman zion ¿Dónde les esperaremos? Podemos esperarles en casa  Non itxarongo diegu?. Etxean itxaron diezaiekegu ¿Has mirado en el cajón?  Begiratu duzu kajoian? Nada más llegar, empezó a trabajar (EKIN)  Heldu bezain laster, lanari ekin zion Si no lo agarras fuerte, se te caerá (HELDU)  Gogor heltzen ez badiozu, jausi egingo zaizu Nos atacaron de improviso y no pudimos hacer nada  Ustekabean eraso ziguten eta ezin izan genuen ezer egin Nos iremos de aquí cuando nos de la gana  Hemendik joango gara gogoak ematen digunean Seguiremos luchando hasta conseguirlo  Borrokan jarraituko dugu lortu arte Si me tocas así, me haces cosquillas  Honela ikutzen badidazu, kilikiak egiten diskidazu

-LAKOAN 1. 2. 3. 4. 5.

Pensando que lo ibais a comprar vosotros dos, no lo hemos comprado  Zuk biak erostera joango zinetelakoan ez dugu erosi. Lo hemos hecho mal pensando que era así  Gaizki egin dugu horrela zelakoan Esperando que tengas un buen viaje y a la vuelta me lo cuentes todo, un abrazo muy fuerte de tu amigo  Bidaia on bat daukazulakoan eta itzultzerakoan dena kontatuko didazulakoan, zure lagunaren partez besarkada handi bat. No he hecho los ejercicios pensando que los corregiríamos mañana  Ez ditut ariketak egin, bihar zuzenduko ditugulakoan. Confiando que tenga a bien mi petición, le saluda afectuosamente ...  Nire eskaera kontuan hartuko duzulakoan, begirunez agurtzen dizu ... Pág. 44/45

COMPARATIVAS 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.

Trabaja menos que nosotros; cobra tanto como nosotros y no mete tantas horas  Guk baino gutxiago lan egiten du; guk beste diru irabazten du eta ez du hainbeste ordu sartzen Tengo tantos problemas como tu pero no me quejo tanto  Zuk beste arazo dauzkat baina ez dut hainbeste kexatzen No es tan rico como parece  Ez da hain dirudi bezain aberatsa No necesitas tanto dinero  Ez duzue hainbeste diru behar No es para tanto  Ez da hainbesterako Ellos no eran tan cabezotas como tú  Haiek ez ziren zu bezain burugogorrak Tengo tantos años como tú  Zuk beste urte dauzkat Es más fuerte que tú  Zu baino indartsuagoa da Habéis estado en más lugares que yo  Zuek ni baino gehiagotan egon zarete Peru tiene menos amigos que tú  Peruk zuk baino lagun gutxiago dauzka. Es menos vergonzoso que tú  Ez da zu bezain lotsatia. (En euskera no existe el “menos que...”) Es menos cariñoso que yo  Ez da ni bezain maitegarria. No es como el de antes  Ez da lehenengoa bezalakoa No es como antes  Ez da lehen bezalakoa Lo has hecho mejor que ayer, pero peor que mañana  Atzo baino hobeto egin duzu baina bihar baino txartoago. Vivirás durante más años y tu salud será mejor  Biziko zara urte gehiagotan eta zure osasuna hobea izango da. Los más jóvenes que trabajen más  Gazteenek gehiago lan egin dezatela. Lo has pintado con demasiado color  Kolore gehiegiz margotu duzu Mikel ha llegado el más tarde  Mikel heldu da beranduen Si nos lo das ahora tanto mejor  Orain ematen badiguzu hainbat eta hobe Cuanto más veces lo veo, menos lo entiendo  Zenbat eta gehiagotan ikusi, hainbat eta gutxiago ulertzen dut Es demasiado temprano para cenar  Goizegi da afaltzeko

Pág. 45/45