• Author / Uploaded
• eddan

Citation preview

POEMAS EN Q'EQCHI'

Lintzoleb’aal

Jo’ le sa’ li najtil k’iche’ aran sa’ li rax ru pim sa’ linloq’laj k’aleb’aal wan jun eetalil nakutanob’resink. A’an li eetalil re li chaab’il na’leb’ a’an li eetalil re li rahok a’an li na’ajej b’ar nake’xk’uub’ rib’ eb’ li poyanam re moqon. A’an, a’an lintzoleb’aal a’an linch’ina tzoleb’aal jwal cha’q’al ru xb’onol a’an, a’in linch’ina tzoleb’aal li saqenk ch’oq re jun ak’il kutan… Nab’ej Ninaw naq ka’aj wi’ laawaatin A’an li tz’aqal yaal Bar wankat laa’at Esil ut na’leb’ Junelik nakaye..

Ju ch’ina maatam Li k’ok uutz’u’uj aatin Xinch’ina molk’a chaq Chi ru li loq’laj tzuul taq’a Cho’q re linkaaxil na’ At ink’aaxil na’ Jwal nakatinra Xb’aan naq chaab’ilat Ut xak’anjela link’iisirinkil

Li ch’ina ochoch Laa’in wan jun inch’ina ochoch Nach’ chi xk’atq li pumpukil ha’ Aran wan linna’chin Sutunb’il xb’aaneb’ li kok’ peepem.

Li q’oqyin Chi ru li q’oqyin K’a jo’ naq naraho’ inch’ool Naq nawil naq, li chaq’al ru Saq’e, ak xmuqun chik ´ Ut toj wulaj chik Naru twil ru. Ch’ina’us aj wi’ li q’oqyin xb’aan Naq nake’b’ichan li chili’ Ut nake’lemtz’un chaq li Loqlaj chahim.

Q’EHINK (ADIVINANZAS) aa’in jun winq rax wix ut Rax ajwi’ xsa’ linsa’, ut jun li nimla pek li nak’ehok re lin kawilal, jwal sa nakine’ril eb’ li poyanam xb’aan naq nakine’roksi cho’q xtib’eleb’ xwa. Anihin laa’in:

Laa’in jun li winq nanyeheb’ Xhonal li poyanam, wan naq

Nakine’xt’uyub’ sa’ junaq li Na’ajej, ut jwal sa nake’ril ink’amb’al Chi ruheb’ li ruq’b’. Anihin laa’in:

Laa’in jun li ki’il q’een Q’an wix ut q’an ajwi’ Xsa’ linsa’, jwal sa nake’ril intzekankil eb’ eb’ li poyanam, ut naq nakin cheeko’ok nasaqo’k nasaqo’k inmach. Anihin laa’in:

Laa’in jun winq naq nakin K’anjelak nank’e jun yokob’ Chi wu ut jun yokob’ nank’e Chi wix. Anihin laa’in:

Laa’in jun josq’ aj winq, kaq wix ut jwal nakinhulak chi ruheb’ li poyanam, ut nakine’xk’e sa’ xyanqeb’ xtib’eleb’ xwa. Anihin laa’in:

CANTOS Li kaqi mansaan At kaqi mansaan Ok we cha tzekankil Xb’aan naq tintz’okaaq Re naq ink’a’ tatq’enaq’ok. Mala’taq li tul, malaj la’ataq Li chin. Texq’enaq’ok texq’enaq’ok

Li Xn’a li Tz’iib’ Qak’chaq qach’ool ch tzolok Re naq taruhaq ilok ru hu Ut taaqatzol a, e, i, o, u. A’aneb’ li xna’ li tz’iib’.

Li Tzoleb’aal Jun ch’ina ixqa’al xko’ sa’ Tzoleb’aal naxtaw chaq xna’leb’ Xchal chi sa xch’ool. Xye li xk’utunel ti xb’aanu xk’anjel Ti xb’aanu rajom re naq taa’usaaq Naxik ut nachalk sa’ li tzoleb’aal Sa’ li tzoleb’aal, sa’ li tzoleb’aal.

Aj Tzolonel Sa’ jun kutan, jun laj tzoloneel Sa’ jun kutan, jun laj tzoloneel Sa’ jun kutan, jun laj tzoloneel Ink’a Naru, ink’a Naru chi tzolok. Xnume’ li jun-wiib’-oxib’-kahib-oob’ Waqib’- wuqub po. Xnume’ li jun-wiib’-oxib’-kahib-oob’ Waqib’- wuqub po. Xnume’ li jun-wiib’-oxib’-kahib-oob’ Waqib’- wuqub po. Ink’a Naru, ink’a Naru chi tzolok.

Li Ch’ina’al ut li ch’ina’ixq’ Li ch’ina’al naxye ninaw, ninaw, ninaw. Li ch’ina’ixq naxye ninaw, ninaw, ninaw. Li ch’ina’al naxye ninaw, ninaw, ninaw. Li ch’ina’ixq naxye ninaw, ninaw, ninaw. Ut a’neb’ jwal saa eb’ sa’ xchooleb Jwal nake’ xnaw, ninaw, ninaw, ninaw. Ut a’neb nake’ hulak chi ru piskok’ ut b’atz’unk Xb’aan naq aran nakextaw li xnawan. Ut a’aneb’ nake sa’ho’ sa li xchooleb’ naq Jwal nakex naw ninaw, ninaw, ninaw.