Esu(Oriki - Orin).doc

ORÍKÌ ÈSÚ ORO (Alabanza al poder del Mensajero Divino) Èsù Oro mà ni kò. Èsù Oro mà ya kò. Èsù Oro f’ohun tire sile. Esu

Views 122 Downloads 32 File size 429KB

Report DMCA / Copyright

DOWNLOAD FILE

Citation preview

ORÍKÌ ÈSÚ ORO (Alabanza al poder del Mensajero Divino) Èsù Oro mà ni kò. Èsù Oro mà ya kò. Èsù Oro f’ohun tire sile. Esu, el Mensajero Divino del Poder de la Palabra ocasiona enfrentamientos. Esu Oro no me ocasiona enfrentamiento. Èsù Oro ohun olohun ni ima wa kiri. Ase. Esu, el Mensajero Divino tiene la voz de poder, tiene una voz que puede oírse a lo largo del Universo. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ OPIN (Alabanza al poder del Mensajero Divino) Ajibike, owuru ja s’ogun, isele, afaja b’Òrun be enia eleti gbofo, gb’aroye. Al que se saluda primero, el guerrero que cura mejor que cualquier medicina. El dueño de los caminos y de los avatares de la vida. El que está en todas partes y lo sabe y lo escucha todo. A bi etii luy ka bi ajere. O soro l’ano, o see loni Sàngó o gbodo pe t’Èsù o si si. El que habló ayer y viene a hablar hoy. El Espíritu del Relámpago y del Fuego no niega la existencia del Mensajero Divino. Oya o gbdo pe t’Èsù o si si. Omolu o gbodo pe t’Ésù o si si. El Espíritu del Viento no niega la existencia del Mensajero Divino. El Espíritu de la Enfermedad no niega la existencia de Esu. Òsun o gbodo pe t’Èsù o si si. Ifá o gbodo pe t’Èsù o si si. Èsù Opin, Gboongbo ki gbongbo. Ajiboke owuru ja s’ogun Èsù ma se mi o. El Espíritu de los Desafíos no niega la existencia del Mensajero Divino. Ifá no niega la existencia de Esu. Ningún Orisa niega la existencia del Mensajero Divino. Esu, el Mensajero Divino, la raíz de todas las raíces. Esu no daña a quienes le aman. Ajibike ma se mi o. Èsù ma se mi o. Mo Rubo Èsù Opin o. Ase. Esu, El Mensajero Divino, no me daña. Hago ofrecimientos a Esu para que abra mis caminos y me de permiso para iniciar el camino que ahora emprendo. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ALAKETU (Alabanza al Mensajero Divino) La ro Alaketu aki Alaketu. Èsù Alaketu orí mi ma je nko o. Usted quien ve Alaketu sin ir a Alaketu. Esu Alaketu orienta mi cabeza hacia la dirección de mi destino. Èsù Alaketu ba nse ki imo. Èsù Alaketu k’eru o ba onimimi. Esu Alaketu, yo acojo su profunda sabiduría. Esu Alaketu encuentra siempre un lugar para atender a sus hijos. Èsù Alaketu, fun mi of o ase, mo pèlé Òrì sa. Èsù Alaketu alajiki juba. Ase. Esu Alaketu me da las palabras poderosas para que yo pueda saludar a las Fuerzas de la Naturaleza. Esu, Mensajero Divino, nosotros te brindamos nuestros respetos y le pedimos bendiciones. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ISERI (Alabanza al Mensajero Divino del Rocío de la Mañana) Èsù Iseri ganga to lojo oni. Mo fikú mi ro sorun re. Aye le o. Esu Iseri dueño del día. Pongo mi vida en sus manos. El mundo es un lugar difícil. Mo fikú mi ro sorun re. Aye le o. Mo fikú mi ro sorun re. Èsù Iseri to lojo oni. Pongo mi vida en sus manos. El mundo es un lugar difícil. Esu Iseri dueño del día. Mo fikú mi ro sorun re. Ase. Pongo mi vida en sus manos. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ GOGO (Alabando al Mensajero Divino del Pago Integro)

Èsù Gogo o, Orí mi ma je nko o. Èsù Gogo o, Orí mi ma je nko o. Esú Gogo, guíe mi cabeza por el camino correcto. Esu Gogo, guíe mi cabeza por el camino correcto. Elo lówó re Gogo?. Ookan lowo Èsù Gogo baba awo. Ase. ¿Cuánto está pidiendo usted Esu Gogo? El Mensajero Divino del Pago Íntegro, el Padre del misterio está pidiendo el pago de sus derechos. Asé. ORÍKÌ ÈSÙ WARA (Alabando al Mensajero Divino de las Relaciones Personales) Èsù Wara na wa o, Èsù Wara o. Èsù Wara na wa ko mi o, Èsù Wara o. Esu Wara trae buena fortuna, el Mensajero Divino de las Relaciones Personales. Esu Wara me trae buena fortuna, Wara. Ba mi wa iyàwo o, Èsù Wara o. Ma je orí mi o baje o, Èsù Wara o. Traígame un compañero, Esu Wara. No estropee mi buena fortuna, Esu Wara. Ma je ile mi o daru, Èsù Wara o. Ase. No traiga ruptura a mi casa, Esu Wara. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ IJELU (Alabando al Mensajero Divino del Tambor) Èsù Ijelu, Èsù Ijelu, Èsù Ijelu o gbe yin o. Elegbeje ado. Èsù Ijelu, Èsù Ijelu, Esu Ijelu, el Mensajero Divino del Tambor. Puede que Esu Ijelu lo proteja a usted. Dueño de mil calabazas. El Mensajero Divino del Tambor, Esu Ijelu. Èsù Ijelu o gbe yin o. Elegbeje ado, Èsù Ijelu, Latopa Èsù Ijelu kenke, Puede ser que Esu Ijelu lo proteja a usted. Dueño de mil calabazas el Mensajero Divino del Tambor, el único, Esu Ijelu, no se enfrenta a mí. Latopa Èsù Ijelu kenke, Latopa Èsù Ijelu kenke, Las eni dako Onilu o, El único, Esu Ijelu, no se enfrenta a mí. El único. El Mensajero Divino del Tambor no se enfrenta a mí. Él es quien circuncidó el tambor. Èsù Ijelu dako Onilu o. Ase. Esu Ijelu circuncidó al tambor. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ JEKI EBO DA (Alabando al Mensajero Divino que autoriza las ofrendas de Fuerza Vital) Oo reran re. Oo reran re. Èsù Jeki Ebo Da oo reran re. Oo reran re. Él mira las ofrendas. Mira las ofrendas. Esu Jeki Ebo Da mira los ofrecimientos. Mira las ofrendas. Oo reran re. Èsù Jeki Ebo Da oo reran re. Èsù Jeki Ebo Da oo reran re. Mira las ofrendas. Esu Jeki Ebo Da mira las ofrendas. Esu Jeki Ebo Da mira las ofrendas. Èsù Jeki Ebo Da oo reran re. Èsù Jeki Ebo Da gbe eni s ‘ebo loore o. Ase. Esu Jeki Ebo Da es el que autoriza las ofrendas de Fuerza Vital, él mira los ofrecimientos. Esu Jeki Ebo Da, da bondad a aquéllos que hacen ofrendas. Asé

ORÍKÌ AGONGON GOJA (Alabando al Mensajero Divino del Cinturón Ancho) Èsù Agongon Goja, ereja. Èsù Agongon goja ‘lasunkan. Èsù Agongon Goja ola ilu. Esu Agongon Goja cobra sus ofrendas con productos del mercado. Esu Agongon Goja desliza riqueza cerca de nosotros. Esu Agongon Goja es la riqueza del pueblo. A ki i l’owo la i mu ti Èsù Agongon Goja kuro. Ase.

Para que uno pueda disfrutar de riqueza, debe respetar a Esu Agongoja. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ELEKUN (Alabando al Mensajero Divino de los Cazadores) Abimo tunmobi. Èsù Elekun mo be mi. Iwo lo bi lagbaja to fi dolori buruku. Él es quien empuja y empuja de nuevo. Esu Elekun no me empuja. Usted es el que nos empuja para ser desafortunados. Iwo lo be tamodo to fi dolori ibi. Iwo lo be toun ti ko fi roju aiye re mo. Usted es el que nos empuja para ser desafortunados. Nos empuja para ir sin dirección. Èsù Elekun mo be mi. Abimo tunmobi. Èsù Elekun orí mi mo je un ko oo. Esu Elekun no me empuja. Él es quien empuja y empuja de nuevo. El Mensajero Divino de los Cazadores es el corazón de la abundancia. Èsù Elekun orí mi mo je un ko oo. Elo l’owo re Èsù Elekun. Okan l’owo Èsù Elekun. Ase. Esu Elekun no me empuja. Esu Elekun me guía hacia la abundancia. Esu Elekun es el corazón de la abundancia. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ AROWOJE (Alabando al Mensajero Divino del Océano) Èsù Arowoje okun un ni o si o ki e lu re ye toray. Èsù Arowoje b’omi ta ‘afi. Esu Arowoje lo saludaré mientras haya agua en el mar. Esu Arowoje ha permitido que haya paz en el mar. Èsù Arowoje b’emi ta ‘afi. Èsù Arowoje ni mo bá dó jími tètè núwà. Ase. Esu Arowoje ha permitido que haya paz en mi alma. Es a Esu Arowoje a quien me dirijo para tener buena fortuna. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ LALU (Alabando al Mensajero Divino del Baile) Èsù Lalu Obembe nijo. Èsù Lalu logemo Òrun. Esu Lalu es un experto bailarín. El Mensajero Divino del Baile, niño indulgente del reino invisible. A ki i la’yo la i mu ti Èsù Lalu kuro. A ki i se ohun rere la i mu ti Èsù Lalu kuro. Mo juba Èsù Lalu. Ase. Es a Esu Lalu a quien debemos respetar para poder disfrutar de nuestra abundancia. Es a Esu Lalu a quien debemos respetar para poder aferrarnos a nuestra abundancia. Respeto a Esu Lalu. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ PAKUTA SI EWA (Alabando al Mensajero Divino que crea y destruye la belleza) Èsù Pakuta Si Ewa mà ni kò. Èsù Pakuta Si Ewa mà ni kò. Èsù Pakuta Si Ewa má ya kò. Esu Pakuta Si Ewa es el que nos enfrenta entre nosotros. Esu Pakuta Si Ewa es el que nos enfrenta entre nosotros. Esu Pakuta Si Ewa no me enfrenta con nadie. Èsù Pakuta Si Ewa má yà ka nda. Ase. Esu Pakuta Si Ewa ha quitado todos los enfrentamientos. Asé. ORÍKÌ ÈSÙ KEWE LE DUNJE (Alabando al Mensajero Divino que come dulces) Koo ta Èsù Kewe Le Dunje l’ore. Èsù Kewe kii gbe logigo lasan.

Hágale un regalo al Mensajero Divino que come dulces. Esu Kewe no apoya nada por nada. Koo ta Èsù Kewe Le Dunje l’ore. Ase. Hágale un regalo a Esu Kewe Le Dunje. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ELEBARA (Alabanza al Guerrero que es el Mensajero Divino) La royo aki loyo. Aguro tente lonu. Apa Gunwa. K’a ma sese are’le tunse. Es usted quien ve Oyo sin ir a Oyo. Ha desaparecido el sombrero rojo en lo alto de su cabeza. El hijo pródigo es el que se sienta en el sitio real indicado para él. Si tenemos un accidente, el jefe de esta casa es el que rectifica por nosotros. Oba mule omo bata. O kolo ofofo. O kolo òni ni. O kolo to ni kan. El Rey hizo un convenio con el niño que llevaba zapatos porque él es el portador de los cuentos. Él es el que nos da tranquilidad con el dinero porque se encarga de que éste sea suficiente. Ofo omo ro Ogún olona. Alajiki a júbà. Ase. El encanto de los niños aplaca al Espíritu del Hierro, el dueño del camino, al que todo el mundo saluda volviéndose, le presentamos nuestros respetos. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ EMALONA (Alabando al Mensajero Divino de cualquier elemento) Èsù Emalona o je yeye o. E ma f’agbunwa s’ire. Èsù Emalona o ma fe yeye o. Esu Emalona no es cosa de risa. No se burle del más astuto. Esu Emalona hace fracasar a la frivolidad. E ma f’agbunwa s’ire. E ma f’oro Èsù Emalona se yeye, Se yeye o. No se burle del más astuto. No abuchee nada que tenga que ver con Esu Emalona. No le sonría con desprecio. E ma f’agbunwa s’ire Èsù Emalona o ma fe yeye. Se yeye o. E ma f’agunwa s’ire. Ase. No se burle del más astuto. Esu Emalona hace fracasar a la frivolidad. No le sonría con desprecio. No se burle del más astuto. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ LARÓYE (Alabando al Mensajero Divino del Espíritu del Río) Èsù Laróye, K’éru ó ba onímímí. Onímímí nf’imu mi Èsù Laróye nfi. Esu Laroye, encuentre un lugar para esta carga que llevo sobre mi alma. Saludo a Esu Laroye con toda mi alma. Gbogbo ara mi mi ajere. Èsù ma se mi omo èlomiran ni o se. Mi cuerpo entero se bendice. Esu no me reprocha nada. ‘Tori eni Èsù ba nse ki ímò. B’o ba f’ohun tirè s’ile. Ohun olóhun ni imáà wá kiri. Ase. Al Mensajero Divino es al primero que saludo por su profunda sabiduría. Él tiene la voz del poder. Él tiene la voz que vaga por el Universo. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ANANAKI (Alabando al Mensajero Divino del Pasado) * Para la fiesta de máscaras. Èsù ma se mi o. Èsù ma se mi o. Èsù ma se mi o. El Mensajero Divino no me preocupa. Esu no me preocupa. El Mensajero Divino no me preocupa. Eni Èsù Ananaki ba sori re ki o ro. Èsù ma se mi o. Egúngún Olomo. Aquéllos que dan preocupaciones a Esu Ananaki no perdurarán. Esu no me preocupa. Es la máscara del antepasado de los niños. Egúngún Olomo. Èsù Ananaki abebi, baba dun sin. Egúngún Olomo.

Es la máscara del antepasado de los niños. Mire a Esu Ananaki, el verdadero espíritu reencarnó. Él es la máscara del antepasado de los niños. Egún l’e ri un n. Egúngún l’e ri un. Èsù Ananaki agbo, baba dun n sin. El espíritu reencarnó. Espíritu reencarnado a través de un medium. Mire a Esu Ananaki, el verdadero espíritu reencarnó. Òrìsà l’e ri un. Ase. Es la reencarnación del Espíritu. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ OKOBURU (Alabando al que hace cumplir lo Divino) Èsù Okoburu gbe eni s’ebo loore o. Èsù Okoburu gbe e. Eni s’ebo loore o. El que hace cumplir lo Divino premia con bondad cada sacrificio. Esu Okoburu lo premia. Él premia con bondad cada sacrificio. Èsù Okoburu gbe e. Eni s’ebo loore o. Èsù Okoburu gbe e. Esu Okoburu lo premia. Premia con bondad cada sacrificio. El que hace cumplir lo Divino lo premia. Eni s’ebo loore o. Èsù Okoburu gbe e. Okunrin kukuru bi ikú. Premia con bondad cada sacrificio. Esu Okoburu lo premia. El hombre que es tan rápido como la muerte. Èsù Okoburu gbe e. Okunrin gbalaja be ikolun. Akuru mase igbe. Esu Okoburu lo premia. Hombre que es tan grande que no puede abarcarse. Es tan minucioso que nada se escapa a sus ojos. Èsù Okoburu gbe e. Olopa Olodumare. Èsù Okoburu gbe e. Eni s’ebo loore o. Esu Okoburu lo premia. El que hace cumplir los deseos del Creador. Esu Okoburu lo premia. Premia con bondad cada sacrificio. Èsù Okoburu gbe e. Ko sun nile f’ogo gi’kun. Èsù Okoburu gbe e. El que hace cumplir lo Divino lo premia. Hace justicia con cada sacrificio. Esu Okoburu lo premia. Èsù Okoburu l’o ji ogo ko ko o. Èsù Okoburu gbe e. Eni s’ebo loore o. Esu Okoburu duerme con un bastón. Esu Okoburu lo premia. Premia con bondad cada sacrificio. O bo ‘nimi keru o b’onimi. Èsù Okoburu gbe e. O belekun sun l’eru o b’elekun o. Cuando él despierta repentinamente su bastón no es molestado. Esu Okoburu lo premia. El que respira con una respiración que asusta. Eledun nsukun, Laroye nsun ege. Èsù Okoburu gbe e. Èsù Okoburu s’ebo l’ore o. Él llora con lágrimas que asustan. Esu Okoburu lo premia. Esu Okoburu hace justicia con cada sacrificio. Èsù Okoburu gbe e. Èsù Okoburu lo da oko Onilu o. Èsù Okoburu dake Onilu reberbe. Ase. El que hace cumplir lo Divino lo premia. Esu Okoburu el hábil circundador del Tambor. Esu Okoburu es el experimentado circundador del Tambor. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ÒDÀRÀ (Alabando al Mensajero Divino de la Transformación) * Se hacen siete invocaciones a Esu Odara para abrir las puertas de la iniciación. Èsù, Èsù Òdàrà, Èsù, lanlu ogirioko. Okunrin orí ita, a jo langa langa lalu. Esu, Esu Odara, el Mensajero Divino habla con poder. Hombre de las encrucijadas, baile con el tambor. A rin lanja lanja lalu. Ode ibi ija de mole. Ija ni otaru ba d’ele ife. Haga cosquillas con el dedo del pie al Tambor. Apártese de los conflictos. Los conflictos son contrarios a los Espíritus del Reino Invisible. To di de omo won. Oro Èsù, to to to akoni. Ao fi ida re lale. Una los pies inseguros de un bebé. La palabra de Esu se respeta siempre. Usaremos su espada para tocar la tierra. Èsù, ma se mi o. Èsù, ma se mi o. Èsù, ma se mi o. Esu, no me confunde. El Mensajero Divino, no me confunde. Esu, no me confunde. Omo elomiran ni ko lo se. Pa ado asubi da. No ado asure si wa. Ase. Permita a alguien más no estar confundido. Déle la vuelta a mi sufrimiento. Déme la bendición de la calabaza. Asé.

ORÍKÌ ÈSÚ ÒDÀRÀ (El Mensajero Divino de la Transformación) Èsù ota Òrìsà, Òsèturà lorúko baba mò ó. El Mensajero Divino de la Transformación es la piedra angular de los inmortales, el Odu sagrado Osetura es el nombre por el que los Padres lo conocen. Alágogo ijà lórúko ìya npè é, Èsù Odara omokùnrin ìdolòfin, El nombre por el que las Madres lo conocen es “el dueño de la campana que da problemas”. Esu Odara, el hombre de Idolofin. Ó lé sónsó sórí esè elésè. Kò je, kò si jé kí eni nje, gb’e mi. Él pone el pie encima de otro. Nadie comerá, no va a dejar comer a nadie que no haya recogido su alimento. A ki í lówó lái mú tÈsù kúrò. A ki láyo lái mú tÈsù kúrò. Nadie se hace rico sin poner primero su parte a Esu. Nadie logra la felicidad sin darle primero su parte a Esu. A sò tún – sosì lái nítijú. Èsùapata sómo olómo lénu. Ó fi òkúta dípo iyò ... Èsù má se mí, omo elòmíràn ni kí o se. Ase. Él pertenece al bando contrario sin tener nigún sentimiento de vergüenza, el Mensajero Divino, quién empuja al inocente a ofender a otros. Él sustituye la roca por sal. Esu no me tiente, es alguien más jóven que usted quien debe tentarme. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ÒDÀRÀ (El Mensajero Divino de la Transformación) Iba ooooooo. Mo juba okó tó dorí kodo tí ò ro. Mo juba èlè tó dorí kodò tí ò sàn. Yo rindo homenaje. Saludo al pene que se inclina y se extiende hacia abajo sin gotear. Rindo homenaje a la vagina que se abre y se extiende hacia abajo con su flujo que fluye hacia fuera. Mo ríbàa pélébé owó. Mo ríbàa pélébé esè. Mo ríbà àtélesè tí ò hurun tó fi dé jogbolo itan. Saludo a la llanura de la mano. Saludo a la llanura de los pies. Saludo a la pierna, desde los andadores de la planta del pie hasta el grueso del muslo. Mo ríbà ìyaami Òsòròngà; Afínjú àdàbà tí í je láàrin àsá. Afínjú eye tí í je ni gbangba oko. Iba Esù Odara. Ase. Saludo a las Madres Inmortales, a la paloma escrupulosamente limpia que se alimenta entre los halcones. Al pájaro escrupulosamente limpio que se alimenta en la granja al aire libre. Yo le saludo Esu Odara. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ÒDÀRÀ (El Mensajero Divino de la Transformación) Akaribiti, Awo ile Onika, Ejo langba langba ni nfi gbororo ni imoran Olofin, Akaribiti el Awo de Onika, baila con el inmortal en el reino de los Antepasados, Da Orunmila, Baba nlo s’ode, Aiye ni ko ni de, Baba ni On je elegede On a de, Baba ni On je doboro On a bo, O ni se On Barapetu. O ni se On mo Esù Odadara. O ni ko tun si ohun ti nda awo lona. Ase. Se adivinó con Ifá para el Espíritu del Destino el día que hacía el viaje desde el Cielo a la Tierra. Fue Esu Odara quien le abrió el camino. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ÒDÀRÀ (El Mensajero Divino de la Transformación)

Ka sure tete ka p’Erin ti ise elehin i refe, Erin elehin-i-refe ni ki enikeni ma pe oun mo. O ni oun ki ise onimodumodu ninu eranko. O ni oun ki ise onimodumodu ninu eranko. O ni oun ki ise onimodumodu ninu eranko. Ka sure tete ka p’Ef on omo Ajaka Igede. Ka sure tete ka p’Ef on omo Ajaka Igede. Ka sure tete ka p’Ef on omo Ajaka Igede. P’Agbonrin galaja ti ise omo Olu-igbo. P’Agbonrin galaja ti ise omo Olikolo Adaka. P’Agbonrin galaja ti ise omo Olikolo Adaka. P’Agbonrin galaja ti ise omo Olikolo Adaka. P’Etu beleje ti ise ono Olu-igbo. P’Etu beleje ti ise omo Olu-igbo. P’Etu beleje ti ise omo Olu-igbo. P’Ekiri dudu aladuja ti ile Oluwonran Aja s’ori gbongbo gbe. Atikara-nikoko, oruk o ti aipe Ibon, Iji-mawo oruko ti aipe Ori, Korimawo ni oruko ti aipe Olodumare, Ela-garara ni ise Oluwo isalu Orun. Eyin lonile Akunrun ti won ntanna ola wo. Elgarararar! O to gege kiowa tanna Ola temi fun ni. Ijo tiaba fi ewe ina tanna nile aye won kasaigb’Orun mo. Elagararara! Wa tanna Ola temi fun mi. Elagararara Eyele mi fo won a r’Okun, Eyele mi fo won a r’Osa Apa Otun, apa Osin oun ni Eyele fi i ko; re aje wole Elagararara! Orunmila! Wa tanna Ola temi fun mi Elagarara! Osetura! Iwo lo ngbe ebo de doe Orun, O ki i sun osan, o ki i sun oru, Osetura! Ki o wi fun Eledumare ki o ni mo kunle Ola temi dandan, Elagararara Ijo ti won ba f’owu akese tanna nile aye won kasai gb’Orun mo. Elagarara! Wa tanna Ola temi fun mi! Elagarara! Ase.

ORUKO ÈSÙ ÒDÀRÀ OLOPA OLODUMARE ENITI NSO ITE MIMO (Invocación al Mensajero Divino de la Transformación para ofrecerle rezos al Creador) Iba Esu Odara, Lalu okiri oko. Agbani wa oran ba ori da. Respeto a Esu Odara. El hombre fuerte del Tambor. Él es el que otorga el conocimiento para transformar. Osan sokoto penpe ti nse onibode Olorun. Oba ni ile ketu. La serpiente que tira piedras fuera de Cielo. El rey que vive en la casa de Ketu. Alakesi emeren ajiejie mogun. Atunwase ibini. Elekun nsunju laroye nseje. Asebidare. Asare debi. Elegberin ogo agongo. Ogojo oni kumo ni kondoro. Alamulamu bata. Nosotros le llamamos por sus poderosos nombres. Okunrin kukuru kukuru kukuru ti. Mba won kehin oja ojo ale. El hombre de la gran niebla. Usted nos orienta para poder enfrentarnos a la luz. Okunrin dede de be Orun eba ona. Iba to-to-to. Ase. El hombre que abre el camino desde el Cielo. Yo le respetaré a usted siempre. Asé.

ORÍKÌ ÈSÙ ÒDÀRÀ (El Mensajero Divino de la Transformación) * Osetura, puede usarse para cerrar una ceremonia. Mo juba Baba. Mo juba Yeye. Mo juba Akoda. Mo juba Aseda, Respeto a los Padres. Respeto a las Madres. Respeto a Akoda. Respeto a Aseda. Mo juba Araba Baba won n’Ile Ife. Mo juba Olokun. Mo juba Olosa. Respeto al Sacerdote Principal de Ilé Ifé. Respeto a Olókun. Respeto al Espíritu de la Laguna. Mo juba Eyin Iyami Osoronga. Ewi aye wi ni Egba Orun i gba, biaba ge’gi ninu igbo Olugboun a agba a, ki oro ti omode ba nso le ma se l’omode ba m’ose lowo a ni ki o se!. Respeto al Espíritu de las Madres. La abundancia en la tierra viene desde el Cielo. El jefe del bosque abastece a los niños de la Tierra con la abundancia. Bi agbalagba ba mose lowo a ni; Ki o s e! Ko s e ko se niti Ilakose. Ase. Los viejos principales dan alabanza a Ose, alaban la casa de Ose. Wa niti Ireke, bi Ilakose ba kola a de’nu omo re, Ire oyoyo Ire godogbo mbe l’enu Ienu Ilakose. La buena fortuna llega a aquéllos que alaban la casa de Ose. Ire ti a wi fun Ila ti Ila fi nso Ogun. Ire ti a wa Iroko to Opoto la igi idi re. La buena fortuna proviene de la luz de Ogún. La buena fortuna viene de los espíritus del árbol de Iroko. Ire ti a wi fun Ere ti Ere nta Isu. Ire ti a wi fun Agbado – Ojo ti Agbado – Ojo npon omo jukujuke Ose l’eku Alake, aferubojo l’eku Olawe. La buena fortuna de Agbado nació el día en que recibió a un niño de Ose, el día en que no hubo ninguna muerte más. Ki ojo o ma ti Orun ro w’aiye welewele ki a ma ri i s u, ki a ma ri eja gborogboro gbo’ri omo. Ase. Alabo el día en que la buena fortuna viajó desde el Cielo a la Tierra. Asé.

EBO ÈSÙ (Ofrendas al Mensajero Divino) E mu t’Èsù gbo o. Èsù ni Baba ebo. E mu t’Èsù gbo o. Èsù ni Baba ebo. Asista al Mensajero Divino. Esu es el Padre de las ofrendas de fuerza vital. Asista a Esu. El Mensajero Divino es el Padre de las ofrendas de fuerza vital. E mu t’Èsù gbo o. Èsù ni Baba ebo. Ase. Asista al Mensajero Divino. Él es el Padre de las ofrendas de fuerza vital. Asé.

OYO Oríki 1. Labérindé. Olorun - o -gún - Eyinbo 2. Yanun-yanun bi igún, (abrir o bico) como ave de rapina 3. Taku Tambalaiya 4. On nikan ni duro ni i/oro bi omo alejo Ele só estar de pé na entrada como filho estrangeiro Ele está de pé sozinho na entrada como fílho estrangeiro. 5. Ki ise omo alejo omo bale ile ni se Que fazer filho estrangeiro filho senhor casa dizer fazer Faça ao filho do estrangeiro o mal que o filho da casa lhe diz para fazer. 6. Esu ni o duro ni iloro kan iloro Esu estar ele de pé na entrada uma entrada Esu está de pé na entrada. 7. O duro ni iloro kan iwakun loke Ele de pé na entrada uma dobradiça em cima Ele está de pé na entrada, em cima da dobradiça da porta. 8. Esu má se mio, omo elomiran ni ki o se Esu não fazer mim filho de um outro ser que ele fazer Esu, não me faça mal, faça mal ao filho de um outro. Cantiga 9. Eleyinbo d(i) omo ayó Eleyinbo tornar filho (jogo de ayó) Eleyinbo torna-se o grão do jogo de ayó. 10.Afí are ni (aw)a f(i) pmo ayó se Somente diversão que nós com filho ayó fazer Com o grão do jogo de ayó só podemos divertir-nos. Oríki 11.Labeleyinbo A le kuru le ga 12.O nlo ninu epa atarí rè nhan fírifíri Ele partindo em amendoim crânio seu se vê de vez em quando Quando ele vai para a plantação de amendoim, de vez em quan-do vê-se seu crânio acima das plantas. 13.Opelope giga ti o ■ ga Graças grande que ele grande Graças a seu grande tamanho. 14.Esu ni o gún ori arò ni o fí (i)bu iyo si obè Esu ser ele subir sobre teto que ele fazer cair sal no molho Esu sobe no forro para derramar sal no molho.

Cantiga 15.Esu má se mio, baba omo ki se omo Esu não fazer mim pai filho não fazer filho Esu, não me faça mal, pai, não faça mal a seu filho. 16.Má mà se mio, baba omo ki se °omo Não hábito fazer a mim pai filho não fazer filho Não me faça mal, pai, não faça mal a seu filho. Oriki 17.Labolarinde, ti o ha de bode ti o kò ba bá Labolarinde de ele (condic.) chegar barreira que ele não encontrar Ni enu odi ni nro (o)ko ser porta muralha onde cavoucar campo É bem na porta da cidade que está o campo que ele cava. 18.On na ni o da oko nibiti arugbo le de Ele lá no ele fazer campo lugar velho poder ir Ele cultiva seu campo no lugar onde o velho pode ir. 19.On nikan ni o se oko wòròkò-wòròkò bi ile awurèbé Ele só ter ele fazer campo em ziguezague como casa awurèbé Só ele cultiva o campo em ziguezague como a toca de um awurèbé. 20.On na ni binu so igikigi ki o wó Ele lá estar encolerizado bater não importa que árvore que ele cair Encolerizado, ele bate em qualquer árvore e a derruba. 21.ti o ba binu li o ba Ia okuta ni (i)gbó Que ele (condic.) zangar que ele calcar com os pés pedra na floresta Okuta na a si ma seje Pedra lá ela assim poder sangrar Se ele se zanga, calca uma pedra na floresta e essa pedra começa a sangrar. 22.

Ti o ba nbinu ti fí Que ele (condic.) zangar que sobre pele formiga sentar Se ele se zanga, senta-se na pele de uma formiga.

awo kanyinkanyin joko

23. Mo ti ri Esu pe o Eu (passado) ver Esu muito tempo Há muito tempo não vejo Esu. 24.Eni ba mi wa Esu Io (aw)a sowojere Alguém (condic.) eu procurar Esu partir nós fazer dinheiro lucro Se alguém for comigo procurar Esu, ganharemos dinheiro. Oriki 25. Esu Akeremewe Olorungeyinbo, Labolarinde 26. Bi oro ba fe pón ki o mà Io je oro Se cacto (condic.) querer amadurecer que ele costume ir comer cacto Se o cacto quiser amadurecer, irei comer os frutos do cacto. Bi oro kò ba si pón mo akinkehinde Se cacto não (condic.) ser amadurecer mais vir depois Se o cacto não amadurecer, eu esperarei depois. 27. Esu kò omo wá da si odede emi Esu não filho vir ser raro na casa minha Esu, que os filhos não sejam raros em minha casa. 28. Yanunyaanun bi igun,eni iku ran pe orí (abrir o bico como ave de rapina), que morte enviar chamar cabeça Esu, enviado da morte na cabeça das pessoas.

Cantiga 29. Esu má mà se mio, baba omo ki se omo Esu não (costume) fazer a mim pai filho não fazer filho Esu, não me faça mal, pai, não faça mal a seu filho. 30. Má mà se mio, baba omo ki se omo Não costume fazer a mim pai filho não fazer filho Não me faça mal, pai, não faça mal a seu filho. Oriki 31.Ti Esu yio ba wò (i)lú a wò ilú Jarangun Jarangun Que Esu dever (condic.) entrar país ele entrar país à força Se Esu quiser entrar em um país, ele entra à força. 32.Ojo pà Egún kò gbodo ya ina, ojo pà Chuva bater espírito não aventurar passar fogo, chuva bater Ebora jio-jio Espírito muito molhado A chuva que bate no espírito não se aventura a passar o fogo, a chuva bate no espírito muito molhado 33. O fí konkoso be epo ni ojà Ele com peneira comprar azeite no mercado Ele vai com uma peneira comprar azeite no mercado 34.Akaki Orisa ti iba nwon jà ti ha ti ode Akaki Orisa que (condia) eles brigar que (condic.) empurrar fora won Io eles partir Esu, que empurra para fora as pessoas que querem brigar. 35. O ba elebo jà bi kò se Ele (condic.) aqueles que fazem oferendas, bater se não fazer ebo re oferenda boa Ele bate nos portadores de oferendas que não fazem boas oferendas. 36. O ke ki apon ya ile Ele gritar para agitação rapidamente casa Ele grita para que a agitação esteja rapidamente na casa. 37. A di kuta mo erú eniti erú re fuye Ele amarra pedra contra carga alguém que carrega sua é leve Ele amarra uma pedra na carga de alguém que tem um fardo leve. Dakun má di kuta si erú mi Favor não amarrar pedra na carga minha E favor não amarrar pedra na minha carga. Cantiga 38. Le mi lowo, Esu je ki omo séhin, ha, Poder eu na mão Esu fazer que filho atrás (de mim) le mi 1 owo poder eu na mão Que eu tenha este poder na mão, Esu, faça com que eu deixe filhos, que eu tenha este poder na mão. LAGOS1 Oriki 1. Iba Esu Odara Respeito Esu Odara Esu Odara, inclino-me. 2. Lalu Okirioko (Ver Kétou, 38.) 3. A ba (e)ni wa oran ha o ri da Ele com um procurar briga com ele encontrar fazer

Ele procura briga com alguém e encontra o que fazer. 4. O san sokoto penpe ti nse onibode Olorun Ele pôr calça pequena que fazendo guarda Deus Ele veste uma calça pequena para ser guardião na porta de Deus. 5. Oba ni ile Ketu Rei na terra Ketu Rei na terra de Ketu. 6. Alakesi Emeren aji e aji e m(u) õgún Aquele a quem se convida? acordar ele acordar ele tomar remédio Aquele a quem se convida e que, tão logo acorda, toma um remédio. 7. A lun(se) wa se Ibini Ele reformar vir Benin Ele reforma Benin. 8. Elekun nsunkun, Laroye nseje (Ver Kétou, 32.) 9. A so ebi d(i) àre Ele falar torto tornar direito Ele faz o torto endireitar. 10.A so àre d(i) ebi Ele falar direito tornar torto Ele faz o direito entortar. 11.E 1 egberin ogo agongo Ele tem oitocentos porretes ? Ele tem oitocentos porretes. 12.Ogojo oni kumo kondoro Cento e sessenta proprietário porretes nodosos Ele tem cento e sessenta porretes nodosos. 13.Alamu lamu bata (Ver Pobè 3.) 14.Okunrin kukuru kukuru kukuru ti mba won kehin Homem pequeno pequeno pequeno que com eles volta por último Oja ojo ale mercado dia noite Homem muito pequeno que volta com eles do mercado, à noite. 15.Okunrin dè dè dê bi òrún èbá ona Homem muito próximo como pescoço beira estrada Homem muito próximo como a beira da estrada. Iba lo lo lo Respeito profundo Respeito profundo OSOGBO Oríki (Esu Ajonà) 1. Esu laroye arogbo 2. Tabirigbangban o b(a) oni (i)ja wá kumo Que é forte ele com proprietário batalha procurar porr&te Que ele é forte e que procura o porrete para ajudar o batalhador. 3. O ko Oyo Ele partir Oyo dia. 4. O dé 1 õró Ele chegar diante Ele chega diante

bó 1 ojo voltar no dia (mesmo) Ele parte para Oyo e volta no mesmo sún I odun meta dormir que anos três do portal e dorme durante três anos.

5. Bi elekun sunkun, li Laroye 1 osoro Se chorão chorar, para Laroye ser difícil Se um chorão pode chorar, para Laroye é difícil.

6. Esu b(i) o ye Io l(i) ala bò mi Esu se ele querer partir com ala cobrir a mim Esu, se ele partir, é necessário cobrir-me com um pano branco. 7. Enu (pu)po 1 ara mi Boca muito sobre corpo meu Gente demais fala mal de mim. 8. Ajigberede akiri wa apan kiri KÉTOU Oríki 1. Lagunan jo (i)gbo bi orò Lagunan queima mato como orò Lagunan queima o mato como oro. 2. Esu foli fò o f(i) ókò fo(o)ju anan re Esu facilmente saltar ele com atirar pedra arrebentarm olho sogros seu Esu arrebenta facilmente os olhos de seus sogros com uma pedra. 3. L a nyan hamana Ser ele caminhar altivamente Ele caminha movendo-se com altivez. 4.Ika (k)ò ku boro boro Malfeitor não morrer depressa depressa O malfeitor não morre depressa. 4.Kò là kò rà o ba ona (o)ja ile su Não vender não comprar ele com caminho mercado terra escuridão Ele faz com que, no mercado, nada se compre e nada se venda até a noite chegar. 6. Agbo 1 ara (a)yaba má pa(mo) abemu Agbo ter corpo mulher de rei não esconder nudez Agbo faz com que a mulher do rei não cubra a nudez de seu corpo. 1. O se firi oko ero oja Ele faz depressa marido passando mercado Ele se torna rapidamente o senhor daqueles que passam pelo mercado. 8. Bara fi (i)mu fon awon sebi okò 1 o(n) si Bara com nariz assoar eles acreditar canoa que ele partir Quando Bara assoa o nariz, todo mundo acredita que o trem vai partir. Ero palemo wara wara Passageiro (se) preparar rapidamente Os passageiros preparam-sé rapidamente. 9. Esu Meleke asu waju, elejo ya pada Esu Meleke permanecer na frente, o briguento depressa voltar Esu Meleke permanece na frente, o briguento se volta. 10. Agbo 1 erunkun Agbo ter joelhos sólidos Agbo tem os joelhos sólidos (ele é robusto). 11. A fi kumo gb(á) aya oba Ele com porrete bater mulher rei Ele bate na mulher do rei com um porrete. 12. Agbo lekun sunkun Agbo chorão chorar Agbo deixa o chorão chorar. 13.Agbo o ri jà má là Agbo ele ter bater não separar Agbo vê as pessoas se agredirem sem separá-las. 14.Be I o se (o)ri dododo Assim que ele fazer cabeça alta É assim que ele mantém a cabeça erguida.

Bimo si dododo filhos para o alto Ele tem filhos que mantêm a cabeça erguida. Fotifo o se epon jana bimo si jana Fotifo ele fazer testículos mostrar gerar para mostrar Fotifo, que mostra seus testículos, tem filhos que mostram seus testículos. 15.

Agbo eri mi nio Agbo cabeça minha eis aqui Agbo, eis aqui minha cabeça.

16.

.4 ko oloko Ele ensinar lavrador que ele partir tomar conta campo Ele ensina ao lavrador ir tomar conta de seu campo.

17.

Agbo ologo lú ogo Agbo proprietário bater porrete Agbo bate nas pessoas com seu porrete.

18.

Bara Meleke m(u) omi nsufe Baia Afeleke beber água assoviando Bara MeJeke bebe água assoviando.

19.

Nitori irun (a)be o gbo dodo Porque pêlos vagina ele velho nádega sogra partir em volta pender Os pêlos da vagina de sua sogra pendem em torno de suas náde gas porque são velhos.

20.

O bo bata njo bàtá Ele pegar sapato dançando tambor partir Ovo Ele se calça e parte para Oyo dançando o ritmo bata.

21. Agbo (o)n fi epo Agbo ele com azeite para acaçá dissolver Agbo dissolve o acaçá com azeite. 22. Bara elegbeje osusu Bara mil e quatrocentos tufos Bara tem mil e quatrocentos tufos de cabelo. Agbo eri mi ni nko fi eleri gbe si Agbo cabeça minha ter não por um outro pôr

1

k(i) o lo

lo

dari

so

(o)ko

idi

ana

Io

ka

Oyo

mu

owo

23. sobre que mão Agbo, que um outro não ponha sua mão em minha cabeça. 24. Agbo 1 o wò soso dà (o)mi ata s(i) abe Agbo ter ele olhai' calmamente derramar água pimenta na vagina sogra Agbo que, calmamente, olha derramarem pimenta na vagina de sua sogra.

anan

5. A bi irungbon (t)i gbe osu mefa n(i) ile alaro Ele como barbudo que morar mês seis na casa tintureiro Ele é como um barbudo que mora seis meses na casa do tintureiro. Alaro (k)ò gbodo re irungbon ko gbodo sonu Tintureiro não poder tingir barba não poder jantar O tintureiro não pode nem tingir a barba dele nem pode ir jantar. 26.Bara n(i) oju n(i) (i)le fí (i)mu sunkun Bara ter olho para terra com nariz chorar Bara tem os olhos na terra e chora pelo nariz. 27.O ra oja ajiga jig3 Ele comprar mercado à força Ele compra sem pagar. 28.O sun (n)i (i)le f(i) ogo tiha Ele dormir na casa com porrete em volta Deitado em sua casa, ele tem porretes para defender-se. 29.Laroié o b(a) oni (i)ku sin ku Laroié ele com proprietário morte adorar morte Laroié assiste aos enterros com os pais.

30.Èru k(i) o ba (o)ni (i)ku Medo que ele ,com proprietário morte Os pais sentem medo dele. 31.Oni (i)ku sunkun Proprietário morte chorar Os pais choram. 32.Laroié ns(un) eje de Laroié chorando sangue chegar Laroié chora lágrimas de sangue. 33.Agbogboro ogojo 34.O bi ikete (i)ya re bo (o)ja Ele gerar em seguida mãe sua voltar mercado Sua mãe o gerou, assim que voltou do mercado. 35.O ti (i)le reigi l(o) oloko Ele de casa cortar árvore ir lavrador 36.O l(i) oke guba wa (i)le Ele de montanha ir casa O f(i) eri ejo fun fere Ele com cabeça cobra 37.assoviar assovio Com a cabeça de uma cobra ele faz um assovio. 38.O kir(i) oko o kiri ebo Ele passear campo ele passear oferenda 39.O so (ò)kò lona o p(á) eiye loni Ele lançar pedra ontem ele matar pássaro hoje Tendo lançado uma pedra ontem, ele mata um pássaro hoje. IJEBU2 Oríki 1. Oba nle Ketu 2. Alakesi emere 3. A iejie mogun 4. Atunwase ibini 5. Laoroye 6. Asebidare (Ver Lagos 5 a 9.) ABEOKUTA Oríki 1. Esu lalu okiríoko (Ver Kétou 38.) 2. Pá pá wara Mate mate rapidamente Que mata rapidamente. 3. Aisukati ma se esa 4. O sun okunkun Ele dormir escuridão Ele dorme na escuridão. 5. Onibode okó ero Empregado canoa passageiro Empregado da estrada de ferro. 6. Onibode ti je owó agbara Empregado que come dinheiro com Empregado que toma o dinheiro à força.

força

6. O yi lala o sure lala Ele voltar rapidamente ele correr rapidamente Ele se volta rapidamente e corre rapidamente. 8. O yo koko alaru maruman Ele tirar marmita carregador folhas de palmeira Ele tira a marmita do carregador de folhas de palmeira. 9. O de ni kun (i)le agbere Ele expulsar na porta casa pessoas arrogantes Ele expulsa as pessoas arrogantes na porta da casa. 10. O f(i) okó n(i) agirí pà pà pà pà Ele com pênis na parede bater bater bater bater Com o pênis, ele bate na parede muitas vezes. POBÈ Oríki 1. Lalu okini Polo 2. O jó má se ejika Ele dançar não fazer (dançar mexendo os ombros) Ele dança sem mexer os ombros. 3.Álamo lamo bàtá Tocador tocador bàtá O tocador de tambor toca o tambor bàtá. 4. O se apon má mi Ele fazer agitação não soprar Ele agita sem perder a respiração. 4. O ko tere pe elewe Ele fala delicadamente chamar dono do feijão Ele chama delicadamente o dono do feijão. 6. O bebe nijo 6. Aso baba ija Discussão pai batalha A discussão gera a batalha. 8. Esu beleke 8. Alado a(wa) wure Proprietário do Ado nós inclinar Proprietário do Ado, nós nos inclinamos. 10. Pahara pohoro akoto koboko lè ró Coisa vazia cabaça vazia poder soar Coisa vazia, a cabaça vazia pode soar. 11. Abi kete iya elojade (Ver Kétou 34.)

Èsú yè, Laróyè ! (Viva Èsú! Ou Salve Èsú! ) Ritmos

Cantigas Bata Agere

Ilu Ego

01 a 06 07 a 12 13 a 16, 19 e 24 17, 18, 20 e 23

01 A pàdé olóònòn e mo juba Òjísè Àwa sé awo, àwa sé awo, àwa sé awo Mo júbà Òjisè. A padê olonã ê mo juba ojixé Auá xê auô, auá xê auô, auá xê auô Mo juba ojixé. Vamos encontrar o Senho dos Caminhos, Meus respeitos àquele que é o mensageiro, Vamos cultuar, vamos cultuar, vamos cultuar Meus respeitos àquele que o mensageiro. 02 Elégbára réwà, a sé awo Elégbára réwà, a sé awo Bará Olóònòn àwa fún àgò Bará Olóònòn àwa fún àgò Êlêbára réuá a xê auô Êlêbára réuá a xê auô Bará olonã auá fum agô Bará olonã auá fum agô O Senhor da Força é bonito, vamos cultuá-lo, O Senhor da Força é bonito, vamos cultua-lo Exu do corpo, senhor dos Caminhos dê licença. 03 A jí ki ire ni Èsú, Èsú ka bí ka bí. A jí ki ire ni Èsú, Èsú ka bí ka bí. A ji qui irê ni Exú, Exú cá bi ca bi A ji qui ire ni Exu, Exu cá bi cá bi. Nós acordamos e cumprimentamos felizes a Exu, E Exu conta como nascemos, Exu conta como nascemos. 04 Elégbára Èsú ó sá kéré kéré Èkesan Bará Èsú ó sá kéré kéré. Élébára Exu ô xá querê quere

Ékésã bará Exu ô xá quere quere.

Exu, o Senhor da Força (do poder) Faz cortes profundos e pequenos, Ekésan Exu do corpo, faz cortes profundos E pequenos (gbéré). 05 E Elégbára Elégbára Èsú Aláyé E Elégbára Elégbára Èsú Aláyé Ê élébára élébára Exu alaiê Ê élébára élébára Exu alaiê Senhor da Força, Senhor do Poder Senhor da Força, Senhor do Poder Cumprimentamos o Chefe (dono do mundo) 06 Ó wá lésè l’abowolé s’orí àgbékó ìlèkùn, Ó wá lésè l’abowolé s’orí àgbékó ìlèkùn. Ô uá lésé labóuólê sôrí abêcó ilêcum Ô uá lésé labóuólê sôrí abêcó ilêcum Ele está de pé na entrada sobre os gonzos da porta Ele está de pé na entrada sobre os gonzos da porta. 07 Èsú wa jú wo mòn mòn ki wo Odára Laróyé Èsú wa jú wo mòn mòn ki wo Odára Èsú awo. Exu a ju uô mã mã qui uô ódara Larôiê Exu a ju uô mã mã qui uô ódara Exu auô. Exu nos olha no culto e reconhece, sabendo que o culto é bom, Larôie Exu nos olha no culto e reconhece sabendo que o culto É bonito, vamos cultuar Exu. 08 Odára ló sòro, Odára ló sòro lóònòn Odára ló sòro e ló sòro Odára ló sòro lóònòn. Ôdára lô xorô Ôdára lô xorô lónã

Ôdára lô xorô ê lô xorô Ôdára lô xorô lónã. Odara pode tornar o caminho difícil, Ele é o Senhor dos caminhos. 09 Òjísé pa lê fún awo, Odára pa lê soba Òjísé pa lê fún awo, Odára pa lê soba. Ôjixé pa lê fum auô Ôdára pa lê sóbá Ôjixé pa lê fum auô Ôdára pa lê sóbá. O Mensageiro mata para a casa de culto e Odára mata para a casa do Rei. 10 Elégbára léwá légbára Èsú a jú wo mòn mòn ki a awo Elégbára léwá légbára Èsú a jú wo mòn mòn ki a awo. Élébara lêuá lébara Exú a ju uô mã mã qui a auô. Élébara lêuá lébara Exú a ju uô mã mã qui a auô. O Senhor da Força é belo, Senhor do Poder, Exú nos olha reconhecendo e sabendo que o estamos cultuando. 11 Kò mo nrí ìjà rè ó ìjà rè ó Èsú Olóònòn. Kò mo nrí ìjà rè ó ìjà rè ó Èsú Olóònòn. Cô mo um rí ijá ré ô ijá ré ô Exú olonã. Cô mo um rí ijá ré ô ijá ré ô Exú olonã. Que jamais eu veja a sua briga, a sua briga, Exú Senhor dos Caminhos. Que jamais eu veja a sua briga, a sua briga, Exú Senhor dos Caminhos. 12 Ó jí gbálè á kàrà ó, Èsú soròkè Ó jí gbálè á kàrà ó, Èsú soròkè Ô ji bálé a cara ô Exú Xôroquê Ô ji bálé a cara ô Exú Xôroquê Ele acorda e varre os pedaços de sua cabaça quebrada, Ele é o Exú que está no alto da montanha.

13 A jí kí Barabo e mo júbà, àwa kò sé A jí kí Barabo é mo júbà, e omodé ko èkò èkó ki Barabo e mo júbà Elégbára Èsú l’óònòn. A ji qui Barabô é mo jubá auá cô xê A jí qui Barabô é mo jubá ê omódê có é có qui Barabô mô jubá Élébára Exú lonã. Nós acordamos e cumprimentamos Barabo, A vós eu apresento meus respeitos, Que vós não façais mal. Nós acordamos e cumprimentamos Barabo A vós eu apresento meus respeitos. A criança aprende na escola (é educada, ensinada) Que a Barabo eu apresentou meus respeito, ele é Senhor da Força, o Exú dos caminhos. 14 Bará ó bebe Tirirí l’ònòn Èsú Tirirí, Bará o bebe Tirirí l’ònòn Èsú Tirirí. Bará ô bébé tirirí lónã Exú tirirí Bará ô bébé tirirí lónã Exú tirirí Exú, ele realiza proezas maravilhosas, Tirirí é o Senhor dos Caminhos, Exú Tirirí. 15 Góké góké Odára, Odára bàbá ebo Góké góké Odára, Odára bàbá ebo (Góké góké nidánón, Odára bàbá ebo) Goquê goquê ôdara ôdara babá ebó Goquê goquê ôdara ôdara babá ebó (Goquê goquê nidanã ôdara babá ebó) Odara sobe, sobe (ascenção), Odara é o pai dos ebós Odara sobe no fogo que ele próprio acendeu, Odara é o pai dos ebós. 16 Inón inón mo júbà e e mo júbà Inón inón mo júbà e àgò mo júbà

Inã inã mo jubá ê é mo jubá

Inã inã mo jubá ê agô mo jubá. Exú do Fogo, fogo, meus respeitos, A vós meus respeitos. Exú do Fogo, fogo, meus respeitos, Pelo licença e apresento-vos meus respeitos. 17 E má won léébá nón , Kò rí ìjà E má won léébá nón , Kò rí ìjà E má jékì, kò rí ijà E má jékì, kò rí ijà É má uom léébá nã, cô rí ijá É má uom léébá nã, cô rí ijá É má jéqui, cô rí ijá É má jéqui, cô rí ijá Que o Senhor (Exú) não ponha fogo neles, E que suas cabeças não vejam vossa briga, E não permitais que vossas cabeças vejam A vossa briga. 18 Olóònòn àwa Bará Kétu Olóònòn àwa Bará Kétu Ólónã auá bará quêtu Ólónã auá bará quêtu Senhor dos nossos caminhos, Exú do povo de Ketu. Senhor dos nossos caminhos, Exú do povo de Ketu. 19 Èsù so soròkè, Elégbára kí a awo Èsù so soròkè, Elégbára légbáa ó. Exú só xoroquê élébara qui a auô Exú só xoroquê élébara lébá ô. Exú fala do alto da montanha, Senhor poderoso a quem cultuamos.

20 Kétu ké Kétu e Èsú Alákétu Kétu ké Kétu e Elégbára Kétu Quêtu quê quêtu é Exú alaquêtu Quêtu quê quêtu é Exú alaquêtu Ketu grita alto, Ketu, sois vós Exú o Senhor de Ketu (Rei) Ketu grita alto, Ketu, sois vós o Senhor Poderoso de Ketu. 21 Yemonja kó nta ródò, Èsú a inón kò Yemonja kó nta ródò, Èsú a inón kò Iémanjá côntá rôdô, Exú a inã cô Iémanjá côntá rôdô, Exú a inã cô

Yemanjá mergulha rapidamente no rio, Exú do fogo não. 22 Àgòlóònòn àwa pé nbo, àgòlóònòn e, Àgòlóònòn àwa pé nbo, àgòlóònòn e. Agôlonã auá puê umbó, agôlonã ê Agôlonã auá puê umbó, agôlonã ê Pedimos licença ao Senhor dos Caminhos Nos dizemos que o estamos cultuando, Com licença, Senhor dos Caminhos. 23 Àgò nbo nbo Laróyé Àgò nbo nbo Laróyé Agô umbó umbó larôiê Agô umbó umbó larôiê Nós pedimos licença cultuando, Larô iê. Nós pedimos licença cultuando, Larô iê. 24 Sónsó òbe, sónsó òbe Odára kò l’orí erù, Laróyé Sónsó òbe, Odára kò l’orí ebo.

Xônxô óbé, xônxô obé Ôdara cô lôrí êrú larôiê Xônxô óbé, Ôdara cô lôrí ébó. Faca pontiaguda, faca pontiaguda, Exú Odara não tem sua cabeça para Levar carrego, Larô iê, tem faça pontuda, Exú Odara não tem sua cabeça para levar ebó. 25 Alákétu rè Kétu Bará Èsú máa ló. Aláquêtu ré quêtu bará Exú máa ló. O Senhor Supremo de Ketu É o Exú do povo de Ketu e Exú irá embora. 26 Bára je n’tan á nlo, Bára je n’tan máa ló ilé. Bára jé untam a unló Bára jé untam máa ló ilê. Bára já comeu, está satisfeito e irá embora, Bara já comeu, está satisfeito e irá embora da casa. (Esta cantiga não está contida no Livro “Nkorin S’Awon Òrìsà”, faz parte da apostila “Axexê, o Reinício da Vida”)

Oríkì Èsù Èsù òta òrìsà. Osétùrá ni orúko bàbá mó ó. Alágogo ìjà ni orúko ìyá npè é,

Èsù Òdàrà, omokùnrín ìdólófin, O lê sónsó si órí esè elésè, Kò je kò jé kí eni nje gbé mì, A kìì lówó láì mú ti Èsù kúrò, A kìì láyò láì mú ti Èsù kúrò, Asòntún se òsì láì ní ítijú, Èsù àpáta sómo olomo lénu, O fi okúta dípò iyò. Lóògemo òrun, a nla kálù, Pàápa-wàrá, a túká máse sà, Èsù máse mí, omo elòmíràn ni o se.

Oríkì (Evocação) de Exu (1) Exu, o inimigo dos orixás. Osétùrá é o nome pelo qual você é chamado por seu pai. Alágogo ïjà é o nome pelo qual você é chamado por sua mãe. Exu Òdàrà, o homem forte de ìdólófin. Exu, que senta no pé dos outros. Que não come e não permite a quem está comendo que engula o alimento. Quem tem dinheiro, reserva para Exu a sua parte. Quem tem felicidade, reserva para Exu a sua parte. Exu, que joga nos dois times sem constrangimento. Exu, que faz uma pessoa falar coisas que não deseja. Exu, que usa pedra em vez de sal. Exu, o indulgente filho de Deus, cuja grandeza se manifesta em toda a parte. Exu, apressado, inesperado, que quebra em fragmentos que não se poderá juntar novamente. Exu, não me manipule. Manipule outra pessoa.

Oríkì Èsù (2) Èsù láàlú, Okírì òkò Ebìtà okunrín, A bá ni wóràn, Bí à ò ri dá, Olópa elédùnmarè laelae. O sán sòkòtò pénpé, Oníbodè Olórun. O sùn nílé fogo ti kun. Èsù ló jí. Ogo kò jí. Ebora tí njé Látopa. O bá elékun sunkún, Kérù ó ba elékún, Elékún n súnkún, Láaróyè n sun eje. O bá onímímí mí, Kérù ó ba onímímí. Onímímí n fimú mí, Láróyè n fi gbogbo ara mí bí Àjére, Èsù má se mí, omo elòmírán ni o se,

Nítorí eni Èsù bá nse kí í mó, Bí o bá fi ohun, tirè sílè, Ohun olóhun nii maa wá kirí. Èsù Òdàrà, Orí mí kò ní jé kí èmí rí ìbínú re.

Oríkì (Evocação) de Èsù (2)

Exu Láàlú, Okiri òkò, Ebità Okünrin, Exu, que causa problemas ao homem quando o homem não tem problemas. Ò inspetor de Eledumare, desde o princípio dos tempos. Exu amarrou um pedaço de pano na cintura. O porteiro de Eledumare. Ele dorme em casa e tranca a porta com seu porrete. É Exu que acordou. Seu porrete não acordou. O venerável que é chamado Látopa. Ele, que chora com a vítima até o ponto da vítima se amedrontar. A vítima está derramando lágrimas, Láaróyè está derramando sangue. Ele que respira junto com a vítima até o ponto da vítima se amedrontar. A vítima está respirando pelas narinas Láaróyè está respirando pelo corpo inteiro, como uma peneira. Exu não me conduza ao mal, conduza ao mal meus inimigos Pois quem estiver sendo conduzido ao mal por Exu, não sabe. Quando ele deixa sua propriedade vai atrás da propriedade dos outros. Exu Òdàrà, Meu orí não vai permitir que eu experimente sua fúria.

Orín Èsù (1) (para entrega de ebo) Irúnmalè e se ojú dê o. Oro, òrò nlo o, òrò, Igba imalè e se ojú dê o.

Oro, òrò nlo o, òrò. Osó ilé e se ojú dé o. Oro, òrò nlo o, òrò. Aje ilé e se ojú dé o, Oro, òrò nlo o, òrò. Olóògún ikà e se ojú dé o, Oro, òrò nlo o, òrò. Abínú eni e se ojú dé o, Oro, òrò nlo o, òrò. Aba tenijé e se ojú dé o, Oro, òrò nlo o, òrò. Gbogbo ibi e se ojú dé o, Oro, òrò nlo o, òrò. Gbogbo yín e paradà, ebo, ebo nbo o, ebo.

Cantiga de Exu (1) (para entrega de ebó) Todos irúnmalè voltem o rosto para o chão. Orò, Orò está passando, Orò. Fiquem com o rosto voltado para o chão. Orò, Orò está passando, Ó feiticeiro de casa, olhe para o chão.

Orò, Orò está passando, Orò. Ó bruxa de casa, olhe para o chão. Orò, Orò está passando, Orò. Ó mago que só pratica o mal, olhe para o chão. Orò, Orò está passando, Orò. Ó invejoso, olhe para o chão. Orò, Orò está passando, Orò. Ó maldoso, olhe para o chão. Orò, Orò está passando, Orò. Toda a maldade, olhe para o chão. Orò, Orò está passando, Orò. Todos vocês, desapareçam! Ebó, ebó, está passando, ebó.

Orín Èsù(2) Iyálòrìsà: Èsù gbé, Èsù gbé o, Ení s’ebo l’óre o, Égbè: Èsù gbé Ení s’ebo l’óre o, Èsù gbé o. Iyálòrìsà: Bàrà a dúró ko kíkà. Égbè: Odàrà òjè àdín. Èsù gbé, Ení s’ebo l’óre o. Iyálòrìsà: Epo kété nídi òro. Èsù gbé, Ení s’ebo l’óre o. Égbè: Oríta lo wà ti o gbé nsawo, Èsù gbè, Ení s'ebo l’óre.

Iyálòrìsà: Odàrà tí ò jè àdín. Èsù gbè, Ení s’ebo l’óre. Égbè: Mo gbé epo re ìdi yangí. Èsù gbè, Ení s’ebo l’óre.

Iyálòrìsà: Lálúpon, mo gbé ebo ré ïdi ESÚ. Esú gbé, Ení s'ebo l'ore. Égbè: Omi ní 'nparó má. Èsù gbè, Ení s'ebo l’óre. Iyálòrìsà: Epo l’èrò Èsù. Èsù ni yóo gba ebo wa. Égbè: Tani ogba ebo? Iyálòrìsà: Èsù ni yóo gba ebo w a.

Cantiga de Èsù (2) Iyálòrìsà: Èsù apoie-nos, ó Èsù, apoie aquele que fez o ebo bem feito. Coro: Èsù apoie aquele que fez o ebo bem feito. Èsù o apoie. Iyálòrìsà: O Bará que permanece junto para receber ebo. Coro: Odàrà que não come àdín. Èsù apoie aquele que fez o ebó bem feito. Iyálòrìsà: O epo é prontamente colocado no assentamento de Èsù, o poderoso.

Èsù apoie aquele que fez o ebó bem feito. Coro: É no orita onde você realiza seus trabalhos. Èsù apoie aquele que fez o ebó bem feito. Iyálòrìsà: Odàrà, que não come àdín. Èsù apoie aquele que fez o ebó bem feito. Coro: Levei o epo para colocar na pedra yangí. Èsù apoie aquele que fez o ebó bem feito. Iyálòrìsà: Lálúpon, entreguei o ebó à Èsù. Èsù apoie aquele que fez o ebó bem feito. Coro: A água acalma a fúria do fogo. Èsù apoie aquele que fez o ebó bem feito. Iyálòrìsà: Epo acalma a fúria de Èsù. Èsù é quem receberá o nosso ebó. Coro: Quem receberá nosso ebó? Iyálòrìsà: Èsù é quem receberá o nosso ebó.

Orin Èsú (3) (cantiga usada durante todo o processo de ebó) Èsù bò wá ba wa ré ìkóríta, Èsù bò wá ba wa ré ìkóríta, Èsù bò wá ba wa ré ìkóríta,. Èsù gbà. A gbé ebó ré ìkóríta, Èsù gba o. Légbàrà a gbé ebó ré ìkóríta, Èsù gbà. A gbé ebó ré ìkóríta Èsù gbà. Oba ló ni òpó

Èsù òdàrà ló ni ìkóríta méta, Èsù gbà, A gbé ebó re ìkóríta Èsù gbà. Je a mú àse bo ìkóríta, Èsù gbà. Je a mú àse bo ìkóríta Èsù gbà, Èsù gbà. Je a mu ase bo ìkóríta o, Èsù gbà.

Cantiga de Exu (3) (cantiga usada durante todo o processo de ebó) Exu venha, acompanhe-nos até ìkóríta. Exu venha, acompanhe-nos até ìkóríta. Exu venha, acompanhe-nos até ìkóríta. Exu receba! Levamos o ebó até ìkóríta. Exu receba-o. Légbàrà, levamos o ebó até ìkóríta. Exu receba-o. Levamos o ebó até ìkóríta. Exu, receha-o. Ao rei pertence o trono. A Exu Odàrà pertence ìkóríta meta. Exu, receba o ebó. Levamos o ebó até ìkóríta. Exu, receba-o. Exu, permita que voltemos da ìkóríta com axé. Exu, receba o ebó, permita que voltemos da ìkóríta com axé. Exu, receba o ebó. Exu, receba o ebó, permita que voltemos da ìkóríta com axé. Exu, receba o ebó.

Orin Èsù (4)

(cantada após o sacrifício, enquanto as penas da ave são retiradas e colocadas sobre o símbolo de Exu. Menciona-se o nome lyá-mògún para que as mãessuperiores venham compartilhar da oferenda) Èsù fi ire bò wá o. Ela fi ire bò wá yà yà. Èsù gbé ire ajé kò wá o. Elà fi ire bò w á y à y à. lyá-mògún f i ire bò wá o. Elà fi ire bò wá yà yà.

Cantiga de Exu (4) (cantada após o sacrifício, enquanto as penas da ave são retiradas e colocadas sobre o símbolo de Exu. Menciona-se o nome lyá-mògún para que as mães-superiores venham compartilhar da oferenda) Exu, faça nossa vida plena de coisas boas. Elà, ponha muita sorte em nossas vidas. Exu, ponha sorte e progresso em nossas vidas. Elà, ponha muita sorte em nossas vidas. Iyá-mògún, faça nossa vida plena de coisas boas. Elà ponha muita sorte em nossas vidas Eléèbó baní-bodè wárun ni kúkúrú bí Ikú Eni 'kú ńrán poríí kú wọn Mó se mi ọmọ elómírán ni se o Èsù ńgbé ni o gbè mí Mó şe mí o o Mó pa mí o o o Simulador que se esconde bajo una apariencia falsa a la puerta de cielo y curas las enfermedades Al hombre corto le gusta la Muerte Mensajero de la Muerte El dañó alguien más, no yo, Èşù me levantan, defiéndame No me deshaga No me mate

55

Ẹlégbá Àrònì, wà'lé o wá jèwóó o, Èwo ọdun ni el o yàà wáà jẹ O jẹ t'owó o O jẹ t'ọmọ T`àìkú Báàlè ọrò Ti ara líle, èmi gígùn gbọrọ . KÍ áíyé àwa ó tútù kó sì, nini , Kó j`áíyé owó, áíyé ọmọ. Oọlàbí, òjígan l'ogun , Alété j'owó èké Awòlú se bí àrè Àrè l'ògún ún seé wò'lú, Onílé gogoro àlà l'ódó pẹẹgẹde, Òòşà tii gbé'le Olódùmarè, mi Olúwaà Anílé l'óde Ọlórun atanná irin j`ómọ Fìrí o, ojú àláá ò Olówó aiyé l'émí ó mòmo sìn. Alákétu, èré jà jù'wọ lọ, Èpè a jà j`ògùn Èşù l`ọmọ èrèelé, Ọmọ èré òdó Ọmọ òkúnlè-l`ógùngùn Èré mo-kúnlè-l`ógùnbèrè Èré Èré mo kúnlè, ngo r 'éléjó ngo, Ẹléjó tí gbé'bi, ó bá tiré lo. Deidad duende del bosque, venga a la casa y coma el ñame molido Venga rápidamente y coma en el Festival ñame molido. Coma, del dinero Coma, de los niños Coma, de la inmortalidad, Amo de la riqueza, y la larga vida Que nuestras vidas puedan ser pacíficas y se puedan calmar, Que en nuestras vidas puedan abundar el dinero y los niños Nacido en la riqueza, hombre poderoso de la medicina, El comprador sutil del dinero de los mentirosos, Él entra en un pueblo como un extraño,

56

Ẹlégbá

Ògún normalmente entra en un pueblo como un extraño. El dueño de una casa alta, puente en el ancho río La deidad que vive en la casa del Omnipotente. Pero la casa de mi señor está fuera de puertas, Mi señor que chamusca con un Hierro caliente Los movimientos rápidamente como un sueño. Yo me rendiré culto a al señor de la tierra para siempre. El rey de Kétu, De quien la maldición pega más difícilmente que el ojo malo Las maldiciones dañan más que la medicina. Èsù deriva de la maldición de la casa Él es el resultado de maldición que se sienta encima de el mortero. Él es la maldición de-forzado doblar en las rodillas de uno, La maldición de arrodillarse para siempre (humilló) La maldición de arrodillarse sin el acusador, El acusador (Èşù), su culpa aceptó, va su camino.

6

57

Ẹlégbá Canto #1 Solista- Alároyé ‘kú (I) ' sé. Baba ` kú ‘lá, Olú (l) `fà o Dueño de la habladuría yo espero que su trabajo proceda fácilmente, Padre, saludos en sus esfuerzos, Jefe de Conocimiento Divino Èşù ọmọ òdàrà Èşù ọmọ òdàrà El que reúne una gran multitud; niño que realiza las maravillas El que reúne una gran multitud; niño que realiza las maravillas Èşù òdàrà mi 'dòdò Èşù 're o e 7

Èşù realiza las maravillas; el espíritu de color escarlata, Èşù es la bondad Coro-

Èşù súwà yọ Alároyé mamá kẹ (e) 'ní ya ir(e) ' awo e Èsù no cortes la estera ni rasgue las bendiciones del Iniciado quién aparece a lo lejos y ancho; el dueño de títulos de superioridad

Solista - Ọmọ Olùsìn Ọmọ Olùsìn El niño del adorador" el Niño del adorador

Àwé ndé Àwé ndé Mi amigo está viniendo, Mi amigo está viniendo Ó gùn alákúkọ e Él es alto, el dueño del gallo, Ka mòn yà ngán yí ngà ọ nya ngán yí ngà o No le de la espalda cuando este aclare "ábralo" rasgando, aclarando esta" apertura él. Yọ (o) 'bì yó bì (i) ' àgò amã Saque el coco de su cáscara, disuelva lo malo, siempre deje paso para nosotros Pà (o) ' kúta ló wá omi òwò Corte abra la piedra para buscar el honor del agua Èşù Gbélékè, (e) 'mí dòdò Èşù re o e Èşù que nos eleva a lugar de honor, el espíritu" de color escarlata, Èşù es la bondad Sòpònná ẽlòrọ esi ẽlòrọ fò (a) 'ra sàké La viruela (Babalúayé) molendero del antídoto para guardar fuera de un pueblo malo; molendero del antídoto, para lavar el cuerpo, que es aplicado en silencio 9 Mo foríbalè o ó gùn alákúkọ Yo puse mi cabeza en la tierra porque él quién es alto, El dueño del gallo

58

Ẹlégbá Irin (i) 'lè wá má mi mo bè o Allane la tierra (laterito) siempre viene a mí. Yo lo pido Ọmọ (ọ) `ro (ọ) ' mọ (ọ) 'rò Ọmọ (ọ) 'rò (ọ) 'mọ (ọ)`rọ El niño de las riquezas, el niño de las riqueza, El niño del tesoro y la opulencia. Irin (i) 'lè wá má alákúkọ e Planche en la tierra siempre viene dueño del gallo Coro-

Èşù súwà yo alároyé mámà ké 'ní ya ir'awo e Èşù que lejos y extensamente aparece, el dueño de los principales títulos, No corte la estera y ni rasgue las bendiciones del iniciado 10

11

Solista- Bara súwà yọ ọmọ yàlàwá (ò) 'nà Fuerza vital que a lejos y extensamente aparece; Niño que separa" rajas y divide el camino Kó mámà ké'ní ir'awo e No corte que los iniciado esteran de bondad l2

O Bara wá yo Ẹkẹ e, Èşù Òdàrà ọmọ yàláwá'nà Fuerza vital que viene a entregar (nosotros), el Palo Ahorquillado, Èsù, actor de maravillas, Niño que separa, rajas y divide el camino Kó mamá ké'ní ir'awo e No corte la estera iniciada de bondad Coro-

Bara súwà yọ; ọmọ yàlàwá’nà Fuerza vital que lejos y extensamente aparece; Niño que separa, rajas y divide el camino Mamá ké'ní ir'awo e Usted no puede cortar la estera de la bondad de los iniciados O Bara wá yo, Ẹkẹ e, Èsù Òdàrà, ọmọ yàlàwá’nà, Fuerza vital que viene a entregar (nosotros), el Palo Ahorquillado, Èşù, actor de maravillas, Niño que separa, rajas y divide el camino

Mámà ké'ní ir'awo e Usted no puede cortar la esteran de la bondad de los iniciados

59

Ẹlégbá Canto #2 LÀgò tó (á) 'yò ma dé ká wa o. Ọ le le Permiso, él quién es jefe ha llegado, permítanos ir a él. el es poderoso y capaz Àgò tó'yò ma dé. ká wá de Ka wá fú (è) ' mí (í) ' yé, Ìyá ´nş’orò koto Permiso, él quién es jefe ha llegado, Permítanos ir en seguida a él, el espíritu de vida, La madre! que realiza la tradición de la calabaza profunda Ọmọ ' lówo si ire. Ọ le le El niño es el dueño de dinero y bendiciones. Él es poderoso y capaz. C-

Repita lo mismo

Canto #2a Àgò tó´yò ma dé ká wá o. Ọ le le. Permiso, él quién es jefe ha llegado. Permítanos ir a él es poderoso y capaz Ẹlégbá tó’yò ma dé ká wá fú ´mi´yè El dueño de Fuerza vital que es jefe ha llegado. Permítanos ir en seguida a él. El espíritu de vida O se b(i)' àrà ńşo’yò koto. Usted dio nacimiento a la costumbre de ligar las cosas más importante en una calabaza profunda Ọmọ 'iré si lówo. O le e El niño es el dueño de dinero y bendiciones. Él es poderoso y capaz C-

Repita lo mismo

Canto #2b LÀgò tó´yò má dé ká wá o. O le le. Dé permiso, él quién se ama ha llegado, permítanos ir a él. Él es poderoso y capaz Ẹlégbá tó’yò ma di b'ara El dueño de fuerza vital que es amada No bloquee el nacimiento o maravilla

60

Ẹlégbá Fú mi'yè Ìyá nş'orò koto Deme vida.

La madre está haciendo la tradición de la calabaza profunda Ọmọ `lówo si iré, Ọ le le, El niño es el dueño de dinero y bendiciones. Él es poderoso y capaz C-

Repita lo mismo

Canto #3 LÌbà òrìşà ìbà alàyé o, àşẹ mo júbà Homenaje a la cabeza seleccionada Homenaje al dueño del mundo. Autoridad Yo pago homenaje C-

Repita lo mismo

L-

Aşẹ mo juba òrìşà Mo júbà o. Mo Júbà òrìşà La autoridad, yo pago el homenaje a la cabeza seleccionada. Yo pago el homenaje. Yo pago el homenaje a la cabeza seleccionada

C-

Repita lo mismo

Canto #3a LMo júbà o. Mo júbà òrìşà Yo pago el homenaje. Yo pago el homenaje a la cabeza seleccionada C-

Àse mo júbà òrìşà Autoridad que yo pago al homenaje a la cabeza seleccionada

Canto #4 L-

Ìbà (ò) 'gọ, àgò mo júbà El homenaje al garabato, abran paso yo pago homenaje Ọmọdé koni'ko Ìbà (ò) 'gọ, àgò mo júbà Ẹlégbá Èşù L’ònà Niño que enseña la doctrina de homenajear al garabato, Abran paso, yo pago homenaje a 'El Dueño de Fuerza Vital. Èşù es el que posee el camino

C-

Repita lo mismo

61

Ẹlégbá Canto #4a LÌbà´rá go. àgò mo juba El homenaje a los parientes del garabato. Abran paso, yo pago el homenaje Ọmọdé kóni'ko ş'íba (Ò) 'gọ. Àgò mo júbà Ẹlégbá Èşù l’ònà Niño que enseña la doctrina de homenaje provechoso al club, Abran paso, yo pago el homenaje a El Dueño de Fuerza Vital, Èşù es el que posee el camino C-

Repita lo mismo

Canto #5 13

L-

Alágọngọn 'L'àró Agọngọn 'Laróyé El dueño de rapidez, el dueño de que posee los títulos de honor. El dueño rapidez-pagado de títulos. Ẹlégbá dé ma da nkí o El dueño de fuerza vital viene, pero sólo no me saluda

C-

Repita lo mismo

Canto #6 LÀgò Ẹlégbá ' buké'ké Deje paso al dueño de fuerza vital, el severo de la joroba, Àgò Laróyé ' buké'ké Deje paso al dueño o locuacidad, el severo de la joroba, C - Repita lo mismo Canto #6a LÀgò Ẹlégbá ó bu kénké Deje paso a Ẹlégbá que es abusivo y pequeño Àgò 'Laróyé o bu kénké Deje paso a Laróyé que es abusivo y pequeño C-

Repita mismo

Canto #7 LŞóńsó abẹ Şóńsó Un cuchillo puntiagudo, un cuchillo puntiagudo,

62

Ẹlégbá Òdàrà ko l'erí e yò Baba sé mi El mago no tiene la cabeza para que usted pueda burlarse de el. Padre que bloquea y restringe la respiración. C-

14

Repita lo mismo

Canto #8 L-

Ẹlégbá o Ẹlégbá nsọ yànga Es el Dueño de Fuerza Vital. El dueño de fuerza vital está hablando jactanciosamente. El Alároyé mo da nkí o El dueño de locuacidad yo solo estoy saludándolo Ẹlégbá nsọ yànga El dueño de Fuerza vital está hablando jactanciosamente.

C-

Repita lo mismo

Canto #9 LÀgò àgò àgò, ilé. àgò Alároyé Àgò . Abran paso abran paso abran paso en la casa, abran paso Al dueño de la Locuacidad abran paso. C - Repita lo mismo Canto #10 LAlároyé ló kò dé El dueño de la locuacidad es el primero en venir. Iba òrìşà ímá wo. Alároyé ló kò dé El homenaje a la cabeza seleccionada que siempre visita. El dueño de la locuacidad es primero venir. C-

Repita lo mismo

Canto #10a

L-

Alároyé jókó dé. Taní Aláwá’nà jókó dé El dueño de la locuacidad llega, siéntese. ¿Quién usted que divide el camino? Venga siéntese.

63

Ẹlégbá. C-

Ìba òrìşà má wò. Alároyé jókó dé El homenaje a la cabeza seleccionada que siempre visita. El dueño de la locuacidad llega y sienta.

Canción #11 LAlároyé mbá láiyà El dueño de locuacidad, yo tenía la intrepidez Èşù Bara àgò Mbá láiyà. Èsù abran paso a la fuerza vital Yo Tenía la intrepidez, C-

Repita mismo

Canción #12 LÈşù Gbéléké,iba'layé Fruncidor de una gran multitud que los eleva en un lugar de poder, homenaje al dueño o el mundo. Àgò 'Lároyé. Ìbà 'láyé Abran paso al dueño de la de locuacidad. El homenaje al dueño del mundo. C-

Repita mismo

L-

Èşù mi ni e a. Al’àdó ni se. Èşù mi ni Èşù usted que es inquieto. El dueño de la calabaza de la medicina tiene el poder, Èşù es inquieto. Alároyé al'àdó ní'şè Alároyé el dueño de la calabaza de la medicina que tiene poder (magia).

C-

Èşù mì'ni e a. al’àdó ní´şè Èşù mì’ni. Èşù usted agita. El dueño o la calabaza de la medicina tiene el poder. Èşù agita la calabaza.

L-

Ọ jí mì’ni e a. al’àdó. ní sé Ọ jí mí ní. Usted es quien despierta, quien agita. El dueño de la calabaza de la medicina tiene poder. Él se despierta, agita.

64

Ẹlégbá Alároyé al’àdó ní´şè de la calabaza de la medicina, tiene el poder. C-

El mismo coro.

Alároyé el dueño

Canción. 14 LÈşù mì’ni de Èşù e a. Bamba tó ìtó. Èşù mì,ní. agita. Robusto que provoca la exactitud. Èşù que agita eso. Alároyé bàmbà tó ìtó. El dueño de locuacidad, Robusto que provoca la justicia, C-

Èşù mì’ni e a Bàmbà tó ìtó. Èşù mì´ni. usted agita eso. Robusto que provoca la exactitud. Èşù que agita eso.

L-

Àgò Aláwá’nà. Bàmbà tó ìtó Deje paso a quien ha dividido el camino. El robusto que provoca la justicia

C-

Èşù usted

Èşù

El mismo coro.

Canción. 15 L-

‘Kiri nyà ‘Kiri nyà Àgò kiri nyà. Él vaga separando Él vaga separando. Abran paso Él vaga separando. Ẹlégbá ta ní kó so. El dueño de fuerza vital es quien Él tira / da un puntapié / hiere/ ata las trenzas de los zapatos / derrama / se abalanza hablar.

sobre alguien para no

C-

'kiri nya ´Kiri nya Àgò ´kiri nyà. Él vaga separando. Él vaga separando. Abran paso. Él vaga separando.

L-

Ẹlégbá ta ní kó sọ. El dueño de fuerza vital es quien Él tira / da un puntapié / hiere/ ata las trenzas de los zapatos / derrama / se abalanza sobre alguien para no hablar. 65

Ẹlégbá C-

El mismo coro.

Canto #16 Okó ókan Òdàrà Bàmbà 'Lároyé okó ókan. El Primer Pene es el Mago Robusto. Lároyé es el Primer Pene. Okó ókan òdàrà. Òdàrà bàmbà 'Lároyé, okó ókan. (2X) El Primer Pene es el actor de maravillas. El Mago Robusto es Lároyé, el Primer Pene. CCanto #17 L-

CCanto #18 L-

Repite lo mismo Õ-ń-yò lò Usando la astucia. 15

Bara yò lò nkú èlè La Fuerza vital usa la astucia para embotar la destreza. Efún yò tó pón l’ówó. El repartidor y resbaladizo es digno de adular porque tiene dinero

C-

Ó bu kéńké Ó bu kéńké Él es abusivo y pequeño. Él es abusivo y pequeño.

L-

Ẹlégbá, yó tó pón l'ówó. El dueño de la fuerza vital que es resbaladizo, es digno de adular porque tiene el dinero

C-

El mismo coro.

L-

Ògún ya tó pon l'ówó La herencia grande, es adularle porque tiene dinero

C-

El mismo coro.

L.-

Ẹlégbá dé ma dá nkí o Ẹlégbá llega, pero sólo no me saluda.

66

Ẹlégbá. C-

El Mismo coro.

Canto #19 LÀdó àşú´re o (2X) La pequeña y obscura calabaza, con la medicina de la bondad. Bara 'layíkí, àdó àşú re o. La fuerza vital, el dueño del real saludo, La calabaza diminuta, oscura con la medicina de bondad. C-

Repita lo anterior.

Canto #20 LÀlàkàtà ni (o)' mọ (o)'ba. El que es extendido lejos y extensamente es un príncipe. Òrìsà dé wá wò La cabeza seleccionada llega. Venga véalo. C-

Repita lo anterior. A! Bãba

s'Ẹlégbá. ¡Ah! Una gran cosa es el dueño de la fuerza vital. Òrìsà léwà wò. bonito mirar a la cabeza seleccionada. C-

A! Bãba s'ẹléwa. ¡Ah! Una gran cosa es el dueño de belleza.

L-

Léwà wò Léwà wò. Bonito mirar; Bonito mirar.

C-

Repita lo anterior.

L-

'Lároyé léwà wò. Lároyé es simpático mirarlo.

C-

Repita lo anterior.

Es

67 Ẹlégbá. Canto #21 LAlároyé ' şè 'bá 'şè ' bá. El dueño de la locuacidad, el creador está cerca, El creador está cerca. C-

Repita lo anterior.

Canto #22 16

L-

Ẹlégbá Ẹlégbá asò kéré kéré me yè Ẹlégbá Ẹlégbá poco a poco argumenta que yo sobrevivo. Ẹlégbá Ẹlégbá Alároyé kí 'bà 'bọ' şẹ Ẹlégbá Ẹlégbá hablador, Permita el homenaje y el sacrificio se ha cumplido

C-

Repita lo anterior

Canción -23 LAsò kéré kéré me yè, Alároyé kí,bà,bọ'şẹ. Poco a poco argumento que yo sobrevivo, Hablador permitió el homenaje y el sacrificio se cumplió C-

Repita lo anterior

Canción -24 LSọ sã sọ kéré Alároyé sọ kéré. Hable un tiempo largo, hable poco, Alároyé hable poco. C-

Repita lo anterior Sọ sã sọ kéré Hable un tiempo largo, hable poco.

Cato #25 Ẹlégbá léwà bọ. Alároyé o dé ma da nkí o Ẹlégbá Es bonito adorar el culto. Hablador llega, no me salude solo. C-

L-

Repita lo anterior. 68

Ẹlégbá Canto #26 LÈşù, Ègé, Oníbode, Baba mi dákó (ọ) ' mọ. ọ mọ dákó 'mọ Èşù, Cortador, el Vigilante, mi padre circuncida al niño Él sabe (cómo) para circuncidar al niño A fe (Ì)’fà. Ògèdè méfà Oge dé ìlú Nosotros queremos una buena cicatriz. Seis encantaciones y Ostentación (Èşù) llega al pueblo Amòràn ya mã ' ìtì Kókó'ríbi'yá El versado del problema siempre se vuelve al reconocimiento, apoyándose contra el pendenciero, el nacimiento de la dura cabeza del sufrimiento (Èşù)

C-

Repita lo anterior.

Canto #27 LÈşù o Ẹlégbára e. Ẹlégbára mo fò (o) 'rí balè Elégbá. àgò Èşù es el dueño de fuerza vital. Dueño de la Fuerza Vital yo limpio mi cabeza en la tierra. El dueño de fuerza Vital abre camino. C-

Repita lo anterior.

Canto #28 LÀgò Ibãrà; àgò Ibãrà. Gbà(e)´kúté Ẹlégbá Olókun mã yọ, Deje paso al mendigo; deje paso al mendigo. Para recibir la rata de la casa, Ẹlégbá, el fuerte siempre aparece. C-

Àgò Ibãrà. Deje paso al mendigo

L-

Bara ‘Layíkí, Olókun mã yo. Bara, ‘làgba’nà, Olókun mã yo, La fuerza vital, Saludo al Dueño del Embrollo. Fuerte que siempre aparece. La Fuerza vital, el Mayor Respetado del Camino, Fuerte que siempre aparece. Ala (Í) ‘nişé n'işé şéşé Baba erúrú, erúrú, e rú òşà, Persona desempleada que trabaja Continuamente. Amo de la confusión, el que confunde, usted aviva el òrìsà

69

Ẹlégbá Ẹ nişé ẹ n'işé şéşé (i)'re se Bãba re. Usted trabaja difícilmente; usted trabaja difícilmente continuamente para grande bueno. Émí baba erúrú, erúrú, ẹ rú rú òşà, Gran espíritu de la confusión, el que confunde, usted aviva el òrìsà A rí osa ni wa ra õgùn méje. A wá méje Nosotros vemos el òrìsà que viene a comprar siete medicinas. Nosotros venimos para siete Şòşó méje b'okun b'okun. Má rà mã wé Para engalanarse con siete (las medicinas) Mantener la fuerza, mantener la vitalidad. Siempre la compra (para mí) siempre me acaricia. C-

17

Şòşó ‘só Adórnenos con protecciones (los preparados).

Canción 29 LẸlégbá ni´(ọ)' ta Alároyé s’( e) oku o El dueño de fuerza vital tiene piedra. El dueño de charla es eterno C-

Ẹlégbá ni'ta Alároyé s'okú o ayé. El dueño de fuerza vital tiene piedra. El dueño de parloteo es eterno en el mundo

Canción 30 LÈşù Bara àgò Kíníkíní yo Ẹlégbá

Éşu, la fuerza vital, me permitió pasar. Cuidadosamente líbreme del peligro Ẹlégbá. C-

repita lo anterior.

70

Ẹlégbá 1. Ayọdélé Ògúndípè, Èşù Ẹlégbára, El Dios Yorùbá de la Oportunidad y la Incertidumbre: Un Estudio en la Mitología Yorùbá; Ann Arbor; Universidad de los microfilmes Internacional, 1978, pp.78-79. Abimọ - túnmobì Èşù mó bimí Iwọ lo bi lágbájá to fi dolórí burúku Iwọ lo bi tàmòdò al n dolórí ibi Iwọ lo bi toun tí kò fi róju àiyé re mo Èşù mo bí mí Abimọtúnmobì Èşù Òdàrà Orí mi mo jé un kò ó o Èşù Òdàrà Orí mi mo jé un kò u o Èló lọwọ re Ọdara Ookan lọwọ Èşù Òdàrà awo Baba Uno quien empuja y pone en contra a los hombre una y otra vez Èşù no me empuje Usted empuja a un primero para convertirlo en desafortunado Usted empuja a un segundo para convertirlo en desafortunado Usted empuja un tercero para verlo infortunado Èşù no me empuje Uno que empuja y empuja de nuevo Èşù Odara Mi Destino no me permite encontrárselo Èşù Ọdara Mi destino no incluye un encuentro con usted Ọdara, cuánto dinero es su dinero (desnató fuera de)? Un décimo es el dinero de Ésu Ọdara, Padre del secretos. 2. Idem., pp. 259-260. 3. Idem., pp. 118-120.

71

Ẹlégbá

4. El término Bèlèké es una expresión idiomática que desafía un exacto en la traducción. En una conversación privada con mi estimado amigo y maestro, Theophilus Ojo, un Ìjèsà tradicionalista de los òrìsà de Ìgbájo, describe a Èşù Bèlèké como 'rápido en acción que nos prepara para la alegría y el dolor. Èşù Bèlèké se regocija matando a sus enemigos, y el dolor por la perdida de su vida por ofender la sociedad." Para los Yorùbá de Òndó las cabras se llaman entre si gbeleké - gbeleké. 5. Ògúndípè, pp. 174-175. 6. Ídem., Pág. 24-28, 55. En Cuba se dice que Ẹlégbá ataca la garganta. Sus víctimas mueren por estrangulación. Ògúndípè en la pg. 109, en la historia. #15, relaciona este mismo método de Èşù cuando está reprendiendo. 7. Nosotros hemos traducido (è) 'mí dòdò- ,espíritu escarlata. Pero subsecuentemente como allí no existen acentos diacríticos en los cantos del nuevos mundo esto podría haber sido (è)'mí (ò)'dodo-espíritu de verdad o rectitud, 8. Los cantos en este libro se obtuvieron de sacerdotes Lùkùmí y cantantes en Cuba y los EE.UU. y está presentado exactamente como ellos fueron cantados para mí. En este canto de Ẹlégbá la frase de Èşù sú ayọ Alároyé fácilmente podría ser Èşù síwájú Alároyé-Èşù venga a el frente (tome el mando) el Dueño de títulos del liderazgo. 9. Aquí Ẹlégbá se compara con Obalúaiyé cuya comida se prepara en silencio para que no molestarlos. 10. La palabra ẸLÉGBÁRA está compuesta de las palabras ẸLÉ-A-GBÓ ARA (dueño-de un madurar-cuerpo). AGBÁRA es la palabra para la vitalidad o fuerza y está compuesta de (A-GBÓ-ARA = maduro [tamaño lleno] cuerpo). Es mi opinión que la palabra BARA viene de la palabra AGBÁRA y puede traducirse como la FUERZA VITAL puesto que Bara es ampliamente aceptado para ser una reducción de y sinónimo con la palabra Ẹlégbára. 11. Esto también podría ser Sú ayọ- silbar alegremente. El silbato esta asociado con Ẹlégbá como el único al que se le permitió silbar en el palacio del rey. A él a menudo se le representa, soplando un silbato. 12. Bara wà (ã) 'yò también quiere decir-- FUERZA VITAL AL MÁS FAVORECIDO

72

Elégbá 13. S.A. Babalọla, El Volumen y Forma del Yorùbá de Ìjalá, Oxford,: Clarendon Press, 1966, pp.206-7. Lárò: La Forma simplificada de Ọláròmí (el Honor es mi cojín [apoyo]). Ogóńgó Ògọ = La forma del garabato. 14. La primera línea también podría ser: Şòşó para adornarse a sí mismo con un puñal, o Ìşòşó abẹ-el está engalanándose con un cuchillo. Baba sé mi-padre restringe y bloquea la respiración, nos recuerda que Èşù ataca la garganta de sus víctimas con la estrangulación. 15. Esta línea también podría cantarse: Bara ńyò lò np(a) ‘èlè. Bara, el dueño de la astucia, usa la destreza seriamente. o Bara ńyò lò n-pèlé Bara, el dueño de la astucia, lo usa en serio. Ògúndípè, p.69. Nyò lọ o

Nyò lọ o Bara nyò lọ kòrò Tabi ẹlẹwa o Bara l’ẹwa o Bara nyò lo kòrò Jókó d’ẹlédé Bara nyò lo kòrò Bara nyò lo kòrò Él está marchándose Él está marchándose Bara está resbalándose, furtivamente. ¿Él está después de una belleza? ¿Una mujer bonita? Él está marchándose furtivamente Las esperas para el timador (el sabelotodo) Bara está marchándose furtivamente. Bara está robando furtivamente lejos. 73

Ẹlégbá

En Cuba, Elégbá se llama también: Lárò(Ò)'yó akìlò

yó =

EL único apoyo de honor en Òyó, el reprendedor resbaladizo. 16. Odùyọyè, p.82. Oyĕnámè-Oyè ní àmè Los símbolos tienen títulos. àmè es el dialecto Ìjèbu para el signo àmì. 17. Esta línea también se canta: Şó-sáà şó; Guardia definitivamente guardia o Guarde un tiempo largo; guardia.

Oriki ejiogbe esu

PONRINPON SIGIDI NI'SE AWO INU IGBO OGOGORO NI AWO IJAMO, BI ORE BA DUN L'ADUN JU A DABI IYEKAN A DI'A FUN ORUNMILA TI O LO B'ESU D'OLUKU. A KI B'ESU D'OLUKU KI OJU OWO PON NI! ESU; MO WA BA O D'OLUKU A KI B'ESU D'OLUKU KI OJU AYA//OKO PON NI ESU MO WA BA O D'OLUKU

A KI B'ESU D'OLUKU KI OJU OMO PON NI ESU MO WA BAO D'OLUKU A KI B'ESU D'OLUKU KI IRE GBOGBO PON NI ESU MO WA BA O D'OLUKU -Eji-Ogbe

AVERMELHADO PODEROSO; ADIVINHO DA FLORESTA OGOGORO; O ADINVINHO DE IJAMO. E, SE UM AMIGO TORNA-SE BEM QUERIDO, PARECE PARENTE! FORAM SABIOS QUE ADIVINHAVAM ORACULO PARA ORUNMILA QUANDO ESTAVA INDO PARA FAZER AMIZADE COM EXU NINGUEM FAZ AMIZADE COM EXU E FICAR SEM DINHEIRO. EXU; FAREI AMIZADE SO CONTIGO! NINGUEM FAZ AMIZADE COM EXU PARA FICAR SEM AMOR. EXU; FAREI AMIZADE SO CONTIGO. NINGUEM FAZ AMIZADE COM EXU E FICAR SEM CRIANCAS BOAS! EXU FAREI AMIZADE SO CONTIGO . NINGUEM FAZ AMIZADE COM EXU PARA FICAR SEM COISAS BOAS EXU:FAREI AMIZADE SO CONTIGO

1° orin esu : Àmele'mèrò Nígbatí ó mèrò tan O tun lo mele se Eléèbó baní bode wárun ni Kúkúrú bí ikú Eni'kú n rán poríí kú won Mó se mi omo elómírán ni se o Èsù ngbé ni o gbè mi Mó se mí ooo Mó pa mí ooo

2° ofò àse : Èsù ògá nílùú Atóbájayé eleso óògùn Oti balùwè-gun-esin-wolé Otili loògùn Alágada èye Oroko-ni-ojo-ebo-le Tabìrìgbongbòón; abónijà-wá-kúmò ó nlo nínú epa, ípàkó rè nhan Fírífírí opélopé pé omo ga Èsù olàfé aseni báni dáró Agongon ogo Alajiki Amónisègùn mápò Bara Elégba Elégára olófin àpèká lúù Àse 3° Oríkì Èsù, bàbá aláse ki nkan má se omo mi Ki nkan má se aya mi àtí èmi nàá Má se mi lu ènìyàn, máse ènìyàn lu mi Lànà owó, lànà omo kan mi o Èsù má se omo elomiran ni o se Asóro lògo aketepe lògbó Olórun máà je ki ari ijà Èsù o Àse 4 Mo nlo lowo mi otun ejinrin nko mi lowo mi otun iwerere iwerere mo nlo lowo mi osi iwerere iwerere ejinrin Iba ko mi Iwerere iwerere Lo mu ori iwosin mi dele kokoko Lo difa fun Orunmila Lo ti nmu gbogbo okanlerinwo imale bo wa sode aye Olodumare ni ewa iwaju ni ki e fi Esu si Esu iwo ni ki o saju ooo Esu ki o ma ma gbeyin Tire nikan lo soro 5 Esu laalu ogiri oko Bakere odada Areyinju legun lo Ayigbin Oba nile ketu

Egbe leyin elebo Enini leyin eni o okoro Odumare Esu ma se mi o Ota mi ni ki o se 6Aroni wa le o wa jewoo o Ewo odun ni elo yaa waa je O je t'owo o O je t'omo T'aiku baale oro Ti ara lile emi gigun gboro Ki Aiye awa o tutu ko si nini Ko j'aiye owo aiye omo Oolabi ojigan l'ogun Alete j'owo eke Awolu se bi are Are l'ogun un see wo'lu Onile gogoro ala l'odo peegede Oosa tii gbe'le Olodumare Mi oluwaa Onile l'ode Olorun atanna irin j'omo Firi o oju alaa o Olowo aiye l'emi o momo sin aLAketu ere ja ju wo lo epe a ja j'ogun Esu l'omo ereele omo ere odo omo okunle l'ogungun ere mo kunle l'ogunbere ere ere mo kunle ngo r'elejo ngo elejo ti gbe'bi o ba tire