• Author / Uploaded
• maría josé

Citation preview

Glossary Getting Started actress /'DYWpLg/actriz

sculptor /'gYJoUWL/escultor/a singer /'gBnL/cantante snow /gmN/neve

aeroplane /'CLpLUoCBm/avión

sunny /'gJmi/solleiro/a (it’s ~: vai sol)

architect /'EYBWCYW/arquitecto/a

thunder /'eJmXL/trono

beach /VAWi/praia

tram /WpDl/tranvía

cave /YMd/cova

TV host /WA'dA kLHgW/presentador/a de televisión

chef /iCc/xefe/a de cociña, chef cloudy /'YoPXi/nubrado/a (it’s ~: hai nubes) coast /YNgW/costa

underground /'JmXLZpPmX/metro valley /'dDoi/val

computer programmer /YLlUqIWL 'UpLHZpDlL/

warm /rGl/cálido/a, temperado/a

cruise ship /'YpIh iBU/cruceiro

windy /'rBmXi/ventoso/a, de moito vento (it’s ~: vai vento)

programador/a informático/a

waterfall /'rGWLcGo/fervenza, catarata writer /'pOWL/escritor/a

desert /'XChLW/deserto

yacht /qFW/iate

dry /XpO/seco/a, ermo/a engineer /CmbB'mBL/enxeñeiro/a ferry /'cCpi/transbordador foggy /'cFZi/de brétema / néboa; bretemoso/a, neboento/a (it’s ~: vai néboa)

hairdresser /'kCLXpCgL/peiteador/a helicopter /'kCoBYFUWL/helicóptero

confused /YLm'cqIhX/confuso/a, confundido/a,

jeep /bAU/todo terreo

desconcertado/a

judge /bJb/xuíz/a

crab /YpDV/caranguexo

lake /oMY/lago

crawl /YpGo/arrastrarse

lawyer /'oGqL/avogado/a lightning /'oOWmBn/raio/s, relampo/s, lóstrego/s lorry /'oFpi/camión

delighted /XB'oOWBX/encantado/a develop /XB'dCoLU/desenvolver downstairs /XPm'gWSh/abaixo, ao piso de abaixo

minivan /'lBmidæm/monovolume

(polas escaleiras)

model /'lFXo/modelo motorbike /'lNWLVOY/motocicleta, moto mountain /'lPmWLm/montaña

dream come true /XpAl YJl 'WpI/soño feito realidade energetic /CmL'bCWBY/enérxico/a enthusiastic /BmeqIhi'DgWBY/entusiasta, afervoado/a

musician /lqI'hBim/músico/a

explore /BY'gUoG/explorar

ocean /'Nim/océano photographer /cL'WFZpLcL/fotógrafo/a pilot /'UOoLW/piloto

feel lonely /cAo 'oNmoi/sentirse só/soa female /'cAlMo/femia fill /cBo/encher

politician /UFoL'WBim/político/a

get off /ZCW 'Fc/baixar de (vehículo)

postman /'UNgWlLm/carteiro rainforest /'pMmcFpBgW/bosque / selva tropical

scooter /'gYIWL/vespa, scooter

bucket /'VJYBW/caldeiro, balde cheerful /'aRco/ledo/a, alegre, xovial

island /'OoLmX/illa

scientist /'gOLmWBgW/científico/a

basis /'VMgBg/base carry /'YDpi/levar

inventor /Bm'dCmWL/inventor/a

river /'pBdL/río

annoyed /L'mQX/amolado/a, molesto/a antisocial /DmWi'gNio/antisocial; insociábel

forest /'cFpBgW/bosque

rainy /'pMmi/chuvioso/a

Unit 1

glider /'ZoOXL/planador hot-air balloon /kFW'CL VLoIm/globo de aire quente irritable /'BpBWLVo/irritábel journey /'bKmi/viaxe; traxecto kite /YOW/papaventos last /oEgW/durar

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

1

make (one’s) way /lMY rJmh 'rM/facerse camiño male /lCBo/macho

disappointed /XBgL'UQmWBX/decepcionado/a, desilusionado/a

do charity work /XI 'WiDpLWi rKY/traballar en obras

manned /lDmX/tripulado/a miserable /'lBhpLVo/triste, tristeiro/a; desalentado/a newborn /'mqIVGm/acabado/a de nacer on (one’s) own /Fm rJmh 'Nm/só/soa, sen axuda on the way /Fm fL 'rM/de / no camiño overcome obstacles /NdLYJl 'FVgWLYoh/superar obstáculos

purpose /'UKULg/uso, utilidade; fin, obxectivo race /pMg/competir reach (one’s) destination /pAa rJmh XCgWB'mMim/ chegar ao seu destino

benéficas

donate money /XNmMW 'lJmi/doar cartos / diñeiro earn a lot of money /Km L 'oFW Ld lJmi/gañar moitos cartos / moito diñeiro

fake /cCBY/impostor/a get together /ZCW WL'ZCfL/formarse, xuntarse judge /bJb/xulgar learn survival skills /oKm gL'dOdo gYBoh/aprender técnicas de supervivencia

lively /'oOdoi/alegre, ledo/a look up to /oHY 'JU WL/respectar /admirar a

red-headed /'pCXkCXBX/rubio/a

looks /oHYg/aspecto; beleza

ride /pOX/paseo; viaxe

make a significant contribution /lMY L gBZmBcBYLmW

rise /pOh/subir

YFmWpB'VqIim/facer unha achega significativa /

rooster /'pIgWL/galo run out of /pJm 'PW Ld/quedar/ficar sen set off /gCW 'Fc/saír shocked /iFYW/sorprendido/a, estupefacto/a sight /gOW/espectáculo

considerábel

make pottery /lMY 'UFWLpi/facer cerámica manage /'lDmBb/acadar, conseguir orienteering /GpiLm'WBLpBn/carreira con mapa e compás perform in a band /ULcGl Bm L 'VDmX/tocar nun grupo

silk /gBoY/seda

perform on stage /ULcGl Fm 'gWCBXj/interpretar / tocar /

so /gN/tamén

cantar sobre o escenario

spacecraft /'gUMgYpEcW/nave espacial survive /gL'dOd/sobrevivir thrilled /epBoX/afervoado/a, contentísimo/a towards /WL'rGXh/cara a

performer /UL'cGlL/intérprete profit /'UpFcBW/beneficio, proveito, ganancia realise /'pALoOh/decatarse de, darse conta de represent his / her country /pCUpBhCmW kBh/kL 'YJmWpi/

turn out /WKm 'PW/resultar

representar o seu país

upset /JU'gCW/desgustado/a, molesto/a window (shop) /'rBmXN iFU/escaparate (tenda)

rock climbing /'pFY YoOlBn/escalada en rocha rocket /'pFYBW/foguete save the environment /gMd fL Bm'dOpLmlLmW/protexer o medio ambiente / natural

Unit 2

scuba diving /'gYIVL XOdBn/mergullo, submarinismo

abroad /L'VpGX/no estranxeiro

seem /gAl/semellar, parecer

act in a play /æYW Bm L 'UoM/actuar nunha obra de teatro appear on television /L'UBL Fm WCoBdBjm/saír na televisión archery /'EWiLpi/tiro con arco

study computer animation /gWJXi YLlUqIWL

DmB'lCBim/ estudar animación dixital / por ordenador

take /WMY/tardar, demorar take part in international competitions /WMY UEW Bm

calm /YEl/tranquilo/a camping /'YælUBn/acampada, cámping canoeing /YL'mIBn/piragüismo

BmWLmDimLo YFlUL'WBimh/participar en competicións

internacionais

weird /rBLX/raro/a, estraño/a

commercial /YL'lKio/anuncio compose songs /YLl'UNh gFnh/compor cancións create sound effects /YpiMW 'gPmX BcCYWg/crear efectos sonoros

crew /YpI/tripulación design fashion accessories /XBhOm 'cæim LYgCgLpih/ deseñar accesorios de moda

windsurfing /'rBmXgKcBn/windsurf

Unit 3 arthropod /'EepLUFX/artrópodo backbone /'VDYVNm/columna vertebral backpack /'VDYUDY/mochila

dig /XBZ/cavar direct a film /XLpCYW L 'cBol/dirixir unha película

bay /VM/baía

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

2

Glossary belongings /VB'oFnBnh/pertenzas book a ticket online /VHY L 'WBYBW FmoOm/reservar unha entrada / un billete por Internet

book your flight /VHY qG 'coOW/reservar o voo camera case /'YælLpL YMg/estoxo da cámara carriage /'YDpBb/vagón check the weather forecast /aCY fL 'rCfL cGYEgW/ comprobar o prognóstico do tempo

coastline /'YNgWoOm/litoral

Review 1 crash /YpDi/ e strépito, estrondo cry /YpO/chío, ouveo hunter /'kJmWL/cazador/a loud /oPX/alto/a, forte sharp /iEU/afiado/a trap /WpDU/trampa turn /WKm/dar(se) a volta

cucumber /'YqIYJlVL/cogombro first-aid kit /cKgW'CBX YBW/botiquín / botiquín de primeiros auxilios

footstep /'cHWgWCU/paso, pisada (follow in the ~s of : seguir os pasos de)

Unit 4 airport /'CLUGW/aeroporto art gallery /'EW ZDoLpi/galería de arte

go for a long weekend /ZLH cL L oFn rAY'CmX/

atmosphere /'DWlLgcR/ambiente

go sightseeing /ZLH 'gOWgABn/facer turismo

bank /VDnY/marxe

marchar de ponte / fin de semana longa

goods /ZHXh/bens; produtos

bicycle lane /'VOgBYo oCBm/ carril bici / para ciclistas

guidebook /'ZOXVHY/guía turística

bowling alley /'VLHoBn Doi/ salón de birlos

heat /kAW/calor hire a car /'kOL L YE/alugar un coche insect repellent /'BmgCYW pBUCoLmW/repelente contra insectos

luggage allowance /'oJZBb LoPLmg/límite de equipaxe make hotel reservations /lMY kNWCo pChC'dMimh/ reservar hoteis

bridge /VpBXj/ ponte building /'VBoXBn/ edificio car park /'YE UEY/aparcadoiro chapel /'aDUo/capela crowd /YpPX/multitude, xente demonstration /XClLm'gWpMim/manifestación exchange /BYg'WiMmb/de intercambio

map (n) /lDU/mapa map (v) /lDU/elaborar / levantar un mapa money belt /'lJmi VCoW/bolso de cintura passport /'UEgUGW/pasaporte piglet /'UBZoLW/marrancho, rancho, leitón plan an itinerary /UoDm Lm O'WBmLpLpi/proxectar un percorrido / unha ruta

football pitch /'cHWVGo UBWi/ campo de fútbol fountain /'cPmWLm/ fonte gather /'ZDfL/reunirse, xuntarse hotel /kN'WCo/hotel hunt /kJmW/caza, cazaría landmark /'oDmXlEY/lugar / monumento célebre market /'lEYBW/mercado

(be) reborn /pA'VGm/renacer

newsagent /'mqIhMbLmW/tenda / quiosco de xornais

set (table) /'gCW (WMVo)/pór (mesa) sleeping bag /'goAUBn VDZ/saco de durmir suitcase /'gIWYMg/maleta sunglasses /'gJmZoEgBh/lentes de sol sunscreen /'gJmgYpAm/bronceador con filtro solar take a break /WMY L 'VpCBY/coller un respiro, descansar, acougar

take a tour /WMY L 'WT/facer unha visita guiada tent /WCmW/tenda de campaña toiletries /'WQoLWpih/artigos de toucador travel on business /Wpædo Fm 'VBhmLg/viaxar por negocios vintage /'dBmWBb/antigo/a, de época wharf /rGc/embarcadoiro, peirao

away from /L'rCB cpLl/lonxe de

nightclub /'mOWYoJV/club nocturno office block /'FcBg VoFY/bloque de oficinas parade /UL'pMX/desfile pavement /'UMdlLmW/beirarrúa playground /'UoMZpPmX/parque, zona de xogos police station /UL'oAg gWMim/comisaría railway station /'pMorM gWMim/estación de tren roundabout /'pPmXLVPW/rotonda running track /'pJmBn WpDY/pista de atletismo sand /gDmX/area sign /gOm/sinal site /gOW/ páxina web square /gYrS/praza statue /'gWDaI/estatua stick /gWBY/pau

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

3

street /'gWpAW/rúa

roast /pLHgW/asado/a

swimming pool /'grBlBn UIo/piscina

salty /'gGoWi/salgado/a

tennis court /'WCmBg YGW/cancha / pista de tenis

sauce /gGg/salsa

tower /'WPL/torre

savoury /'gMdLpi/salgado/a

traffic light /'WpDcBY oOW/semáforo

shellfish /'iCocBi/marisco

university /qImB'dKgLWi/universidade

side dish /'gOX XBi/gornición, acompañamento

zebra crossing /hCVpL 'YpFgBn/paso de peóns

snail /gmMo/caracol sour /'gPL/agre, acedo/a spicy /'gUOgi/picante, moi condimentado/a

Unit 5 appetising /'DUBWOhBn/gorentoso/a, sabedeiro/a baked /VMYW/ao forno

spinach /'gUBmBWi/espinacas starter /'gWEWL/entrada sweet /grAW/doce

beef /VAc/vitela

tasty /'WMgWi/saboroso/a, gorentoso/a

boiled /'VQoX/fervido/a, cocido/a

till /WBo/até, ata, deica

cabbage /'YDVBXj/col/coia, repolo

when it comes to ... /rCm BW 'YJlh WL/no que se

cauliflower /'YFoicoPL/coliflor

refire..., no que a... respecta / atinxe

cinnamon /'gBmLlLm/canela complain /YLl'UoMm/queixarse de cooked /YHYW/cociñado/a; quente

accept /LY'gCUW/aceptar

court /YGW/corte

annoy /L'mQ/amolar, fastidiar

cover /'YJdL/cubrir

apologise /L'UFoLbOh/desculparse, pedir perdón

dairy /'XCLpi/(produtos) lácteos

arrogant /'DpLZLmW/arrogante, soberbioso/a

dessert /XB'hKW/sobremesa

beg /VCZ/pregar, suplicar

encourage /Bm'YJpBb/animar a

betray /VB'WpM/traizoar; delatar

fat /cæW/graxa

celery /'gCoLpi/apio

fresh /cpCi/fresco/a

chew /aI/mastigar, mascar

fried /cpOX/frito/a, fritido/a frogs’ legs /cpFZh 'oCZh/ancas de ra frozen /'cpNhm/conxelado/a

disappoint /XBgL'UQmW/defraudar, desilusionar,

grilled /ZpBoX/(asado/a) á grella harmful /'kElco/daniño/a, nocivo/a increase /Bm'YpAg/aumentar itself /BW'gCoc/mesmo/a, en si mesmo/a lamb /oDl/año main course /lCBm 'YGg/prato principal mashed /lDiW/en puré overweight /NdL'rMW/gordo/a, obeso/a

raw /pG/cru/crúa remind /pB'lOmX/lembrar a ripe /pOU/maduro/a

dishonest /XBg'FmBgW/pouco honrado/a, deshonesto/a embarrassed /Bl'VDpLgW/avergonzado/a, avergoñado/a embarrassing /Bl'VDpLgBn/embarazoso/a, violento/a fall out with /cGo 'PW rBe/enfadarse con forgive /cL'ZBd/ perdoar hairstyle /'kCLgWOo/ peiteado

mushroom /'lJipHl/cogomelo

pork /UGY/carne de porco

decepcionar

faithful /'cCBeco/leal

laugh at /'oEc LW/rir(se) de

plain /UoCBm/sinxelo/a, corrente

intermedio/ unha avinza / un arranxo desacordo

grain /ZpMm/cereais

pepper /'UCUL/pementa

compromise /'YFlUpLlOh/chegar a un acordo disagree /XBgL'ZpA/non estar de acordo, estar en

ginger /'bBmbL/xenxibre

pea /UA/ervella, chícharo

Unit 6

hang out with /kæn 'PW rBe/pasar o tempo / saír con have an argument with /kDd Lm 'EZqHlLmW rBe/ rifar con

hurt (someone’s) feelings /kKW gJlrJmh 'cAoBnh/ ferir os sentimentos (de alguén)

ignore /BZ'mG/non facer caso (a / de) impolite /BlUL'oOW/maleducado/a, descortés inconsiderate /BmYLm'gBXLpLW/desconsiderado/a jealous /'XjCoLg/envexoso/a; celoso/a New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

4

Glossary kind /YOmX/amábel, atento/a

face /cMg/enfrontarse a

make friends /lMY 'cpCmXh/facer amigos

find you guilty /cOmX qI 'ZBoWi/declararte culpábel

make fun of /lMY 'cJm Ld/burlarse / moquearse de;

get-away car /'ZCWLrM YE/coche de fuxida

tomar o pelo a

manners /'læmLh/condutas, comportamentos milkshake /'lBoYiMY/batido (de leite) moody /'lIXi/temperamental, de humor / xenio variábel

go wild /ZLH 'rOoX/tolear, enlouquecer, pórse coma tolo/a; desmandarse, desenfrearse

have difficulty breathing /kDd XBcBYLoWi 'VpAfBn/ter dificultade para respirar

hood /kHX/carapucha, caparucha

pick up /UBY 'JU/coller

hooligan /'kIoBZLm/falcatrueiro, aduaneiro

polite /UL'oOW/educado/a, cortés

identify /O'XCmWBcO/ identificar (a)

pushy /'UHii/agresivo/a

in pain /Bm 'UMm/con dor/es

radish /'pDXBi/ravo

innocent /'BmLgmW/ inocente

remain /pB'lCBm/ seguir / continuar (sendo, a ser /

judge /bJb/xuíz/a

estando, a estar)

look for clues /oHY cG 'YoIh/ procurar pistas / sinais

respect /pB'gUCYW/respectar

lose blood /oIh 'VoJX/ perder sangue

risk /pBgY/arriscar, poñer en perigo

obey the law /L'VM fL oG/obedecer / acatar a lei

rule /pIo/gobernar

prison sentence /'UpBhm gCmWLmg/ condena / pena de

selfish /'gCocBi/ egoísta

cárcere

sensible /'gCmgLVo/asisado/a, xuizoso/a

provide /UpL'dOX/proporcionar, subministrar, ofrecer

sensitive /'gCmgLWBd/sensíbel; susceptíbel

question /'YrCgWiLm/ interrogar; cuestionar

slurp /goKU/sorber de maneira ruidosa

riot /'pOLW/ disturbio, motín

stand up for yourself /gWæmX 'JU cL qGgCoc/defenderse

run away /pJm L'rCB/fuxir

string /gWpBn/febra

scene of the crime /gAm Ld fL 'YpOl/lugar /

stubborn /'gWJVLm/testán/ana, teimudo/a

touch /WJWi/conmover, emocionar

escenario do crime

scholarship /'gYFoLiBU/ bolsa de estudos search and rescue /gKa LmX 'pCgYqI/busca e rescate

trust /WpJgW/fiarse de, confiar en unreliable /JmpB'oOLVo/pouco de fiar, que non é de fiar wealth /rCoe/riqueza

serious injuries /gBLpiLg 'BmbLpih/feridas graves set (fire) /gCW 'cOL/prender (lume) set out to /gCW 'PW WL/ter a intención de, proporse smash /glDi/ romper, esnaquizar

Review 2

stab /gWDV/ acoitelar a

nurse /mKg/ama (de leite, de cría)

take care of /WMY 'YS Ld/encargarse / ocuparse de, atender (a)

theft /eCcW/ roubo

Unit 7

trap /WpDU/ atrapar

accused /L'YqIhX/ acusado/a

trial /'WpOLo/ xuízo, proceso

beat /VAW/ gañar (a)

turn oneself in /WKm rJmgCoc 'Bm/entregarse (á policía)

bravery /'VpMdpi/afouteza, valor break into /VpMY 'BmWI/entrar a roubar en break the law /VpMY fL 'oG/infrinxir / quebrantar a lei cause damage /YGh 'XDlBb/ causar danos climb /YoOl/subida, ascenso collapse /YL'oDUg/derrubarse, esboroarse

unconscious /Jm'YFmiLg/inconsciente, esvaído, sen sentido

van /dDm/ furgoneta, camioneta warning /'rGmBn/ advertencia, aviso witness (n) /'rBWmLg/ testemuña witness (v) /'rBWmLg/ presenciar, ser testemuña de

commit a serious crime /YLlBW L gBLpiLg 'YpOl/ cometer un delito / crime grave

crash /YpDi/chocar, esnafrar(se) cut /YJW/ferida, corte dead /XCX/morto/a escape /B'gYMU/fuxir, escapar(se)

Unit 8 air conditioner /'CL YLmXBiLmL/aire, ar acondicionado cardboard /'YEXVGX/(de) cartón catch on /YDa 'Fm/ter éxito, callar New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

5

come up with /YJl 'JU rBf/propor, suxerir

waterproof /'rGWLUpIc/impermeábel

complicated /'YFlUoBYMWBX/complicado/a

wave /rMd/onda

cordless phone /'YGXoLg cNm/teléfono sen fíos

weird /rBLX/ raro/a, estraño/a

developing /XB'dCoLUBn/en (vías de) desenvolvemento

wind turbine /'rBmX WKVOm/aeroxerador

dishwasher /'XBirFiL/lavalouza dramatically /XpL'lDWBYoi/radicalmente easy to use /'Ahi WL qIh/doado de usar effective /B'cCYWBd/efectivo/a, eficaz electric shaver /BoCYWpBY 'iMdL/máquina de barbear

Unit 9 attack /L'WDY/ atacar beak /VAY/ bico

entertaining /CmWL'WCBmBn/divertido/a; entretido/a,

bee /VA/ abella

flop /coFU/fracaso

bite /VOW/ trabar, morder

ameno/a

food processor /'cIX UpNgCgL/robot de cociña freezer /'cpAhL/conxelador

biomimicry /'VOLlBlBYpi/ biomímese build nests /VBoX 'mCgWg/ facer niños bump into /VJlU 'BmWL/ chocar con / contra catch /YDa/ coger, atrapar; cazar

fresh water /cpCi 'rGWL/auga doce

cheetah /'aAWL/ guepardo

fridge /cpBb/neveira, frigorífico gadget /'ZDbBW/artefacto, chisme, aparello gas stove /'ZDg gWNd/cociña de gas hairdryer /'kCLXpOL/secador de pelo handle /'kæmXo/manivela, manubrio ingenious /Bm'bAmiLg/enxeñoso/a innovation /BmL'dMim/innovación, novidade iron /'OLm/ferro de pasar

claw /YoG/ pouta crawl /YpGo/ gatear, agatuñar; arrastrarse (~ up: subir por) defend oneself /XB'cCmX rJmgCoc/ defenderse die out /XO 'PW/extinguirse disguise oneself /XBg'ZOh rJmgCoc/ disfrazarse eggshell /'CZiCo/ casca de ovo elephant bird /'CoBcLmW VKX/ave elefante elephant seal /'CoBcLmW gAo/elefante mariño, foca elefante

kettle /'YCWo/fervedoiro (de auga)

endangered /Bm'XMmbLX/ en perigo de extinción

keyboard /'YAVGX/teclado

enemy /'CmLli/ inimigo/a

leaf /oAc/folla

extinct /BY'gWBnYW/ extinto/a, desaparecido/a

lilypad /'oBoiUDX/folla de nenúfar

(become ~: extinguirse, desaparecer)

melt /lCoW/derreterse microwave oven /lOYpLrMd 'Jdm/forno microondas pad /UDX/bloc / caderno de notas power station /'UPL gWMim/estación eléctrica printer /'UpBmWL/impresora

feather /'cCfL/ pluma feel threatened /cAo 'epCWmX/sentirse ameazado/a fin /cBm/ aleta fur /cK/ pelo, pelaxe; pel give birth /ZBd 'VKe/dar a luz; parir

prove /UpId/demostrar, probar remote control /pBlNW YLm'WpNo/mando a distancia require /pB'YrOL/ necesitar, precisar, cumprir reusable /pB'qIhLVo/ reutilizábel revolutionary /pCdL'oIiLmLpi/ revolucionario/a shape /iMU/dar forma a (be ~d like: ter forma de) simple /'gBlUo/ sinxelo/a

harmless /'kEloLg/ inofensivo/a hibernate /'kOVLmMW/ hibernar hide /kOX/ agochar(se), ocultar(se) honey badger /'kJmi VDbL/ratel, teixugo do mel horn /kGm/ corno hunt /kJmW/ cazar jaw /bG/ mandíbula, queixada

source /gGg/fonte steam locomotive /'gWAl oNYLlNWBd/locomotora

lay eggs /oM 'CZh/pór ovos

trendy /'WpCmXi/ moderno/a, á moda

manufacturer /lDmqH'cDYWiLpL/ fabricante

de vapor

tyre /'WOL/pneumático underwater /JmXL'rGWL/ debaixo da auga useful /'qIgco/ útil useless /'qIgoLg/ inútil, que non serve para nada vacuum cleaner /'dDYqHLl YoAmL/aspirador/a

leopard seal /'oCULX gAo/leopardo mariño, foca leopardo ostrich /'FgWpBa/ avestruz paw /UG/ pata; pouta poisonous /'UQhLmLg/ velenoso/a; tóxico/a remaining /pB'lCBmBn/ que fica / perdura scale /gYCBo/ escama

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

6

Glossary seal /gAo/ foca shortfin mako shark /iGWcBm 'lMYN iEY/tiburón mako / de aleta curta

stay alive /gWM L'oOd/sobrevivir tail /WMo/cola, rabo tongue /WJn/lingua trunk /WpJnY/trompa tusk /WJgY/cairo valuable /'dæoqHLVo/valioso/a Weddell seal /'rCXLo gAo/foca de Weddell whiskers /'rBgYLh/bigotes wing /rBn/á, ala

Review 3 leaflet /'oAcoLW/folleto on suspicion of /Fm gL'gUBim Ld/baixo sospeita de search /gKa/rexistrar

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

7

Speaking Glossary Formal and informal introductions … , this is … . She’s a new student here. /fBg Bh '… iAh

L mqI 'gWqIXmW kBL/ … , esta é… . É unha alumna nova aquí.

Pleased to meet you, … . /UoAhX WL 'lAW qI/ Encantado/a de coñecelo/a, … .

I’d like you to meet … . She’ll be your new teacher.

/OX 'oOY qI WL lAW … iAo VA qG mqI 'WAaL/ Gustaríame que coñezas a… . Ela será a túa nova profesora.

Nice to meet you, … . /mOg WL 'lAW qI/ Encantado/a de coñecerte, … .

Hello, … . I’m … . /kL'oLH … Ol/ Ola, … . Son… .

Who did you go with? /kI XBX qI 'ZN rBf/ Con quen fuches?

What happened? /rFW 'kDULmX/ Que ocorreu / pasou?

How did you feel? /kP XBX qI 'cAo/ Como te sentiches?

Talking about interests Are you good at … ? /E qI 'ZHX LW/ Es bo/a…?, Dáseche ben…?

Have you ever tried … ? /kDd qI CdL 'WpOX/ Algunha vez intentaches / probaches…?

Are you interested in … ? /E qI 'BmWpLgWBX Bm/ Interésache…?

Welcome to our school. /'rCoYLl WL E gYIo/ Benvido/a

How do you feel about … ? /kP XL qI 'cAo LVPW/

Hi, … , I’m … . /kO '… Ol/ Ola, …, son… .

Do you enjoy … ? /XL qI Bm'bQ/ Gústache…?

ao noso colexio.

Come and meet some other students. /YJl LmX lAW gLl 'JfL gWqIXmWg/ Ven coñecer a outros alumnos.

Are you into … ? /E qI 'BmWL/ Es afeccionado/a a…?

Would you like to … ? /rHX qI 'oOY WL/ Gustaríache…? Are you keen on … ? /E qI 'YAm Fm/Gústache…?,

Classroom language

Es afeccionado/a a…?

How do you spell … ? /'kP XL qI gUCo/ Como soletreas / se soletrea?

What page are we on? /rFW 'UCBb E rA Fm/ En que páxina estamos?

What does the word … mean? /rFW XJh fL rKX '… lAm/ Que significa a palabra…?

When is the homework due? /'rCm Bh fL kNlrKY XqI/ Cando hai que entregar / Para cando son os deberes?

Can I borrow your … , please? /YLm O 'VFpN qG … UoAh / Préstasme o/a teu/túa…, por favor?

I can’t find my … . /O 'YEmW cOmX lO/ Non podo atopar / atopo o/a meu/miña… .

What is the homework? /'rFW Bh fL kNlrKY/ Que deberes hai?, Cales son os deberes?

Can you repeat that, please? /YLm qI pB'UAW fDW UoAh/ Podes repetir iso, por favor?

You can use mine. /qI YLm qIh 'lOm/ Podes usar o meu / a miña?

Yes, of course. Listen carefully. /qCg Ld 'YGg oBgm 'YCLcoi/ Si, abofé que si. Escoita con atención.

Sure, here you are. /iHL 'kBL qI E/ Claro, aquí tes / velaquí.

We’re on page … . /rR Fm 'UCBb/ Estamos na páxina… .

Discussing travel plans Where are you going? /rCL E qI 'ZNBn/ A onde vas? How long will you be staying there? /kP oFn rBo qI VA 'gWMBn fS/ Canto tempo quedarías alí?

Who are you going with? /kI E qI 'ZNBn rBf/ Con quen vas?

Where will you be staying? /rCL rBo qI VA 'gWMBn/ Onte te aloxarás / hospedarás?

How are you going to travel around? /kP E qI ZLHBn WL Wpædo L'pPmX/ Como te vas mover?

What are you going to do there? /rFW L qI ZLHBn WL 'XI fS/ Que vas facer alí?

When does your flight leave? /'rCm XJh qG coOW oAd/ Cando sae o teu voo?

What will the weather be like? /rFW rBo fL 'rCfL Vi oOY/ Que tempo irá?

Giving directions How do I get to the … ? /kP XI O 'ZCW WI fL/ Como vou / chego ao / á…?

Turn right at … . /WKm 'pOW LW/ Xira / Vira á dereita en… .

Take the … turning on your … . /WMY fL '… WKmBn Fm qG/ Colle a… rúa / boca de rúa á… .

Reporting on a trip Where did you go? /rCL XBX qI 'ZN/ A onde fuches?

When did you go there? /rCm XBX qI 'ZN fCL/ Cando fuches alí?

Que opinas / pensas sobre…?

If you keep going straight, you’ll see a … on your … . /Bc qI YAU ZLHBn 'gWpMW qIo gA L … Fm qG/ Se segues

(indo) recto, verás un/unha… á… .

Pass the … . /'UEg fL/ Pasa o / a… . New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

8

Speaking Glossary The … is on your … . /fL '… Bh Fm qG/ O / A… está / fica á… .

It’s at the corner of … and … . /BWg LW fL 'YGmL Ld … LmX/ Está na esquina / no canto de… con… .

Discussing food preferences Do you like … ? /XL qI 'oOY/ Gústache…?

You like … , don’t you? /qI 'oOY … XLHmW qI/ Gústache…, non? / va que si?

Is there anything that you don’t eat? /Bh fCL 'CmieBn fDW qI XLHmW AW/ Hai algo que non comas?

How do you like your … – or … ? /kP XL qI 'oOY qG … G/ Como che gusta o/a…: … ou…?

What would you rather have – … or … ? /rFW rHX qI pEfL 'kDd … G/ Que prefires comer / tomar: … ou…?

What’s your favourite … ? /rFWg qG 'cCBdLpBW/ Cal é o teu/a túa… preferido/a?

You’re not keen on … , are you? /qG mFW 'YAm Fm … E

qI/ Non che gusta moito / entusiasma…, non? / va que

non?.

I’d rather have … . … is too plain. /OX 'pEfL kDd … . … Bh WI UoCBm/ Prefiro comer / tomar… . … é sinxelo/a

de máis.

Yes, … that isn’t … enough. /qCg … fDW BhmW '… BmJc/ Si, … que non estea (o) bastante / suficientemente… .

I’m mad about … . /Ol 'lDX LVPW/ A… toléame., Encántame o / a… .

Yes, I love it. /qCg O 'oJd BW/ Si, encántame.

I much prefer … . /O 'lJa UpBcK/ Gústame moito máis… . Not especially. /mFW B'gUCiLoi/ Non particularmente.

No, I’m not fussy about food. /mN Ol mFW 'cJgi LVPW cIX/ Non, non son mexeriqueiro/a coa comida.

It doesn’t really make a difference to me. /BW XJhmW

pBLoi lMY L 'XBcpLmg WL lA/ A verdade é que tanto me ten / me dá igual.

No! I can’t stand it! /mN O YEmW 'gWDmX BW/ Non! Non o podo soportar / aturar!

Reporting a crime How many … were there? /kP lCmi '… rL fCL/ Cantos… había / houbo?

Was anyone hurt? /rLh CmirJm 'kKW/ Resultou alguén ferido?

What happened? /rFW 'kDULmX/ Que ocorreu / pasou? What did … look like? /rFW XBX … 'oHY oOY/ Que aspecto tiña/n…?

How badly was … injured? /kP 'VDXoi rLh … BmbLX/ De canta gravidade foi ferido/a…?

Did you notice anything else? /XBX qI mNWBg CmieBn 'Cog/ Reparaches en / Notaches algo máis?

When did the crime take place? /'rCm XBX fL YpOl WMY UoMg/ Cando ocorreu o delito / crime?

Talking about inventions What nationality was … ? /rFW mæiL'mDoLWi rLh/ De que nacionalidade era…?

How did this invention change people’s lives? /kP

XBX fBg BmdCmim WiMmb UAUoh 'oOdh/ Como cambiou este invento a vida da xente?

Who invented the … ? /'kI BmdCmWBX fL/ Quen inventou o / a…?

When did … invent the … ? /rCm XBX '… BmdCmW fL/ Cando inventou… o / a…?

I think it was … . /O eBnY BW rLh '…/ Penso / Coido que foi… .

I may be wrong, but I think he was … . /O lM VA 'pFn VJW O eBnY kA rLh/ Poida que me equivoque / estea errado/a, mais penso / coido que era… .

That could be. /fDW 'YHX VA/ Podería ser.

I can’t say for sure, but I think it was in … . /O 'YEmW gM cL iHL VJW O eBnY BW rLh Bm/ Non podo dicilo con seguridade, mais penso / coido que foi en / a… .

Oh, that’s obvious. /N fDWg 'FVdiLg/ Ah, iso é obvio.

Describing and comparing animals How long does it live? /kP oFn XJh BW 'oBd/ Canto

Talking about problems The problem is … . /fL 'UpFVoLl Bh/ O problema é… .

Maybe you’re too … . /'lMVi qHL WI/ Talvez / Se cadra / Quizais es demasiado… .

How about … ? /kP L'VPW/ Que tal se…? You have to … . /qI 'kDd WL/ Tes que… .

You need to explain to them that … . /qI mAX WL BY'gUoMm WL fCl fDW/ Tes que explicarlles que… .

If I were you, … . /Bc 'O rL qI/ Eu de ti, … . Don’t be … . /'XLHmW VA/ Non sexas… .

Why don’t you … ? /rO 'XNmW qI/ Por que non…? It’s clear that … . /BWg 'YoBL fDW/ Está claro que… .

(tempo) vive?

How fast can it run? /kP cEgW YDm BW 'pJm/ Como de rápido / A que velocidade pode correr?

What does it do well? /rFW XJh BW XI 'rCo/ Que fai / se lle dá ben?

What difficulties has it got? /rFW 'XBcBYLoWih kLh BW ZFW/ Que dificultades ten?

What does it do when it feels threatened? /rFW XJh BW XI rCm BW cAoh 'epCWLmX/ Que fai cando se sente ameazado/a?

The zebra … very well. /fL 'hCVpL … dCpi rCo/ A cebra… moi ben.

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

9

The … uses its … to … . /fL '… qIhBh BWg … WL/ O / A usa a/s… para… .

The … has got a problem … . /fL … kLh ZFW L 'UpFVoLl/ O / A… ten problemas / dificultades… .

When a … feels threatened, … . /rCm L … cAoh

'epCWLmX/ Cando un/ha… se sente ameazado/a, … .

The … is good at … . /fL '… Bh ZHX LW/ Ao / Á… dáselle ben… .

The … lives as long as … . It can live … years. /fL '… oBdh Lh oFn Lh … BW YLm oBd '… qRh/ O / A… vive tanto como/a… . Pode vivir… anos.

The … runs faster than the … . It runs about … kilometres an hour. /fL '… pJmh cEgWL fLm fL … BW

pJmh LVPW … 'YBoLlAWLh Lm PL/ O / A… corre máis á présa có/cá… . Corre a uns… quilómetros por hora.

The … can’t … well. /fL '… YEmW … rCo/ O / A… non pode / sabe… ben.

Showing approval Great idea! /'ZpCBW OXR/ Moi boa idea! That’s cool! /fDWg 'YIo/ Que ben!

That sounds great! /fDW gPmXh 'ZpMW/ Soa moi ben!, Paréceme xenial!

Encouraging Don’t feel bad. /XLHmW cAo 'VDX/ Non te sintas mal.

There’s always a next time. /fCLh GorCBh L 'mCYgW WOl/ Sempre hai unha próxima vez.

Don’t worry. /XLHmW 'rJpi/ Non te preocupes.

Clarifying OK. I see. /N'YM O gA/Vale. Entendo.

Did you say … ? /XBX qI 'gM/Dixeches…?

Do you mean … ? /XI qI 'lAm/Queres dicir…?

Gaining time

Is that the … ? /Bh 'fDW fL/Iso / Esa é o / a…?

Let me think. /oCW lA 'eBnY/Déixame pensar / que pense.

Guessing

I’m trying to remember. /Ol WpOBn WL pB'lClVL/ Estou tratando de / tentando lembrarme.

Is it … ? /'Bh BW/ É…?

Could it be … ? /YLX BW 'VA/Podería ser…? I think it’s … /O 'eBnY BWg/Coido que é…

Showing interest How exciting! /kP BY'gOWBn/ Que ilusión!

Oh, that’s too bad! /N fDWg 'WI VDX/Ai, que mágoa / pena!

That sounds like fun! /fDW 'gPmXh oOY cJm/Seica é / Semella divertido!

Remembering I’ll never forget … ./Oo 'mCdL cLZCW/ Nunca esquecerei… .

I remember when … ./O pB'lClVL rCm/ Acórdome de / Lembro cando… .

Wow! /rP/ Vaites!, Anda!

Do you remember … ? /XI qI pB'lLlVL/ Acórdaste de / Lembras…?

Getting information What else? /rFW 'Cog/Que máis?

Tell me more. /WCo lA 'lG/Cóntame máis (cousas). Give me another clue. /ZBd lA LmJfL 'YoI/Dáme outra pista.

Responding to comparisons Same here. /'gMl kBL/Eu / A min tamén.

Oh, no! Not me! /N 'mN mFW lA/ Ai, non! Eu / A min non!

Empathising

Comparing Me, too. /lA 'WI/Eu / A min tamén.

Me neither. /lA 'mOfL/Eu / A min tampouco.

I feel the same way. /O cAo fL gMl 'rM/Eu opino / penso o mesmo.

That’s too bad! /fDWg WI 'VDX/Que mágoa / pena! What a shame! /rFW L 'iMl/ Que mágoa / pena!

I understand. /O JmXL'gWDmX/ Entendo., Comprendo. That’s not easy. /fDWg mFW 'Ahi/ Iso non é doado.

Disagreeing

Guessing

No way! /mN 'rM/Nin falar!, De ningunha maneira!

That’s obvious. /fDWg 'FVdBLg/ Iso é obvio.

I don’t think so. /O XNmW 'eBnY gN/Paréceme / Coido

That’s easy. /fDWg 'Ahi/ Iso é doado.

You’re wrong. /qHL 'pFn/Estás errado/a.

Showing uncertainty

que non.

That’s not a good idea. /fDWg mFW L ZHX O'XR/Esa non é unha boa idea.

I think … ./O 'eBnY/Coido…, Penso… .

It / He / She seemed … ./BW/kA/iA 'gAlX/Semellaba… .

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

10

Speaking Glossary I’m pretty sure … ./Ol 'UpBWi iHL/Estou case certo/a de (que)… .

If I’m not mistaken, … . /Bc Ol mFW lB'gWMYLm/ Se non estou errado, … .

Asking for information What did it look like? /rFW XBX BW 'oHY oOY/ Como era (de aspecto)?, Que aspecto tiña?

How big was it? /kP 'VBZ rLh BW/ Como era de grande?

Did anyone help you? /XBX CmirJm 'kCoU qI/ Axudoute alguén?

Qualifying answers I may be wrong, … /O lM VA 'pFn/ Poida que estea errado/a, …

I can’t say for sure, … /O YEmW 'gM cL iHL/ Non o sei con seguridade, …

Oh, that’s obvious. /N fDWg 'FVdiLg/Ah, iso é obvio.

Reacting Really? /'pBLoi/ De verdade? , En serio?

Seriously? /'gBLpiLgoi/En serio?, De verdade? Interesting. /'BmWpLgWBn/ Interesante.

Sequencing I also asked … . /O 'GogN EgYX/ Tamén preguntei… . Then I asked … ./'fCm O EgYX/ Logo / Despois preguntei… .

He / She also said … . /kA/iA 'GogN gCX/ El / Ela dixo tamén… .

Then he / she told me … . /fCm kA/iA 'WLHoX lA/ Logo / Despois el / ela díxome… .

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

11

Grammar Appendix Getting Started There is / There are / There was / There were • Afirmativa: There is / There was vai seguido de nomes contábeis en singular ou non contábeis. There are / There were vai seguido de nomes contábeis en plural.

N  o presente tradúcese coma “Hai...” e no pasado coma “Había...” ou “Houbo...”. There is / was water. (Hai / Había auga.) • Negativa: There is / There was ou There are / There were + a partícula not ou a contracción n’t. There aren’t / weren’t beds. (Non hai / había camas.) • Interrogativa: as preguntas comezan por Is / Was + there ou Are / Were + there. Is / Was there a fridge? (Hai / Había unha neveira?)

• Respostas curtas: vólvese á orde normal e na negativa úsanse as formas contraídas. Yes, there are. / No, there wasn’t. (Hai. Si. / Había. Si / Non.)

Con nomes contábeis en plural e non contábeis.

a lot of / moito/a/os/as lots of unha chea/ morea de

many

moitos/as

a picture, an orange pero a uniform

some

o, a, os / as

I have got a house. The house has got a garden.

(Teño unha casa. A casa ten un xardín.) Frases afirmativas: Con nomes contábeis en plural e non contábeis. Frases interrogativas: Cando a pregunta expresa unha oferta ou petición e agárdase que a resposta sexa afirmativa. uns/unhas There are some trees. algúns/ (Hai algunhas árbores.) algunhas We’ve got some fruit. algo de (Temos algo de froita.) un pouco de Would you like some tea? (ou non se (Queres tomar té?) traduce) Frases negativas ou interrogativas: Con nomes contábeis en plural e non contábeis.

any

ningún/ ningunha nada de (ou non se traduce) algún/algunha algúns/ algunhas algo de (ou non se traduce)

I haven’t got any sisters.

(Non teño ningunha irmá.)

She hasn’t got any money. (Non ten cartos.)

Are there any biscuits? (Hai algunha galleta?)

Have you got any water?

(Teño moitos deberes.)

Lots of people enjoy films.

(A moita xente gústanlle as películas.)

Many students play football. (Moitos estudantes xogan ao fútbol.)

I haven’t got much money.

much moito/a

(Non teño moitos cartos.)

Was there much smoke? (Había moito fume?)

How many ... ? Cantos/as...?

How much ... ? Canto/a...?

Con nomes contábeis e non contábeis. Úsanse diante dun nome que é coñecido polo falante.

the

I have got a lot of homework.

Frases negativas e interrogativas: Con nomes non contábeis.

Con nomes contábeis en singular. Úsanse diante dun nome que non é coñecido polo falante. un / unha

(Moitos nenos estudan aquí.)

Con nomes contábeis en plural.

Artigos e cuantificadores a / an

A lot of children study here.

Nomes contábeis en plural.

How many chairs are there? (Cantas cadeiras hai?)

Nomes non contábeis. Cando vai co verbo to be serve para preguntar o prezo dunha cousa.

How much flour do you need? (Canta fariña precisas?)

How much is it? (Canto é?)

Contraste Present Simple / Present

Continuous

• O Present Simple expresa hábitos, mais o Present Continuous sinala o que está a ocorrer mentres se fala. I usually eat salad, but today I’m eating lasagna. (Polo xeral como ensalada, pero hoxe estou a comer lasaña.) • Co Present Simple adoitan empregarse as seguintes expresións temporais: every day / week / year (todos os días / semanas / anos), once / twice a year (unha / dúas veces ao ano), on + un día da semana en plural, etc. Co Present Continuous, en troques, adoitan empregarse estas: now (agora), at the moment (neste momento), today (hoxe), these days (hoxe en día), etc. Todas estas expresións poden ir ao comezo ou ao final da frase, pero adoitan poñerse ao final. • O Present Simple tamén adoita empregarse cos seguintes adverbios de frecuencia: always (sempre), usually (polo xeral, normalmente), often (a miúdo), sometimes (algunhas veces), never (nunca), etc. Estes colócanse diante do verbo, mais se acompañan ao verbo to be sitúanse detrás.

(Tes auga?)

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

12

Grammar Appendix • O Present Continuous tamén se pode empregar para anunciar plans persoais que ocorrerán no futuro próximo porque se fixaron de antemán. Neste caso, vai acompañado destas expresións temporais: soon (axiña, pronto), later (máis tarde, logo), tomorrow (mañá), tonight (esta noite), next week / month / year (a semana / o mes / o ano que vén / vindeiro/a), etc. Susan is coming later. (Susan vén / virá máis tarde.)

Os verbos “estáticos” Os verbos estáticos empréganse para expresar gustos, sentimentos e desexos, actividades da mente, posesión e percepción. Refírense a estados en vez de accións, polo que non se adoitan empregar co Present Continuous. Cando se empregan co Present Continuous adoitan ter un significado diferente. I think this is a nice restaurant. (Coido / Opino que este é un restaurante agradábel.) I’m thinking about travelling around the world. (Estou pensando en / Estou formulándome viaxar arredor do mundo.)

O comparativo dos adxectivos Para comparar dúas cousas, animais ou persoas empréganse os adxectivos en grao comparativo. • O comparativo de superioridade (máis ... que / ca / do que) úsase para comparar dúas cousas, animais ou persoas cando unha supera á outra nalgún aspecto. Para formalo cómpre reparar na lonxitude do adxectivo: 1. Se ten 1 sílaba, ou 2 e remata en y, considérase curto e engádeselle a terminación -er. Detrás ponse a partícula than.

 he red dress is cheaper than the blue one. T (O vestido vermello é máis barato có azul.) Nos seguintes casos, o adxectivo cambia ao engadirlle -er: - Se ten 1 sílaba e remata en 1 vogal + 1 consoante, dóbrase esa consoante: thin - thinner big - bigger - Se ten 2 sílabas e remata en consoante + y, cámbiase o y por un i: crazy - crazier lucky - luckier - Se remata en l, duplícase esa letra: cruel - crueller - Se remata en e mudo, só se engade -r: nice - nicer 2. Se o adxectivo ten 2 sílabas ou máis, é longo e fórmase con more + adxectivo + than. My trainers are more comfortable than yours. (Os meus tenis son máis cómodos cós teus.) • O comparativo de inferioridade fórmase con less + adxectivo + than (menos ... que / ca / do que). The book is less popular than the film. (O libro é menos popular cá película.) • O  comparativo de igualdade fórmase con (not) as + adxectivo + as ((non) tan / tanto... como / coma).

My office is not as large as hers. (O meu despacho non é tan grande coma o seu.)

O superlativo dos adxectivos • Emprégase para comparar máis de dúas cousas, animais ou persoas e dicir que unha salienta sobre as demais. Tamén hai que ter en conta a lonxitude do adxectivo: 1. Se é curto, ponse diante the e engádeselle a terminación -est segundo as mesmas regras que para formar o comparativo con -er.

Paul is the strongest boy in the class. (Paul é o rapaz máis forte da clase.)

2. Se é longo, ponse diante the most.

This is the most elegant shirt in the shop. (Esta é a camisa máis elegante da tenda.) • O superlativo pode ir seguido das preposicións in, of e on. She is the best actress of all / on TV. (É a mellor actriz de todas / da televisión.) • Para indicar que alguén ou algo é inferior que o resto nalgún aspecto emprégase a estrutura the least + adxectivo.

This is the least interesting book in the library. (Este é o libro menos interesante da biblioteca.)

Os adxectivos irregulares Ao non seguiren regra ningunha, cómpre aprender as súas formas comparativa e superlativa de memoria. Adxectivo Comparativo Superlativo better best good (bo/a) bad (malo/a, worse worst mao/má)

far (lonxano/a,

afastado/a) little (pouco/a)

farther / further farthest / furthest less

least

too ... / (not) ... enough

• Too (de máis / demasiado) vai diante do adxectivo e sinala que a cualidade expresada por este é excesiva. T  hese earrings are too expensive for me. (Estes pendentes son caros de máis para min.) • Porén, enough ponse detrás do adxectivo e significa “(o) bastante / abondo” ou “(o) suficientemente”. T  his pub is lively enough for us. (Este bar é (o) bastante / abondo animado para nós.) E not + adxectivo + enough significa “non (o) bastante / abondo” ou “non (o) suficientemente”. T  his place is not peaceful enough to study in. (Este lugar non é (o) bastante tranquilo para estudar.) I didn’t feel full enough after the meal. (Non me sentín (o) suficientemente cheo despois da comida.)

O comparativo dos adverbios • Os adverbios de modo describen a forma en que se realiza a acción. Con eles respóndese ás preguntas que comezan por How ... ? (Como...?). Os máis fórmanse engadindo a terminación -ly ao adxectivo correspondente. They eat slowly. (Comen amodo.)

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

13

S  e o adxectivo remata en consoante + y, cámbiase o y por un i e logo engádese -ly. It all ended happily. (Todo rematou felizmente.) • O  comparativo dos adverbios úsase para comparar dúas accións e fórmase así: more / less + adverbio + than.

You listened to it more carefully than I did. (Escoitáchelo con máis atención ca min.)

• Co as + adverbio + as indícase que dúas accións se realizan do mesmo xeito. We ran as fast as you. (Corremos tan á présa coma ti.)

Os adverbios irregulares Ao non seguiren regra ningunha cómpre aprender de memoria estes adverbios e mais a súa forma comparativa. Adxectivo Adverbio Forma comparativa fast (á présa, faster than fast (rápido/a) rapidamente)

hard

(duro/a; difícil)

hard

(duro, moito)

harder than

high (alto/a) high (alto) far (lonxano/a, far (lonxe,

higher than

afastado/a)

afastado)

farther / further than

good (bo/a)

well (ben)

better than

mao/má)

badly (mal)

worse than

bad (malo/a,

Unit 1 O Past Simple

• Afirmativa: fórmase engadindo -ed aos verbos regulares e é igual en todas as persoas. Os verbos irregulares non seguen regra ningunha e por iso cómpre aprendelos de memoria. Podes consultar a listaxe nas páxinas 25-26. I visited Larry last night. (Visitei a Larry esta noite.) bake - baked stop - stopped prefer - preferred

worry - worried travel - travelled

• Negativa: suxeito + did not ou didn’t + un verbo na forma base. She didn’t go there. (Ela non foi alí.)

• Interrogativa: Did + suxeito + un verbo na forma base. Did you call her last night? (Chamáchela esta noite?)

• Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + did ou didn’t. Did she go to the party? Yes, she did. / No, she didn’t. (Ela foi á festa? Foi. Si. / Non.)

• Co Past Simple adoitan empregarse estas expresións temporais: as que levan ago (hai) ao final da expresión, last night / week (esta noite, a semana pasada), at + unha hora, on + un día / data, in + un ano, in the past (no pasado), yesterday (onte), etc. Poden ir ao comezo ou ao final da frase, mais adoitan poñerse ao final. Three days ago, they came. (Viñeron hai tres días.)

Os usos do Past Simple Expresar accións pasadas

We watched that film.

Dicir que se fixo nun momento concreto

They went home yesterday.

(Vimos esa película.)

(Marcharon á casa onte.)

I visited the tower. Then I went Contar accións to the museum. (Visitei a torre. pasadas consecutivas Logo fun ao museo.) Contar de que xeito In the past, people worked eran as cousas noutro more hours. (No pasado, a xente tempo traballaba máis horas.)

used to

Used to expresa feitos ou estados que eran habituais

noutro tempo e logo deixaron de selo. Só ten forma de pasado e vai seguido doutro verbo na forma base. Tradúcese como o pretérito imperfecto do verbo “adoitar” ou do verbo que o segue. • Afirmativa: suxeito + used to + un verbo na forma base. We used to go to the swimming pool every day. (Adoitabamos ir / Iamos á piscina todos os días.) • Negativa: suxeito + did not / didn’t + use to (sen “d”) + un verbo na forma base. H  e didn’t use to buy vegetables at the supermarket. (Non adoitaba mercar / mercaba verduras no supermercado.) • Interrogativa: Did + suxeito + use to (sen “d”) + un verbo na forma base. Did you use to play tennis on Sundays? (Adoitabas xogar / Xogabas ao tenis os domingos?)

• Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + did ou didn’t. Did she use to travel abroad? Yes, she did. / No, she didn’t. (Adoitaba viaxar / Viaxaba ao estranxeiro? Viaxaba. Si. / Non.)

O Past Continuous Afirmativa I was eating You were eating He was eating She was eating It was eating We were eating You were eating They were eating

Negativa I was not / wasn’t eating You were not / weren’t eating He was not / wasn’t eating She was not / wasn’t eating It was not / wasn’t eating We were not / weren’t eating You were not / weren’t eating They were not / weren’t eating Respostas curtas Interrogativa Afirmativa Negativa Was I eating? Yes, I was. No, I wasn’t. Were you eating? Yes, you were. No, you weren’t. Was he eating? Yes, he was. No, he wasn’t. Was she eating? Yes, she was. No, she wasn’t. Was it eating? Yes, it was. No, it wasn’t. Were we eating? Yes, we were. No, we weren’t. Were you eating? Yes, you were. No, you weren’t. Were they eating? Yes, they were. No, they weren’t.

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

14

Grammar Appendix • Afirmativa: suxeito + was / were + un verbo rematado en -ing. I was cooking in the kitchen. (Estaba a cociñar na cociña.)

dance - dancing put - putting begin - beginning lie - lying travel - travelling

• Negativa: suxeito + was / were + a partícula not ou a contracción n’t + un verbo rematado en -ing. They weren’t playing tennis. (Non estaban a xogar ao tenis.)

• Interrogativa: Was / Were + suxeito + un verbo rematado en -ing. W  as Sue taking pictures? (Sue estaba a tirar fotos?) • Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + was / were sen contraer en afirmativa ou contraído coa partícula not en negativa. Was it raining yesterday? Yes, it was. / No, it wasn’t. (Estivo a chover onte? Estivo. Si. / Non.) • Co Past Continuous adoitan empregarse as seguintes expresións temporais: as que levan ago (hai) ao final da expresión, at + unha hora, yesterday morning / afternoon (onte pola mañá / tarde), last night (esta noite), etc. Poden ir ao comezo ou ao final da frase, mais adoitan poñerse ao final. T  hey were watching a match at six o’clock yesterday. (Estaban a ver un partido onte ás seis en punto.)

Os usos do Past Continuous Expresar o que estaba a ocorrer no pasado Describir dúas ou máis accións prolongadas e simultáneas no pasado, unidas por while ou as

At eight o’clock last night, we were swimming. (Esta noite ás oito en punto, estabamos a nadar.)

She was talking to her friend while / as she was driving.

(Ela estaba a falar coa súa amiga mentres estaba a conducir.)

Contraste Past Continuous / Past Simple

• O Past Simple sinala que a acción ocorreu e rematou no tempo sinalado na frase, mentres que o Past Continuous fala de accións prolongadas que estaban a ocorrer no pasado. He did his homework last Monday. (Fixo os deberes o luns pasado.) He was doing his homework yesterday afternoon. (Estivo a facer os deberes onte pola tarde.) • Co Past Simple adoita empregarse when, e co Past Continuous as conxuncións while ou as. W  e were listening to the news when he arrived. (Estabamos escoitando as noticias cando chegou.) While / As we were listening to the news, he arrived. (Chegou mentres estabamos escoitando as noticias.)

Unit 2 O Present Perfect Simple Afirmativa I have talked You have talked He has talked She has talked It has talked We have talked You have talked They have talked Negativa I have not talked You have not talked He has not talked She has not talked It has not talked We have not talked You have not talked

They have not talked

Forma contraída I’ve talked You’ve talked He’s talked She’s talked It’s talked We’ve talked You’ve talked They’ve talked Forma contraída I haven’t talked You haven’t talked He hasn’t talked She hasn’t talked It hasn’t talked We haven’t talked You haven’t talked

They haven’t talked Respostas curtas Interrogativa Afirmativa Negativa Have I talked ... ? Yes, I have. No, I haven’t. Have you talked ... ? Yes, you have. No, you haven’t. Has he talked ... ? Yes, he has. No, he hasn’t. Has she talked ... ? Yes, she has. No, she hasn’t. Has it talked ... ? Yes, it has. No, it hasn’t. Have we talked ... ? Yes, we have. No, we haven’t. Have you talked ... ? Yes, you have. No, you haven’t.

Have they talked ... ? Yes, they have. No, they haven’t.

• Afirmativa: suxeito + has / have + un verbo en participio. O participio fórmase engadindo -ed aos verbos regulares e é o mesmo en todas as persoas. Os verbos irregulares non seguen regra ningunha e por iso cómpre aprendelos de memoria. Podes consultar a listaxe das páxinas 25-26.

We have painted our bedroom. (Pintamos o noso cuarto.)

• Negativa: suxeito + has / have + a partícula not ou a contracción n’t + un verbo en participio. Bill hasn’t been to Paris. (Bill non estivo en París.) • Interrogativa: Has / Have + suxeito + un verbo en participio.

Have you won any medals?

(Gañaches algunha medalla?)

• Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + has / have sen contraer en afirmativa ou contraído coa partícula not en negativa.

Have you moved house? Yes, we have. / No, we haven’t. (Mudástesvos de casa? Mudámonos. Si. / Non.)

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

15

• Co Present Perfect Simple adoitan empregarse as seguintes expresións temporais e adverbios:

ever

interrogativa: “algunha vez”

Have you ever travelled abroad? (Algunha vez viaxaches ao estranxeiro?)

I haven’t ever watched that film. negativa: “nunca”, “xamais” (Nunca vin esa película.)

Accións pasadas que afectan ao presente ou teñen consecuencias no momento actual

I have already finished. I’m bored now.

Accións pasadas sen especificar cando ocorreron

They have enjoyed their holiday. (Pasárono ben nas

(Xa rematei. Agora estou aborrecida.)

vacacións.)

never

afirmativa: “nunca”

She has never called me.

always

“sempre”

You’ve always been her friend.

already

afirmativa: “xa”

We’ve already finished the exam.

Contraste Present Perfect Simple /

just

afirmativa: “acabar / vir de”

They have just arrived here.

O Present Perfect Simple sinala que o ocorrido no pasado garda relación co presente e non di cando sucedeu. En troques, o Past Simple fala de accións pasadas que xa non afectan ao momento actual e sinala cando ocorreron. He has written many stories. (Escribiu moitas historias.) He bought some fruit yesterday. (Mercou froita onte.)

yet

negativa: “aínda” interrogativa: “xa”

(Nunca me chamou.)

(Sempre fuches a súa amiga.) (Xa rematamos o exame.) (Acaban de chegar aquí.)

He hasn’t found his glasses yet. (Non atopou as súas lentes aínda.)

Have you bought any fruit yet? (Compraches froita xa?)

My brother has lived in

for since

Manchester for five years. “durante” ou non se traduce (Meu irmán viviu en Manchester cinco anos.) “desde / dende”

recently “hai pouco” lately several times so far

I haven’t heard from him since 2002. (Non sei nada el dende 2002.)

Has Lisa talked to you recently?

(Lisa xa falou contigo hai pouco?)

“ultimamente”

Jim hasn’t been to the gym lately.

“varias veces”

They have worked for us several times.

“até o momento”

I have read two of the books in the series so far.

“co tempo”,

over the “ao longo dos years anos”

(Jim non foi ao ximnasio ultimamente.)

Accións moi recentes The train has just left the (leva just e tradúcese por station. (O tren acaba de saír da “acabar / vir de” + inf.) estación.)

Past Simple

Unit 3 O futuro con be going to

Formas

I am / I’m going to run He is not / He isn’t / He’s not going to run Are you going to run? Yes, we are. / No, she isn’t. / Yes, I am. Significa “ir / non ir” + infinitivo.

(Traballaron para nós varias veces.)

• Afirmativa: suxeito + to be en presente + going to + verbo na forma base. Paul is going to wait at the bus stop. (Paul vai agardar na parada de autobús.)

(Lin dous dos libros da serie até o momento.)

• Negativa: suxeito + to be en presente + not (n’t) + going to + verbo na forma base.

Many children have read that book over the years.

(Moitos nenos leron ese libro ao longo dos anos.)

They aren’t going to go to the art gallery. (Non van ir á galería de arte.)

• Interrogativa: to be en presente + suxeito + going to + verbo na forma base. Is she going to meet us at the concert hall? (Ela vai quedar connosco na sala de concertos?)

• Cómpre ter en conta que just, already, always, ever e never se poñen entre o auxiliar have e o participio do verbo principal. Yet colócase ao final da frase, for vai seguida dun período de tempo pois indica a duración da acción, e since vai diante do momento en que comezou a mesma. O resto poden ir ao comezo ou ao final da frase, mais adoitan poñerse ao final.

• Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + o verbo to be, sen contraer en afirmativa ou contraído en negativa.  Are you going to live in Oslo? Yes, I am. / No, I’m not. (Vas vivir en Oslo? Vou. Si. / Non.)

Os usos do Present Perfect Simple

Os usos do futuro con be going to

Accións que comezaron no pasado e aínda She has worked here since continúan (leva for ou 1999. since e tradúcese en (Ela traballa aquí dende 1999.) presente)

Falar de intencións, plans ou decisións

I’m going to paint the house.

Expresar o que vai ocorrer pois se ven sinais diso

She’s going to have a baby.

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

(Vou pintar a casa.) (Vai ter un bebé.)

16

Grammar Appendix O Present Simple con valor de futuro

O Present Simple pode empregarse como tempo futuro cando vai seguido de horarios ou programas. The Star Wars film starts at 6 o’clock. (A película de Star Wars comeza ás 6 en punto.)

O futuro con will

Formas I will / I’ll listen He will not / won’t listen Will you listen ... ? Yes, we will. / No, she won’t.

• Afirmativa: suxeito + o auxiliar will + verbo na forma base. É o mesmo en todas as persoas. Na conversa, will contrae co suxeito (’ll) e pronúnciase coma un só “l”. I will work in an office. (Traballarei nunha oficina.) • Negativa: suxeito + will + a partícula not (ou a contracción won’t) + verbo na forma base. You won’t need your car. (Non precisarás o coche.)

• Interrogativa: Will + suxeito + verbo na forma base. Will she come with us? (Virá connosco?)

• Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + will ou won’t. Will you live in a city? Yes, I will. / No, I won’t. (Vivirás nunha cidade? Vivirei. Si. / Non.)

Os usos do futuro con will

Anunciar accións ou Kim will come to our concert. feitos futuros (Kim virá ao noso concerto.) Predicir o que se cre I think it will snow tonight. que ocorrerá (Coido que nevará esta noite.) Expresar decisións súpetas

I’m tired. I’ll take a taxi.

(Estou cansa. Collerei un taxi.)

• Co will e be going to adóitanse empregar as seguintes expresións temporais: later (máis tarde, logo), soon (pronto, axiña, nun pouco), in an hour (dentro dunha hora), next year (o ano que vén / vindeiro/a), in the future (no futuro), etc. Todas poden ir ao comezo ou ao final da frase, pero adóitanse pór ao final.

 In the future, more people will live in the city. (No futuro, máis xente vivirá na cidade.)

O Present Continuous con valor de futuro

• Como vimos na unidade introdutoria, o Present Continuous expresa o que está a ocorrer no presente, mais tamén se emprega para anunciar plans persoais que ocorrerán no futuro próximo porque se fixaron de antemán. I am cooking for my friends today. (Hoxe cociño / cociñarei para os meus amigos.) • Distínguese de be going to en que expresa algo seguro, non unha intención, e do Present Continuous normal nas expresións temporais, que se refiren ao futuro e non ao presente. I am working next weekend. (Traballlo / Traballarei a fin de semana que vén.)

O Future Continuous

Afirmativa Forma contraída I will be eating I’ll be eating You will be eating You’ll be eating He will be eating He’ll be eating She will be eating She’ll be eating It will be eating It’ll be eating We will be eating We’ll be eating You will be eating You’ll be eating They will be eating They’ll be eating Negativa Forma contraída I will not be eating I won’t be eating You will not be eating You won’t be eating He will not be eating He won’t be eating She will not be eating She won’t be eating It will not be eating It won’t be eating We will not be eating We won’t be eating You will not be eating You won’t be eating They will not be eating They won’t be eating Respostas curtas Interrogativa Afirmativa Negativa Will I be eating ... ? Yes, I will. No, I won’t. Will you be eating ... ? Yes, you will. No, you won’t. Will he be eating ... ? Yes, he will. No, he won’t. Will she be eating ... ? Yes, she will. No, she won’t. Will it be eating ... ? Yes, it will. No, it won’t. Will we be eating ... ? Yes, we will. No, we won’t. Will you be eating ... ? Yes, you will. No, you won’t. Will they be eating ... ? Yes, they will. No, they won’t.

Emprégase para sinalar o que estará ocorrendo nun momento determinado do futuro. • Afirmativa: suxeito + will be + verbo principal rematado en -ing. S  he will be working at home on Friday. (Estará traballando na casa o venres.) • Negativa: suxeito + will not be ou won’t be + verbo principal rematado en -ing. P  aul won’t be playing in tomorrow’s game. (Paul non xogará no partido de mañá.) • Interrogativa: Will + suxeito + be + verbo principal rematado en -ing. Will  they be giving a concert in Paris next month? (Darán un concerto en París o mes que vén?) • Respostas curtas: pronome persoal suxeito + will ou won’t. Will Pam be attending the conference next week?

Yes, she will. / No, she won’t. (Asistirá Pam á conferencia a vindeira semana? Asistirá. Si. / Non.)

• O Future Continuous ás veces se emprega para interesarse polos plans de alguén, especialmente se se quere acadar algo. Will you be going shopping this afternoon? (Irás de compras esta tarde?)

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

17

• Co Future Continuous adoitan empregarse as seguintes expresións temporais: at this time tomorrow (mañá a esta/s hora/s), at this time next ... (o / a... que vén a esta/s hora/s), on + un día da semana, in the next decade (na vindeira década), etc. At this time tomorrow, we will be lying on the beach. (Mañá a estas horas, estaremos deitados na praia.)

Unit 4 O primeiro condicional Emprégase para falar de accións que ocorrerán se se cumpre a condición sinalada. • Afirmativa: a condición (oración subordinada) exprésase con if + Present Simple, e o resultado (oración principal) adoita ir en futuro con will. Se a condición vai primeiro, ponse unha vírgula entre a oración principal e a subordinada.

(Se houbese máis policías, a xente sentiríase segura.) N  o canto de would, podemos empregar o verbo modal could no resultado, mais este sinala que a probabilidade de que se cumpra a hipótese é aínda menor. Equivale ao verbo “poder” en condicional ou ás expresións “talvez” ou “quizais” + condicional. If I had money, I could buy a new car. (Se eu tivese cartos, talvez mercaría un coche novo.) Se o verbo da condición é to be, adóitase empregar were en todas as persoas do singular e do plural. If he were home, he’d open the door. (Se el estivese na casa, abriría a porta.)

Para dar consellos emprégase a fórmula If I were.

If I were you, I’d go to the new market. (Eu de ti, iría ao mercado novo.)

• Negativa: pódese negar a condición, o resultado ou ambos os dous.

If he doesn’t find a job here, he will move to London.

If I didn’t have a car, I would go by bus.

He will move to London if he doesn’t find a job here. (Mudarase a Londres se non atopa traballo aquí.)

If I had a car, I wouldn’t go by bus.

(Se non atopa traballo aquí, mudarase a Londres.)

• Negativa: pódese negar o verbo en presente, o verbo en futuro ou ambos os dous.



If there were more policemen, people would feel safe.

If you don’t come, I will be sad. (Se non vés, estarei triste.)

If you come, I won’t be sad.

(Se vés, non estarei triste.)

If you don’t come, I won’t be sad. (Se non vés, non estarei triste.)

• Interrogativa: Will + suxeito + predicado da oración principal + oración subordinada.

Will she go to the concert if she leaves work early? (Irá ao concerto se sae axiña do traballo?)

• Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + will ou won’t.

 ill your parents let you go out if you do your W homework? Yes, they will. / No, they won’t. (Teus pais deixarán que saias se fas os deberes? Deixaranme. Si. / Non.)

 ara expresarmos que algo ocorrerá ou non ocorrerá se P non se cumpre a condición, a subordinada introdúcese pola conxunción unless, que equivale a if not (“a non ser que”, “a menos que”, “se non”). Esta conxunción emprégase con bastante asiduidade no primeiro condicional, mais é menos frecuente no segundo e nunca se emprega no terceiro.

Unless the swimming pool is open today, we will stay at home. (A non ser que abra / Se non abre a piscina

hoxe, ficaremos na casa.)

O segundo condicional Emprégase para falar de accións hipotéticas referidas ao presente, é dicir, que é pouco probábel que ocorran, e tamén para dar consellos. • Afirmativa: a condición exprésase con if + Past Simple, e o resultado con would (ou a contracción ’d) + o verbo na forma base.

(Se eu non tivese un coche, iría en autobús.) (Se eu tivese un coche, non iría en autobús.)

If I didn’t have a car, I wouldn’t go by bus.

(Se eu non tivese un coche, non iría en autobús.) • Interrogativa: Would + suxeito + predicado da oración principal + oración subordinada.

Would you buy a house in the city if you had enough money? (Mercarías unha casa na cidade se tiveses cartos de abondo?)

• Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + would ou wouldn’t.

Would you do volunteer work if you had free time? Yes, I would. / No, I wouldn’t. (Traballarías como voluntario se tiveses tempo libre? Traballaría. Si. / Non.)

O terceiro condicional Emprégase para falar de condicións enteiramente imposíbeis, pois se refiren ao pasado e xa non poden realizarse. • Afirmativa: a condición exprésase con if + Past Perfect Simple, e o resultado con would have + participio.

If Phil had finished the project, he would have gone on holiday. (Se Phil rematase o proxecto, marcharía

de vacacións.)

• Negativa: pódese negar a condición, o resultado ou ambos os dous.

If I hadn’t won the lottery, I would have accepted that job. (Se non me tocase a lotaría, aceptaría ese emprego.) If I had won the lottery, I wouldn’t have accepted that job. (Se me tocase a lotaría, non aceptaría ese emprego.) If I hadn’t won the lottery, I wouldn’t have accepted that job. (Se non me tocase a lotaría, non aceptaría ese emprego.)

• Interrogativa: Would + suxeito + have + participio + predicado da oración principal + oración subordinada.

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

18

Grammar Appendix Would Sarah have helped people at the community centre if she had lived nearer? (Sarah axudaría á

xente do centro cívico se vivise máis preto?)

• Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + would have ou wouldn’t have.

Would you have arrived at school on time if someone had driven you? Yes, I would have. / No, I wouldn’t have. (Chegarías ao colexio a tempo se alguén te levase en coche? Chegaría. Si. / Non.)

As oracións temporais As referidas ao futuro fórmanse como as oracións do primeiro condicional: Present Simple na subordinada e Future Simple na principal. As que fan referencia a feitos xerais fórmanse co verbo en Present Simple tanto na subordinada como na principal. O que muda son as conxuncións: no canto de if ou unless, empréganse by the time ((para) cando), when (cando), as soon as (tan pronto como, en canto), after (despois de (que)), the moment (that) (en canto), before (antes de (que)), once (unha vez que, en canto), etc. A  s soon as I get home, I will call you. (En canto chegue á casa, chamareite.) A  fter I brush my teeth, I go to bed. (Despois de lavar os dentes, vou para a cama.)

Windsor Castle is the place where the Royal Family spend the summer. (O Castelo de Windsor é o lugar onde a familia real pasa o verán.) • W  hen: emprégase cando o antecedente é unha cláusula temporal. Adoita substituírse por that cando vai despois de day, week ou year.

It was the year (when / that) she married the king. (Foi o ano en que casou co rei.)

• W  hose: emprégase cando o antecedente é unha persoa. Expresa posesión.

She was the queen whose husband was assassinated. (Ela foi a raíña cuxo marido foi asasinado.)

Unit 6 should

Formas I should use it. He shouldn’t use it. Should you use it? Yes, we should. / No, she shouldn’t.

Should emprégase para dar ou pedir consellos e para dicir o que se debería ou non facer.

• Afirmativa: suxeito + should + verbo na forma base.

Unit 5

You should call your parents. (Deberías chamar os teus pais.)

As oracións de relativo Son oracións subordinadas que achegan información engadida sobre ou antecedente que se amenta na oración principal e van introducidas polos pronomes relativos who, which, where, when, whose e that.

As oracións de relativo especificativas

Achegan información esencial para identificar o antecedente. Os pronomes relativos poden ser suxeito ou complemento da oración subordinada. Se funcionan como complemento poden omitirse os pronomes who, which, when e that.

• W  ho: emprégase cando o antecedente é unha persoa. Pódese substituír por that.

He is the actor who / that plays the role of Henry VIII. (É o actor que interpreta o papel de Henrique VIII.) She’s the girl (who / that) I invited to the party. (Ela é a rapaza que convidei á festa.) Na linguaxe formal, ás veces emprégase whom no canto de who cando funciona como complemento da oración de relativo. That’s the boy whom I met yesterday. (Ese é o rapaz que coñecín onte.) • W  hich: emprégase para se referir a cousas ou animais. Pode substituírse por that.

This is the book which / that is so expensive.

(Este é o libro que é tan caro.)

I didn’t like the film (which / that) she recommended. (Non me gustou a película que recomendou.) • W  here: emprégase cando o antecedente é un lugar.

• Negativa: suxeito + should not ou shouldn’t (a máis habitual é a segunda) + verbo na forma base. They shouldn’t send so many text messages. (Non deberían enviar tantas mensaxes de texto.) • Interrogativa: Should + suxeito + verbo na forma base. Should I buy a new mobile phone? (Debería mercar un teléfono móbil novo?) • Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + should ou shouldn’t.

Should we leave at six o’clock? Yes, we should. / No, we shouldn’t. (Deberiamos marchar ás seis en punto? Deberiamos. Si. / Non.)

must

Formas I must tell you. He mustn’t tell you.

Usos obriga prohibición

• Afirmativa: suxeito + must + verbo na forma base. Expresa a obriga e a necesidade ou a conveniencia de facer algo, e significa “deber”. You must turn off your phones. (Debedes apagar os teléfonos.) • Negativa: suxeito + must not o mustn’t (a máis habitual é a segunda) + verbo na forma base. Expresa prohibición, que algo non está permitido, e tamén que algo non se debe facer pois non convén ou non é correcto facelo.

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

19

They mustn’t use their laptops here. (Non deben empregar os seus portátiles aquí.) [está prohibido] She mustn’t lie to her parents. (Non debe mentir aos seus pais.) [non é correcto] • Interrogativa: Must + suxeito + verbo na forma base. Neste caso, must expresa obriga ou necesidade, aínda que este verbo modal non se adoita empregar na forma interrogativa.

Must we tell Sally about the party?

(Debemos dicirlle a Sally o da festa?) • Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + must.

Must I invite Ben? Yes, you must.

(Debo convidar a Ben? Debo. Si.)

have to

• A  firmativa: suxeito + need / needs to + verbo na forma base. I need to rest for a few days because I’m exhausted. (Teño que descansar uns días porque estou esgotada.) • Negativa: suxeito + don’t / doesn’t need to + verbo na forma base. You don’t need to help me. (Non tes que axudarme.) • Interrogativa: Do / Does + suxeito + need to + verbo na forma base. D  o you need to buy something for dinner? (Tes que mercar algo para a cea?) • Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + do / does ou don’t / doesn’t. Does he need to come home soon? Yes, he does. / No, he doesn’t. (Ten que vir pronto á casa? Ten. Si. / Non.)

can

Formas

I have to go soon. He doesn’t have to go soon. Do you have to go soon? Yes, we do. / No, she doesn’t. • Afirmativa: suxeito + have / has to + verbo na forma base. Significa “ter que” e expresa, coma must, a obriga ou necesidade de facer algo. A diferenza é que have to si se conxuga e, por iso, emprégase nos tempos que must non ten. We have to send her an e-mail right now. (Temos que enviarlle un correo electrónico agora mesmo.) • Negativa: suxeito + don’t / doesn’t have to + verbo na forma base. Significa “non ter que / por que”. He doesn’t have to buy her a present. (Non ten que / por que comprarlle un agasallo.) • Lembra que have to significa o mesmo ca must, pero don’t have to e mustn’t non son equivalentes. You don’t have to go. (Non tes que / por que ir.) [non é preciso] You mustn’t go. (Non debes ir.) [está prohibido] • Interrogativa: Do / Does + suxeito + have to + verbo na forma base.

Do you have to do any homework this afternoon? (Tes que facer deberes esta tarde?)

• Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + do / does ou don’t / doesn’t.

Does she have to leave now? Yes, she does. / No, she doesn’t. (Ten que marchar agora? Ten. Si. / Non.)

need to

Formas I need to sleep now. He doesn’t need to sleep now. Do you need to sleep now? Yes, we do. / No, she doesn’t.

Formas I can swim well. He can’t / cannot swim well. Can you swim well? Yes, we can. / No, she can’t.

Can expresa habilidade ou capacidade para facer algo (saber), posibilidade (poder) e tamén se emprega para pedir permiso ou favores (poder).

• Afirmativa: suxeito + can + verbo na forma base. Lisa can swim very well. (Lisa sabe nadar moi ben.) They can go out tonight. (Poden saír esta noite.) You can take my phone. (Podes coller o meu teléfono.) • Negativa: suxeito + cannot ou a forma contraída can’t + verbo na forma base. I cannot play the piano. (Non sei tocar o piano.)

• Interrogativa: Can + suxeito + verbo na forma base.  Can they come with us? (Poden vir connosco?) • Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + can ou can’t. Can you play tennis? Yes, we can. / No, we can’t. (Sabedes xogar ao tenis? Sabemos. Si. / Non.)

could

Formas

I could ride a bike. He couldn’t ride a bike. Could you ride a bike? Yes, we could. / No, she couldn’t.

Could expresa habilidade e posibilidade no pasado e tamén se pode empregar para pedir permiso ou favores de maneira máis educada que con can. • Afirmativa: suxeito + could + verbo na forma base.

Need to significa “ter que” e expresa como have to, a

obriga ou necesidade de facer algo. Pódese conxugar e, polo tanto, pode empregarse en todos os tempos verbais.

Robert could talk when he was one year old. (Robert sabía falar cando tiña un ano.) They could finish their homework on time. (Puideron rematar os deberes a tempo.)

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

20

Grammar Appendix • Negativa: suxeito + could not ou a forma contraída couldn’t + verbo na forma base.

They couldn’t come to my party last year. (Non puideron vir á miña festa o ano pasado.)

• Interrogativa: Could + suxeito + verbo na forma base. Could you take me home? (Poderiades levarme á casa?) • Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + could ou couldn’t.

Could you do the exam? Yes, we could. / No, we couldn’t.

(Puidestes facer o exame? Puidemos. Si. / Non.)

be able to

Formas de presente I am able to run fast. He isn’t able to run fast. Are you able to run fast? Yes, we are. / No, she isn’t. / Yes, I am. Formas de pasado I was able to run fast. He wasn’t able to run fast. Were you able to run fast? Yes, we were. / No, she wasn’t. Formas de futuro I will be able to run fast. He won’t be able to run fast. Will you be able to run fast? Yes, we will. / No, she won’t.

Ten o mesmo significado que can, pero be able to pode conxugarse • Afirmativa: suxeito + to be no tempo correspondente + able to + verbo na forma base. She was able to work with a broken arm. (Ela puido traballar cun brazo roto.) • Negativa: suxeito + to be no tempo correspondente + not ou n’t + able to + verbo na forma base.

He won’t be able to help you with your homework. (Non poderá axudarte cos deberes.) • Interrogativa: en presente e pasado, to be o tempo correspondente + suxeito + able to + verbo na forma base. En futuro, will + suxeito + be able to + verbo na forma base. Are you able to / Will you be able to win the race? (Podes / Poderás gañar a carreira?) • Respostas curtas: pronome persoal suxeito + to be como verbo auxiliar en presente ou pasado, ou will / won’t en futuro. Were you able to apologise to him? Yes, I was. / No, I wasn’t. (Puideches pedirlle perdón (a el)? Puiden. Si. / Non.)

may / might

Formas Usos I may come. I might come. posibilidade He may not come. He might not come. May I go now? Yes, you may. / No, you may not. permiso You may go now. You may not go tonight.

May (poida que, talvez) e might (puidese / podería ser que) expresan posibilidade en afirmativa e negativa, aínda que con might a posibilidade é máis remota. May tamén se emprega para dar, pedir ou negar permiso, ou para facer peticións máis educadas. • Afirmativa: suxeito + may / might + verbo na forma base. I may / might be late.

(Pode / Podería ser que chegue tarde.) [posibilidade]

You may use my phone.

(Podes usar o meu teléfono.) [permiso] • Negativa: suxeito + may / might not + verbo na forma base.

They may / might not come today.

(Pode / Podería ser que non veñan hoxe.) [posibilidade]

You may not open the door now.

(Non podedes abrir a porta agora.) [permiso] • Interrogativa: May + suxeito + verbo na forma base. En interrogativa adoita empregarse may e ten o significado de permiso ou petición, non o de posibilidade. May I use your bike? (Podo usar a túa bici?) • Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + may ou may not.

May I go with you? Yes, you may. / No, you may not. (Podo ir contigo? Podes. Si. / Non.)

Unit 7 A voz pasiva en presente e en pasado Presente Pasado

am / is / are was / were

+ o participio do verbo principal

• Afirmativa: suxeito + to be como auxiliar no tempo correspondente + o participio do verbo principal.

Sarah’s novel is written in French. (A novela de Sarah está escrita en francés.) Witches were thrown into the Thames a long time ago. (As bruxas eran guindadas ao Támesis hai moito tempo.)

S  e se quere amentar que ou quen realiza a acción, ponse o final da frase precedido de by.

This bridge was built by the Romans. (Esta ponte foi construída polos romanos.)

 n inglés emprégase moito a pasiva, pero adóitase E traducir o verbo en activa ou na forma impersoal.

This tower is used as a museum. (Empregan / Emprégase esta torre como museo.)

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

21

• Negativa: suxeito + to be como auxiliar no tempo correspondente + not ou n’t + o participio do verbo principal. Cars aren’t designed to transport boxes. (Os coches non están deseñados para transportar caixas.)

Those caves weren’t discovered until 1920. (Esas covas non se descubriron até 1920.)

• Interrogativa: to be como auxiliar no tempo correspondente + suxeito + o participio do verbo principal. Nas respostas curtas ponse o pronome persoal suxeito + to be como auxiliar no tempo correspondente, sen contraer en afirmativo ou contraído en negativa.

Were those books sold in this bookshop? Yes, they were. / No, they weren’t.

(Eses libros vendéronse nesta libraría? Vendéronse. Si. / Non.) E  n preguntas con partícula interrogativa tamén se inverte a orde de to be e o suxeito, agás se a partícula fai de suxeito pois nese caso non cambia a orde.

When was the project developed?

Pásase o suxeito da oración activa ao final da pasiva precedido de by. Activa: Many people visit London every year. (Moitas persoas visitan Londres cada ano.) Pasiva: London is visited every year by many people. (Londres é visitado por moitas persoas cada ano.) Se o suxeito é un pronome persoal, cámbiase polo pronome obxecto correspondente. Activa: He found the wallet. (Atopou a carteira.) Pasiva: The wallet was found by him. (A carteira foi atopada por el.)

• As expresións temporais que se empregan na voz pasiva son as mesmas ca na activa. Polo tanto, se o verbo está en presente: every day / week / year, once / twice a year, on + día da semana en plural, ou adverbios como usually, sometimes, etc. Se o verbo está en pasado: last night / week, at + unha hora, on + un día / data, in + un ano, in the past, yesterday, etc.

(Cando se elaborou o proxecto?)

Unit 8

(Que se di neste artigo?)

O Past Perfect Simple

What is said in this article?

 ando o verbo principal da oración rexe unha C preposición, esta ponse sempre ao final da pregunta.

What is Loch Ness known for?

(Por que é coñecido o lago Ness?)

Os usos da voz pasiva Para salientar a acción e non o suxeito que a This picture was taken in Italy. (Esta foto tirouse en Italia.) realiza Cando o suxeito que realiza a acción é obvio, descoñecido ou non se quere nomear

New museums are opened every year. (Ábrense novos museos cada ano.)

Como pasar unha frase activa a pasiva Ponse to be no mesmo tempo que tiña o verbo principal

en activa, e este verbo en participio. Activa: They opened a shop a few days ago. (Abriron unha tenda hai uns días.) Pasiva: A shop was opened a few days ago. (Abriuse unha tenda hai uns días.) Ponse como suxeito o primeiro complemento que haxa detrás do verbo na voz activa, xa sexa o directo ou o indirecto. Activa: They invented sunglasses to protect our eyes. (Inventaron as lentes de sol para protexer os nosos ollos.) Pasiva: Sunglasses were invented to protect our eyes. (As lentes de sol inventáronse para protexer os nosos ollos.) Se o complemento é un pronome persoal, cámbiase pola súa correspondente forma de suxeito. Activa: Paul told me all his plans. (Paul contoume todos os seus plans.) Pasiva: I was told all his plans. (Contáronme todos os seus plans.)

Afirmativa I had walked You had walked He had walked She had walked It had walked We had walked You had walked They had walked Negativa I had not walked You had not walked He had not walked She had not walked It had not walked We had not walked You had not walked They had not walked

Interrogativa Had I walked ... ? Had you walked ... ? Had he walked ... ? Had she walked ... ? Had it walked ... ? Had we walked ... ? Had you walked ... ? Had they walked ... ?

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

Forma contraída I’d walked You’d walked He’d walked She’d walked It’d walked We’d walked You’d walked They’d walked Forma contraída I hadn’t walked You hadn’t walked He hadn’t walked She hadn’t walked It hadn’t walked We hadn’t walked You hadn’t walked They hadn’t walked Respostas curtas Afirmativa Negativa Yes, I had. No, I hadn’t. Yes, you had. No, you hadn’t. Yes, he had. No, he hadn’t. Yes, she had. No, she hadn’t. Yes, it had. No, it hadn’t. Yes, we had. No, we hadn’t. Yes, you had. No, you hadn’t. Yes, they had. No, they hadn’t.

22

Grammar Appendix Emprégase para sinalar que unha acción ocorreu antes ca outra no pasado. Esta última vai en Past Simple. • Afirmativa: suxeito + had + un verbo en participio.

The experts had solved the mystery of the ship. (Os expertos resolveran o misterio do barco.)

• Negativa: suxeito + had + a partícula not ou a contracción n’t + un verbo en participio. W  e hadn’t heard any strange noises in the house. (Non oiramos ruídos estraños na casa.) • Interrogativa: Had + suxeito + un verbo en participio. Had they come up with something similar before? (Propuxeran algo semellante antes?) • Respostas curtas: ponse o pronome persoal suxeito + had ou hadn’t. Had she been to Loch Ness? Yes, she had. / No, she hadn’t. (Fora ao Lago Ness? Fora. Si. / Non.) • Co Past Perfect Simple adoitan empregarse as seguintes expresións temporais e adverbios:

before after

“antes”

(Limpara o coche antes de ir á festa.) “despois”

as soon “tan pronto / as axiña como” by the time until

when already

I had cleaned the car before I went to the party.

“(para) cando”

He ate some ice cream after he had finished lunch.

O estilo indirecto  mprégase para contarmos o que alguén dixo sen E repetir xustamente as súas palabras.

Reported statements

• Empréganse os verbos say ou tell e a conxunción that (esta adóitase omitir no inglés falado), quítanse as comiñas e cámbianse o pronome suxeito e a persoa do verbo. • O verbo que introduce a subordinada en estilo indirecto adoita ir en pasado (said / told), polo que o verbo da subordinada introducida por that dá un salto atrás no tempo.

As soon as I had got up, I went to buy the newspaper.

“I always recycle newspapers,” Beth said. Beth said that she always recycled newspapers. (Beth dixo que sempre reciclaba os xornais.)

By the time he was five, he had read many books.

Present Continuous

Past Continuous

Past Simple

Past Perfect Simple

Present Perfect Simple

Past Perfect Simple

will

would

can

could

(Tan pronto como me erguín, fun mercar o xornal.) (Cando tiña cinco anos, xa lera moitos libros.)

“cando”

Ian had finished his homework when I arrived.

afirmativa: “xa”

I had already seen Jim when he said hello to us.

interrogativa: “xa”

Unit 9

Estilo indirecto Past Simple

“até que”

yet

We were nervous because we had seen unusual shadows. (Estabamos nerviosos pois viramos unhas sombras estrañas.)

Estilo directo Present Simple

(Comeu xeado despois de rematar o almorzo.)

Until I went to Italy, I hadn’t eaten real Italian food.

negativa: “aínda”

• Para explicar o motivo polo que ocorreu algo no pasado, ponse o verbo principal da frase en Past Simple e a oración subordinada introducida por because en Past Perfect Simple.

(Até que fun a Italia, nunca comera comida italiana de verdade.) (Ian rematara os seus deberes cando cheguei.)

(Xa vira a Jim cando nos saudou.)

It was 3 am and the pub hadn’t closed yet.

(Eran as tres da mañá e o pub non pechara aínda.)

When you arrived at the station, had the train left yet?

(Cando chegaches á estación, xa marchara o tren?)

Contraste Past Perfect Simple / Past Simple • O Past Perfect Simple adoita ir en oracións acompañado doutro verbo que vai en Past Simple. O Past Perfect Simple sinala que a acción ocorreu antes que a outra que está en Past Simple.

By the time he arrived at the cinema, the film had already started. (Cando chegou ao cinema, a película xa comezara.)

“She is giving a talk at school,” Paul said. Paul said that she was giving a talk at school. (Paul dixo que ela estaba a dar unha charla no colexio.) “We set up a foundation,” Tom said. Tom said that they had set up a foundation. (Tom dixo que eles crearan unha fundación.)

“I have received 2,000 e-mails a day,” the boy said. The boy said that he had received 2,000 e-mails a day. (O rapaz dixo que tiña recibido 2 000 correos ao día.) “I will visit all the museums in Oslo,” Jane said. Jane said that she would visit all the museums in Oslo. (Jane dixo que visitaría todos os museos de Oslo.) “You can buy green products,” the teacher said. The teacher said that we could buy green products. (A profesora dixo que podiamos mercar produtos ecolóxicos.) must

had to

“We must protect the environment,” Dad said. Dad said that we had to protect the environment. (Papá dixo que tiñamos que protexer o medio natural.)

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

23

• Cando a frase enuncia unha verdade xeral non hai cambio nos tempos verbais:

“ People don’t take enough care of the environment,” she said. She said that people don’t take enough care of the environment. (Dixo que a xente non coida o medio natural o suficiente.) • O cambio de estilo directo a indirecto tamén afecta ás expresións de tempo e de lugar, aos demostrativos e aos posesivos: Estilo directo now today, tonight tomorrow yesterday next week / year

here this, these

Estilo indirecto then that day, that night the next / following day the previous day, the day before the following week / year the week / year before, the previous week / year a month before / the previous month there that, those

my

his / her, etc.

last week / year a month ago

Reported questions

Hai dous tipos de preguntas en inglés: • As Yes / No questions son as que se poden contestar cun “si” ou un “non”. Para pasalas a estilo indirecto emprégase o verbo ask en pasado seguido de if ou whether e, a seguir, o suxeito e o verbo. Como a pregunta deixa de selo e se converte nunha afirmativa, non hai inversión suxeito-verbo nin sinal de interrogación, e tampouco comiñas. “Do you recycle?” she asked. She asked if / whether we recycled. (Preguntounos se reciclabamos.) • As Wh- questions non se poden contestar cun “si” ou un “non”. Son as que comezan cunha partícula interrogativa (what, who, where, when, why, whose, etc.). Ao pasalas ao estilo indirecto ponse ask en pasado seguido da devandita partícula (no canto de if ou whether). Logo van o suxeito e o verbo, e prescíndese do sinal de interrogación e das comiñas. “ What are you doing to save water?” Jon asked.

Jon asked what I was doing to save water. (Jon preguntou que estaba facendo para aforrar auga.) As preguntas en estilo indirecto poden expresar algo do que non se está certo ou que non se sabe. She wanted to know / wondered why people still used disposable products. (Quería saber / Preguntábase por que a xente aínda empregaba produtos desbotábeis.)

Reported orders / requests

Para pasar unha orde a estilo indirecto ponse o verbo order ou tell en pasado seguido do complemento indirecto e, a seguir, o verbo que estaba en imperativo cámbiase por un infinitivo con to. Con esta mesma estrutura poden empregarse ask ou beg para expresar peticións e warn para advertir a alguén de algo. Ao pedir algo polo xeral dise please en estilo directo, mais adóitase omitir en estilo indirecto ao se considerar que está implícito no verbo ask, beg, etc. “Be careful!” he said. He told me to be careful. (Díxome que tivese coidado.) “Please take the cans to the recycling bin,” she said. She asked me to take the cans to the recycling bin. (Pediume que levase as latas ao colector de reciclaxe.) Cando se trata dunha oración negativa, ponse not diante de to.

“Please don’t drive too fast,” he said. He begged me not to drive too fast. (Rogoume que non conducise demasiado á présa.)

Reported offers

Para pasar un ofrecemento a estilo indirecto ponse o verbo offer ou promise en pasado e, a seguir, o verbo en infinitivo con to.

“ I’ll help you with your homework,” she said. She offered to help me with my homework. (Ofreceuse a axudarme cos deberes.) Cando se trata dunha oración negativa, ponse not diante de to. “I won’t be home late,” he said. He promised not to be home late. (Prometeume que non chegaría tarde á casa.)

Reported suggestions

Para pasar unha suxestión a estilo indirecto ponse o verbo suggest ou recommend en pasado e, a seguir, dicimos o que se suxeriu. Tamén se poden empregar advise para dar consello e invite para facer unha invitación. As suxestións poden pasarse ao estilo indirecto de dúas maneiras: • Empregando unha oración de complemento directo introducida por that, co seu suxeito e o verbo na forma base.

“ You should use energy-saving light bulbs,” he said. He suggested that I use energy-saving light bulbs. (Suxeriu que empregase lámpadas de baixo consumo.) • Empregando o xerundio, sen especificar suxeito ningún. “Let’s buy green products,” she said. She suggested buying green products. (Ela suxeriu mercar produtos ecolóxicos.)

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

24

Irregular Verb List BASE FORM (V1)

PAST SIMPLE (V2)

be /VA/ was/were /rFh/rK/ beat /VAW/ beat /VAW/ become /VB'YJl/ became /VB'YMl/ begin /VB'ZBm/ began /VB'Zæm/ bend /VCmX/ bent /VCmW/ bet /VCW/ bet /VCW/ bite /VOW/ bit /VBW/ bleed /VoAX/ bled /VoCX/ blow /VoLH/ blew /VoI/ break /VpMY/ broke /VpLHY/ bring /VpBn/ brought /VpGW/ build /VBoX/ built /VBoW/ burn /VKm/ burnt/burned /VKmW/VKmX/ buy /VO/ bought /VGW/ catch /Yæa/ caught /YGW/ choose /aIh/ chose /aLHh/ come /YJl/ came /YMl/ cost /YFgW/ cost /YFgW/ cut /YJW/ cut /YJW/ dig /XBZ/ dug /XJZ/ do /XI/ did /XBX/ draw /XpG/ drew /XpI/ dream /XpAl/ dreamt/dreamed /XpClW/XpAlX/ drink /XpBnY/ drank /XpænY/ drive /XpOd/ drove /XpLHd/ eat /AW/ ate /CBW/ fall /cGo/ fell /cCo/ feed /cAX/ fed /cCX/ feel /cAo/ felt /cCoW/ fight /cOW/ fought /cGW/ find /cOmX/ found /cPmX/ fly /coO/ flew /coI/ forget /cL'ZCW/ forgot /cL'ZFW/ forgive /cL'ZBd/ forgave /cL'ZMd/ freeze /cpAh/ froze /cpLHh/ get /ZCW/ got /ZFW/ give /ZBd/ gave /ZMd/ go /ZN/ went /rCmW/ grow /ZpN/ grew /ZpI/ hang /kæn/ hanged/hung /kænX/kJn/ have /kæd/ had /kæX/ hear /kBL/ heard /kKX/ hide /kOX/ hid /kBX/ hit /kBW/ hit /kBW/ hold /kNoX/ held /kCoX/ hurt /kKW/ hurt /kKW/ keep /YAU/ kept /YCUW/ know /mN/ knew /mqI/

PAST PARTICIPLE (V3)

GALEGO

been /VAm/ beaten /'VAWm/ become /VB'YJl/ begun /VB'ZJm/ bent /VCmW/ bet /VCW/ bitten /'VBWm/ bled /VoCX/ blown /VoLHm/ broken /'VpLHYLm/ brought /VpGW/ built /VBoW/ burnt/burned /VKmW/VKmX/ bought /VGW/ caught /YGW/ chosen /'aLHhm/ come /YJl/ cost /YFgW/ cut /YJW/ dug /XJZ/ done /XJm/ drawn /XpGm/ dreamt/dreamed /XpClW/XpAlX/ drunk /XpJnY/ driven /'XpBdm/ eaten /'AWm/ fallen /'cGoLm/ fed /cCX/ felt /cCoW/ fought /cGW/ found /cPmX/ flown /coLHm/ forgotten /cL'ZFWm/ forgiven /cL'ZBdm/ frozen /'cpLHhm/ got /ZFW/ given /'ZBdm/ gone /ZFm/ grown /ZpNm/ hanged/hung /kænX/kJn/ had /kæX/ heard /kKX/ hidden /'kBXm/ hit /kBW/ held /kCoX/ hurt /kKW/ kept /YCUW/ known /mNm/

ser, estar golpear, bater chegar a ser, converterse comezar, empezar dobrar(se) apostar trabar sangrar soprar crebar, romper, rachar traer construír queimar mercar, comprar coller, agarrar elixir vir custar cortar cavar, sachar facer debuxar soñar beber conducir comer caer alimentar sentir(se) loitar, pelexar atopar voar esquecer perdoar conxelar(se) conseguir, acadar; chegar dar ir crecer; cultivar pendurar ter; haber oír, ouvir agochar(se) golpear, bater, pegar suxeitar, soster, termar de ferir, mancar, magoar; doer gardar, manter saber, coñecer

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

25

BASE FORM (V1)

PAST SIMPLE (V2)

PAST PARTICIPLE (V3)

lay /oCB/ lead /oAX/ learn /oKm/ leave /oAd/ lend /oCmX/ let /oCW/ lie /oO/ lie /oO/ (regular verb) light /oOW/ lose /oIh/ make /lCBY/ mean /lAm/ meet /lAW/ pay /UM/ put /UHW/ read /pAX/ ride /pOX/ ring /pBn/ rise /pOh/ run /pJm/ say /gM/ see /gA/ sell /gCo/ send /gCmX/ set /gCW/ shake /iMY/ shine /iOm/ shoot /iIW/ show /iLH/ shut /iJW/ sing /gBn/ sink /gBnY/ sit /gBW/ sleep /goAU/ smell /glCo/ speak /gUAY/ spell /gUCo/ spend /gUCmX/ stand /gWæmX/ steal /gWAo/ stick /gWBY/ sweep /grAU/ swim /grBl/ take /WMY/ teach /WAa/ tear /WCL/ tell /WCo/ think /eBnY/ throw /epN/ understand /JmXC'gWæmX/ wake up /rMY 'JU/ wear /rCL/ win /rBm/ write /pOW/

laid /oCBX/ led /oCX/ learnt/learned /oKmW/oKmX/ left /oCcW/ lent /oCmW/ let /oCW/ lay /oCB/ lied /oOX/ lit /oBW/ lost /oFgW/ made /lCBX/ meant /lCmW/ met /lCW/ paid /UMX/ put /UHW/ read /pCX/ rode /pLHX/ rang /pæn/ rose /pLHh/ ran /pæm/ said /gCX/ saw /gG/ sold /gLHoX/ sent /gCmW/ set /gCW/ shook /iHY/ shone /iFm/ shot /iFW/ showed /iLHX/ shut /iJW/ sang /gæn/ sank /gænY/ sat /gæW/ slept /goCUW/ smelt/smelled /glCoW/glCoX/ spoke /gULHY/ spelt/spelled /gUCoW/gUCoX/ spent /gUCmW/ stood /gWHX/ stole /gWLHo/ stuck /gWJY/ swept /grCUW/ swam /græl/ took /WHY/ taught /WGW/ tore /WG/ told /WLHoX/ thought /eGW/ threw /epI/ understood /JmXC'gWHX/ woke up /rLHY 'JU/ wore /rG/ won /rJm/ wrote /pLHW/

laid /oCBX/ poñer, pór, estender led /oCX/ guiar, conducir learnt/learned /oKmW/oKmX/ aprender left /oCcW/ deixar; marchar, saír lent /oCmW/ emprestar, deixar let /oCW/ permitir, deixar lain /oCBm/ tombarse, deitarse lied /oOX/ mentir lit /oBW/ acender, prender lost /oFgW/ perder made /lCBX/ facer, fabricar meant /lCmW/ significar, querer dicir met /lCW/ coñecer a; xuntarse con paid /UMX/ pagar put /UHW/ poñer, pór read /pCX/ ler ridden /'pBXm/ montar rung /pJn/ chamar (por teléfono) risen /'pBhm/ elevarse, erguerse run /pJm/ correr said /gCX/ dicir seen /gAm/ ver sold /gLHoX/ vender sent /gCmW/ enviar set /gCW/ colocar shaken /'iMYLm/ axitar shone /iFm/ brillar, escintilar shot /iFW/ disparar shown /iLHm/ amosar, ensinar shut /iJW/ pechar sung /gJn/ cantar sunk /gJnY/ afundir sat /gæW/ sentar slept /goCUW/ durmir(se) smelt/smelled /glCoW/glCoX/ ulir, cheirar spoken /'gULHYLm/ falar spelt/spelled /gUCoW/gUCoX/ soletrear spent /gUCmW/ gastar; pasar (tempo) stood /gWHX/ estar a pé stolen /'gWLHoLm/ roubar stuck /gWJY/ apegar swept /grCUW/ varrer swum /grJl/ nadar taken /'WMYLm/ coller, levar taught /WGW/ aprender, ensinar torn /WGm/ rachar, esgazar told /WLHoX/ dicir, contar thought /eGW/ coidar, pensar thrown /epNm/ guindar, tirar understood /JmXC'gWHX/ comprender, entender woken up /rLHYLm 'JU/ espertar worn /rGm/ levar posto; poñerse won /rJm/ gañar written /'pBWm/ escribir

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

GALEGO

26

Check Your Progress Translation Exercises

Unit 1

Unit 4



1. Eu de ti, só usaría o paso de peóns. 2. Se os nenos non van nadar, irán ao parque. 3. Se non pediras indicacións para chegar ao hotel non o atopariamos. 4. Veríasme nos birlos se foras alí esta noite pasada. 5. Non conduciriamos arredor do canón se houbese unha ponte.

1. Os exploradores sobreviviron á súa viaxe polo océano. 2. Eu estaba triste porque estaba viaxando só. 3. O soño de Pete f íxose realidade cando navegou por todo o mundo. 4. Que estaban a facer eles cando saíu o barco? 5. Non adoitaba ser un entusiasta da navegación.

Unit 2

1. Pam non cantou sobre o escenario durante dous anos. 2. O artista estudou algunha vez animación dixital? 3. Fomos facer escalada en rocha o ano pasado. 4. Os meus amigos xamais foron de acampada. 5. Algunha vez participaches nunha competición internacional?

Unit 5 1. As ervellas que merquei estaban conxeladas. 2. Non che presta a comida que é picante, non é? 3. Quero ir a un restaurante onde sirvan marisco fresco. 4. Coñezo alguén que só come comida crúa. 5. Nunca esquecerei cando pediches a sobremesa antes que o prato principal.

Unit 3 1. A visita comeza en dúas horas. 2. Coido que reservarei un billete por Internet. 3. Vas alugar un coche na cidade? 4. Precisarei repelente contra insectos alí no inverno? 5. Estarás sentado ao sol, así que colle bronceador.

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

27

Unit 6

Unit 8

1. Tes que desculparte. 2. Non debes ignorar os teus problemas. 3. Podo confiar nel? 4. Non era quen de defenderme cando era máis novo. 5. Poida que non esteas de acordo coa xente, mais deberías respectar a súa opinión.



Unit 7 1. Entran a roubar nas casas cada día. 2. El chocou contra un autobús e ten feridas graves. 3. El estaba inconsciente cando o atoparon? 4. Ao longo dos disturbios, infrínxense moitas leis. 5. Non a condenaron a pena de cárcere.

1. A xente usaría aspiradoras antes do século XX? 2. Un lavalouza sinxelo e doado de usar cambiaría as súas vidas. 3. Cando Mike tiña catro anos, inventara un artefacto enxeñoso. 4. Apaguei a cociña de gas logo de usala. 5. Non merquei esa trapallada inútil porque gastaría todos os meus cartos.

Unit 9

1. Rick dixo que o paxaro puxera un ovo no seu niño o día anterior. 2. Pregunteille ao veterinario cantos bigotes tiña un gato. 3. O veterinario dixo que a cebra probabelmente pariría en maio. 4. Kate suxeriu mercar o chapeu coas plumas azuis para a súa nai. 5. O guía do safari díxonos que conducísemos amodo para que os animais non se sentisen ameazados.

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

28

Writing Guide Antes de escribir Brainstorming • Fai unha listaxe de ideas ou un mapa de preguntas relacionadas co tema (who?, what?, when?, where?, why?). • Le esa listaxe e risca as que creas irrelevantes. • Pon as restantes na orde en que queiras presentalas.

Organización do texto Paragraph structure Un parágrafo ten tres partes: • A primeira oración (opening sentence), que presenta a idea principal. • O corpo do parágrafo (body of paragraph), que amplía a idea principal con información importante. • A derradeira oración (closing sentence), que resume a idea principal para repetila con outras palabras.

My favourite actress is Jennifer Lawrence. I first saw her in the film The Hunger Games and I thought she was great.

opening

Jennifer Lawrence was born in Louisville, Kentucky, US on 15th August, 1990. When she was 14 years old, she decided to be an actress. She started her acting career in the television comedy series The Bill Engvall Show. After that, she appeared in several films and received awards for her performance. After Lawrence starred in the film

body

Winter’s Bone, she became famous. In March 2011, Lawrence received the part of Katniss Everdeen in the

Many tourists go on holiday to the

film The Hunger Games. At age 22,

Costa Brava, an area on the northeastern coast of Spain.

opening sentence

The area has got a pleasant climate body of paragraph

and excellent beaches. It is also

she received the Academy Award for her performance in the romantic comedy Silver Linings Playbook. I think Jennifer Lawrence is a

known for its delicious food.

fantastic actress. She is a real star

For this reason, the Costa Brava has become a popular holiday destination.

and I am sure she will win many closing sentence

Text organisation Un texto divídese en parágrafos. Cada parágrafo ten unha función diferente: • O primeiro parágrafo introduce o tema. • O corpo do texto desenvolve o tema e subministra máis información. • O derradeiro parágrafo resume o tema e expón unha conclusión.

more awards for her acting.

closing

Repasa o escrito Checking your writing A puntuación (Punctuation) • O punto (.) vai ao final das oracións afirmativas e negativas.

It’s stormy right now. • A coma ou vírgula (,) emprégase para separar palabras ou ideas. Polo xeral non se pon diante de and.

She speaks English, French, German and Italian.

• O sinal de interrogación (?) ponse só ao final das preguntas.

Is your father a musician? • O sinal de exclamación (!) tamén se pon só ao final da frase e serve para expresar unha emoción ou un sentimento e para facer fincapé nalgunha cousa.

Wow! This is so much fun! New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

29

• Ao escribir un correo electrónico informal, adoita empregarse unha puntuación tamén informal, coma as raias (–), os puntos suspensivos (...), as parénteses ( () ) ou os signos de exclamación (!).

Next week, we’re going to visit Vasa – a great museum in Stockholm. Don’t be so impatient. You’ll see ... Anna (my friend’s sister) is coming to visit us. See you tomorrow. I can’t wait!

• in

meses: estacións: anos: partes do día:

Agás:

in September in summer in 2012 in the morning at the weekend at night

 orde das palabras: suxeito – verbo A (Word order: Subject – verb)

• As comiñas (“ ”) empréganse para escribir o que a xente dixo amentando as súas palabras exactas, e ponse unha vírgula entre a cita e o emisor.

O suxeito da oración ponse diante do verbo.

E  n inglés, a vírgula vai dentro das comiñas (“... with me,” he said), mentres que en galego vai fóra (“... comigo”, dixo).

Mais nas preguntas vai detrás do verbo.

“Please come with me,” he said.

The cave is dark. s v Is the cave dark? v s A orde das palabras: as expresións temporais (Word order: Time expressions)

As maiúsculas (Capital letters) Escríbense con maiúscula: • os nomes e títulos das persoas: Olivia Stone,

Mr Rose, Dr Brent

• os nomes de lugares como cidades, países, continentes, edificios célebres, museos, etc.:

London, Peru, Asia, Tower Bridge, the Louvre • as nacionalidades: Irish, German, British • os días: Sunday, Tuesday, Thursday

As expresións temporais poden ir ao comezo ou ao final da frase, aínda que é máis habitual poñelas ao final.

We drove to the lake yesterday. time expr. Se van ao comezo, sepáranse da oración prinicipal cunha vírgula.

Yesterday, we drove to the lake. time expr.

• os meses: January, March, July

A orde das palabras: os adxectivos (Word order: Adjectives)

• a primeira palabra dunha oración: This is a good

restaurant.

• o pronome persoal I: I like Italian food. • os idiomas: French, Swedish, Chinese • as palabras relevantes dos títulos de libros e películas, cancións, festividades e xogos de ordenador:

Alice in Wonderland This is the Life

Easter, Christmas Sim City

As preposicións de tempo (Prepositions of time)



cooked vegetables adj n Tamén van detrás do verbo to be. The meat is salty. v adj E detrás dos verbos estáticos.

It looks appetising. v adj • Se hai varios adxectivos, adoitan ir nesta orde: opinión, tamaño, cor, nacionalidade.

Empréganse distintas preposicións diante das horas e os períodos de festa, os días e as datas, os meses, as estacións, os anos e as partes do día. É moi importante que saibas empregar a correcta en cada caso. Préstalle atención a estes exemplos: • at horas: at four o’clock festividades: at Christmas • on días da semana: on Monday datas: on 15th August

• Polo xeral van diante dos substantivos.



It’s a lovely, little Italian restaurant.

o s n

They serve the food on big blue plates.

s c

on Christmas Day

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

30

Writing Guide A orde das palabras: os adverbios (Word order: Adverbs) • Os adverbios de intensidade e de modo van detrás do verbo. You sing quite nicely. adverb of degree adverb of manner • Os adverbios de frecuencia van diante do verbo nas oracións afirmativas. He always acts in comedies. adv v Mais se o verbo é to be, o adverbio vai detrás. Celebrities are usually very rich. v adv

 ar exemplos D (Presenting examples) Empréganse expresións coma like, for example e such as para dar exemplos. I enjoy doing sports like running and rollerblading. There are rules in basketball. For example, don’t kick

the ball. Activities such as shopping and visiting museums are my favourite. Os adxectivos posesivos e os pronomes (Referencing)

Serven para facer referencia aos nomes amentados con anterioridade e non repetilos. My house is in a nice neighbourhood. It is near the square. Ben and I are going to the playground. Do you want to come with us? Jade’s keys are under the desk. Those are her keys.

Feitos e opinións (Facts and opinions) Un feito é algo que se sabe que é verdade e que a miúdo pode probarse. Unha opinión é o que unha persoa sente ou pensa sobre algunha cousa ou alguén. Para escribir opinións, polo xeral empréganse expresións como I think, I feel, it seems ou in my opinion.

As conxuncións (Linking words and connectors of cause and effect) Son palabras que xuntan dúas ou máis ideas. As máis comúns son: • Copulativas: and.

The blanket is black and the pillows are pink. • Adversativas: but. I like the pillows, but I don’t like the blanket.

• Causais: because, because of e since. I couldn’t call because my phone wasn’t working.

We stayed home because of the rain. I don’t use my laptop a lot since it’s very old. • Consecutivas: so e therefore. Your phone was ringing, so I turned it off.

I forgot my phone, therefore I didn’t get your message. Os conectores de secuencia (Connectors of sequence) Os conectores de secuencia amosan a orde en que ocorreron as cousas. Os máis empregados son: first, first of all, before, after, after that, then, next, later, by the time, eventually, finally, in the end e at last.

 irst of all, we couldn’t have a shower because there was F no hot water. By the time we were ready, it was too late to eat. Eventually, we took the train to town. At last, we got to the park but it was very late. In the end, we only had time for a quick game.  s conxuncións finais A (Connectors of purpose) As conxuncións finais, coma to, in order to e so that, empréganse para expresar a finalidade ou o propósito manifestado na oración principal. I called to ask for help. The burglar broke the window in order to break into my

house. The police looked for witnesses so that they would understand what happened. As conxuncións copulativas (Connectors of addition)

As conxuncións copulativas empréganse para relacionar ideas semellantes entre si e engadir información adicional. A máis común é and. A mesma función pode ser exercida por algúns adverbios: also, in addition (to), moreover e as well as.

 ast night, I wrote an entry in my blog and I wrote three L e-mails. I read a book about the invention of the radio. I also researched the radio on the Internet. Yesterday, I studied many hours for the science test. In addition / Moreover, I wrote an essay. You can use it to take photos, as well as to record sound. As conxuncións e locucións adversativas (Connectors of contrast) As conxuncións e locucións conxuntivas adversativas empréganse para relacionar ideas opostas. As máis usuais son: but, however e although.

 he rhinoceros is extremely heavy, but it can run up to T 42 km an hour. Gorillas are strong and powerful. However, they are usually gentle and shy. Although my dog is big, he is harmless.

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

31

Cadros resumo TEMPOS VERBAIS PRESENTE

TENSES PRESENT SIMPLE

eu xogo ti xogas el, ela xoga nós xogamos vós xogades eles, elas xogan

I play you play he, she, it plays we play you play they play

PERÍFRASE

PRESENT CONTINUOUS

eu estou a xogar / xogando ti estás a xogar / xogando el, ela está a xogar / xogando nós estamos a xogar / xogando vós estades a xogar / xogando eles, elas están a xogar / xogando

I am playing you are playing he, she, it is playing we are playing you are playing they are playing FUTURE: BE GOING TO

I am going to play you are going to play he, she, it is going to play we are going to play you are going to play they are going to play FUTURO

FUTURO: WILL

eu xogarei ti xogarás el, ela xogará nós xogaremos vós xogaredes eles, elas xogarán

I will play you will play he, she, it will play we will play you will play they will play

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

OUTRAS EQUIVALENCIAS

FUTURO: PERÍFRASE

eu vou xogar ti vas xogar el, ela vai xogar nós imos xogar vós ides xogar eles, elas van xogar

32

PRETÉRITO IMPERFECTO

eu xogaba ti xogabas el, ela xogaba nós xogabamos vós xogabades eles, elas xogaban PRETÉRITO PERFECTO

eu xoguei ti xogaches el, ela xogou nós xogamos vós xogastes eles, elas xogaron

PAST CONTINUOUS

PERÍFRASE

I was playing you were playing he, she, it was playing we were playing you were playing they were playing

eu estaba a xogar ti estabas a xogar el, ela estaba a xogar nós estabamos a xogar vós estabades a xogar eles, elas estaban a xogar

PAST SIMPLE

I played you played he, she, it played we played you played they played PRESENT PERFECT

PERÍFRASE

I have played you have played he, she, it has played we have played you have played they have played

eu teño xogado ti tes xogado el, ela ten xogado nós temos xogado vós tedes xogado eles, elas teñen xogado

PRETÉRITO PLUSCUAMPERFECTO

PAST PERFECT

eu xogara ti xogaras el, ela xogara nós xogaramos vós xogarades eles, elas xogaran

I had played you had played he, she, it had played we had played you had played they had played

IH-011-967

New English in Use ESO 3 Galician © B Burlington Books

33