La Recepción de Hemingway en España 2

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo LA RE

Views 22 Downloads 0 File size 155KB

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD FILE

Recommend stories

Citation preview

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo

LA RECEPCIÓN DE HEMINGWAY EN ESPAÑA. LISTADO PRELIMINAR

DE

SUS

OBRAS,

SUS

VERSIONES

CINEMATOGRÁFICAS, Y SUS RESPECTIVAS TRADUCCIONES. 1. DESCRIPCIÓN PRELIMINAR Ernest Hemingway nació en Oak Park, Illinois, el 21 de julio de 1899. Estudió en el Oak Park High School, e inmediatamente después de graduarse, comenzó a trabajar en el periódico Kansas City Star, pese a que sus padres hubieran querido que estudiara la carrera de Medicina. Cuando Los Estados Unidos declararon la guerra a Alemania, se alistó en el ejército, en el que permaneció hasta que cayó herido de gravedad y fue trasladado a un hospital militar. A la vuelta a casa se casó con una amiga de su infancia, y poco después empezó a trabajar para el Toronto Star. A su traslado a París se casó por segunda vez, y cuando estalla la guerra civil en España es enviado como corresponsal para cubrir la contienda.

La obra de Ernest Hemingway, pese a la estructura directa y simple de sus historias, ha tenido una gran trascendencia debido a su por otro lado indudable calidad literaria. Del mismo modo, la fama de que goza la mayoría de sus novelas se debe en gran parte a la gran cantidad de adaptaciones que se hicieron de las mismas para la gran industria de Hollywood. La mayoría de las obras de Hemingway han sido llevadas al cine, contando en todas ellas con la participación de afamados directores y con repartos de lujo. No es de extrañar pues que el simple empuje de la magia del cine haya contribuido significativamente a extender la fama de Hemingway más allá de las fronteras de EEUU. España fue un país especial para Hemingway. Se interesó vivamente por la cultura española y por la guerra civil, y escribió algunos libros de no ficción al respecto. Del mismo modo, en España era conocido por su afición a los toros y por sus apariciones en sociedad, y por supuesto por su obra y sus películas. En este sentido nos parece de interés dar cuenta de la recepción en España tanto de su obra como de sus versiones cinematográficas, y lo haremos haciendo un recorrido por las distintas traducciones publicadas y por las versiones cinematográficas estrenadas en España.

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo La primera novela que escribió Hemingway fue The Torrents of Spring: a Romantic Novel in Honor of the Passing of a Great Race. Se tiene noticia de una traducción al castellano de esta novela, realizada por María Tubau y publicada Seix Barral en 1985 e integrada en una recopilación llamada Obras Completas. Después vino The Sun Also Rises, publicada en 1926 y republicada un año después con el título de Fiesta. En España se han publicado varias ediciones de Fiesta traducidas al castellano por Joaquín Adsuar Ortega, y una edición traducida por Miguel Martínez-Lage. La obra también se ha publicado en catalán, con el título El sol també s'aixeca, traducida por Quim Monzó. Hay una versión cinematográfica de esta novela, titulada Y ahora brilla el sol (1957), que fue dirigida por Henry King y protagonizada por Tyrone Power, Ava Gardner y Errol Flynn. A Farewell to Arms (1929) es una de las novelas más conocidas y una de las que cuenta con más ediciones en España. El título ha sido publicado por distintas editoriales, la mayoría traducidas por Joaquim y Joana M. Horta, todas menos una publicación traducida por Noguer y Caralt Editores (2003). También existe una traducción al catalán de esta novela, Un adéu a les armes, traducida por Ramon Folch i Camarasa. Hubo una primera versión cinematográfica en (Adiós a las armas, 1932) dirigida por Frank Borzage e interpretada por Gary Cooper y Helen Hayes. La segunda versión (Adiós a las armas, 1957) tuvo una peor acogida por parte de la crítica 1, pese al tirón del reparto. La versión fue dirigida por Charles Vidor y protagonizada por Rock Hudson y Jennifer Jones. La novela To Have and Have Not (1937) fue traducida en España por Pedro Ibrazabal. Tuvo tres versiones cinematográficas, la primera filmada en 1944 (Tener y no tener), dirigida por Howard Hawks y protagonizada por Lauren Bacall y Humphrey Bogart. Esta película se consideró una obra maestra por parte de la crítica, y contó para realizar la adaptación con el novelista William Faulkner. La segunda versión, Punto de ruptura (1950), dirigida por Michael Curtiz y protagonizada por John Garfield y Patricia Neal, no fue estrenada en España. Por último, la tercera versión (Balas de contrabando, 1958), dirigida por Don Siegel y protagonizada por Audie Murphy. Otra de las novelas que cuenta con más ediciones publicadas es For Whom the Bell Tolls (1940). Todas las ediciones que se han publicado en España de Por quién doblan 1

Fuente de las referencias críticasaquí y en adelante: www.filmaffinity.com

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo las campanas son de la traducción al castellano realizada por Lola de Aguado. La versión catalana, Per qui toquen les campanes fue traducida por Jordi Arbonés, quien también tradujo al catalán una recopilación de cuentos de Hemingway titulada Els primers quaranta-nou contes. La versión cinematográfica estrenada en España es la famosa Por quién doblan las campanas (1943), dirigida por Sam Wood, protagonizada por Gary Cooper e Ingrid Bergman. Por su parte, la novela Across the River and Into the Trees (1950), fue publicada en España con el título Al otro lado del río y entre los árboles, traducida por Manuel Gurrea. Pero la obra sin duda más conocida en España es The Old Man and the Sea (1952). En España se publicó con el nombre de El viejo y el mar, y ha sido publicada por diversas editoriales y editada en multitud de formatos (lujo, bolsillo, etc...). Una de las ediciones cuenta incluso con las ilustraciones de Salvador Dalí (1999). La mayoría de las ediciones publicadas son de la traducción realizada por Lino Novás Calvo, aunque también hay otras dos traducciones publicadas: la de Carlos Pujol Jaumandreu y la de Miguel Temprano García. Del mismo modo, también hay diversas ediciones de la versión catalana El vell i la mar, todas ellas de la traducción al catalán de Lluís Ferran de Pol. Existe una versión cinematográfica bastante conocida de esta obra, El viejo y el mar (1958), dirigida por John Sturges y protagonizada por Spencer Tracy. Asimismo, también se hizo una adaptación para su emisión en televisión (El viejo y el mar, 1990), dirigida por Jud Taylor y protagonizada por Anthony Quinn. Hay una novela inconclusa de Hemingway, Islands in the Stream, (1970), Pero no por ello dejó de traducirse al castellano. La versión española tiene el título de Isla a la deriva, y fue traducida por Lola de Aguado, a quien ya hemos mencionado por su traducción de Por quién doblan las campanas. También hay una versión cinematográfica, La isla del adiós (1977), dirigida por Franklin J. Schaffner y protagonizada por David Hemmings, Susan Tyrrell y Gilbert Roland. Aún existen dos novelas más de Hemingway. La primera de ellas es The Garden of Eden (1986), cuya traducción al español (El jardín del Edén) fue realizada por Pilar Giralt Gorina. También hay una versión traducida al catalá, titulada El jardí de l'Edèn, y una versión cinematográfica (The Garden of Eden, 2008) dirigida por John Irvin y protagonizada por Jack Huston y Mena Suvari. El filme, pese a contar con la participación de la actriz española Carmen Maura, aún no ha sido estrenada en España.

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo La última novela de Hemingway es True at First Light: a Fictional Memoir (1999). Su traducción al castellano, a cargo de Fernando G.Corugedo, fue publicada con el nombre de Al romper el alba. Pero también algunos relatos de Hemingway han tenido una gran repercusión en España, por sus publicaciones e incluso por haber sido versionados también para el celuloide. El más célebre es The Snows of Kilimanjaro (1936), conocido en España como Las nieves del Kilimanjaro y traducido al castellano por J. Gómez del Castillo. Jordi Arbonès tradujo el relato al catalán y fue publicado e incluido en la recopilación Les neus del Kilimanjaro i altres contes. Su versión cinematográfica es Las nieves del Kilimanjaro (1952), otro conocido filme aunque, pese a su reparto estelar, no fue muy apreciado por la crítica. Fue dirigido por Henry King y protagonizado por Gregory Peck, Susan Hayward y Ava Gardner. Por su parte, el relato The Short Happy Life of Francis Macomber (1936) también fue llevado al cine, dirigido por Zoltan Korda y con el título en España de Muerte en el corazón (1947), un fallido filme protagonizado por Gregory Peck y Joan Bennett. Uno de los relatos que más ha llamado la atención de Hollywood es The killers (1927). En España fue publicado con la traducción de J. Giménez (Los asesinos). Por su parte, se tiene noticia de dos adaptaciones al cine, la primera, dirigida por Robert Siodmak y protagonizada por Burt Lancaster y Ava Gardner, se llamó en España Forajidos (1946), y tuvo buena acogida en la crítica. La segunda, Código del hampa (1964), dirigida por Don Siegel y protagonizada por Lee Marvin y Angie Dickinson, corrió peor suerte que su versión anterior. En España se realizó un cortometraje a partir de The Killers, llamado Los Asesinos (2006). El relato My Old Man (1923) también tuvo una versión cinematográfica que fue estrenada en España, se trata de Venganza del destino (1950), que fue dirigido por Jean Negulesco y tuvo como protagonistas a John Garfield y Micheline Presle. Asimismo, el relato After the storm tuvo una versión más reciente para el celuloide titulada Tras la tormenta (2001) del director Guy Ferland y con los actores por Benjamin Bratt y Armand Assante. Por último, uno de los personajes más sólidos de los relatos de Hemingway, Nick Adams, inspiró a los guionistas de El valor de un hombre (1962), película en la que se utilizaron elementos de diez de los cuentos en los que aparece Adams. El director de este filme fue Martin Ritt.

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo

2. LISTADO PRELIMINAR 2.1 Obra del autor a. Short stories Three Stories & Ten Poems. – Paris : Contact, 1923 In our time. – Paris : Three Mountains Press, 1924 In Our Time. – New York : Boni & Liveright, 1925 Men Without Women. – New York : Scribners, 1927 Winner Take Nothing. – New York : Scribner, 1933 The Fifth Column and the First Forty-nine Stories. – New York : Scribners, 1938. – Republished as The Short Stories of Ernest Hemingway (1954) The Snows of Kilimanjaro and Other Stories. – New York : Scribner, 1961 The Short Happy Life of Francis Macomber and Other Stories. – Penguin, 1963 Hemingway's African Stories : the Stories, Their Sources, Their Critics / compiled by John M. Howell. – Scribner, 1969. The Nick Adams Stories / preface by Philip Young. – New York : Scribners, 1972 The Complete Short Stories of Ernest Hemingway. – New York : Scribners, 1987 b. Novels The Torrents of Spring : a Romantic Novel in Honor of the Passing of a Great Race. – New York : Scribners, 1926 The Sun Also Rises. – New York : Scribners, 1926. – Republished as Fiesta (London: Cape, 1927) A Farewell to Arms. – New York : Scribners, 1929 To Have and Have Not. – New York : Scribners, 1937

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo For Whom the Bell Tolls. – New York : Scribners, 1940 Across the River and Into the Trees. – New York : Scribners, 1950 The Old Man and the Sea. – New York : Scribners, 1952 Islands in the Stream. – New York : Scribners, 1970 The Garden of Eden. – New York : Scribner, 1986 True at First Light : a Fictional Memoir / edited with an introduction by Patrick Hemingway. – New York : Simon & Schuster, 1999. – First unabridged version published as Under Kilimanjaro. – Kent State University Press (Kent, OH), 2005 c. Other Today is Friday. – Englewood, N.J. : As Stable, 1926 Death in the Afternoon. – New York : Scribner, 1932 God Rest You Merry, Gentlemen. – New York : House of Books, 1933 Green Hills of Africa. – New York : Scribner, 1935 The Spanish Earth. – Cleveland : Savage, 1938 The Secret Agent's Badge of Courage. – Belmont Books, 1954 Two Christmas Tales. – Hart Press, 1959. A Moveable Feast. – New York : Scribners, 1964 The Collected Poems of Ernest Hemingway. – New York : Haskell House, 1970 Eighty-Eight Poems / edited by Nicholas Gerogiannis. – New York & London : Harcourt Brace Jovanovich/ Bruccoli Clark, 1979. – Enlarged as Complete Poems (University of Nebraska Press, 1983) Ernest Hemingway, Selected Letters, 19171961, Scribner, 1981. Complete Poems, edited by Nicholas Gerogiannis, University of Nebraska Press, 1983. Hemingway on Writing / edited by Larry W. Phillips. – New York : Scribners, 1984

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo The Dangerous Summer / introduction by James A. Michener. – New York : Scribner, 1985 Conversations With Ernest Hemingway. – University Press of Mississippi , 1986. Hemingway at Oak Park High : The High School Writings of Ernest Hemingway, 1916-1917. – Alpine Guild, 1993 The Only Thing That Counts : The Ernest Hemingway/Maxwell Perkins Correspondence, 1925-1947 / edited by Matthew J. Bruccoli. – New York : Scribner, 1996 A Moveable Feast : the Restored Edition / foreword by Patrick Hemingway : edited with an introduction by Seán Hemingway. – New York : Scribner, 2009 On Paris. – London : Hesprus, 2010 2.2 Versiones cinematográficas Adiós a las armas (1932), dirigido por Frank Borzage, interpretado por Gary Cooper y Helen Hayes. Por quién doblan las campanas (1943), dirigida por Sam Wood, protagonizada por Gary Cooper e Ingrid Bergman. Tener y no tener (1944) dirigido por Howard Hawks y protagonizado por Lauren Bacall y Humphrey Bogart. Forajidos (1946) adaptación de un relato de Hemingway, dirigido por Robert Siodmak y protagonizado por Burt Lancaster y Ava Gardner Sin honor/Muerte en el corazón/Pasión en la selva (1947) Dirigida por Zoltan Korda y protagonizada por Gregory Peck y Joan Bennett. Sobre su cuento “The Short Happy Life of Francis Macomber”. Punto de ruptura (1950), dirigido por Michael Curtiz (Una nueva versión de "Tener y no tener"), y protagonizado por John Garfield y Patricia Neal.

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Venganza del destino (1950) dirigido por Jean Negulesco (adapta el texto de Hemingway "My Old Man"), protagonizado por John Garfield y Micheline Presle. Las nieves del Kilimanjaro (1952) dirigido por Henry King y protagonizado por Gregory Peck, Susan Hayward y Ava Gardner. Y ahora brilla el sol/Fiesta (1957), dirigida por Henry King y protagonizada por Tyrone Power, Ava Gardner y Errol Flynn. Adiós a las armas (A Farewell to Arms) (1957), película dirigida por Charles Vidor y John Huston - protagonizada por Rock Hudson y Jennifer Jones; Balas de contrabando/El traficante de armas (1958), del director Don Siegel (tercera versión de "Tener y no tener"), y protagonizada por Audie Murphy El viejo y el mar (1958), dirigida por John Sturges y protagonizada por Spencer Tracy. El valor de un hombre (1962), bajo la dirección de Martin Ritt ( se utilizaron elementos de diez de los cuentos del ciclo de Nick Adams). Código del hampa (1964), supuestamente basada en un relato de Hemingway, dirigida por Don Siegel y protagonizada por Lee Marvin y Angie Dickinson. La isla del adiós (1977) dirigida por Franklin J. Schaffner y protagonizada por David Hemmings, Susan Tyrrell y Gilbert Roland. El viejo y el mar (1990) dirigida por Jud Taylor y protagonizada por Anthony Quinn (adaptación para televisión). Tras la tormenta (2001) dirigida por Guy Ferland y protagonizada por Benjamin Bratt y Armand Assante (relato). Los Asesinos (2006) Cortometraje español a partir de “The Killers” (Cuento). 2.3 Traducciones de la obra de Hemingway a. Traducciones al español Título: Adiós a las armas Traductor: Noguer y Caralt Editores

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp., rev. Fecha Impresión: 08/2003 Publicación: Editorial Sol 90 S.L. Título: Adiós a las armas Traductores: Horta, Joana M.; Horta, Joaquim (1930- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 04/1995 Fecha Impresión: 04/1995 Publicación: Ediciones Altaya, S.A. Título: Adiós a las armas Traductores: Horta, Joana M. ; Horta, Joaquim (1930- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Fecha Impresión: 01/1962 Publicación: Círculo de Lectores, S.A. Título: Adiós a las armas Traductores: Horta, Joana M. ; Horta, Joaquim Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 16. ed. Fecha Impresión: 07/1997 Publicación: Caralt Editores, S.A. Título: Adiós a las armas Traductores: Horta, Joana M. ; Horta, Joaquim (1930- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Edición: 13. ed. Fecha Impresión: 02/1982 Publicación: Caralt Editores, S.A. Título: Adiós a las armas Traductores: Horta, Joaquim (1930- ); Horta, Joana M. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 3ª imp. Fecha Impresión: 11/2001 Publicación: Bibliotex, S.L. Título: Adiós a las armas Traductor: Horta, Joaquim (1930- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 2. ed. Fecha Impresión: 04/1982 Publicación: Bruguera, S.A. Título: Adiós a las armas Traductor: Horta, Joanna Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 2. ed. Fecha Impresión: 03/1989 Publicación: Club Internacional del Libro. Marketing Directo Título: Adiós a las armas Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 2ª imp. Fecha Impresión: 09/1999 Publicación: Caralt Editores, S.A.

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Título: Al otro lado del río y entre los árboles Traductor: Gurrea, Manuel Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 06/2001 Publicación: Editorial Seix Barral, S.A. Título: Al otro lado del río y entre los árboles Traductor: Gurrea, Manuel. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 4. ed. Fecha Impresión: 09/1983 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Al otro lado del río y entre los árboles Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 03/1984 Fecha Impresión: 03/1984 Publicación: Fascículos Planeta, S.A. Título: Al romper el alba Traductor: Corugedo, Fernando G. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 2ª imp. Fecha Impresión: 07/1999 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Los asesinos

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Traductor: Giménez, J. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 3. ed. Fecha Impresión: 01/1991 Publicación: Caralt Editores, S.A. Título: Cuentos Traductor: Alou Ramis, Damián (1959- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 05/2007 Publicación: Editorial Lumen, S.A. Título: Cuentos Traductor: Alou Ramis, Damián (1959- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 09/2008 Publicación: Debolsillo Título: Del verano peligroso Traductor: León-Ignacio (1919-1991) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 06/2005 Publicación: Debolsillo Título: Despachos de la guerra civil española : (1937-1938) Traductor: Giralt Gorina, Pilar Lengua de publicación: Castellano

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 08/1989 Fecha Impresión: 08/1989 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Fiesta Traductor: Adsuar Ortega, Joaquín Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 05/2003 Publicación: Editorial Sol 90 S.L. Título: Fiesta Traductor: Adsuar Ortega, Joaquín Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 09/2003 Publicación: Debolsillo Título: Fiesta Traductor: Adsuar Ortega, Joaquín Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 03/2003 Publicación: Editorial Debate Título: Fiesta Traductor: Martínez-Lage, Miguel (1961-2011) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 07/2002 Publicación: Ediciones y Libros, S.A. Título: Hemingway : Obras completas. (Tomo 1) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 03/1978 Publicación: Caralt Editores, S.A. Título: Isla a la deriva Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 03/2005 Publicación: Debolsillo Título: El jardín del Edén Traductor: Giralt Gorina, Pilar Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 11/2004 Publicación: Debolsillo Título: July in Pamplona = Julio en Pamplona Traductor: Rodríguez Pazos, Gabriel Lengua de publicación: Castellano, Inglés Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 06/2009 Publicación: Ken

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Título: La mariposa y el tanque Traductor: Della Paolera, Félix (1923- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 06/1981 Publicación: Bruguera, S.A. Título: Muerte en la tarde Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 03/2005 Publicación: Debolsillo Título: Las nieves del Kilimanjaro y otros relatos Traductor: Gómez del Castillo, J. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 2ª ed. Fecha Impresión: 05/1998 Publicación: Bibliotex, S.L. Título: Las nieves del Kilimanjaro Traductor: Gómez del Castillo, J. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 3. ed. Fecha Impresión: 01/1982 Publicación: Caralt Editores, S.A. Título: Las nieves del Kilimanjaro

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Traductor: Gómez del Castillo, J. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 2ª imp. Fecha Impresión: 09/1999 Publicación: Caralt Editores, S.A. Título: Las nieves del Kilimanjaro Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Fecha Impresión: 01/1972 Título: París era una fiesta Traductor: Ferrater i Soler, Gabriel (1922-1972) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 06/2001 Publicación: Editorial Seix Barral, S.A. Título: París era una fiesta Traductor: Ferrater i Soler, Gabriel (1922-1972) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 01/2004 Publicación: Editorial Planeta DeAgostini, S.A. Título: París era una fiesta Traductores: Saladrigas, Robert (1940- ); Ferrater i Soler, Gabriel (1922-1972) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 3ª imp. Fecha Impresión: 02/2000

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Publicación: Círculo de Lectores, S.A. Título: Por quién doblan las campanas; Fiesta; Tener o no tener Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 01/1979 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Por quién doblan las campanas; Fiesta Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 06/1982 Publicación: Mundo Actual de Ediciones, S.A. Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 06/1999 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Francés Inglés Publicación: Mediasat Group, S.A. Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 10/2003 Publicación: Editorial Debate Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 07/2002 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 11/2004 Publicación: Debolsillo Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano, Inglés Edición: 1ª ed., 11ª imp. Fecha Edición: 01/1990 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 2ª imp. Fecha Edición: 06/1997

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Fecha Impresión: 12/1998 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 10/1995 Fecha Impresión: 10/1995 Publicación: RBA Coleccionables Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Fecha Impresión: 01/1972 Publicación: Círculo de Lectores, S.A. Título: Por quién doblan las campanas Traductor: Aguado, Lola de Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 10/1973 Fecha Impresión: 10/1973 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Por quién doblan las campanas Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 3ª ed. Fecha Impresión: 12/1986 Publicación: Editorial Planeta, S.A.

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Título: Publicado en Toronto, 1920-1924 Traductor: Giralt Gorina, Pilar Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 01/1987 Fecha Impresión: 01/1987 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Publicado en Toronto Traductor: Giralt Gorina, Pilar Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición:

1ª ed., 1ª imp.

Fecha Edición: 06/2005 Publicación: Debolsillo Título: La quinta columna Traductor: Paolera, Felix Della Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 4. ed. Fecha Impresión: 04/1986 Publicación: Bruguera, S.A. Título: La quinta columna Traductor: Alfaya, Javier ... [et al.]. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 02/1992 Fecha Impresión: 02/1992 Publicación: Institut Valencià d'Arts Escéniques, Cinematografia i Música

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Título: La quinta comumna Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 2ª imp. Fecha Impresión: 09/1999 Publicación: Caralt Editores, S.A. Título: Sobre París Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 05/2012 Publicación: Editorial Elba, S.L. Título: Tener y no tener Traductor: Ibrazabal, Pedro Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 2ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 05/2001 Publicación: Edhasa Título: Tener y no tener Traductor: Ibarzábal, Pedro Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Fecha Impresión: 01/1970 Publicación: Edhasa Título: El toro fiel Traductor: Pabón Torres, Francisco A. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Edición: 5. ed. Fecha Impresión: 04/1989 Publicación: Editorial Debate Título: El verano peligroso Traductor: León-Ignacio (1919-1991) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 03/1986 Fecha Impresión: 03/1986 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: Las verdes colinas de África Traductor: Gómez del Castillo, Julián Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 05/2006 Publicación: Caralt Editores, S.A. Título: Las verdes colinas de África Traductor: Gómez del Castillo, J. Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 5. ed. Fecha Impresión: 05/1986 Publicación: Caralt Editores, S.A. Título: Verdes colinas de África Traductor: Alou Ramis, Damián (1959- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp.

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Fecha Edición: 04/2011 Publicación: Editorial Lumen, S.A. Título: Las verdes colinas de África Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Fecha Impresión: 01/1970 Publicación: Plaza & Janés Editores, S.A. Título: El viejo y el mar ; Adiós a las armas ; Las verdes colinas de África Traductores: Gomez Castillo, J. ... [et al.] Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 01/1978 Publicación: Mundo Actual de Ediciones, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 07/2002 Publicación: Editorial Sirpus, S.L. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 12/2002 Publicación: Ediciones El País, S.L. Título: El viejo y el mar

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 08/2003 Publicación: Mediasat Group, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 09/2003 Publicación: Debolsillo Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 04/2003 Publicación: Editorial Debate Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 04/2004 Publicación: Mediasat Group, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 03/1997 Fecha Impresión: 03/1997 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 07/1998 Fecha Impresión: 07/1998 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 4. ed. Fecha Impresión: 09/1982 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 4. ed. Fecha Impresión: 09/1982 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 2. ed. Fecha Impresión: 02/1991 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 12/1987 Fecha Impresión: 12/1987 Publicación: Alborada Ediciones, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 2. ed. Fecha Impresión: 01/1977 Publicación: Círculo de Lectores, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 09/1984 Fecha Impresión: 09/1984 Publicación: Círculo de Lectores, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 04/1989 Fecha Impresión: 04/1989 Publicación: Círculo de Lectores, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 05/1992 Fecha Impresión: 05/1992 Publicación: Editorial Origen, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 8. ed. Fecha Impresión: 05/1974 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 11/1974 Fecha Impresión: 11/1974 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983)

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 12/1974 Fecha Impresión: 12/1974 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Ilustrador: Dalí, Salvador (1904-1989) Traductor: Novás Calvo, Lino (1905-1983) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 03/1999 Publicación: Galaxia Gutenberg Título: El viejo y el mar Traductor: Pujol Jaumandreu, Carlos (1936-2012) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª. ed., 2ª. imp. Fecha Edición: 05/2002 Fecha Impresión: 10/2002 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Traductor: Temprano García, Miguel (1968- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 11/2010 Publicación: Editorial Lumen, S.A. Título: El viejo y el mar

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Traductor: Temprano García, Miguel (1968- ) Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 06/2011 Publicación: Debolsillo Título: El viejo y el mar Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Fecha Impresión: 01/1972 Publicación: Editorial Planeta, S.A. Título: El viejo y el mar Lengua de publicación: Castellano Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 11/1983 Publicación: Editorial Seix Barral, S.A. PUBLICADOS EN CATALÁN Título: Un adéu a les armes Traductor: Folch i Camarasa, Ramon (1926- ) Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 01/1999 Publicación: Edicions Proa, S.A.

Título: El jardí de l'Edèn Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Edición: 1. ed. Fecha Edición: 10/1987 Fecha Impresión: 10/1987 Publicación: Editorial Pòrtic, S.A. Título: Les neus del Kilimanjaro i altres contes Traductor: Arbonès, Jordi (1929-2001) Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 02/1995 Fecha Impresión: 02/1995 Publicación: Edicions 62, S.A. Título: Per qui toquen les campanes Traductor: Arbonés, Jordi (1929-2001) Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 2. ed. Fecha Impresión: 07/1978 Publicación: Aymá, S.A. Título: Els primers quarantanou contes Traductor: Arbonès, Jordi (1956- ) Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 09/2002 Publicación: Edicions 62, S.A. Título: Els primers quaranta-nou contes Traductor: Arbonès, Jordi (1929-2001) Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Edición: 1. ed. Fecha Edición: 06/1989 Fecha Impresión: 06/1989 Publicación: Edicions 62, S.A. Título: A punta de dia Traductor: Carabén van der Meer, Armand (1969- ) Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 10/1999 Publicación: Edicions Proa, S.A. Título: El sol també s'aixeca Traductor: Monzó, Quim (1952- ) Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 03/1984 Fecha Impresión: 03/1984 Publicación: Grijalbo Título: Torrents de primavera Traductor: Ros-Artigues, Josep Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 01/1992 Fecha Impresión: 01/1992 Publicación: Edhasa Título: El vell i la mar Traductor: Ferran de Pol, Lluís (1911- ) Lengua de publicación: Catalán

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 06/2004 Publicación: Edicions Proa, S.A. Título: El vell i la mar Traductor: Ferran de Pol, Lluís (1911- ) Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Edición: 10/2009 Publicación: Edicions 62, S.A. Título: El vell i la mar Traductor: Pol, Ferran de Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 03/1997 Fecha Impresión: 03/1997 Publicación: La Galera, S.A. Editorial Título: El vell i la mar Traductor: Pol, Ferran de Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 10/1984 Fecha Impresión: 10/1984 Publicación: Edicions Proa, S.A. Título: El vell i la mar Traductor: Ferran, Pol de Lengua de publicación: Catalán

RECEPCIÓ D’OBRES LITERÀRIES I CINEMATOGRÀFIQUES TRADUÏDES Antonio Francisco Muñoz Ficha 5.2: Análisis comparativo Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 2. ed. Fecha Impresión: 10/1995 Publicación: Edicions Proa, S.A. Título: El vell i la mar Traductor: Pol, Ferran de Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1. ed. Fecha Edición: 09/1989 Fecha Impresión: 09/1989 Publicación: Círculo de Lectores, S.A. Título: El vell i la mar Traductor: Ferran de Pol, Lluís (1911- ) Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Edición: 1ª ed., 1ª imp. Fecha Impresión: 11/1999 Publicación: Ediciones B, S.A. Título: El vell i la mar Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Fecha Impresión: 01/1966 Publicación: Aymá, S.A. Título: El vell i la mar Lengua de publicación: Catalán Lengua/s de traducción: Inglés Fecha Impresión: 01/1966 Publicación: Aymá, S.A.