• Author / Uploaded
• Helena Requejo Blanco

Citation preview

BIBLIOTECA DO PROFESORADO Primaria

Ensinanza individualizada

Plan de mellora Programa de ampliación Lingua 3 O caderno de Ensinanza individualizada de Lingua, para terceiro curso de Primaria, é unha obra colectiva concibida, deseñada e creada no Departamento de Edicións Educativas de Santillana Educación, S. L. / Edicións Obradoiro, S. L., dirixido por Antonio Brandi Fernández e Ana María Guerra Cañizo. Na súa elaboración participou o seguinte equipo: TEXTO Paula Fernández Seoane Rosa I. García de Blas Roxelio Sarriá Batlle Afonso Toimil Castro Amparo Tortosa Sanz ILUSTRACIÓN Antonio Aragüez Vela Artimagos (Malena F. Alzu e Ester Pérez-Cuadrado) EDICIÓN EXECUTIVA Afonso Toimil Castro Amparo Tortosa Sanz DIRECCIÓN DO PROXECTO Ana María Guerra Cañizo DIRECCIÓN E COORDINACIÓN EDITORIAL DE PRIMARIA Maite López-Sáez Rodríguez-Piñero

Presentación A ensinanza individualizada A ensinanza individualizada promove que cada alumno ou alumna traballe na consecución dos obxectivos educativos a un ritmo acorde coas súas capacidades e destrezas. Para iso, é importante establecer un plan que o axude a superar as dificultades que atope, así como a desenvolver e potenciar as súas habilidades. Este tipo de ensinanza baséase, pois, no uso dunha metodoloxía flexible e das técnicas e recursos educativos que mellor se adapten ás necesidades particulares dos alumnos. Entre outras cousas, require dispoñer de materiais didácticos específicos que poidan ser utilizados en función das condicións concretas en que se desenvolve a aprendizaxe de cada neno ou nena, así como dos obxectivos de mellora que se persigan en cada caso. Desde esta perspectiva, a Biblioteca do profesorado do proxecto Saber facer ofrece unha serie de materiais destinados a facilitar esa tarefa. Entre eles están: • A serie Aprendizaxe eficaz, que nos primeiros cursos de Primaria traballa as habilidades básicas –atención, memoria e razoamento– e as dificultades de aprendizaxe, e a partir do 4.º curso aborda o adestramento nas técnicas de estudo. • O conxunto de materiais denominado Recursos complementarios, que contén seccións variadas para cada unha das áreas do currículo, co fin de que o profesorado seleccione en cada caso as fichas que considere oportuno traballar. • E, por último, este caderno, denominado Ensinanza individualizada, que inclúe, para cada unidade didáctica do libro do alumno, dous apartados: – Un Plan de mellora, composto por fichas de traballo destinadas aos alumnos e ás alumnas que necesiten un reforzo para afianzar os principais contidos da unidade e para exercitar as competencias. – Un Programa de ampliación, composto tamén por fichas concibidas para permitir que os alumnos afonden en determinados contidos, amplíen os seus coñecementos e poñan en práctica as competencias adquiridas.

Lingua 3

3

Índice

PLAN DE MELLORA Unidade 1 A comunicación....................................... 118 O son K................................................... 119 A descubrir mundo!................................. 110

Unidade 2 A linguaxe e as linguas............................ 111 O son Z................................................... 112 Canta auga!............................................. 113

Unidade 3 A oración: suxeito e predicado................ 114 O punto................................................... 115 Unha paisaxe en miniatura....................... 116

Unidade 4 Sons e letras........................................... 117 O son G. A diérese.................................. 118 Unha colección moi curiosa..................... 119

Unidade 5 A sílaba................................................... 120 A partición de palabras............................ 121 Como sopra o vento!............................... 122

Unidade 6 Clases de sílabas..................................... 123 Signos de interrogación e de admiración... 124 Movémonos............................................ 125

Unidade 7 O substantivo.......................................... 126 O uso de r e rr........................................ 127 Imos de excursión!.................................. 128

Unidade 8 O xénero dos substantivos...................... 129 Palabras con b........................................ 130 No mercado............................................ 131

4

Lingua 3

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN Unidade 9 O número dos substantivos .................... 132 Palabras con h........................................ 133 As festas do barrio.................................. 134

Unidade 1........................................... 154 Unidade 2........................................... 156 Unidade 3........................................... 158

Unidade 10

Unidade 4........................................... 160

O artigo................................................... 135 As contraccións do artigo........................ 136 Repoboamos o bosque........................... 137

Unidade 5........................................... 162

Unidade 11

Unidade 7........................................... 166

Os posesivos........................................... 138 Palabras con v........................................ 139 No parque de bombeiros......................... 140

Unidade 8........................................... 168

Unidade 12

Unidade 10......................................... 172

Os demostrativos.................................... 141 A coma.................................................... 142 Un día na granxa..................................... 143

Unidade 11......................................... 174

Unidade 13

Unidade 13......................................... 178

O adxectivo............................................. 144 Palabras con x e con s............................ 145 Unha rúa moi animada............................ 146

Unidade 14......................................... 180

Unidade 6........................................... 164

Unidade 9........................................... 170

Unidade 12......................................... 176

Unidade 15......................................... 182

Unidade 14 Os pronomes persoais............................ 147 Palabras con x e con ll............................ 148 No faiado................................................. 149

Solucionario...................................... 186

Unidade 15 O verbo................................................... 150 Os dous puntos....................................... 151 Que coches tan antigos!.......................... 152

Lingua 3

5

Plan de mellora

1

A comunicación

PLAN DE MELLORA  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA As persoas necesitamos comunicarnos. A comunicación é o proceso a través do cal lles facemos saber aos demais o que pensamos, sentimos, queremos… Podemos comunicarnos de moitos xeitos (con xestos, con imaxes, con sons), pero  a forma de comunicación máis habitual entre as persoas é a linguaxe.

1 Relaciona. Como te comunicas en cada caso?

Falas co avó por teléfono. Abrazas a mamá porque a queres. Debuxas unha frecha para sinalar a saída. Tocas o timbre para que che abran.

Cun son.



Cunha imaxe.



Coa linguaxe.



Cun xesto.



2 Anota cada mensaxe debaixo da persoa que fai o xesto correspondente.

Parade!

Adeus!





Gañei!



3 Explica que indican os debuxos das portas.



Non cho sei!



(Dibu puertas de los lavabos con las figuritas do chico y a chica)

 8

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

1

O son K

PLAN DE MELLORA  Ficha

Nome

2

Data

LEMBRA O son K pódese representar con c ou con qu. •  Escríbese c diante de a, o, u. •  Escríbese qu diante de e, i.

1 Escribe os nomes substituíndo cada símbolo pola grafía correspondente.

♣.C ♠ . QU Henri♠e 

Mari♣a

Xoa♠ín



Ni♣olao



Inma♣ulada





2 Clasifica as palabras segundo a grafía con que cómpre completalas.

*oala Con c

es*imó

es*udo

*abaza

ra*eta

*imono

                                                   

Con qu

 

3 Copia estas oracións substituíndo os debuxos por palabras con c ou con qu.

•  O

preparou

.

•  Raquel tomou unha de  

.

  Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

9

1

A descubrir mundo!

PLAN DE MELLORA  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra correcta. Que nome teñen os obxectos numerados na lámina?

1

2

3

4

5

lanterna

protector

caderno

tenda

compás

estoxo

mapa

estoxo

lanterna

lanterna

compás

cantimplora

friameira

cantimplora

estoxo

1

2 4 3

10

Lingua 3

5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

2

A linguaxe e as linguas

PLAN DE MELLORA  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA Cando nos comunicamos cos demais, facémolo sobre todo por medio da linguaxe. Utilizamos a linguaxe cando falamos cos demais e cando escribimos. No mundo hai moitas linguas ou idiomas diferentes. Para que dúas persoas se entendan, é importante que as dúas dominen unha lingua común. En España fálanse varias linguas: o castelán, o éuscaro, o catalán… Nós falamos en galego.

1 Indica como é a linguaxe que usan para se comunicaren: oral ou escrita.

ADO PECH









2 Ordena e escribe nomes de linguas.

GA

GO

LÁN

TE

A

MÁN

▶ 



CÉS

CAS ▶ 



GLÉS

▶ 



NÉS

LE

LE

FRAN ▶   IN

▶  

CHI ▶  

3 Explica que linguas utilizas ti e en que situacións.

  4 Escribe este saúdo en dúas linguas diferentes.

  Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Bo día!

Lingua 3

11

2

O son Z

PLAN DE MELLORA  Ficha

Nome

2

Data

LEMBRA O son Z de zapato pódese representar con z ou con c. •  Escríbese z diante de a, o, u e ao final de palabra. •  Escríbese c diante de e, i.

1 Pinta. Que palabras conteñen o son z de cen?

encestar

acusar

acio

ábaco

dozura

encargar

cerebro

enderezo

almorzar

acción

2 Clasifica as palabras que pintaches segundo a forma en que se escriben.

Conteñen za, zo, zu ▶                                   Conteñen ce, ci

▶                                  

3 Ordena as sílabas e escribe palabras.

ZO OU RI

TE CEI A

NA ZU CE A

CLE BI TA CI

ZA PO

4 Completa con z ou c.

•  Compramos marmelada de caba   a,   ume e pan de    enteo para o almor  o. o a  ul que lle    ingue a   intura. •  O vestido de I  ía leva un la   12

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

2

Canta auga!

PLAN DE MELLORA  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra correcta. Que accións se representan na lámina?

1

2

3

4

5

mergullarse

encher

bañarse

chapuzar

bañarse

bañarse

tirarse

mergullarse

mergullarse

encher

afundirse

chapuzar

tirarse

encher

mergullarse

5 2

3

4

1

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

13

3

A oración: suxeito e predicado

Nome

PLAN DE MELLORA  Ficha

1

Data

LEMBRA As oracións son mensaxes que expresan as nosas ideas e os nosos sentimentos por medio da linguaxe. Están formadas por palabras colocadas nunha orde determinada. As oracións teñen suxeito e predicado.

1 Marca cunha barra (/) o final de cada oración e responde.

A durmir! Xa hai un anaco que papá e mais eu ceamos. Agora vou lavar os dentes e irei correndo para a cama. Onde deixaría o pixama? Ai, que sono teño! •  Que signos che axudaron a saber onde acababa cada oración?    2 Copia cada oración nunha liña e anota cantas palabras ten.

As cegoñas fan niños enormes. Gústanlles as torres. Alá arriba séntense moi ben.                         ▶                              ▶                              ▶      3 Escribe oracións engadíndolles predicados aos seguintes suxeitos.

As abellas                                                                     Meu irmán e mais eu                                                                   14

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

3

O punto

Nome

PLAN DE MELLORA  Ficha

2

Data

LEMBRA Cando escribimos poñemos un punto (.) ao final de cada oración. •  O punto e seguido separa dúas oracións do mesmo parágrafo. •  O punto e á parte separa dous parágrafos distintos. •  O punto final escríbese ao final dun texto. A palabra que vai despois dun punto escríbese con maiúscula inicial.

1 Que dous tipos de punto hai neste texto? Arrodea.

O alpinista estaba moi canso. Por fin coroara a montaña. Foran días de moito traballo nunhas condicións extremas. Pero agora estaba moi satisfeito.

•  Punto e seguido. •  Punto e á parte. •  Punto final.

2 Que terías que facer para que ese texto tivese un tipo de punto que lle falta? Escribe.

                                        3 Copia a noticia separando cun punto as dúas oracións. Despois, engádelle outro parágrafo.

                                                                                              

O xornal de Galicia A directora do colexio inaugurou as pistas de baloncesto todos estaban desexando probalas

                   Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

15

3

Unha paisaxe en miniatura

Nome

PLAN DE MELLORA  Ficha

3

Data

1 Arrodea a palabra correcta. Que acción se representa en cada caso?

1

2

3

4

5

apegar

debuxar

recortar

modelar

debuxar

montar

modelar

montar

dobrar

recortar

debuxar

recortar

dobrar

debuxar

apegar

3 2

4

1

5

16

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

4

Sons e letras

PLAN DE MELLORA  Ficha

Nome

1

Data

Cando falamos emitimos sons. Os sons poden ser de dous tipos: vogais e consoantes. Ao escribir representamos os sons con letras. O conxunto de todas as letras dunha lingua é o abecedario ou alfabeto. O galego ten 23 letras en total: 5 vogais e 18 consoantes. Algúns sons represéntanse con dígrafos.

1 Completa cada grupo coas letras que faltan seguindo a orde alfabética.

M       P

A B     E

D         

T       Z

H   L     

2 Escribe as vogais que faltan.

L   B    B     

T   GR  

  L   F   N T   

3 Clasifica as palabras anteriores segundo o número de consoantes que teñen.

1 consoante

 



2 consoantes

 

3 consoantes

 



4 consoantes

 

4 Arrodea os dígrafos que atopes nestas palabras e completa.

queixo

formigueiro

torradora

charco

cocho

coello

Un dígrafo está formado por       letras xuntas que representan        son. Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

17

4

O son G. A diérese

PLAN DE MELLORA  Ficha

Nome

2

Data

LEMBRA O son G de gato pódese representar con g ou con gu. •  Escríbese g diante de a, o, u. •  Escríbese gu diante de e, i. •  Escríbese diérese (¨) enriba do u dos grupos güe, güi para indicar que o u se pronuncia.

1 Ordena as letras e escribe as palabras.

IÑGLAA

ÜPNIGÍN

NUTÜNEGO

ATNUEG

ARLGIO

IAGAU

URFOGAEI

2 Clasifica as palabras anteriores segundo como se escriban.

Conteñen ga, go, gu ▶                                   Conteñen gue, gui ▶                       Conteñen güe, güi ▶                       3 Completa con g, gu ou gü.

•  Para merendar, Á   eda toma    alletas e io   ur. •   onzalo e    illerme practican pira   ismo en a   osto. eiro. •  O meu ami   o   umersindo é trilin  e e vive en Si   18

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

4

Unha colección moi curiosa

Nome

PLAN DE MELLORA  Ficha

3

Data

1 Arrodea a palabra axeitada. Como son os minerais numerados na lámina?

1

2

3

4

5

dourado

claro

verde

escuro

brillante

escuro

duro

morado

claro

mate

castaño

prateado

prateado

dourado

brando

1

esmeralda

ouro

2

ollo de tigre

rubí

4

5

3

prata

ametista

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

19

5

A sílaba

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA Unha sílaba é o grupo de sons que se pronuncian xuntos nun mesmo golpe de voz. Un ditongo é a unión de dúas vogais nunha mesma sílaba. As palabras están formadas por sílabas. Segundo o número de sílabas que teñan, as palabras poden ser monosílabas, bisílabas, trisílabas ou polisílabas.

1 Separa con barras as sílabas destas palabras.

ri no ce ron te

can

cebra

xirafa

avestruz

crocodilo

serpe

ñu

2 Clasifica as palabras anteriores segundo o número de sílabas.

Monosílabas

                            

Bisílabas

                            

Trisílabas

                            

Polisílabas

                            

3 Arrodea os ditongos que atopes nestas palabras.

20

•  antena

•  coiro

•  euro

•  carteira

•  aire

•  lecer

•  ouro

•  culler

•  hiena

•  coche

•  cambio

•  acuario

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

5

A partición de palabras

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

2

Data

LEMBRA Cando unha palabra non cabe enteira ao final da liña, témola que partir. Para indicar que a palabra partida continúa na liña seguinte, colocamos un guión (-). As vogais dun ditongo pertencen á mesma sílaba e, por tanto, non se poden separar ao final da liña. Tampouco se poden separar os dígrafos ch, gu, ll, nh, qu e rr.

1 Parte cada palabra de todos os xeitos posibles ao final da liña.

•  pastel

▶           •  choqueiro ▶            ,           

•  acuario

▶           •  botella

▶            ,           

•  ordenador ▶             ,           ,            2 Risca, en cada grupo, a partición incorrecta ao final da liña.

cociñe-ira

parau-gas

te-souro

pana-deiro

coci-ñeira

pa-raugas

teso-uro

pa-nadeiro

cociñei-ra

para-ugas

tesou-ro

panade-iro

3 Arrodea os dígrafos e parte cada palabra coma se fose ao final da liña.

•  argalleiro

▶                                   ar-galleiro, arga-lleiro, argallei-ro

•  choqueiro ▶                                   •  dalgunha

▶                                  

•  ningunha

▶                                  

•  carreira

▶                                  

•  paraugueiro ▶                                   Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

21

5

Como sopra o vento!

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que termo hai representado en cada caso?

1

2

3

4

5

peirao

chalana

remuíño

abrigarse

peirao

faro

vento

chalana

cubrir

espigón

espigón

iate

veleiro

remuíño

faro

1

3

5

2

4

22

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

6

Clases de sílabas

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA A sílaba tónica é a sílaba que se pronuncia con máis intensidade dentro dunha palabra. As outras sílabas chámanse sílabas átonas. Algunhas palabras levan acento gráfico ( ´ ) sobre a vogal da sílaba tónica.

1 Arrodea a sílaba tónica e subliña as átonas en cada palabra.

•  cartel            •  ovella            •  lavadora            •  ordenador            •  harmónica 2 Copia as palabras separando as sílabas e pinta a tónica.

mestre

enfermeira

pintora

músico

3 Subliña as palabras con acento gráfico e clasifícaas.

O concerto César e Belén tocan hoxe pola mañá no colexio. Os seus fans esperan impacientes. El, hábil, colle o micrófono e ela prepara a guitarra. De repente, a música empeza a soar e todos berran emocionados. O concerto comezou! Última sílaba tónica

Penúltima sílaba tónica

Antepenúltima sílaba tónica













Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

23

6

Signos de interrogación e de admiración

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

2

Data

LEMBRA •  Ao final dunha pregunta escríbese un signo de interrogación (?). •  Ao final dunha exclamación escríbese un signo de admiración (!). 1 Observa e marca a oración co signo máis adecuado.

  Ai, teño medo!

  Que vento vai?

  Ai, teño medo.

  Que vento vai!

  Canto custa isto?

  Meu avó chámase Xosé.

  Canto custa isto.

  Meu avó chámase Xosé?

2 Escribe o signo que falta en cada oración.

Como podo chegar ata o museo  

Gustouche a película  

24

Lingua 3

Ten que coller o autobús 21  

CINEFILME Moitísimo, estivo xenial  

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

6

Movémonos

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que posturas se representan na lámina?

1

2

3

4

5

deitada

en crequenas

axeonllado

deitado

deitada

sentada

axeonllado

sentado

en crequenas

sentada

na punta do pé

deitada

deitado

axeonllado

axeonllada

Reproducir lámina do libro

1

2

4

3 5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

25

7

O substantivo

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA Os substantivos son as palabras que utilizamos para nomear as persoas, os animais e as cousas. Os substantivos poden ser comúns ou propios. Os substantivos propios sempre se escriben con maiúscula inicial.

1 Pinta seguindo as indicacións. De que tipo é cada substantivo?

verde   De cousa ▶ azul amarelo   De animal ▶  De persoa  ▶  árbitro

fiestra

can

amigo

fío

serpe

cabalo

mestra

mosca

médico

gorra

bolígrafo

2 Completa as oracións con substantivos comúns e substantivos propios.

Alberte

Xiana

Manel

Nei

• Os           son de          . • O           é de           . • As           son de          . • A           é de           . 3 Escribe nomes propios de lugar que coñezas.

río 26

           vila Lingua 3

           mar

       

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

7

O uso de r e rr

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

2

Data

LEMBRA Dibu r e rr humanizadas jugando coa videoconsola.

•  O son R suave escríbese sempre con r. •  O son R forte pódese escribir con r ou con rr. – Escríbese r ao principio de palabra e despois de consoante. – Escríbese rr entre vogais.

1 Relaciona. Que son contén cada palabra?

ramallo

tesouro

turrón

R forte

serra

      

muro

burato

israelí

R suave

recta

Henrique

xogar

2 Clasifica as palabras anteriores con R forte segundo se escriban.

Con r ao comezo de palabra

                      

Con r despois de consoante

                      

Con rr entre vogais

                      

3 Escribe a palabra con r ou rr que representa cada debuxo.







Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.



 Lingua 3

27

7

Imos de excursión!

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que termo se representa en cada caso?

1

2

3

4

5

camiñar

costento

alga

coral

alga

fotografar

rochoso

guía

fondo mariño

mergullador

arquipélago

embarcadoiro

mergullador

arquipélago

fondo mariño

2

4

1

3

5

28

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

8

O xénero dos substantivos

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

1

Data

LEMBRA Os substantivos teñen xénero: poden ser masculinos ou femininos. Os substantivos masculinos adoitan levar diante palabras como o ou un. Os substantivos femininos adoitan levar diante palabras como a ou unha. O feminino dun substantivo adóitase formar engandíndolle un -a á forma do masculino ou cambiando o -o ou o -e do masculino por un -a.

1 Escribe diante de cada palabra un ou unha, segundo corresponda.

triciclo

barca

papaventos

esponxa

2 Arrodea de azul os substantivos anteriores masculinos e de vermello, os femininos. 3 Forma o feminino destes substantivos seguindo os modelos.

• xeneral

▶  xenerala



• mestre

▶   mestra

• xuíz

▶ 



• elefante

▶  

• doutor

▶ 



• dependente ▶  

• rapaz

▶ 



• presidente

▶  

4 Relaciona cada substantivo masculino co feminino correspondente.

home

cabalo

pai

carneiro

boi

ovella

nai

vaca

muller

egua

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

29

8

Palabras con b

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

2

Data

LEMBRA Escríbese b nos seguintes casos: • Diante de r. • Diante de l. • Despois de m.

1 Relaciona cada definición cun debuxo e escribe o seu nome. Todos levan br ou bl.

Libro sagrado, que é a base do cristianismo.  •

       

Muller que fai feitizos e voa en vasoira.  •

       

É a femia do castrón.  •

       

Peza de roupa.  •

       

2 Escribe os nomes. Todos levan mb.

3 Subliña dúas palabras mal escritas en cada oración e cópiaa corrixíndoas.

•  Martiño toca o tromvón e Uxío toca o tamvor. •  Na bivlioteca hai moitos livros. •  O meu amigo Vrais é moi amavle. 30

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

8

No mercado

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que froitas e hortalizas se indican na lámina?

1

2

3

4

5

mazá

patacas

amorodos

cebolas

cabazas

tomate

cereixas

pexegos

plátanos

pexegos

leituga

plátanos

allos

cenorias

patacas

Reproducir lámina do libro

1 2 3

5 4

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

31

9

O número dos substantivos

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

1

Data

LEMBRA Os substantivos teñen número: poden estar en singular ou en plural. Os substantivos en singular nomean un só ser ou obxecto. Os substantivos en plural nomean varios seres ou obxectos. Para formar o plural, os substantivos adoitan engadir -s ou -es á forma do singular. Alguns substantivos teñen a mesma forma para o singular e para o plural.

1 Subliña os substantivos do texto e clasifícaos.

Incrible! O científico e os seus axudantes foron ao lago a buscar ras amarelas. Non atoparon ningún animal así, pero descubriron… uns peixes transparentes! Están en singular

                              

Están en plural

                              

2 Copia cambiando o número dos substantivos destacados e as palabras que cumpra.

•  Debuxei un ourizo nun folio. Debuxei uns •  O tren pasou por un túnel. •  Gústame o olor da flor do anís. 3 Escribe en singular.

•  varios crebacabezas ▶ un         

• dous lapis ▶ un        

▶ un         

•  os martes ▶ o         

•  moitos sacarrollas 32

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

9

Palabras con h

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

2

Data

LEMBRA Escríbense con h os seguintes termos: •  Todas as formas do verbo haber. •  Moitas outras palabras como hoxe, home, hora, heroe, vehículo, etc.

1 Arrodea a forma correcta de cada parella.

armónica

ovo

erba

óso

amaca

arpa

harmónica

hovo

herba

hóso

hamaca

harpa

2 Completa as oracións coas palabras anteriores.

•  O can do meu veciño atopou un           entre a           . •  Gústame comer un           fritido e despois descansar na           . •  A           é un instrumento musical de corda e a           , de vento 3 Escribe a palabra con h que corresponda en cada caso.

•  É onde se garda o millo. ▶          •  Masculino de muller. ▶         •  O día ten vinte e catro.

▶          •  Coche ou automóbil. ▶        

•  Nel cúranse os enfermos. ▶          •  Feminino de heroe.

▶         

4 Completa as oracións con formas do verbo haber.

•  Xiana tirou a pelota e         de meter unha canastra. •  Mañá         que levar paraugas, porque anunciaron auga. •         dous días que non vexo a teu irmán. Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

33

9

As festas do barrio

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que termo hai representado en cada caso?

1

2

3

4

5

alumear

micrófono

músico

tocar

brincar

bailar

altofalante

orquestra

despachar

rir

brincar

escenario

bandeirolas

brincar

despachar

1 3

2

4

5

34

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

10

O artigo

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA Os artigos son palabras que van diante dos substantivos e que serven para concretalos ou determinalos. Os artigos poden ser determinados ou indeterminados. As formas do artigo determinado son o, a, os, as. As formas do artigo indeterminado son un, unha, uns, unhas.

1 Arrodea cada artigo do texto e subliña o substantivo que acompaña.

Que mágoa! A praia estaba tranquila e as rapazas xogaban nela. Uns caldeiros e unhas pas servíanlles para construír un castelo. De súpeto, unha onda chegou con forza, rompeu o castelo de area e arrastrou os xoguetes. Por sorte déronos recuperado, pero… que mágoa de castelo! 2 Copia no seu lugar cada artigo que arrodeaches co seu substantivo. Con artigo determinado SINGULAR

PLURAL

Con artigo indeterminado

Masculino Feminino Masculino Feminino

3 Escribe o artigo determinado e o indeterminado que pode levar cada palabra.

•      ou      bolígrafos •      ou     boneca

•      ou      pan Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

•      ou     bólas Lingua 3

35

10

As contraccións do artigo

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

2

Data

LEMBRA As palabras a, con, de, en e por, cando se atopan cos artigos o, a, os, as, únense a eles e forman as palabras ao, á, aos, ás; co, coa, cos, coas; do, da, dos, das; no, na, nos, nas; polo, pola, polos, polas. As palabras con, de e en, cando se atopan cos artigos un, unha, uns, unhas, únense a eles e forman as palabras cun, cunha, cuns, cunhas; dun, dunha, duns, dunhas; nun, nunha, nuns, nunhas. Estas unións denomínanse contraccións.

1 Indica que elementos forman cada contracción.

•  aos  ▶   

 

+ 

 

•  das ▶   

  +   

•  nas ▶   

 

•  cos  ▶   

 

+ 

 

•  pola ▶   

 

+   

•  ás ▶   

  +   

+ 

 

2 Copia cada oración facendo as contraccións necesarias.

•  Cruzaremos o río por a ponte vella.  •  A os turistas gústalles pasear por as rúas de o centro.  •  Xiao pregúntalle por o prezo de os kiwis a o froiteiro.  3 Completa coa contracción que cumpra.

•  O balón voou ________ aire e caeu fóra ________ patio. •  Falei ________ rapaz que coñecín _________ conservatorio. •  Mercou o libro _______ tenda que hai ________ aforas. •  Chegarás antes ________ hospital se vas ________ rúa nova. •  Os veciños teus son ________ aldea próxima ________ nosa. 36

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

10

Repoboamos o bosque

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que termo hai representado en cada caso?

1

2

3

4

5

plantar

raíces

póla

cavar

folla

cavar

póla

landra

regar

póla

regar

landra

toro

recoller

semente

1

2

4 3 5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

37

11

Os posesivos

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA Os posesivos son as palabras que indican a que persoa ou a que persoas pertence un ser ou un obxecto. Os posesivos sempre van no mesmo xénero e número ca o substantivo a que se refiren e adoitan levar o artigo diante.

1 Arrodea os posesivos do texto e subliña o artigo que levan diante.

Que disfraces! Uxío e Silvia disfrazáronse con roupa vella. Agora míranse un ao outro para ver o resultado. –Gústanme os teus colares, pero as túas pulseiras, non –di Uxío. –Pois a túa gravata é moi fea! –respóndelle Silvia. –Si, ha, ha, ha! Coma o teu vestido! –ri el. –Pero os nosos sombreiros son moi elegantes –sorrí Silvia. –En cambio, as miñas botas son horribles –quéixase Uxío. –Sabes que? –di Silvia–. Eu prefiro a nosa roupa! Volvemos cambiarnos! 2 Completa as oracións cos posesivos axeitados.

•  A miña

irmá e a

(de min)

•  O

curmá son amigas. (de ti)

amigo Breixo veu coas (de ti)

•  As

irmás. (del)

bufandas están debaixo dos (de vós)

•  A

veciña é da mesma vila ca (del)

•  Os

pais. (de min)

debuxos son máis bonitos ca as (del)

38

abrigos. (de nós)

Lingua 3

fotos. (de min)

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

11

Palabras con v

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

2

Data

LEMBRA Escríbense con v os seguintes termos: •  As formas de pasado dos verbos ter e estar. •  Outras moitas palabras como avoa, chuvia, vida… •  Tamén se escribe con v despois de n. Se unha palabra se escribe con v, as da súa familia tamén se escriben con v.

1 Escribe os seus nomes. Todas son palabras con v.

                                               

2 Copia cada palabra ao lado do verbo correspondente. Fíxate en que se escriben con v.

•  vivencia

•  servidume

•  benvida

•  vindeiro

•  porvir

•  viveiro

•  servente

•  sobrevivir

•  servizo

•  intervir

•  vivenda

•  servidor

servir

                                                

vivir

                                                

vir

                                                

3 Enche os ocos destas oracións con b ou con v. Usa o dicionario se che cómpre.

ios. •  O a  ó foi o padriño da   oda e esti  o tranquilo, pero o noi  o pasou ner   •    rais en   ioume un so  re   ermello polo meu ani  ersario. Que ha  erá dentro? arrer a cociña para e   itar unha no  a   ronca. •  Ti  en que    •  En todo o in  erno non   imos a    ranca ne  e nas pólas das ár   ores. Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

39

11

No parque de bombeiros

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que elementos se indican na lámina?

1

2

3

4

5

sirena

mangueira

extintor

casco

sirena

escada

luvas

camión

uniforme

mangueira

casco

sirena

machada

luvas

extintor

1

2

3

5

4

40

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

12

Os demostrativos

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

1

Data

LEMBRA Os demostrativos son as palabras que indican a distancia que hai entre a persoa que fala e os seres ou obxectos a que se refire. Os demostrativos sempre van no mesmo xénero e número ca o substantivo a que se refiren.

1 Arrodea os demostrativos e subliña os substantivos a que fan referencia. Ao acabar, copia no seu lugar os grupos que formes.

Que lea de galiñeiro! Este galiñeiro xa me ten farta! Esas galiñas brancas non queren estar con aquel galo grande. Esta galiña negra escapa todos os días. E aqueles pitiños pían asustados cada vez que se lles achegan eses galos negros. Que lea! Xa non aguanto máis a cabeza con tanto «cacaracá!».

2 Escribe o demostrativo axeitado, tendo en conta a distancia que se indica e o substantivo que hai a continuación.

•  

can que vixía o rabaño é do pastor (distancia media)

•  

. (afastamento)

cabras dan máis leite ca a vaca (distancia media)

•  Todos

. (proximidade)

ovos púxoos (proximidade)

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

galiña. (afastamento) Lingua 3

41

12

A coma

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

2

Data

LEMBRA Escribimos coma (,), entre outras cousas, para separar os elementos dunha enumeración. Nas enumeracións non se escribe coma nin antes nin despois da palabra e.

1 Escribe as comas que faltan nestas enumeracións.

•  Os meus catro cans chámanse Tobi Raíña Wanda e Lúa. •  Eu teño un irmán unha irmá dous curmáns e tres curmás. •  Mañá hai clase de Lingua de Matemáticas e de Música. 2 Completa as enumeracións coas palabras e as comas que faltan.

•  Para xantar hai   •  Meu pai mercou   3 Escribe as catro comas que faltan nesta carta.

Estimados clientes: Enviámoslles o material que nos pediron: un paquete de 500 folios uns rotuladores unha grampadora unhas gomas elásticas grandes e un xogo de regras. Esperamos que todo sexa do seu gusto e agradecémoslles a confianza na nosa empresa. Atentamente Pascual Guerra Xerente de Ofibós Material de oficina 42

Lingua 3

Dibu caja abierta, es un envío con un paquete grande de folios, gomas elásticas, rotuladores, unha grapadora y reglas de varias formas y tamaños.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

12

Un día na granxa

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que animais se indican na lámina?

1

2

3

4

5

boi

galiña

egua

coello

cabalo

ovella

coello

pitiño

poldro

vaca

galo

becerro

porco

ovella

porco

1

2

4

3

5

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

43

13

O adxectivo

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA Os adxectivos son palabras que nos din como son ou como están as persoas, os animais ou as cousas. Os adxectivos sempre se refiren a un substantivo e teñen o mesmo xénero e número ca el.

1 Pinta as etiquetas que conteñan adxectivos.

constipada

doce

roto

sucios

quería

onte

vella

colexio

boas

pequenos

2 Completa cos adxectivos que pintaches antes.

un xoguete 

unhas 

vacacións

unha casa 

os meniños 

uns pratos 

a rapaza 

3 Completa a túa descrición cos adxectivos necesarios.

Eu son           e           . Teño os ollos  e o pelo           . De carácter, son  44

Lingua 3

.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

13

Palabras con x e con s

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

2

Data

A letra x pode representar dous sons distintos: •  O que se pronuncia en palabras como xamón, queixo, xabrón, xente, etc. •  O que se pronuncia en palabras como taxi, exame, texto, reflexo, etc.

1 Clasifica estas palabras segundo o son que representa a grafía x.

•  proximidade

•  reloxo

•  flexo

•  xoaniña

•  taxista

•  xeración

•  extremidade

•  axóuxere

•  éxito

•  coxín

•  xarope

•  flexionar

O x soa coma en xamón

O x soa coma en exame













2 Completa as oracións coa palabra de cada parella que corresponda.

xesta / sesta

texto / testo

mixto / misto

experto /esperto

•  O avó durmiu unha        ao pé dunha        . •  Púxolle un        á tixola para que non lle arrefriase o sándwich        . •  O      publicou un libro sobre un        literario da Idade Media. •  Acendeu o lume cun       e, antes de deitarse, estivo        dúas horas. 3 Completa con x ou con s.

•  e  cavación

•  e  cachar

•  e   celente

•  e  pertador

•  e  traño

•  e  premedor

•  e  tensión

•  e   tintor

•  e  coitar

•  e  terior

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

45

13

Unha rúa moi animada

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que elementos se indican na lámina?

1

2

3

4

5

caixa do correo

beirarrúa

semáforo

axente

calzada

paso de peóns

calzada

varredor

carteiro

beirarrúa

sinal

semáforo

farol

varredor

farol

3

4

5 1 2

46

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

14

Os pronomes persoais

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA Os pronomes persoais son as palabras que se utilizan para nomear as persoas sen dicir o seu nome. As palabras eu, ti, el, ela, nós, vós, eles e elas son pronomes persoais.

1 Relaciona e escribe no seu lugar as oracións que formas.

Ela

Nós

Ti

El

Eu

é marroquí.

es alemán.

é chinesa.

son galego.

somos amigos.

▶  Eu

▶

▶

▶  El

▶

2 Copia as oracións substituíndo a parte destacada por un pronome.

•  Lois e mais eu collemos cada día o bus.

▶  

•  Mariña e Elisa viven preto do colexio.

▶  

•  Os condutores tocan a bucina.

▶  

•  Xurxo e ti xogades sempre ao baloncesto. ▶   3 Escribe unha oración con cada pronome.

•  El



Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

•  Nós  Lingua 3

47

14

Palabras con x e con ll

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

2

Data

LEMBRA Convén non confundir certas palabras galegas coas súas equivalentes en castelán. Hai palabras que en castelán se escriben con j e en galego levan x, como reloxo. Con todo, isto non ocorre sempre. De feito, escríbense con ll, e non con x, palabras como baralla, coello, etc.

1 En cada grupo de palabras, risca a que non contén a grafía correcta e corríxea.

toxeira

liñaxe

xullo

axuste

xornada

xinete

vasixa

lentexa

caixa

homenaxe

partixa

xuventude

xuño

baraxa

xudeu

queixo

monxe

axuda

conserxe

antoxo

         

         

         

         

         

2 Escribe as palabras completas e resolve a clave. Que letra representa cada símbolo?

♣irafa

♣oguetes

      

pare♠a

      

      

coe♠o

burbu♠as

♣enio

      

      

      

♣  representa a letra   

♠  representa a letra   

3 Completa con x ou con ll.

48

•  traba   o

•  a  ilizar

•  cai   a

•  anteo  os

•    arope

•  empare   ar

•  a  os

•  avelina

•  reme  er

•  co  eita

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

14

No faiado

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que obxectos se indican na lámina?

1

2

3

4

5

tea

saba

porcelana

vidro

quinqué

saba

bufarda

quinqué

mármore

vaixela

chineiro

trabe

trabe

chave

baúl

1

3

2

5 4

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

49

15

O verbo

PLAN DE MELLORA.  Ficha

Nome

1

Data

LEMBRA Os verbos son palabras que expresan accións. Cada verbo ten distintas formas verbais. O conxunto das formas dun verbo chámase conxugación. O infinitivo é a forma que utilizamos para nomear o verbo.

1 Arrodea os verbos e cópiaos no seu lugar. Que fai cada aparello?

A cociña en marcha Que actividade na cociña pola mañá! A torradora torra pan, o espremedor espreme laranxas e o batedor bate amorodos con leite. Mmm, que almorzo máis rico! Entrementres, o cociñeiro asa a carne para o xantar. Canto movemento!

2 Copia as formas verbais anteriores e pon o infinitivo ao lado.

•            ▶           •            ▶           •            ▶           •            ▶           3 Completa cada oración coa forma verbal axeitada.

•  Mañá, se non chove, todos ( xogar)          no parque da música. •  De nova, miña nai (traballar)          nunha tenda de roupa. •  Sabes que o avó (estudar)          inglés desde hai dous meses? •  Esta empresa (fabricar)          o primeiro coche hai noventa anos. 50

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

15

Os dous puntos

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

2

Data

LEMBRA Escríbense dous puntos (:) nos seguintes casos: •  Diante dunha enumeración que se anuncia. •  Antes de citar as palabras exactas que dixo alguén.

1 Arrodea os dous puntos e escribe E se anuncian unha enumeración ou C se citan as palabras exactas de alguén.

•  Visitamos toda Galicia: A Coruña, Lugo, Ourense e Pontevedra.

▶  

•  Daquela Alberte dixo: «Non notades olor a fume?» Cheira a queimado! ▶   •  O avó Vicente sempre me dicía: «O importante é ter saúde».

▶  

•  Hoxe merquei tres contos: un de medo, un de aventuras e un de humor. ▶   2 Copia as oracións escribindo dous puntos onde cumpra.

•  Na mochila levo tres cousas a merenda, o caderno e o estoxo.  •  O aparcadoiro ten dúas plantas a azul e a vermella.  3 Observa os globos e completa o que di cada un. Non esquezas os dous puntos! Que calor vai!

Houbo un accidente.

Pásasme o sal?

•  Miguel, todo suado, exclamou: «                      

 

•  O policía díxolle a meu pai •  Miña nai pediume Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

51

15

Que coches tan antigos!

Nome

PLAN DE MELLORA.  Ficha

3

Data

1 Arrodea a palabra que corresponda. Que partes do coche se indican na lámina?

1

2

3

4

5

panca

retrovisor

retrovisor

asento

raio

pina

parabrisas

asento

parachoques

faro

faro

panca

pneumático

retrovisor

panca

5

3 1

2

52

Lingua 3

4

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Programa de ampliación

1

Comprendo un texto persoal

Nome

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Data

Quica e mais eu Ola, chámome Martiño e teño oito anos desde onte, que foi o meu aniversario. Escribo á vosa revista porque vos quero presentar a miña tartaruga Quica. Quica ten dous anos e medio. Cando ma regalou o tío Luís, o día que fixen seis anos, ela tiña seis meses. Quica medrou moi axiña. Come tanto que miña nai só me deixa alimentala unha vez ao día. Merqueille uns botes de comida especial para tartarugas e, ás veces, tamén lle dou follas de leituga. A Quica non lle gusta moito o sol. Se a saco ao xardín, deseguida busca un curruncho á sombra para se protexer. Encántalle escaravellar na terra coas patas e quedar practicamente enterrada. Así séntese moi cómoda; pero teño que andar con tino, porque me dá medo que un día se enterre por completo e non consiga atopala. Xa sei que ela ha saír á superficie sa e salva, pero... e se se equivoca e abre o burato noutro lugar? Por certo, eu non creo que as tartarugas sexan lentas. Se deixase escapar a Quica pola porta, é certo que iría pouco a pouco, pero camiñaría e camiñaría sen parar durante horas. Tomaríao con calma, pero sería capaz de facer longas viaxes, diso estou seguro. Martiño

1 Escribe Si ou Non.

•  Martiño escribe unha carta a unha revista.

•  Hoxe é o aniversario de Martiño.

•  Hai dous anos que Quica vive con Martiño.

•  Quica perdeuse no xardín.

2 Explica como conseguiu Martiño a súa tartaruga.

 3 Pinta. A que revista cres que escribiu Martiño?

NOTICIAS DO BARRIO

54

Lingua 3

A MIÑA MASCOTA E MAIS EU

DEPORTES NÁUTICOS

INFORMÁTICA PARA TODOS

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. Unidade

1

4 Responde estas preguntas.

•  Como medrou Quica?  •  A que se debeu iso?  •  Cantas veces lle dan de comer cada día?  •  Con que a alimentan?   5 Escribe debaixo de cada debuxo. Que fai Quica?

entérrase no chan  •  escapa pola porta  •  agáchase á sombra  •  escaravella na terra

















6 Relaciona e forma comparacións.



lento coma  •

silencioso coma  •

forte coma  •

rápido coma  •

•  un boi •  unha lebre •  unha serpe •  unha tartaruga

7 Debuxa e describe a túa mascota. Se non a tes, imaxina a que che gustaría ter.

   Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

55

2

Comprendo un texto poético

Nome

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Data

O almorzo A cociña hoxe ole a leite con cereais, a iogures e a tortas, a bolos e croissants. A cociña hoxe ole a zume natural, a torradas e a doces, a froita primaveral. A cociña hoxe ole dun xeito moi especial, a todo o que preciso para un almorzo xenial. Luísa March

1 Marca a afirmación verdadeira de cada parella.

  Debe ser pola mañá.

  O almorzo está preparado na cociña.

  Debe ser pola noite.

  O almorzo está preparado no comedor.

  A cociña ole mal.

  Á rapaza gústanlle os alimentos que hai preparados.

  A cociña ole ben.

  Á rapaza non lle gustan os alimentos que hai preparados.

2 Risca os alimentos que non se mencionan no poema.

56

croissants

galletas

froita

torradas

bistés

cereais

marmelada

verduras

zume

arroz

tortas

chocolate

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

2

3 Escribe dous alimentos de cada tipo que se mencionen no poema.

Son para beber

         

Son para comer

         

                   

4 Relaciona. Que alimento representa cada debuxo?

bolo

   

ensaimada

   

croissant

   

torrada

5 Explica o que comes ti cada mañá para almorzar.

  6 Le a información e, ao rematares, responde.

Os poemas escríbense en liñas curtas chamadas versos. Ás veces, os versos agrúpanse en estrofas, que equivalen aos parágrafos dos textos que non son poemas. É frecuente que algúns versos acaben de maneira semellante; cando ocorre isto, dise que eses versos riman entre si.

•  Cantas estrofas ten o poema O almorzo?  •  Cantos versos ten cada estrofa?  •  Arrodea. Que versos riman entre si en cada estrofa?       O 1.º e o 3.º        O 2.º e o 4.º

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

57

3

Comprendo un cartel

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Nome

Data

NO COLECTOR AMARELO DEPOSITA:

PLÁSTICO

VIDRO NON

LATAS

BRIKS

CARTÓN NON

ROUPA NON

SEPARA BEN. Todos os envases de plástico, as latas e os briks que utilizas poden reciclarse se os depositas no colector amarelo. Se os mesturas con outros residuos, botas a perder o esforzo de todos. REUTILIZA. Estás seguro de que te queres desfacer de todos os envases? Algúns poden ter unha segunda vida se lles dás outro uso. E LEMBRA que tamén hai colectores azuis para o papel e o cartón, colectores verdes para o vidro e colectores especiais para a roupa.

1 Risca en cada caso a opción incorrecta.

•  Este cartel pretende: Explicar o que vai no colector amarelo.

Indicar onde está o colector amarelo.

•  Para poder reciclar os envases hai que: Mesturalos con outros residuos.

Separalos e depositalos no colector amarelo.

•  Podemos reutilizar os envases: Se nos desfacemos deles. 58

Lingua 3

Se lles damos outro uso. Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

3

2 Arrodea o que pode ir ao colector amarelo e risca o que non pode ir.

3 Pinta cada colector da cor axeitada.

vidro

papel e cartón

envases

4 Risca en cada caso a palabra que non pertence á mesma familia ca as outras.

envase •  envasar •  envasadora •  envasado •  enviar papel •  papeleira •  empapelar •  emparellar •  papelaría bolsa •  bolsiña •  boletín •  embolsar •  bolso vidro •  vidreira •  vide •  vidrado •  vidroso

5 Pensa e escribe ideas para reutilizar algúns obxectos.

•  Utilizar os vasos de iogur para  •  Utilizar as caixas de zapatos para  •  Utilizar os botes de marmelada para  •  Utilizar as bolsas da compra para  Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

59

4

Comprendo un texto informativo

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Nome

Data

Mirando o ceo Cando de noite miramos o ceo, alí está a Lúa,   brillante e bonita. A Lúa non ten luz propia. Así e todo, brilla no ceo  porque reflicte a luz do Sol, coma se iluminásemos  cunha lanterna diante dun espello. Se nos fixamos atentamente, na Lúa podemos ver   unhas manchas escuras en forma de círculos. Son   cráteres. Os científicos din que, hai millóns de anos,   grandes meteoritos chocaron contra a Lúa e causaron   estes enormes buratos na súa superficie. Na Lúa non hai atmosfera, non hai aire. Iso quere dicir   que nunca sopra o vento, non hai nubes, non chove nin   hai tempestades. Por iso, a terra e o po que hai na   superficie non se moven nunca. Cando os primeiros   astronautas, despois de aluar, deron un paseo dentro   dos vestidos espaciais, foron deixando pegadas   no chan e aínda están, non se borraron, porque o po  onde están marcadas non cambiou. Pasaron moitos   anos desde que a nave Apolo XI chegou á Lúa,   pero aínda continúan alí as pegadas dos astronautas,   tan marcadas coma o primeiro día; e así quedarán   anos e anos…

1 Escribe Si ou Non. De que se fala no texto?

•  Do aspecto que ten a Lúa cando a miramos. ▶      •  Da distancia que separa a Terra e a Lúa.

▶     

•  Das naves espaciais que van á Lúa.

▶     

•  Do que pasa coa terra e co po que hai na Lúa. ▶      2 Marca. Que son as manchas escuras que vemos na Lúa?

  Os seus cráteres.   60

Lingua 3

  As pegadas dos astronautas. Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

4

3 Explica o que fixeron os astronautas cando foron á Lúa.

  

4 Completa as oracións coas túas palabras.

•  A Lúa brilla porque  •  Os cráteres formáronse porque   •  As pegadas dos astronautas non se borraron porque   5 Completa cos verbos no tempo correspondente.

aluar

aterrar

•  Onte o hidroavión 

amarar no lago para rescatar os náufragos.

•  Aquel día a nave Apolo XI 

sen problemas.

•  Dentro duns segundos, o avión 

na pista principal.

6 Relaciona cada expresión co seu significado.

A.  Estar na lúa. B.  Estar de mala lúa. Estar enfadado. Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Estar distraído. Lingua 3

61

5

Comprendo un texto lendario

Nome

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Data

O gran cabalo de madeira Os gregos querían conquistar a cidade de Troia. Estaban acampados desde había meses preto das murallas que rodeaban a cidade, pero non conseguían vencer os troianos, que eran guerreiros fortes e valentes. Aquela noite Agamenón, o rei grego, recibiu na súa tenda a visita do capitán Ulises. –Escoite, señor rei: podemos destruír Troia e conseguir a vitoria, e todo grazas... grazas a un cabalo de madeira! –Un cabalo de madeira! Estás tolo, Ulises! Ou estás de broma? As batallas gáñanse coas armas, non con xoguetes. –Non, señor rei. Non é ningunha broma o que digo. Este é o meu plan: construímos un enorme cabalo de madeira dentro do cal se poidan esconder algúns soldados ben armados e deixámolo abandonado na praia para que os habitantes de Troia crean que marchamos. Como van reaccionar eles? Apoderaranse da máquina e levarana á cidade, con nós dentro; despois, o único que temos que facer é saír do cabalo e abrir as portas da cidade para que entren os nosos soldados. Agamenón quedou sorprendido. A idea pareceulle un pouco absurda, pero moi interesante, de xeito que deu ordes para que os homes se puxesen mans á obra.

1 Escribe os seus nomes.

O rei dos gregos  62

 Lingua 3

A cidade atacada

O seu capitán 

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

5

2 Escribe V (verdadeiro) ou F (falso).

  Os gregos querían visitar a cidade de Troia.   Troia estaba rodeada de murallas e defendida por soldados fortes e valentes.   Os gregos estaban diante de Troia desde había poucos días.   Ulises tiña un plan para conquistar a cidade.   Construirían un enorme cabalo de madeira e esconderían os soldados dentro.   A Agamenón, aquela idea non lle interesou nada. 3 Transforma as oracións que marcaches como falsas para que sexan verdadeiras.

•   •   •   4 Escribe os verbos no seu lugar para completar o final da historia.

durmían •  saíron •  pensaron •  abriron •  entrou •  conquistaron •  levaron Os troianos         que os gregos abandonaran a idea de tomar Troia e         o cabalo dentro das murallas, sen saberen que no interior había soldados inimigos. Pola noite, mentres todos os troianos         despois dunha gran festa, os guerreiros gregos         do cabalo e         as portas da cidade; así o resto do exército grego         e         Troia. 5 Explica a túa opinión sobre Ulises e o seu plan.

  Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

63

6

Comprendo un texto informativo

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Nome

Data

Un equipamento a proba de lume Seguro que sabes quen son os bombeiros: son os que apagan os incendios e rescatan as persoas en situacións de perigo, como accidentes, inundacións, terremotos, etc. O seu é un traballo arriscado e duro. Pero os bombeiros son valentes, fortes e áxiles, e ademais contan cun bo equipamento. Queres saber cal? Velaquí o tes. Casco Botella de aire É cómodo e lixeiro. Só comprimido pesa 1 quilo. O bombeiro conéctaa cando non hai aire para respirar e permítelle Viseira traballar durante 40 Protexe os ollos da minutos. Pesa 4 quilos. calor e do cegamento.

Emisora Vai suxeita á chaqueta. É importante estar comunicado sempre cos demais.

Traxe multicapa A chaqueta e os pantalóns están confeccionados con varias capas de materiais. Son unha barreira antilume e antihumidade, pero á vez permiten moverse con liberdade porque só pesan 3 quilos. O traxe non leva cremalleiras nin botóns, porque coa calor quecen e queimarían. Todas as partes se axustan con velcro. 64

Lingua 3

Máscara Filtra o aire para respirar mellor cando hai fume.

Bandas luminescentes Van na chaqueta, no casco e nos pantalóns. Así os bombeiros localízanse entre eles cando hai moito fume.

Botas Teñen punteiras reforzadas e son moi resistentes; así poden aguantar que lles caia enriba un obxecto pesado sen ferirse.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

6

1 Explica que labor fan os bombeiros.

  2 Arrodea as cousas que pertencen ao equipamento do bombeiro e risca as que non.

•  cordóns

•  botóns

•  botas con punteiras reforzadas

•  casco

•  cremalleiras

•  traxe multicapa (chaqueta e pantalón)

•  capa

•  velcro

•  lentes de sol

•  viseira

•  emisora

•  bandas luminescentes

•  máscara

•  cantimplora

•  botella de aire comprimido

3 Escribe o nome e relaciona. Que elemento realiza cada función?

         •

•  Permite comunicarse con outros bombeiros.

         •

•  Filtra o aire para respirar mellor cando hai fume.

         •

•  Protexe os ollos da calor e do cegamento.

4 Responde coma se foses un bombeiro e xustifícao con datos da lectura.

•  Se che cae auga enriba, móllaste?   •  Pode prender lume no teu traxe?  •  Que fas cando tes que entrar nun lugar onde non hai aire?   5 Calcula canto pesa todo o que leva o bombeiro mentres traballa. Peso do traxe

Peso do casco +

Peso da botella +

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

PESO TOTAL QUE TRANSPORTA =

Lingua 3

65

7

Comprendo un texto poético

Nome

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Data

Ao abrente A branca lúa pasea polo ceo de carbón e dille á fonte que entoa co seu chorro unha canción: –Éncheme un cántaro de auga, para que probe o seu frescor. E ti, fermosa rapaza, regalaríasme o olor da rosa branca ou vermella que teña un recendo mellor? Entre as pólas da maceira canta amodo o reiseñor. –Bule, lúa, fuxe axiña, que quere saír o sol. Paula F. Seoane

1 Marca o correcto. Que quere dicir ao abrente?

  Cando comeza a facerse de noite.   Cando comeza a facerse de día. 2 Marca as palabras que signifiquen o contrario ca abrente.

 solpor

 alborada

 amencer

 anoitecer

 noitiña

 luscofusco

3 Relaciona cada palabra da lectura con outra que teña un significado semellante.

olor

apura 66

Lingua 3

   

   

frescor

cheiro

   

   

bule

decontado

   

   

axiña

frescura

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

7

4 Fíxate no texto dos globos e responde. Éncheme un cántaro de auga, para que probe o seu frescor.

•  Quen o di?            •  A quen llo di?          

•  Quen o di?            •  A quen llo di?           Fuxe axiña, que quere saír o sol.

Regalaríasme o olor da rosa branca ou vermella que teña un recendo mellor?

•  Quen o di?            •  A quen llo di?          

5 Escribe cada nome no seu lugar e pinta o recipiente que se nomea no poema.

caldeiro  •  cántaro  •  porrón  •  xerra

        

        

        

        

6 Arrodea a vogal tónica da última palabra en cada verso e responde.

•  Repítese algunha vogal tónica final ao longo do poema?   •  En que versos, nos pares ou nos impares?   •  Por tanto, que podemos dicir destes versos?   7 Le a información e razoa. Hai personificacións no poema?

Un recurso poético moi habitual é a personificación, que consiste en presentar animais ou obxectos que actúan coma os humanos: falan, móvense, manifestan emocións…   Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

67

8

Comprendo un texto dos medios de comunicación

Nome

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Data

Falando co veterinario Ola, son Breixo. Teño un coello que non come as barriñas marróns do penso, pero come todo o demais. Está doente? Que teño que facer para que coma todo? Sería ideal que o coello comese todo, Breixo, pero, polo que me contas, só deixa as barriñas marróns, así que non te preocupes. Seguro que está ben alimentado. Recoméndoche que combines o penso con verdura e froita fresca, que lles gusta moito. Pero ten coidado de que os restos non podrezan na comedeira. Límpalla ben cada día! Graciñas por telefonar, Breixo. Agora pasamos á seguinte consulta dos nosos oíntes. Ola? Hai alguén aí? Ola, bo día, eu son Cristina. O meu problema é que teño dous hámsters femias, da mesma camada, que pelexan e se morden todo o tempo. Mesmo un mancou ao outro no lombo. Que podo facer? Aos teus hámsters non lles pasa nada estraño, Cristina. É que os hámsters son animais solitarios por natureza e é moi difícil que aprendan a convivir en grupo, aínda que sexan da mesma camada. Proba uns días a poñelos xuntos nunha gaiola grande, pero con dúas comedeiras, dous bebedoiros e dous escondedoiros. Así, ao mellor deixan de pelexar. E se non fai efecto, daquela terás que poñelos en gaiolas separadas. Grazas pola chamada, Cristina. E esta foi a última consulta de hoxe. Volveremos mañá á mesma hora aquí, en Radio Onda. Agora deixámolos coas noticias. Bo día a todos!

1 Marca a afirmación correcta. A que corresponde o texto anterior?

 A un programa de televisión onde o público fai preguntas e o presentador responde.  A unha entrevista dun xornal onde o xornalista fai preguntas e un famoso responde.  A un programa de radio onde os oíntes fan preguntas por teléfono e un veterinario responde. 2 Subliña no texto as partes que che axudaron a resolver a actividade anterior. 68

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

8

3 Relaciona cada palabra coa súa definición.

Comedeira  •

•  Recipiente onde se bota auga para que os animais poidan beber.



•  Conxunto de crías nacidas no mesmo parto.

Penso  •

Bebedoiro  •

•  Alimento preparado especificamente para animais.



•  Recipiente onde se pon a comida para que os animais a collan.

Camada  •

4 Observa os animais e responde.

•  Que é?   •  De quen é?   •  Que lle pasa?    •  Que recomenda o veterinario?    •  Que son?   •  De quen son?   •  Que problema teñen?    •  Que solución propón o veterinario?     5 Pinta só os nomes de animal que usan a mesma forma para o masculino e o feminino.

hámster elefante balea

           

coello escaravello boi

           

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

serpe león araña

           

gorila peixe xirafa

Lingua 3

69

9

Comprendo un cuestionario

Nome

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Data

Arrodea a solución 2. Cal é o contrario de descender?

1. Sabes que é o Atlántico? A. un mar

A. subir

B. unha praia

B. parar

C. un océano

C. baixar

3. Quen inventou o papel?

4. Por que cazan elefantes os cazadores furtivos?

A. os galegos

A. pola pel

B. os chineses

B. polas plumas

C. os viquingos

C. polo marfil dos cairos

5. Canto tempo pode pasar un dromedario sen auga?

6. Como se chamaban antigamente as farmacias?

A. 2 horas

A. mercados

B. 100 días

B. boticas

C. de 7 a 10 días

C. dispensarios

7. Que recibían os soldados romanos cando lles pagaban o salario?

8. Quen manda na colmea das abellas?

A. sal

A. unha capitá

B. escudos

B. unha raíña

C. armas

C. un abázcaro

1 Corrixe as respostas e pinta o teu resultado.

1. C 2. A 3. B 4. C 5. C 6. B 7. A 8. B 70

Sete ou oito acertos

  Excelente! Ao mellor acertaches algunha de casualidade?

Cinco ou seis acertos

  Moi ben! É que algunhas eran moi difíciles, non si?

Catro acertos

  Bo resultado! Volve ler as que non sabías e problema resolto.

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

9

2 Pinta a resposta correcta. Como se chama tamén o cuestionario que liches?

conto

noticia

test

poema

3 Volve ler o cuestionario e anota os números das preguntas que correspondan.

•  Que preguntas tratan sobre animais?   •  Que pregunta se refire a un invento antigo?   •  Que pregunta fala sobre un océano?   •  Que pregunta se refire a un tipo de tenda?   4 Intenta completar as afirmacións sen mirar as solucións do cuestionario.

1. Os cazadores furtivos cazan elefantes...

▶

2. Un dromedario pode pasar sen beber auga…

▶

3. O papel inventárono...

▶

4. O Atlántico é…

▶

5. Antigamente as farmacias chamábanse...

▶

6. Na colmea das abellas manda… ▶  7. Cando lles pagaban o salario, ▶ os soldados romanos recibían… 8. O contrario de descender é…

▶

5 Comproba as respostas e marca. Cantos acertos tiveches?

  Sete ou oito: excelente!       

  Cinco ou seis: moi ben!

6 Explica a túa opinión. Cres que os cuestionarios coma o que resolviches son útiles?

 Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

71

10

Comprendo un texto narrativo

Nome

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Data

A primeira saída ao mar Henrique quería ser mariñeiro. Seu pai quíxolle axudar e foi falar con Martiño o Rato, que tiña un barco, e este aceptou que Henrique fose con el como aprendiz de mariñeiro. Ao día seguinte, co impermeable, coa gorra e coas botas, Henrique foi ao peirao. Subiu no barco, con seis mariñeiros máis. E ao abrente saíron ao mar. Cando chegaron ao punto indicado, botaron a rede pouco e pouco. A espera, sobre todo para Henrique, fíxose longa. El quería que a pesca fose abundante, non fose o caso que o acusasen de ser un infortunado e non o quixesen a bordo. Pero aquel día o barco de Martiño o Rato tivo sorte. Cada vez que recollían a rede, había boa pesca. E unha parte daquela pesca aproveitouna o señor Antón o Pescada, o cociñeiro, para facer un saboroso xantar: un guiso de patacas con toros de pescada fresquísima. –Espero que non te canses dos guisos de Antón –díxolle Martiño o Rato–. Son bos pero, como só pescamos peixe, non vas atopar nunca touciño no prato –riu. Henrique aprendeu a comer co balanceo do barco. Tiña fame, ía bo tempo, era libre no medio do mar, e era feliz. Joan Pla. O tesouro de Barbavermella (adaptación)

1 Completa. Que personaxes se mencionan na historia?

       , que quere ser mariñeiro; seu        ;             , que é o dono           ; e             , que é        . 2 Arrodea. Cal destas debe ser a embarcación onde ía Henrique?

72

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

10

3 Escribe V (verdadeiro) ou F (falso).

  Henrique quería ser mariñeiro.   A seu pai non lle parecía ben e non o quixo axudar.   Martiño aceptou a Henrique no barco como capitán.   Henrique e os mariñeiros saíron ao mar ao amencer.   Aquel día non tiveron sorte e a pesca non foi boa. 4 Explica en que se diferencian un mariñeiro e un peixeiro.

  5 Relaciona cada palabra da lectura coa de significado contrario.

aceptar

abundante

infortunado

saboroso

escaso

insípido

negar

afortunado

6 Reescribe este texto de maneira que sexas ti o narrador en vez de Henrique.

Eu fíxenme mariñeiro moi novo. A primeira vez que saín ao mar estaba moi nervioso. Pero todos foron amables comigo e animáronme moito. Agora son vello e xa non navego; pero aínda conservo o impermeable, as botas e a gorra.  Henrique fíxose mariñeiro     Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

73

11

Comprendo un texto informativo

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Nome

Data

Os mongois Os mongois eran un pobo nómade que habitaba nas grandes chairas de Asia. Vivían en tendas de campaña feitas con peles de animais e viaxaban sempre a cabalo. Para os mongois os cabalos tiñan moito valor, tanto coma a familia. Foron os primeiros en facer hamburguesas saborosas... Sabes como as preparaban? De madrugada, collían un anaco de carne fresca e poñíana debaixo da súa sela de montar. Ao final do día, como pasaban moitas horas cabalgando, a carne xa estaba ben picada e ben pisada; daquela engadíanlle herbas para darlle sabor e, finalmente, cociñábana ao lume. O rei dos mongois non vivía nunha tenda, senón nun palacio luxoso. E aquí é onde se inventou un xogo moi coñecido: o parchís. Xogábase no xardín e era para catro xogadores, pero en vez de fichas había persoas. Xogábase así: 1.º Debuxaban no chan as casas distribuídas en catro camiños ata o centro do xardín. 2.º Cada persoa colocábase na primeira casa dun camiño. 3.º Os xogadores lanzaban os dados e as persoas avanzaban polas casas. 4.º Gañaba quen chegase primeiro ao centro.

1 Le con atención estas afirmacións e indica se saen no texto ou non.

Os mongois construían as tendas con peles.  • As tendas dos mongois chamábanse iurtas.  •

Díxoo

Para os mongois, os cabalos tiñan moito valor.  • Os mongois inventaron as hamburguesas.  • As hamburguesas tamén se chaman filetes rusos.  •

Non o dixo

O parchís tamén o inventaron os mongois.  • 74

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

11

2 Consulta, se che cómpre, o dicionario e explica o que quere dicir a oración Os mongois eran un pobo nómade.

  3 Marca no texto sobre os mongois as partes onde hai cada información.

•  En vermello ▶ como facían as hamburguesas. •  En azul ▶ como xogaban ao parchís. 4 Busca na lectura e escribe o adxectivo axeitado en cada caso.

Unhas hamburguesas

Un anaco de carne 



As 

Un palacio

chairas de Asia



5 Explica en catro pasos como preparaban os mongois as hamburguesas.

1

2

3

4

De madrugada,   Ao final do día, como   Daquela   Finalmente,  Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

75

12

Comprendo un texto narrativo

Nome

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Data

Que planeta máis curioso! Había unha vez un principiño que vivía nun planeta moi pequeno, case coma el. Sentía grandes desexos de ter un amigo, así é que emprendeu unha viaxe de planeta en planeta. Cando o principiño chegou ao planeta Terra, sorprendeuno moito non ver a ninguén. O principiño subiu a unha montaña alta. As únicas montañas que coñecera eran os tres volcáns do seu planeta que lle chegaban ao xeonllo. O volcán apagado utilizábao coma tallo. «Desde unha montaña alta coma esta –dixo para si–, poderei ver dunha soa ollada todo o planeta e todos os homes…». Pero só viu agullas de rocha ben afiadas. –Bo día –dixo por se acaso. –Bo día… Bo día… Bo día… –respondeu o eco. –Quen es? –dixo o principiño. –Quen es… Quen es… –respondeu o eco. –Amigos meus, estou só –dixo o principiño. –Estou só… Estou só… Estou só –respondeu o eco. «Que planeta máis curioso!» –pensou daquela–. É todo seco, aguzado e salgado. E os homes non teñen imaxinación. Só repiten o que lles dis. Baseado n’O principiño, de Antoine de Saint-Exupéry.

1 Completa coas palabras que faltan. Podes consultar a lectura.

O                 vivía nun                moi pequeno. Naquel planeta había                         que só lle chegaban ao                    . O volcán apagado empregábao de              . 76

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

12

2 Responde.

•  Que lle sorprendeu ao principiño cando chegou á Terra?  •  Que dixo que ía ver desde unha montaña alta?   •  Que viu en realidade?  •  Marca a paisaxe que viu desde a cima da montaña.

3 Relaciona para formar oracións con sentido. Que lle pasa ao principiño?

Busca

Sente

Cre que son

Pero só é

o eco.

amigos.

unhas voces.

os homes.

4 Explica o que pensa dos homes o principiño.

  5 Escribe a palabra representada e repite o final, como fai o eco, para obter palabras novas.

  ▶                 sobremesa mesa             

  ▶   

            

  ▶   

            

  ▶   

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

77

13

Comprendo un texto publicitario

Nome

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Data

ACUALANDIA Ven coñecer o novo parque acuático especialmente pensado para rapaces e rapazas de 6 a 12 anos, coas actividades máis divertidas: piscinas de ondas, río con rápidos, tobogáns incribles, castelos inchables acuáticos, tirolesas… E se non tes abondo con todas as actividades que che propoñemos e o que queres é vivir aventuras, temos tres para elixir; escolle unha ou apúntate a todas! Pola mañá: ESCOLA DE SEREAS

Pola tarde: O BARCO PIRATA

Pola noite: A ILLA DOS NÁUFRAGOS

Xogos e acrobacias na piscina central, camas elásticas acuáticas, baixada en tobogán, ensaio de coreografías e deseño de traxes de baño.

Navega nun auténtico barco pirata por todas as piscinas do parque, cos concursos máis emocionantes e unha abordaxe de verdade!

Acamparemos na praia e faremos fogueiras para preparar a cea. Acabaremos a xornada bailando e cantando baixo as estrelas!

Non esperes máis e vente divertir connosco! Se queres, podes traer pais, nais, avós… Non te preocupes: coidarémolos moi ben mentres ti gozas das actividades.

ACUALANDIA O LUGAR Onde Os TEUS SOÑOS SE FAN REALIDADE Camiño da Cala Azul, 12 Vilamar

HORARIO: de 10 a 21 horas, ininterrompidamente ABERTO DURANTE XUÑO, XULLO, AGOSTO E SETEMBRO Información e reservas: [email protected]

1 Marca. Que tipo de texto é o que liches e que pretende?

  É unha noticia: a súa intención é explicar o que pasou nun lugar.   É un cartel publicitario: quere convencernos para ir ao lugar de que fala.   É un conto: narra as aventuras duns rapaces que están de vacacións. 78

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

13

2 Responde estas preguntas sobre o texto anterior.

•  De que lugar fala? Para quen está pensado especialmente este lugar?   •  Durante que meses se pode ir ao parque?  •  Que horario ten o parque?  •  Cal é o seu enderezo?  •  Como se pode conseguir máis información sobre o parque ou reservar unhas entradas?  3 Escribe o nome destas actividades do parque.

 río







4 Di a cal das aventuras do parque se apuntou cada un.



Nós fixemos cabriolas e bailes dentro da auga.

Eu aprendín cancións e ceei arredor dunha fogueira.

Eu gañei o concurso de subir ata a cima do pau maior.





5 Explica que é o que che gusta facer para divertirte na piscina.

  Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

79

14

Comprendo un texto histórico

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Nome

Data

Mira como sobe! Un día en Versalles, preto de París, unha gran multitude reunírase para ver un experimento. –Señoras e señores! Agora ímoslles demostrar que é posible voar! –dicía un home. –Mira, mamá, que globo tan bonito! –dixo unha rapaza. –Si, filla. Non te separes de min, que hai moita xente. –Meu irmán e mais eu fabricamos este globo enorme usando tea de seda –continuaba explicando o home–. Na boca do globo colocamos un caldeiro con palla e la ardendo. O lume quentará o aire de dentro do globo e farao máis lixeiro, menos pesado, e así conseguiremos que suba ata o ceo. –Mamá, e agora que fan? –preguntou a rapaza, curiosa–. Átanlle unha cesta ao globo! –Unha cesta? É certo! –estrañouse a nai–. E que meten dentro? –Agora, señoras e señores, saúdan estes convidados que aceptaron amablemente ser os primeiros viaxeiros no noso globo. –Ha, ha, ha! –riu a rapaza–. Un parrulo, unha ovella e un galo! Mamá, metéronos na cesta. –Xa o vexo, xa. Estes volvéronse tolos. Vaia par! –sentenciou a nai. Pero non eran uns tolos. Aquel 19 de setembro de 1783, milleiros de persoas, entre eles os reis de Francia, Luís XVI e María Antonieta, vírono cos seus ollos: o globo dos irmáns Montgolfier ascendeu lentamente, voou durante oito minutos e aterrou suavemente a 3 quilómetros de distancia, cos animais sans e salvos, aínda que un pouco asustados. Pouco despois, o 21 de novembro, outro globo construído polos irmáns Montgolfier elevouse sobre París con dous homes a bordo que sobrevoaron a cidade durante 25 minutos. Era o primeiro voo tripulado da historia e, en honor aos seus inventores, aínda hoxe este tipo de globo se chama Montgolfier.

80

Lingua 3

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

14

1 Cubre esta ficha sobre o invento que se describe no texto.

de aire quente Nome DO INVENTO  Globo  INVENTORES  LUGAR DO PRIMEIRO VOO         

  DATA 

LUGAR DO PRIMEIRO VOO TRIPULADO POR PERSOAS           DATA 

2 Localiza no texto os fragmentos en que falan os inventores do globo. 3 Relaciona. Que utilidade ten cada cousa no experimento dos Montgolfier?

A seda servía para

facer subir o globo ata o ceo.

O lume servía para

transportar os pasaxeiros.

O aire quente servía para

fabricar o globo.

A cesta servía para

quentar o aire de dentro do globo.

4 Ordena de maior a menor estas agrupacións de persoas.

unha multitude  •  unha parella moita xente  •  uns cantos •  un trío    5 Escribe ao revés e saberás o nome dos irmáns Montgolfier.

• S E U Q C A J  ▶  Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.



• H P E S O J  ▶   Lingua 3

81

15

Comprendo un texto con imaxes

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN

Nome

Data

A aventura de Tukamon e Fertitia O mozo     

e a súa irmá       dirixíanse

á gran         . Aínda que tiñan un bo       ,

os dous rapaces preferían        .

De alí a un pouco pararon ao lado dun pozo para         auga

e descansaron debaixo dunhas

        . Pero, de súpeto, o ceo

cubriuse de         e comezou a         .

E un        

enorme caeu moi preto deles!

     e      comezaron a         ata que

chegaron a unha         . A      que vivía alí díxolles:

–Entrade. Podedes descansar e secar a roupa diante do       . Pero antes, permitídeme que vos dea un consello: Cando hai tronada e os       están a caer ,

debaixo das

82

Lingua 3

        non te has meter.

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

AMPLIACIÓN. UNIDADE

15

1 Escribe a palabra que representa cada imaxe. Os nomes dos personaxes

      ▶                  ▶                 ▶                  ▶                 ▶                  ▶           muller

Os substantivos       ▶                  ▶                 ▶                  ▶                 ▶                  ▶           Os verbos

((llover)) ▶                 ▶                  ((correr))

2 Responde usando as túas palabras.

•  Onde ían Tukamon e Fertitia?  •  Por que non ían co camelo?  •  Que pasou cando estaban debaixo das árbores?   •  Que lles aconsellou a muller?   3 Marca. Por que non debes poñerte preto das árbores durante unha tempestade?

  Porque non protexen da chuvia e móllaste.

  Porque atraen os raios e podes resultar ferido.

4 Relaciona para poder ler as informacións.



A escritura xeroglífica inventouse  •



Os xeroglíficos son  •



Estes debuxos representan  •

Material fotocopiable © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

•  substantivos e verbos. •  no antigo Exipto. •  debuxos pequenos. Lingua 3

83

Solucionario

Solucionario PLAN DE MELLORA Unidade 1 Ficha 1. A comunicación 1. Falas co avó por teléfono. → Coa linguaxe. / Abrazas a mamá porque a queres. → Cun xesto. / Debuxas unha frecha para sinalar a saída. → Cunha imaxe. / Tocas o timbre para que che abran. → Cun son. 2. 1.º debuxo: Gañei! / 2.º debuxo: Adeus! / 3.º debuxo: Non cho sei! / 4.º debuxo: Parade! 3. Resposta modelo (RM). Indican cal é o aseo dos homes e cal é o das mulleres. Ficha 2. O son K 1. Henrique / Marica / Xoaquín / Nicolao / Inmaculada. 2. Con c: coala, escudo, cabaza. / Con qu: esquimó, raqueta, quimono. 3. •  O cociñeiro preparou macarróns. / •  Raquel tomou unha cunca de chocolate. Ficha 3. A descubrir mundo! 1. 1: compás / 2: mapa / 3: friameira / 4: lanterna / 5: estoxo.

Unidade 2 Ficha 1. A linguaxe e as linguas 1. Escrita / oral / escrita / oral. 2. GALEGO / FRANCÉS / CASTELÁN / INGLÉS / ALEMÁN / CHINÉS. 3. Resposta libre (RL). 4. RM. ¡Buenos días! / Bonjour! Ficha 2. O son Z 1. Hai que pintar: encestar, acio, dozura, cerebro, enderezo, almorzar, acción. 2. Conteñen za, zo, zu ▶  almorzar, enderezo, dozura. / Conteñen ce, ci ▶ encestar, cerebro, acio, acción. 3. OURIZO / ACEITE / AZUCENA / BICICLETA / POZA. 4. •  Compramos marmelada de cabaza, zume e pan de centeo para o almorzo.

86

Lingua 3



• O vestido de Icía leva un lazo azul que lle cingue a cintura.

Ficha 3. Canta auga! 1. 1: afundirse / 2: tirarse / 3: mergullarse / 4: chapuzar / 5: encher.

Unidade 3 Ficha 1. A oración: suxeito e predicado 1. …ceamos. / …a cama. / …o pixama? / …teño! / •  Na 1.ª oración e na 2.ª, o punto; na 3.ª, o signo de interrogación; na 4.ª, o signo de admiración. 2. As cegoñas fan niños enormes. ▶  5 / Gústanlles as torres. ▶  3 / Alá arriba séntense moi ben. ▶ 5. 3. RM. As abellas producen o mel. / Meu irmán e mais eu somos moi distintos. Ficha 2. O punto 1. Hai que arrodear: Punto e seguido. / Punto final. 2. Aumentarlle outro parágrafo ao texto, para poñer un punto e á parte. 3. A directora do colexio inaugurou as pistas de baloncesto. Todos estaban desexando probalas. RM. Dentro de quince días vai comezar o campionato e nel participarán tres equipos do colexio. Ficha 3. Unha paisaxe en miniatura 1. 1: debuxar / 2: modelar / 3: recortar / 4: dobrar / 5: apegar.

Unidade 4 Ficha 1. Sons e letras 1. A B C D E / M N Ñ O P / T U V X Z / D E F GH/HILMN 2. TIGRE / LOBO / BOI / ELEFANTE 3. 1 consoante: boi / 2 consoantes: lobo / 3 consoantes: tigre / 4 consoantes: elefante.

© 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

PLAN DE MELLORA 4. •  queixo / •  formigueiro / •  torradora / •  charco / •  cocho / •  coello  Un dígrafo está formado por dúas letras xuntas que representan un único son. Ficha 2. O son G. A diérese 1. GALIÑA / PINGÜÍN / GORILA / UNGÜENTO / AGUIA / GUANTE / FOGUEIRA. 2. Conteñen ga, go, gu  ▶  galiña, gorila, guante.  Conteñen gue, gui  ▶  fogueira, aguia. Conteñen güe, güi  ▶  ungüento, pingüín. 3. •  Para merendar, Águeda toma galletas   e iogur. • Gonzalo e Guillerme practican piragüismo en agosto. • O meu amigo Gumersindo é trilingüe   e vive en Sigüeiro. Ficha 3. Unha colección moi curiosa 1. 1: dourado / 2: duro / 3: prateado /  4: escuro / 5: brillante.

Unidade 5 Ficha 1. A sílaba 1. can / ce  |  bra / xi  |  ra  |  fa / a  | ves  | truz / cro  |  co  |  di  |   lo / ser  |  pe / ñu. 2. Monosílabas: can, ñu. / Bisílabas: cebra, serpe. / Trisílabas: xirafa, avestruz. / Polisílabas: rinoceronte, crocodilo. 3. •  antena / •  coiro / •  euro / •  carteira / •  aire / •  lecer / •  ouro / •  culler / •  hiena / •  coche / •  cambio / •  acuario. Ficha 2. A partición de palabras 1. •  pas-tel / •  cho-queiro, choquei-ro /   •  acua-rio / •  bo-tella, bote-lla /   •  or-denador, orde-nador, ordena-dor. 2. Cómpre riscar, respectivamente: cociñe-ira / para-ugas / teso-uro / panade-iro. 3. •  choqueiro ▶  cho-queiro, choquei-ro / •  dalgunha ▶  dal-gunha, dalgu-nha / •  ningunha ▶  nin-gunha, ningu-nha / •  carreira ▶  ca-rreira, carrei-ra  

© 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

•  paraugueiro ▶  pa-raugueiro,   parau-gueiro, parauguei-ro. Ficha 3. Como sopra o vento! 1. 1: faro / 2: chalana / 3: veleiro /  4: abrigarse / 5: espigón.

Unidade 6 Ficha 1. Clases de sílabas 1. •  cartel / •  ovella / •  lavadora / •  ordenador / •  harmónica. 2. en-fer-mei-ra / mes-tre / pin-to-ra / mú-si-co. 3. Última sílaba tónica: Belén, mañá. Penúltima sílaba tónica: César, hábil. Antepenúltima sílaba tónica: micrófono, música. Ficha 2. Signos de interrogación e de admiración 1. Ai, teño medo! / Que vento vai! / Canto custa isto? / Meu avó chámase Pedro. 2. Como podo chegar ata o museo? / Ten que coller o autobús 21. / Gustouche a película? / Moitísimo, estivo xenial! Ficha 3. Movémonos 1. 1: na punta do pé / 2: axeonllada /   3: sentado / 4: en crequenas / 5: deitada.

Unidade 7 Ficha 1. O substantivo 1. Cómpre pintar de amarelo (substantivos   de persoa): árbitro, amigo, mestra, médico.  Cómpre pintar de verde (substantivos   de animal): can, serpe, cabalo, mosca.   Cómpre pintar de azul (substantivos   de cousa): fiestra, fío, gorra, bolígrafo. 2. •  Os patíns son de Alberte.  •  O balón é de Nei.  •  As lentes son de Xiana.  •  A raqueta é de Manel. 3. RM. Miño / Ribadeo / Cantábrico.

Lingua 3

87

Solucionario PLAN DE MELLORA Ficha 2. O uso de r e rr 1. R forte: ramallo, turrón, israelí, serra, recta, Henrique. R suave: tesouro, burato, muro, xogar. 2. Con r ao comezo de palabra: ramallo, recta. / Con r despois de consoante: israelí, Henrique. / Con rr entre vogais: turrón, serra. 3. carro / serea / robot / rato / pirata. Ficha 3. Imos de excursión! 1. 1: fotografar / 2: costento / 3: guía / 4: arquipélago / 5: mergullador.

Unidade 8 Ficha 1. O xénero dos substantivos 1. un triciclo / unha barca / un papaventos / unha esponxa. 2. Cómpre arrodear de azul (substantivos masculinos): triciclo, papaventos. Cómpre arrodear de vermello (substantivos femininos): barca, esponxa. 3. •  xuíz  ▶  xuíza / •  doutor  ▶ doutora / •  rapaz  ▶  rapaza / •  elefante  ▶  elefanta / •  dependente  ▶  dependenta / •  presidente  ▶ presidenta.

Unidade 9 Ficha 1. O número dos substantivos 1. Están en singular: científico, lago, animal. Están en plural: axudantes, ras, peixes. 2. •  Debuxei uns ourizos nuns folios. • Os trens pasaron por uns túneles. • Gústanme os olores das flores dos anises. 3. •  varios crebacabezas  ▶  un crebacabezas / •  dous lapis  ▶  un lapis / •  moitos sacarrollas  ▶  un sacarrollas / •  os martes  ▶  o martes. Ficha 2. Palabras con h 1. Cómpre arrodear, respectivamente: harmónica / ovo / herba / óso / hamaca / arpa. 2. •  O can do veciño atopou un óso entre a herba. / •  Gústame comer un ovo fritido e despois descansar na hamaca. / •  A arpa é un instrumento musical de corda e a harmónica, de vento.

4. home → muller / cabalo → egua / pai → nai / carneiro → ovella / boi → vaca.

3. •  É onde se garda o millo.  ▶ hórreo. •  Masculino de muller.  ▶ home. •  O día ten vinte e catro.  ▶ horas. •  Coche ou automóbil.  ▶ vehículo. •  Nel cúranse os enfermos.  ▶ hospital. •  Feminino de heroe.  ▶ heroína.

Ficha 2. Palabras con b

4. •  houbo. / •  haberá. / •  hai.

1. Libro sagrado, que é a base do cristianismo. → biblia / Muller que fai feitizos e voa en vasoira. → bruxa / É a femia do castrón. → cabra / Peza de roupa. → blusa.

Ficha 3. As festas do barrio

2. ambulancia / hamburguesa / alfombra / bombeiro.

Unidade 10

3. •  Martiño toca o trombón e Uxío toca o tambor. •  Na biblioteca hai moitos libros. •  O meu amigo Brais é moi amable. Ficha 3. No mercado 1. 1: leituga / 2: cereixas / 3: amorodos / 4: cenorias / 5: cabazas.

88

Lingua 3

1. 1: alumear / 2: altofalante / 3: bandeirolas / 4: brincar / 5: rir.

Ficha 1. O artigo 1. A praia estaba tranquila e as rapazas xogaban nela. Uns caldeiros e unhas pas servíanlles para construír un castelo. De súpeto, unha onda chegou con forza, rompeu o castelo de area e arrastrou os xoguetes. Por sorte déronos recuperado, pero… que mágoa de castelo! © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

PLAN DE MELLORA 2. Con artigo determinado. SINGULAR. Masculino: o castelo. Feminino: a praia. PLURAL. Masculino: os xoguetes. Feminino: as rapazas. Con artigo indeterminado. SINGULAR. Masculino: un castelo. Feminino: unha onda. PLURAL. Masculino: uns caldeiros. Feminino: unhas pas. 3. •  os ou uns bolígrafos / •  a ou unha boneca / •  o ou un pa / •  as ou unhas bólas. Ficha 2. As contraccións do artigo 1. •  ao  ▶  a + o / •  das  ▶  de + as / •  nas  ▶  en + as / •  cos  ▶  con + os / •  pola  ▶  por + a / •  ás  ▶  a + as. 2. •  Cruzaremos o río pola ponte vella. • Aos turistas gústalles pasear polas rúas do centro. • Xiao pregúntalle polo prezo dos kiwis ao froiteiro. 3. •  O balón voou polo aire e caeu fóra do patio. • Falei cun rapaz que coñecín no conservatorio. • Mercou o libro nunha tenda que hai nas aforas. • Chegarás antes ao hospital se vas pola rúa nova. • Os veciños teus son dunha aldea próxima á nosa. Ficha 3. Repoboamos o bosque 1. 1: cavar / 2: landra / 3: toro / 4: recoller / 5: semente.

Unidade 11 Ficha 1. Os posesivos 1. Uxío e Silvia disfrazáronse con roupa vella. Agora míranse un ao outro para ver o resultado. –Gústanme os teus colares, pero as túas pulseiras, non –di Uxío. –Pois a túa gravata é moi fea! –respóndelle Silvia. –Si, ha, ha, ha! Coma o teu vestido! –ri el. –Pero os nosos sombreiros son moi elegantes –sorrí Silvia. © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

–En cambio, as miñas botas son horribles –quéixase Uxío. –Sabes que? –di Silvia–. Eu prefiro a nosa roupa! Volvemos cambiarnos! 2. •  A miña irmá e a túa curmá son amigas. • O teu amigo Breixo veu coas súas irmás. • As vosas bufandas están debaixo dos nosos abrigos. • A súa veciña é da mesma vila ca os meus pais. • Os seus debuxos son máis bonitos ca as miñas fotos. Ficha 2. Palabras con v 1. gravata / vaca / violín / caravel / varredor / vasoira. 2. servir  ▶  servidume, servente, servizo, servidor. vivir  ▶  vivencia, viveiro, sobrevivir, vivenda. vir  ▶  benvida, vindeiro, porvir, intervir. 3. •  O avó foi o padriño da voda e estivo tranquilo, pero o noivo pasou nervios. • Brais envioume un sobre vermello polo meu aniversario. Que haberá dentro? • Tiven que varrer a cociña para evitar unha nova bronca. • En todo o inverno non vimos a branca neve nas pólas das árbores. Ficha 3. No parque de bombeiros 1. 1: escada / 2: mangueira / 3: machada / 4: luvas / 5: extintor.

Unidade 12 Ficha 1. Os demostrativos 1. Este galiñeiro xa me ten farta! Esas galiñas brancas non queren estar con aquel galo grande. Esta galiña negra escapa todos os días. E aqueles pitiños pían asustados cada vez que se lles achegan eses galos negros. Que lea! Xa non aguanto máis a cabeza con tanto «cacaracá!». este galiñeiro / esas galiñas / aquel galo / aqueles pitiños / esta galiña /eses galos. 2. •  Ese can que vixía o rabaño é do pastor aquel. Lingua 3

89

Solucionario PLAN DE MELLORA

• Esas cabras dan máis leite ca a vaca esta. • Todos estes ovos púxoos aquela galiña.

Ficha 2. A coma 1. •  Os meus catro cans chámanse Tobi, Raíña, Wanda e Lúa. • Eu teño un irmán, unha irmá, dous curmáns e tres curmás. • Mañá hai clase de Lingua, de Matemáticas e de Música. 2. •  Para xantar hai ensalada, macarróns e laranxa. • Meu pai mercou leituga, tomates, patacas e cenorias. 3. Estimados clientes: Enviámoslles o material que nos pediron: un paquete de 500 folios, uns rotuladores, unha grampadora, unhas gomas elásticas grandes e un xogo de regras. Esperamos que todo sexa do seu gusto e agradecémoslles a confianza na nosa empresa. Atentamente, Pascual Guerra Xerente de Ofibós Material de oficina

O x soa coma en exame  ▶ proximidade, flexo, taxista, extremidade, éxito, flexionar. 2. •  O avó durmiu unha sesta ao pé dunha xesta. • Púxolle un testo á tixola para que non lle arrefriase o sándwich mixto. • O experto publicou un libro sobre un texto literario da Idade Media. • Acendeu o lume cun misto e, antes de deitarse, estivo esperto dúas horas. 3. •  escavación / •  escachar / •  excelente / •  espertador / •  estraño / •  espremedor / •  extensión / •  extintor / escoitar / exterior.

Ficha 3. Unha rúa moi animada 1. 1: caixa do correo / 2: calzada / 3: farol / 4: varredor / 5: beirarrúa.

Unidade 14 Ficha 1. Os pronomes persoais 1. Eu son galego. Ela é chinesa. Ti es alemán. El é marroquí. Nós somos amigos.

Ficha 1. O adxectivo

2. •  Lois e mais eu collemos cada día o bus.  ▶  Nós collemos cada día o bus. •  Mariña e Elisa viven preto do colexio.  ▶  Elas viven preto do colexio. •  Os condutores tocan a bucina.  ▶  Eles tocan a bucina. •  Xurxo e ti xogades sempre ao baloncesto.  ▶  Vós xogades sempre ao baloncesto.

1. Cómpre pintar: constipada / roto / sucios / vella / boas / pequenos.

Ficha 2. Palabras con x e con ll

Ficha 3. Un día na granxa 1. 1: boi / 2: becerro / 3: pitiño / 4: poldro / 5: porco.

Unidade 13

2. un xoguete roto / unha casa vella / os meniños pequenos / unhas boas vacacións / uns pratos sucios / a rapaza constipada. 3. RL. Ficha 2. Palabras con x e con s 1. O x soa coma en xamón  ▶ reloxo, xoaniña, xeración, axóuxere, coxín, xarope.

90

Lingua 3

3. RL. 1. Cómpre riscar: partixa / vasixa / baraxa / antoxo. 2. xirafa / xoguetes / parella / coello / burbullas / xenio. ♣ representa a letra x. ♠ representa a letra ll. 3. •  traballo / •  axilizar / •  caixa / •  anteollos / •  xarope / •  emparellar / •  allos / •  xavelina / remexer / colleita. © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

PLAN DE MELLORA Ficha 3. No faiado 1. 1: chineiro / 2: bufarda / 3: trabe / 4: mármore / 5: quinqué.

Unidade 15 Ficha 1. O verbo 1. asa / bate / torra / espreme. 2. •  asa  ▶  asar / •  bate  ▶  bater / •  torra  ▶  torrar / •  espreme  ▶ espremer. 3. •  Mañá, se non chove, todos xogaremos no parque da música. •  De nova, miña nai traballou nunha tenda de roupa. •  Sabes que o avó estuda inglés desde hai dous meses? •  Esta empresa fabricou o primeiro coche hai noventa anos. Ficha 2. Os dous puntos 1. •  Visitamos toda Galicia: A Coruña, Lugo, Ourense e Pontevedra.  ▶ E. •  Daquela Alberte dixo: «Non notades olor a fume? Cheira a queimado!».  ▶ C. •  O avó Vicente sempre me dicía: «O importante é ter saúde».  ▶ C. •  Hoxe merquei tres contos: un de medo, un de aventuras e un de humor.  ▶ E. 2. •  Na mochila levo tres cousas: a merenda, o caderno e o estoxo. •  O aparcadoiro ten dúas plantas: a azul e a vermella. 3. •  Miguel, todo suado, exclamou: «Que calor vai!». •  O policía díxolle a meu pai: «Houbo un accidente». •  Miña nai pediume: «Pásasme o sal?». Ficha 3. Que coches tan antigos! 1. 1: pina / 2: panca / 3: pneumático / 4: parachoques / 5: raio.

© 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Lingua 3

91

Solucionario PROGRAMA DE AMPLIACIÓN Unidade 1

Unidade 3

Comprendo un texto persoal

Comprendo un cartel

1. •  Martiño escribe unha carta a unha revista. Si. / •  Hoxe é o aniversario de Martiño. Non. / •  Hai dous anos que Quica vive   con Martiño. Si. / •  Quica perdeuse   no xardín. Non.

1. Hai que riscar:   •  Indicar onde está o colector amarelo.   •  Mesturalos con outros residuos.   •  Se nos desfacemos deles.

2. RM. Regaloulla o seu tío Luís cando fixo seis anos. 3. Hai que pintar o segundo título: A MIÑA MASCOTA E MAIS EU. 4. •  Quica medrou moi de présa. / •  Debeuse a que comía moito. / •  Danlle de comer   unha vez ao día. / •  Danlle unha comida especial para tartarugas e tamén follas   de leituga. 5. 1.º debuxo: agáchase á sombra / 2.º debuxo: escaravella na terra / 3.º debuxo: entérrase no chan / 4.º debuxo: escapa pola porta. 6. lento coma → unha tartaruga / silencioso coma → unha serpe / forte coma → un boi / rápido coma → unha lebre. 7. RL.

Unidade 2

2. Hai que arrodear (van ao colector amarelo):   a botella de auga de plástico, o brik de  zume, a lata de sardiñas, o bote de refresco  e a bolsa de plástico.  Hai que riscar (non van ao colector amarelo): a mazá mordida, o calcetín,   a lámpada, a cadeira de madeira, a caixa   de galletas de cartón e o xornal. 3. Papel e cartón: azul. / Vidro: verde. / Envases: amarelo. 4. Hai que riscar: enviar / emparellar / boletín / vide. 5. RM. •  Utilizar os vasos de iogur para botar sementes. / •  Utilizar as caixas de zapatos para gardar cromos. / •  Utilizar os botes   de marmelada para gardar froitos secos. / •  Utilizar as bolsas da compra para botar   nelas o lixo.

Unidade 4

Comprendo un texto poético

Comprendo un texto informativo

1. Hai que marcar: Debe ser pola mañá. /   O almorzo está preparado na cociña. /   A cociña ole ben. / Á rapaza gústanlle   os alimentos que hai preparados.

1. •  Si. / •  Non. / •  Non. / •  Si.

2. Hai que riscar: bistés, galletas, arroz, marmelada, verduras e chocolate.

3. RM. Os astronautas saíron dar un paseo cos seus traxes espaciais e deixaron pegadas na superficie da Lúa.

3. Son para beber: leite, zume. / Son para comer: RM. torradas, bolos. 4. 1.º debuxo → torrada / 2.º debuxo → croissant / 3.º debuxo → bolo / 4.º debuxo → ensaimada. 5. RL. 6. •  O poema O almorzo ten tres estrofas. / •  Cada estrofa ten catro versos. /   •  Hai que arrodear: O 2.º e o 4.º

92

Lingua 3

2. Cómpre marcar a primeira opción: O seus cráteres.

4. RM. •  A Lúa brilla porque reflicte a luz do Sol. • Os cráteres formáronse porque uns grandes meteoritos chocaron contra a súa superficie hai millóns de anos. • As pegadas dos astronautas non se borraron porque o po onde están marcadas non cambiou, porque na Lúa non hai vento nin chuvia. © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN 5. •  Onte o hidroavión amarou no lago para rescatar os náufragos. • Aquel día a nave Apolo XI aluou sen problemas. • Dentro duns segundos, o avión aterrará   na pista principal. 6. 1.º debuxo: B (estar de mala lúa). / 2.º debuxo: A (estar na lúa).

Unidade 5 Comprendo un texto lendario 1. Agamenón / Ulises / Troia. 2. F / V / F / V / V / F. 3. •  Os gregos querían conquistar a cidade   de Troia. • Os gregos estaban diante de Troia desde había meses. • A Agamenón, aquela idea pareceulle moi interesante. 4. Os troianos pensaron que os gregos  abandonaran a idea de tomar Troia   e levaron o cabalo dentro das murallas,   sen saberen que no interior había soldados inimigos. Pola noite, mentres todos   os troianos durmían despois dunha gran festa, os guerreiros gregos saíron do cabalo e abriron as portas da cidade; así o resto do exército grego entrou e conquistou Troia. 5. RL.

Unidade 6 Comprendo un texto informativo 1. Os bombeiros apagan os incendios   e rescatan as persoas en situacións   de perigo, como accidentes, inundacións, terremotos, etc. 2. Cómpre arrodear: botas con punteiras reforzadas, casco, traxe multicapa (chaqueta e pantalón), velcro, viseira, emisora, bandas luminescentes, máscara, botella de aire comprimido. © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

3. Viseira → Protexe os ollos da calor   e do cegamento. / Emisora → Permite comunicarse con outros bombeiros. / Máscara → Filtra o aire para respirar mellor cando hai fume. 4. RM. •  Non, porque o traxe está feito con moitas capas de material que son unha barreira antihumidade. / •  Non, é antilume. / •  Conecto a botella de aire comprimido. 5. Peso do traxe: 3 kg. Peso do casco: 1 kg.   Peso da botella: 4 kg. PESO TOTAL QUE TRANSPORTA = 8 kg.

Unidade 7 Comprendo un texto poético 1. Cómpre marcar: Cando comeza a facerse de día. 2. Cómpre marcar: solpor, anoitecer e noitiña. 3. olor → cheiro / frescor → frescura /   bule → apura / axiña → decontado. 4. •  A lúa. / •  Á fonte. //   •  A lúa. / •  Á rapaza. //  •  O reiseñor. / •  Á lúa. 5. xerra / cántaro / porrón / caldeiro.   Cómpre pintar o segundo debuxo. 6. •  Repítese o o tónico final.  •  Nos versos pares.   •  Podemos dicir que riman entre eles. 7. Si, hai personificacións: a lúa móvese e fala e tamén o fai o reiseñor.

Unidade 8 Comprendo un texto dos medios de comunicación 1. Cómpre marcar: A un programa de radio   onde os oíntes fan preguntas por teléfono  e un veterinario responde. 2. Cómpre subliñar o cuarto parágrafo, desde Graciñas… ata Hai alguén aí?; e tamén  o parágrafo final, desde Grazas pola chamada… ata Bo día a todos! 3. Comedeira → Recipiente onde se pon   a comida para que os animais a collan.  Lingua 3

93

Solucionario PROGRAMA DE AMPLIACIÓN Penso → Alimento preparado especificamente para animais. Bebedoiro → Recipiente onde se bota auga para que os animais poidan beber. Camada → Conxunto de crías nacidas no mesmo parto. 4. •  É un coello. / •  É de Breixo. / •  Non come as barriñas marróns do penso. / •  Recomenda que combine o penso con froitas e verduras frescas. •  Son dous hámsters femias. / •  Son de Cristina. / •  Malia que son da mesma camada, pelexan e mórdense. / •  Recomenda poñelos xuntos nunha gaiola grande con dúas comedeiras, dous bebedoiros e dous escondedoiros, ou ben poñelos en gaiolas separadas. 5. Cómpre pintar (usan a mesma forma para o masculino e o feminino): hámster, serpe, gorila, escaravello, peixe, balea, araña, xirafa.

Unidade 9 Comprendo un cuestionario 1. Vixíe que os alumnos comprenden a clave e interpretan o resultado do test correctamente. 2. Cómpre pintar: test. 3. •  As preguntas 4, 5 e 8. •  A pregunta 3. •  A pregunta 1. •  A pregunta 6. 4. 1: polo marfil dos cairos / 2: de 7 a 10 días / 3: os chineses / 4: un océano / 5: boticas / 6: unha raíña / 7: sal / 8: subir. 5 e 6. RL.

Unidade 10 Comprendo un texto narrativo 1. Henrique, que quere ser mariñeiro; seu pai; Martiño o Rato, que é o dono do barco e Antón o Pescada, que é o cociñeiro. 2. Cómpre arrodear o terceiro debuxo.

94

Lingua 3

3. V / F / F / V / F. 4. RM. O mariñeiro captura o peixe no mar e o peixeiro é quen llo vende ao público na peixaría. 5. aceptar → negar / abundante → escaso / infortunado → afortunado / saboroso → insípido. 6. Henrique fíxose mariñeiro moi novo. A primeira vez que saíu ao mar estaba moi nervioso. Pero todos foron amables con el e animárono. Agora é vello e xa non navega; pero aínda conserva o impermeable, as botas e a gorra.

Unidade 11 Comprendo un texto informativo 1. Díxoo: Os mongois construían as tendas con peles. / Para os mongois, os cabalos tiñan moito valor. / Os mongois inventaron as hamburguesas. / O parchís tamén o inventaron os mongois. Non o dixo: As tendas dos mongois chamábanse iurtas. / As hamburguesas tamén se chaman filetes rusos. 2. RM. Quere dicir que non vivían sempre no mesmo lugar, que se desprazaban continuamente. 3. Cómpre marcar en vermello (como facían as hamburguesas) o segundo parágrafo. Cómpre marcar en azul (como xogaban ao parchís) os parágrafos numerados 1.º, 2.º, 3.º, 4.º. 4. Un anaco de carne fresca / Unhas hamburguesas saborosas / As grandes chairas de Asia / Un palacio luxoso. 5. RM. De madrugada, poñían un anaco de carne fresca debaixo da sela. Ao final do día, como pasaban moitas horas cabalgando, a carne estaba ben picada e pisada. Daquela engadíanlle herbas para darlle sabor. Finalmente, cociñábana ao lume. © 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

PROGRAMA DE AMPLIACIÓN Unidade 12

Unidade 14

Comprendo un texto narrativo

Comprendo un texto histórico

1. O principiño vivía nun planeta moi pequeno. Naquel planeta había tres volcáns que só lle chegaban ao xeonllo. O volcán apagado, empregábao de tallo. 2. •  Non ver a ninguén. • Dixo que vería dunha soa ollada todo o planeta e todos os homes. • Só viu agullas de rocha ben afiadas. •  Cómpre marcar o segundo debuxo. 3. Busca → amigos. / Sente → unhas voces. / Cre que son → os homes. / Pero só é → o eco. 4. Pensa que os homes non teñen imaxinación, que só repiten o que lles dis. 5. pantalóns  ▶  talóns / zapato  ▶  pato / cometa  ▶ meta.

1. INVENTORES Irmáns Mongolfier. LUGAR DO PRIMEIRO VOO Versalles. DATA 19 de setembro de 1783. LUGAR DO PRIMEIRO VOO TRIPULADO POR PERSOAS París. DATA 21 de novembro de 1783. 2. Os fragmentos do texto en que falan os inventores son as liñas 3 (–Señoras e señores…), 6-13 (–Meu irmán… ata o ceo) e 18-20 (Agora, señoras… no noso globo). 3. A seda servía para → fabricar o globo. O lume servía para → quentar o aire de dentro do globo. O aire quente servía para → facer subir o globo ata o ceo. A cesta servía para → transportar os pasaxeiros. 4. unha multitude, moita xente, uns cantos, un trío, unha parella. 5. •  Jacques / •  Joseph.

Unidade 13 Comprendo un texto publicitario 1. Cómpre marcar: É un cartel publicitario: quere convencernos para ir ao lugar de que fala. 2. •  Fala dun parque acuático pensado especialmente para rapaces e rapazas de 6 a 12 anos. • Durante os meses de xuño, xullo, agosto e setembro. •  De 10 a 21 horas, ininterrompidamente. •  Camiño da Cala Azul, 12, Vilamar. • Escribindo un correo electrónico a [email protected]. 3. río con rápidos / tobogán / piscina de ondas / tirolesa. 4. O barco pirata A illa dos náufragos Escola de sereas 5. RL.

© 2014 Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L.

Unidade 15 Comprendo un texto con imaxes 1. Nomes propios: Tukamon, Fertitia. Substantivos: árbores, camelo, casa, muller, lume, raio, nubes, pirámide. Verbos: beber, camiñar, correr, chover. 2. •  Ían á gran pirámide. •  Porque preferían camiñar. • Comezou a chover e un raio caeu preto deles. • Cando hai tronada e os raios están a caer, debaixo das árbores non te has meter. 3. Cómpre marcar: Porque atraen os raios e podes resultar ferido. 4. A escritura xeroglífica inventouse → no antigo Exipto. Os xeroglíficos son → debuxos pequenos. Estes debuxos representan → substantivos e verbos.

Lingua 3

95

Dirección de arte: Xosé Crespo González. Proxecto gráfico: Pep Carrió. Xefa de proxecto: Rosa Marín González. Coordinación de ilustración: Afonso Toimil Castro e Amparo Tortosa Sanz. Xefe de desenvolvemento de proxecto: Xavier Tejeda de la Calle. Desenvolvemento gráfico: Raúl de Andrés González e Jorge Gómez Tobar. Dirección técnica: Ángel García Encinar. Coordinación técnica: Ester Marín Otero, Jesús Muela Ramiro e Virtudes Llobet Azpitarte. Confección e montaxe: Ester Marín Otero, Luís González Prieto e Virtudes Llobet Azpitarte. Corrección: Luz Cures Vázquez, Xavier Pais Villar e Antón Palacio Sánchez.

© 2014 by Edicións Obradoiro, S. L. / Santillana Educación, S. L. Entrecercas, 2 15705 Santiago de Compostela PRINTED IN SPAIN

CP: 535643

Esta obra está protexida polas leis de dereitos de autor e a súa propiedade intelectual corresponde a Obradoiro/Santillana. Os usuarios lexítimos da obra só están autorizados a facer fotocopias para usalas como material da aula. Queda prohibida calquera outra utilización agás os usos permitidos, especialmente aquela que teña finalidades comerciais.